::
::
Jakub poszedł do swojego wuja Labana i pracował u niego 7 lat za młodszą córkę Rachelę. Laban go jednak upił i dał mu starszą córkę Leę, a jej dał służącą Zilpę. Później za kolejne 7 lat pracy Jakub dostał Rachelę, która dostała od ojca służącą Bilhę. Gdy Jakub postanowił wrócić do Kanaanu miał już 11 synów i pewną liczbę córek. Wtedy zmieniono mu imię. W Rodzaju 32:28 czytamy: “Nie będziesz już nazywał się Jakub, lecz Izrael, bo walczyłeś z Bogiem i z ludźmi i zwyciężyłeś”. Tak nazywano później naród, który składał się z potomków Jakuba. Do tych 11 Rachela urodziła mu później jeszcze najmłodszego Beniamina.
W ten sposób Jakub czyli Izrael miał 12 synów i stąd pochodzi 12 plemion Izraela. Rachela urodziła Józefa oraz właśnie Beniamina. Rodząc tego ostatniego umarła. Jej służąca Bilha urodziła Jakubowi: Dana i Naftalego. Obie żony Izraela ze sobą współzawodniczyły. Wygrała Lea bo sama urodziła 6 synów, a jej służąca Zilpa jeszcze dwóch. Gdy Rachela umarła najstarszy syn Lei, Ruben zrobił coś, do czego prawdopodobnie nakłoniła go matka. W Rodzaju 35:22 czytamy: “A gdy Izrael mieszkał w tym kraju, poszedł Ruben i spał z Bilhą, nałożnicą ojca swego. A Izrael dowiedział się o tym. A synów Jakuba było dwunastu”. W ten sposób Lea miała dwa razy więcej synów niż Rachela. Wygrała z wynikiem 8 do 4.
Wydaje się więc, że niechęć pomiędzy braćmi początkowo brała się od zazdrości obu żon o Jakuba. Była jednak chyba także niechęć synów urodzonych przez konkubiny wobec synów urodzonych przez żony. Prawdopodobnie znacie historię sprzedaży Józefa przez pozostałych 10 braci. Pewne światło rzuca na to Księga Rodzaju 37:2, gdzie czytamy: “Gdy Józef miał siedemnaście lat i był jeszcze chłopcem, pasał trzodę z braćmi swymi, z synami Bilhy i z synami Zylpy, żony ojca swego. I donosił Józef ojcu ich, co o nich mówiono złego”. Wydaje się, że niechęć wobec Józefa zaczęła się wśród synów nałożnic czyli Bilhy i Zilpy. Dopiero później dołączyli synowie Lei, ale spośród nich najstarszy Ruben chciał uratować Józefa, którego bracia chcieli zabić. Juda natomiast podpowiedział aby go sprzedać zamiast zabijać i w ten sposób uratował życie Józefowi. Czy więc gorzej traktowano synów konkubin? A może oni tak się czuli?
Warto też zwrócić uwagę na to jak ważne było pokrewieństwo czyli wspólna matka. Gdy została zgwałcona Dina, córka Lei, kto postanowił ją pomścić? W Rodzaju 34:25 czytamy: “dwaj synowie Jakuba, Symeon i Lewi, bracia Diny, wzięli swoje miecze, wtargnęli bez przeszkód do miasta i wymordowali wszystkich mężczyzn”. Mężczyzn z tego miasta wymordowali bracia Diny z tej samej matki, czyli synowie Lei. Dużo później gdy będą wiązane różne sojusze łatwiej będzie je zawierać pomiędzy potomkami tej samej matki.
