Podcast Latynoamerykański AZ
Raz w miesiącu spotkamy się, by lepiej poznać Amerykę Łacińską.
IG @latynoamerykanski
www.wojciechganczarek.pl
Kategorie:
Społeczeństwo i Kultura
Społeczeństwo i Kultura
#4 Meksyk. Etyka podróży, magia i przeżycia instant (Gościni: Ola Synowiec) | Podcast Latynoamerykański AZ
2025-04-26 09:00:00
"Magia w podróży pojawia się w momencie, gdy usiądziemy na chwileczkę i nigdzie się nie spieszymy", mówi Ola Synowiec. O komercjalizacji tradycji i uważności, o turystyce sierocej i etyce podróżowania na przykładzie Meksyku rozmawiamy z autorką książki "Dzieci Szóstego Słońca". Dlaczego "Meksyk to Święto Zmarłych", czy James Bond ma prawo proponować tradycje Meksykanom i jak zwiedzać świat, by nie zmieniać go na gorsze. A może w ogóle nie zwiedzać? Bo jest i taka moda. Posłuchajcie!
"Magia w podróży pojawia się w momencie, gdy usiądziemy na chwileczkę i nigdzie się nie spieszymy", mówi Ola Synowiec. O komercjalizacji tradycji i uważności, o turystyce sierocej i etyce podróżowania na przykładzie Meksyku rozmawiamy z autorką książki "Dzieci Szóstego Słońca". Dlaczego "Meksyk to Święto Zmarłych", czy James Bond ma prawo proponować tradycje Meksykanom i jak zwiedzać świat, by nie zmieniać go na gorsze. A może w ogóle nie zwiedzać? Bo jest i taka moda. Posłuchajcie!
#3 Co my możemy zrobić | Podcast Latynoamerykański AZ
2025-03-31 13:31:55
To pytania wraca regularnie: co my możemy zrobić? Przecież to tak daleko, a odpowiedzialność tak rozmyta, bo ilu pośredników stoi między samochodem na "bio"etanol i fabryką zanieczyszczającą dzielnicę toluenem? Skąd mamy wiedzieć, że plantacje sosen marginalizują ludność Guaraní, skoro firma ma radosne "eko"certyfikaty, jest emisyjnie neutralna i w papierach doskonała? Dlaczego mielibyśmy się sprzeciwiać odkrywkowemu wydobyciu złota czy litu, jeśli kopalnia konsultowała się -tak twierdzi- z mieszkańcami okolicy? Czy wiedzieć, co się dzieje naprawdę, jest obowiązkiem dziennikarzy, czy może nas wszystkich, a przynajmniej pracowników danej firmy? Istnieje tendencja by spychać odpowiedzialność na aktywność konsumencką. Czy "świadomy konsument" jest w stanie cokolwiek zmienić? A co z aktywnością sprawczą podczas 8 godzin codziennej pracy? Na niedawnym spotkaniu z inwestorami Demian Reidel, szef doradców prezydenta Mileia, zachwalał, że Argentyna oferuje obszerne terytoria, dostęp do wody i energii. Jedyny problem jest taki, przyznał Reidel, że Argentyna jest zamieszkana przez Argentyńczyków. Najlepiej, gdyby ich nie było. Nie tylko Reidel tak twierdzi: dla władz i elit latynoamerykańskich, zainteresowanych tylko i wyłącznie łatwym zyskiem z eksportu surowców, mieszkańcy miejsc, gdzie takie surowce występują, mogliby nie istnieć. Dzisiaj nie potrzeba już ich niewolniczej pracy, wszystko załatwi kilka solidnych maszyn. To właśnie oni, mieszkańcy "zonas de sacrificio", regionów przeznaczonych na poświęcenie i zniszczenie spotkali się w Famatinie w ramach festiwalu Puentes de Agua, by wymienić się doświadczeniami z frontu walki o prawo do życia.
To pytania wraca regularnie: co my możemy zrobić? Przecież to tak daleko, a odpowiedzialność tak rozmyta, bo ilu pośredników stoi między samochodem na "bio"etanol i fabryką zanieczyszczającą dzielnicę toluenem? Skąd mamy wiedzieć, że plantacje sosen marginalizują ludność Guaraní, skoro firma ma radosne "eko"certyfikaty, jest emisyjnie neutralna i w papierach doskonała? Dlaczego mielibyśmy się sprzeciwiać odkrywkowemu wydobyciu złota czy litu, jeśli kopalnia konsultowała się -tak twierdzi- z mieszkańcami okolicy?
