Teoretico
Podcast, w którym w duchu racjonalizmu, empiryzmu i humanizmu rozmawiam z ekspertami na różne tematy dotyczące życia i świata. Strona główna: https://www.totylkoteoria.pl.
Na okładkach odcinków są zwykle zdjęcia moich rozmówców.
Kategorie:
Nauka
Nauka
24. Analiza psychologiczna histrionicznych bohaterek z filmów. Rozmowa z Magdaleną Leszko
2022-11-08 12:51:26
W dzisiejszym odcinku z dr Magdaleną Leszko, psychologiem i psychoterapeutką, wykładającą także psychologię na uniwersytetach w Polsce i USA, rozmawiam o histrionicznym zaburzeniu osobowości w filmach. Analizujemy zachowania, motywy i uczucia bohaterek, co do których podejrzewamy, że mają to zaburzenie lub wiemy to z fabuły. Będziemy spoilerować, dlatego przed wysłuchaniem tego odcinka zachęcam do obejrzenia następujących filmów: „Co się przydarzyło Baby Jane”, „Tramwaj zwany pożądaniem”, „Blue Jasmine”, „Śniadanie u Tiffany'ego” i ewentualnie także „Kotka na gorącym blaszanym dachu”.
W dzisiejszym odcinku z dr Magdaleną Leszko, psychologiem i psychoterapeutką, wykładającą także psychologię na uniwersytetach w Polsce i USA, rozmawiam o histrionicznym zaburzeniu osobowości w filmach. Analizujemy zachowania, motywy i uczucia bohaterek, co do których podejrzewamy, że mają to zaburzenie lub wiemy to z fabuły. Będziemy spoilerować, dlatego przed wysłuchaniem tego odcinka zachęcam do obejrzenia następujących filmów: „Co się przydarzyło Baby Jane”, „Tramwaj zwany pożądaniem”, „Blue Jasmine”, „Śniadanie u Tiffany'ego” i ewentualnie także „Kotka na gorącym blaszanym dachu”.
23. Jak bada się DNA pochodzące z organizmów zmarłych tysiące lat temu? Rozmowa o paleogenetyce i tegorocznym medycznym Noblu z Anną Juras
2022-10-13 13:10:34
W tym roku Nagrodę Nobla z medycyny lub fizjologii przyznano prof. Svante Pääbo za badania kopalnego DNA, pochodzącego głównie od neandertalczyków. Podobne badania w Polsce prowadzi, wraz ze współpracownikami, dr Anna Juras z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a tegorocznego noblistę miała okazję poznać osobiście tydzień przed nagrodzeniem go Noblem. Poprosiłem badaczkę o wywiad na temat paleogenetyki, jej własnych badań oraz przyznanego w tym roku medycznego Nobla, w którym opowiada, dlaczego takie badania się prowadzi, co z nich wynika, na czym polegają i jak w ogóle wyglądają.
W tym roku Nagrodę Nobla z medycyny lub fizjologii przyznano prof. Svante Pääbo za badania kopalnego DNA, pochodzącego głównie od neandertalczyków. Podobne badania w Polsce prowadzi, wraz ze współpracownikami, dr Anna Juras z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a tegorocznego noblistę miała okazję poznać osobiście tydzień przed nagrodzeniem go Noblem. Poprosiłem badaczkę o wywiad na temat paleogenetyki, jej własnych badań oraz przyznanego w tym roku medycznego Nobla, w którym opowiada, dlaczego takie badania się prowadzi, co z nich wynika, na czym polegają i jak w ogóle wyglądają.
22. Węszą „rasistów”, szukają „niewiernych”. Kim są narcyzi wspólnotowi? Rozmowa z Jarosławem Piotrowskim
2022-09-19 13:31:15
Narcyzm ma różne oblicza i może przejawiać się inaczej, zależnie od kontekstu kulturowego, w którym jednostka narcystyczna funkcjonuje. Jedną z charakterystycznych cech narcyzów wspólnotowych jest sygnalizowanie cnoty, czyli kreowanie się na najbardziej moralnego, cnotliwego i dobrodusznego człowieka.
Strategia tworzenia takiego wizerunku polega na dopasowaniu swojego zachowania do panujących cnót i wzorców kulturowych. W środowisku silnie religijnym narcyz będzie więc doszukiwał się na siłę niewiernych, których może oskarżać o herezję, a w laickim społeczeństwie krytycznym wobec rasizmu, ksenofobii czy seksizmu, będzie węszył rasistów, oskarżając o ksenofobię osoby, które wcale jej nie przejawiają.
