Ludzie tak mają

Podcast o nas - ludziach. Problemach, relacjach, ambicjach. Po ludzku, bez moralizatorstwa czy wzniosłych słów. Blisko życia, konkretnie i użytecznie. Prowadzę go ja, czyli Przemek Mućko, psychoterapeuta z kilkunastoletnim stażem, autor bloga "Psychowiedza". A powstał dzięki wsparciu wielu osób. Tu szczególnie chciałbym wymienić trzy: moją żonę Agę (wspiera mnie od lat, pomaga układać sobie różne rzeczy w głowie i wierzy we mnie bardziej, niż ja sam), Zuzę Piechowicz (moja podcastowa mentorka. Pomogła mi uporządkować koncepcję, dba też o stronę techniczną LTM oraz wspiera swoim ogromnym doświadczeniem) oraz Tomka Lipińskiego (który przypadkowemu kolesiowi z internetu udostępnił za darmo swój utwór do tego oto podcastu).
Doskonalenie siebie Edukacja Społeczeństwo i Kultura Stosunki międzyludzkie Zdrowie & Fitness Zdrowie psychiczne
Naturalnie…
2025-05-07 14:10:58
Dzieci to nie są miniaturowi dorośli. To istoty dużo bardziej wrażliwe, impulsywne i emocjonalne. I ta dziecięca natura potrzebuje troski i zdrowych ram, by mogła stopniowo przeistaczać się w zdrową dorosłość. Bez tego łatwiej o inne, mniej korzystne doświadczenia, które potrafią wryć się w emocjonalną pamięć. A potem w tej pamięci budzić się i zalewać emocjami. Trudno wtedy o trzeźwe decyzje. Dużo łatwiej o kierowane dziecięcymi emocjami wybory, które choć tu i teraz mogą wydawać się dobrym pomysłem, długofalowo zwykle wiążą się z jakimiś przykrymi kosztami.
Ten odcinek jest o takich właśnie "przetrwałych" w naszej emocjonalnej pamięci stanach. W terapii schematu nazywamy je trybami Wewnętrznego Dziecka. To Wewnętrzne Dziecko, zależnie od naszej historii, może być szczęśliwe i cieszyć się życiem. Ale może też być impulsywne i niezdyscyplinowane i przez to prowadzić nas do życia w chaosie. Może zbyt mocno złościć się przeżywając różne sytuacje jako krzywdzące i niesprawiedliwe. Może też być bardzo uwrażliwione na krytykę czy odrzucenie. Co z tym zrobić? Przede wszystkim zacząć to zauważać.
O trybach dziecięcych pisałem już w tym tekście: Wewnętrzne Dziecko. Znajdziesz tam dodatkowe informacje, między innymi o tym jakie schematy łączą się z poszczególnymi dziecięcymi trybami.
Podoba Ci się to, co robię?
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej bądź wesprzeć moją pracę – sprawdź mój profil na Patronite!
Możesz też docenić moją pracę stawiając mi wirtualną kawę.
Witamy w świecie iluzji
2025-04-30 11:43:07
Wyobraź sobie kogoś, kto szybko wyciąga wnioski i na ich podstawie równie szybko dokonuje wyborów. Kogoś, kto zwykle kieruje się przy tym emocjami. Kogoś, kto przez ten pęd i emocje ma skłonność do pomijania niewygodnych dla siebie faktów. Co powiesz na to, żeby powierzyć takiej osobie kierowanie twoim własnym życiem?
To nie brzmi jak dobry pomysł. A jednak znaczną większość wyborów podejmuje taki właśnie szybki i intuicyjny system w naszym umyśle. Jest też drugi - bardziej zrównoważony, racjonalny i analityczny. Ale też bardziej czasochłonny i energożerny. I to jego właśnie używamy gdy próbujemy coś sobie przemyśleć i dopiero wtedy podjąć decyzję.
Te dwa systemy to główny temat dzisiejszego odcinka. Dobrze wiedzieć o ich istnieniu, bo być może czasem dzięki temu uda się nam (a przynajmniej tej świadomej części naszej psychiki) nie wkręcić w jakieś sytuacje, które na pierwszy rzut oka wyglądają sensownie. Choć wcale takie nie są.
Książka, o której wspominam w dzisiejszym odcinku, to "Pułapki myślenia" Daniela Kahnemana. Opowiadam też o pewnym eksperymencie opisanym przez Schachtera i Singera. Informacje na jego temat możesz znaleźć między innymi w polskojęzycznej wersji Wikipedii, choć w opisie procedury jest mnóstwo błędów. Bardzo precyzyjny opis (za to po angielsku) znajdziesz pod tym linkiem.
