Architektura Powinna

Architektura Powinna is a podcast dedicated to the exploration of architecture and urbanism. Through engaging conversations with architects, urban planners, landscape designers, researchers, writers and individuals offering unique perspectives on our living spaces, the podcast aims to delve into the multifaceted world of design and its impact on our environments. Notably, "Architektura Powinna" is bilingual, featuring discussions in both Polish and English.
Host - Klaudia Lachcik
“A school is an extension of the home” - Thomas Drenth
2025-04-23 08:00:00
In this episode, I talk with Thomas Drenth — an architect with extensive experience in school design in the Netherlands. A graduate of TU Delft, Thomas spent seven years at De Zwarte Hond, worked at Mecanoo, and is currently an architect at Kolpa Architecten. Over the years, he has worked on a wide range of educational buildings — from primary and secondary schools to university campuses.
Together, we dive deep into the world of school architecture:
- What function do schools serve beyond education?
- What are the latest design tendencies and how are they shifting?
- How do different pedagogical philosophies shape spatial design?
- How can the school design support children, teachers, parents, and the surrounding community?
- What makes the Dutch tendering process so tricky for architects working on school projects?
Chosen school projects:
MFA Het Noorderhuis, Noordeloos: https://dezwartehond.nl/projecten/noorderhuis/
CBS De Sleutel, Rotterdam-Zuid: https://dezwartehond.nl/projecten/cbs-de-sleutel/
Gilde Vakcollege Techniek, Gorinchem: https://dezwartehond.nl/projecten/gilde-vakcollege-2/
Apollo Schools designed by Herman Herzberger: https://www.ahh.nl/index.php/en/projects2/9-onderwijs/113-apollo-schools
Open Air Schools (Openluchtscholen): https://www.cultureelerfgoed.nl/actueel/weblogs/adviseurs/2020/openluchtscholen
Iconic Open Air School designed by Jan Duiker: https://hiddenarchitecture.net/open-air-schoo/
Steve Jobs Schools: https://www.theguardian.com/teacher-network/teacher-blog/2014/oct/07/text-books-school-ipad-steve-jobs-classrooms
Enjoy the listening!
Klaudia
O kondycji psychicznej w architekturze - Alicja Jarochowska, Mateusz Potempski
2025-03-19 08:00:00
Uwaga! 85% osób studiujących architekturę oraz 2/3 osób nauczających ma symptomy depresyjne, z tego 45% studiujących ciężkie i bardzo ciężkie. 75-85% badanych nie potrafi odpoczywać i czuje się winne, kiedy to robi.
Wyniki badań przeprowadzonych przez inicjatywę "Zawód na A" okazały się istnie alarmujące. Martwiący stan psychiczny osób studenckich skłania do refleksji, w jakim stanie jest branża architektoniczna oraz osoby, które są odpowiedzialne za projektowanie zdrowej przestrzeni, w której żyjemy. Czy zaburzony dobrostan psychiczny projektantów i projektantek wpływa na jakość projektowanej przestrzeni?
Do odcinka zaprosiłam zatem przedstawicieli inicjatywy "Zawód na A" - Alicję Jarochowską oraz Mateusza Potempskiego.
Rozmawiamy o organizacji badań, wynikach, o źródłach problemu i jego o konsekwencjach. Pochylamy się nad uczelnianymi ograniczeniami, szukamy akademickich szans i obszarów do zmiany. Pytam o dalsze kroki inicjatywy oraz długodystansowe plany.
Warto pamiętać, że osoby w kryzysie psychicznym mogą skorzystać 24/7 z bezpłatnego wsparcia dla osób dorosłych pod numerem telefonu 116 123.
Uzupełnienie odcinka:
Odcinek o Otwartej Pracowni Jazdów
Dbajmy o siebie!
