Pogawędnik Filozoficzny
Gadamy o filozofii i jej okolicach. Rzeczowo, ale nie zawsze w akademickim tonie. Serio, ale nie bardzo poważnie. W duchu pogawędki, niekoniecznie konwersatorium.
Pogawędnik redagują pracownicy Instytutu Filozofii UMK: Marcin T. Zdrenka i Adam Grzeliński przy współpracy Piotra Domerackiego,
wspierani przez wspólnotę osób zaprzyjaźnionych z toruńską filozofią.
Główny motyw graficzny podkastu - Nikodem Pręgowski.
Główny temat muzyczny - Waldemar Bata.
O kognitywistyce (i filozofii) | PF 63
2022-01-10 06:00:00
Zapraszamy na rozmowę o młodej i bardzo obiecującej dyscyplinie naukowej (i jednocześnie najmłodszej córce filozofii oraz kilku innych nauk) - kognitywistyce. Czym jest, skąd się wzięła, co bada i z jakim nadziejami się wiąże opowiada nam Prezeska Polskiego Towarzystwa Kognitywistycznego - prof. Anita Pacholik.
Ponieważ nasza Rozmówczyni jest bardzo zajęta badaniami naukowymi, które prowadzi między innymi w berlińskim szpitalu psychiatrycznym, łączymy się z nią zdalnie.
Ale na tym nie koniec, bo w drugiej części rozmowy przenosimy się do kolejnego ośrodka akademickiego w Niemczech. Łączymy się z Tybingą nad rzeką Neckar i rozmawiamy z Zofią Piętką-Danilewicz, która opowiada nam jak to jest badać mózgi i umysły z perspektywy studentki III roku kognitywistyki.
Patronat medialny Pogawędnika: dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
https://filozofuj.eu/
Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny
O zwierzętach, wiwisekcji i początkach nowożytnych nauk przyrodniczych | PF 62
2021-12-27 06:00:00
Zapraszamy na rozmowę o zwierzętach i o tym, jaki stosunek do nich mieli nowożytni filozofowie. Staramy się odpowiedzieć na pytanie jakie znaczenie dla rozwoju nauk miały wiwisekcje i czy rzeczywiście kartezjańska koncepcja zwierzęcia-maszyny zdominowała dawne myślenie o zwierzętach.
Dawne spory wokół możliwości odczuwania (może i myślenia?) przez zwierzęta pozwalają zrozumieć jak filozofia musiała mierzyć się z tradycyjnym obrazem świata, ale też odpowiedzieć na wyzwania rodzącej się nowoczesnej nauki. Były to przecież fascynujące czasy, gdy dzięki mikroskopom Antoni van Leeuwenhoek czy Robert Hooke po raz pierwszy w świecie dostrzegali w pojedynczej kropli wody całą nieskończoność. Wtedy właśnie, dosłownie na ich oczach, rodził się nowy świat.
Naszym przewodnikiem po meandrach dawnej filozofii, rodzącej nowoczesnej biologii i związanych z nimi dylematach intelektualnych, etycznych i religijnych jest dr Paweł Pasieka, filozof, adiunkt na Wydziale Socjologii i Pedagogiki SGGW w Warszawie, członek Krajowej Komisji Etycznej do Spraw Doświadczeń na Zwierzętach.
Odcinek ilustruje obraz Rembrandta Lekcja anatomii doktora Tulpa, 1632, Mauritshuis.
Patronat medialny Pogawędnika: dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
https://filozofuj.eu/
Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny
O interpretacjonizmie i ...filmie | PF 61
2021-12-13 06:00:00
Zapraszamy na pogawędkę o interpretacjonizmie, czyli pewnym rozwinięciu filozofii hermeneutycznej. Naszym rozmówcą jest Jakub Walicki – absolwent studiów doktoranckich Uniwersytetu Wrocławskiego, który – oprócz tego, że zna się na myśli Güntera Abla i Hansa Lenka – pasjonuje się kinem i potrafi o nim ciekawie opowiadać.
Nasz Gość jest także autorem bloga o filmach „Przemyślane kadry” (https://przemyslanekadry.pl/). To zatem świetna okazja by zapytać po co filozofom i filozofkom kino, a kinomanom i kinomankom – filozofia.
