Temat rzeka
Rozmawiam z autorami i autorkami najciekawszych reportaż ostatnich lat i miesięcy. Interesuje mnie z jakimi założeniami zaczynali, jak przebiegała ich praca i jak weryfikowali teoretyczną wiedzę. Pytam o doświadczenia i wnioski. Wybieram książki, które poruszają tematy zaangażowane społecznie i opisują zachodzące zmiany. Ważna jest dla mnie kobieca perspektywa.
Niepłodność
2023-07-26 05:00:00
Niepłodność jest chorobą i tak powinniśmy do niej podchodzić – mówi Anna Wietrzykowska, psycholożka i psychoterapeutka, która skupia się szczególnie na kwestiach zdrowia i stosunku do ciała. W gabinecie często przyjmuje kobiety zmagające się z niepłodnością, a czasem też bezdzietnością, która nie była ich wyborem. Doświadczenia te popchnęły ją do napisania książek – „Kiedy zamknęłam za sobą drzwi. Historie kobiet, których proces leczenie niepłodności nie zakończył się ciążą”, a następnie „Niewidzialni rodzice. Jak rozmawiać o niepłodności”.
Niepłodność jest chorobą i tak powinniśmy do niej podchodzić – mówi Anna Wietrzykowska, psycholożka i psychoterapeutka, która skupia się szczególnie na kwestiach zdrowia i stosunku do ciała. W gabinecie często przyjmuje kobiety zmagające się z niepłodnością, a czasem też bezdzietnością, która nie była ich wyborem. Doświadczenia te popchnęły ją do napisania książek – „Kiedy zamknęłam za sobą drzwi. Historie kobiet, których proces leczenie niepłodności nie zakończył się ciążą”, a następnie „Niewidzialni rodzice. Jak rozmawiać o niepłodności”.
Wojciech Czuchnowski o chorobie i śmierci żony
2023-07-12 05:00:00
Znany dziennikarz i publicysta „Gazety Wyborczej” wydaje książkę o nowotworze i śmierci Agnieszki, swojej żony. Tym razem zamiast o wojnie, czy politycznej grze pisze o prywatnym życiu w cieniu zbliżającej się straty, ale jego doświadczenie okazuje się całkiem uniwersalne. Jak wskazują badania to właśnie nowotwory złośliwe są główną przyczyną zgonów kobiet w Polsce między 25. a 69. rokiem życia. W „Dzbanek rozbity. Sceny z życia, choroby, śmierci i żałoby” Czuchnowski pokazuje chorobę, która wywraca życie rodziny do góry nogami. Podsuwa modele, pomysły i rozwiązania dla wszystkich, którzy zastanawiają się nad tym, jak budować nową normalność, kiedy czas dramatycznie ucieka. Czy ufać bezgranicznie lekarzom i jak dobrze się pożegnać?
Znany dziennikarz i publicysta „Gazety Wyborczej” wydaje książkę o nowotworze i śmierci Agnieszki, swojej żony. Tym razem zamiast o wojnie, czy politycznej grze pisze o prywatnym życiu w cieniu zbliżającej się straty, ale jego doświadczenie okazuje się całkiem uniwersalne. Jak wskazują badania to właśnie nowotwory złośliwe są główną przyczyną zgonów kobiet w Polsce między 25. a 69. rokiem życia. W „Dzbanek rozbity. Sceny z życia, choroby, śmierci i żałoby” Czuchnowski pokazuje chorobę, która wywraca życie rodziny do góry nogami. Podsuwa modele, pomysły i rozwiązania dla wszystkich, którzy zastanawiają się nad tym, jak budować nową normalność, kiedy czas dramatycznie ucieka. Czy ufać bezgranicznie lekarzom i jak dobrze się pożegnać?
Energia seksualna i postporno
2023-06-28 05:00:00
Po głośnych „Heksach” Agnieszka Szpila wydaje „Octopussy. Opowiadania postporno”. Chciałoby się powiedzieć, że to lekka lektura na wakacje, bo owszem, opowiadania są zabawne, surrealistyczne i ociekają erotyzmem, ale ta 160-stronicowa książka każe czytelnikowi zmierzyć się z wieloma mitami na temat seksualności. Jak porzucić przywiązanie do konkretnej płci i binarne postrzeganie świata? Dlaczego BDSM to tylko pozorne wyzwolenie? Czy seks może być formą eskapizmu, np. w sytuacji wojny? O energii seksualnej, postporno i pracy nad najnowszą książką rozmawiam z Agnieszką Szpilą.
