Czas odzyskany
„Czas odzyskany” to podcast, w którym przyglądamy się ideom: temu, skąd się wzięły i jaką ogrywają rolę w naszym życiu. Reagujemy na aktualne wydarzenie kulturalne albo popkulturalne.
This podcast uses the following third-party services for analysis:
Chartable - https://chartable.com/privacy
Polska rewolucja seksualna. Gościni: Sylwia Chutnik
2022-10-09 05:00:00
Był rok 1955. Stalin umarł dwa lata wcześniej, Bierut jeszcze żył, ale w powietrzu czuć było nadchodzącą odwilż. W takich okolicznościach w Warszawie odbył się V Światowy Festiwal Młodzieży i Studentów. Do Polski zjechali młodzi ludzie z krajów demokracji ludowej, by Polaków poznać i, być może przede wszystkim, iść z nimi do łóżka. Festiwal był momentem polskiej rewolucji seksualnej.
Czy jednak: momentem jedynym? Jak zmieniało się polskie podejście do seksu – od przedwojennej, silnie zerotyzowanej epoki przez okupację i komunizm? Co działo się w Polsce w roku 1968, kiedy we Francji i w Stanach Zjednoczonych rozpoczęła się światowa rewolta w dziedzinie erotyki? Jak to wszystko zmienił rok 1989 – wejście do naszego kraju pornografii i pism radzących, jak mieć dobry orgazm – a jak akces do Unii Europejskiej, otwarcie granic i program Erasmus? Co przyniósł Tinder, a co wydarzenia roku 2020?
To temat rozmowy z Sylwią Chutnik – pisarką, autorką powieści „Tyłem do kierunku jazdy”, która o seksie traktuje i właśnie podczas festiwalu w 1955 r. się zaczyna. Wraz z prozaiczką przyglądamy się kolejom polskiego życia erotycznego i temu, co je ukształtowało. Bez gry wstępnej – oto rozmowa.
This podcast uses the following third-party services for analysis:
Chartable - https://chartable.com/privacy
Opowieść narodowa. Gościni: Ilona Łepkowska
2022-10-02 05:00:00
Dlaczego w późnym PRL-u polska widownia pokochała komedie erotyczne w stylu „Och, Karol”, po 2004 r. - cukierkową stylistykę w rodzaju „Magdy M.” i „Tylko mnie kochaj”, a potem brutalne filmy Wojciecha Smarzowskiego i Patryka Vegi? Co taki wybór filmów i seriali mówi o nas jako o społeczeństwie, i w którą stronę wajcha publicznych gustów przechyli się w najbliższym czasie? O tym wszystkim mówi Ilona Łepkowska - scenarzystka i producentka najpopularniejszych polskich telenowel.
Rozmowa z Łepkowską - której filmowa autobiografia, „Zołza”, trafiła ostatnio na ekrany - to podróż po polskiej estetyce i polskich podświadomych pragnieniach ostatnich trzech dekad. Scenarzystka wspomina, jak polscy aktorzy na przełomie wieków obawiali się grania w popularnych serialach postaci homoseksualnych; jak w pracowniach scenariuszowych i reżyserkach telenowel wykuwały się późniejsze talenty kina festiwalowego; jak wyglądały naciski ze strony TVP za różnych prezesur.
This podcast uses the following third-party services for analysis:
Chartable - https://chartable.com/privacy
Pieniądze. Gość: Hubert Urbański
2022-09-25 05:00:00
– W pewnym momencie po prostu przestałem spoglądać na ceny – mówi gość pierwszego odcinka drugiego sezonu „Czasu odzyskanego” Hubert Urbański. Rozmawiamy z nim o tym, z czym z racji prowadzenia „Milionerów”, nieodmiennie się kojarzy – o pieniądzach. Jakie miejsce zajmują w naszej wyobraźni?
Dlaczego bowiem to milion, wart dzisiaj o wiele mniej niż kiedy „Milionerzy” trafili na antenę, stał się nie tylko w Polsce symbolem wielkich pieniędzy? W jaki sposób pieniądze zdobywało i wydawało pokolenie, które je ciułało, a w jaki sposób wydaje najmłodsze? Czy są takie osoby, które dużych pieniędzy zdecydowanie nie powinny mieć, bo wiąże się to ze zbyt wielką odpowiedzialnością? I wreszcie – jak smakuje upadek z wysokiego finansowego konia w niezarabianie, który kilka lat temu zdarzył się Urbańskiemu? Odpowiedzi na te pytania w podcaście.
