Kontekst
KONTEKST to jedyny taki podcast o archeologii, historii i poszukiwaniach! Wspólnie z widzami i zaproszonymi specjalistami - profesorami, doktorami i pasjonatami, w każdy czwartek o godz. 19 rozwiązujemy zagadki przeszłości i przybliżamy jak mogło wyglądać życie naszych nawet najodleglejszych przodków. Pozycja obowiązkowa dla każdego miłośnika archeologii.
127. Łowiectwo i rybołówstwo we wczesnym średniowieczu - Michał Ostrowski
2025-04-28 19:00:01
Choć często skupiamy się na grodach, ceramice czy uzbrojeniu, czasem warto zapytać: co jedli nasi przodkowie i jak zdobywali pożywienie w otaczającym ich środowisku? Ryby i dzikie zwierzęta były ważnym uzupełnieniem diety, ale też źródłem kości, skór, tłuszczu i wielu innych surowców. Do świata codziennego Słowian sprzed tysiąca lat – by porozmawiać o tym, co łowili i na co polowali, przenosi nas Michał Ostrowski. ::::: CHCESZ NAM POMÓC? :::::: Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/
Choć często skupiamy się na grodach, ceramice czy uzbrojeniu, czasem warto zapytać: co jedli nasi przodkowie i jak zdobywali pożywienie w otaczającym ich środowisku? Ryby i dzikie zwierzęta były ważnym uzupełnieniem diety, ale też źródłem kości, skór, tłuszczu i wielu innych surowców. Do świata codziennego Słowian sprzed tysiąca lat – by porozmawiać o tym, co łowili i na co polowali, przenosi nas Michał Ostrowski.
::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::
Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/
126. Czy kultura przeworska to Wandalowie? Za i przeciw - Gościwit Malinowski
2025-04-14 19:00:01
Czy Wandalowie tworzyli kulturę przeworską? To pytanie od lat dzieli archeologów, historyków i językoznawców. W tym odcinku przyglądamy się najnowszym odkryciom, analizujemy źródła pisane i dowody materialne, by rozwikłać jedną z największych zagadek starożytnych ziem dzisiejszej Polski. Kim naprawdę byli Wandalowie? I co wiemy o ich związku z kulturą przeworską? jakie argumenty przemawiają dziś za i przeciwko jej wandalskości opowie nasz gość – prof. dr hab. Gościwit Malinowski. ::::: CHCESZ NAM POMÓC? :::::: Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/
Czy Wandalowie tworzyli kulturę przeworską? To pytanie od lat dzieli archeologów, historyków i językoznawców. W tym odcinku przyglądamy się najnowszym odkryciom, analizujemy źródła pisane i dowody materialne, by rozwikłać jedną z największych zagadek starożytnych ziem dzisiejszej Polski. Kim naprawdę byli Wandalowie? I co wiemy o ich związku z kulturą przeworską? jakie argumenty przemawiają dziś za i przeciwko jej wandalskości opowie nasz gość – prof. dr hab. Gościwit Malinowski.
::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::
Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/
125. Obiekty obronne Ziemi Śremskiej - Marcin Krzepkowski, Radosław Franczak
2025-04-07 19:00:01
Dziś zabieramy Was do serca Wielkopolski, gdzie wśród pól i lasów powiatu śremskiego zespół badaczy od kilku lat przygląda się miejscom, które do niedawna w ogóle nie figurowały jako stanowiska archeologiczne. Niektóre opisywano jako zwykłe osady otwarte – inne nie były rozpoznane wcale. A jednak... mają wały, fosy, zachowane formy terenowe. Tylko że czas działa na ich niekorzyść – intensywna uprawa, erozja, modernizacje. Dlatego właśnie teraz trwa misja ostatniej szansy. O staraniach mających na celu inwentaryzację tych obiektów opowiadać będą Marcin Krzepkowski oraz dr Radosław Franczak. ::::: CHCESZ NAM POMÓC? :::::: Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/
Dziś zabieramy Was do serca Wielkopolski, gdzie wśród pól i lasów powiatu śremskiego zespół badaczy od kilku lat przygląda się miejscom, które do niedawna w ogóle nie figurowały jako stanowiska archeologiczne. Niektóre opisywano jako zwykłe osady otwarte – inne nie były rozpoznane wcale. A jednak... mają wały, fosy, zachowane formy terenowe. Tylko że czas działa na ich niekorzyść – intensywna uprawa, erozja, modernizacje. Dlatego właśnie teraz trwa misja ostatniej szansy. O staraniach mających na celu inwentaryzację tych obiektów opowiadać będą Marcin Krzepkowski oraz dr Radosław Franczak.