Po głośnych „Heksach” Agnieszka Szpila wydaje „Octopussy. Opowiadania postporno”. Chciałoby się powiedzieć, że to lekka lektura na wakacje, bo owszem, opowiadania są zabawne, surrealistyczne i ociekają erotyzmem, ale ta 160-stronicowa książka każe czytelnikowi zmierzyć się z wieloma mitami na temat seksualności. Jak porzucić przywiązanie do konkretnej płci i binarne postrzeganie świata? Dlaczego BDSM to tylko pozorne wyzwolenie? Czy seks może być formą eskapizmu, np. w sytuacji wojny? O energii seksualnej, postporno i pracy nad najnowszą książką rozmawiam z Agnieszką Szpilą.
Chłopki. Opowieść o naszych prababkach
2023-05-31 05:00:00
W emocjach powściągliwe, często surowe. Miłość wyrażające gestami, np. jedzeniem, przygotowywanym w ilościach nie do przejedzenia. Wiecznie czymś zajęte, zapobiegliwe i praktyczne. Nie potrafiące odpoczywać, a odpoczynek innych oceniające surowo. Skromne i oszczędne. Nie dające sobie nigdy prawa do przyjemności. Taki obraz babć i prababć dla wielu z nas może być boleśnie znajomy, ale Joanna Kuciel-Frydryszak w swojej książce „Chłopki” dokonuje rodzinnych egzorcyzmów. Wnikliwie bada realia życia kobiet na polskiej wsi przed stu laty i każe czytelnikowi wyciągać wnioski. To opowieść o biedzie, głodzie i wstydzie. Pieśniach weselnych, które brzmią jak żałobne, rzeczywistości bez kolorowych strojów, kogucików czy wycinanek. Po tej książce być może już nigdy nie pójdziecie na ludowy festyn, ale cieplej spojrzycie na krewnych, zrozumiecie pokoleniowe tarcia. Bo choć chłopskie pochodzenie wciąż bywa wstydliwym tematem, według statystyk dotyczy większości społeczeństwa. „Chłopki. Opowieść o naszych prababkach” Joanna Kuciel-Frydryszak, wyd. Marginesy
W emocjach powściągliwe, często surowe. Miłość wyrażające gestami, np. jedzeniem, przygotowywanym w ilościach nie do przejedzenia. Wiecznie czymś zajęte, zapobiegliwe i praktyczne. Nie potrafiące odpoczywać, a odpoczynek innych oceniające surowo. Skromne i oszczędne. Nie dające sobie nigdy prawa do przyjemności. Taki obraz babć i prababć dla wielu z nas może być boleśnie znajomy, ale Joanna Kuciel-Frydryszak w swojej książce „Chłopki” dokonuje rodzinnych egzorcyzmów. Wnikliwie bada realia życia kobiet na polskiej wsi przed stu laty i każe czytelnikowi wyciągać wnioski. To opowieść o biedzie, głodzie i wstydzie. Pieśniach weselnych, które brzmią jak żałobne, rzeczywistości bez kolorowych strojów, kogucików czy wycinanek. Po tej książce być może już nigdy nie pójdziecie na ludowy festyn, ale cieplej spojrzycie na krewnych, zrozumiecie pokoleniowe tarcia. Bo choć chłopskie pochodzenie wciąż bywa wstydliwym tematem, według statystyk dotyczy większości społeczeństwa.
