Stosunkowo Bliski Wschód
Stosunkowo Bliski Wschód to podcast, w którym rozmawiam z ekspertami o bieżących wydarzeniach na Bliskim Wschodzie, a od czasu do czasu samodzielnie opowiadam o istotnych tematach.
Kim jest prawdziwy Francuz?
2023-05-21 19:06:37
Z Francji co rusz napływają obrazy zamieszek i wieści o dzielnicach, do których nie wchodzi nawet policja i gdyby wierzyć niektórym doniesieniom, cała Francja pogrążona jest w anarchii i chaosie. Być może to przesadzony obraz, lecz czasy nad Sekwaną z pewnością nie są spokojne. Winą za to obarcza się imigrantów z byłych francuskich kolonii i ich niechęć wobec francuskiej kultury i systemu Republiki, lub przeciwnie, kolonialną przeszłość Paryża i instytucjonalny rasizm.
Zaprosiłem Marcina Giełzaka, dziennikarza i publicystę, jednego z autorów podcastu "Dwie lewe ręce", by zapytać go o przeszłość Francji, jej relacje z byłymi koloniami i politykę migracyjną, a także by rozstrzygnąć, czy rzeczywiście zasadne jest dzielenie Francuzów na tych "prawdziwych" i "nieprawdziwych", jak zdarza się to komentatorom w mediach społecznościowych i publicystom.
Z Francji co rusz napływają obrazy zamieszek i wieści o dzielnicach, do których nie wchodzi nawet policja i gdyby wierzyć niektórym doniesieniom, cała Francja pogrążona jest w anarchii i chaosie. Być może to przesadzony obraz, lecz czasy nad Sekwaną z pewnością nie są spokojne. Winą za to obarcza się imigrantów z byłych francuskich kolonii i ich niechęć wobec francuskiej kultury i systemu Republiki, lub przeciwnie, kolonialną przeszłość Paryża i instytucjonalny rasizm.
Zaprosiłem Marcina Giełzaka, dziennikarza i publicystę, jednego z autorów podcastu "Dwie lewe ręce", by zapytać go o przeszłość Francji, jej relacje z byłymi koloniami i politykę migracyjną, a także by rozstrzygnąć, czy rzeczywiście zasadne jest dzielenie Francuzów na tych "prawdziwych" i "nieprawdziwych", jak zdarza się to komentatorom w mediach społecznościowych i publicystom.
Nieuczciwe nieoszustwo - wybory w Turcji
2023-05-15 23:12:28
Recep Tayyip Erdogan i Kemal Kilicdaroglu zmierzyli się w pojedynku wyborczym, który zapowiadany był przez zachodnie media jako najważniejszy w całym 2023 roku.
Choć w Europie uważa się, że najważniejszym motywem tych wyborów jest przyszłe miejsce Turcji w rywalizacji mocarstw rozgrywającej się między Stanami Zjednoczonymi a Rosją, to dla Turków zupełnie inne kwestie okazały się grać pierwsze skrzypce.Żeby porozmawiać o kampanii, przebiegu wyborów i nadchodzącej drugiej turze zaprosiłem dr Karolinę Wandę Olszowską, prezeskę i założycielkę Instytutu Badań nad Turcją.
Recep Tayyip Erdogan i Kemal Kilicdaroglu zmierzyli się w pojedynku wyborczym, który zapowiadany był przez zachodnie media jako najważniejszy w całym 2023 roku.
Choć w Europie uważa się, że najważniejszym motywem tych wyborów jest przyszłe miejsce Turcji w rywalizacji mocarstw rozgrywającej się między Stanami Zjednoczonymi a Rosją, to dla Turków zupełnie inne kwestie okazały się grać pierwsze skrzypce.Żeby porozmawiać o kampanii, przebiegu wyborów i nadchodzącej drugiej turze zaprosiłem dr Karolinę Wandę Olszowską, prezeskę i założycielkę Instytutu Badań nad Turcją.