Liczba plemion i liczba synów zdaje się sugerować, że od każdego syna pochodziło jedno plemię Izraela. Tak jednak nie było. Panowało wtedy prawo, że pierworodny syn dostawał dwa działy, a reszta braci po jednym dziale. Oznacza to, że majątek Jakuba miał być podzielony na 13 części i pierworodny powinien dostać dwie części. Pierworodnym był Ruben, ale nie on dostał te dwie części. W Rodzaju 48:5 znajdujemy słowa Jakuba do jego syna Józefa: “Dlatego teraz do mnie należą obaj synowie twoi, którzy urodzili ci się w ziemi egipskiej, zanim przybyłem do ciebie do Egiptu; Efraim i Manasses będą moimi jak Ruben i Symeon”. W ten sposób z 12 plemion zrobiło się ich 13, bo zamiast jednego plemienia Józefa powstały dwa plemiona Efraima i Manassesa. Później jednak plemię Lewiego zostało odłączone do służby kapłańskiej i lewickiej, tak więc naród izraelski składał się z 12 plemion oraz odłączonego plemienia do służby w świątyni.
Jak to przyjęli potomkowie Rubena? W Liczb 16:1, 2 czytamy: “Wtedy Korach, syn Jishara, syna Kehata, syna Lewiego, oraz Datan i Abiram, synowie Eliaba, i On, syn Peleta, z synów Rubena, zbuntowali się przeciwko Mojżeszowi”. Korach był Lewitą, ale nie był kapłanem. Wiemy z jego słów, że zbuntował się właśnie z tego powodu. Do tego buntu dołączył Ruben. Tutaj możemy się tylko domyślać, że być może chodziło o to samo. Ruben był pierworodnym i jego potomkowie powinni rządzić. W rodzinach patriarchalnych rządził ojciec. Po jego śmierci rządził najstarszy syn itd. Narodem izraelskim w tamtym momencie rządził Mojżesz, który był potomkiem Lewiego trzeciego syna Jakuba. Można więc zrozumieć, że potomkowie Rubena byli źli.
Później gdy zdobywano ziemię obiecaną dalej było widać współpracę między plemionami pochodzącymi od tej samej matki. Np. w Sędziów 1:3 czytamy: “Juda zaś rzekł do Symeona, swego brata: Wyrusz ze mną do przyznanej mi losem ziemi i będziemy walczyli z Kananejczykami, a ja również wyruszę z tobą do przyznanej ci losem ziemi. I Symeon wyruszył z nim”. Symeon był drugim synem Lei, a Juda czwartym. Razem zdobyli swoją część ziemi obiecanej i później mieszkali razem. Judejczycy i Symeonici byli wymieszani na tym samym terytorium. Po sędziach nadeszły jednak czasy królów.
Pierwszym królem Izraela był Saul. Pokonał on wrogów Izraela, którymi głównie byli Filistyni. Gdy zginął podczas bitwy, pierwszy raz nastąpił podział na Izrael i Judę. W 2 Samuela 2:10 czytamy: “Iszboszet, syn Saula, miał czterdzieści lat, gdy został królem nad Izraelem, a królował dwa lata. Lecz plemię Judy było za Dawidem”. Tak więc 11 plemion popierało Iszboszeta, syna króla Saula. Wyłamała się tylko Juda, która popierała Dawida. Dawid był królem jednego plemienia, tego z którego pochodził - był królem Judy przez 7,5 roku. Później gdy Iszboszet zginął wszystkie plemiona przyszły do Dawida, aby obwołać go królem. Innymi słowy istniało królestwo Izraela za rządów Saula. Potem rozpadło się na Izrael i Judę na 7,5 roku, aby potem ponownie połączyć się pod rządami Dawida.
Pierwszym plemieniem, które poparło Dawida było plemię Judy. Później Abner dowódca wojska Iszboszeta przeszedł na stronę Dawida. Abner jak Saul był z plemienia Beniamina. Abner chciał połączyć Izraela pod wodzą Dawida. Zginął jednak zabity przez Joaba, dowódcę wojska Dawida. Mówiłem o tym w odcinkach 5 i 6. Dawid uszanował jednak Abnera i doszło do zjednoczenia. Czy cały ten okres 33 Dawid panował nad całym Izraelem?
