Z Miłości do Gór
Podcast Tatrzańskiego Parku Narodowego.
Kategorie:
Edukacja
Edukacja
78. Cietrzew - ptak duch
2023-03-01 20:06:04
Cietrzew to ptak duch, którego w Tatrach widzieli nieliczni. Populacja tych kuraków w Tatrzańskim Parku Narodowym jest nieduża - sięga około 30-40 osobników. W Polsce cietrzewie są na granicy wymarcia. Jeszcze w latach 50. doliczono się 30 tysięcy ptaków, dziś w naszym kraju pozostało około 300 cietrzewi. Musimy je aktywnie chronić, bo inaczej nie przetrwają. W 78. odcinku podcastu Z Miłości do Gór Bartek Solik rozmawia z Michałem Adamowiczem - ornitologiem i doktorantem na Wydziale Biologii Uniwersytetu Warszawskiego, Stanisławem Brońskim - specjalistą ds. ochrony przyrody w Tatrzańskim Parku Narodowym oraz z Danielem Wahlem z Zespołu Edukacji TPN. Zapraszamy!
Na ilustracji: cietrzew (Lyrurus tetrix) https://www.rawpixel.com/
Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik
Materiały wykorzystane w audycji:
T. Zwijacz Kozica, F. Zięba, Tatrzańskie kuraki, https://tpn.pl/poznaj/zwierzeta/tatrzanskie-kuraki, dostęp 27.02.2023
Chronić Cię Trzeba! Cietrzewie w Tatrach, https://tpn.pl/nowosci/chronic-cie-trzeba, dostęp 27.02.2023
Svensson, L.; Mullarney, K.; Zetterstrom, D.: Przewodnik Collinsa. Ptaki Europy i obszaru śródziemnomorskiego. Warszawa, 2017.
Lars Edenius, XC758857. Accessible at www.xeno-canto.org/758857 .
Lars Edenius, XC763615. Accessible at www.xeno-canto.org/763615 .
David Hammarberg, XC783074. Accessible at www.xeno-canto.org/783074.
Cietrzew to ptak duch, którego w Tatrach widzieli nieliczni. Populacja tych kuraków w Tatrzańskim Parku Narodowym jest nieduża - sięga około 30-40 osobników. W Polsce cietrzewie są na granicy wymarcia. Jeszcze w latach 50. doliczono się 30 tysięcy ptaków, dziś w naszym kraju pozostało około 300 cietrzewi. Musimy je aktywnie chronić, bo inaczej nie przetrwają. W 78. odcinku podcastu Z Miłości do Gór Bartek Solik rozmawia z Michałem Adamowiczem - ornitologiem i doktorantem na Wydziale Biologii Uniwersytetu Warszawskiego, Stanisławem Brońskim - specjalistą ds. ochrony przyrody w Tatrzańskim Parku Narodowym oraz z Danielem Wahlem z Zespołu Edukacji TPN. Zapraszamy!
Na ilustracji: cietrzew (Lyrurus tetrix) https://www.rawpixel.com/
Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik
Materiały wykorzystane w audycji:
T. Zwijacz Kozica, F. Zięba, Tatrzańskie kuraki, https://tpn.pl/poznaj/zwierzeta/tatrzanskie-kuraki, dostęp 27.02.2023
Chronić Cię Trzeba! Cietrzewie w Tatrach, https://tpn.pl/nowosci/chronic-cie-trzeba, dostęp 27.02.2023
Svensson, L.; Mullarney, K.; Zetterstrom, D.: Przewodnik Collinsa. Ptaki Europy i obszaru śródziemnomorskiego. Warszawa, 2017.
Lars Edenius, XC758857. Accessible at www.xeno-canto.org/758857.
Lars Edenius, XC763615. Accessible at www.xeno-canto.org/763615.
David Hammarberg, XC783074. Accessible at www.xeno-canto.org/783074.
