Babel. Rzeczpospolita Multi-Kulti - Radio TOK FM
Adam Balcer i Paweł Sulik, autorzy już niemal legendarnego podcastu TOK FM „Lechistan: Orientalna historia Polski” zabierają Was na wędrówkę po Rzeczpospolitej - wieży Babel, gdzie multi-kulti było stanem permanentnym. Razem z Polakami ruszymy także w rejs dookoła świata, bo Polska jest... od oceanu do oceanu.
#adambalcer #pawełsulik #multikulti #lechistan - Radio TOK FM
55. Żydzi w okresie tworzenia państwa polskiego: pośrednicy pomiędzy chrześcijanami a muzułmanami
2019-05-10 19:00:00
Kluczową rolę w tej opowieści odgrywa Ibrahim Ibn Jakub, żyd aszkenazyjski, arabskojęzyczny dyplomata żydowski w służbie kalifa Kordoby, który jako pierwszy w historii wspomniał o Krakowie, zdaniem wielu historyków z jego relacji wynika, że musiał "miasto Krako" po prostu odwiedzić. W tym podcaście także o Pradze, Przemyślu - i innych Żydach, oczywiście.
Kluczową rolę w tej opowieści odgrywa Ibrahim Ibn Jakub, żyd aszkenazyjski, arabskojęzyczny dyplomata żydowski w służbie kalifa Kordoby, który jako pierwszy w historii wspomniał o Krakowie, zdaniem wielu historyków z jego relacji wynika, że musiał "miasto Krako" po prostu odwiedzić. W tym podcaście także o Pradze, Przemyślu - i innych Żydach, oczywiście.
54. Potockie: Maria (której nie było) i Zofia - Greczynka ze Stambułu, metresa, piękność i szpieg
2019-04-26 19:00:00
W podcaście historycznym nie powinno się opowiadać o postaciach, które nie istniały. Ale o legendarnych - już można. Zwłaszcza, jeśli legenda była żywa latami, trafiła też do twórczości literackiej. Ta legendarna postać to Maria Potocka - autorzy "Lechistanu" zastanawiają się m.in., ile mogła mieć wspólnego z realnymi postaciami swoich czasów.
W podcaście historycznym nie powinno się opowiadać o postaciach, które nie istniały. Ale o legendarnych - już można. Zwłaszcza, jeśli legenda była żywa latami, trafiła też do twórczości literackiej. Ta legendarna postać to Maria Potocka - autorzy "Lechistanu" zastanawiają się m.in., ile mogła mieć wspólnego z realnymi postaciami swoich czasów.
53. "Wieczorem poszedł w meczet na pacierze". Czym inspirował się Adam Mickiewicz, pisząc "Sonety krymskie"
2019-04-19 19:10:00
Sonety krymskie Adama Mickiewicza, cykl 18 sonetów, to pierwsze tego typu utwory w historii literatury polskiej. Autorzy podcastu, Adam Balcer i Paweł Sulik, opowiadają o wpływach orientalnych, ale też włosko-arabskich w tej części twórczości Mickiewicza a także przyjaciołach, którzy wieszcza do "wschodu" zachęcali. Dowiecie się też, kto i dlaczego Mickiewicza za napisanie sonetów krytykował, czy wręcz atakował oraz jacy twórcy sonetami się inspirowali.
Sonety krymskie Adama Mickiewicza, cykl 18 sonetów, to pierwsze tego typu utwory w historii literatury polskiej. Autorzy podcastu, Adam Balcer i Paweł Sulik, opowiadają o wpływach orientalnych, ale też włosko-arabskich w tej części twórczości Mickiewicza a także przyjaciołach, którzy wieszcza do "wschodu" zachęcali. Dowiecie się też, kto i dlaczego Mickiewicza za napisanie sonetów krytykował, czy wręcz atakował oraz jacy twórcy sonetami się inspirowali.
