Babel. Rzeczpospolita Multi-Kulti - Radio TOK FM
Adam Balcer i Paweł Sulik, autorzy już niemal legendarnego podcastu TOK FM „Lechistan: Orientalna historia Polski” zabierają Was na wędrówkę po Rzeczpospolitej - wieży Babel, gdzie multi-kulti było stanem permanentnym. Razem z Polakami ruszymy także w rejs dookoła świata, bo Polska jest... od oceanu do oceanu.
#adambalcer #pawełsulik #multikulti #lechistan - Radio TOK FM
48. Burattini: z Egiptu trafił do Polski, stworzył machinę latającą w kształcie smoka
2019-03-15 19:00:00
Dziś w "Lechistanie" - Egipt, a dokładniej, oczywiście: Polacy w Egipcie. W tym odcinku możemy posłuchać o wartych wzmianki specjalistach w różnych dziedzinach wiedzy, zwłaszcza inżynierskiej, oraz podróżnikach. M.in. Józefie Feliksie Łazowskim, generale okresu wojen napoleońskich i hydrotechniku, inżynierze wojskowym, którego nazwisko uwieczniono na paryskim Łuku Triumfalnym. Pochodzący z Warszawy Stanisław Janicki to polski inżynier budowlany, hydrolog oraz wynalazca. Współpracował przy budowie Kanału Sueskiego i mostu Kierbedzia w Warszawie, kierował też budową obiektów kolei warszawsko-petersburskiej oraz portu w Fiume (obecnie Rijeka). Tomasz Franciszek Ksawery Bartmański to z kolei jeden z najwybitniejszych inżynierów okresu Wielkiej Emigracji. W latach 1842-1844 kierował budową najdłuższego wówczas tunelu we Francji o długości 4600 metrów. Zaprojektował w tym kraju szereg kanałów, mostów oraz dróg. A jakie są jego związki z Egiptem? I co jeszcze robili wcześniej wymienieni? O tym dużo więcej w podcaście.
Dziś w "Lechistanie" - Egipt, a dokładniej, oczywiście: Polacy w Egipcie. W tym odcinku możemy posłuchać o wartych wzmianki specjalistach w różnych dziedzinach wiedzy, zwłaszcza inżynierskiej, oraz podróżnikach. M.in. Józefie Feliksie Łazowskim, generale okresu wojen napoleońskich i hydrotechniku, inżynierze wojskowym, którego nazwisko uwieczniono na paryskim Łuku Triumfalnym. Pochodzący z Warszawy Stanisław Janicki to polski inżynier budowlany, hydrolog oraz wynalazca. Współpracował przy budowie Kanału Sueskiego i mostu Kierbedzia w Warszawie, kierował też budową obiektów kolei warszawsko-petersburskiej oraz portu w Fiume (obecnie Rijeka). Tomasz Franciszek Ksawery Bartmański to z kolei jeden z najwybitniejszych inżynierów okresu Wielkiej Emigracji. W latach 1842-1844 kierował budową najdłuższego wówczas tunelu we Francji o długości 4600 metrów. Zaprojektował w tym kraju szereg kanałów, mostów oraz dróg. A jakie są jego związki z Egiptem? I co jeszcze robili wcześniej wymienieni? O tym dużo więcej w podcaście.
47. Aleppo - polskie miasto. I alkohol ukryty w szabli. Polacy w Syrii, Libanie i Iraku
2019-03-08 19:30:00
Ten odcinek podcastu "Lechistan" zaczyna się od Aleppo - miasta, w którego historii Polacy odegrali ogromną rolę. Można było w nim spotkać naszych starych znajomych z innych odcinków podcastu, czyli Wacława Emira Rzewuskiego, czy Józefa Sułkowskiego. Komendantem w Aleppo był Józef Bem, tam zresztą zginął. Ale opowieść płynie dalej: jest o gubernatorze Libanu Władysławie Paszy Muzafferze Czaykowskim, Wojciechu Chrzanowskim, geografie, byłym gubernatorze wojskowym Warszawy, który organizował korpus kawalerii w Bagdadzie i podróżował po Iraku i Syrii. Jest też postać Antoniego Aleksandra Ilińskiego lub też Mehmeta Iskendera Paszy herbu Lis - generale paszy armii tureckiej. Był bardzo barwną postacią i zarazem alkoholikiem: to on miał alkohol nawet wewnątrz miecza, wystarczyło odkręcić rękojeść... Oczywiście: to tylko niektóre wymienione w najnowszej opowieści postacie. A na początek - rozstrzygnięcie okolicznościowego konkursu.
