Czechostacja

Wszyscy w Polsce słyszeli o Szwejku i oglądali Krecika. Południowi sąsiedzi generalnie budzą nad Wisłą sympatię. Mimo to wiedza o Czechach wśród większości Polaków nie jest wielka i zwykle bazuje na stereotypach.
Nazywam się Jakub Medek, jestem Czechem i polskim dziennikarzem równocześnie. W swoim autorskim podcaście Czechostacja będę się starał, wraz ze swoimi rozmówcami, przybliżać Czechy i Czechów polskim słuchaczom.


Odcinki od najnowszych:

Przegląd czeskich afer politycznych. Babisz, Neczas i Uszata Torpeda
2024-02-27 08:00:02

Co się dzieje, kiedy kochanka premiera, zarazem szefowa jego kancelarii, chce zostać pełnoprawną małżonką? Uruchamia wywiad wojskowy, by szukał na obecną żonę haków. A potem wszystko się wydaje i upada od tego rząd. To nie jest scenariusz kiepskiej telenoweli, ale jedna z największych afer politycznych Republiki Czeskiej ostatnich lat. A ten odcinek - w którym Państwa i moim przewodnikiem jest korespondent TVP w Pradze Tomasz Jędruchów - właśnie czeskim aferom jest poświęcony. Subiektywny przegląd afer zaczynamy od wydarzeń bieżących - czyli kolejnego uniewinniena byłego premiera Andreja Babisza w sprawie "Bocianie Gniazdo". Zastanawiamy się nad tym, dlaczego ta drobna w sumie sprawa stała się dla wielu symbolem zepsucia Czech pod rządami oligarchy. Pochylamy się też nad trudnymi relacjami szefa ANO z własnym synem, który zarzuca ojcu, że wywiózł go na okupowany przez Rosję Krym. Przy okazji tytułowego wątku, czyli sprawy premiera Petra Neczasa, jego żony, kochanki i wywiadu wojskowego wyjaśniamy, czym jest trafika, wracamy do tunelowania i opowiadamy o tym, jak się po czesku nazywa podatek VAT oraz czym się różni ułaskawienie od abolicji. Na scenie pojawi się też Uszate Torpedo - czyli superpolicjant, który najpierw - jeszcze w mundurze - zatopił rząd Neczasa a potem, już jako polityk, pomógł przegrać Babiszowi. I który w sumie wydaje się postacią tragiczną, bo w polityce idzie mu znacznie gorzej niż w policji. * Zdjęcia na okładce: premier Petr Nečas i prezydent Miloš Zeman/ Wikimedia Commons (CC 2.0 autor ODS) * W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG
Co się dzieje, kiedy kochanka premiera, zarazem szefowa jego kancelarii, chce zostać pełnoprawną małżonką? Uruchamia wywiad wojskowy, by szukał na obecną żonę haków. A potem wszystko się wydaje i upada od tego rząd.
To nie jest scenariusz kiepskiej telenoweli, ale jedna z największych afer politycznych Republiki Czeskiej ostatnich lat. A ten odcinek - w którym Państwa i moim przewodnikiem jest korespondent TVP w Pradze Tomasz Jędruchów - właśnie czeskim aferom jest poświęcony.

Subiektywny przegląd afer zaczynamy od wydarzeń bieżących - czyli kolejnego uniewinniena byłego premiera Andreja Babisza w sprawie "Bocianie Gniazdo". Zastanawiamy się nad tym, dlaczego ta drobna w sumie sprawa stała się dla wielu symbolem zepsucia Czech pod rządami oligarchy. Pochylamy się też nad trudnymi relacjami szefa ANO z własnym synem, który zarzuca ojcu, że wywiózł go na okupowany przez Rosję Krym.

Przy okazji tytułowego wątku, czyli sprawy premiera Petra Neczasa, jego żony, kochanki i wywiadu wojskowego wyjaśniamy, czym jest trafika, wracamy do tunelowania i opowiadamy o tym, jak się po czesku nazywa podatek VAT oraz czym się różni ułaskawienie od abolicji.

Na scenie pojawi się też Uszate Torpedo - czyli superpolicjant, który najpierw - jeszcze w mundurze - zatopił rząd Neczasa a potem, już jako polityk, pomógł przegrać Babiszowi. I który w sumie wydaje się postacią tragiczną, bo w polityce idzie mu znacznie gorzej niż w policji.