52. "Co życie łożą dla swojego kraju, ci dostąpią raju." "Step niech okryją wrogów mych mogiły". Wieszcz podprogowo
2019-04-12 19:10:00
Tym razem w "Lechistanie" - szanfary. Utwory, które nazwę swą wzięły od Asz-Szanfary, arabskiego poety z VI wieku, autora kasydy "Lamijat al-Arab", przetłumaczonej na wiele języków, w tym na polski - tego przekładu dokonał Ludwik Spitznagel. Szanfary Słowackiego i Mickiewicza są zaś nawiązaniem do tego utworu. Jak podkreśla w podcaście Adam Balcer "Mnich" i "Arab", utwory okresu wczesnej twórczości Juliusza Słowackiego, są wyraźnym dowodem na zafascynowanie wielkiego polskiego poety kulturą arabską.
Tym razem w "Lechistanie" - szanfary. Utwory, które nazwę swą wzięły od Asz-Szanfary, arabskiego poety z VI wieku, autora kasydy "Lamijat al-Arab", przetłumaczonej na wiele języków, w tym na polski - tego przekładu dokonał Ludwik Spitznagel. Szanfary Słowackiego i Mickiewicza są zaś nawiązaniem do tego utworu. Jak podkreśla w podcaście Adam Balcer "Mnich" i "Arab", utwory okresu wczesnej twórczości Juliusza Słowackiego, są wyraźnym dowodem na zafascynowanie wielkiego polskiego poety kulturą arabską.
51. Słowacki niczym Tarantino, czyli jak Beniowski siekł szablą niczym Uma Thurman w filmie "Kill Bill"
2019-04-05 19:00:00
"Beniowski" to poemat dygresyjny Juliusza Słowackiego, wydany w całości już po śmierci wybitnego twórcy. Tytułowy bohater nawiązuje to autentycznej postaci hrabiego Maurycego Beniowskiego. W dziele jest wiele motywów orientalnych, Słowacki pisze m.in. o Krymie, choć nigdy tam nie był. W podcaście autorzy przywołują najbardziej interesujące cytaty, między innymi opis krymskiego chana, który miał być "jak cytryna żółty, wąsy miał długie jak sum, kare ciało, na szyi jak czerwona glina". Słuchacz dowie się też, co znaczy "wyzwać kogoś na próbę dzbana".
"Beniowski" to poemat dygresyjny Juliusza Słowackiego, wydany w całości już po śmierci wybitnego twórcy. Tytułowy bohater nawiązuje to autentycznej postaci hrabiego Maurycego Beniowskiego. W dziele jest wiele motywów orientalnych, Słowacki pisze m.in. o Krymie, choć nigdy tam nie był. W podcaście autorzy przywołują najbardziej interesujące cytaty, między innymi opis krymskiego chana, który miał być "jak cytryna żółty, wąsy miał długie jak sum, kare ciało, na szyi jak czerwona glina". Słuchacz dowie się też, co znaczy "wyzwać kogoś na próbę dzbana".
50. Jak Juliusz Słowacki miał pomysł, by kupić na kairskim rynku... ładną Abisynkę. Ale nie było go stać
2019-03-29 19:00:00
W tym podcaście o podróży Juliusza Słowackiego do Libanu, Egiptu i Kairu. To nie tylko wydarzenie w życiu Słowackiego, ale też źródło inspiracji artystycznej wybitnego twórcy, której rezultatem stały się m.in. listy-reportaże poetyckie z Egiptu ale też np. "Beniowski": akcja poematu dzieje się wprawdzie na Krymie, ale nie brakuje w nim wątków egipskich właśnie. Kolejnym ciekawym wątkiem tego podcastu jest, jak Słowacki chłonął zmysłowość i erotyzm orientalnej kultury. Dodajmy, że w całej wyprawie chodziło generalnie o podróż do Ziemi Świętej a następny odcinek podcastu "Lechistan" będzie o Mickiewiczu. Na razie jednak - Słowacki.