O niuansach takiego zachowania – w tym o kulcie ofiar i dramatycznym trójkącie Karpmana – i o jego przyczynach oraz okolicznościach, opowiada dr hab. Jarosław Piotrowski, psycholog społeczny z UKSW, badający narcyzm.
Zdjęcie z okładki: Patricio Hurtado/Pixabay
Narcyzm ma różne oblicza i może przejawiać się inaczej, zależnie od kontekstu kulturowego, w którym jednostka narcystyczna funkcjonuje. Jedną z charakterystycznych cech narcyzów wspólnotowych jest sygnalizowanie cnoty, czyli kreowanie się na najbardziej moralnego, cnotliwego i dobrodusznego człowieka.
Strategia tworzenia takiego wizerunku polega na dopasowaniu swojego zachowania do panujących cnót i wzorców kulturowych. W środowisku silnie religijnym narcyz będzie więc doszukiwał się na siłę niewiernych, których może oskarżać o herezję, a w laickim społeczeństwie krytycznym wobec rasizmu, ksenofobii czy seksizmu, będzie węszył rasistów, oskarżając o ksenofobię osoby, które wcale jej nie przejawiają.
O niuansach takiego zachowania – w tym o kulcie ofiar i dramatycznym trójkącie Karpmana – i o jego przyczynach oraz okolicznościach, opowiada dr hab. Jarosław Piotrowski, psycholog społeczny z UKSW, badający narcyzm.
Zdjęcie z okładki: Patricio Hurtado/Pixabay
21. Urojona brzydota, czyli czym jest dysmorfofobia. Rozmowa z Magdaleną Leszko
2022-09-13 13:55:37
Cielesne zaburzenie dysmorficzne, zwane też dysmorfofobią, powoduje że człowiek widzi w swoim wyglądzie wady, których nie ma albo są bardzo nieduże i ledwo widoczne. Dlaczego? I czy media społecznościowe powodują takie zaburzenie u młodych osób? Co czują ludzie z dysmorfofobią? O zaburzeniu tym opowiada dr Magdalena Leszko, psycholog i psychoterapeutka.
Cielesne zaburzenie dysmorficzne, zwane też dysmorfofobią, powoduje że człowiek widzi w swoim wyglądzie wady, których nie ma albo są bardzo nieduże i ledwo widoczne. Dlaczego? I czy media społecznościowe powodują takie zaburzenie u młodych osób? Co czują ludzie z dysmorfofobią? O zaburzeniu tym opowiada dr Magdalena Leszko, psycholog i psychoterapeutka.
20. Kim są histrionicy i jak trzęsą Internetem? Histrioniczne zaburzenie osobowości. Rozmowa z Mileną Karlińską-Nehrebecką
2022-09-02 13:25:04
Histrioniczne zaburzenie osobowości to niezwykle barwne i dramatyczne zaburzenie psychiczne. Osoby histrioniczne, jako bardzo charyzmatyczne, przyciągające uwagę i prowokujące, często skupiają wokół siebie ludzi, tak w świecie realnym, jak i internetowym.
Jak dokładnie objawia się histrioniczne zaburzenie osobowości? Co czują osoby z tym zaburzeniem i jak motywują swoje działania? Co powoduje, że zaburzenie to się rozwija? Czym histrioniczne zaburzenie osobowości różni się od narcystycznego zaburzenia osobowości oraz jak przejawiają je mężczyźni, a jak kobiety?
Dlaczego histrionicy najpierw prowokują, a potem uważają się za ofiary? I czemu są tak skrajnie nadwrażliwi na krytykę? Na pytania te odpowiada psycholog kliniczna, psychoterapeutka i superwizor, prezeska Polskiej Federacji Psychoterapii, Milena Karlińska-Nehrebecka.
Na okładce fragment zdjęcia archiwalnego z Marilyn Monroe.
Histrioniczne zaburzenie osobowości to niezwykle barwne i dramatyczne zaburzenie psychiczne. Osoby histrioniczne, jako bardzo charyzmatyczne, przyciągające uwagę i prowokujące, często skupiają wokół siebie ludzi, tak w świecie realnym, jak i internetowym.