„Chłopki. Opowieść o naszych prababkach” Joanna Kuciel-Frydryszak, wyd. Marginesy
Męska depresja
2023-05-17 05:00:00
Gdyby wierzyć statystykom, kobiety dwa razy częściej zapadają na depresję. Według danych, liczniej odwiedzają gabinety lekarskie i lec-zą się. Ale to tylko wycinkowy obraz rzeczywistości, bo jak prze-konują specjaliści, depresja mężczyzn pozostaje często niezauważana. Zamiast charakterystycznego spowolnienia i niemocy – kalendarz wypełniony obowiązkami. Nieskrywany u kobiet smutek zasłonięty agresją. A do tego cały repertuar ryzykownych zachowań – od szaleńczej jazdy samochodem, po nadużywanie alkoholu i sięganie po narkotyki. To tylko kilka symptomów Gotlandzkiej Skali Męskiej Depresji, która od lat 80. XX wieku służy do wstępnego di-agnozowania objawów choroby u mężczyzn, wciąż wymykających się systemowi opieki zdrowotnej. A koszty są zatrważająco wysokie, bowiem nawet 12 proc. pacjentów, którzy nie poddają się leczeniu, odbiera sobie życie. O tym, czym różni się doświadczenie choroby u mężczyzn, na czym polega leczenie, i jak wspierać bliskie osoby w kryzysie depresji, rozmawiamy z psychiatrą i psychoterapeutą Krzysztofem Krajewskim Siudą.
Gdyby wierzyć statystykom, kobiety dwa razy częściej zapadają na depresję. Według danych, liczniej odwiedzają gabinety lekarskie i lec-zą się. Ale to tylko wycinkowy obraz rzeczywistości, bo jak prze-konują specjaliści, depresja mężczyzn pozostaje często niezauważana. Zamiast charakterystycznego spowolnienia i niemocy – kalendarz wypełniony obowiązkami. Nieskrywany u kobiet smutek zasłonięty agresją. A do tego cały repertuar ryzykownych zachowań – od szaleńczej jazdy samochodem, po nadużywanie alkoholu i sięganie po narkotyki. To tylko kilka symptomów Gotlandzkiej Skali Męskiej Depresji, która od lat 80. XX wieku służy do wstępnego di-agnozowania objawów choroby u mężczyzn, wciąż wymykających się systemowi opieki zdrowotnej. A koszty są zatrważająco wysokie, bowiem nawet 12 proc. pacjentów, którzy nie poddają się leczeniu, odbiera sobie życie. O tym, czym różni się doświadczenie choroby u mężczyzn, na czym polega leczenie, i jak wspierać bliskie osoby w kryzysie depresji, rozmawiamy z psychiatrą i psychoterapeutą Krzysztofem Krajewskim Siudą.
Akuszerki, doule i naturalne porody
2023-05-03 05:00:00
Poród naturalny bez cenzury, ludowa umiejętność „czytania ciała”, a w tle feminizm, sprawczość i rozwijająca się medycyna. Sabina Jakubowska, z zawodu doula i archeolożka, zadebiutowała powieścią, którą oparła na historii swojej rodziny – kobiet, które od pokoleń trudnią się przyjmowaniem porodów. Na 697 stronach porywającej książki konfrontuje XIX-wieczny poród w wiejskiej chacie ze współczesnym, zmedykalizowanym doświadczeniem. Mistyczna walka na śmierć i życie ustępuje miejsca szpitalnemu epizodowi, z którego mało się pamięta i rozumie. Książka „Akuszerki” została nominowana do Nagrody Literackiej Unii Europejskiej.
Poród naturalny bez cenzury, ludowa umiejętność „czytania ciała”, a w tle feminizm, sprawczość i rozwijająca się medycyna. Sabina Jakubowska, z zawodu doula i archeolożka, zadebiutowała powieścią, którą oparła na historii swojej rodziny – kobiet, które od pokoleń trudnią się przyjmowaniem porodów. Na 697 stronach porywającej książki konfrontuje XIX-wieczny poród w wiejskiej chacie ze współczesnym, zmedykalizowanym doświadczeniem. Mistyczna walka na śmierć i życie ustępuje miejsca szpitalnemu epizodowi, z którego mało się pamięta i rozumie. Książka „Akuszerki” została nominowana do Nagrody Literackiej Unii Europejskiej.
Ostatnie miłości
2023-01-04 04:00:00
O pierwszych miłościach powiedziano prawie wszystko, o tych ostatnich – nie wiemy prawie nic. Z takiego założenia wyszła reportażystka Agata Romaniuk, która opowiada właśnie takie, niewpisujące się w kanon historie. Życie w trójkącie osób po emeryturze jest trudne do zaakceptowania dla ich rodzin. Podobnie jak zakochanie się w kimś poważnie chorym na alzheimera. Romaniuk opisuje też relację na odległość, która rozwija się już ponad dekadę, i miłość do sympatii z młodości, która spełnia się po 40 latach. Z autorką książki „Krótko i szczęśliwie. Historie późnych miłości” rozmawiamy o jej ostatnim projekcie.