Prawdopodobnie wiecie, że przeciwko Dawidowi zbuntował się jego syn Absalom. Poszły za nim wszystkie plemiona. Dawid stracił wtedy na krótko władzę. Absalom jednak zginął. Dawid wysłał wiadomość do starszych Judy, że nie będzie się mścił. W ten sposób ponownie został królem Judy. Przy przeprawie czekali na niego Judejczycy oraz Beniaminici. Wtedy reszta plemion poczuła się pokrzywdzona. W 2 Samuela 19:43 znajdujemy ciekawą wypowiedź: "Mężowie izraelscy jednak odpowiedzieli mężom judzkim tak: Dziesięć udziałów my mamy w królu, a także co do Dawida my mamy pierwszeństwo. Dlaczego więc zlekceważyliście nas?". Tutaj chyba pierwszy raz podzielono Izrael na Judę i Beniamina oraz pozostałe 10 plemion.
Wydawałoby się, że nie ma problemu. Izraelici kłócili się o to kto ma więcej praw do Dawida. Dla króla to chyba dobrze jak poddani się kłócą czyim królem jest on bardziej. Tak by się wydawało. Niestety zaraz następny werset mówi o bucie Szeby. Zwołał on Izraela czyli 10 plemion i powiedział, że nie mają oni części w Dawidzie. W ten sposób pierwszy raz oderwało się 10 plemienne królestwo Izraela. Oczywiście Joab i Abiszaj szybko zrobili porządek z Szebą. Czy jednak nie powtórzy się to w przyszłości?
Po Dawidzie nad Izraelem rządził jego syn Salomon. Rządy tego króla często utożsamia się ze złotym wiekiem tego państwa. Jest to prawda, ale tylko dla początkowego okresu panowania Salomona. Gdy on umarł Izraelici przyszli prosić jego syna Rechoboama aby zniósł ciężary nałożone na nich przez Salomona. Te ciężary to prawdopodobnie podatki w postaci dóbr materialnych oraz podatki w postaci przymusowej pracy przy wielu budowlach Salomona. Król Rechoboam jednak odmówił i powiedział, że jeszcze dołoży ciężarów Izraelitom. Odpowiedź Izraelitów znajdujemy w 2 Królów 12:16: “Gdy tedy cały Izrael widział, że król ich nie wysłuchał, dał lud królowi taką odpowiedź: Nie mamy nic wspólnego z Dawidem! Nie mamy dziedzictwa z synem Isajego! Do namiotów swoich, o Izraelu! Teraz troszcz się ty o swój dom, Dawidzie! I rozszedł się Izrael do swoich namiotów”. W ten sposób od królów z plemienia Judy odeszło większość plemion. Kto pozostał?
W tym samym rozdziale czytamy o tym, że Rechoboam zgromadził wojska z plemienia Judy i Beniamina. Jednak prorok Boży powstrzymał wojnę. Właśnie w ten sposób na dobre Izrael podzielił się na dwa królestwa. Na południu leżało królestwo Judy, które zawierało dwa plemiona Judy i Beniamina. Na północy znajdowało się królestwo Izraela, które zawierało pozostałe 10 plemion. Jest jedna rzecz, której ja nie rozumiem w tym podziale.
Na południu było plemię Judy. Ich granica dochodziła do Jerozolimy. Było to wielkie terytorium. Na północy od Jerozolimy było malutkie terytorium Beniamina. To więc ma sens. Juda i Beniamin razem utworzyły królestwo. Jak jednak może pamiętacie terytorium plemienia Judy było jednocześnie terytorium plemienia Symeona. Juda miała za wielkie terytorium tak więc część miast na tym terenie dostało plemię Symeona. Gdy więc Izrael rozpadł się na dwie części to co się stało z Symeonitami?