Czy wiedzieć, co się dzieje naprawdę, jest obowiązkiem dziennikarzy, czy może nas wszystkich, a przynajmniej pracowników danej firmy? Istnieje tendencja by spychać odpowiedzialność na aktywność konsumencką. Czy "świadomy konsument" jest w stanie cokolwiek zmienić? A co z aktywnością sprawczą podczas 8 godzin codziennej pracy?
Na niedawnym spotkaniu z inwestorami Demian Reidel, szef doradców prezydenta Mileia, zachwalał, że Argentyna oferuje obszerne terytoria, dostęp do wody i energii. Jedyny problem jest taki, przyznał Reidel, że Argentyna jest zamieszkana przez Argentyńczyków. Najlepiej, gdyby ich nie było. Nie tylko Reidel tak twierdzi: dla władz i elit latynoamerykańskich, zainteresowanych tylko i wyłącznie łatwym zyskiem z eksportu surowców, mieszkańcy miejsc, gdzie takie surowce występują, mogliby nie istnieć. Dzisiaj nie potrzeba już ich niewolniczej pracy, wszystko załatwi kilka solidnych maszyn.
To właśnie oni, mieszkańcy "zonas de sacrificio", regionów przeznaczonych na poświęcenie i zniszczenie spotkali się w Famatinie w ramach festiwalu Puentes de Agua, by wymienić się doświadczeniami z frontu walki o prawo do życia.
#2 Brazylia. Polaryzacja w krainie życzliwości (Gość: Mirosław Wlekły) | Podcast Latynoamerykański AZ
2025-02-26 12:36:29
"Trzeba walczyć o to, żeby ludziom żyło się lepiej" - mówi Mirosław Wlekły, dziennikarz, autor książek i sztuk teatralnych. W pierwszej rozmowie tegorocznego cyklu podcastowego wybierzemy się przede wszystkim do brazylijskiej Amazonii, ale nie pominiemy innych regionów tego ogromnego kraju, w tym stanu Paraná, krainy "białych kowbojów". Pomówimy o wylesianiu, polaryzacji społeczeństwa i o tym, że gdy w brazylijskim autobusie ktoś zabierze nam plecak, wcale nie należy się przejmować. Zapraszam serdecznie, Wojciech Ganczarek.
"Trzeba walczyć o to, żeby ludziom żyło się lepiej" - mówi Mirosław Wlekły, dziennikarz, autor książek i sztuk teatralnych. W pierwszej rozmowie tegorocznego cyklu podcastowego wybierzemy się przede wszystkim do brazylijskiej Amazonii, ale nie pominiemy innych regionów tego ogromnego kraju, w tym stanu Paraná, krainy "białych kowbojów". Pomówimy o wylesianiu, polaryzacji społeczeństwa i o tym, że gdy w brazylijskim autobusie ktoś zabierze nam plecak, wcale nie należy się przejmować. Zapraszam serdecznie, Wojciech Ganczarek.
#1 Po co komu homogeniczne społeczeństwo | Podcast Latynoamerykański AZ
2025-01-28 19:39:08
Władze w Buenos Aires zadecydowały o budowie płotu na granicy z Boliwią. I pewnie nikogo już to nie zdziwi bo w ostatnich latach mury i podziały wygodnie umościły się w dyskursie politycznym zachodniego świata. Czy dążenie do homogenizacji społeczeństwa to tylko kaprys prezydentów i magnatów technologicznych? A może jednak takie formatowanie obywateli ma jakieś praktyczne zastosowanie w planach gospodarczych i politycznych?
O związkach między ideologią i gospodarką, pod rękę z Guillermo Floguerą, Margaret Thatcher, Karolem Marksem i Pierrem Bourdie pogawędzimy w pierwszym odcinku nowego cyklu podcastów. Podcast Latynoamerykański AZ będzie ukazywał się raz na miesiąc i ma na celu przyjrzenie się podstawowym informacjom na temat krajów kontynentu. Nie możemy jednak zacząć tej wędrówki nie zanurzywszy się uprzednio w kontekście globalnych zmian politycznych. Zapraszam serdecznie!
Władze w Buenos Aires zadecydowały o budowie płotu na granicy z Boliwią. I pewnie nikogo już to nie zdziwi bo w ostatnich latach mury i podziały wygodnie umościły się w dyskursie politycznym zachodniego świata. Czy dążenie do homogenizacji społeczeństwa to tylko kaprys prezydentów i magnatów technologicznych? A może jednak takie formatowanie obywateli ma jakieś praktyczne zastosowanie w planach gospodarczych i politycznych?
