::
::
Wykład prof. Piotra Tadeusza Kwiatkowskiego zorganizowany w ramach wystawy „Krzycząc: Polska! Niepodległa 1918”. Muzeum Narodowe w Warszawie, 29 listopada 2018 r.
W polskiej historii Rewolucja 1905 roku jest wydarzeniem, które przyczyniło się do odzyskania przez Polskę niepodległości.
Zryw trwał na ziemiach zaboru rosyjskiego, w tzw. Królestwie Polskim, ponad trzy lata. Zaangażował różne klasy i grupy społeczne, a każda z nich przedstawiła własne postulaty. Walczono m.in. o godne warunki pracy i życia, swobody polityczne i polską szkołę. Impulsem do wystąpień była masakra demonstracji robotniczej w Petersburgu 22 stycznia 1905 roku, która przeszła do historii pod nazwą „krwawej niedzieli”. Siłą przewodnią Rewolucji stał się ruch robotniczy skupiony w partiach rewolucyjnych, takich jak Polska Partia Socjalistyczna, Socjaldemokracja Królestwa Polskiego i Litwy oraz Bund.
Fragment tekstu Michała Gauzy, „Barykady, z których Łódź może być dumna” (Dziennik Łódzki) :
„[…] Ludzie pragnęli przede wszystkim poprawy losu: zniesienia ucisku obszarników (posiadaczy wielkich majątków ziemskich) oraz fabrykantów; chcieli dobrych warunków pracy i godnego życia. W Królestwie Polskim przeciętnie pracowało się od 10 do 12 godzin, a często nawet do 14 godzin dziennie, w zamian za mizerną pensję. Standardy pracy były koszmarne, a warunki życia nie do zniesienia. Ekonomista Stanisław Kempner pisał w 1905 roku, że skala wyzysku polskich pracowników była jedną z najwyższych w Europie.
Od 1904 roku panował kryzys ekonomiczny i nędzę pogłębiał wzrost cen artykułów spożywczych i przemysłowych. Mieliśmy z jednej strony mnóstwo ludzi na bruku, z drugiej – przepracowanych robotników oraz dzieci w zakładach pracy. Przeciętna łódzka robotnica rodziła ponad 9 razy, a z setki noworodków przeżywało tylko 60. Sam Aleksy Rżewski, pierwszy prezydent Łodzi w II RP, rozpoczął pracę w łódzkiej przędzalni jak miał 12 lat […]. (Więcej na stronie www.rewolucja1905.pl , która w całości poświęcona jest temu wydarzeniu)
W swoim wystąpieniu Piotr Tadeusz Kwiatkowski przytacza reakcje mieszkańców Królestwa Polskiego, ich opinie i podziały dotyczące rewolucji. Przedstawia relacje, reportaże i grafiki – materiały będące „fotoreportażami” tamtych wydarzeń.
W 2005 roku obchodziliśmy setną rocznicę Rewolucji, jednak przeszła ona właściwie bez echa. Rok 1905 nie zapisał się w powszechnej świadomości Polaków, chociaż jego długofalowym efektem było odzyskanie przez Polskę niepodległości.
Jest to odcinek podkastu:
Wszechnica.org.pl - Historia
„Wszechnica.org.pl - Historia” to baza wykładów zrealizowanych we współpracy z prestiżowymi instytucjami naukowymi. Wśród naszych partnerów znajdują się m.in. Festiwal Nauki w Warszawie, Instytut Historyczny UW, Muzeum POLIN, Zamek Królewski w Warszawie oraz Kawiarnie naukowe. Wszechnica.org.pl nagrywa też własne rozmowy z historykami i świadkami historii. Projekt realizowany jest przez Fundację Wspomagania Wsi. Do korzystania z naszego serwisu zapraszamy wszystkich, którzy cenią sobie rzetelną wiedzę oraz ciekawe dyskusje. Zapraszamy do odwiedzenia też kanału Wszechnica.org.pl - Nauka