::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::
Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/
124. Jaskinia Raj. Neandertalczycy, renifery i hieny jaskiniowe - Małgorzata KOT
2025-03-31 19:00:01
W tym odcinku przenosimy się do jednej z najbardziej znanych jaskiń w Polsce – Jaskini Raj! Po blisko sześciu dekadach archeolodzy niedawno powrócili tu, by przy pomocy najnowszych metod badawczych odsłonić kolejne tajemnice prehistorii Gór Świętokrzyskich. Co udało się odkryć i co może to zmienić w naszym rozumieniu osadnictwa neandertalczyków i ludzi współczesnych? Czy setki kości plejstoceńskich zwierząt, m.in. mamuta, lwa jaskiniowego i niedźwiedzia, a także liczne poroża reniferów tworzyły barierę ochronną? Opowiada dr hab. Małgorzata Kot, prof. UW. ::::: CHCESZ NAM POMÓC? :::::: Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/
W tym odcinku przenosimy się do jednej z najbardziej znanych jaskiń w Polsce – Jaskini Raj! Po blisko sześciu dekadach archeolodzy niedawno powrócili tu, by przy pomocy najnowszych metod badawczych odsłonić kolejne tajemnice prehistorii Gór Świętokrzyskich. Co udało się odkryć i co może to zmienić w naszym rozumieniu osadnictwa neandertalczyków i ludzi współczesnych?
Czy setki kości plejstoceńskich zwierząt, m.in. mamuta, lwa jaskiniowego i niedźwiedzia, a także liczne poroża reniferów tworzyły barierę ochronną? Opowiada dr hab. Małgorzata Kot, prof. UW.
::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::
Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/
123. Cmentarzysko nowożytne w Pniu. Pole wampirów? - D. Poliński, M. Cybulska, Ł. Czyżewski
2025-03-17 19:00:01
W tym odcinku przyjrzymy się nowożytnemu cmentarzysku w Pniu – miejscu, które wzbudziło ogromne zainteresowanie w Polsce i za granicą. Odkrycie jednego z pochówków, zabezpieczonego sierpem i kłódką, stało się tematem licznych artykułów i dyskusji, a zaprezentowana w zeszłym roku rekonstrukcja twarzy tzw. „Zosi” sprawiła, że mogliśmy dosłownie spojrzeć w oczy przeszłości. Opowiadają dr hab. Dariusz Poliński, prof. UMK, dr inż. Maria Cybulska, dr Łukasz Czyżewski. ::::: CHCESZ NAM POMÓC? :::::: Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/
W tym odcinku przyjrzymy się nowożytnemu cmentarzysku w Pniu – miejscu, które wzbudziło ogromne zainteresowanie w Polsce i za granicą. Odkrycie jednego z pochówków, zabezpieczonego sierpem i kłódką, stało się tematem licznych artykułów i dyskusji, a zaprezentowana w zeszłym roku rekonstrukcja twarzy tzw. „Zosi” sprawiła, że mogliśmy dosłownie spojrzeć w oczy przeszłości. Opowiadają dr hab. Dariusz Poliński, prof. UMK, dr inż. Maria Cybulska, dr Łukasz Czyżewski.