Ten odcinek podcastu "Lechistan" zaczyna się od Aleppo - miasta, w którego historii Polacy odegrali ogromną rolę. Można było w nim spotkać naszych starych znajomych z innych odcinków podcastu, czyli Wacława Emira Rzewuskiego, czy Józefa Sułkowskiego. Komendantem w Aleppo był Józef Bem, tam zresztą zginął. Ale opowieść płynie dalej: jest o gubernatorze Libanu Władysławie Paszy Muzafferze Czaykowskim, Wojciechu Chrzanowskim, geografie, byłym gubernatorze wojskowym Warszawy, który organizował korpus kawalerii w Bagdadzie i podróżował po Iraku i Syrii. Jest też postać Antoniego Aleksandra Ilińskiego lub też Mehmeta Iskendera Paszy herbu Lis - generale paszy armii tureckiej. Był bardzo barwną postacią i zarazem alkoholikiem: to on miał alkohol nawet wewnątrz miecza, wystarczyło odkręcić rękojeść... Oczywiście: to tylko niektóre wymienione w najnowszej opowieści postacie. A na początek - rozstrzygnięcie okolicznościowego konkursu.
46. Jak Ryłło został unieśmiertelniony przez Słowackiego poprzez Radziwiłła Sierotkę
2019-03-01 19:10:00
Kolejni Polacy na Bliskim Wschodzie, których postacie warto przybliżyć: Hieronim Łaski herbu Korab, polski dyplomata na usługach królów Polski, Węgier i Habsburgów, Jerzy Hieronim Maria Wojciech Laskarys, włoski duchowny katolicki greckiego pochodzenia, który po 20 latach pobytu we Lwowie i na Wołyniu, został patriarchą rzymskokatolickim Aleksandrii a potem Jerozolimy. I wreszcie Maksymilian Stanisław Ryłło – jezuita, rektor Collegium Urbanum w Rzymie, misjonarz na Bliskim Wschodzie i w Afryce, unieśmiertelniony, jak wspomniano w tytule, przez Juliusza Słowackiego.
Kolejni Polacy na Bliskim Wschodzie, których postacie warto przybliżyć: Hieronim Łaski herbu Korab, polski dyplomata na usługach królów Polski, Węgier i Habsburgów, Jerzy Hieronim Maria Wojciech Laskarys, włoski duchowny katolicki greckiego pochodzenia, który po 20 latach pobytu we Lwowie i na Wołyniu, został patriarchą rzymskokatolickim Aleksandrii a potem Jerozolimy. I wreszcie Maksymilian Stanisław Ryłło – jezuita, rektor Collegium Urbanum w Rzymie, misjonarz na Bliskim Wschodzie i w Afryce, unieśmiertelniony, jak wspomniano w tytule, przez Juliusza Słowackiego.
45. Jerzy Giedroyć o Mosulu, Hanka Ordonówna - mieszkanka Bejrutu. "Lechistan" z Iranu do Iraku
2019-02-22 19:00:00
Oprócz wspomnianych w tytule postaci, ten odcinek podcastu "Lechistan" opowiada także o Włodzimierzu Bączkowskim, który przez 20 lat mieszkał w Mandżurii a potem przeniósł się na Bliskim Wschód, oraz o Witoldzie Rajkowskim, jednym z kilku głównych emisariuszy polskiego wywiadu, wysłanych podczas II wojny światowej na Bliski Wschód. „Imponował mi [..] zgadywaniem wieku kompletnie zawoalowanych Arabek. Mówił, że poznaje po chodzie i po błysku oka przebijającego przez czarczaf. Z perspektywy lat wydaje mi się, że troszkę picował” - tak wspominał Rajkowskiego z Bagdadu ważny działacz PPS na emigracji Roman Stefanowski.
Oprócz wspomnianych w tytule postaci, ten odcinek podcastu "Lechistan" opowiada także o Włodzimierzu Bączkowskim, który przez 20 lat mieszkał w Mandżurii a potem przeniósł się na Bliskim Wschód, oraz o Witoldzie Rajkowskim, jednym z kilku głównych emisariuszy polskiego wywiadu, wysłanych podczas II wojny światowej na Bliski Wschód. „Imponował mi [..] zgadywaniem wieku kompletnie zawoalowanych Arabek. Mówił, że poznaje po chodzie i po błysku oka przebijającego przez czarczaf. Z perspektywy lat wydaje mi się, że troszkę picował” - tak wspominał Rajkowskiego z Bagdadu ważny działacz PPS na emigracji Roman Stefanowski.
