Babel. Rzeczpospolita Multi-Kulti - Radio TOK FM
Adam Balcer i Paweł Sulik, autorzy już niemal legendarnego podcastu TOK FM „Lechistan: Orientalna historia Polski” zabierają Was na wędrówkę po Rzeczpospolitej - wieży Babel, gdzie multi-kulti było stanem permanentnym. Razem z Polakami ruszymy także w rejs dookoła świata, bo Polska jest... od oceanu do oceanu.
#adambalcer #pawełsulik #multikulti #lechistan - Radio TOK FM
Pokazujemy po 10 odcinków na stronie. Skocz do strony:
123456789101112131415161718192021222324252627282930
Zjedzony czy nie? Jak polski wojownik zapisał się w historii Nowej Zelandii
2025-06-13 19:00:00
Nadal zostajemy w Nowej Zelandii — ale tym razem będzie wojennie, mistycznie i odrobinę brawurowo. Poznacie Te Kooti’ego, proroka i rewolucjonistę, który marzył o zbudowaniu Nowej Jerozolimy. Usłyszycie historię Gustawa Tempskiego z Braniewa — awanturnika i bohatera nowozelandzkich wojen. Według niektórych źródeł, został zjedzony przez Maorysów chcących przejąć jego bojowego ducha, według innych — jego ciało spalono z szacunku, a zjedzono jedynie podkomendnych. Odwiedzimy też maoryskie koszary, gdzie żołnierze ruszali do walki z nazistami w przekonaniu, że są… potomkami biblijnego Izraela. Na koniec spojrzymy na obrazy artysty o czesko-niemieckich korzeniach (niczym u Matejki), który ukształtował wyobraźnię Nowozelandczyków. A wszystko to składa się na taki Babel, że sami jesteśmy zaskoczeni.
Nadal zostajemy w Nowej Zelandii — ale tym razem będzie wojennie, mistycznie i odrobinę brawurowo. Poznacie Te Kooti’ego, proroka i rewolucjonistę, który marzył o zbudowaniu Nowej Jerozolimy. Usłyszycie historię Gustawa Tempskiego z Braniewa — awanturnika i bohatera nowozelandzkich wojen. Według niektórych źródeł, został zjedzony przez Maorysów chcących przejąć jego bojowego ducha, według innych — jego ciało spalono z szacunku, a zjedzono jedynie podkomendnych. Odwiedzimy też maoryskie koszary, gdzie żołnierze ruszali do walki z nazistami w przekonaniu, że są… potomkami biblijnego Izraela. Na koniec spojrzymy na obrazy artysty o czesko-niemieckich korzeniach (niczym u Matejki), który ukształtował wyobraźnię Nowozelandczyków. A wszystko to składa się na taki Babel, że sami jesteśmy zaskoczeni.
Polskie ślady w Nowej Zelandii. Maorysi, magnaci i kanibale
2025-06-06 19:00:00
W tym odcinku lądujemy w Nowej Zelandii — ale, jak to w „Bablu”, szybko okazuje się, że prowadzą tam ścieżki z Tczewa, Wilna, Petersburga i jeszcze dalej. Zastanawiamy się, skąd wśród Maorysów tak wiele mieszanych małżeństw, dlaczego rosyjska caryca nie zapłaciła dziecku za jego pracę, i czy z europocentrycznej perspektywy da się wytłumaczyć kanibalizm. Przy okazji patrzymy też na Wilno oczami pewnego Polaka — i dostrzegamy w jego opowieści niepokojąco znajomy pejzaż władzy.
W tym odcinku lądujemy w Nowej Zelandii — ale, jak to w „Bablu”, szybko okazuje się, że prowadzą tam ścieżki z Tczewa, Wilna, Petersburga i jeszcze dalej. Zastanawiamy się, skąd wśród Maorysów tak wiele mieszanych małżeństw, dlaczego rosyjska caryca nie zapłaciła dziecku za jego pracę, i czy z europocentrycznej perspektywy da się wytłumaczyć kanibalizm. Przy okazji patrzymy też na Wilno oczami pewnego Polaka — i dostrzegamy w jego opowieści niepokojąco znajomy pejzaż władzy.