Archiwalny wywiad z Pawłem Smoleńskim
2023-05-12 18:29:50
W grudniu 2020 roku wspólnie z Dominiką Zębalą przeprowadziliśmy wywiad z Pawłem Smoleńskim, reportażystą, którego książki o Izraelu wychowały całe pokolenie osób, chcących lepiej zrozumieć Bliski Wschód, Izraelczyków i Palestyńczyków. Dzisiaj przypominam Wam ten wywiad, z nadzieją, że zachęci on Was do sięgnięcia po książki Smoleńskiego, nawet jeśli już je wszystkie macie pochłonięte.
W grudniu 2020 roku wspólnie z Dominiką Zębalą przeprowadziliśmy wywiad z Pawłem Smoleńskim, reportażystą, którego książki o Izraelu wychowały całe pokolenie osób, chcących lepiej zrozumieć Bliski Wschód, Izraelczyków i Palestyńczyków. Dzisiaj przypominam Wam ten wywiad, z nadzieją, że zachęci on Was do sięgnięcia po książki Smoleńskiego, nawet jeśli już je wszystkie macie pochłonięte.
Kim jest ajatollah?
2023-04-29 14:10:45
Ajatollah Abbas Ali Solejmani zginął 26 kwietnia, gdy odwiedził bank w irańskim mieście Babolsar. Napastnik oddał do niego kilka strzałów z broni palnej, po czym został zatrzymany przez ochronę placówki.
Od tego momentu media zaczęły się prześcigać w informowaniu jak ważną postacią w irańskiej polityce i szyickim islamie był Solejmani, często dodając przy tym, że był bliskim przyjacielem, czy wręcz prawą ręką Najwyższego Przywódcy ajatollaha Alego Chameneiego.Marcin Krzyżanowski opowiada mi o wydarzeniach w Babolsarze, a także odpowiada na moje pytania o szyicką hierarchię duchowną. Kim w zasadzie jest ajatollah? Jakie są relacje między duchownymi z Iranu, a duchownymi szyickimi z innych krajów świata? Dlaczego stopień ajatollaha noszony przez Chameneiego jest tak kontrowersyjny? Czy komentatorzy wydarzeń politycznych w innych regionach świata zawsze muszą dopatrywać się w nich sprawczości obcych mocarstw i agentur, nawet jeśli mowa o sprawach typowo kryminalnych?O tym wszystkim usłyszycie w podcaście!
Ajatollah Abbas Ali Solejmani zginął 26 kwietnia, gdy odwiedził bank w irańskim mieście Babolsar. Napastnik oddał do niego kilka strzałów z broni palnej, po czym został zatrzymany przez ochronę placówki.
Od tego momentu media zaczęły się prześcigać w informowaniu jak ważną postacią w irańskiej polityce i szyickim islamie był Solejmani, często dodając przy tym, że był bliskim przyjacielem, czy wręcz prawą ręką Najwyższego Przywódcy ajatollaha Alego Chameneiego.Marcin Krzyżanowski opowiada mi o wydarzeniach w Babolsarze, a także odpowiada na moje pytania o szyicką hierarchię duchowną. Kim w zasadzie jest ajatollah? Jakie są relacje między duchownymi z Iranu, a duchownymi szyickimi z innych krajów świata? Dlaczego stopień ajatollaha noszony przez Chameneiego jest tak kontrowersyjny? Czy komentatorzy wydarzeń politycznych w innych regionach świata zawsze muszą dopatrywać się w nich sprawczości obcych mocarstw i agentur, nawet jeśli mowa o sprawach typowo kryminalnych?O tym wszystkim usłyszycie w podcaście!
Reformatorzy czy watażkowie? Przewrót w Sudanie
2023-04-19 12:33:34
Od kilku dni w Sudanie trwają walki między armią pod przywództwem gen. Abdela Fattaha al-Burhana a paramilitarnymi Siłami Szybkiego Wsparcia, którymi dowodzi Mohamed Hamdan Dagalo, szerzej znany jako Hemeti. To zaskakujące tym bardziej, że obie formacje działały ramię w ramię, kiedy w 2021 roku obalały legalny rząd Abdalli Hamdoka. Dzisiaj jednak daleko im do porozumienia. Czy można więc już mówić, że w Sudanie trwa wojna domowa? Kogo w tym konflikcie wspierają przeciętni Sudańczycy? Czy konflikt w Sudanie jest przedłużeniem europejskich działań Rosji, jak sugerują niektórzy publicyści?O tym opowiada mi dr Jędrzej Czerep z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych!
