pulsar nadaje
Czym jest pulsar? Kuratorem wiedzy. Przewodnikiem po krajobrazie współczesnej nauki. Niszczycielem mitów i fałszywych mniemań. Nosicielem mądrej nadziei.
Kategorie:
Nauka
Nauka
Podkast 141. Wojciech Dzwolak: Śledzę magię w mikrokroplach
2025-06-13 09:29:00
Dlaczego białka warto czasami traktować po macoszemu? Dlaczego spontanicznie organizują się w toksyczne struktury? Co ich skrętność ma wspólnego z genezą życia na Ziemi? Opowiada prof. Wojciech Dzwolak, chemik z Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych Uniwersytetu Warszawskiego, szef tamtejszego Laboratorium Chemii Biofizycznej.
Dlaczego białka warto czasami traktować po macoszemu? Dlaczego spontanicznie organizują się w toksyczne struktury? Co ich skrętność ma wspólnego z genezą życia na Ziemi? Opowiada prof. Wojciech Dzwolak, chemik z Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych Uniwersytetu Warszawskiego, szef tamtejszego Laboratorium Chemii Biofizycznej.
Podkast 140. Barbara Pietrzak: Rozwielitka uwodzi osobowością
2025-06-06 10:32:00
– Wątek osobowości zwierząt wzbudza zawsze dużo emocji. Sam fakt, że traktujemy zwierzę jako osobę, jest tematem samym w sobie – mówi dr hab. Barbara Pietrzak, biolożka z Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego, specjalizująca się w ekologii i biologii ewolucyjnej.
– Wątek osobowości zwierząt wzbudza zawsze dużo emocji. Sam fakt, że traktujemy zwierzę jako osobę, jest tematem samym w sobie – mówi dr hab. Barbara Pietrzak, biolożka z Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego, specjalizująca się w ekologii i biologii ewolucyjnej.
Podkast 139. Robert Firmhofer: Gambit Kopernika, czyli ucieczka z placu zabaw
2025-05-30 11:04:00
Dlaczego dobry gospodarz powinien czasem zirytować gości? Dlaczego wypada, by pozwolił im się zgubić w lesie? O tym, jak się buduje zaufanie do wiedzy i do tych, którzy ją tworzą, opowiada Robert Firmhofer – historyk filozofii, niegdyś dziennikarz radiowy, współtwórca Pikniku Naukowego Polskiego Radia, a dziś dyrektor naczelny Centrum Nauki Kopernik w Warszawie, jednej z kilku referencyjnych tego typu instytucji na świecie.
Dlaczego dobry gospodarz powinien czasem zirytować gości? Dlaczego wypada, by pozwolił im się zgubić w lesie? O tym, jak się buduje zaufanie do wiedzy i do tych, którzy ją tworzą, opowiada Robert Firmhofer – historyk filozofii, niegdyś dziennikarz radiowy, współtwórca Pikniku Naukowego Polskiego Radia, a dziś dyrektor naczelny Centrum Nauki Kopernik w Warszawie, jednej z kilku referencyjnych tego typu instytucji na świecie.
Podkast 138. Karolina Mroziewicz: Tygiel rodzi wyjątkowe dzieła
2025-05-22 17:56:00
Dawne książki działały na wiele zmysłów jednocześnie. Były nośnikiem treści zamierzonej przez autora, ale też kroniką kontekstów politycznych oraz stanów ducha czytelników. Zapiski na ich marginesach utrwalały myśli, wrażenia, emocje, a w kolorach zdobień odbijały się kody lokalnej kultury. Rozmowa z dr Karoliną Mroziewicz z Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego, badaczką dzieł literatury dawnej.
Dawne książki działały na wiele zmysłów jednocześnie. Były nośnikiem treści zamierzonej przez autora, ale też kroniką kontekstów politycznych oraz stanów ducha czytelników. Zapiski na ich marginesach utrwalały myśli, wrażenia, emocje, a w kolorach zdobień odbijały się kody lokalnej kultury. Rozmowa z dr Karoliną Mroziewicz z Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego, badaczką dzieł literatury dawnej.
Podcast 137. Edyta Woźniak: Teledetekcja, czyli między granicami fizyki i wyobraźni
2025-05-16 08:53:00
Jak się upewnić, że na polu rośnie pszenica, a nie pszenżyto? Skąd wiadomo, że las zaczyna usychać? Jak określić ilość wód podziemnych? Albo dlaczego w Hiszpanii pożary wybuchały w okolicy kopalni odkrywkowych? Odpowiedzi na takie pytania szuka prof. Edyta Woźniak – zastępczyni Dyrektora ds. Naukowych Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk.
Jak się upewnić, że na polu rośnie pszenica, a nie pszenżyto? Skąd wiadomo, że las zaczyna usychać? Jak określić ilość wód podziemnych? Albo dlaczego w Hiszpanii pożary wybuchały w okolicy kopalni odkrywkowych? Odpowiedzi na takie pytania szuka prof. Edyta Woźniak – zastępczyni Dyrektora ds. Naukowych Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk.