This podcast uses the following third-party services for analysis:
Chartable - https://chartable.com/privacy
Czas odzyskany, odc. 8: Sława. Goście: Muniek Staszczyk, Karolina Korwin Piotrowska
2022-06-12 05:45:00
Nie ma chyba potężniejszego narkotyku, bo ten pociąga za sobą wszystkie inne: pieniądze, zainteresowanie erotyczne, władzę nad tym, co ludzie myślą i co robią. Oto ona: sława. W tym odcinku „Czasu odzyskanego” przyglądamy się temu, jak się zmieniała na przestrzeni wieków, szczególnie: w Polsce po upadku żelaznej kurtyny, korzystając z wiedzy dwójki gości: praktyka i teoretyczki. Pretekstem jest film Baza Luhrmanna o Elvisie Presleyu, zaś w podkaście występują: Muniek Staszczyk i Karolina Korwin Piotrowska.
Każde z nich przynosi do rozmowy inną perspektywę. Muniek, który - jak śpiewa na ostatniej płycie T.Love „trzy czwarte sławy zjadł grubą łyżką” - opowiada, jak z rozpoznawalnego tylko w pewnych kręgach wokalisty w latach 90. stał się gwiazdą pierwszego rzędu, sprzedającą 270 tysięcy egzemplarzy jednej płyty. To: było wtedy, kiedy tryumfy święcił „King” i „Warszawa”. Teraz Muniek wraca, ze składem z tego pierwszego albumu. Jak jego podejście do bycia znanym i profitów z tego wynikających się zmieniło? Ba: jak zmieniły się same profity?
Karolina Korwin Piotrowska opowiada z kolei o tym, jak koncept taki, jak sława w ogóle się narodził, i jak nam przez wieki towarzyszył. Z jednej bowiem strony można powiedzieć, że ludzie sławni byli zawsze, z drugiej - że to czasy, w których było się sławnym, definiowały to, co to znaczy takim być. Jak zaś wyglądało to w PRL-u? Dlaczego wiele jego gwiazd przegrało na przejściu do III RP? Kto świetnie się w niej odnalazł, a kto przyszedł za wcześnie? Oto tematy naszej rozmowy.
This podcast uses the following third-party services for analysis:
Chartable - https://chartable.com/privacy
Czas odzyskany, odc. 7: Naród. Goście: Konstanty Gebert, dr Katarzyna Kasia
2022-05-29 03:00:00
Czy cancelować rosyjską kulturę? To pytanie, które wielu zadaje sobie po 24 lutego 2022 roku. Z jednej strony: wydaje się naturalne, że w dobie wojny solidaryzujemy się z ofiarą, nie z najeźdźcą - więc nie ma co wzmacniać soft power tego ostatniego. Nawet więc, jeśli nie zrezygnować z Czechowa i Rachmaninowa na zawsze, to przynajmniej na jakiś czas. Z drugiej: co mają oni do tego, co robią czołgi? Z trzeciej: jak to możliwe, że w trzeciej dekadzie XXI w. zaczęliśmy znów definiować się przez kategorię narodu, która jeszcze niedawno wydawała się zapomniana? Przecież: jeszcze na początku tego roku zdawało się, że o czyjejś tożsamości świadczy wszystko, tylko nie to, jakim paszportem się legitymuje.
O tym opowiadają: eseista Konstanty Gebert oraz filozofka Katarzyna Kasia. Rozmowa z Gebertem dotyczy tego, w jaki sposób myślenie o sobie w ramach narodowości się narodziło i dlaczego ta relatywnie młoda, mająca około dwóch stuleci kategoria tak bardzo urosła w siłę; dlaczego w jej ramach w XX w. popełniano zbrodnie i jak te zbrodnie stały się źródłem narodowej soft power. Katarzyna Kasia z kolei wyjaśnia, w jaki sposób podchodzić do kultury nie tyle tworzonej przez narody zbrodniarzy, ile przez tych, którzy są zbrodniarzami; co zrobić z pisarzami otwarcie popierającymi Putina - i co zrobiono kiedyś z pisarzami otwarcie popierającymi Hitlera.