Jeśli cenicie moją pracę i chcecie pomóc mi w rozwoju podcastu, możecie postawić mi wirtualną kawę: https://buycoffee.to/stosunkowobliskiwschod
Od kilku dni w Sudanie trwają walki między armią pod przywództwem gen. Abdela Fattaha al-Burhana a paramilitarnymi Siłami Szybkiego Wsparcia, którymi dowodzi Mohamed Hamdan Dagalo, szerzej znany jako Hemeti. To zaskakujące tym bardziej, że obie formacje działały ramię w ramię, kiedy w 2021 roku obalały legalny rząd Abdalli Hamdoka. Dzisiaj jednak daleko im do porozumienia. Czy można więc już mówić, że w Sudanie trwa wojna domowa? Kogo w tym konflikcie wspierają przeciętni Sudańczycy? Czy konflikt w Sudanie jest przedłużeniem europejskich działań Rosji, jak sugerują niektórzy publicyści?O tym opowiada mi dr Jędrzej Czerep z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych!
Jeśli cenicie moją pracę i chcecie pomóc mi w rozwoju podcastu, możecie postawić mi wirtualną kawę: https://buycoffee.to/stosunkowobliskiwschod
Czy Iran idzie na wojnę z Azerbejdżanem?
2023-04-06 18:18:01
W ostatnim czasie oziębiły się stosunki Iranu z Azerbejdżanem. Baku oskarża Teheran o próbę zabójstwa parlamentarzysty Fazila Mustafy, który został postrzelony na koniec marca przed swoim domem. Iran podejrzliwie spogląda na otwarcie ambasady Azerbejdżanu w Izraelu, od lat uważanym za największego wroga Islamskiej Republiki w regionie. W obrazie pojawiają się też tacy gracze jak Turcja, Armenia i Rosja, którzy dodatkowo komplikują sytuację.
Z drugiej jednak strony Azerbejdżan i Iran są dla siebie istotnymi partnerami handlowymi, a w samym Iranie drugą największą grupą etniczną są Azerowie.
Jak więc układają się relacje między tymi państwami i czy to możliwe, że w najbliższym czasie ich armie się ze sobą zetrą?
O tym rozmawiam z Marcinem Krzyżanowskim, ekspertem Warsaw Institute.
A w dalszej kolejności opowiadam o święcie Pesach, które jest centralną osią tożsamości religijno-narodowej Żydów. Jak jest celebrowane? Czy między poszczególnymi gałęziami judaizmu występują znaczne różnice? Kto nie obchodzi święta Pesach według kalendarza hebrajskiego, czekając zamiast tego aż dojrzeją ziarna jęczmienia? Tego dowiecie się słuchając odcinka do końca!
W ostatnim czasie oziębiły się stosunki Iranu z Azerbejdżanem. Baku oskarża Teheran o próbę zabójstwa parlamentarzysty Fazila Mustafy, który został postrzelony na koniec marca przed swoim domem. Iran podejrzliwie spogląda na otwarcie ambasady Azerbejdżanu w Izraelu, od lat uważanym za największego wroga Islamskiej Republiki w regionie. W obrazie pojawiają się też tacy gracze jak Turcja, Armenia i Rosja, którzy dodatkowo komplikują sytuację.
Z drugiej jednak strony Azerbejdżan i Iran są dla siebie istotnymi partnerami handlowymi, a w samym Iranie drugą największą grupą etniczną są Azerowie.
Jak więc układają się relacje między tymi państwami i czy to możliwe, że w najbliższym czasie ich armie się ze sobą zetrą?
O tym rozmawiam z Marcinem Krzyżanowskim, ekspertem Warsaw Institute.