/Klaudia
Kooperatywy mieszkaniowe w Holandii - Małgorzata Mader
2024-11-14 08:00:00
Gościnią tego odcinka jest Małgorzata Mader - architekta, badaczka, twórczyni inicjatywy Okno na Koop oraz nie tak dawno obroniona doktorka na wydziale architektury Politechniki Łódzkiej. Małgorzata jako architektka od ponad 8 lat zajmuje się zagadnieniem kooperatyw mieszkaniowych i grup budowlanych w Niderlandach.
- Co doprowadziło do wysokich cen nieruchomości i małej dostępności mieszkaniowej w Holandii?
- Czym są kooperatywy i czy mogą stanowić ciekawą alternatywę mieszkaniową?
- Jak wygląda proces projektowy i czym się różni od standardowego?
- Jaka jest rola projektantki?
- Jakie szanse i wyzwania niesie ze sobą ten rodzaj modelu mieszkaniowego?
- Dlaczego nie jest on odpowiedzią na aktualny kryzys?
- I na koniec, jak wygląda sytuacja kooperatyw w Polsce?
Po więcej informacji zaglądajcie na:
Platforma Małgorzaty - Okno na Koop
Stowarzyszenie Mieszkaniowe WSPÓŁ
Guardian o kryzysie mieszkaniowym w Amsterdamie
Fxmag o kryzysie mieszkaniowym
Mieszkaniówka zbudowana w kooperatywie - De Warren, Amsterdam
Miłego słuchania o projektowaniu miast spójnych społecznie!
Klaudia Lachcik
Zbigniew Maćków o tworzeniu pracowni, dylematach i miejskiej gęstości
2024-07-10 08:00:00
Pracownia Projektowa Maćków jest nazywana najbardziej progresywnym biurem architektonicznym w Polsce. Na jej koncie znajdują się liczne realizacje mieszkaniowe, biurowe, usługowe czy muzealne m.in. osiedle modelowe Nowe Żerniki, apartamentowiec Bernardyńska, przebudowa zespołu Młyna Maria czy dom handlowy Renoma we Wrocławiu. Jej założyciel - Zbigniew Maćków jest gościem tego podcastu.
- Jak ewoluowała myśl pracowni przez ostatnie (prawie) 30 lat?
- Jakie były punkty zwrotne w historii rozwoju biura?
- Jakich zleceń Pracownia Maćków odmawia?
- Gdzie leży granica moralnych dylematów architekta?
- Czym jest think tank Gęsto i startup diffeRent?
- Dlaczego miejska gęstość to zjawisko pozytywne?
- W jaki sposób architekci mogą odzyskać sprawczość?
Patologie budownictwa mieszkaniowego w Polsce: https://www.youtube.com/watch?v=UnwwAElf1as
Nowe Żerniki: https://architektura.muratorplus.pl/biblioteka/nowe-zerniki-wroclawski-eksperyment-bez-precedensu-aa-xVWr-PMvA-u53H.html
Zapraszam do słuchania!
Klaudia Lachcik
How to make European cities flexible? - Maarten van Tuijl and Tom Bergevoet
2024-06-12 08:00:00
Our cities have to be changed into circular environments, removing the causes of these environmental crises. At the same time we have to make our cities climate-adaptive, counteracting the harmful consequences of those crises.
This is a fragment of the book The Flexible City. Solutions for a Circular and Climate Adaptive Europe published by Maarten van Tuijl and Tom Bergevoet - architects and urban designers from Amsterdam. And also my phenomenal guests of this episode!
Maarten van Tuijl graduated from TU Delft and Columbia University New York. After working for couple dutch offices and collaborating with the Japanese architect Naoko Hikami, he founded (together with Tom) temp.architecture - office focusing on subjects as flexibility, transformation, circularity, climate adaptation. In addition to being a designer, Maarten is also a lecturer at TU Delft and an expert for the EU Programme URBACT.
Tom Bergevoet after obtaining his Master's degree at TU Delft, lived in Japan working for SANAA (Tokyo). Later he also worked for OMA, Architectenbureau Koen van Velsen and Architectuurstudio Herman Hertzberger. Tom is also a guest lecturer at TU Delft and Academy of Architecture in Amsterdam.