::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::
Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/
122. Chodlik. Wielki gród Słowian na Lubelszczyźnie - Łukasz Miechowicz
2025-03-10 19:00:01
Chodlik – wielki gród Słowian na Lubelszczyźnie! To jedno z najbardziej zagadkowych stanowisk archeologicznych wczesnego średniowiecza, którego monumentalne wały do dziś budzą podziw. Jaką rolę pełnił ten ogromny ośrodek i dlaczego opustoszał przed powstaniem państwa Piastów? O tajemnicach grodziska opowiada dr Łukasz Miechowicz. ::::: CHCESZ NAM POMÓC? :::::: Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/
Chodlik – wielki gród Słowian na Lubelszczyźnie! To jedno z najbardziej zagadkowych stanowisk archeologicznych wczesnego średniowiecza, którego monumentalne wały do dziś budzą podziw. Jaką rolę pełnił ten ogromny ośrodek i dlaczego opustoszał przed powstaniem państwa Piastów? O tajemnicach grodziska opowiada dr Łukasz Miechowicz.
::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::
Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/
121. Brochs. Pradziejowe wieże Szkocji - Cezary Namirski
2025-03-03 19:00:01
W surowym krajobrazie północnej Szkocji do dziś można dostrzec pozostałości niezwykłych kamiennych wież sprzed ponad 2000 lat. Wznoszone od Hebrydów, przez Orkady i Szetlandy, aż po Caithness i Sutherland: brochs – monumentalne konstrukcje epoki żelaza – wciąż budzą pytania o swoją funkcję. Czy były fortecami? Rezydencjami elit? A może miały jeszcze inne znaczenie? Opowiada dr Cezary Namirski. Książkę „Pradziejowe wieże północy: brochs i epoka żelaza w Szkocji” możecie zamówić pod tym adresem: https://tyniec.com.pl/homini/2388-pradziejowe-wieze-polnocy-brochs-i-epoka-zelaza-w-szkocji-9788382053210.html ::::: CHCESZ NAM POMÓC? :::::: Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/
W surowym krajobrazie północnej Szkocji do dziś można dostrzec pozostałości niezwykłych kamiennych wież sprzed ponad 2000 lat. Wznoszone od Hebrydów, przez Orkady i Szetlandy, aż po Caithness i Sutherland: brochs – monumentalne konstrukcje epoki żelaza – wciąż budzą pytania o swoją funkcję. Czy były fortecami? Rezydencjami elit? A może miały jeszcze inne znaczenie? Opowiada dr Cezary Namirski.
Książkę „Pradziejowe wieże północy: brochs i epoka żelaza w Szkocji” możecie zamówić pod tym adresem: https://tyniec.com.pl/homini/2388-pradziejowe-wieze-polnocy-brochs-i-epoka-zelaza-w-szkocji-9788382053210.html
::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::
Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/
120. Łowcy-zbieracze znad brzegów Biebrzy - A. Wawrusiewicz, M. Przeździecki, M. Frączek
2025-02-17 19:00:01
Od kilku lat zespół badawczy projektu „Bioregion Biebrza. Rzeka i człowiek” eksploruje stanowiska archeologiczne ukryte wśród torfowisk Biebrzańskiego Parku Narodowego. To region, który z perspektywy dotychczasowych podręczników było białą plamą na mapie pradziejowego osadnictwa. Najnowsze badania ujawniły jednak bogaty materiał zabytkowy – od narzędzi krzemiennych schyłkowego paleolitu, przez ślady pasterskich społeczności epoki żelaza, aż po konstrukcje z epoki kamienia, zapieczętowane przez kolejne warstwy organicznych osadów. Czy najnowsze odkrycia zmienią pogląd na rozwój subneolitu w tej części Europy? Opowiadają Adam Wawrusiewicz, dr Michał Przeździecki oraz dr Marcin Frączek. ::::: CHCESZ NAM POMÓC? :::::: Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/
Od kilku lat zespół badawczy projektu „Bioregion Biebrza. Rzeka i człowiek” eksploruje stanowiska archeologiczne ukryte wśród torfowisk Biebrzańskiego Parku Narodowego. To region, który z perspektywy dotychczasowych podręczników było białą plamą na mapie pradziejowego osadnictwa.
Najnowsze badania ujawniły jednak bogaty materiał zabytkowy – od narzędzi krzemiennych schyłkowego paleolitu, przez ślady pasterskich społeczności epoki żelaza, aż po konstrukcje z epoki kamienia, zapieczętowane przez kolejne warstwy organicznych osadów. Czy najnowsze odkrycia zmienią pogląd na rozwój subneolitu w tej części Europy? Opowiadają Adam Wawrusiewicz, dr Michał Przeździecki oraz dr Marcin Frączek.
