:: ::

My Polacy używamy wobec naszych zachodnich sąsiadów określenia “Niemiec”. Jest to bardzo stare, bo wręcz prasłowiańskie słowo oznaczające kogoś mówiącego niewyraźnie lub wręcz niemego. Było to przezwisko, które przyjęło się jako nazwa kraju zamieszkiwanego przez plemiona germańskie czyli z naszego punktu widzenia ludzi, którzy byli niemi lub bełkotali. Podobne znaczenie ma słowo “barbarzyńca”. Było to określenie przez Greków innych narodów. Wg nich inni ludzie nie potrafili mówić normalnie tylko powtarzali: bar bar i stąd określenie barbarzyńca. Tak więc określenie “Niemiec” jest obraźliwe. Czy powinniśmy je zmienić?

Tutaj pojawia się kolejny problem. Ludzie często całą grupę określają mianem tej części, którą najlepiej znają. Np. ktoś zna jednego Chińczyka i myśli, że wszyscy inni Chińczycy są taki sami. Np. Włosi mówią na Niemców “Tedeschi”, Hiszpanie mówią na Niemcy “Alemania”. Jest to spowodowane tym, że Włosi mieli głównie do czynienia z jednym plemieniem germańskim i od tego plemiona nazwali inne Tedeschi. Podobnie Hiszpanie i Francuzi mieli do czynienia z Alamanami i z tego powodu mówią na Niemców “Alemania”. My popełniamy ten sam błąd używając nazwy Holandia. Holandia to tylko jedna z części kraju, a nie całość. Przejdźmy do określenia Murzyn.

Słowo “Murzyn” pochodzi od łacińskiego słowa Maurus. Chodzi o plemiona z północnej Afryki, nazywane Maurami. Z nimi walczyli np. Hiszpanie podczas rekonkwisty Hiszpanii i to właśnie Maurów wygnano z powrotem do Afryki. Zauważmy, że ci Maurowie to są ludzie o śniadym kolorze skóry i nie są tak czarni jak pozostali jej mieszkańcy. Mamy więc tutaj typowy błąd jaki popełniają np. Hiszpanie mówiąc na Niemców Alemanes czy Włosi nazywając ich Tedeschi. Tak samo używając nazwy Murzyn w zasadzie mówimy o mieszkańcach północnej Afryki, którzy nie są czarni ale są śniadzi. Jednak przez wieki to słowo zmieniło znaczenie i dzisiaj słowo Murzyn określa właśnie czarnego mieszkańca Afryki. Tak jak hiszpańskie słowo Aleman nie oznacza członka plemienia Alemanów, ale każdego Niemca, nawet takiego, który pochodzi z innego plemiona.

Gdybyśmy więc chcieli zmienić określenie Murzyn z tego powodu, że kiedyś miało inne znaczenie to dokładnie to samo powinni zrobić Włosi i Hiszpanie w nazwie Niemców. Z kolei gdyby ktoś twierdził, że należy przestać używać słowa Murzyn bo jest obraźliwe to czy nie powinniśmy najpierw przestać nazywać naszych zachodnich sąsiadów Niemcami. To przecież jest obraźliwe określenie. Zauważmy jednak, że określenie Niemiec jest na pewno obraźliwe. Czy jednak określenie Murzyn także jest obraźliwe?

W słownikach polsko-angielskich często tłumaczy się słowo “Murzyn” na angielskie słow “Niger”. To ostatnie określenie jest wysoce obraźliwe i np. w UK dzieci są wyrzucane ze szkoły tylko za użycie słowa “Niger”. Jeżeli więc np. ktoś, kto uważa słowo “Niger” za wysoce obraźliwe wobec osób o czarnym kolorze skóry i sprawdzi w słowniku, że jego polskim odpowiednikiem jest Murzyn to myśli, że Murzyn także jest obraźliwym określeniem. Czy więc należy zaprzestać używania tego słowa. Problemem są zamienniki.