Last year Maarten and Tom published the book The Flexible City which presents a toolbox with which circularity and climate adaptation can be implemented successfully. The book compares European cities, identify similarities and trends and create a very valuable source for information for designers, policymakers, developers, builders and users.
Links:
“The Flexible City” book:
https://www.nai010.com/en/publicaties/the-flexible-city/246150
Nature-inclusive project designed by temp.architecture:
https://temparchitecture.com/architectuur/natuurinclusieve-woonbuurt-groei/
Cool digital platform for research, knowledge and innovation about Amsterdam:
https://openresearch.amsterdam/
May the cities be flexible!
Klaudia Lachcik
Prof. Konrad Kucza-Kuczyński o Warszawskiej Szkole Architektury, studiach na wydziale i architekturze sakralnej
2024-04-10 08:00:00
Legenda Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, nauczyciel akademicki, profesor, autor setek publikacji na temat architektury, rysownik - Konrad Kucza-Kuczyński - jest gościem tego odcinka.
Profesor jest autorem ponad 60 projektów i realizacji mieszkaniowych, użyteczności publicznej, szkół wyższych i budynków sakralnych, m.in. sali im. Kordeckiego na Jasnej Górze, kościołów w Warszawie, Siedlcach, Szymanowie, Malmö, oraz pomników. Jest również autorem wielu książek m.in. „Zawód-architekt. O etyce zawodowej i moralności architektury”, „Widzialne niewidzialnego. Nowe kościoły warszawskie”, „Twórcy i dzieła Warszawskiej Szkoły Architektury 1915–2015”.
- Czym jest Warszawska Szkoła Architektury?
- Jakimi nauczycielami byli Pniewski, Lachert i Gutt?
- Czym jest zmysłowe odbieranie przestrzeni?
- Dlaczego Paryż to najlepsze miasto świata?
- Jaka powinna być współczesna świątynia?
- Gdzie szukać dobrze zaprojektowanego sacrum?
- Czy laicyzacja społeczeństwa wpływa na architekturę kościołów?
Uzupełnienie odcinka:
Rysunkowy pamiętnik Profesora: https://www.facebook.com/profile.php?id=100071221326084
Konrad Kucza-Kuczyński w audycji polskiego radia: https://www.polskieradio.pl/68/380/Artykul/2675245,Zawod-architekt-Opowiesci-Konrada-KuczaKuczynskiego
Architektura kościołów posoborowych: https://www.bryla.pl/bryla/1,90857,19285886,architektura-vii-dnia-polskie-koscioly-posoborowe-archiwum.html
Architektura sakralna wpisana w pierzeję - Kościół Dzieciątka Jezus w Warszawie: https://www.whitemad.pl/zoliborz-z-telefonem-w-dloni-architektoniczny-przewodnik-po-dzielnicy/
Dominikanie na Służewiu w Warszawie: https://www.bryla.pl/bryla/1,85301,13286809,Betonowe_sacrum_w_stolicy.html
Miłego słuchania!
Klaudia Lachcik
The story behind the Amsterdam School - Alice Roegholt
2024-02-21 08:00:00
Alice Roegholt is the founder and now emeritus director of Het Schip Museum in Amsterdam and a curator of many exhibitions connected to the Amsterdam School movement and its representatives.
The Amsterdam School is one of the most fascinating movements in Dutch architecture. It's one of the most expressive, imaginative and unique styles that originated in the beginning of the XX century. It is recognized for its rich ornamentation including an expressive use of colours and materials. Buildings worth mentioning are: Het Scheepvaarthuis, Het Schip, De Dageraad, Het Sieraad and Piet Kramer's bridges.
Michel de Klerk is an undisputed leader of the Amsterdam School. His career began at Eduard Cuypers' office, where together with Piet Kramer and Jo van der Mey laid the foundation for the Amsterdam School.
- Is the Amsterdam School a school, style or a movement?
- What is the story behind founding the Het Schip Museum?
- What makes the Amsterdam School architecture so expressive and imaginative?
- What circumstances made it possible to design such rich housing for the working class?