Podoba Ci się to, co robię?
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej bądź wesprzeć moją pracę – sprawdź mój profil na Patronite!
Możesz też docenić moją pracę stawiając mi wirtualną kawę.
Kwestia wyboru
2025-04-23 12:10:09
Żyjemy w czasach które łączą w sobie ogrom możliwości z ogromem niepewności. Ogrom możliwości sprawia, że coraz trudniej jest wybrać. I trudność ta dotyczy nie tylko tych kluczowych, życiowych wyborów jak na przykład kierunek studiów czy odpowiedni partner, ale też zwykłych, codziennych spraw jak wybór pieczywa czy jogurtu.
Ogrom niepewności z kolei powoduje, że wiele wyborów jest okupionych dodatkową porcją lęku. No bo jak ulokować oszczędności w tych niepewnych czasach? Albo jak żyć, kiedy odkładać nie ma z czego bo ledwie starcza na rachunki?
Dlatego też tematem bieżącego sezonu są wybory i decyzje. Nie znajdziesz w nim przepisu na życie bo go po prostu nie znam. Ale pokażę ci jak wiele rzeczy wpływa na dokonywane przez nas wybory. Być może dzięki temu łatwiej będzie znaleźć ci tę właściwą, TWOJĄ drogę. A jeśli nie łatwiej, to może chociaż ominiesz parę pułapek.
Podoba Ci się to, co robię?
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej bądź wesprzeć moją pracę – sprawdź mój profil na Patronite!
Możesz też docenić moją pracę stawiając mi wirtualną kawę.
Wolne kroki
2024-12-18 14:46:41
W naszej podróży przez uwikłanie dotarłem już do końca, choć oczywiście nie wyczerpałem tematu. Ale też nie to było moją ambicją. Nie chodzi o to, by gromadzić wiedzę, ale by z tej wiedzy korzystać. I to jest główny przekaz tego odcinka: jak tę wiedzę przełożyć na konkretne kroki. Jakie to kroki? To już sprawdź słuchając. A ja jeszcze dla ułatwienia zamieszczę listę kolejnych odcinków:
- Więzy zamiast więzi - wprowadzenie do tematu uwikłania.
- Przykazania uwikłania - najczęstsze i zarazem najbardziej typowe dla uwikłanych relacji schematy.
- Kolektyw - jak wyżej, przy czym tym razem opowiadam o trybach schematów.
- Psia lojalność - tu pokazuję jak to wszystko się łączy i jak działa u osób, u których dominuje uwikłanie.
- Pieskie życie - ...a tu robię analogiczną rzecz dla osób z nie w pełni rozwiniętym ja.
- Ja to ja - opowiadam o tym, jak zacząć obserwować oczekiwania względem nas oraz role, w jakie te oczekiwania nas wrzucają, by dzięki temu lepiej zobaczyć kto kryje się pod tymi wszystkimi oczekiwaniami i rolami.
- Niefortunny splot - odcinek o emocjach, jakie trzymają nas w uwikłaniu.
- Wyzwolenie - o tym, jakie zasoby i narzędzia są nam potrzebne, żeby uwolnić się z uwikłanych relacji lub - jeśli to nie jest jeszcze możliwe - jak będąc w nich zacząć budować zdrową autonomię.
- Fałszywi prorocy - o uwikłaniu w skali makro, czyli jak nie dać się złapać na haczyk uwikłania w mediach, sektach i innych grupach.
Sezon "Byle do świąt" zakończony. Wracam w kwietniu z sezonem "Byle do wakacji" :P
Podoba Ci się to, co robię?
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej bądź wesprzeć moją pracę – sprawdź mój profil na Patronite!
Możesz też docenić moją pracę stawiając mi wirtualną kawę.
Fałszywi prorocy
2024-12-11 14:54:29
Każdy wczesny schemat to pewna podatność, którą w sobie nosisz. I gdy trafisz na coś, co obudzi ten schemat z uśpienia, wtedy odezwie się również zapisana w nim podatność. Gdy masz schemat uwikłania i nie w pełni rozwiniętego Ja, wtedy możesz być bardziej podatny czy podatna na działanie osób, które kreując się na autorytety w jakiejś dziedzinie głoszą treści, które mogą być po prostu głupie (pół biedy), ale też szkodliwe (cała bieda).