A w dalszej kolejności opowiadam o święcie Pesach, które jest centralną osią tożsamości religijno-narodowej Żydów. Jak jest celebrowane? Czy między poszczególnymi gałęziami judaizmu występują znaczne różnice? Kto nie obchodzi święta Pesach według kalendarza hebrajskiego, czekając zamiast tego aż dojrzeją ziarna jęczmienia? Tego dowiecie się słuchając odcinka do końca!
Imperialne marzenia Turcji
2023-03-31 16:50:31
Dr Karol Wasilewski opowiada mi o neoosmanizmie, koncepcji politycznej, która od bez mała dwóch dekad dominuje w tureckiej polityce zagranicznej. Czy neoosmanizm jest odwrotem od republikańskiej koncepcji kemalizmu, czy też może jakąś jej fuzją z tęsknotą za Imperium Osmańskim? Jak w tureckie państwo wpisują się mniejszości, które nie są etnicznymi Turkami? Czy geografia rzeczywiście tłumaczy wszystko i daje nam asumpt do wiary w wielką rolę, jaką Turcja ma odegrać w przyszłości, jak wierzą geopolitycy?
O tym wszystkim rozmawiam z autorem książki "Sen o potędze", która ukazała się nakładem wydawnictwa Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych.
A w drugiej rozmowie gości u mnie Izabela Czechowska, członkini Najwyższego Kolegium Muzułmańskiego Związku Religijnego RP. Opowiada mi o tym, dlaczego Ramadan jest najważniejszym miesiącem w muzułmańskim kalendarzu religijnym, z czym wiąże się post, jak często zdarza się muzułmanom ten post złamać i czego życzyć znajomym, którzy właśnie przeżywają Ramadan.
Dr Karol Wasilewski opowiada mi o neoosmanizmie, koncepcji politycznej, która od bez mała dwóch dekad dominuje w tureckiej polityce zagranicznej. Czy neoosmanizm jest odwrotem od republikańskiej koncepcji kemalizmu, czy też może jakąś jej fuzją z tęsknotą za Imperium Osmańskim? Jak w tureckie państwo wpisują się mniejszości, które nie są etnicznymi Turkami? Czy geografia rzeczywiście tłumaczy wszystko i daje nam asumpt do wiary w wielką rolę, jaką Turcja ma odegrać w przyszłości, jak wierzą geopolitycy?
O tym wszystkim rozmawiam z autorem książki "Sen o potędze", która ukazała się nakładem wydawnictwa Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych.
A w drugiej rozmowie gości u mnie Izabela Czechowska, członkini Najwyższego Kolegium Muzułmańskiego Związku Religijnego RP. Opowiada mi o tym, dlaczego Ramadan jest najważniejszym miesiącem w muzułmańskim kalendarzu religijnym, z czym wiąże się post, jak często zdarza się muzułmanom ten post złamać i czego życzyć znajomym, którzy właśnie przeżywają Ramadan.
Na kołach do Bagdadu
2023-03-21 15:37:07
W perski nowy rok w mam dla Was odcinek, w którym składam Wam życzenia na Nouruz, a następnie opowiadam o ostatnich wydarzeniach w kwestii trwających w Izraelu protestów.To jednak nie wszystko! W dalszej kolejności w podcaście gości Marek Pietrzykowski, inżynier który przez wiele lat pracował w Bagdadzie przy projektach związanych z wojskowością, a także odbył kilka podróży samochodowych na Bliski Wschód. Opowiada o swoich wrażeniach z regionu i tym, jak wyglądała jego praca, po to by zachęcić do lektury wydanej niedawno autobiografii.
A w Językowym Bałaganie rozmawiamy z Michałem Czechowskim o nadchodzącym wielkimi krokami Ramadanie! Co oznaczają terminy, którymi posługują się muzułmanie w czasie tego święta i dlaczego wyznawcy islamu, których pierwszym językiem nie jest arabski nie dostosowali terminów do swojej mowy? O tym właśnie usłyszycie!
