::
::
Po śmierci Temdżyna imperium mongolskie zostało podzielone na cztery części: Chiny właściwe (wraz z Koreą), północna Azja (Mandżuria, dzisiejsza Mongolia, wschodnia Syberia), południowa Azja (ziemie zajęte przez Turków oraz m.in. Persja) oraz Złota Orda (Kipczak) ze stolica w Saraju na dolną Wołgą. Ta ostatnia część stała na najniższym poziomie cywilizacyjnym. Jedynie ich armia była w tym czasie najpotężniejsza na świecie. Tymczasem w XIII wieku za sprawą kolonizacji niemieckiej intensywnie przenikały do Polski wpływy zachodnie. Zaczęły na ziemiach polskich powstawać pierwsze miasta oparte na wzorach prawnych z Zachodu, głównie z Lubeki i z Magdeburga. Były to rozwiązania nowoczesne. Tu następuje dygresja na temat pochodzenia słowa "Niemiec" (bardzo ciekawe!). Te wpływy zachodnie, które w XIII wieku przenikały z Zachodu na ziemie polskie nie objęły obszarów zajetych przez Tatarów. Na zachodzie książęta współrządzili razem z rycerstwem, które uczestniczyło we władzy poprzez wiece. Podobny system istniał na Rusi Kijowskiej (zanim przyszli tam Tatarzy) - miasta miały własne wiece i własne rady a książęta byli jedynie wynajmowani jako dowódcy wojskowi. Na Zalesiu (zanim podbili je Tatarzy) było inaczej - tam rządzili książęta dziedziczni. Po przyjściu Tatarów zarówno na Rusi Kijowskiej, jak i na Zalesiu ustanowiono silną, despotyczną władzę cywilną. Na jej czele stali urzędnicy - baskakowie. Na Zalesiu oznaczało to dwuwładzę (obok baskaków byli także dziedziczni książęta). Powstał system absolutnego gnębienia ludności przez te dwa ośrodki. Na Zalesiu był to system szczególnie okrutny, bezwzględny i złodziejski. Jeszcze przed najazdem Tatarów na Zalesiu było siedem księstw. Po podboju Zalesia Mongołowie pozostawili Rurykowiczów na czele tych księstw, ale ustanowili tam nadrzędnego wielkiego księcia, który był łącznikiem między chanem a miejscową ludnością (pochodzenia północnoazjatyckiego). Ta ludność była traktowana w sposób niesłychanie okrutny. Część jej Tatarzy sprzedawali jako niewolników na Krymie. Około roku 1247 jeden z młodszych braci Aleksandra Newskiego - Michał Chrobry - zbuntował się przeciwko wielkiemu księciu, który urzędował we Włodzimierzu nad Klaźmą i stworzył z jakiejś wiochy leżącej nad rzeką, która nosiła nazwę Czarna Woda, nowe księstwo. Kilka miesięcy później książę ten poniósł śmierć w walkach z Litwinami. W ten sposób po raz pierwszy w historii, na krótko, pojawiła się nazwa Moskwa. Był to jednak epizod bez znaczenia. 20 lat po śmierci Aleksandra Newskiego, około roku 1270, jego najmłodszy syn - Daniel - dostał od Tatarów okręg moskiewski, gdzie natychmiast ustanowiono baskaka. Dzisiaj to on jest uznawany za pierwszego księcia moskiewskiego.
Jest to odcinek podkastu:
Leszek Moczulski
Spojrzenie historyka, polityka, geopolityka, twórcy Konfederacji Polski Niepodległej.