::
::
Są wśród "mędrców" tacy (to chyba Ci od Junga), którzy twierdzą, że wszystkie historie można zamknąć w siedmiu podstawowych opowieściach: pokonanie potwora, od biedy do bogactwa, wykonanie zadania, podróż i powrót, komedia, odrodzenie i tragedia. Na półce pod tytułem tragedia, jedną z najbardziej rozpychających się opowieści, wprost domagającą się własnej półki, jest historia o dwóch siostrach, historia w europejskiej kulturze ludowej opowiadana we wszystkich językach. I we wszystkich językach śpiewana (te śpiewane wersje należą do nurtu tzw. murder ballads)
Jedna z moich ulubionych wersji morderczych ballad to „ The Cruel Sister ”. To jedna z wielu wersji ballady „ The Twa Sister ”. A tych wersji jest ponad 20, noszą różne tytuły, m.in. „Minnorie”, „Binnorie”, “The Wind and Rain”, “Dreadful Wind and Rain”, “The Bonny Swans” i “ Two Sisters” .
Historia zazwyczaj opowiada o dwóch siostrach zakochanych w jednym zalotniku, nie zawsze jest to książe. Ale zawsze wybiera młodszą. Starsza więc zabiera młodszą na spacer nad rzekę lub morze najczęściej. Tam spycha siostrę do wody, ta oczywiście tonie. Ciało zamordowanej dziewczyny po jakimś czasie wypływa na brzeg. Ktoś zwłoki znajduje i zazwyczaj wykonuje z nich instrument muzyczny najczęściej harfę lub skrzypce. W końcowej scenie instrument sam gra, wyśpiewuje historię zbrodni i ujawnia morderczynię.
Ocenia się, że najstarsza mordercza ballada o dwóch siostrach, „The Miller and the Knights Daughter” ( jej zapis pojawił się w 1656 roku na broadside’ach) pochodzi najprawdopodobniej z Northumbrii. I tak mieszkańcy wysp brytyjskich od 500 lat zbierając się przy ogniskach czy w tawernach wyśpiewują historię o siostrzanej zazdrości.
Ale nie tylko na wyspach śpiewają tę historię. Śpiewają w całej Europie. Prym w tym wiodą Skandynawowie. W samym języku szwedzkim znanych jest 125 różnych wariantów i jeśli dołożyć wersje w języku duńskim, farerskim, Islandzkim czy norweskim zbierze się tego podobno grubo ponad 200. A jeśli rozejrzymy się po naszej części Europy to również znajdziemy bogactwo motywu zbrodni siostrzanej. Śpiewają o niej choćby Słoweńcy i Węgrzy, u nas motywy ludowych opowieści wykorzystał Słowacki w „ Balladynie”. Mają swoją muzyczną opowieść o dwóch siostrach również Ukraińcy. W tej wersji ojciec ma dwie córki. Starsza, a jakże, pyta młodszą: kogo kochasz siostrzyczko? A młodsza na to, że Wasyla. I tu pojawia się problem, bo starsza chyba też. Zaprosiła więc młodszą na spacer, do brodu, nad rzekę. No i dalszy ciąg znamy.
Zna go cała Europa. Znają go (ten ciąg dalszy) nawet w małej pomorskiej wsi Michałowo. Tam dwie siostry, Anna i Justyna oraz mąż Justyny Kuba, potomkowie Łemków przesiedlonych w ramach operacji „Wisła” założyli zespół Michalove. Zespół przy nienachalnym akompaniamencie akordeonu, bębnów i handpanu (takiej cudnie grającej miski) śpiewa stare ludowe pieśni z naszej części świata, głównie z Ukrainy. Śpiewa oczywiście wielogłosowo. I uwaga - 6 lutego wydał swoją debiutancką płytę „Rano” a na niej, między innymi, prawdziwą perełkę, balladę o dwóch siostrach właśnie. Stara ukraińska pieśń „Bulo w batka” jest jak cała płyta - zjawiskowa. Co tu opowiadać, posłuchajcie.
Sail-Ho
Audycja zawiera utwory:
„ Den talende strengeleg” (w tle) w wykonaniu zespołu ALBA, muzyka: tradycyjna
“The Cruel Sister” w wykonaniu grupy Old Blind Dogs, słowa i muzyka: tradycyjne
„Two Sisters ” w wykonaniu zespołu Clannad, słowa i muzyka: tradycyjne
„Två Systrar” w wykonaniu zespołu Garmarna, słowa i muzyka: tradycyjne
„Bulo w batka ” w wykonaniu zespołu Michalove, słowa i muzyka: tradycyjne
Jest to odcinek podkastu:
jarasaseasongi - muzyczne historie
W jarasaseasongach możecie usłyszeć piosenki (nie tylko szanty i pieśni morza