- How is the versatility of Michel de Klerk's work reflected in architecture?
- What can we learn from this movement today?
Do you want to know more? Check here:
What is the Amsterdam School?: https://www.hetschip.nl/en/the-amsterdam-school
Exhibition about Michel de Klerk: https://www.hetschip.nl/en/exhibition/michel-de-klerk-exhibition
More about the Amsterdam School + the catalogue of cool buildings in Amsterdam: https://grandeflanerie.com/portfolio/amsterdamschool/
Book Architect and Artist Michel de Klerk. Inspirer of the Amsterdam School: https://www.hetschip.nl/webshop/boeken/michel-de-klerk-inspirer
Book A work of art in brick: https://www.naibooksellers.nl/architecture/a-work-of-art-in-brick-significance-and-restoration-of-het-schip-amsterdam-an-icon-of-social-housing-and-architecture-1919-1921.html?___store=english&___from_store=default
The magazine for architecture and design of the Amsterdam School: https://amsterdamse-school.nl/en/about-wendingen Get inspired by the Amsterdamse School, it's addictive!
Klaudia Lachcik
Jakub Szczęsny o edukacji, utopiach i wyzwaniach dzisiejszego świata
2024-01-24 08:00:00
Jak projektować architekturę dostępną? - Maciej Augustyniak
2023-12-13 08:00:00
Reykjavik nie jest miastem idealnym - Karolina Konieczna
2023-11-15 08:00:00
Reykjavik to miasto, które skupia dzisiaj 65% ludności Islandii. Ta niegdyś osada handlowa uzyskała prawa miejskie dopiero w 1786 roku. Powolny rozwój miasta trwał przez cały XIX wiek, natomiast początkiem kolejnego - na Islandię dotarły idee miasta-ogrodu, które zaowocowały rozwojem urbanistyki, pierwszej ustawy planistycznej (1921) i pierwszego planu miasta (1927). Kolejna fala błyskawicznego rozwoju nastąpiła w latach 60. Modernistyczna idea funkcjonalnego strefowania, niskiej zabudowy i rozwoju komunikacji samochodowej padła na podatny grunt. W latach 80. i 90. przywrócono możliwość wyższej zabudowy a następnie zaczęto uwzględniać jakiekolwiek wymogi ochrony środowiska naturalnego i kulturowego. Mimo, że dzisiaj Reykjavik to w wielu aspektach miasto ekologiczne, zielone i bezpieczne to wciąż żmudnie naprawia niekorzystne urbanistyczne wybory.
Moja rozmówczyni - Karolina Konieczna jest architektką wnętrz, aktualnie mieszkającą i pracującą w Reykjaviku. Karolina studiowała w Polsce, pierwsze doświadczenia zawodowe zdobywała w Polsce, ale 2 lata temu postanowiła wyjechać, poodkrywać i zgłębić islandzkie środowisko architektoniczne i doświadczyć samego miasta Reykjavik.
- W jaki sposób zainteresowała się architekturą wnętrz?
- Jakie czynniki zadecydowały o jej wyjeździe do Reykjaviku?
- Co odróżnia pracę architektki wnętrz w Polsce i na Islandii?
- Jak wygląda islandzka higiena pracy?
- Jakie są najczęściej spotykane opinie związane z życiem i pracą w Reykjaviku?
- Czy to miasto jest romantyzowane?
- Jakie amerykańskie wzorce są wciąż widocznie w tkance miasta?
Badania dotyczące kultury samochodowej Reykjaviku (ang.):
Książka "O czasie i wodzie" (nie tylko o Islandii ale też o szerszym rozumieniu relacji człowieka ze światem) - rekomendacja Karoliny:
https://karakter.pl/product-pol-487-O-czasie-i-wodzie.html
Reykjavik Carbon Neutral 2040:
https://visitreykjavik.is/news/reykjavik-carbon-neutral-2040
Wsparcie dla podcastu:
https://patronite.pl/architekturapowinna
Miłego odsłuchu,
Klaudia Lachcik