W tym podcaście o podróży Juliusza Słowackiego do Libanu, Egiptu i Kairu. To nie tylko wydarzenie w życiu Słowackiego, ale też źródło inspiracji artystycznej wybitnego twórcy, której rezultatem stały się m.in. listy-reportaże poetyckie z Egiptu ale też np. "Beniowski": akcja poematu dzieje się wprawdzie na Krymie, ale nie brakuje w nim wątków egipskich właśnie. Kolejnym ciekawym wątkiem tego podcastu jest, jak Słowacki chłonął zmysłowość i erotyzm orientalnej kultury. Dodajmy, że w całej wyprawie chodziło generalnie o podróż do Ziemi Świętej a następny odcinek podcastu "Lechistan" będzie o Mickiewiczu. Na razie jednak - Słowacki.
49. Muhammad Ali dowódcą powstania listopadowego? O polskich żołnierzach w Egipcie i nie tylko
2019-03-22 19:00:00
W tym podcaście - polscy wojskowi w Egipcie. Wśród nich: generał Henryk Dembiński, Ludwik Tadeusz Szafraniec-Bystrzonowski herbu Starykoń, inżynier August Szulc, Julian Duszyński i Antoni Muchliński. Inna osoba, kojarząca się z Egiptem to dyplomata Karol Bernard Załuski herbu Junosza.
W tym podcaście - polscy wojskowi w Egipcie. Wśród nich: generał Henryk Dembiński, Ludwik Tadeusz Szafraniec-Bystrzonowski herbu Starykoń, inżynier August Szulc, Julian Duszyński i Antoni Muchliński. Inna osoba, kojarząca się z Egiptem to dyplomata Karol Bernard Załuski herbu Junosza.
48. Burattini: z Egiptu trafił do Polski, stworzył machinę latającą w kształcie smoka
2019-03-15 19:00:00
Dziś w "Lechistanie" - Egipt, a dokładniej, oczywiście: Polacy w Egipcie. W tym odcinku możemy posłuchać o wartych wzmianki specjalistach w różnych dziedzinach wiedzy, zwłaszcza inżynierskiej, oraz podróżnikach. M.in. Józefie Feliksie Łazowskim, generale okresu wojen napoleońskich i hydrotechniku, inżynierze wojskowym, którego nazwisko uwieczniono na paryskim Łuku Triumfalnym. Pochodzący z Warszawy Stanisław Janicki to polski inżynier budowlany, hydrolog oraz wynalazca. Współpracował przy budowie Kanału Sueskiego i mostu Kierbedzia w Warszawie, kierował też budową obiektów kolei warszawsko-petersburskiej oraz portu w Fiume (obecnie Rijeka). Tomasz Franciszek Ksawery Bartmański to z kolei jeden z najwybitniejszych inżynierów okresu Wielkiej Emigracji. W latach 1842-1844 kierował budową najdłuższego wówczas tunelu we Francji o długości 4600 metrów. Zaprojektował w tym kraju szereg kanałów, mostów oraz dróg. A jakie są jego związki z Egiptem? I co jeszcze robili wcześniej wymienieni? O tym dużo więcej w podcaście.
Dziś w "Lechistanie" - Egipt, a dokładniej, oczywiście: Polacy w Egipcie. W tym odcinku możemy posłuchać o wartych wzmianki specjalistach w różnych dziedzinach wiedzy, zwłaszcza inżynierskiej, oraz podróżnikach. M.in. Józefie Feliksie Łazowskim, generale okresu wojen napoleońskich i hydrotechniku, inżynierze wojskowym, którego nazwisko uwieczniono na paryskim Łuku Triumfalnym. Pochodzący z Warszawy Stanisław Janicki to polski inżynier budowlany, hydrolog oraz wynalazca. Współpracował przy budowie Kanału Sueskiego i mostu Kierbedzia w Warszawie, kierował też budową obiektów kolei warszawsko-petersburskiej oraz portu w Fiume (obecnie Rijeka). Tomasz Franciszek Ksawery Bartmański to z kolei jeden z najwybitniejszych inżynierów okresu Wielkiej Emigracji. W latach 1842-1844 kierował budową najdłuższego wówczas tunelu we Francji o długości 4600 metrów. Zaprojektował w tym kraju szereg kanałów, mostów oraz dróg. A jakie są jego związki z Egiptem? I co jeszcze robili wcześniej wymienieni? O tym dużo więcej w podcaście.