Wtedy rzekł: Nie będziesz już nazywał się Jakub, lecz Izrael, bo walczyłeś z Bogiem i z ludźmi i zwyciężyłeś.
http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/1-Ksiega-Mojzeszowa/32/28
A gdy Izrael mieszkał w tym kraju, poszedł Ruben i spał z Bilhą, nałożnicą ojca swego. A Izrael dowiedział się o tym. A synów Jakuba było dwunastu.
http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/1-Ksiega-Mojzeszowa/35/22
A oto dzieje rodu Jakuba: Gdy Józef miał siedemnaście lat i był jeszcze chłopcem, pasał trzodę z braćmi swymi, z synami Bilhy i z synami Zylpy, żony ojca swego. I donosił Józef ojcu ich, co o nich mówiono złego.
http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/1-Ksiega-Mojzeszowa/37/2
W ten sposób Jakub czyli Izrael miał 12 synów i stąd pochodzi 12 plemion Izraela. Rachela urodziła Józefa oraz właśnie Beniamina. Rodząc tego ostatniego umarła. Jej służąca Bilha urodziła Jakubowi: Dana i Naftalego. Obie żony Izraela ze sobą współzawodniczyły. Wygrała Lea bo sama urodziła 6 synów, a jej służąca Zilpa jeszcze dwóch. Gdy Rachela umarła najstarszy syn Lei, Ruben zrobił coś, do czego prawdopodobnie nakłoniła go matka. W Rodzaju 35:22 czytamy: “A gdy Izrael mieszkał w tym kraju, poszedł Ruben i spał z Bilhą, nałożnicą ojca swego. A Izrael dowiedział się o tym. A synów Jakuba było dwunastu”. W ten sposób Lea miała dwa razy więcej synów niż Rachela. Wygrała z wynikiem 8 do 4.
Wydaje się więc, że niechęć pomiędzy braćmi początkowo brała się od zazdrości obu żon o Jakuba. Była jednak chyba także niechęć synów urodzonych przez konkubiny wobec synów urodzonych przez żony. Prawdopodobnie znacie historię sprzedaży Józefa przez pozostałych 10 braci. Pewne światło rzuca na to Księga Rodzaju 37:2, gdzie czytamy: “Gdy Józef miał siedemnaście lat i był jeszcze chłopcem, pasał trzodę z braćmi swymi, z synami Bilhy i z synami Zylpy, żony ojca swego. I donosił Józef ojcu ich, co o nich mówiono złego”. Wydaje się, że niechęć wobec Józefa zaczęła się wśród synów nałożnic czyli Bilhy i Zilpy. Dopiero później dołączyli synowie Lei, ale spośród nich najstarszy Ruben chciał uratować Józefa, którego bracia chcieli zabić. Juda natomiast podpowiedział aby go sprzedać zamiast zabijać i w ten sposób uratował życie Józefowi. Czy więc gorzej traktowano synów konkubin? A może oni tak się czuli?
Warto też zwrócić uwagę na to jak ważne było pokrewieństwo czyli wspólna matka. Gdy została zgwałcona Dina, córka Lei, kto postanowił ją pomścić? W Rodzaju 34:25 czytamy: “dwaj synowie Jakuba, Symeon i Lewi, bracia Diny, wzięli swoje miecze, wtargnęli bez przeszkód do miasta i wymordowali wszystkich mężczyzn”. Mężczyzn z tego miasta wymordowali bracia Diny z tej samej matki, czyli synowie Lei. Dużo później gdy będą wiązane różne sojusze łatwiej będzie je zawierać pomiędzy potomkami tej samej matki.
Liczba plemion i liczba synów zdaje się sugerować, że od każdego syna pochodziło jedno plemię Izraela. Tak jednak nie było. Panowało wtedy prawo, że pierworodny syn dostawał dwa działy, a reszta braci po jednym dziale. Oznacza to, że majątek Jakuba miał być podzielony na 13 części i pierworodny powinien dostać dwie części. Pierworodnym był Ruben, ale nie on dostał te dwie części. W Rodzaju 48:5 znajdujemy słowa Jakuba do jego syna Józefa: “Dlatego teraz do mnie należą obaj synowie twoi, którzy urodzili ci się w ziemi egipskiej, zanim przybyłem do ciebie do Egiptu; Efraim i Manasses będą moimi jak Ruben i Symeon”. W ten sposób z 12 plemion zrobiło się ich 13, bo zamiast jednego plemienia Józefa powstały dwa plemiona Efraima i Manassesa. Później jednak plemię Lewiego zostało odłączone do służby kapłańskiej i lewickiej, tak więc naród izraelski składał się z 12 plemion oraz odłączonego plemienia do służby w świątyni.