Za ilustrację służy fragment plakatu do filmu "Cinema Paradiso", reż. Giuseppe Tornatore, Włochy/Francja 1988.
Patronat medialny Pogawędnika: dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
https://filozofuj.eu/
Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny
O "Słowniku" Pierre'a Bayle'a - książce, którą czytało całe Oświecenie | PF 60
2021-11-29 06:00:00
Zapraszamy do wysłuchania opowieści o jednym z najszerzej komentowanych, podziwianych i krytykowanych dzieł europejskiego Oświecenia - "Słowniku historycznym i krytycznym" Pierre'a Bayle'a (1696). Zaskakujący był nawet układ stron, bowiem do krótkich haseł dołączone były nie tylko przypisy do źródeł, ale przede mnóstwo rozległych dodatków, w których Bayle dzielił się swoimi filozoficznymi przemyśleniami. Błyskotliwość, erudycja i cięte pióro przysparzały mu czytelników, choć posądzenia o bezbożność i sceptycyzm ściągały na jego głowę także zajadłą krytykę. Ale głoszone przez Bayle'a hasła wolnomyślicielstwa, tolerancji wyznaniowej i poznawczego krytycyzmu szybko wzięli na sztandary myśliciele Oświecenia.
Patronat medialny Pogawędnika: dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
https://filozofuj.eu/
Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny
O poezji i filozofii | PF 59
2021-11-15 06:00:00
Zapraszamy na rozmowę o poezji i czy filozofia się do niej jakoś przydaje. Gościmy Annę Dwojnych – poetkę, absolwentkę socjologii i filozofii Wydziału Filozofii i Nauk Społecznych UMK, copywriterkę i korektorkę, zafascynowaną cielesnością, filmami Larsa von Triera, kulturą audiowizualną, samotnością w ujęciu filozoficznym.
Jest laureatką kilkudziesięciu ogólnopolskich konkursów poetyckich, dwukrotną finalistką projektów wydawniczych Biura Literackiego, Stypendystką Miasta Torunia w dziedzinie kultury.
Publikowała w wielu pismach poetyckich i literackich oraz antologiach. Autorka książek poetyckich gadu gadu (MaMiKo, 2011) i Wypadki z przypadkami (Dom Literatury w Łodzi, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział w Łodzi, 2019). Przygotowuje książkę Nocne zabawy w dużych miastach.
W rozmowie wykorzystaliśmy fragment filmu "Rejs" w reż. Marka Piwowskiego oraz wiersze naszej Rozmówczyni z tomiku Wypadki z przypadkami, Łódź 2019 w interpretacji Zofii Piętki-Danilewicz.
Fot. Fabio Almansi.
Patronat medialny Pogawędnika: dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
https://filozofuj.eu/
Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny
O Tych, co odeszli, czyli wspomnienie o prof. Andrzeju Norasie | PF 58
2021-11-01 06:00:00
Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z dr Alicją Pietras, która wspomina zmarłego niedawno prof. Andrzeja Norasa z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Próbujemy w rozmowie ocalić pamięć o wybitnym badaczu filozofii niemieckiej, ale także rozpoznać, czy to dobrze, że Nicolai Hartmann bywa zestawiany z Martinem Heideggerem (i kto na tym więcej zyskuje), co ma zespół Pink Floyd do filozofii i czy niektóre żarty nie kończą się źle.
W roli Pink Floyd (jeden za wszystkich) wystąpił Piotr Grzeliński.
Patronat medialny Pogawędnika: dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!" (https://filozofuj.eu/).
Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny
O Sørenie Kierkegaardzie w teatralnych okolicznościach | PF 57
2021-10-18 06:00:00
Zapraszamy do wysłuchania ostatniej relacji z X Zakopiańskich Prezentacji Artystycznych "Pępek świata" w Teatrze Witkacego.
Tym razem naszym rozmówcą jest prof. Jacek Prokopski - filozof, kierkegaardolog, znawca egzystencjalizmu, eseista, autor przekładów literatury filozoficznej i teologicznej.
