::
::
Pierwszym gościem podcastu NCN w 2025 roku jest prof. Tomasz Dietl, przewodniczący Rady NCN. W rozmowie z Anną Korzekwą-Józefowicz opowiedział o priorytetach Rady oraz własnych doświadczeniach jako naukowca i laureata grantu ERC.
Rekomendacje NCN w sprawie publikacji
Prof. Tomasz Dietl jest fizykiem, członkiem PAN, PAU i Academia Europaea. W grudniu 2024 Rada NCN wybrała go na swojego przewodniczącego. W przeszłości pełnił rolę członka Rady Naukowej oraz Komitetu Sterującego Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych.
Jednym z tematów rozmowy była uchwała Rady NCN z grudnia 2024 roku . Dokument zachęca badaczy do publikowania w prestiżowych czasopismach i unikania tych, które nie gwarantują rzetelnego procesu recenzji. W komentarzach do tej uchwały pojawiły się jednak wątpliwości dotyczące interpretacji rekomendacji. Czy unikanie pewnych czasopism oznacza całkowity zakaz publikowania w nich? Jak zastosować te wskazówki w praktyce, skoro nie ma określonej listy czasopism drapieżnych?
– Liczba czasopism to około 50 tysięcy. Rocznie ukazuje się 5 milionów artykułów. Zrobienie takiej listy (...) nie miałoby sensu, bo krajobraz nauki jest dynamiczny. Intencją tej uchwały jest promowanie dobrych praktyk. Nie zakazy, nie nakazy, tylko wskazanie, jak dobrze byłoby się zachowywać w środowisku naukowym – mówi przewodniczący Rady. Dodaje, że publikowanie w czasopismach o niższym prestiżu w danej dziedzinie może obniżyć szanse na zdobycie finansowania w NCN.
Rola NCN i nowe wyzwania
Prof. Dietl opowiedział też o głównych kierunkach działań Rady NCN w nadchodzących latach. Wskazał trzy priorytety: rzetelność, krzewienie doskonałości naukowej i deregulacja.
– Moim marzeniem jest przekonać środowisko naukowe – i w tym kierunku być może będzie działać Rada – że pisanie projektów to proces twórczy, który pozwala nam zaplanować badania, poznać literaturę i nawiązać nowe współprace. Dlatego nawet jeśli nie otrzymamy finansowania w wyniku złożenia wniosku, to nie jest to czas stracony. To działanie, które pozwala uporządkować naszą pracę naukową i mentalnie przygotować się do dokonywania nowych odkryć. Dodaje, że dlatego jednym z głównych tematów nad którym pracuje Rada jest rzetelność recenzji.
– Chodzi o to, żeby nawet wnioski, które nie otrzymały dofinansowania, dostarczały autorom informacji, co było dobre, co wymaga poprawy, a co już zostało odkryte. (…) Jeśli wnioski są poprawiane na podstawie recenzji, istnieje ogromna szansa, że w kolejnym konkursie projekt zostanie dofinansowany.
W kwestii realizacji projektów zwrócił uwagę na potrzebę większej swobody dla badaczy: – Nie przywiązujmy aż tak dużej wagi do wypełnienia harmonogramu. Ważniejsze jest to, co udało się odkryć, jak upowszechniono wyniki i jakie znaczenie społeczne miało badanie. To są kluczowe pytania, które powinniśmy zadawać przy ocenie projektu.
Mobilność i międzynarodowe granty
W rozmowie pojawił się także temat grantów Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych oraz konieczności zwiększenia udziału polskich naukowców w konkursach międzynarodowych. W wielu krajach europejskich aplikowanie o grant ERC jest traktowane jako nieodłączny element budowania kariery naukowej. – Przykładowo nie można starać się o prestiżowe stanowiska, takie jak dyrektora Instytutu Maxa Plancka, jeśli równocześnie nie aplikuje się o grant ERC. Takie podejście powinniśmy również promować w naszym środowisku (...) – mówi prof. Dietl.
Gość podcastu podkreśla też, jak ważne jest budowanie rozpoznawalności i mobilność naukowców.
NCN – tlen dla nauki
Na zakończenie rozmowy prof. Dietl zwrócił uwagę na to, jak dużą mobilizację środowiska naukowego przyniosła walka o zwiększenie budżetu Centrum.
– Zwiększenie budżetu NCN o 30% to sukces, ale pamiętajmy, że inflacja wyniosła 43% w ostatnich latach. Nadal stoimy przed wyzwaniami – jak zwiększyć wynagrodzenia, dofinansować aparaturę i umożliwić najlepszym badaczom realizację większej liczby projektów. To nie są łatwe decyzje i wymagają szerokiej dyskusji.
Jest to odcinek podkastu:
Narodowe Centrum Nauki
Podcast NCN o sprawach istotnych dla środowiska naukowego i funkcjonowania nauki w Polsce. Gośćmi podcastu są badaczki i badacze z różnych ośrodków akademickich i pracownicy Centrum. Rozmowy prowadzi Anna Korzekwa-Józefowicz.
Kategorie:
Nauka
Nauka