::
::
Wykład Karoliny Zalewskiej towarzyszący wystawie „Polska. Siła obrazu”, Muzeum Narodowe w Warszawie, 29 października 2020 [1h03min]
Karolina Zalewska opowiada, w jaki sposób powstanie styczniowe (1863-1864) znalazło odbicie w sztuce polskiej. Prelegentka omawia prace artystów, którzy brali na warsztat nie tylko sam zryw niepodległościowy, ale również poprzedzające go krwawo tłumione manifestacje patriotyczne w stolicy. Wykład towarzyszył wystawie „Polska. Siła obrazu” w Muzeum Narodowym w Warszawie.
Powstanie styczniowe w sztuce polskiej jest silnie odzwierciedlone. Malarze licznie przedstawiali nie tylko sceny z samego zrywu, ale również wydarzenia poprzedzające wybuch powstania. Manifestacje patriotyczne odbywające się w Warszawie, często krwawo tłumione przez Rosjan, brali na warsztat tacy artyści, jak Aleksander Lesser, Polikarp Gumiński, Henryk Pillatti, Adrian Głębocki czy słynny Artur Grottger .
Karolina Zalewska wskazuje, że kolejne ofiary śmiertelne prowokowały następne dzieła sztuki, nierzadko naiwne w formie. – Ich celem nie zawsze było chwalenie się klasą artystyczną, ale upamiętnienie dramatycznych wydarzeń.
Polska tematyka popularna w EuropiePrace polskich malarzy miały szeroki oddźwięk w całej Europie dzięki powielanym przez prasę rycinom, do których przygotowania redakcje zatrudniały czołowych ilustratorów. W kraju chętnie wykonywano fotokopie, które stanowiły formę narodowych pamiątek.
Częstym tematem prac malarskich były również kobiety, które na znak przywiązania do ojczyzny przybierały „żałobę narodową”. Artystą, który sportretował w takim stroju swoją żonę, był m.in. Józef Simmler.
– Pierwotnie Simmler namalował żonę jako Safonę w jasnej antykizującej szacie, z lutnią w dłoni. Ale na wieść o powstaniu styczniowym, a potem jego klęsce, przemalował obraz, dając w tle pochmurne niebo i wzburzone morze. Antyczną szatę przemalował na czarną suknię, a głowę okrył kapeluszem z czarnym woalem – opowiada edukatorka Muzeum Narodowego w Warszawie.
Powstanie styczniowe w sztuceArtystą, którego prace najmocniej ukształtowały obraz powstania w społeczeństwie, był Artur Grottger. Co ciekawe, autor m.in. cykli „Polonia” i „Lithuania” osobiście nigdy nie wziął udziału w walkach. Jego prace natomiast z racji na ogólnoludzkie ujęcie tematu były dobrze odbierane także zagranicą.
– W żadnej ze scen nie jest pokazywany wróg. Ten, który plądruje, grabi, zabija, atakuje dwór. A więc cierpienie, lęk, żałoba mogły być odczytane uniwersalnie przez każdego odbiorcę – tłumaczy historyczka sztuki.
Znajdź nas:
https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/
#powstaniestyczniowe
Jest to odcinek podkastu:
Wszechnica.org.pl - Historia
„Wszechnica.org.pl - Historia” to baza wykładów zrealizowanych we współpracy z prestiżowymi instytucjami naukowymi. Wśród naszych partnerów znajdują się m.in. Festiwal Nauki w Warszawie, Instytut Historyczny UW, Muzeum POLIN, Zamek Królewski w Warszawie oraz Kawiarnie naukowe. Wszechnica.org.pl nagrywa też własne rozmowy z historykami i świadkami historii. Projekt realizowany jest przez Fundację Wspomagania Wsi. Do korzystania z naszego serwisu zapraszamy wszystkich, którzy cenią sobie rzetelną wiedzę oraz ciekawe dyskusje. Zapraszamy do odwiedzenia też kanału Wszechnica.org.pl - Nauka