77. Lawinowe ABC - Żleb Marcinowskich
2023-02-22 08:00:00
W nocy 2 marca 1956 r. wydarzyła się w Tatrach katastrofa lawinowa o nienotowanej wcześniej skali. Olbrzymia lawina śnieżna spadła na schronisko Marcinowskich w Dolinie Goryczkowej. W zniszczonym budynku zginęło pięć osób: gospodarze schroniska oraz trzech żołnierzy Wojsk Ochrony Pogranicza. Był to wówczas najtragiczniejszy wypadek lawinowy. W dzisiejszym odcinku podcastu Z Miłości do Gór wracamy do tych wydarzeń. Audycja powstała w ramach akcji Lawinowe ABC, w której Tatrzański Park Narodowy promuje bezpieczną turystykę zimową. Zapraszamy!
Na zdjęciu: Zofia i Władysław Marcinowscy z córką Marią. Fotografia z archiwum rodzinnego Marii Marcinowskiej.
Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik
Materiały wykorzystane w audycji:
Mrazik F., Pawłowski T., "Wierchy" rocznik 26, s. 227-241
freesound.org/s/41739/
freesound.org/s/267222/
W nocy 2 marca 1956 r. wydarzyła się w Tatrach katastrofa lawinowa o nienotowanej wcześniej skali. Olbrzymia lawina śnieżna spadła na schronisko Marcinowskich w Dolinie Goryczkowej. W zniszczonym budynku zginęło pięć osób: gospodarze schroniska oraz trzech żołnierzy Wojsk Ochrony Pogranicza. Był to wówczas najtragiczniejszy wypadek lawinowy. W dzisiejszym odcinku podcastu Z Miłości do Gór wracamy do tych wydarzeń. Audycja powstała w ramach akcji Lawinowe ABC, w której Tatrzański Park Narodowy promuje bezpieczną turystykę zimową. Zapraszamy!
Na zdjęciu: Zofia i Władysław Marcinowscy z córką Marią. Fotografia z archiwum rodzinnego Marii Marcinowskiej.
Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik
Materiały wykorzystane w audycji:
Mrazik F., Pawłowski T., "Wierchy" rocznik 26, s. 227-241
freesound.org/s/267222/
76. Lawinowe ABC - wyścig z czasem
2023-01-21 19:45:37
Lawiny to jedno z największych zimowych zagrożeń w górach. Od 1909 roku ratownicy Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego odnotowali ponad 250 przypadków zasypania zwałami śniegu. Ratowanie poszkodowanych w lawinie to wyścig z czasem. Największe szanse na skuteczne udzielenie pomocy mają uczestnicy wycieczki lub osoby znajdujące się w pobliżu miejsca zdarzenia w ramach tzw. pomocy koleżeńskiej. Ta powinna zostać podjęta natychmiast po zejściu lawiny. W 76. odcinku podcastu Z Miłości do Gór Bartek Solik rozmawia z Marcinem Józefowiczem, starszym ratownikiem TOPR. Audycja powstała w ramach akcji Lawinowe ABC, w której Tatrzański Park Narodowy promuje bezpieczną turystykę zimową. Zapraszamy!
Na zdjęciu: Ćwiczenia w Lawinowym Centrum Treningowym PZU na Kalatówkach. Fot. Bartek Solik
Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik
Lawiny to jedno z największych zimowych zagrożeń w górach. Od 1909 roku ratownicy Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego odnotowali ponad 250 przypadków zasypania zwałami śniegu. Ratowanie poszkodowanych w lawinie to wyścig z czasem. Największe szanse na skuteczne udzielenie pomocy mają uczestnicy wycieczki lub osoby znajdujące się w pobliżu miejsca zdarzenia w ramach tzw. pomocy koleżeńskiej. Ta powinna zostać podjęta natychmiast po zejściu lawiny. W 76. odcinku podcastu Z Miłości do Gór Bartek Solik rozmawia z Marcinem Józefowiczem, starszym ratownikiem TOPR. Audycja powstała w ramach akcji Lawinowe ABC, w której Tatrzański Park Narodowy promuje bezpieczną turystykę zimową. Zapraszamy!