W perski nowy rok w mam dla Was odcinek, w którym składam Wam życzenia na Nouruz, a następnie opowiadam o ostatnich wydarzeniach w kwestii trwających w Izraelu protestów.To jednak nie wszystko! W dalszej kolejności w podcaście gości Marek Pietrzykowski, inżynier który przez wiele lat pracował w Bagdadzie przy projektach związanych z wojskowością, a także odbył kilka podróży samochodowych na Bliski Wschód. Opowiada o swoich wrażeniach z regionu i tym, jak wyglądała jego praca, po to by zachęcić do lektury wydanej niedawno autobiografii.
A w Językowym Bałaganie rozmawiamy z Michałem Czechowskim o nadchodzącym wielkimi krokami Ramadanie! Co oznaczają terminy, którymi posługują się muzułmanie w czasie tego święta i dlaczego wyznawcy islamu, których pierwszym językiem nie jest arabski nie dostosowali terminów do swojej mowy? O tym właśnie usłyszycie!
Chiny dyktują warunki? O porozumieniu irańsko-saudyjskim
2023-03-13 18:58:26
Liczne media zdziwiły się na wieść o zalążku porozumienia między Iranem a Arabią Saudyjską, wedle którego po kilkuletniej przerwie w stolicach obu krajów mają się ponownie otworzyć ambasady. To istotny przełom w relacjach, który może zmienić oblicze trwającej od dekad rywalizacji między tymi krajami. Pozostawia też wiele pytań, zwłaszcza w obliczu istotnego udziału Chin w procesie negocjacyjnym.Czy to próba wyciągnięcia Rijadu z tradycyjnej strefy wpływów Waszyngtonu? Jak porozumienie może wpłynąć na konflikt w Jemenie, w który zaangażowane są po przeciwnych stronach Arabia Saudyjska i Iran? Czy za politycznym porozumieniem pójdzie też porozumienie między narodami?Na moje pytania odpowiada dr Jakub Gajda z Fundacji im. Kazimierza Pułaskiego.
A po wywiadzie z moim gościem usłyszycie także mój komentarz, dotyczący wpływu tego porozumienia na sytuację polityczną w Izraelu. Benjamin Netanjahu w kampanii wyborczej obiecywał, że wciągnie kolejne kraje do porozumień abrahamowych. Głównym kandydatem dotychczas zdawały się Oman i Arabia Saudyjska. Dzisiaj wygląda na to, że te porozumienia się odsunęły, a Netanjahu jest twarzą kryzysu w wewnętrznej polityce izraelskiej, gdzie opozycja go oskarża o to, że zajmuje się niepotrzebną reformą sądownictwa zamiast budowaniem pozycji kraju na arenie międzynarodowej.
Na sam koniec rozmawiam z Michałem Czechowskim i w Językowym Bałaganie kontynuujemy naszą opowieść z ubiegłego tygodnia. Tym razem przyglądamy się zapożyczeniom z języka arabskiego w języku hebrajskim, zarówno w slangu jak i wulgaryzmom!
Jeśli chcecie wiedzieć, jaki jest mój ulubiony wulgarny zwrot i jakie są ulubione słowa slangowe Michała, to ten odcinek jest dla Was!
Liczne media zdziwiły się na wieść o zalążku porozumienia między Iranem a Arabią Saudyjską, wedle którego po kilkuletniej przerwie w stolicach obu krajów mają się ponownie otworzyć ambasady. To istotny przełom w relacjach, który może zmienić oblicze trwającej od dekad rywalizacji między tymi krajami. Pozostawia też wiele pytań, zwłaszcza w obliczu istotnego udziału Chin w procesie negocjacyjnym.Czy to próba wyciągnięcia Rijadu z tradycyjnej strefy wpływów Waszyngtonu? Jak porozumienie może wpłynąć na konflikt w Jemenie, w który zaangażowane są po przeciwnych stronach Arabia Saudyjska i Iran? Czy za politycznym porozumieniem pójdzie też porozumienie między narodami?Na moje pytania odpowiada dr Jakub Gajda z Fundacji im. Kazimierza Pułaskiego.