Jak to przyjęli potomkowie Rubena? W Liczb 16:1, 2 czytamy: “Wtedy Korach, syn Jishara, syna Kehata, syna Lewiego, oraz Datan i Abiram, synowie Eliaba, i On, syn Peleta, z synów Rubena, zbuntowali się przeciwko Mojżeszowi”. Korach był Lewitą, ale nie był kapłanem. Wiemy z jego słów, że zbuntował się właśnie z tego powodu. Do tego buntu dołączył Ruben. Tutaj możemy się tylko domyślać, że być może chodziło o to samo. Ruben był pierworodnym i jego potomkowie powinni rządzić. W rodzinach patriarchalnych rządził ojciec. Po jego śmierci rządził najstarszy syn itd. Narodem izraelskim w tamtym momencie rządził Mojżesz, który był potomkiem Lewiego trzeciego syna Jakuba. Można więc zrozumieć, że potomkowie Rubena byli źli.
Później gdy zdobywano ziemię obiecaną dalej było widać współpracę między plemionami pochodzącymi od tej samej matki. Np. w Sędziów 1:3 czytamy: “Juda zaś rzekł do Symeona, swego brata: Wyrusz ze mną do przyznanej mi losem ziemi i będziemy walczyli z Kananejczykami, a ja również wyruszę z tobą do przyznanej ci losem ziemi. I Symeon wyruszył z nim”. Symeon był drugim synem Lei, a Juda czwartym. Razem zdobyli swoją część ziemi obiecanej i później mieszkali razem. Judejczycy i Symeonici byli wymieszani na tym samym terytorium. Po sędziach nadeszły jednak czasy królów.
Pierwszym królem Izraela był Saul. Pokonał on wrogów Izraela, którymi głównie byli Filistyni. Gdy zginął podczas bitwy, pierwszy raz nastąpił podział na Izrael i Judę. W 2 Samuela 2:10 czytamy: “Iszboszet, syn Saula, miał czterdzieści lat, gdy został królem nad Izraelem, a królował dwa lata. Lecz plemię Judy było za Dawidem”. Tak więc 11 plemion popierało Iszboszeta, syna króla Saula. Wyłamała się tylko Juda, która popierała Dawida. Dawid był królem jednego plemienia, tego z którego pochodził - był królem Judy przez 7,5 roku. Później gdy Iszboszet zginął wszystkie plemiona przyszły do Dawida, aby obwołać go królem. Innymi słowy istniało królestwo Izraela za rządów Saula. Potem rozpadło się na Izrael i Judę na 7,5 roku, aby potem ponownie połączyć się pod rządami Dawida.
Pierwszym plemieniem, które poparło Dawida było plemię Judy. Później Abner dowódca wojska Iszboszeta przeszedł na stronę Dawida. Abner jak Saul był z plemienia Beniamina. Abner chciał połączyć Izraela pod wodzą Dawida. Zginął jednak zabity przez Joaba, dowódcę wojska Dawida. Mówiłem o tym w odcinkach 5 i 6. Dawid uszanował jednak Abnera i doszło do zjednoczenia. Czy cały ten okres 33 Dawid panował nad całym Izraelem?
Prawdopodobnie wiecie, że przeciwko Dawidowi zbuntował się jego syn Absalom. Poszły za nim wszystkie plemiona. Dawid stracił wtedy na krótko władzę. Absalom jednak zginął. Dawid wysłał wiadomość do starszych Judy, że nie będzie się mścił. W ten sposób ponownie został królem Judy. Przy przeprawie czekali na niego Judejczycy oraz Beniaminici. Wtedy reszta plemion poczuła się pokrzywdzona. W 2 Samuela 19:43 znajdujemy ciekawą wypowiedź: "Mężowie izraelscy jednak odpowiedzieli mężom judzkim tak: Dziesięć udziałów my mamy w królu, a także co do Dawida my mamy pierwszeństwo. Dlaczego więc zlekceważyliście nas?". Tutaj chyba pierwszy raz podzielono Izrael na Judę i Beniamina oraz pozostałe 10 plemion.