Na zdjęciu: Ćwiczenia w Lawinowym Centrum Treningowym PZU na Kalatówkach. Fot. Bartek Solik
Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik
75. Pani podleśniczy z Hali Gąsienicowej
2023-01-20 13:07:49
Bogusława Filar jest jedyną kobietą podleśniczym w Tatrzańskim Parku Narodowym. Od blisko trzech lat pracuje w samym sercu Tatr - w Obwodzie Ochronnym Hala Gąsienicowa. To przestrzeń szczególna, bo choć oblegana przez ludzi jest przede wszystkim domem tatrzańskich zwierząt. To tu żyją m.in. niedźwiedzie, kozice, świstaki i sokoły. Na Hali Gąsienicowej człowiek musi dostosować się do cyklu życia dzikich mieszkańców Tatr. W najnowszym odcinku podcastu Z Miłości do Gór Bartek Solik towarzyszy Bogusławie Filar podczas zimowego patrolu. Zapraszamy!
Na zdjęciu: Bogusława Filar podczas patrolu na Hali Gąsienicowej. Fot. Bartek Solik
Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik
Bogusława Filar jest jedyną kobietą podleśniczym w Tatrzańskim Parku Narodowym. Od blisko trzech lat pracuje w samym sercu Tatr - w Obwodzie Ochronnym Hala Gąsienicowa. To przestrzeń szczególna, bo choć oblegana przez ludzi jest przede wszystkim domem tatrzańskich zwierząt. To tu żyją m.in. niedźwiedzie, kozice, świstaki i sokoły. Na Hali Gąsienicowej człowiek musi dostosować się do cyklu życia dzikich mieszkańców Tatr. W najnowszym odcinku podcastu Z Miłości do Gór Bartek Solik towarzyszy Bogusławie Filar podczas zimowego patrolu. Zapraszamy!
Na zdjęciu: Bogusława Filar podczas patrolu na Hali Gąsienicowej. Fot. Bartek Solik
Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik
74. Tatrzańska pasja Walerego Eljasza
2022-11-27 10:51:50
Pod koniec XIX wieku był jednym z najlepszych znawców Tatr. Jego przewodnik spopularyzował nasze najwyższe góry i sprawił, że pod Giewont zaczęli tłumnie przyjeżdżać turyści. Znaczna część szlaków tatrzańskich powstałych w tamtych czasach jest dziełem właśnie tego człowieka. Bohaterem dzisiejszego odcinka podcastu Z Miłości do Gór jest Walery Eljasz, nazywany czasem Ministrem Tatr. Bartek Solik odwiedza z mikrofonem wystawę twórczości Eljasza w Centrum Edukacji Przyrodniczej TPN i szuka śladów jego pierwszego domu przy Krupówkach. Zapraszamy!
Na zdjęciu: Walery Eljasz. Fotografia pochodzi z wystawy "Walery Eljasz. Artysta zahartowany Tatrami".
Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik
Materiały wykorzystane w audycji:
Pawlikowski J.G., "Wierchy" 1930, rocznik 8, s. 162-166
Olszewicz, W., "Wierchy" 1965, rocznik 34, s. 159-169
Pinkwart, M.: Zakopiańskim szlakiem Walerego i Stanisława Eljaszów. Warszawa-Kraków, 1988
Radwańska-Paryska, Z. Paryski, H.: Encyklopedia tatrzańska. Warszawa, 1973
Pod koniec XIX wieku był jednym z najlepszych znawców Tatr. Jego przewodnik spopularyzował nasze najwyższe góry i sprawił, że pod Giewont zaczęli tłumnie przyjeżdżać turyści. Znaczna część szlaków tatrzańskich powstałych w tamtych czasach jest dziełem właśnie tego człowieka. Bohaterem dzisiejszego odcinka podcastu Z Miłości do Gór jest Walery Eljasz, nazywany czasem Ministrem Tatr. Bartek Solik odwiedza z mikrofonem wystawę twórczości Eljasza w Centrum Edukacji Przyrodniczej TPN i szuka śladów jego pierwszego domu przy Krupówkach. Zapraszamy!
Na zdjęciu: Walery Eljasz. Fotografia pochodzi z wystawy "Walery Eljasz. Artysta zahartowany Tatrami".
Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik
Materiały wykorzystane w audycji:
Pawlikowski J.G., "Wierchy" 1930, rocznik 8, s. 162-166
Olszewicz, W., "Wierchy" 1965, rocznik 34, s. 159-169
Pinkwart, M.: Zakopiańskim szlakiem Walerego i Stanisława Eljaszów. Warszawa-Kraków, 1988
Radwańska-Paryska, Z. Paryski, H.: Encyklopedia tatrzańska. Warszawa, 1973
73. W ścianie Małego Jaworowego - część 3
2022-11-14 16:00:00
Trzecia część opowieści o jednej z najsłynniejszych tatrzańskich tragedii. Jest sierpień, 1910 roku. Po wypadku Jana Jarzyny i Stanisława Szulakiewicza pod wierzchołkiem Małego Jaworowego Szczytu w Tatrach Wysokich Mariusz Zaruski organizuje ekspedycję ratunkową. W skład wyprawy wchodzi m.in. sławny przewodnik tatrzański Klimek Bachleda. Mimo sprzeciwu naczelnika Bachleda rusza sam na poszukiwania rannego taternika. Towarzysze widzą go ostatni raz, gdy znika za skalną krawędzią. Zapraszamy!
Na zdjęciu: od lewej Jaworowy Szczyt i Mały Jaworowy Szczyt widziane z rejonu Lodowej Przełęczy. Fot. Bartek Solik
Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik
Materiały wykorzystane w audycji:
Żuławski, W.: Tragedie tatrzańskie. Warszawa, 1985
Zaruski, M.: Na bezdrożach tatrzańskich. Warszawa, 1958
Radwańska-Paryska, Z. Paryski, H.: Encyklopedia tatrzańska. Warszawa, 1973
Hoesick, F.: Legendowe postacie zakopiańskie. Warszawa, 1959
Zaruski M., "Zakopane" 1910, nr 21, 22, 23
Trzecia część opowieści o jednej z najsłynniejszych tatrzańskich tragedii. Jest sierpień, 1910 roku. Po wypadku Jana Jarzyny i Stanisława Szulakiewicza pod wierzchołkiem Małego Jaworowego Szczytu w Tatrach Wysokich Mariusz Zaruski organizuje ekspedycję ratunkową. W skład wyprawy wchodzi m.in. sławny przewodnik tatrzański Klimek Bachleda. Mimo sprzeciwu naczelnika Bachleda rusza sam na poszukiwania rannego taternika. Towarzysze widzą go ostatni raz, gdy znika za skalną krawędzią. Zapraszamy!
Na zdjęciu: od lewej Jaworowy Szczyt i Mały Jaworowy Szczyt widziane z rejonu Lodowej Przełęczy. Fot. Bartek Solik
Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik
Materiały wykorzystane w audycji:
Żuławski, W.: Tragedie tatrzańskie. Warszawa, 1985
Zaruski, M.: Na bezdrożach tatrzańskich. Warszawa, 1958
Radwańska-Paryska, Z. Paryski, H.: Encyklopedia tatrzańska. Warszawa, 1973
Hoesick, F.: Legendowe postacie zakopiańskie. Warszawa, 1959
Zaruski M., "Zakopane" 1910, nr 21, 22, 23
72. Torfowiska - świat pogranicza
2022-10-26 16:00:00
W dzisiejszym odcinku patrzymy na Tatry z oddali. Wspólnie z pracownikami Tatrzańskiego Parku Narodowego Bartek Solik odwiedza Torfowiska Orawsko-Nowotarskie - ekosystem o unikalnym charakterze. Rosną tu specyficzne rośliny i żyją rzadkie zwierzęta. Znajdujące się tu pokłady torfu porównać można do żywych ksiąg historii tego obszaru. Próbki torfu umożliwiają odczytywanie zmian w roślinności i klimacie oraz przebiegu osiedlania się człowieka na terenie Podhala i Orawy. Zapraszamy do wspólnej wędrówki.
Na zdjęciu: fragment torfowisk w rejonie Puścizny Wielkiej. Fot. Bartek Solik
Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik
Materiały wykorzystane w audycji:
A. Pustelnik, Torfowiska Orawsko-Nowotarskie, "Informacyjny Serwis Mokradłowy bagna.pl", 08.04.2006
https://bagna.pl/mokre-tematy/212-torfowiska-orawsko-nowotarskie dostęp: 24.10.2005
W dzisiejszym odcinku patrzymy na Tatry z oddali. Wspólnie z pracownikami Tatrzańskiego Parku Narodowego Bartek Solik odwiedza Torfowiska Orawsko-Nowotarskie - ekosystem o unikalnym charakterze. Rosną tu specyficzne rośliny i żyją rzadkie zwierzęta. Znajdujące się tu pokłady torfu porównać można do żywych ksiąg historii tego obszaru. Próbki torfu umożliwiają odczytywanie zmian w roślinności i klimacie oraz przebiegu osiedlania się człowieka na terenie Podhala i Orawy. Zapraszamy do wspólnej wędrówki.
Na zdjęciu: fragment torfowisk w rejonie Puścizny Wielkiej. Fot. Bartek Solik
Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik
Materiały wykorzystane w audycji:
A. Pustelnik, Torfowiska Orawsko-Nowotarskie, "Informacyjny Serwis Mokradłowy bagna.pl", 08.04.2006
https://bagna.pl/mokre-tematy/212-torfowiska-orawsko-nowotarskie dostęp: 24.10.2005
71. W ścianie Małego Jaworowego - część 2
2022-10-18 18:41:01
Druga część opowieści o jednej z najsłynniejszych tatrzańskich tragedii - wypadku Jana Jarzyny i Stanisława Szulakiewicza pod wierzchołkiem Małego Jaworowego Szczytu w Tatrach Wysokich. 5 sierpnia 1910 roku dwaj wspinacze wyruszyli z zamiarem dokonania pierwszego przejścia jego północnej ściany. Szulakiewicz i Jarzyna byli młodymi, ale świetnie zapowiadającymi się taternikami. Ich wyprawa i późniejsza akcja ratunkowa przeszły do tatrzańskiej legendy.
Na zdjęciu: od lewej Jaworowy Szczyt i Mały Jaworowy Szczyt widziane z rejonu Lodowej Przełęczy. Fot. Bartek Solik
Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik
Materiały wykorzystane w audycji:
Żuławski, W.: Tragedie tatrzańskie. Warszawa, 1985
Zaruski, M.: Na bezdrożach tatrzańskich. Warszawa, 1958
Zaruski M., "Zakopane" 1910, nr 21, 22, 23
Druga część opowieści o jednej z najsłynniejszych tatrzańskich tragedii - wypadku Jana Jarzyny i Stanisława Szulakiewicza pod wierzchołkiem Małego Jaworowego Szczytu w Tatrach Wysokich. 5 sierpnia 1910 roku dwaj wspinacze wyruszyli z zamiarem dokonania pierwszego przejścia jego północnej ściany. Szulakiewicz i Jarzyna byli młodymi, ale świetnie zapowiadającymi się taternikami. Ich wyprawa i późniejsza akcja ratunkowa przeszły do tatrzańskiej legendy.
