www.kartapolaka.online
Co to jest stan wojenny? To jeden ze stanów nadzwyczajnych, polegający na przejęciu administracji przez wojsko. Stan ten może być wprowadzony przez rząd danego kraju w celu przywrócenia porządku publicznego w wypadku takich zdarzeń jak zamach stanu czy w celu zdławienia opozycji politycznej.
13 grudnia 1981 roku to pamiętna dla wszystkich Polaków data. Tego dnia - 13 grudnia 1981 roku, o godzinie 6.00 , szef rządu - generał Wojciech Jaruzelski , w radiowo - telewizyjnym przemówieniu, poinformował Polaków o wprowadzeniu stanu wojennego. Oficjalnie z powodu coraz gorszej sytuacji gospodarczej Polski i groźby interwencji Układu Warszawskiego, w rzeczywistości komuniści obawiali się utraty władzy i narastających protestów.
Stan wojenny wprowadzono 13 grudnia 1981 roku na terenie całego kraju. Zawieszono go 31 grudnia 1982 roku, a całkowicie zniesiono 22 lipca 1983 roku. 13 grudnia (noc z soboty na niedzielę) o godzinie 0:00 oddziały ZOMO rozpoczęły ogólnokrajową akcję aresztowań działaczy opozycyjnych. Internowano około 10 tysięcy osób. Byli to przede wszystkim przywódcy NSZZ "Solidarność", działacze opozycji i uczestnicy strajków i protestów. Tuż przed północą oddziały wojska i milicji zajęły centrale telefoniczne na terenie całego kraju. Telefony zamilkły nawet w ambasadach i konsulatach. Żołnierze obsadzili wszystkie stacje radiowe i telewizyjne. Na ulicach miast pojawiły się czołgi i wozy pancerne.
W dniu wprowadzenia stanu wojennego w działaniach na terytorium kraju wzięło udział ok. 70 tys. żołnierzy Wojska Polskiego, 30 tys. funkcjonariuszy MSW oraz bezpośrednio na ulicach miast 1750 czołgów i 1400 pojazdów opancerzonych, 500 wozów bojowych oraz kilka eskadr helikopterów i samoloty transportowe.
Władza stosowała także masowe zwolnienia ze strajkujących zakładów pracy. Najbardziej tragicznym epizodem, związanym z represjami, była pacyfikacja kopalni "Wujek" w Katowicach, w trakcie której zastrzelono dziewięciu górników.
MON powołało dziesiątki tysięcy rezerwistów, Zakazano strajków, zgromadzeń, działalności związkowej i społecznej, a nawet organizowania imprez artystycznych czy sportowych bez zezwolenia. Do odwołania zamknięto szkoły. Jedyny wyjątek od zakazu gromadzenia się miały stanowić nabożeństwa ( msze święte) w kościołach. Wstrzymano wydawanie prasy, wprowadzono cenzurę korespondencji.
Po późniejszym przywróceniu łączności, kontroli i cenzurze podlegały również rozmowy telefoniczne (w słuchawkach telefonicznych informował o tym powtarzający się automatyczny komunikat: rozmowa kontrolowana, rozmowa kontrolowana... ).
Ograniczono możliwość przemieszczania się wprowadzając godzinę milicyjną (w początkowym okresie od 19:00, następnie od 22:00 do 6:00), jednocześnie zakazano zmiany miejsca pobytu bez uprzedniego zawiadomienia władz administracyjnych.
Dziś przypada 38. rocznica wprowadzenia w Polsce stanu wojennego. To jedno z najbardziej dramatycznych wydarzeń we współczesnej historii Polski.
Jest to odcinek podkastu:
Karta Polaka
Nauka języka polskiego, przygotowanie do rozmowy z konsulem na Kartę Polaka
Edukacja