47. Aleppo - polskie miasto. I alkohol ukryty w szabli. Polacy w Syrii, Libanie i Iraku
2019-03-08 19:30:00
Ten odcinek podcastu "Lechistan" zaczyna się od Aleppo - miasta, w którego historii Polacy odegrali ogromną rolę. Można było w nim spotkać naszych starych znajomych z innych odcinków podcastu, czyli Wacława Emira Rzewuskiego, czy Józefa Sułkowskiego. Komendantem w Aleppo był Józef Bem, tam zresztą zginął. Ale opowieść płynie dalej: jest o gubernatorze Libanu Władysławie Paszy Muzafferze Czaykowskim, Wojciechu Chrzanowskim, geografie, byłym gubernatorze wojskowym Warszawy, który organizował korpus kawalerii w Bagdadzie i podróżował po Iraku i Syrii. Jest też postać Antoniego Aleksandra Ilińskiego lub też Mehmeta Iskendera Paszy herbu Lis - generale paszy armii tureckiej. Był bardzo barwną postacią i zarazem alkoholikiem: to on miał alkohol nawet wewnątrz miecza, wystarczyło odkręcić rękojeść... Oczywiście: to tylko niektóre wymienione w najnowszej opowieści postacie. A na początek - rozstrzygnięcie okolicznościowego konkursu.
Ten odcinek podcastu "Lechistan" zaczyna się od Aleppo - miasta, w którego historii Polacy odegrali ogromną rolę. Można było w nim spotkać naszych starych znajomych z innych odcinków podcastu, czyli Wacława Emira Rzewuskiego, czy Józefa Sułkowskiego. Komendantem w Aleppo był Józef Bem, tam zresztą zginął. Ale opowieść płynie dalej: jest o gubernatorze Libanu Władysławie Paszy Muzafferze Czaykowskim, Wojciechu Chrzanowskim, geografie, byłym gubernatorze wojskowym Warszawy, który organizował korpus kawalerii w Bagdadzie i podróżował po Iraku i Syrii. Jest też postać Antoniego Aleksandra Ilińskiego lub też Mehmeta Iskendera Paszy herbu Lis - generale paszy armii tureckiej. Był bardzo barwną postacią i zarazem alkoholikiem: to on miał alkohol nawet wewnątrz miecza, wystarczyło odkręcić rękojeść... Oczywiście: to tylko niektóre wymienione w najnowszej opowieści postacie. A na początek - rozstrzygnięcie okolicznościowego konkursu.
46. Jak Ryłło został unieśmiertelniony przez Słowackiego poprzez Radziwiłła Sierotkę
2019-03-01 19:10:00
Kolejni Polacy na Bliskim Wschodzie, których postacie warto przybliżyć: Hieronim Łaski herbu Korab, polski dyplomata na usługach królów Polski, Węgier i Habsburgów, Jerzy Hieronim Maria Wojciech Laskarys, włoski duchowny katolicki greckiego pochodzenia, który po 20 latach pobytu we Lwowie i na Wołyniu, został patriarchą rzymskokatolickim Aleksandrii a potem Jerozolimy. I wreszcie Maksymilian Stanisław Ryłło – jezuita, rektor Collegium Urbanum w Rzymie, misjonarz na Bliskim Wschodzie i w Afryce, unieśmiertelniony, jak wspomniano w tytule, przez Juliusza Słowackiego.
Kolejni Polacy na Bliskim Wschodzie, których postacie warto przybliżyć: Hieronim Łaski herbu Korab, polski dyplomata na usługach królów Polski, Węgier i Habsburgów, Jerzy Hieronim Maria Wojciech Laskarys, włoski duchowny katolicki greckiego pochodzenia, który po 20 latach pobytu we Lwowie i na Wołyniu, został patriarchą rzymskokatolickim Aleksandrii a potem Jerozolimy. I wreszcie Maksymilian Stanisław Ryłło – jezuita, rektor Collegium Urbanum w Rzymie, misjonarz na Bliskim Wschodzie i w Afryce, unieśmiertelniony, jak wspomniano w tytule, przez Juliusza Słowackiego.