Jak Indonezja trafiła do polskich szaf? Batik, czyli sztuka malowana woskiem
2025-05-30 19:00:00
W tym odcinku Babla opowiadamy o batiku – niezwykłej technice malowania woskiem, która z Indonezji dotarła do Polski, a my staliśmy się światową potęgą w produkcji tkanin. Kim był Babur – krwiożerczym tyranem czy wynalazcą przemysłu modowego? Co łączy wielkanocne pisanki i zdobnictwo na Jawie? I dlaczego na lotnisku w Indonezji można znaleźć napis... „Polska”? O niedoszłej kolonii na Sumatrze, nietuzinkowych polskich artystach i szlacheckich strojach opowiadają Adam Balcer i Paweł Sulik.
W tym odcinku Babla opowiadamy o batiku – niezwykłej technice malowania woskiem, która z Indonezji dotarła do Polski, a my staliśmy się światową potęgą w produkcji tkanin. Kim był Babur – krwiożerczym tyranem czy wynalazcą przemysłu modowego? Co łączy wielkanocne pisanki i zdobnictwo na Jawie? I dlaczego na lotnisku w Indonezji można znaleźć napis... „Polska”? O niedoszłej kolonii na Sumatrze, nietuzinkowych polskich artystach i szlacheckich strojach opowiadają Adam Balcer i Paweł Sulik.
Z Jawy do Warszawy. Pisarz, który poruszył lewicę i prawicę... i zniknął
2025-05-23 19:00:00
W tym odcinku przemierzamy szlak Indonezja-Holandia-Polska śladami zapomnianego pisarza, który narobił szumu nie tylko w Batavii, ale i w przedwojennej Warszawie. Multatuli, wybitny niderlandzki autor, przez kilkanaście lat patrzył z bliska na piekło kolonializmu w Indonezji. Jego książka Max Havelaar, bezlitosna demaskacja mechanizmów władzy, stała się legendą wśród polskiej lewicy… i nie tylko. Zachwycała się nią prawica, wspominała Maria Dąbrowska, tłumaczyła nestorka polskiego reportażu. A dziś? Cisza. W "Bablu" przywracamy głos temu, który zburzył kolonialne złudzenia i przez chwilę połączył Jawę z Wisłą.
W tym odcinku przemierzamy szlak Indonezja-Holandia-Polska śladami zapomnianego pisarza, który narobił szumu nie tylko w Batavii, ale i w przedwojennej Warszawie. Multatuli, wybitny niderlandzki autor, przez kilkanaście lat patrzył z bliska na piekło kolonializmu w Indonezji. Jego książka Max Havelaar, bezlitosna demaskacja mechanizmów władzy, stała się legendą wśród polskiej lewicy… i nie tylko. Zachwycała się nią prawica, wspominała Maria Dąbrowska, tłumaczyła nestorka polskiego reportażu. A dziś? Cisza. W "Bablu" przywracamy głos temu, który zburzył kolonialne złudzenia i przez chwilę połączył Jawę z Wisłą.
Indonezja: "Angielski pacjent" i Teodor Anzelm Dzwonkowski spod Łomży
2025-05-16 20:30:00
Razem z Panem Teodorem spod Łomży ruszamy przez Ocean Indyjski na Cejlon i do Indonezji. Szlachcic ten zdążył po latach wrócić do ojczyzny i wziąć udział w powstaniu kościuszkowskim. Mamy w studiu jego pamiętniki i nie zawahamy się ich użyć. Niezwykle celne, wręcz etnograficzne obserwacje podaje nam z dużą empatią i zrozumieniem wobec ras, kultur i religii, wśród których przebywa. A Indonezję warto poznać, bo to czwarte pod względem liczby ludności państwo świata.