SPIS TREŚCI
0:01 - Wprowadzenie
6:27 - Konstanty Gebert o tym, skąd wzięły się narody
1:11:20 - Katarzyna Kasia o tym, czy cancelować rosyjską kulturę
This podcast uses the following third-party services for analysis:
Chartable - https://chartable.com/privacy
Czas odzyskany, odc. 6: Ucieczka. Goście: Łukasz Orbitowski, Andrzej Franaszek
2022-05-15 03:00:00
„Czas odzyskany” to podcast, w którym przyglądamy się ideom: temu, skąd się wzięły i jaką pełnią rolę w naszym życiu. Pretekstem do każdego przyjrzenia się jest aktualne wydarzenie kulturalne albo pop-kulturalne. W tym odcinku ideą jest ucieczka - z trzech powodów. Po pierwsze: okoliczności dziejowych. Po drugie: powieści Łukasza Orbitowskiego „Chodź ze mną”. Po trzecie: zbioru esejów Andrzeja Franaszka „Gwiazda Piołun”. Orbitowski opowiada o miłości niemożliwej, która musi się skończyć ucieczką z ponurej Polski lat 50. i emigracją w Ameryce, gdzie na bohaterów czekają trudności, których nie przewidzieli - a opowiadając, wraca do własnych emigranckich doświadczeń z USA i z Danii. Franaszek zajmuje się historią polskiej kultury czasów PRL-u, w której historia uchodźcza była jedną z głównych historii - i opowiada o tym, jak wyglądały, między innymi, emigracje Czesława Miłosza czy Józefa Czapskiego i jak polscy twórcy kultywowali mit Zachodu. Obydwaj zastanawiają się: jak to możliwe, że ta XX-wieczna opowieść powtarza się dzisiaj - i co z tej powtórki wyniknie?
Spis treści:
00:01 - Wprowadzenie
7:29 - Łukasz Orbitowski o emigracji, ucieczkach z kraju i powieści „Chodź ze mną”
1:02:25 - Andrzej Franaszek o tym, jak uchodźstwo zmieniło polską kulturę XX w.
This podcast uses the following third-party services for analysis:
Chartable - https://chartable.com/privacy
Czas odzyskany, odc. 5: Millenialskość. Goście: Maciej Marcisz, Oliwia Bosomtwe
2022-05-01 04:47:57
This podcast uses the following third-party services for analysis:
Chartable - https://chartable.com/privacy
Czas odzyskany, odc. 4: Chaos. Goście: Bartłomiej Sienkiewicz, Edwin Bendyk
2022-04-17 04:08:00
„Czas odzyskany” to podcast, w którym przyglądamy się ideom: temu, skąd się wzięły i jaką pełnią rolę w naszym życiu. Pretekstem do każdego przyjrzenia się jest aktualne wydarzenie kulturalne, pop-kulturalne, nowy film, książka - bądź rocznica jej ukazania się. W tym odcinku ideą jest chaos, z racji setnej rocznicy publikacji „Ziemi jałowej” T. S. Eliota, która ukazała się w 1922 roku - w szczególnych okolicznościach.
Czy Europa sto lat temu była podobna do naszej? Na pierwszy rzut oka: tak; podobnie jak nasza, ogarnął ją nieporządek. Po I Wojnie Światowej ustalone, XIX-wieczne jeszcze normy uległy rozprzężeniu. Stare już umarło, a nowe nie zdążyło się jeszcze narodzić, powodując niespotykane od kilku stuleci zamieszanie. Na nim korzystali polityczni radykałowie. Czy po stu latach jesteśmy głupsi o wiedzę, o którą nie powinniśmy być głupsi, a może jednak nie?
O tym opowiada historyk i publicysta Bartłomiej Sienkiewicz, wskazując podstawowe przestrzenie analogii między tym, co było sto lat temu i co dzieje się teraz, oraz Edwin Bendyk, prezes Fundacji Batorego, autor wydanej niedawno książki „W Polsce, czyli wszędzie”, który prognozuje, jak może to wpłynąć na przyszłość.
SPIS TREŚCI
00:01 - Wprowadzenie
5:56 - Bartłomiej Sienkiewicz o Europie w roku 1922
51:38 - Edwin Bendyk o tym, jaka przyszłość nas czeka
This podcast uses the following third-party services for analysis:
Chartable - https://chartable.com/privacy
Czas odzyskany, odc. 3: Klasy. Goście: Dorota Masłowska i Sławomir Sierakowski
2022-04-03 04:17:00
„Czas odzyskany” to podcast, w którym przyglądamy się ideom: temu, skąd się wzięły i jaką pełnią rolę w naszym życiu. Pretekstem do każdego przyjrzenia się jest aktualne wydarzenie kulturalne albo pop-kulturalne. W tym odcinku ideą jest klasa społeczna - z racji „Innych ludzi” w reżyserii Aleksandry Terpińskiej na podstawie poematu Doroty Masłowskiej.
To opowieść o kilku dniach z życia paru warszawiaków: Kamila z blokowiska, jego pracującej w Rossmanie dziewczyny i starszej, zamożnej kochanki; męża kochanki i jego dzieci. Tym, co bohaterów od siebie oddziela, jest przynależność klasowa.
Wypada jednak zadać pytanie, na czym ta ostatnia polega. Czy tylko na tym, że jedni mieszkają w eleganckich apartamentowcach, a inni na blokowiskach? A może klasę społeczną w Polsce roku 2022 konstytuuje coś więcej niż pieniądze?
O tym opowiadają Dorota Masłowska - która wyjaśnia, jak pisało jej się ten poemat językiem rapu i czemu ten ostatni z muzyki bloków stał się muzyką elit - oraz Sławomir Sierakowski, który skupia się na tym, jak pojęcie klasowości weszło do głównego nurtu polskiego myślenia.
Spis treści:
00:01 – Wprowadzenie
6:19 - Dorota Masłowska o „Innych ludziach”, rapie i życiu poza klasami
56:22 - Sławomir Sierakowski o języku klasowym w Polsce
This podcast uses the following third-party services for analysis:
Chartable - https://chartable.com/privacy
Czas odzyskany, odc. 2: Dzieciństwo. Goście: Marta Szarejko i Grzegorz Kasdepke
2022-03-20 04:14:00
„Czas odzyskany” to podcast, w którym przyglądamy się ideom: temu, skąd się wzięły i jaką odgrywają rolę w naszym życiu. Pretekstem są aktualne wydarzenia kulturalne i pop-kulturalne. Ideą tego odcinka jest dzieciństwo – temat filmów „Belfast” w reżyserii Kennetha Branagha, „To była ręka Boga” Paola Sorrentino oraz „C’mon C’mon” Mike’a Millsa.
Dwa pierwsze to nostalgiczne powroty: do Irlandii lat 60. i późniejszych o dwie dekady Włoch. Ostatni, to opowieść o dzieciństwie rozgrywającym się tu i teraz. Czy można dostrzec między nimi różnicę? Tak. O ile dzieciństwo w XX w. (niezależnie od wielkiej historii, która jest ich tłem) oferowało pewien azyl, to dzieciństwo w wieku XXI jest skazane na borykanie się z problemami cokolwiek dorosłymi, co prowokuje pytanie, czy w ogóle istnieje.
O tym, jakie to problemy i jak dotychczas przedstawiane były one w literaturze i filmie, opowiada Grzegorz Kasdepke – pisarz oraz autor powieści dla dzieci. Drugą gościnią jest Marta Szarejko – reportażystka, która wydała niedawno książkę „Stany ostre”, poświęconą psychiatrii dziecięcej. Rozmowa z autorką każe zastanowić się nad podstawowym pytaniem: czy w świecie, który dzieciństwo uniemożliwia, warto w ogóle mieć dzieci.
Spis treści:
0:01 - Wstęp: Idea dzieciństwa
6:30 - Grzegorz Kasdepke o obrazie dzieciństwa w literaturze i filmie
54:00 - Marta Szarejko o psychiatrii dziecięcej w Polsce
This podcast uses the following third-party services for analysis:
Chartable - https://chartable.com/privacy