Jak dokładnie objawia się histrioniczne zaburzenie osobowości? Co czują osoby z tym zaburzeniem i jak motywują swoje działania? Co powoduje, że zaburzenie to się rozwija? Czym histrioniczne zaburzenie osobowości różni się od narcystycznego zaburzenia osobowości oraz jak przejawiają je mężczyźni, a jak kobiety?
Dlaczego histrionicy najpierw prowokują, a potem uważają się za ofiary? I czemu są tak skrajnie nadwrażliwi na krytykę? Na pytania te odpowiada psycholog kliniczna, psychoterapeutka i superwizor, prezeska Polskiej Federacji Psychoterapii, Milena Karlińska-Nehrebecka.
Na okładce fragment zdjęcia archiwalnego z Marilyn Monroe.
19. Czy TikTok jest zagrożeniem dla demokracji i zdrowia psychicznego? Rozmowa z Sylwią Czubkowską
2022-08-17 15:18:37
TikTok stał się platformą popularną wśród młodzieży. Niestety jest na nim wiele pułapek, czyhających na młode osoby: uzależnienie behawioralne, agresywne treści, seksualizacja, propaganda polityczna, treści powodujące permanentne kompleksy (zaburzenia dysmorficzne). O problemie z TikTokiem rozmawiam z Sylwią Czubkowską, prowadzącą magazyn Spider's Web i podkast Techstorie, specjalizującą się w cyfryzacji.
TikTok stał się platformą popularną wśród młodzieży. Niestety jest na nim wiele pułapek, czyhających na młode osoby: uzależnienie behawioralne, agresywne treści, seksualizacja, propaganda polityczna, treści powodujące permanentne kompleksy (zaburzenia dysmorficzne). O problemie z TikTokiem rozmawiam z Sylwią Czubkowską, prowadzącą magazyn Spider's Web i podkast Techstorie, specjalizującą się w cyfryzacji.
18. Czy Buka była anankastyczna? Rozmowa o anankastycznym zaburzeniu osobowości z Mileną Karlińską-Nehrebecką
2022-08-08 12:30:26
W dzisiejszym odcinku rozmawiam z Mileną Karlińską-Nehrebecką - psychologiem klinicznym, certyfikowanym psychoterapeutą, superwizorem, prezesem Polskiej Federacji Psychoterapii i współzałożycielem Instytutu Psychoterapii Integratywnej - o anankastycznym zaburzeniu osobowości (zaburzeniem osobowości obsesyjno-kompulsywnej; nie mylić z zaburzeniem obsesyjno-kompulsywnym).
Czym objawia się takie zaburzenie? Jak zachowują się osoby, które na nie cierpią?
Co powoduje, że niektórzy rozwijają zaburzoną osobowość anankastyczną?
Czy cechy anankastyczne zawsze są szkodliwe czy mają też jakieś korzyści?
Dlaczego osoby z histrionicznym zaburzeniem osobowości łączą się w udane pary z anankastykami?
Czy anankastyczne zaburzenie osobowości można wyleczyć?
W dzisiejszym odcinku rozmawiam z Mileną Karlińską-Nehrebecką - psychologiem klinicznym, certyfikowanym psychoterapeutą, superwizorem, prezesem Polskiej Federacji Psychoterapii i współzałożycielem Instytutu Psychoterapii Integratywnej - o anankastycznym zaburzeniu osobowości (zaburzeniem osobowości obsesyjno-kompulsywnej; nie mylić z zaburzeniem obsesyjno-kompulsywnym).
Czym objawia się takie zaburzenie? Jak zachowują się osoby, które na nie cierpią?
Co powoduje, że niektórzy rozwijają zaburzoną osobowość anankastyczną?
Czy cechy anankastyczne zawsze są szkodliwe czy mają też jakieś korzyści?
Dlaczego osoby z histrionicznym zaburzeniem osobowości łączą się w udane pary z anankastykami?
Czy anankastyczne zaburzenie osobowości można wyleczyć?
17. Dlaczego zmiana klimatu zwiększa częstość susz? I jak przeciwdziałać skutkom suszy? Rozmowa z Sebastianem Szklarkiem
2022-07-18 13:36:58
Jakie są etapy suszy? Jak na ryzyko występowania susz wpływa klimat, rzeźba terenu i działalność człowieka? W jaki sposób przeciwdziałać suszy i jej negatywnym skutkom? O suszy i globalnym ociepleniu rozmawiam z ekohydrologiem, doktorem Sebastianem Szklarkiem z Europejskiego Regionalnego Centrum Ekohydrologii Polskiej Akademii Nauk i autorem strony Świat Wody.