Razem z Panem Teodorem spod Łomży ruszamy przez Ocean Indyjski na Cejlon i do Indonezji. Szlachcic ten zdążył po latach wrócić do ojczyzny i wziąć udział w powstaniu kościuszkowskim. Mamy w studiu jego pamiętniki i nie zawahamy się ich użyć. Niezwykle celne, wręcz etnograficzne obserwacje podaje nam z dużą empatią i zrozumieniem wobec ras, kultur i religii, wśród których przebywa. A Indonezję warto poznać, bo to czwarte pod względem liczby ludności państwo świata.
RPA, Ojczyzno moja! Afrykanerskie Soplicowo i polskie ślady w literaturze Południowej Afryki
2025-05-09 19:00:00
To nasz ostatni przystanek w Południowej Afryce – a zarazem najbardziej literacki. Odwiedzamy afrykanerskie Soplicowo, gdzie narodowy poemat zaskakująco przypomina... "Pana Tadeusza". Tropimy polskie (a czasem litewsko-łotewskie czy żydowskie) wątki w życiorysach noblistów z RPA – J. M. Coetzee i Nadine Gordimer. Poznajemy też Sub, czyli Sarę Goldblatt z Radomia, pierwszą poetkę piszącą po afrikaans i cichą redaktorkę narodowego wieszcza Afrykanerów. Na koniec opowieść o rodzinie, która chowała sekrety przed dziećmi, mówiąc do siebie po... malajsku.
To nasz ostatni przystanek w Południowej Afryce – a zarazem najbardziej literacki. Odwiedzamy afrykanerskie Soplicowo, gdzie narodowy poemat zaskakująco przypomina... "Pana Tadeusza". Tropimy polskie (a czasem litewsko-łotewskie czy żydowskie) wątki w życiorysach noblistów z RPA – J. M. Coetzee i Nadine Gordimer. Poznajemy też Sub, czyli Sarę Goldblatt z Radomia, pierwszą poetkę piszącą po afrikaans i cichą redaktorkę narodowego wieszcza Afrykanerów. Na koniec opowieść o rodzinie, która chowała sekrety przed dziećmi, mówiąc do siebie po... malajsku.
Leonardo DiCaprio i jego związki z Polakami w Afryce. Postać z "Titanica" miała być wzorowana na "Stachu z Warty"
2025-05-02 19:00:00
Stanisław Szukalski nie jest postacią wymyśloną. Tak, jak nie są zmyślone jego związki z Leonardo DiCaprio. O co chodzi? Opowiadamy na końcu tego odcinka, wcześniej usłyszysz o tym, jak Polacy uciekali z obozów w południowej Afryce. A Dmowski, Marchlewski, Sienkiewicz i Prus gorąco recenzowali wydarzenia na drugim końcu świata. Afrykanerzy zaś w swoim manifeście wskazywali: "spójrzcie na Polaków".
Trochę mało zrozumiałe, o czym tu piszemy? Bo tych wydarzeń nie da się streścić w kilku zdaniach, trzeba posłuchać najnowszego odcinka podcastu "Babel. Rzeczpospolita multi-kulti".
Stanisław Szukalski nie jest postacią wymyśloną. Tak, jak nie są zmyślone jego związki z Leonardo DiCaprio. O co chodzi? Opowiadamy na końcu tego odcinka, wcześniej usłyszysz o tym, jak Polacy uciekali z obozów w południowej Afryce. A Dmowski, Marchlewski, Sienkiewicz i Prus gorąco recenzowali wydarzenia na drugim końcu świata. Afrykanerzy zaś w swoim manifeście wskazywali: "spójrzcie na Polaków".
Trochę mało zrozumiałe, o czym tu piszemy? Bo tych wydarzeń nie da się streścić w kilku zdaniach, trzeba posłuchać najnowszego odcinka podcastu "Babel. Rzeczpospolita multi-kulti".
Czy to Polacy założyli RPA? O Cowalskich z Kraju Przylądkowego
2025-04-25 19:10:00
Co robili Kowalscy, a konkretnie Cowalscy w Kraju Przylądkowym? Co wspólnego ma Haiti z Kapsztadem i jak wyglądała synkretyczna religia polskiego proroka Stefanosa? No i wreszcie: czy Burowie to naprawdę gburowie? Zabieramy Was do Afryki Południowej. Opowiemy o Polakach, którzy z Gdańska, Królewca i Kurlandii trafili do Kapsztadu – jako pionierzy, osadnicy, awanturnicy. Pokażemy, jak z udziałem naszych przodków powstawała kolonia niderlandzka i jak w jej tyglu wykuwał się nowy język – afrikaans – oraz naród Burów. No i najważniejsze! Czy to prawda, że to Polacy założyli RPA?
