::
::
Autor zaczyna od krytyki rządów Zygmunta III Wazy.
We wrześniu 1609 roku wojska Rzeczypospolitej idące w kierunku Estonii (znajdującej się wówczas w rękach Szwecji) nieoczekiwanie skręciły na wschód i wkroczyły na terytorium księstwa moskiewskiego. Celem Zygmunta III było prawdopodobnie odzyskanie Smoleńska utraconego przez Zygmunta I w 1514 roku. Moskwa była w tym czasie pogrążona w walkach wewnętrznych między Wasylem Szujskim a Dymitrem II Samozwańcem. Toczyła też wojny ze Szwecją.
Wojska polskie obległy Smoleńsk. Przed końcem roku 1609 (wg źródeł rosyjskich) miało dojść do rozmów polsko-moskiewskich. Jeśli rzeczywiście takie rozmowy były prowadzone, to nie przez ludzi reprezentujących Wasyla, ale przez ludzi związanych z Dymitrem.
Tymczasem młody krewniak Wasyla Szujskiego - Skopin porozumiał się ze Szwecją (z którą Moskwa toczyła wcześniej wojnę), zawarł korzystny dla Moskwy pokój z Turcją oraz przegonił Dymitra spod Moskwy do Kaługi. Wszystko to wzmocniło pozycję Wasyla, który uznał jednak Skopina za zagrożenie i doprowadził do jego otrucia.
Wówczas Wasyl skupił wokół siebie silną armię, wspieraną przez Szwedów, a rozmowy polsko-moskiewskie pod Smoleńskiem zostały zerwane.
Sytuacja dla wojsk Rzeczypospolitej stała się groźna. Na pomoc został wezwany hetman polny - Stanisław Żołkiewski. Dysponował on trzema tysiącami jazdy i pewną liczbą piechurów. Ruszył w kierunku na wschód od Smoleńska i spotkał się z silną, co najmniej trzydziestotysięczną armią rosyjską i piętnastoma tysiącami Szwedów. Wojska moskiewskie podzielone były na dwie armie, z których każda było co najmniej dwukrotnie większa niż armia Żółkiewskiego.
W lipcu 1610 roku w okolicach miejscowości Kłuszyn Żółkiewski nieoczekiwanie rozbił wojska moskiewskie, a Szwedzi po prostu uciekli nie podejmując walki. Ta bitwa zdecydowała o przegraniu wojny przez Moskwę. Szwedzi wracając na północ przyłączyli jeszcze Nowogród Wielki do Szwecji (na kilkadziesiąt lat).
Żółkiewski doszedł pod Moskwę i zażądał jej kapitulacji. Moskale się na to zgodzili. Wasyl Szujski został pozbawiony władzy, zamknięty w klasztorze, a potem wydany Polakom (którzy umieścili go w więzieniu w twierdzy w Malborku). W grudniu 1610 roku Dymitr II Samozwaniec uciekł na prowincje, gdzie został zamordowany. Na władcę Moskwy wybrano syna Zygmunta III - Władysława Wazę.
Zygmunt III z niejasnych powodów nie uznał wyboru swojego syna na władcę Księstwa Moskiewskiego, a hetmana Żółkiewskiego, który był zwolennikiem tego wyboru, odwołał. W 1611 roku Smoleńsk został zdobyty i włączony do Rzeczpospolitej. Jeśli celem Zygmunta było odzyskanie utraconych ziem, to ten cel został osiągnięty. Wydaje się, że wojna się skończyła. Król wrócił do Warszawy i zajął się budową Zamku Królewskiego.
Tymczasem w Księstwie Moskiewskim powstały dwa kolejne bunty (zwane pospolitym ruszeniem). Pierwszy, pod wodzą m.in. Iwana Zarudzkiego załamał się. Drugi - w 1612 roku zdobył Moskwę (polska załoga broniąca Kremla skapitulowała z uwagi na brak żywności). W roku 1613 na nowego cara wybrany został wnuk Iwana IV (jego babcia była pierwszą, ukochaną żoną tego cara, a jego ojciec został wydany Polakom razem z Wasylem Szujskim) - Michał Romanow.
Jest to odcinek podkastu:
Leszek Moczulski
Spojrzenie historyka, polityka, geopolityka, twórcy Konfederacji Polski Niepodległej.