44. Iran dla Polaków ziemią obiecaną? Tak było. Całkiem niedawno temu
2019-02-15 19:00:00
"Irańczycy zaakceptowali nas takimi, jakimi byliśmy. Nie pytali o nasze matki i ojców. Nie pytali, w co wierzymy ani skąd przybywamy. Widzieli, że potrzebujemy pomocy i tę pomoc tę nam ofiarowali" - to nie "lewacki bełkot", a autentyczne relacje naszych rodaków, którzy do Iranu uciekli od piekła gułagu i Syberii - podkreśla w najnowszym "Lechistanie" Adam Balcer. Twórcy podcastu przypominają także, że wcześniej, w XIX wieku diaspora polskiej emigracji politycznej uważała Iran za kraj, który należy wspierać, bo może być w "kordonie sanitarnym" blokującym Rosję. Wspominają także Polaków związanych z Iranem, m.in. pochowanego w Teheranie Władysława Horodeckiego, który pojechał do Iranu wspierać rozbudowę infrastruktury kolejowej. Na nagrobku Horodeckiego skromnie napisano "profesor architektury", choć wielu porównuje jego talent do talentu Gaudiego. W. Horodecki zaprojektował m.in. Dom z chimerami w stylu Art Nouveau w Kijowie, od 2005 r. jedną z rezydencji prezydenckich. Inny "Polak w Iranie" to Albert Czeczott, który był szefem służby mechanicznej budowanej wtedy Kolei Transirańskiej w Teheranie.
"Irańczycy zaakceptowali nas takimi, jakimi byliśmy. Nie pytali o nasze matki i ojców. Nie pytali, w co wierzymy ani skąd przybywamy. Widzieli, że potrzebujemy pomocy i tę pomoc tę nam ofiarowali" - to nie "lewacki bełkot", a autentyczne relacje naszych rodaków, którzy do Iranu uciekli od piekła gułagu i Syberii - podkreśla w najnowszym "Lechistanie" Adam Balcer. Twórcy podcastu przypominają także, że wcześniej, w XIX wieku diaspora polskiej emigracji politycznej uważała Iran za kraj, który należy wspierać, bo może być w "kordonie sanitarnym" blokującym Rosję. Wspominają także Polaków związanych z Iranem, m.in. pochowanego w Teheranie Władysława Horodeckiego, który pojechał do Iranu wspierać rozbudowę infrastruktury kolejowej. Na nagrobku Horodeckiego skromnie napisano "profesor architektury", choć wielu porównuje jego talent do talentu Gaudiego. W. Horodecki zaprojektował m.in. Dom z chimerami w stylu Art Nouveau w Kijowie, od 2005 r. jedną z rezydencji prezydenckich. Inny "Polak w Iranie" to Albert Czeczott, który był szefem służby mechanicznej budowanej wtedy Kolei Transirańskiej w Teheranie.
43. Zginął, bo za dużo wiedział? Sam zniszczył imperium rosyjskie? "Lechistan" o Janie Witkiewiczu
2019-02-08 19:00:00
Podcast historyczny nadal o Afganistanie, tym razem to podróż od Konrada Wallenroda do doktora Judyma. Chodzi, oczywiście, o postacie historyczne, które kojarzono z tymi dwoma literackimi bohaterami.
Podcast historyczny nadal o Afganistanie, tym razem to podróż od Konrada Wallenroda do doktora Judyma. Chodzi, oczywiście, o postacie historyczne, które kojarzono z tymi dwoma literackimi bohaterami.
42. "Szliśmy na śmierć wesoło pod wodzą naszego polskiego generała". "Lechistan" i Afganistan
2019-02-01 19:00:00
"Szliśmy na śmierć wesoło pod wodzą naszego polskiego generała Borowskiego, najwaleczniejszego z walecznych, którego śmierć, chwale jego zazdrosna, zabrała w chwili, gdy na wałach twierdzy zatykał chorągiew Lwa i Słońca.” Takie świadectwo śmierci generała Izydora Borowskiego dał perski minister Mirza Sadik w liście do ambasadora perskiego w Stambule Mirzy Husejna. Obok opowieści o Izydorze Borowskim dziś w podcaście "Lechistan" także pojawi się postać Stefana Kryczyńskiego, w swoim czasie, czyli na początku XVIII wieku jedynym wiarygodnym w Europie źródłem informacji o Afgańczykach oraz, w dokończeniu wątku o Uzbekistanie - m.in. wspomnienie Anny German: niezwykle popularnej w całym ówczesnym Związku Radzieckim polskiej kompozytorce i piosenkarce.
"Szliśmy na śmierć wesoło pod wodzą naszego polskiego generała Borowskiego, najwaleczniejszego z walecznych, którego śmierć, chwale jego zazdrosna, zabrała w chwili, gdy na wałach twierdzy zatykał chorągiew Lwa i Słońca.” Takie świadectwo śmierci generała Izydora Borowskiego dał perski minister Mirza Sadik w liście do ambasadora perskiego w Stambule Mirzy Husejna. Obok opowieści o Izydorze Borowskim dziś w podcaście "Lechistan" także pojawi się postać Stefana Kryczyńskiego, w swoim czasie, czyli na początku XVIII wieku jedynym wiarygodnym w Europie źródłem informacji o Afgańczykach oraz, w dokończeniu wątku o Uzbekistanie - m.in. wspomnienie Anny German: niezwykle popularnej w całym ówczesnym Związku Radzieckim polskiej kompozytorce i piosenkarce.