Co robili Kowalscy, a konkretnie Cowalscy w Kraju Przylądkowym? Co wspólnego ma Haiti z Kapsztadem i jak wyglądała synkretyczna religia polskiego proroka Stefanosa? No i wreszcie: czy Burowie to naprawdę gburowie? Zabieramy Was do Afryki Południowej. Opowiemy o Polakach, którzy z Gdańska, Królewca i Kurlandii trafili do Kapsztadu – jako pionierzy, osadnicy, awanturnicy. Pokażemy, jak z udziałem naszych przodków powstawała kolonia niderlandzka i jak w jej tyglu wykuwał się nowy język – afrikaans – oraz naród Burów. No i najważniejsze! Czy to prawda, że to Polacy założyli RPA?
To tu przyszła na świat Anna German. Odkrywamy Uzbekistan na nowo
2025-04-18 19:00:00
Ponownie zaglądamy do serca Azji Środkowej — Uzbekistanu. Tym razem śledzimy losy Bronisława Grąbczewskiego, wybitnego geografa i kartografa, który przemierzał niezbadane zakątki Imperium Rosyjskiego. Odwiedzamy brzegi Amu-darii, gdzie przemysłowe marzenia o bawełnie i ropie mieszały się z geopolityką. Przede wszystkim jednak przypominamy postać Anny German, niezapomnianej artystki, której historia zaczęła się właśnie tutaj. Na zakończenie — literacka podróż z Ksawerym Pruszyńskim do magicznej Samarkandy.
Ponownie zaglądamy do serca Azji Środkowej — Uzbekistanu. Tym razem śledzimy losy Bronisława Grąbczewskiego, wybitnego geografa i kartografa, który przemierzał niezbadane zakątki Imperium Rosyjskiego. Odwiedzamy brzegi Amu-darii, gdzie przemysłowe marzenia o bawełnie i ropie mieszały się z geopolityką. Przede wszystkim jednak przypominamy postać Anny German, niezapomnianej artystki, której historia zaczęła się właśnie tutaj. Na zakończenie — literacka podróż z Ksawerym Pruszyńskim do magicznej Samarkandy.
Obywatele jednego państwa. Tysiąc lat wspólnej historii Polski i Uzbekistanu
2025-04-11 19:00:00
Żegnamy Amerykę i z okazji pierwszej wizyty Pawła w Azji Centralnej – ruszamy do Uzbekistanu. Z Uzbekami łączy nas znacznie więcej, niż mogłoby się wydawać – od Jedwabnego Szlaku, przez czasy Złotej Ordy i Imperium Rosyjskiego, aż po PRL-owską szkołę w Siedlcach sponsorowaną przez kopalnie węgla pod Samarkandą. Tak, to nie żart! Będzie o Polakach budujących rosyjskie imperium w Azji, fotografujących jak Leon Barszczewski, rysujących mapy i zostawiających ślady, o których dziś mało kto pamięta...
Żegnamy Amerykę i z okazji pierwszej wizyty Pawła w Azji Centralnej – ruszamy do Uzbekistanu. Z Uzbekami łączy nas znacznie więcej, niż mogłoby się wydawać – od Jedwabnego Szlaku, przez czasy Złotej Ordy i Imperium Rosyjskiego, aż po PRL-owską szkołę w Siedlcach sponsorowaną przez kopalnie węgla pod Samarkandą. Tak, to nie żart! Będzie o Polakach budujących rosyjskie imperium w Azji, fotografujących jak Leon Barszczewski, rysujących mapy i zostawiających ślady, o których dziś mało kto pamięta...
Pokazujemy po 10 odcinków na stronie. Skocz do strony:
123456789101112131415161718192021222324252627282930