Jakie są etapy suszy? Jak na ryzyko występowania susz wpływa klimat, rzeźba terenu i działalność człowieka? W jaki sposób przeciwdziałać suszy i jej negatywnym skutkom? O suszy i globalnym ociepleniu rozmawiam z ekohydrologiem, doktorem Sebastianem Szklarkiem z Europejskiego Regionalnego Centrum Ekohydrologii Polskiej Akademii Nauk i autorem strony Świat Wody.
16. Co łączy narcyzm z borderline, czy da się go wyleczyć i jak zachowują się dzieci wychowywane przez narcystycznych rodziców? Rozmowa z Jarosławem Piotrowskim
2022-07-04 14:18:50
Czym jest narcystyczne zaburzenie osobowości?
I czym się różni się od narcystycznego charakteru, nie będącego zaburzeniem?
W jaki sposób i dlaczego u niektórych rozwija się narcystyczne zaburzenie osobowości?
Czy narcyzm można leczyć i wyleczyć?
Jak zachowują się dzieci wychowywane przez narcystycznych rodziców?
Dlaczego wśród osób z zaburzeniem borderline i chorobą afektywną dwubiegunową jest aż tak dużo narcyzów?
Czy niskie nasilenie cech narcystycznych też jest niezdrowe, tak jak ich zbytnie natężenie?
Czym jest narcyzm wspólnotowy-altruistyczny?
Na pytania te odpowiada dr hab. Jarosław Piotrowski, psycholog społeczny z UKSW, badający zjawisko narcyzmu.
Aktualizacja: współistnienie zaburzenia osobowości borderline z narcystycznym zaburzeniem osobowości dotyczy nie 60%, lecz niespełna 40%. Dla ogółu zaburzeń osobowości jest to ponad 60%.
Czym jest narcystyczne zaburzenie osobowości?
I czym się różni się od narcystycznego charakteru, nie będącego zaburzeniem?
W jaki sposób i dlaczego u niektórych rozwija się narcystyczne zaburzenie osobowości?
Czy narcyzm można leczyć i wyleczyć?
Jak zachowują się dzieci wychowywane przez narcystycznych rodziców?
Dlaczego wśród osób z zaburzeniem borderline i chorobą afektywną dwubiegunową jest aż tak dużo narcyzów?
Czy niskie nasilenie cech narcystycznych też jest niezdrowe, tak jak ich zbytnie natężenie?
Czym jest narcyzm wspólnotowy-altruistyczny?
Na pytania te odpowiada dr hab. Jarosław Piotrowski, psycholog społeczny z UKSW, badający zjawisko narcyzmu.
Aktualizacja: współistnienie zaburzenia osobowości borderline z narcystycznym zaburzeniem osobowości dotyczy nie 60%, lecz niespełna 40%. Dla ogółu zaburzeń osobowości jest to ponad 60%.
15. Kiedy będzie szczepionka przeciw HIV? Rozmowa z Emilią C. Skirmuntt
2022-05-27 14:14:08
Jednym z ważniejszych wyścigów w medycynie jest ten o wynalezienie trwałej i skutecznej szczepionki przeciwko ludzkiemu wirusowi niedoboru odporności, czyli HIV. Na jakim etapie są badania? I czy jesteśmy już blisko wynalezienia leku skutecznie eliminującego tego wirusa z organizmu? W jaki sposób doszło do wyewoluowania HIV i dlaczego zaczął on infekować ludzi? Na pytania odpowiada wirusolożka, dr Emilia C. Skirmuntt (na okładce odcinka znajduje się obraz HIV z transmisyjnego mikroskopu elektronowego, za: NISE Network).
Jednym z ważniejszych wyścigów w medycynie jest ten o wynalezienie trwałej i skutecznej szczepionki przeciwko ludzkiemu wirusowi niedoboru odporności, czyli HIV. Na jakim etapie są badania? I czy jesteśmy już blisko wynalezienia leku skutecznie eliminującego tego wirusa z organizmu? W jaki sposób doszło do wyewoluowania HIV i dlaczego zaczął on infekować ludzi? Na pytania odpowiada wirusolożka, dr Emilia C. Skirmuntt (na okładce odcinka znajduje się obraz HIV z transmisyjnego mikroskopu elektronowego, za: NISE Network).