Wydawałoby się, że nie ma problemu. Izraelici kłócili się o to kto ma więcej praw do Dawida. Dla króla to chyba dobrze jak poddani się kłócą czyim królem jest on bardziej. Tak by się wydawało. Niestety zaraz następny werset mówi o bucie Szeby. Zwołał on Izraela czyli 10 plemion i powiedział, że nie mają oni części w Dawidzie. W ten sposób pierwszy raz oderwało się 10 plemienne królestwo Izraela. Oczywiście Joab i Abiszaj szybko zrobili porządek z Szebą. Czy jednak nie powtórzy się to w przyszłości?
Po Dawidzie nad Izraelem rządził jego syn Salomon. Rządy tego króla często utożsamia się ze złotym wiekiem tego państwa. Jest to prawda, ale tylko dla początkowego okresu panowania Salomona. Gdy on umarł Izraelici przyszli prosić jego syna Rechoboama aby zniósł ciężary nałożone na nich przez Salomona. Te ciężary to prawdopodobnie podatki w postaci dóbr materialnych oraz podatki w postaci przymusowej pracy przy wielu budowlach Salomona. Król Rechoboam jednak odmówił i powiedział, że jeszcze dołoży ciężarów Izraelitom. Odpowiedź Izraelitów znajdujemy w 2 Królów 12:16: “Gdy tedy cały Izrael widział, że król ich nie wysłuchał, dał lud królowi taką odpowiedź: Nie mamy nic wspólnego z Dawidem! Nie mamy dziedzictwa z synem Isajego! Do namiotów swoich, o Izraelu! Teraz troszcz się ty o swój dom, Dawidzie! I rozszedł się Izrael do swoich namiotów”. W ten sposób od królów z plemienia Judy odeszło większość plemion. Kto pozostał?
W tym samym rozdziale czytamy o tym, że Rechoboam zgromadził wojska z plemienia Judy i Beniamina. Jednak prorok Boży powstrzymał wojnę. Właśnie w ten sposób na dobre Izrael podzielił się na dwa królestwa. Na południu leżało królestwo Judy, które zawierało dwa plemiona Judy i Beniamina. Na północy znajdowało się królestwo Izraela, które zawierało pozostałe 10 plemion. Jest jedna rzecz, której ja nie rozumiem w tym podziale.
Na południu było plemię Judy. Ich granica dochodziła do Jerozolimy. Było to wielkie terytorium. Na północy od Jerozolimy było malutkie terytorium Beniamina. To więc ma sens. Juda i Beniamin razem utworzyły królestwo. Jak jednak może pamiętacie terytorium plemienia Judy było jednocześnie terytorium plemienia Symeona. Juda miała za wielkie terytorium tak więc część miast na tym terenie dostało plemię Symeona. Gdy więc Izrael rozpadł się na dwie części to co się stało z Symeonitami?
Wtedy rzekł: Nie będziesz już nazywał się Jakub, lecz Izrael, bo walczyłeś z Bogiem i z ludźmi i zwyciężyłeś.
http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/1-Ksiega-Mojzeszowa/32/28
A gdy Izrael mieszkał w tym kraju, poszedł Ruben i spał z Bilhą, nałożnicą ojca swego. A Izrael dowiedział się o tym. A synów Jakuba było dwunastu.
http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/1-Ksiega-Mojzeszowa/35/22
A oto dzieje rodu Jakuba: Gdy Józef miał siedemnaście lat i był jeszcze chłopcem, pasał trzodę z braćmi swymi, z synami Bilhy i z synami Zylpy, żony ojca swego. I donosił Józef ojcu ich, co o nich mówiono złego.
http://biblia-online.pl/Biblia/Warszawska/1-Ksiega-Mojzeszowa/37/2
Jest to odcinek podkastu:
Historie Biblijne
Biografie mało znanych postaci z biblijnej historii
Kategorie:
Historia
Historia