O pierwszych miłościach powiedziano prawie wszystko, o tych ostatnich – nie wiemy prawie nic. Z takiego założenia wyszła reportażystka Agata Romaniuk, która opowiada właśnie takie, niewpisujące się w kanon historie. Życie w trójkącie osób po emeryturze jest trudne do zaakceptowania dla ich rodzin. Podobnie jak zakochanie się w kimś poważnie chorym na alzheimera. Romaniuk opisuje też relację na odległość, która rozwija się już ponad dekadę, i miłość do sympatii z młodości, która spełnia się po 40 latach. Z autorką książki „Krótko i szczęśliwie. Historie późnych miłości” rozmawiamy o jej ostatnim projekcie.
Dziewczynka, dziewczyna, kobieta
2022-12-21 04:00:00
Kiedy „dziewczynka” zostaje „dziewczyną”? Dlaczego „dziewczynami” nazywają się dojrzałe kobiety? O tym, co jest momentem kobiecej inicjacji, rozmawiamy z Weroniką Murek, autorką książki „Dziewczynki. Kilka esejów o stawaniu się”.
Kiedy „dziewczynka” zostaje „dziewczyną”? Dlaczego „dziewczynami” nazywają się dojrzałe kobiety? O tym, co jest momentem kobiecej inicjacji, rozmawiamy z Weroniką Murek, autorką książki „Dziewczynki. Kilka esejów o stawaniu się”.
Medyczna marihuana
2022-12-07 04:00:00
Kiedy mówimy o medycznej marihuanie? Jak wygląda realny dostęp do takiej terapii w Polsce i dlaczego wciąż budzi ona nieufność środowisk medycznych? A także o tym, jak na tę sytuację reaguje czarny rynek, rozmawiamy z dr n. med. Dorotą Rogowską-Szadkowską, autorką książki „Komu pomaga medyczna marihuana?”, która ukazała się nakładem Krytyki Politycznej.
Kiedy mówimy o medycznej marihuanie? Jak wygląda realny dostęp do takiej terapii w Polsce i dlaczego wciąż budzi ona nieufność środowisk medycznych? A także o tym, jak na tę sytuację reaguje czarny rynek, rozmawiamy z dr n. med. Dorotą Rogowską-Szadkowską, autorką książki „Komu pomaga medyczna marihuana?”, która ukazała się nakładem Krytyki Politycznej.
Małżeństwo nieromantyczne
2022-11-23 04:00:00
W XXI wieku w Polsce ślub bierze się z zazwyczaj miłości, najlepiej romantycznej, pełnej fajerwerków i uniesień. I podczas gdy coraz częściej krytykuje się ten model jako niestabilny i zdradliwy, Alicja Urbanik-Kopeć bada realia życia naszych prababć i pradziadków. Jak się okazuje ich związki to pragmatyczne transakcje. Rodziny wymieniały w nich dobra materialne (posag) nazwiska i własne dzieci, żeby zmontować nową rodzinę działającą jak małe przedsiębiorstwo ze sztywnym podziałem ról i obowiązków. Co to oznaczało dla kobiet i w jakiej formie te normy do dziś funkcjonują w kulturze opowiada autorka książki „Matrymonium. O małżeństwie nieromantycznym”.
W XXI wieku w Polsce ślub bierze się z zazwyczaj miłości, najlepiej romantycznej, pełnej fajerwerków i uniesień. I podczas gdy coraz częściej krytykuje się ten model jako niestabilny i zdradliwy, Alicja Urbanik-Kopeć bada realia życia naszych prababć i pradziadków. Jak się okazuje ich związki to pragmatyczne transakcje. Rodziny wymieniały w nich dobra materialne (posag) nazwiska i własne dzieci, żeby zmontować nową rodzinę działającą jak małe przedsiębiorstwo ze sztywnym podziałem ról i obowiązków. Co to oznaczało dla kobiet i w jakiej formie te normy do dziś funkcjonują w kulturze opowiada autorka książki „Matrymonium. O małżeństwie nieromantycznym”.