41. "On mnie krzepił rumem, a ja go słoniną, choć to muzułmanin." "Lechistan" o Uzbekistanie
2019-01-25 19:20:00
Polacy - kolonizatorami? Niemożliwe? A jednak są takie wątki w historii. W tym odcinku podcastu "Lechistan" m.in. o Bronisławie Grąbczewskim, którego postać stała się m.in. inspiracją dla Juliusza Verne'a, o Leonie Barszczewskim, którego zdjęcia dziś zapewne drukowane byłyby w magazynach podróżniczych, także o Józefie Żylińskim czy Władysławie Massalskim, którzy powinni kojarzyć się z systemami melioracyjnymi, służącymi do przemysłowej produkcji bawełny w Turkiestanie. Poczesne miejsce w najnowszej opowieści Adama Balcera i Pawła Sulika zajmie też, pochodzący z Suchej Beskidzkiej, Ferdynand Goettel.
Polacy - kolonizatorami? Niemożliwe? A jednak są takie wątki w historii. W tym odcinku podcastu "Lechistan" m.in. o Bronisławie Grąbczewskim, którego postać stała się m.in. inspiracją dla Juliusza Verne'a, o Leonie Barszczewskim, którego zdjęcia dziś zapewne drukowane byłyby w magazynach podróżniczych, także o Józefie Żylińskim czy Władysławie Massalskim, którzy powinni kojarzyć się z systemami melioracyjnymi, służącymi do przemysłowej produkcji bawełny w Turkiestanie. Poczesne miejsce w najnowszej opowieści Adama Balcera i Pawła Sulika zajmie też, pochodzący z Suchej Beskidzkiej, Ferdynand Goettel.
40. O prezydencie Adamowiczu i wielokulturowości. Gdańska, ale nie tylko
2019-01-18 19:00:00
W ten piątek miało być o czym innym. Ale doszło do tragedii, obok której nie da się przejść obojętnie. Autorzy historycznego podcastu tokfm.pl postanowili się do niej odnieść, bo postać zamordowanego prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza jak i wielowiekowa historia samego Gdańska odnoszą się do tematyki historycznych opowieści, snutych przez Adama Balcera i Pawła Sulika. Tym razem zatem - o wielokulturowości stolicy Pomorza, i wieloletnim prezydencie Gdańska, piewcy wartości, jakie niesie za sobą otwarcie na wielokulturowość. Dowiecie się też, który z gdańskich pomników został pierwotnie wybudowany we Lwowie oraz dlaczego w Gdańsku stoi jeden z zaledwie pięciu czynnych meczetów w Polsce i jedyny, posiadający minaret.
W ten piątek miało być o czym innym. Ale doszło do tragedii, obok której nie da się przejść obojętnie. Autorzy historycznego podcastu tokfm.pl postanowili się do niej odnieść, bo postać zamordowanego prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza jak i wielowiekowa historia samego Gdańska odnoszą się do tematyki historycznych opowieści, snutych przez Adama Balcera i Pawła Sulika. Tym razem zatem - o wielokulturowości stolicy Pomorza, i wieloletnim prezydencie Gdańska, piewcy wartości, jakie niesie za sobą otwarcie na wielokulturowość. Dowiecie się też, który z gdańskich pomników został pierwotnie wybudowany we Lwowie oraz dlaczego w Gdańsku stoi jeden z zaledwie pięciu czynnych meczetów w Polsce i jedyny, posiadający minaret.
39. O przyjaciołach Dostojewskiego, Rachmaninowa i o Starynkiewiczu
2019-01-11 20:00:00
Autorzy "Lechistanu" kontynuują swoją wschodnią podróż, dziś jej odcinek z Kazachstanu do Uzbekistanu. Od opowieści o Karolu Gutkowskim, nauczycielu wielkiego przyjaciela Fiodora Dostojewskiego do przyjaciela Siergieja Rachmaninowa Aleksandra Zatajewicza, który przez blisko 30 lat mieszkał w Polsce. Aż wreszcie podróż w czasy Tamerlana i Tochtamysza.
Autorzy "Lechistanu" kontynuują swoją wschodnią podróż, dziś jej odcinek z Kazachstanu do Uzbekistanu. Od opowieści o Karolu Gutkowskim, nauczycielu wielkiego przyjaciela Fiodora Dostojewskiego do przyjaciela Siergieja Rachmaninowa Aleksandra Zatajewicza, który przez blisko 30 lat mieszkał w Polsce. Aż wreszcie podróż w czasy Tamerlana i Tochtamysza.