Ten odcinek jest o tym, na co zwracać uwagę i przed czym się chronić, żeby nie dać się uwikłać jakiejś postaci czy grupie. To szczególnie ważne w dzisiejszych czasach globalnej wioski i wszechobecnych mediów społecznościowych, gdzie trudno zobaczyć z kim faktycznie mamy do czynienia, a co jest jedynie tworzoną na potrzeby mediów kreacją.
W odcinku mówię o tak zwanej ciemnej triadzie. Możesz o niej przeczytać więcej w Wikipedii albo poszukać informacji na własną rękę.
Strzeż się fałszywych proroków! I na mnie również uważaj.
Podoba Ci się to, co robię?
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej bądź wesprzeć moją pracę – sprawdź mój profil na Patronite!
Możesz też docenić moją pracę stawiając mi wirtualną kawę.
Wyzwolenie
2024-12-07 14:45:07
Czy trudno jest wyjść z uwikłania? Odpowiedź na to pytanie jest jednocześnie miarą siły tych "uwikłaniowych" wzorców, w których jesteś. Im są silniejsze, tym trudniej. Czasem wystarczy tylko silne postanowienie i powiedzenie sobie "dość!". A czasem masz poczucie, że żyjesz w obozie koncentracyjnym. A wyzwolenie nastąpi dopiero wtedy, kiedy ta ważna, wikłająca postać umrze.
Niezależnie jak silne są twoje wzorce, jest kilka rzeczy, które możesz dla siebie zrobić. I to właśnie o nich jest ten odcinek. Wspominam w nim też o kilku książkach. Polecam je z serca, nie mam od tego żadnych profitów. Oto one:
- "Supernormalsi" - książka o osobach, które w dzieciństwie czy młodości przetrwały różne trudne doświadczenia i teraz układają sobie swoje dorosłe życia.
- "Siostry. O nadużyciach w żeńskich klasztorach" - Monika Białkowska rozmawia z byłymi zakonnicami na temat tego, jak trafiły do klasztorów i dlaczego z nich odeszły.
- "Pięć lat kacetu" - środkowa z trzech autobiograficznych książek Stanisława Grzesiuka. Autor opowiada o swoich pięcioletnich doświadczeniach bycia więźniem obozów koncentracyjnych
- Książki Lindsay C. Gibson, która dużo pisze o osobach wychowywanych przez niedojrzałych emocjonalnie rodziców.
Oprócz książek wspominam też o schemacie, który może zrobić krecią robotę. To schemat negatywizmu/pesymizmu.
Podoba Ci się to, co robię?
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej bądź wesprzeć moją pracę – sprawdź mój profil na Patronite!
Możesz też docenić moją pracę stawiając mi wirtualną kawę.
Niefortunny splot
2024-11-27 16:49:22
Z uwikłaniem mamy do czynienia wtedy, kiedy występują trzy elementy. Jest jakaś postać wikłająca. Ta, która swoimi słowami, postawą czy w jakiś inny sposób tworzy poczucie, że trzeba wejść w jakąś określoną rolę czy spełnić oczekiwania. Jest i druga, wikłana. Ta, która zostaje niejako wywołana do odpowiedzi przez tą wikłającą. Ale to jeszcze nie wszystko. Do uwikłania potrzebny jest jeszcze trzeci element. Specyficzny rodzaj emocjonalnej więzi, który konsekwentnie nazywam w tym sezonie smyczą.
Ten odcinek jest o smyczy właśnie. Skupiam się w nim na tym, z czego ta emocjonalna smycz jest spleciona. Wychodząc z partyjnego wiecu docieram do lęku, gniewu i poczucia winy. Jak to wszystko łączy się w całość? Nie będę pisać. Posłuchaj.
Podoba Ci się to, co robię?
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej bądź wesprzeć moją pracę – sprawdź mój profil na Patronite!
Możesz też docenić moją pracę stawiając mi wirtualną kawę.
Ja to ja
2024-11-20 15:03:04
Życie w uwikłanych relacjach wiąże się zwykle z tym, że będziesz czuć presję żeby wejść w jakąś rolę i spełnić oczekiwania. Im więcej masz w sobie zdrowych wzorców, tym łatwiej będzie podejść do tych oczekiwań rozsądnie. Znaleźć punkt równowagi między przywiązaniem a autonomią. Może dzięki temu uda się naprawić relację. Może z niej wyjść. A może zdecydujesz się pozostać w niej, ale będziesz umieć zachować własne ja.
Jeśli masz w sobie schemat uwikłania, wtedy sprawy się komplikują. Oczekiwania wrzucają cię w narzucone role. I zaczynasz pinball między oczekiwaniami, rolami, uleganiem albo próbami buntu. I przeżywasz to wszystko podlane intensywnymi emocjami. Trochę wynikającymi z ról i z oczekiwań. A trochę z emocjonalnych ech sytuacji zapisanych we wzorcu. Jak w tym wszystkim odnaleźć siebie? To już sprawdź słuchając odcinka. A ja dorzucę jeszcze tylko dwa linki:
- Tożsamość na falach - to odcinek z trzeciego sezonu, w którym opowiadałem o tożsamości. Kontekst tamtego odcinka był nieco inny, ale wiedza przyda się i tutaj.
- "Ja to ja" - czyli utwór Paktofoniki. Posłuchaj tekstu, bo jest bardzo zbieżny z tematem odcinka.
Podoba Ci się to, co robię?
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej bądź wesprzeć moją pracę – sprawdź mój profil na Patronite!
Możesz też docenić moją pracę stawiając mi wirtualną kawę.
Pieskie życie
2024-11-15 14:10:40
Każdy wybór, jakiego dokonujemy w życiu, pozwala lepiej poznać siebie. Swoje prawdziwe ja. Potrzeby, wartości, postawy. To proces, który zaczyna się już w dzieciństwie. Najpierw to proste decyzje, potem coraz bardziej złożone kwestie. A co, jeśli z jakiegoś powodu nie możemy wybierać? Im wcześniej ktoś nam taką możliwość ogranicza, tym słabiej poznamy siebie. Ale to nie wszystko. Żeby wytrwać w takich relacjach będziemy musieć nauczyć się tłumić frustrację związaną z ograniczeniem autonomii. Bo gdy nie możemy dokonywać naszych własnych, autonomicznych wyborów, wtedy pozostają jedynie dwie możliwości. Uległość lub bunt.
Nie w pełni rozwinięte Ja to druga część schematu uwikłania. A ten odcinek opisuje te życiowe scenariusze, które prowadzą do rozwoju tego wzorca. Czy może raczej tych wzorców. Bo w jednym możesz być jak piesek do towarzystwa. W innym hodują cię na czempiona. A w jeszcze innym po prostu tkwisz na łańcuchu.
Żeby w pełni skorzystać z treści tego odcinka warto wysłuchać poprzednich z bieżącego sezonu. Sprawdź też teksty o poniższych schematach:
Podoba Ci się to, co robię?
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej bądź wesprzeć moją pracę – sprawdź mój profil na Patronite!
Możesz też docenić moją pracę stawiając mi wirtualną kawę.
Psia lojalność
2024-11-06 15:46:16
Potrafisz wyobrazić sobie psa przewodnika? Jego zadaniem jest pomagać osobie niewidomej w codziennym funkcjonowaniu. Są też inne psy asystujące. Takie, które obserwują i sygnalizują nadchodzące ataki padaczki. Albo ułatwiają życie osobom z porażeniem mózgowym. Albo robią jeszcze inne rzeczy. Cokolwiek, do czego były wyszkolone. Albo mówiąc mniej poprawnie, a bardziej dosadnie, wytresowane.
Jak jesteś dzieckiem w rodzinie, w której dorośli nie są w stanie wywiązać się ze swoich ról, wtedy przechodzisz podobną tresurę. Uczysz się obserwować, przewidywać i wspierać. Dbać o rodzinę odkładając siebie na bok. Aż w końcu taka tresura utrwala się w postaci schematów i trybów. W ten oto sposób rozwija się w tobie podatność, by chętnie, gładko, wręcz niezauważalnie przeistaczać się w psa przewodnika, gdy tylko coś obudzi te stare wzorce. A gdy już się obudzą, wtedy scenariusz łatwo może się powtórzyć.
Jeśli nie słuchałeś czy słuchałaś wcześniejszych odcinków tego sezonu, to warto zacząć od nich. Sprawdź też tekst o schemacie zależności/niekompetencji, o którym wspominam w tym odcinku.
Podoba Ci się to, co robię?
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej bądź wesprzeć moją pracę – sprawdź mój profil na Patronite!
Możesz też docenić moją pracę stawiając mi wirtualną kawę.