::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::
Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/
119. Opole-Groszowice. Cmentarzysko birytualne sprzed 2500 lat - Tomasz Purowski
2025-02-10 21:29:04
Jak wyglądały rytuały pogrzebowe w epoce brązu i wczesnej epoce żelaza? Co możemy powiedzieć o ludziach żyjących na ziemiach dzisiejszej Polski ponad 2500 lat temu? W tym odcinku zagłębiamy się w tajemnice cmentarzyska birytualnego w Opolu-Groszowicach, gdzie odkryto 45 grobów kryjących zarówno pochówki ciałopalne, jak i szkieletowe. Opowiada dr hab. Tomasz Purowski, prof. IAEPAN – archeolog specjalizujący się w epoce brązu i wczesnej epoce żelaza, autor licznych publikacji naukowych, ekspert w badaniach nad osadnictwem i obrządkiem pogrzebowym. Nagranie powstało w ramach projektu „Birytualne cmentarzysko z epoki brązu i wczesnej epoki żelaza odkryte w Opolu-Groszowicach”, dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach konkursu „Ochrona zabytków archeologicznych 2023”. ::::: CHCESZ NAM POMÓC? :::::: Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/
Jak wyglądały rytuały pogrzebowe w epoce brązu i wczesnej epoce żelaza? Co możemy powiedzieć o ludziach żyjących na ziemiach dzisiejszej Polski ponad 2500 lat temu? W tym odcinku zagłębiamy się w tajemnice cmentarzyska birytualnego w Opolu-Groszowicach, gdzie odkryto 45 grobów kryjących zarówno pochówki ciałopalne, jak i szkieletowe. Opowiada dr hab. Tomasz Purowski, prof. IAEPAN – archeolog specjalizujący się w epoce brązu i wczesnej epoce żelaza, autor licznych publikacji naukowych, ekspert w badaniach nad osadnictwem i obrządkiem pogrzebowym.
Nagranie powstało w ramach projektu „Birytualne cmentarzysko z epoki brązu i wczesnej epoki żelaza odkryte w Opolu-Groszowicach”, dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach konkursu „Ochrona zabytków archeologicznych 2023”.
::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::
Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/
118. Neolityczny Półksiężyc u stóp Karpat - Dariusz Król, Michał Głowacz
2025-01-27 19:00:00
Dlaczego ponad 5000 lat temu Wysoczyzna Kańczucka odgrywała kluczową rolę w rozwoju społeczności rolników młodszej epoki kamienia? Najnowsze badania archeologiczne ujawniają, że ówczesne osadnictwo było znacznie bardziej rozwinięte, niż sądziliśmy do tej pory. Wśród odkryć znalazły się choćby monumentalne cmentarzyska, które stanowią jedne z najbardziej wysuniętych na południowy wschód przejawów monumentalnej architektury grobowej w tamtych czasach! O osadnictwie, cmentarzyskach, a także odkrywanych zabytkach kultury pucharów lejkowatych oraz kultury ceramiki sznurowej opowiadają dr Dariusz Król i dr Michał Głowacz. ::::: CHCESZ NAM POMÓC? :::::: Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/
Dlaczego ponad 5000 lat temu Wysoczyzna Kańczucka odgrywała kluczową rolę w rozwoju społeczności rolników młodszej epoki kamienia? Najnowsze badania archeologiczne ujawniają, że ówczesne osadnictwo było znacznie bardziej rozwinięte, niż sądziliśmy do tej pory. Wśród odkryć znalazły się choćby monumentalne cmentarzyska, które stanowią jedne z najbardziej wysuniętych na południowy wschód przejawów monumentalnej architektury grobowej w tamtych czasach! O osadnictwie, cmentarzyskach, a także odkrywanych zabytkach kultury pucharów lejkowatych oraz kultury ceramiki sznurowej opowiadają dr Dariusz Król i dr Michał Głowacz.
::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::
Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/