Ponieważ okoliczności i miejsce rozmowy zobowiązują - rozmowa toczy się w duchu nieco witkacowskim. Jednak nie jest to tylko wspomnienie niesamowitego zakopiańskiego spotkania, ale przede wszystkim dyskusja o duńskim prekursorze egzystencjalizmu - wszak rozmawiamy ze specjalistą w tej kwestii.
Patronat medialny Pogawędnika: dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!" (https://filozofuj.eu/).
Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny
O teatrze, muzyce i filozofii – relacja z zakopiańskiego "Pępka świata" | PF 56
2021-10-04 06:00:00
Zapraszamy do wysłuchania relacji z X Zakopiańskich Prezentacji Artystycznych „Pępek świata”. To organizowane przez Teatr im. Stanisława Ignacego Witkiewicza w Zakopanem wydarzenie jest dorocznym świętem teatru, sztuki i muzyki, ale również filozofii.
Naszymi rozmówcami są - aktor Teatru Witkacego Krzysztof Wnuk oraz An On Bast, czyli Anna Suda – producentka i kompozytorka oraz absolwentka – a jakże! – filozofii.
Więcej informacji o „Pępku świata” odnajdziecie tutaj: http://www.witkacy.pl/pl/aktualnosci/archiwum/423-program-zpa-pepek-swiata-2021
Opis dokonań artystycznych Krzysztofa Wnuka możecie znaleźć na stronie Teatru Witkacego: http://www.witkacy.pl/pl/teatr/zespol-teatru/krzysztof-wnuk
Najnowszej płyty naszej Rozmówczyni „I Create As I Speak” posłuchacie tutaj: https://open.spotify.com/album/0N40Dbn6SAlgRwfT7eqGoa?si=W4Ozu0etQZ6s9Ey7oTsHXw&dl_branch=1
Dziękujemy za możliwość udźwiękowienia odcinka fragmentami muzyki An On Bast z jej ostatniej płyty.
Odcinek ilustrujemy migawką z koncertu naszej Rozmówczyni (fot. Kronos Media).
Patronat medialny Pogawędnika: dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!" - https://filozofuj.eu/.
Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny
O słowiańszczyźnie i jej mitach - ciąg dalszy | PF 55
2021-09-20 06:00:00
Na fali odcinka PF 54 "O demonologii słowiańskiej" wybraliśmy się do grodziska Owidz na IV Festiwal Mitologii Słowiańskiej.
Naszym przewodnikiem jest Sławomir Radbor Uta - żerca, inscenizator i autor inicjatywy "Słowiański mit". Wprowadza nas jeszcze głębiej w tradycję słowiańskich opowieści i tradycji oraz sposobach ich prezentacji współczesnemu odbiorcy.
W tle słyszycie zespół "Dziwoludy" grający muzykę Słowian (ale nieobce są im także pieśni Wikingów, a także tańce i melodie średniowiecza).
Patronat medialny: dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!" (https://filozofuj.eu/).
Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny
O demonologii słowiańskiej | PF 54
2021-09-13 06:00:00
Zapraszamy na pogawędkę poświęconą demonologii słowiańskiej.
Zanim uznacie ten temat za niefilozoficzny, zauważcie, że kryje w sobie problemy etyczne, bowiem w wielu mitologiach większe i mniejsze złe duchy były upostaciowieniem ludzkich wad i przywar moralnych.
Naszą Przewodniczką jest Natalia Janiszewska - studentka kulturoznawstwa ze specjalizacją folklorystyka na UMK. Pretekstem do rozmowy był mały spór o południcę i moralną ocenę leniuchowania w środku dnia.
Mowa będzie o Bronisławie Trentowskim - filozofie i prekursorze badań nad demonologią słowiańską, Welesie, wodnych i żytnich babach oraz gnieciuchu, który srodze karze za nadużycie alkoholu.
Więcej informacji i omawiana w audycji literatura pod adresem: https://www.filozofia.umk.pl/katedra-historii-filozofii/pogawednik-filozoficzny/
Za oprawę graficzną odcinka służy obraz Johanna Heinricha Füssliego "Nocna mara", 1781 (Detroit Institute of Arts).
Patronat medialny: dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!" (https://filozofuj.eu/).
Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny