Mroczne Wieki
Podcast historyczny skupiający się głównie na zamierzchłych czasach, które spowija gęsta mgła tajemnicy. Pasjonuje mnie starożytność i średniowiecze, staram się tworzyć epizody przybliżające słuchaczom realia tych odległych epok. Unikam patosu, nie recytuję Wikipedii, wszystkie odcinki opieram na źródłach wymienionych w opisach (publikacje naukowe, popularnonaukowe i teksty źródłowe).
Wspieraj Mroczne Wieki:
https://patronite.pl/mrocznewieki
https://buycoffee.to/mrocznewieki
Subskrybuj i komentuj odcinki na YouTube: https://www.youtube.com/@mrocznewieki
Założycielem podcastu i autorem większości odcinków jest Michał Kuźniar, członek grupy rekonstrukcji historycznej ZBiR z Rzeszowa. Znajdź nas na: https://zgraja.com.pl/
Tekst i narracja: Michał Kuźniar
Projekt logo: Bartłomiej Wąsacz
kontakt: admin[ ]mrocznewieki.pl
Kategorie:
Historia
Historia
Ziemie polskie przed Piastami | 500-900 n.e.
2025-06-08 12:00:00
U schyłku IX stulecia świat Estów przypominał realia panujące u ich słowiańskich sąsiadów zza miedzy. Był to świat rozdrobnienia politycznego i rywalizacji niewielkich grup etnicznych, którym mogli przewodzić watażkowie stojący na czele lokalnych dynastii. Ten chaotyczny i ciągle bardzo enigmatyczny dla nas świat zmierzał jednak ku nieuchronnemu końcowi. W dalekiej Wielkopolsce, będącej do tej pory krainą o drugorzędnym znaczeniu, w dorzeczu Warty i jej dopływów - Obry i Prosny, rozwijała się bowiem energiczna, rodzima dynastia, która w ciągu zaledwie paru dekad miała gwałtownie wstrząsnąć krajem Wisły. Na horyzoncie majaczył już cień pierwszych Piastów. Dzięki nim kolejne stulecie stanie się wiekiem żelaza, płonących grodów, masowych przesiedleń i wymuszonej siłą konsolidacji tej barwnej, chaotycznej mozaiki jaką musiał być kraj Wisły w okresie przedpaństwowym. Okładka: Midjourney AI Wesprzyj mnie na: https://patronite.pl/mrocznewieki https://buycoffee.to/mrocznewieki https://suppi.pl/mrocznewieki Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach. Teksty źródłowe: Labuda G., Słowiańszczyzna starożytna i wczesnośredniowieczna. Antologia tekstów źródłowych, Wydawnictwo PTPN i Wydawnictwo Sorus, Poznań 1999. Opracowania: Buko A., Archeologia Polski Wczesnośredniowiecznej. Odkrycia - hipotezy - interpretacje, Wydawnictwo Trio, Warszawa 2005. Buko A., Świt państwa polskiego, Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2021. Kaczanowski P., Kozłowski J. K., Najdawniejsze dzieje ziem polskich (do VII w.), Wydawnictwo Fogra, Kraków 1998. Labuda G., Stieber Z., (red.), Słownik starożytności słowiańskich, Ossolineum, Wydawnictwo PAN, Wrocław - Warszawa - Kraków - Gdańsk 1961-1996. Urbańczyk P., Zanim Polska została Polską, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2015. Artykuły: M. Latałowa, Przyrodnicze ślady przemian osadniczych między Odrą a Wisłą w I tysiącleciu po Chr., w: Barbarzyńskie tsunami. Okres Wędrówek Ludów w dorzeczu Odry i Wisły, red. A. Bursche, K. Kowalski, B. Rogalski, Warszawa - Szczecin 2017. B. Sz. Szmoniewski, Early-Slavic Culture, w: The Past Societies 5. 500 AD - 1000 AD, red. P. Urbańczyk, Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2016. A. Bitner-Wróblewska, A. Rzeszotarska-Nowakiewicz, Baltic communities present between 500 and 700 AD in today’s Poland, w: Tamże. S. Moździoch, From a tribe to a State, w: Tamże. T. Nowakiewicz, Baltic communities present in today’s Polish territory between 700 and 1000 AD, w: Tamże.
U schyłku IX stulecia świat Estów przypominał realia panujące u ich słowiańskich sąsiadów zza miedzy. Był to świat rozdrobnienia politycznego i rywalizacji niewielkich grup etnicznych, którym mogli przewodzić watażkowie stojący na czele lokalnych dynastii. Ten chaotyczny i ciągle bardzo enigmatyczny dla nas świat zmierzał jednak ku nieuchronnemu końcowi. W dalekiej Wielkopolsce, będącej do tej pory krainą o drugorzędnym znaczeniu, w dorzeczu Warty i jej dopływów - Obry i Prosny, rozwijała się bowiem energiczna, rodzima dynastia, która w ciągu zaledwie paru dekad miała gwałtownie wstrząsnąć krajem Wisły. Na horyzoncie majaczył już cień pierwszych Piastów. Dzięki nim kolejne stulecie stanie się wiekiem żelaza, płonących grodów, masowych przesiedleń i wymuszonej siłą konsolidacji tej barwnej, chaotycznej mozaiki jaką musiał być kraj Wisły w okresie przedpaństwowym.
Okładka: Midjourney AI
Wesprzyj mnie na:
https://patronite.pl/mrocznewieki
https://buycoffee.to/mrocznewieki
https://suppi.pl/mrocznewieki
Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.
Teksty źródłowe:
Labuda G., Słowiańszczyzna starożytna i wczesnośredniowieczna. Antologia tekstów źródłowych, Wydawnictwo PTPN i Wydawnictwo Sorus, Poznań 1999.
Opracowania:
Buko A., Archeologia Polski Wczesnośredniowiecznej. Odkrycia - hipotezy - interpretacje, Wydawnictwo Trio, Warszawa 2005.
Buko A., Świt państwa polskiego, Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2021.
Kaczanowski P., Kozłowski J. K., Najdawniejsze dzieje ziem polskich (do VII w.), Wydawnictwo Fogra, Kraków 1998.
Labuda G., Stieber Z., (red.), Słownik starożytności słowiańskich, Ossolineum, Wydawnictwo PAN, Wrocław - Warszawa - Kraków - Gdańsk 1961-1996.
Urbańczyk P., Zanim Polska została Polską, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2015.
Artykuły:
M. Latałowa, Przyrodnicze ślady przemian osadniczych między Odrą a Wisłą w I tysiącleciu po Chr., w: Barbarzyńskie tsunami. Okres Wędrówek Ludów w dorzeczu Odry i Wisły, red. A. Bursche, K. Kowalski, B. Rogalski, Warszawa - Szczecin 2017.
B. Sz. Szmoniewski, Early-Slavic Culture, w: The Past Societies 5. 500 AD - 1000 AD, red. P. Urbańczyk, Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2016.
A. Bitner-Wróblewska, A. Rzeszotarska-Nowakiewicz, Baltic communities present between 500 and 700 AD in today’s Poland, w: Tamże.
S. Moździoch, From a tribe to a State, w: Tamże.
T. Nowakiewicz, Baltic communities present in today’s Polish territory between 700 and 1000 AD, w: Tamże.
Powstanie Spartakusa | 73-71 p.n.e.
2025-05-25 08:37:45
Wesprzyj mnie na: https://patronite.pl/mrocznewieki https://buycoffee.to/mrocznewieki https://suppi.pl/mrocznewieki Pewnej nocy do celi w której spał niedawno zniewolony przez Rzymian Spartakus wpełznął wąż. Gad zbliżył się do posłania trackiego gladiatora i wkrótce znalazł się tuż obok głowy drzemiącego mężczyzny. Zwabiony ciepłem ludzkiego ciała, ciekawski wąż zaczął pełznąć po ciele Spartakusa, oplatając jego skronie. W tym momencie gada dostrzegła małżonka mężczyzny, tak jak i on sam wywodząca się z dalekiej Tracji, krainy leżącej na pograniczu dzisiejszej Turcji, Bułgarii i Grecji. Relacjonujący to zdarzenie Plutarch przypisywał tej nieznanej z imienia kobiecie umiejętności profetyczne i oddawanie się ekstatycznym rytuałom ku czci Dionizosa, boga winorośli, płodności i dzikiej natury. Żona Spartakusa, pochodząca z tego samego co on plemienia, dzieliła niewolę razem ze swoim mężem, czekając na kupca w Rzymie. Teraz jednak, siedząc obok śpiącego męża w obskurnej celi gdzieś nad Tybrem dostrzegła złowieszczy znak zesłany jej przez boga. Oto bowiem wąż ów, który tak niespodziewanie znalazł się na ciele jej małżonka zwiastował mu wielką lecz niefortunną przyszłość. Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach. Źródła: (fragmenty) Plutarch, Appian, Salustiusz, Liwiusz, Orozjusz, Wellejusz Paterkulus, Florus, Atenejusz, Warren, Diodor Sycylijski, Frontyn, Cyceron, Swetoniusz, Spartacus and the Slave Wars. A Brief History with Documents, tłum. Brent D. Shaw, University of Pennsylvania, Boston - Nowy Jork 2001. Opracowania: Cary M., Scullard H., Dzieje Rzymu, Tom 1, PIW, Warszawa 1992.Fields N., Powstanie Spartakusa 73-71 p.n.e., AmerCom SA, Poznań 2009.
Wesprzyj mnie na:
https://patronite.pl/mrocznewieki
https://buycoffee.to/mrocznewieki
Pewnej nocy do celi w której spał niedawno zniewolony przez Rzymian Spartakus wpełznął wąż. Gad zbliżył się do posłania trackiego gladiatora i wkrótce znalazł się tuż obok głowy drzemiącego mężczyzny. Zwabiony ciepłem ludzkiego ciała, ciekawski wąż zaczął pełznąć po ciele Spartakusa, oplatając jego skronie. W tym momencie gada dostrzegła małżonka mężczyzny, tak jak i on sam wywodząca się z dalekiej Tracji, krainy leżącej na pograniczu dzisiejszej Turcji, Bułgarii i Grecji. Relacjonujący to zdarzenie Plutarch przypisywał tej nieznanej z imienia kobiecie umiejętności profetyczne i oddawanie się ekstatycznym rytuałom ku czci Dionizosa, boga winorośli, płodności i dzikiej natury. Żona Spartakusa, pochodząca z tego samego co on plemienia, dzieliła niewolę razem ze swoim mężem, czekając na kupca w Rzymie. Teraz jednak, siedząc obok śpiącego męża w obskurnej celi gdzieś nad Tybrem dostrzegła złowieszczy znak zesłany jej przez boga. Oto bowiem wąż ów, który tak niespodziewanie znalazł się na ciele jej małżonka zwiastował mu wielką lecz niefortunną przyszłość.
Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.
Źródła:
(fragmenty) Plutarch, Appian, Salustiusz, Liwiusz, Orozjusz, Wellejusz Paterkulus, Florus, Atenejusz, Warren, Diodor Sycylijski, Frontyn, Cyceron, Swetoniusz, Spartacus and the Slave Wars. A Brief History with Documents, tłum. Brent D. Shaw, University of Pennsylvania, Boston - Nowy Jork 2001.
Opracowania:
Cary M., Scullard H., Dzieje Rzymu, Tom 1, PIW, Warszawa 1992.Fields N., Powstanie Spartakusa 73-71 p.n.e., AmerCom SA, Poznań 2009.
Rekonkwista Belizariusza, dżuma Justyniana i walka o Rzym
2025-05-09 18:00:00
Wesprzyj mnie na:https://patronite.pl/mrocznewiekihttps://buycoffee.to/mrocznewiekihttps://suppi.pl/mrocznewiekiW 439 roku wraz z upadkiem Kartaginy, zdobytej przez Wandalów Genzeryka formalnie przestały istnieć rzymskie prowincje afrykańskie, rozciągająca się od dzisiejszego Maroka do Libii. Rzymianie panowali nad częścią tych ziem od zdobycia rodzinnego miasta Hannibala w 146 roku p.n.e., resztę zajęli kolejni cesarze, zaś ostatecznego podboju dokończył Gajusz Kaligula swoją aneksją Mauretanii dwa stulecia później. Podboje Wandalów zdawały się być jedynie epizodem, elity rządzące w Rzymie i Konstantynopolu były pewne, że prędzej czy później zdołają odzyskać cenną Afrykę.Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.Okładka: Mozaika z Bazyliki św. Witalisa w RawennieŹródła:Prokopiusz z Cezarei, Historia sekretna, tłum. Andrzej Konarek, PIW, Warszawa 1969.Opracowania:Browning R., Justynian i Teodora, PIW, Warszawa 1977.Gabrielle M., Perry D. M., Wieki światłe. Nowa historia średniowiecznej Europy, Prześwity 2025.Haldon J., Wojny Bizancjum, Rebis, Poznań 2019.Herrin J., Bizancjum - Niezwykłe dziedzictwo średniowiecznego imperium, Rebis, Poznań 2020.Krawczuk A., Poczet cesarzy bizantyjskich, Iskry, Warszawa 2006.Ostrogorski G., Dzieje Bizancjum, PWN, Warszawa 2015.Sarris P., Justinian - Emperor, Soldier, Saint, Basic Books 2023.Shepard J. (red.), Bizancjum ok. 500-1024, Dialog, Warszawa 2012.Artykuły:Wójcik, M. (2016). Plaga Justyniana. Cesarstwo wobec epidemii. 11, 377–401. https://doi.org/10.21697/ZP.2011.11.1.20
Wesprzyj mnie na:https://patronite.pl/mrocznewiekihttps://buycoffee.to/mrocznewiekihttps://suppi.pl/mrocznewiekiW 439 roku wraz z upadkiem Kartaginy, zdobytej przez Wandalów Genzeryka formalnie przestały istnieć rzymskie prowincje afrykańskie, rozciągająca się od dzisiejszego Maroka do Libii. Rzymianie panowali nad częścią tych ziem od zdobycia rodzinnego miasta Hannibala w 146 roku p.n.e., resztę zajęli kolejni cesarze, zaś ostatecznego podboju dokończył Gajusz Kaligula swoją aneksją Mauretanii dwa stulecia później. Podboje Wandalów zdawały się być jedynie epizodem, elity rządzące w Rzymie i Konstantynopolu były pewne, że prędzej czy później zdołają odzyskać cenną Afrykę.Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.Okładka: Mozaika z Bazyliki św. Witalisa w RawennieŹródła:Prokopiusz z Cezarei, Historia sekretna, tłum. Andrzej Konarek, PIW, Warszawa 1969.Opracowania:Browning R., Justynian i Teodora, PIW, Warszawa 1977.Gabrielle M., Perry D. M., Wieki światłe. Nowa historia średniowiecznej Europy, Prześwity 2025.Haldon J., Wojny Bizancjum, Rebis, Poznań 2019.Herrin J., Bizancjum - Niezwykłe dziedzictwo średniowiecznego imperium, Rebis, Poznań 2020.Krawczuk A., Poczet cesarzy bizantyjskich, Iskry, Warszawa 2006.Ostrogorski G., Dzieje Bizancjum, PWN, Warszawa 2015.Sarris P., Justinian - Emperor, Soldier, Saint, Basic Books 2023.Shepard J. (red.), Bizancjum ok. 500-1024, Dialog, Warszawa 2012.Artykuły:Wójcik, M. (2016). Plaga Justyniana. Cesarstwo wobec epidemii. 11, 377–401. https://doi.org/10.21697/ZP.2011.11.1.20
Justynian i Teodora - dzieje Bizancjum
2025-04-29 15:04:50
Zamów książkę "Wieki światłe - Nowa historia średniowiecznej Europy" na https://mtbiznes.pl/przeswity/produkt/wieki-swiatle korzystając z kodu rabatowego 40% - mrocznewieki. Około roku 470, w okolicy wsi Tauresium lokalizowanej przez jednych na ziemiach dzisiejszej południowej Serbii, w okolicy miasta Nisz, a przez innych w nieco innym miejscu w Macedonii Północnej, trzech młodych mężczyzn pożegnało się z rodzinami. Czekała ich długa podróż do odległego o ponad sześćset kilometrów Konstantynopola, Nowego Rzymu. Pomimo że młodzieńcy owi byli zwykłymi wieśniakami pasącymi na co dzień świnie, kronikarze zanotowali ich imiona. Zemarchus, Dityvistus i Justyn porzucali swoje dotychczasowe życie na peryferiach cywilizowanego świata udając się nad Bosfor aby poprawić swój byt. Wesprzyj mnie na: https://patronite.pl/mrocznewieki https://buycoffee.to/mrocznewieki https://suppi.pl/mrocznewieki Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach. Okładka: "Prezentacja Pandektów cesarzowi Justynianowi", Hermann Joseph Wilhelm Knackfuss, 1891. Źródła: Prokopiusz z Cezarei, Historia sekretna, tłum. Andrzej Konarek, PIW, Warszawa 1969. Opracowania: Browning R., Justynian i Teodora, PIW, Warszawa 1977. Gabrielle M., Perry D. M., Wieki światłe. Nowa historia średniowiecznej Europy, Prześwity 2025. Herrin J., Bizancjum - Niezwykłe dziedzictwo średniowiecznego imperium, Rebis, Poznań 2020. Krawczuk A., Poczet cesarzy bizantyjskich, Iskry, Warszawa 2006. Ostrogorski G., Dzieje Bizancjum, PWN, Warszawa 2015. Sarris P., Justinian - Emperor, Soldier, Saint, Basic Books 2023. Shepard J. (red.), Bizancjum ok. 500-1024, Dialog, Warszawa 2012.
Zamów książkę "Wieki światłe - Nowa historia średniowiecznej Europy" na https://mtbiznes.pl/przeswity/produkt/wieki-swiatle korzystając z kodu rabatowego 40% - mrocznewieki.
Około roku 470, w okolicy wsi Tauresium lokalizowanej przez jednych na ziemiach dzisiejszej południowej Serbii, w okolicy miasta Nisz, a przez innych w nieco innym miejscu w Macedonii Północnej, trzech młodych mężczyzn pożegnało się z rodzinami. Czekała ich długa podróż do odległego o ponad sześćset kilometrów Konstantynopola, Nowego Rzymu. Pomimo że młodzieńcy owi byli zwykłymi wieśniakami pasącymi na co dzień świnie, kronikarze zanotowali ich imiona. Zemarchus, Dityvistus i Justyn porzucali swoje dotychczasowe życie na peryferiach cywilizowanego świata udając się nad Bosfor aby poprawić swój byt.
Wesprzyj mnie na:
https://patronite.pl/mrocznewieki
https://buycoffee.to/mrocznewieki
https://suppi.pl/mrocznewieki
Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.
Okładka: "Prezentacja Pandektów cesarzowi Justynianowi", Hermann Joseph Wilhelm Knackfuss, 1891.
Źródła:
Prokopiusz z Cezarei, Historia sekretna, tłum. Andrzej Konarek, PIW, Warszawa 1969.
Opracowania:
Browning R., Justynian i Teodora, PIW, Warszawa 1977.
Gabrielle M., Perry D. M., Wieki światłe. Nowa historia średniowiecznej Europy, Prześwity 2025.
Herrin J., Bizancjum - Niezwykłe dziedzictwo średniowiecznego imperium, Rebis, Poznań 2020.
Krawczuk A., Poczet cesarzy bizantyjskich, Iskry, Warszawa 2006.
Ostrogorski G., Dzieje Bizancjum, PWN, Warszawa 2015.
Sarris P., Justinian - Emperor, Soldier, Saint, Basic Books 2023.
Shepard J. (red.), Bizancjum ok. 500-1024, Dialog, Warszawa 2012.
Kim był Krzysztof Kolumb? Epoka Odkryć Geograficznych.
2025-04-17 09:20:21
Jesienią 2024 roku hiszpański genetyk Jose Antonio Lorente ogłosił światu, że Krzysztof Kolumb, admirał, nawigator i wielki odkrywca, któremu słusznie przypisuje się otwarcie Ameryki na europejską kolonizację, wcale nie był Genueńczykiem jak do tej pory uważano. Zamiast tego miał być Żydem sefardyjskim, to jest takim pochodzącym z Półwyspu Iberyjskiego. Hiszpan powołał się oczywiście na efekty wieloletnich badań szczątków przypisywanych m.in. samemu Kolumbowi, jednemu z jego synów a także bratu.Wesprzyj mnie na:https://patronite.pl/mrocznewiekihttps://buycoffee.to/mrocznewiekihttps://suppi.pl/mrocznewiekiMroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.Okładka: Ridolfo del Ghirlandaio, 1520Źródła:Colon Hernando, Dzieje żywota i znamienitych spraw admirała Krzysztofa Kolumba, tłum. Alija Dukanović, Wyd. MON 1965.Glas, George, The History of the Conquest of the Canary Islands, Forgotten Books, London 2018.Las Casas, Bartolomé de, Krótka relacja o wyniszczeniu Indian, tłum. Krystyna Niklewiczówna, W Drodze, Poznań 1988.Opracowania:Bergreen, Laurance, Columbus. The Four Voyages, Viking 2011.Cervantes, Fernando, Konkwistadorzy, Napoleon V, Oświęcim 2023.Pohl, John. M. D., Armie Kastylii i Aragonii 1370-1516, Napoleon V, Oświęcim 2016.Swiet, Jakow, Kolumb, PIW, Warszawa 1979.Artykuły:Albardaner, Francesc. (2010). Columbus corsair and Vicente Yañez Pinzón pirate in the Mediterranean before 1492. https://www.researchgate.net/publication/283643057_Columbus_corsair_and_Vicente_Yanez_Pinzon_pirate_in_the_Mediterranean_before_1492Domínguez, N. (2024, October 17). International experts slam alleged Columbus DNA findings: ‘Commenting on this is like commenting on aliens.’ Ediciones EL PAÍS S.L. https://english.elpais.com/science-tech/2024-10-17/international-experts-slam-alleged-columbus-dna-findings-commenting-on-this-is-like-commenting-on-aliens.html
Jesienią 2024 roku hiszpański genetyk Jose Antonio Lorente ogłosił światu, że Krzysztof Kolumb, admirał, nawigator i wielki odkrywca, któremu słusznie przypisuje się otwarcie Ameryki na europejską kolonizację, wcale nie był Genueńczykiem jak do tej pory uważano. Zamiast tego miał być Żydem sefardyjskim, to jest takim pochodzącym z Półwyspu Iberyjskiego. Hiszpan powołał się oczywiście na efekty wieloletnich badań szczątków przypisywanych m.in. samemu Kolumbowi, jednemu z jego synów a także bratu.Wesprzyj mnie na:https://patronite.pl/mrocznewiekihttps://buycoffee.to/mrocznewiekihttps://suppi.pl/mrocznewiekiMroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.Okładka: Ridolfo del Ghirlandaio, 1520Źródła:Colon Hernando, Dzieje żywota i znamienitych spraw admirała Krzysztofa Kolumba, tłum. Alija Dukanović, Wyd. MON 1965.Glas, George, The History of the Conquest of the Canary Islands, Forgotten Books, London 2018.Las Casas, Bartolomé de, Krótka relacja o wyniszczeniu Indian, tłum. Krystyna Niklewiczówna, W Drodze, Poznań 1988.Opracowania:Bergreen, Laurance, Columbus. The Four Voyages, Viking 2011.Cervantes, Fernando, Konkwistadorzy, Napoleon V, Oświęcim 2023.Pohl, John. M. D., Armie Kastylii i Aragonii 1370-1516, Napoleon V, Oświęcim 2016.Swiet, Jakow, Kolumb, PIW, Warszawa 1979.Artykuły:Albardaner, Francesc. (2010). Columbus corsair and Vicente Yañez Pinzón pirate in the Mediterranean before 1492. https://www.researchgate.net/publication/283643057_Columbus_corsair_and_Vicente_Yanez_Pinzon_pirate_in_the_Mediterranean_before_1492Domínguez, N. (2024, October 17). International experts slam alleged Columbus DNA findings: ‘Commenting on this is like commenting on aliens.’ Ediciones EL PAÍS S.L. https://english.elpais.com/science-tech/2024-10-17/international-experts-slam-alleged-columbus-dna-findings-commenting-on-this-is-like-commenting-on-aliens.html
Rosja 1812 - Upadek Moskwy i Zagłada Wielkiej Armii
2025-03-27 16:44:34
“Ta armia wiele wycierpiała, ale to co z niej zostało jest dobre, a moja gwardia pozostała nienaruszona” - miał podsumować sytuację Wielkiej Armii Napoleon tuż przed zwycięska bitwą pod Borodino, która 7 września 1812 roku otworzyła mu drogę do Moskwy, dawnej stolicy Rosji. Cesarz Francuzów wierzył, że zdobycie tego miasta rzuci Rosjan na kolana, albo przynajmniej skłoni ich do negocjacji pokojowych. Niemal cała jego armia myślała podobnie. Tysiące rosyjskich maruderów przewalających się przez drogi między Borodino a Moskwą było tego samego zdania. W efekcie Francuzi wkraczali do miasta często mijając po drodze wycofujących się Rosjan a żadna ze stron nie kwapiła się do otwierania ognia. Po co mieliby to robić, w końcu wojna była już skończona, czyż nie?Wesprzyj mnie na: https://patronite.pl/mrocznewieki https://buycoffee.to/mrocznewieki https://suppi.pl/mrocznewieki Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.Okładka: Adolph Norten, "Odwrót Napoleona z Rosji"Opracowania:Roberts A., Napoleon Wielki, Magnum, Warszawa 2015Zahorski A., Napoleon, PIW, Warszawa 1982Zamoyski A., 1812. Wojna z Rosją, Znak, Kraków 2007
“Ta armia wiele wycierpiała, ale to co z niej zostało jest dobre, a moja gwardia pozostała nienaruszona” - miał podsumować sytuację Wielkiej Armii Napoleon tuż przed zwycięska bitwą pod Borodino, która 7 września 1812 roku otworzyła mu drogę do Moskwy, dawnej stolicy Rosji. Cesarz Francuzów wierzył, że zdobycie tego miasta rzuci Rosjan na kolana, albo przynajmniej skłoni ich do negocjacji pokojowych. Niemal cała jego armia myślała podobnie. Tysiące rosyjskich maruderów przewalających się przez drogi między Borodino a Moskwą było tego samego zdania. W efekcie Francuzi wkraczali do miasta często mijając po drodze wycofujących się Rosjan a żadna ze stron nie kwapiła się do otwierania ognia. Po co mieliby to robić, w końcu wojna była już skończona, czyż nie?Wesprzyj mnie na:https://patronite.pl/mrocznewiekihttps://buycoffee.to/mrocznewiekihttps://suppi.pl/mrocznewiekiMroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.Okładka: Adolph Norten, "Odwrót Napoleona z Rosji"Opracowania:Roberts A., Napoleon Wielki, Magnum, Warszawa 2015Zahorski A., Napoleon, PIW, Warszawa 1982Zamoyski A., 1812. Wojna z Rosją, Znak, Kraków 2007
Rosja 1812 - Napoleon, Polacy i Wielka Armia w marszu na Moskwę
2025-03-13 20:12:00
Wesprzyj mnie na:https://patronite.pl/mrocznewiekihttps://buycoffee.to/mrocznewiekihttps://suppi.pl/mrocznewiekiPewnego marcowego dnia, 1811 roku, paryski zgiełk nagle zaczęły rozdzierać salwy armatnie. Jedna za drugą. Czternasta, piętnasta, szesnasta. Wszyscy przechodnie stanęli bez ruchu, starannie odliczając kolejne. Siedemnasta, osiemnasta, dziewiętnasta. Napięcie rosło. Wreszcie dwudziesta. Ludzie czekali na kolejne, zaklęci niczym kamienne posągi. Dwudziesta pierwsza. Nieznośna cisza penetrowała ciała oczekujące kolejnych salw. Wreszcie rozległa się ta wyczekiwana, dwudziesta pierwsza, która wywołała prawdziwą euforię na ulicach stolicy Cesarstwa Francuzów. Za nią szły kolejne, dwudziesta druga, trzecia, czwarta. Miało być ich sto, ale szczęśliwy ojciec, cesarz Napoleon kazał oddać dwieście salw aby uczcić przyjście na świat pierworodnego syna z prawego łoża. Okładka: Wasilij Wereszczagin, "Napoleon pod Borodino"
Wesprzyj mnie na:https://patronite.pl/mrocznewiekihttps://buycoffee.to/mrocznewiekihttps://suppi.pl/mrocznewiekiPewnego marcowego dnia, 1811 roku, paryski zgiełk nagle zaczęły rozdzierać salwy armatnie. Jedna za drugą. Czternasta, piętnasta, szesnasta. Wszyscy przechodnie stanęli bez ruchu, starannie odliczając kolejne. Siedemnasta, osiemnasta, dziewiętnasta. Napięcie rosło. Wreszcie dwudziesta. Ludzie czekali na kolejne, zaklęci niczym kamienne posągi. Dwudziesta pierwsza. Nieznośna cisza penetrowała ciała oczekujące kolejnych salw. Wreszcie rozległa się ta wyczekiwana, dwudziesta pierwsza, która wywołała prawdziwą euforię na ulicach stolicy Cesarstwa Francuzów. Za nią szły kolejne, dwudziesta druga, trzecia, czwarta. Miało być ich sto, ale szczęśliwy ojciec, cesarz Napoleon kazał oddać dwieście salw aby uczcić przyjście na świat pierworodnego syna z prawego łoża. Okładka: Wasilij Wereszczagin, "Napoleon pod Borodino"
Etruskowie – Pierwsza Wielka Cywilizacja Italii
2025-02-28 17:42:32
Wesprzyj mnie na:
https://patronite.pl/mrocznewieki
https://buycoffee.to/mrocznewieki
https://suppi.pl/mrocznewieki
Początki dziejów ludu Rasenna spowija gęsta mgła tajemnicy, ale nie jest to dla nas niczym szczególnie zaskakującym, Półwysep Italski trzy tysiące lat temu w przeciwieństwie do ówczesnego Egiptu czy Mezopotamii nie był miejscem w którym istniały bardzo zaawansowane cywilizacje powszechnie wykorzystujące dar pisma. Sami Etruskowie z typowym dla siebie fatalistycznym determinizem twierdzili, że długość dziejów ich ludu była od samego początku określona przez bogów.
Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.
Okładka: Vel Saties z Grobowca Augurów, domena publiczna
Źródła:
Herodot z Halikarnasu, Dzieje, Czytelnik, Warszawa 2020
Liwiusz, Tytus, Dzieje Rzymu od założenia miasta, Księga V, Ossolineum 1968
Opracowania:
Awianowicz B. A., Język łaciński z elementami epigrafiki i numizmatyki rzymskiej, Literat, Toruń
Bonfante L., Język etruski, Wydawnictwo RTW, Warszawa 1998
Cunliffe B., Europe between the Oceans 9000 BC - AD 1000, Yale University Press 2011
Dobrowolski W., Malarstwo Etrusków, PIW, Warszawa 1979
Dobrowolski W., Sztuka Etrusków, PIW, Warszawa 1971
Heurgon J., Życie codzienne Etrusków, PIW, Warszawa 1966
Turfa J.M. (ed.), The Etruscan World, Routledge, London & New York 2018
Hagner C.J., Adams jr. R.B., Anker Ch. (eds.), Etruskowie: Umiłowanie Życia, Amber, Warszawa 1997
Artykuły:
Cosimo Posth et al., The origin and legacy of the Etruscans through a 2000-year archeogenomic time transect.Sci. Adv.7,eabi7673(2021).DOI:10.1126/sciadv.abi7673
Wesprzyj mnie na:
https://patronite.pl/mrocznewieki
https://buycoffee.to/mrocznewieki
https://suppi.pl/mrocznewieki
Początki dziejów ludu Rasenna spowija gęsta mgła tajemnicy, ale nie jest to dla nas niczym szczególnie zaskakującym, Półwysep Italski trzy tysiące lat temu w przeciwieństwie do ówczesnego Egiptu czy Mezopotamii nie był miejscem w którym istniały bardzo zaawansowane cywilizacje powszechnie wykorzystujące dar pisma. Sami Etruskowie z typowym dla siebie fatalistycznym determinizem twierdzili, że długość dziejów ich ludu była od samego początku określona przez bogów.
Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.
Okładka: Vel Saties z Grobowca Augurów, domena publiczna
Źródła:
Herodot z Halikarnasu, Dzieje, Czytelnik, Warszawa 2020
Liwiusz, Tytus, Dzieje Rzymu od założenia miasta, Księga V, Ossolineum 1968
Opracowania:
Awianowicz B. A., Język łaciński z elementami epigrafiki i numizmatyki rzymskiej, Literat, Toruń
Bonfante L., Język etruski, Wydawnictwo RTW, Warszawa 1998
Cunliffe B., Europe between the Oceans 9000 BC - AD 1000, Yale University Press 2011
Dobrowolski W., Malarstwo Etrusków, PIW, Warszawa 1979
Dobrowolski W., Sztuka Etrusków, PIW, Warszawa 1971
Heurgon J., Życie codzienne Etrusków, PIW, Warszawa 1966
Turfa J.M. (ed.), The Etruscan World, Routledge, London & New York 2018
Hagner C.J., Adams jr. R.B., Anker Ch. (eds.), Etruskowie: Umiłowanie Życia, Amber, Warszawa 1997
Artykuły:
Cosimo Posth et al., The origin and legacy of the Etruscans through a 2000-year archeogenomic time transect.Sci. Adv.7,eabi7673(2021).DOI:10.1126/sciadv.abi7673
Rewolucja neolityczna na Bliskim Wschodzie – od Jerycha do Çatalhöyük
2025-02-15 09:47:57
Wesprzyj mnie na:
https://patronite.pl/mrocznewieki
https://buycoffee.to/mrocznewieki
https://suppi.pl/mrocznewieki
W siódmym tysiącleciu p.n.e. pierwsi neolityczni rolnicy i pasterze z Bliskiego Wschodu zaczynają opuszczać swoje siedziby i kolonizować peryferia swojego świata. 8,700 lat temu pojawiają się pierwsze neolityczne osady w Anatolii nad Morzem Egejskim. W ciągu kilku kolejnych stuleci pierwsi rolnicy zasiedlą Wyspy Cykladzkie, Kretę i Grecję. Następnie ruszą na Bałkany posuwając się średnio 5 kilometrów rocznie. W ciągu paru stuleci dotrą do Środkowej Europy i Półwyspu Iberyjskiego. Wraz z upływem czasu tempo ich ekspansji będzie wręcz przyspieszać.
Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.
Okładka: Zdeněk Burian "Neolityczna osada"
Źródła:
Biblia Jerozolimska, Księga Rodzaju, Księga Jozuego, Pallottinum Poznań 2006
Tale of Aqhat, VI, 6-8, (N.d.). Headroyce.org. Retrieved February 3, 2025, from https://www.headroyce.org/uploaded/faculty/denelow/Genesis/SCAN0159_000.pdf
Opracowania:
Cauvin J., The Birth of the Gods and the Origins of Agriculture, Cambridge University Press 2003
Mithen S., After the Ice. A Global Human History 20,000-5000 BC, W&N 2012
Schmidt K., Budowniczowie pierwszych świątyń, PIW, Warszawa 2010
Toynbee A. J., A Study of History. Abridgement of Volumes I-VI, Oxford University Press 1956
Watkins T., Becoming Neolithic. The Pivot of Human History, Routledge 2024
Artykuły:
Ancient remains could be oldest pet cat. (n.d.). New Scientist (1971). Retrieved February 5, 2025, from https://www.newscientist.com/article/dn4867-ancient-remains-could-be-oldest-pet-cat/
Tell Qaramel. (n.d.). Edu.pl. Retrieved February 3, 2025, from https://pcma.uw.edu.pl/2017/10/11/tell-qaramel/
Zangger, E. (n.d.). James Mellaart: Pioneer…..And forger. Popular Archeology. Retrieved February 4, 2025, from https://popular-archaeology.com/article/james-mellaart-pioneer-and-forger/
Wesprzyj mnie na:
https://patronite.pl/mrocznewieki
https://buycoffee.to/mrocznewieki
https://suppi.pl/mrocznewieki
W siódmym tysiącleciu p.n.e. pierwsi neolityczni rolnicy i pasterze z Bliskiego Wschodu zaczynają opuszczać swoje siedziby i kolonizować peryferia swojego świata. 8,700 lat temu pojawiają się pierwsze neolityczne osady w Anatolii nad Morzem Egejskim. W ciągu kilku kolejnych stuleci pierwsi rolnicy zasiedlą Wyspy Cykladzkie, Kretę i Grecję. Następnie ruszą na Bałkany posuwając się średnio 5 kilometrów rocznie. W ciągu paru stuleci dotrą do Środkowej Europy i Półwyspu Iberyjskiego. Wraz z upływem czasu tempo ich ekspansji będzie wręcz przyspieszać.
Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.
Okładka: Zdeněk Burian "Neolityczna osada"
Źródła:
Biblia Jerozolimska, Księga Rodzaju, Księga Jozuego, Pallottinum Poznań 2006
Tale of Aqhat, VI, 6-8, (N.d.). Headroyce.org. Retrieved February 3, 2025, from https://www.headroyce.org/uploaded/faculty/denelow/Genesis/SCAN0159_000.pdf
Opracowania:
Cauvin J., The Birth of the Gods and the Origins of Agriculture, Cambridge University Press 2003
Mithen S., After the Ice. A Global Human History 20,000-5000 BC, W&N 2012
Schmidt K., Budowniczowie pierwszych świątyń, PIW, Warszawa 2010
Toynbee A. J., A Study of History. Abridgement of Volumes I-VI, Oxford University Press 1956
Watkins T., Becoming Neolithic. The Pivot of Human History, Routledge 2024
Artykuły:
Ancient remains could be oldest pet cat. (n.d.). New Scientist (1971). Retrieved February 5, 2025, from https://www.newscientist.com/article/dn4867-ancient-remains-could-be-oldest-pet-cat/
Tell Qaramel. (n.d.). Edu.pl. Retrieved February 3, 2025, from https://pcma.uw.edu.pl/2017/10/11/tell-qaramel/
Zangger, E. (n.d.). James Mellaart: Pioneer…..And forger. Popular Archeology. Retrieved February 4, 2025, from https://popular-archaeology.com/article/james-mellaart-pioneer-and-forger/
Początki cywilizacji na Bliskim Wschodzie – od Ohalo do Göbekli Tepe
2025-02-01 10:14:38
Wesprzyj mnie na:
https://patronite.pl/mrocznewieki
https://buycoffee.to/mrocznewieki
https://suppi.pl/mrocznewieki
Pomysł tego odcinka przyszedł mi do głowy kilka miesięcy temu gdy uświadomiłem sobie, że na polskim YouTube nie ma praktycznie żadnego poważnego materiału o Gobekli Tepe, jednym z najbardziej znanych i znaczących stanowisk bliskowschodniej prehistorii. W ciągu tego czasu pojawiło się trochę materiałów, z których niektóre są na naprawdę wysokim poziomie. W trakcie przygotowywania epizodu o Gobekli pomyślałem jednak, że opowiadanie o tym jednym stanowisku wyrywając je z kontekstu w jakim się ono pojawiło, czyli pomijając tysiące lat prehistorii jakie poprzedziły wzniesienie tego tajemniczego kompleksu byłoby błędem. Słuchacz, zwłaszcza taki który niewiele wie o bliskowschodnim neolicie czy epipaleolicie traktowałby Gobekli Tepe jako jakiś niespotykany ewenement, niewytłumaczalny epizod w prehistorii.
Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.
Okładka: fot. mehmetkrc / Shutterstock.com
Opracowania:
Cauvin J., The Birth of the Gods and the Origins of Agriculture, Cambridge University Press 2003
Mithen S., After the Ice. A Global Human History 20,000-5000 BC, W&N 2012
Schmidt K., Budowniczowie pierwszych świątyń, PIW, Warszawa 2010
Watkins T., Becoming Neolithic. The Pivot of Human History, Routledge 2024
Artykuły:
Groman-Yaroslavski I, Weiss E, Nadel D (2016) Composite Sickles and Cereal Harvesting Methods at 23,000-Years-Old Ohalo II, Israel. PLoS ONE 11(11): e0167151. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0167151
Hilazon tachtit cave. (n.d.). Huji.Ac.Il. Retrieved January 24, 2025, from https://archaeology.huji.ac.il/hilazon-tachtit-cave
Maher, Lisa & Stock, Jay & Finney, Sarah & Heywood, James & Miracle, Preston & Banning, Edward. (2011). A Unique Human-Fox Burial from a Pre-Natufian Cemetery in the Levant (Jordan). PloS one. 6. e15815. 10.1371/journal.pone.0015815.
Moore, A.M.T., Kennett, J.P., Napier, W.M. et al. Evidence of Cosmic Impact at Abu Hureyra, Syria at the Younger Dryas Onset (~12.8 ka): High-temperature melting at 2200 °C. Sci Rep 10, 4185 (2020). https://doi.org/10.1038/s41598-020-60867-w
L. Grosman, N.D. Munro, A. Belfer-Cohen, A 12,000-year-old Shaman burial from the southern Levant (Israel), Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 105 (46) 17665-17669, https://doi.org/10.1073/pnas.0806030105 (2008).
Zdziebłowski, S. (2024, December 13). Padł największy mit dotyczący „najstarszej świątyni świata”. Zagadka Göbeklitepe wyjaśniona? National Geographic. https://www.national-geographic.pl/historia/padl-najwiekszy-mit-dotyczacy-najstarszej-swiatyni-swiata-zagadka-gobeklitepe-wyjasniona/
Wesprzyj mnie na:
https://patronite.pl/mrocznewieki
https://buycoffee.to/mrocznewieki
https://suppi.pl/mrocznewieki
Pomysł tego odcinka przyszedł mi do głowy kilka miesięcy temu gdy uświadomiłem sobie, że na polskim YouTube nie ma praktycznie żadnego poważnego materiału o Gobekli Tepe, jednym z najbardziej znanych i znaczących stanowisk bliskowschodniej prehistorii. W ciągu tego czasu pojawiło się trochę materiałów, z których niektóre są na naprawdę wysokim poziomie. W trakcie przygotowywania epizodu o Gobekli pomyślałem jednak, że opowiadanie o tym jednym stanowisku wyrywając je z kontekstu w jakim się ono pojawiło, czyli pomijając tysiące lat prehistorii jakie poprzedziły wzniesienie tego tajemniczego kompleksu byłoby błędem. Słuchacz, zwłaszcza taki który niewiele wie o bliskowschodnim neolicie czy epipaleolicie traktowałby Gobekli Tepe jako jakiś niespotykany ewenement, niewytłumaczalny epizod w prehistorii.
Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.
Okładka: fot. mehmetkrc / Shutterstock.com
Opracowania:
Cauvin J., The Birth of the Gods and the Origins of Agriculture, Cambridge University Press 2003
Mithen S., After the Ice. A Global Human History 20,000-5000 BC, W&N 2012
Schmidt K., Budowniczowie pierwszych świątyń, PIW, Warszawa 2010
Watkins T., Becoming Neolithic. The Pivot of Human History, Routledge 2024
Artykuły:
Groman-Yaroslavski I, Weiss E, Nadel D (2016) Composite Sickles and Cereal Harvesting Methods at 23,000-Years-Old Ohalo II, Israel. PLoS ONE 11(11): e0167151. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0167151
Hilazon tachtit cave. (n.d.). Huji.Ac.Il. Retrieved January 24, 2025, from https://archaeology.huji.ac.il/hilazon-tachtit-cave
Maher, Lisa & Stock, Jay & Finney, Sarah & Heywood, James & Miracle, Preston & Banning, Edward. (2011). A Unique Human-Fox Burial from a Pre-Natufian Cemetery in the Levant (Jordan). PloS one. 6. e15815. 10.1371/journal.pone.0015815.
Moore, A.M.T., Kennett, J.P., Napier, W.M. et al. Evidence of Cosmic Impact at Abu Hureyra, Syria at the Younger Dryas Onset (~12.8 ka): High-temperature melting at 2200 °C. Sci Rep 10, 4185 (2020). https://doi.org/10.1038/s41598-020-60867-w
L. Grosman, N.D. Munro, A. Belfer-Cohen, A 12,000-year-old Shaman burial from the southern Levant (Israel), Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 105 (46) 17665-17669, https://doi.org/10.1073/pnas.0806030105 (2008).
Zdziebłowski, S. (2024, December 13). Padł największy mit dotyczący „najstarszej świątyni świata”. Zagadka Göbeklitepe wyjaśniona? National Geographic. https://www.national-geographic.pl/historia/padl-najwiekszy-mit-dotyczacy-najstarszej-swiatyni-swiata-zagadka-gobeklitepe-wyjasniona/