W krajach anglosaskich stosuje się termin Afroamerykanin. Zauważmy jednak, że Murzyn mieszkający w Polsce nie jest Amerykaninem, ale Polakiem, a więc nie możemy go nazwać Afroamerykaninem tylko kimś w rodzaju Afropolaka. Jednak aby użyć terminu Afropolak musimy wiedzieć czy ta osoba ma polskie obywatelstwo. Np. turysta z Kenii zwiedzający USA to Afrykańczyk, a nie Afroamerykanin, bo to obywatel Kenii, a nie USA. Tak więc widząc czarny kolor skóry nie możemy użyć poprawnej nazwy nie wiedząc czy ta osoba jest Amerykaninem. Co jednak gdy wiemy, że dany Murzyn ma obywatelstwo USA czy wtedy od razu można użyć określenia Afroamerykanin. Nie, gdzieś tak połowa Murzynów w Stanach Zjednoczonych to Afrokaraibowie. Tak więc aby użyć poprawnego określenia musimy wiedzieć czy dany Murzyn ma obywatelstwo Stanów Zjednoczonych i czy podchodzi z Afryki czy może z Karaibów.

Dodatkowym problemem z określeniem Afroamerykanin jest takie, że to określenie nic nie mówi o kolorze skóry takiego mieszkańca. Afroamerykanin znaczy po prostu Amerykanin pochodzenia afrykańskiego. Elon Musk urodził się w Afryce, a teraz mieszka w USA. Tak więc wg tej definicji Elon Musk jest Afroamerykaninem. Podobnie Arab mieszkający w Egipcie, który wyjedzie do USA. Jego też można by nazwać Afroamerykaninem. Bo urodził się w Egipcie i wyemigrował do USA. Jednak ludzie używający określenia Afroamerykanin mają na myśli kogoś o czarnym kolorze skóry. Czy widzicie jak mylące jest określenie Afroamerykanin?

Z tego powodu osobiście jestem za określeniem Murzyn, które jest jednoznaczne. O wiele łatwiej jest wymienić określenie Cygan na Rom. Tutaj nie ma problemu ze zrozumieniem. Pojawia się jednak tutaj problem zmuszania innych do stosowania swoich terminów. Romowie uważają, że określeniach ich w różnych krajach nabrały negatywnych znaczeń i z tego powodu promują w XX wieku określenie Romowie. Czy można innych ludzi zmusić do tego aby nazywali jakąś grupę narodową lub etniczną innym określeniem?

Zauważmy, że Ukraińcy to są Rusini. Jednak określenie Ruś kojarzy nam się głównie z Rosją. Z tego powodu ukraińscy narodowcy zaczęli promować określenia Ukraina i Ukraińcy. Dzisiaj chyba wszyscy stosują tą nazwę. Dochodzi nawet do takich rzeczy, że pierogi ruskie zaczęto nazywać pierogami ukraińskimi. A przecież ruskie pochodzi od Rusi czyli od państwa, którego stolicą był Kijów czyli Ukraina. Tak więc historycznie ruskie i ukraińskie mają bardzo podobne znaczenie. Ten przykład jednak pokazuje, że jakaś grupa np. Ukraińcy może spowodować, że ludzie z innych narodów zaczną używać nowej nazwy.

Podsumowując słowo Murzyn pochodzi od słowa Maur czyli od śniadego mieszkańca Afryki. Później jednak zmieniło znaczenie i teraz określa czarnoskórego mieszkańca tego kontynentu. Nie ma dobrego zamiennika tego słowa, bo Afroamerykanin jest mylącym pojęciem. Dodatkowo w grę wchodzi kwestia tego czy inni ludzie mogą nas zmuszać do używania nowych terminów?

Jest to odcinek podkastu:
Sofizmaty

Sofizmaty, logika, fallacy, zdrowy rozsądek etc.

Informacja dotycząca prawa autorskich: Wszelka prezentowana tu zawartość podkastu jest własnością jego autora

Wyszukiwanie

Kategorie