Podkast 136. Andrzej Dziembowski: Pac-Many rozkładamy na części pierwsze
2025-05-09 09:15:00
Na czym polega wyjątkowość RNA? Przez całe dziesięciolecia związki te pozostawały w cieniu DNA, ale to właśnie one tworzyły fundamenty życia, a oparte na nich szczepionki ratowały świat podczas ostatniej pandemii. Rozmawiamy z ich badaczem – prof. Andrzejem Dziembowskim, biologiem molekularnym, biochemikiem i genetykiem z Międzynarodowego Instytutu Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie.
Na czym polega wyjątkowość RNA? Przez całe dziesięciolecia związki te pozostawały w cieniu DNA, ale to właśnie one tworzyły fundamenty życia, a oparte na nich szczepionki ratowały świat podczas ostatniej pandemii. Rozmawiamy z ich badaczem – prof. Andrzejem Dziembowskim, biologiem molekularnym, biochemikiem i genetykiem z Międzynarodowego Instytutu Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie.
Podkast 135. Piotr Durka: AI to czarne lustro
2025-05-02 10:23:03
Kiedy kalkulatory zaczynamy nazywać sztuczną inteligencją, odbieramy prawdziwe znaczenie temu terminowi. Uznając AI za czarodziejską skrzynkę, cedujemy myślenie na bezmyślne maszyny. Pozwalamy, by pojęcie prawdy się rozmyło. Przestrzega prof. Piotr Durka, neuronaukowiec z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego, badacz interfejsów mózg-komputer.
Kiedy kalkulatory zaczynamy nazywać sztuczną inteligencją, odbieramy prawdziwe znaczenie temu terminowi. Uznając AI za czarodziejską skrzynkę, cedujemy myślenie na bezmyślne maszyny. Pozwalamy, by pojęcie prawdy się rozmyło. Przestrzega prof. Piotr Durka, neuronaukowiec z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego, badacz interfejsów mózg-komputer.
Podkast 134. Marta Wrzosek: Grzyby potrzebują adwokata
2025-04-25 08:54:00
Grzyby nie należą ani do flory, ani do fauny, ale bez nich świat nie wyglądałby tak, jak wygląda. O równie intrygującej – ostatnio choćby za sprawą serialu „The Last of Us” – jak tajemniczej 1,5-milionowej populacji opowiada prof. Marta Wrzosek, mykolożka z Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Warszawskiego.
Grzyby nie należą ani do flory, ani do fauny, ale bez nich świat nie wyglądałby tak, jak wygląda. O równie intrygującej – ostatnio choćby za sprawą serialu „The Last of Us” – jak tajemniczej 1,5-milionowej populacji opowiada prof. Marta Wrzosek, mykolożka z Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Warszawskiego.
Podkast 133. Małgorzata Owczarska: Wolność, równość, hydrowspólność – opowieść o błękitnej humanistyce
2025-04-18 10:17:00
My, istoty z wodą żyjące w strachu przed wodą i w lęku przed jej brakiem. Jesteśmy wodą, istniejemy dzięki niej, a jednocześnie wyparliśmy ją z opisu świata, skolonizowaliśmy. O przywracaniu należnego jej miejsca opowiada dr Małgorzata Owczarska, antropolożka kultury i etnografka z Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego, badaczka błękitnej humanistyki, etnografii Polinezji, aktywizmu ludów tubylczych i postkolonializmu.
My, istoty z wodą żyjące w strachu przed wodą i w lęku przed jej brakiem. Jesteśmy wodą, istniejemy dzięki niej, a jednocześnie wyparliśmy ją z opisu świata, skolonizowaliśmy. O przywracaniu należnego jej miejsca opowiada dr Małgorzata Owczarska, antropolożka kultury i etnografka z Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego, badaczka błękitnej humanistyki, etnografii Polinezji, aktywizmu ludów tubylczych i postkolonializmu.
Podkast 132. Agata Chomiczewska: Reaktor termojądrowy – wyścig już się zaczął
2025-04-10 17:38:00
Tania, niewyczerpana, bezpieczna – taka ma być energia z kontrolowanej syntezy termojądrowej. Kiedy to nastąpi? Jakie przeszkody musimy pokonać? Opowiada dr hab. Agata Chomiczewska, profesorka Instytutu Fizyki Plazmy i Laserowej Mikrosyntezy w Warszawie, kierowniczka Zakładu Badań Plazmy Termojądrowej oraz Laboratorium Badań Plazmy Metodami Spektroskopowymi w IFPiLM.
Tania, niewyczerpana, bezpieczna – taka ma być energia z kontrolowanej syntezy termojądrowej. Kiedy to nastąpi? Jakie przeszkody musimy pokonać? Opowiada dr hab. Agata Chomiczewska, profesorka Instytutu Fizyki Plazmy i Laserowej Mikrosyntezy w Warszawie, kierowniczka Zakładu Badań Plazmy Termojądrowej oraz Laboratorium Badań Plazmy Metodami Spektroskopowymi w IFPiLM.