Na zdjęciu: od lewej Jaworowy Szczyt i Mały Jaworowy Szczyt widziane z rejonu Lodowej Przełęczy. Fot. Bartek Solik
Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik
Materiały wykorzystane w audycji:
Żuławski, W.: Tragedie tatrzańskie. Warszawa, 1985
Zaruski, M.: Na bezdrożach tatrzańskich. Warszawa, 1958
Zaruski M., "Zakopane" 1910, nr 21, 22, 23
70. W ścianie Małego Jaworowego - część 1
2022-09-30 16:27:18
5 sierpnia 1910 roku dwaj wspinacze wyruszyli z zamiarem dokonania pierwszego przejścia północnej ściany Małego Jaworowego Szczytu. Stanisław Szulakiewicz i Jan Jarzyna byli młodymi, ale świetnie zapowiadającymi się taternikami. Ich wyprawa i późniejsza akcja ratunkowa przeszły do tatrzańskiej legendy. W dzisiejszym odcinku pierwsza część opowieści o wydarzeniach sprzed 122 lat. Zapraszamy!
Na zdjęciu: od lewej Jaworowy Szczyt i Mały Jaworowy Szczyt.
Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik
Materiały wykorzystane w audycji:
Żuławski, W.: Tragedie tatrzańskie. Warszawa, 1985
Zaruski, M.: Na bezdrożach tatrzańskich. Warszawa, 1958
Kossak W., "Przekrój" 1960, nr 815/1960, s. 10-11
5 sierpnia 1910 roku dwaj wspinacze wyruszyli z zamiarem dokonania pierwszego przejścia północnej ściany Małego Jaworowego Szczytu. Stanisław Szulakiewicz i Jan Jarzyna byli młodymi, ale świetnie zapowiadającymi się taternikami. Ich wyprawa i późniejsza akcja ratunkowa przeszły do tatrzańskiej legendy. W dzisiejszym odcinku pierwsza część opowieści o wydarzeniach sprzed 122 lat. Zapraszamy!
Na zdjęciu: od lewej Jaworowy Szczyt i Mały Jaworowy Szczyt.
Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik
Materiały wykorzystane w audycji:
Żuławski, W.: Tragedie tatrzańskie. Warszawa, 1985
Zaruski, M.: Na bezdrożach tatrzańskich. Warszawa, 1958
Kossak W., "Przekrój" 1960, nr 815/1960, s. 10-11
69. Jak naprawiamy tatrzańskie szlaki
2022-08-01 17:00:00
Naprawy tatrzańskich szlaków prowadzone będą przez całe wakacje. Odcinki niektórych znakowanych ścieżek są czasowo zamykane. W dzisiejszym odcinku podcastu zaglądamy za kulisy remontów górskich szlaków. Bartek Solik rozmawia z ludźmi, którzy naprawami zajmują cię na co dzień. Podpowiadamy też, gdzie znaleźć aktualne informacje i komunikaty o bieżącej sytuacji na szlakach. Zapraszamy.
Na zdjęciu: Władysław Kukulak naprawia fragment żółtego szlaku pod Skrajnym Granatem w Tatrach Wysokich. Fot. Bartek Solik
Naprawy tatrzańskich szlaków prowadzone będą przez całe wakacje. Odcinki niektórych znakowanych ścieżek są czasowo zamykane. W dzisiejszym odcinku podcastu zaglądamy za kulisy remontów górskich szlaków. Bartek Solik rozmawia z ludźmi, którzy naprawami zajmują cię na co dzień. Podpowiadamy też, gdzie znaleźć aktualne informacje i komunikaty o bieżącej sytuacji na szlakach. Zapraszamy.
Na zdjęciu: Władysław Kukulak naprawia fragment żółtego szlaku pod Skrajnym Granatem w Tatrach Wysokich. Fot. Bartek Solik