O związkach między ideologią i gospodarką, pod rękę z Guillermo Floguerą, Margaret Thatcher, Karolem Marksem i Pierrem Bourdie pogawędzimy w pierwszym odcinku nowego cyklu podcastów. Podcast Latynoamerykański AZ będzie ukazywał się raz na miesiąc i ma na celu przyjrzenie się podstawowym informacjom na temat krajów kontynentu. Nie możemy jednak zacząć tej wędrówki nie zanurzywszy się uprzednio w kontekście globalnych zmian politycznych. Zapraszam serdecznie!
Argentyna: pesymizm, optymizm czy nadzieja? || Podcast Latynoamerykański 24 | odcinek dodatkowy
2024-12-30 18:52:42
Koreański filozof Byung-Chul Han jasno rozróżnia dwie postawy, które czasem mylnie ze sobą utożsamiamy: optymizm i nadzieję. Według Hana optymizmowi bliżej jest do pesymizmu. Oba nastawienia akceptują status quo i zamykają się na zmianę. Nadzieja natomiast otwiera się na nieznane, na to co "jeszcze nie", czego nie da się zobaczyć. "[...] nadzieja, którą się ogląda, nie jest nadzieją, bo jakże może ktoś spodziewać się tego, co widzi?", pisał do Rzymian św. Paweł. Czy krytyka jest więc wyrazem pesymizmu, czy wręcz przeciwnie, wyrazem nadziei na lepszy świat?
Zamykamy tegoroczny cykl "Podcast Latynoamerykański 24", w którym towarzyszyły nam antropolożki, poeci i historycy. W ostatnim 25-tym odcinku odpowiemy na Wasze pytania i zdradzimy co nieco na temat przyszłości podcastu.
Koreański filozof Byung-Chul Han jasno rozróżnia dwie postawy, które czasem mylnie ze sobą utożsamiamy: optymizm i nadzieję. Według Hana optymizmowi bliżej jest do pesymizmu. Oba nastawienia akceptują status quo i zamykają się na zmianę. Nadzieja natomiast otwiera się na nieznane, na to co "jeszcze nie", czego nie da się zobaczyć. "[...] nadzieja, którą się ogląda, nie jest nadzieją, bo jakże może ktoś spodziewać się tego, co widzi?", pisał do Rzymian św. Paweł. Czy krytyka jest więc wyrazem pesymizmu, czy wręcz przeciwnie, wyrazem nadziei na lepszy świat?
Zamykamy tegoroczny cykl "Podcast Latynoamerykański 24", w którym towarzyszyły nam antropolożki, poeci i historycy. W ostatnim 25-tym odcinku odpowiemy na Wasze pytania i zdradzimy co nieco na temat przyszłości podcastu.
Gruby łańcuch na całą szerokość rzeki || Podcast Latynoamerykański 24 | odcinek 24
2024-12-03 12:37:51
Podobno celem angielsko-francuskiej inwazji było utworzenie "drugiego Urugwaju" z dzisiejszych prowincji Misiones, Corrientes i Entre Rios. Wówczas Parana stałaby się rzeką międzynarodową i nie byłoby trzeba pytać nikogo o zdanie, by w nią wpłynąć. Wpłynąć z flotą handlową przede wszystkim.
Co należy zrobić, aby zmienić się w czyjąś kolonię? Czy wystarczy wywiesić obcą flagę, czy może istnieją inne, bardziej subtelne formy poddania się zamorskim wpływom? Argentyńscy rządzący (unitaryści/liberałowie) niejednokrotnie starali się o status angielskiej kolonii, innym razem to Anglicy usiłowali zajmować Buenos Aires. Jaki to ma związek z wieprzowymi kotletami w Argentynie ery Mileia i czy istnieją alternatywne formy patrzenia na świat niż ślepa wiara w to, że eksport surowców da ci szczęście: o tym, o domku w lesie, emirze Kataru i innych aktualnościach opowiemy w 24 odcinku Podcastu Latynoamerykańskiego 24.
Podobno celem angielsko-francuskiej inwazji było utworzenie "drugiego Urugwaju" z dzisiejszych prowincji Misiones, Corrientes i Entre Rios. Wówczas Parana stałaby się rzeką międzynarodową i nie byłoby trzeba pytać nikogo o zdanie, by w nią wpłynąć. Wpłynąć z flotą handlową przede wszystkim.
Co należy zrobić, aby zmienić się w czyjąś kolonię? Czy wystarczy wywiesić obcą flagę, czy może istnieją inne, bardziej subtelne formy poddania się zamorskim wpływom? Argentyńscy rządzący (unitaryści/liberałowie) niejednokrotnie starali się o status angielskiej kolonii, innym razem to Anglicy usiłowali zajmować Buenos Aires. Jaki to ma związek z wieprzowymi kotletami w Argentynie ery Mileia i czy istnieją alternatywne formy patrzenia na świat niż ślepa wiara w to, że eksport surowców da ci szczęście: o tym, o domku w lesie, emirze Kataru i innych aktualnościach opowiemy w 24 odcinku Podcastu Latynoamerykańskiego 24.