A po wywiadzie z moim gościem usłyszycie także mój komentarz, dotyczący wpływu tego porozumienia na sytuację polityczną w Izraelu. Benjamin Netanjahu w kampanii wyborczej obiecywał, że wciągnie kolejne kraje do porozumień abrahamowych. Głównym kandydatem dotychczas zdawały się Oman i Arabia Saudyjska. Dzisiaj wygląda na to, że te porozumienia się odsunęły, a Netanjahu jest twarzą kryzysu w wewnętrznej polityce izraelskiej, gdzie opozycja go oskarża o to, że zajmuje się niepotrzebną reformą sądownictwa zamiast budowaniem pozycji kraju na arenie międzynarodowej.
Na sam koniec rozmawiam z Michałem Czechowskim i w Językowym Bałaganie kontynuujemy naszą opowieść z ubiegłego tygodnia. Tym razem przyglądamy się zapożyczeniom z języka arabskiego w języku hebrajskim, zarówno w slangu jak i wulgaryzmom!
Jeśli chcecie wiedzieć, jaki jest mój ulubiony wulgarny zwrot i jakie są ulubione słowa slangowe Michała, to ten odcinek jest dla Was!
Kogo broni izraelska policja?
2023-03-05 21:07:38
W Izraelu wciąż dochodzi do masowych demonstracji przeciwko planowanej przez rząd Benjamina Netanjahu reformie sądownictwa. W sobotę 4 marca na ulice Tel Awiwu wyszło 160 tys. ludzi, by wykrzyczeć swoje racje i przekonywać, że rząd zagraża demokracji w kraju. Do tego w ostatnim tygodniu doszło do aktów przemocy w palestyńskiej wiosce Huwara, gdzie żydowscy osadnicy podpalili kilkadziesiąt domów i samochodów w akcie zemsty, po tym jak na pobliskiej autostradzie nieznany napastnik zastrzelił dwóch Izraelczyków. Becalel Smotricz wezwał otwarcie do wymazania wioski z mapy, czym ściągnął na siebie głosy krytyki izraelskiej opozycji, Autonomii Palestyńskiej, Stanów Zjednoczonych i Unii Europejskiej. Przyglądam się temu trudnemu i kryzysowemu momentowi po to, by znaleźć odpowiedź na pytanie, które od ostatnich wyborów wciąż mnie męczy. Czy Benjamin Netanjahu rzeczywiście rządzi krajem, czy karty rozdają jednak jego radykalni koalicjanci z ugrupowania Religijnych Syjonistów.
A w Językowym Bałaganie wspólnie z Michałem Czechowskim rozmawiamy o zapożyczeniach z języka arabskiego, których używamy codziennie, choć czasem wydaje nam się, że te słowa od zawsze były w zachodnich językach.
W Izraelu wciąż dochodzi do masowych demonstracji przeciwko planowanej przez rząd Benjamina Netanjahu reformie sądownictwa. W sobotę 4 marca na ulice Tel Awiwu wyszło 160 tys. ludzi, by wykrzyczeć swoje racje i przekonywać, że rząd zagraża demokracji w kraju. Do tego w ostatnim tygodniu doszło do aktów przemocy w palestyńskiej wiosce Huwara, gdzie żydowscy osadnicy podpalili kilkadziesiąt domów i samochodów w akcie zemsty, po tym jak na pobliskiej autostradzie nieznany napastnik zastrzelił dwóch Izraelczyków. Becalel Smotricz wezwał otwarcie do wymazania wioski z mapy, czym ściągnął na siebie głosy krytyki izraelskiej opozycji, Autonomii Palestyńskiej, Stanów Zjednoczonych i Unii Europejskiej. Przyglądam się temu trudnemu i kryzysowemu momentowi po to, by znaleźć odpowiedź na pytanie, które od ostatnich wyborów wciąż mnie męczy. Czy Benjamin Netanjahu rzeczywiście rządzi krajem, czy karty rozdają jednak jego radykalni koalicjanci z ugrupowania Religijnych Syjonistów.
A w Językowym Bałaganie wspólnie z Michałem Czechowskim rozmawiamy o zapożyczeniach z języka arabskiego, których używamy codziennie, choć czasem wydaje nam się, że te słowa od zawsze były w zachodnich językach.