MCK podcasty
Dzielimy się opowieściami o najbliższych nam sprawach: Krakowie, Europie Środkowej, architekturze i sztuce.
Prezentujemy dzieła sztuki z wystaw w galerii MCK od nieznanej dotąd strony.
Obóz w mieście: KL Plaszow wtedy i dziś
2022-04-25 19:35:07
KL Plaszow był projektem, który wpisywał się w politykę Generalnego Gubernatorstwa i III Rzeszy – z jednej strony realizował założenia eksploatacji do pracy przymusowej osób z terenów okupowanych, w szczególności ludności żydowskiej, z drugiej strony był częścią machiny zagłady.
Dr Edyta Gawron i Monika Bednarek opowiadają o historii tego miejsca: dlaczego KL Plaszow powstał na terenie dwóch cmentarzy żydowskich? Kim byli ludzie, którzy tu trafiali? I dlaczego tak wielki postrach siał Amon Göth, komendant obozu, nazywany „panem życia i śmierci” więźniów?
W opowieści o KL Plaszow nie może zabraknąć pytania o przyczyny niepamięci otaczającej obóz jako miejsce ludobójstwa i o plany upamiętniania jego ofiar.
Segregacja rasowa
2022-04-25 19:21:29
Dla Żydów niechciana stołeczność Krakowa oznaczała coraz większą izolację. Stopniowo usuwano ich z miasta, pozostawiając 15 tys. osób niezbędnych do gospodarczego funkcjonowania metropolii i działania przemysłu wojennego. W marcu 1941 powstało krakowskie getto – dlaczego na jego miejsce wybrano Podgórze, a nie zamieszkały przez Żydów Kazimierz? Dr Agnieszka Zajączkowska-Drożdż i Kamil Karski opowiadają o tym, jak przymusowa praca na rzecz okupanta stała się dla społeczności żydowskiej szansą na przetrwanie i dlaczego w mieście powstał obóz pracy przymusowej KL Plaszow, przekształcony potem w obóz koncentracyjny. Na koniec dowiemy się, czy w KL Plaszow funkcjonował żydowski ruch oporu i czym skończył się słynny zamach na restaurację „Cyganeria”.
Architektura i zbrodnia. Niechciana stołeczność Krakowa
2022-04-25 19:05:00
Profesorowie Andrzej Chwalba i Jacek Purchla opowiadają o eksperymencie, jakim było
przekształcanie polskiego grodu, kulturalnej stolicy Polski w „prastare miasto niemieckie". O
„wpisywaniu” Krakowa w tradycję germańską, gdzie wszystkie ślady niemieckich wpływów
— jak obecność Wita Stwosza czy założenie miasta na prawie magdeburskim —
wyolbrzymiano i wykorzystywano przez nazistowską propagandę. W tym odcinku dowiemy
się również, jakie badania antropologiczne przeprowadzano na mieszkańcach i jakie snuto
plany rozwoju miasta, zgodne z wizją niemieckiego państwa rasowego.
Okupacja na co dzień
2022-04-25 19:05:00
Profesorowie Andrzej Chwalba i Jacek Purchla opowiadają o tym, jak miasto - zgodnie
z doktryną rasistowską - podzielono na części, osobne dla Niemców, Polaków,
Ukraińców i Żydów. Żydowscy mieszkańcy nie mieli żadnych praw i byli skazani na
zagładę, podczas gdy dla przybyszów z terenów III Rzeszy Kraków był swoistą
Arkadią – bez zagrożenia nalotami bombowymi, ze świetnym zaopatrzeniem sklepów
„Nur für Deutsche”, lepszymi niż w Rzeszy warunkami lokalowymi i dostępem do
dóbr kultury. Nic dziwnego, że Niemcy byli gotowi płacić wysokie łapówki, żeby
tylko dostać tu przydział do pracy.
Jednocześnie, mimo terroru okupanta, w Krakowie prężnie działał ruch oporu –
przygotowywano tu akcję „Burza”, ponad dwa tysiące studentów uczęszczało na
zajęcia podziemnego uniwersytetu, a lokalny czarny rynek pozwalał finansować
działania Polskiego Państwa Podziemnego.