Peru: Vargas Llosa wraca na ziemię || Podcast Latynoamerykański 24 | odcinek 23
2024-11-20 16:22:10
Peruwiański noblista Mario Vargas Llosa należy do grona tych osób publicznych, które wywołują raczej skrajne emocje. Zwłaszcza trajektoria polityczna pisarza sprawiła, że wielu czytelników odwróciło się od autora "Zielonego domu" czy "Rozmów w Katedrze". W najnowszej "To dla Pani ta cisza", książce ogłoszonej jako ostatnia powieść Peruwiańczyka, Llosa zaskakuje, sprawia wrażenie, jakby o czymś sobie przypomniał. W jakim stopniu tę pozycję możemy traktować jako osobiste rozliczenie autora? Ile powie nam ona o dzisiejszym Peru i o współczesnym świecie?
Zapraszam na rozmowę z Tomaszem Pindlem, tłumaczem na język polski książki "To dla Pani ta cisza". Odcinek powstał we współpracy z wydawnictwem Znak.
Peruwiański noblista Mario Vargas Llosa należy do grona tych osób publicznych, które wywołują raczej skrajne emocje. Zwłaszcza trajektoria polityczna pisarza sprawiła, że wielu czytelników odwróciło się od autora "Zielonego domu" czy "Rozmów w Katedrze". W najnowszej "To dla Pani ta cisza", książce ogłoszonej jako ostatnia powieść Peruwiańczyka, Llosa zaskakuje, sprawia wrażenie, jakby o czymś sobie przypomniał. W jakim stopniu tę pozycję możemy traktować jako osobiste rozliczenie autora? Ile powie nam ona o dzisiejszym Peru i o współczesnym świecie?
Zapraszam na rozmowę z Tomaszem Pindlem, tłumaczem na język polski książki "To dla Pani ta cisza". Odcinek powstał we współpracy z wydawnictwem Znak.
Gdzie jeszcze wszystko jest możliwe || Podcast Latynoamerykański 24 | odcinek 22
2024-10-27 23:11:01
W "Wojnach klimatycznych" Harald Welzer sugeruje, że wybory polityczne są de facto wyborami tożsamościowymi: decydujemy, kim chcemy być. W Argentynie widać to w sposób wyjątkowo jaskrawy. Tam jeszcze wszystko jest możliwe, tam w dalszym ciągu istnieje przestrzeń, by zdefiniować się inaczej, niż pasywne i identyczne karty światowego rozdania.
Oprócz "Wojen ..." Welzera w dzisiejszym odcinku pojawi się książka "27 śmierci Toby'ego Obeda", a Rafael Amor zaśpiewa "No me llames extranjero", nie nazywaj mnie obcokrajowcem. To smutne słowo, lodowate, powie. Dlaczego właśnie tak? Posłuchajcie. Zaprasza Wojciech Ganczarek.
W "Wojnach klimatycznych" Harald Welzer sugeruje, że wybory polityczne są de facto wyborami tożsamościowymi: decydujemy, kim chcemy być. W Argentynie widać to w sposób wyjątkowo jaskrawy. Tam jeszcze wszystko jest możliwe, tam w dalszym ciągu istnieje przestrzeń, by zdefiniować się inaczej, niż pasywne i identyczne karty światowego rozdania.
Oprócz "Wojen ..." Welzera w dzisiejszym odcinku pojawi się książka "27 śmierci Toby'ego Obeda", a Rafael Amor zaśpiewa "No me llames extranjero", nie nazywaj mnie obcokrajowcem. To smutne słowo, lodowate, powie. Dlaczego właśnie tak? Posłuchajcie. Zaprasza Wojciech Ganczarek.
Kolumbijczycy w Polsce, infokracja i prawda rozsiana rzadko || Podcast Latynoamerykański 24 | odcinek 21
2024-10-14 08:55:27
"Prawda gubi się w informacyjnym szumie", notuje Byung-Chul Han. Czy wciąż nowe dane, obrazy lub - co gorsza - ciekawostki poszerzają nasze zrozumienie świata, czy może wręcz przeciwnie?
Wydaje się, że Ameryka Łacińska wyjątkowo często pada ofiarą informacyjnego szumu: odległy kontynent rozpala zmysły i pobudza do "ciekawostkowania", bo czy wiedziałeś, że najpikantniejsze papryczki rosną w ... ? Wiedziałem lub nie, ale co z tego wynika? No, proszę pana, jasne że wynika, to są dane sprawdzone, żaden tam fake news. Tymczasem Han dodaje: "Ich [informacji] weryfikacja, jakkolwiek wnikliwa, nie może wytworzyć prawdy, ponieważ prawda przedstawia coś więcej niż prawidłowość i dokładność informacji". Informacje są addytywne, istnieją stosy informacji, mówi, natomiast prawda rozsiana jest rzadko. Rozważymy jego tezy.
Pod rękę z książką "Kryzys narracji i inne eseje", i prowadzeni doświadczeniem Silvany Gómez, dyrektorki Centrum Kultury Latynoamerykańskiej w Krakowie, opowiemy także o rosnącej liczbie migrantów z Ameryki Łacińskiej, zwłaszcza z Kolumbii, którzy szukają lepszej przyszłości w Polsce. Albo: ktoś ich przekonał, żeby szukali, a oni -słowami Silvany- kończą bez ręki, bez pracy i bez dachu nad głową.
Posłuchajcie. Zaprasza Wojciech Ganczarek.
"Prawda gubi się w informacyjnym szumie", notuje Byung-Chul Han. Czy wciąż nowe dane, obrazy lub - co gorsza - ciekawostki poszerzają nasze zrozumienie świata, czy może wręcz przeciwnie?
Wydaje się, że Ameryka Łacińska wyjątkowo często pada ofiarą informacyjnego szumu: odległy kontynent rozpala zmysły i pobudza do "ciekawostkowania", bo czy wiedziałeś, że najpikantniejsze papryczki rosną w ... ? Wiedziałem lub nie, ale co z tego wynika? No, proszę pana, jasne że wynika, to są dane sprawdzone, żaden tam fake news. Tymczasem Han dodaje: "Ich [informacji] weryfikacja, jakkolwiek wnikliwa, nie może wytworzyć prawdy, ponieważ prawda przedstawia coś więcej niż prawidłowość i dokładność informacji". Informacje są addytywne, istnieją stosy informacji, mówi, natomiast prawda rozsiana jest rzadko. Rozważymy jego tezy.
Pod rękę z książką "Kryzys narracji i inne eseje", i prowadzeni doświadczeniem Silvany Gómez, dyrektorki Centrum Kultury Latynoamerykańskiej w Krakowie, opowiemy także o rosnącej liczbie migrantów z Ameryki Łacińskiej, zwłaszcza z Kolumbii, którzy szukają lepszej przyszłości w Polsce. Albo: ktoś ich przekonał, żeby szukali, a oni -słowami Silvany- kończą bez ręki, bez pracy i bez dachu nad głową.
Posłuchajcie. Zaprasza Wojciech Ganczarek.
W Patagonii nie ma wody i inne utarte stwierdzenia || Podcast Latynoamerykański 24 | odcinek 20
2024-09-27 16:06:41
"Nie ma wody", mówią w Patagonii, stojąc nad brzegami gigantycznych jezior. "Ale nie ma też rasizmu", dodają, zapisując w ustawach, kto jest lepszy, a kto gorszy rasowo. "To kontynent przemocy", mówimy o nich my w Europie, a potem urządzamy sobie kolejną wojnę światową, czystkę etniczną lub chociaż sprzedajemy broń innym, żeby wykończyli się samodzielnie.
W kontekście Ameryki Łacińskiej są pewne zdania, które powtarza się bez refleksji po obu stronach oceanu. W 20-stym, jubileuszowym odcinku Podcastu Latynoamerykańskiego 24 taką refleksję uczynimy i może się okazać, że sprawy mają się nieco inaczej, niż się wydawało.
Zaprasza Wojciech Ganczarek.
"Nie ma wody", mówią w Patagonii, stojąc nad brzegami gigantycznych jezior. "Ale nie ma też rasizmu", dodają, zapisując w ustawach, kto jest lepszy, a kto gorszy rasowo. "To kontynent przemocy", mówimy o nich my w Europie, a potem urządzamy sobie kolejną wojnę światową, czystkę etniczną lub chociaż sprzedajemy broń innym, żeby wykończyli się samodzielnie.
W kontekście Ameryki Łacińskiej są pewne zdania, które powtarza się bez refleksji po obu stronach oceanu. W 20-stym, jubileuszowym odcinku Podcastu Latynoamerykańskiego 24 taką refleksję uczynimy i może się okazać, że sprawy mają się nieco inaczej, niż się wydawało.
Zaprasza Wojciech Ganczarek.