* Zdjęcia na okładce: premier Petr Nečas i prezydent Miloš Zeman/Wikimedia Commons (CC 2.0 autor ODS)
* W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG

Czechy: Najwierniejszy europejski sojusznik Izraela
2024-02-20 08:00:02

Gościem najnowszego, jedenastego już odcinka Czechostacji, jest politolożka i autorka portalu Czeska Polityka , dr Martyna Wasiuta . Razem rozmawiamy o długich i bliskich relacjach łączących Czechy i Izrael . EDIT - równowartość kwoty zadeklarowanej przez prezydenta Pavla na pomoc medyczną dla Autonomii i Izraela to oczywiście około 900, nie 90 tysięcy. Za błąd Słuchaczy przepraszam. Wychodzimy od bieżących wydarzeń - dzisiaj czeski rząd, media i większość społeczeństwa stoi za Izraelem murem. Skala poparcia dla Tel Avivu i jego operacji w Strefie Gazy oraz odrzucanie jakiejkolwiek krytyki pod adresem żydowskiego państwa, są w Europie bez precedensu. I tak np. czeska minister obrony, gdy ONZ uchwalił rezolucję potępiającą skalę izraelskiej operacji odwetowej w Strefie Gazy, chciała nawet wystąpić z tej organizacji; a poparcie dla żydowskiego państwa, łączy skłócone we wszystkich innych kwestiach rząd i opozycję. Ale związki Czech i Izraela nie zaczęły się dzisiaj, ani nawet trzydzieści lat temu. Sami Żydzi powtarzają, że gdyby nie czechosłowacka broń - miliony sztuk amunicji, dziesiątki tysięcy karabinów i ponad setka myśliwców, dopiero co powstałe państwo Izrael nie wygrałoby pierwszej wojny z Arabami. Więc po prostu by go nie było. Swoje związki z żydowskim osadnictwem miał też pierwszy prezydent Czechosłowacji Tomasz Garrigue Masaryk, który żydowskie osiedla, wówczas jeszcze w brytyjskiej Palestynie, odwiedził pod koniec lat 20-tych. A wcześniej, jeszcze w czasach Austro-Węgier, pod prąd społecznym nastrojom, bronił Leopolda Hilsnera, oskarżonego o mord rytualny. Sprawa Hilsnera bywa czasami porównywana do francuskiej sprawy Dreyfusa a sam Masaryk i rola jaką w niej odegrał - do Emila Zoli. We wprowadzeniu do odcinka znalazła się wstydliwa dla mnie pomyłka. Pierwszym premierem Izraela i autorem słów o doniosłości czechosłowackich dostaw broni był oczywiście David Ben Gurion. Menachem Begin został premierem nieco później. Bardzo Was, moi słuchacze, za ten błąd przepraszam. * Zdjęcia na okładce: Wikimedia Commons * W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG
Gościem najnowszego, jedenastego już odcinka Czechostacji, jest politolożka i autorka portalu Czeska Polityka, dr Martyna Wasiuta. Razem rozmawiamy o długich i bliskich relacjach łączących Czechy i Izrael.

EDIT - równowartość kwoty zadeklarowanej przez prezydenta Pavla na pomoc medyczną dla Autonomii i Izraela to oczywiście około 900, nie 90 tysięcy. Za błąd Słuchaczy przepraszam.

Wychodzimy od bieżących wydarzeń - dzisiaj czeski rząd, media i większość społeczeństwa stoi za Izraelem murem. Skala poparcia dla Tel Avivu i jego operacji w Strefie Gazy oraz odrzucanie jakiejkolwiek krytyki pod adresem żydowskiego państwa, są w Europie bez precedensu. I tak np. czeska minister obrony, gdy ONZ uchwalił rezolucję potępiającą skalę izraelskiej operacji odwetowej w Strefie Gazy, chciała nawet wystąpić z tej organizacji; a poparcie dla żydowskiego państwa, łączy skłócone we wszystkich innych kwestiach rząd i opozycję.

Ale związki Czech i Izraela nie zaczęły się dzisiaj, ani nawet trzydzieści lat temu. Sami Żydzi powtarzają, że gdyby nie czechosłowacka broń - miliony sztuk amunicji, dziesiątki tysięcy karabinów i ponad setka myśliwców, dopiero co powstałe państwo Izrael nie wygrałoby pierwszej wojny z Arabami. Więc po prostu by go nie było.

Swoje związki z żydowskim osadnictwem miał też pierwszy prezydent Czechosłowacji Tomasz Garrigue Masaryk, który żydowskie osiedla, wówczas jeszcze w brytyjskiej Palestynie, odwiedził pod koniec lat 20-tych. A wcześniej, jeszcze w czasach Austro-Węgier, pod prąd społecznym nastrojom, bronił Leopolda Hilsnera, oskarżonego o mord rytualny. Sprawa Hilsnera bywa czasami porównywana do francuskiej sprawy Dreyfusa a sam Masaryk i rola jaką w niej odegrał - do Emila Zoli.

We wprowadzeniu do odcinka znalazła się wstydliwa dla mnie pomyłka. Pierwszym premierem Izraela i autorem słów o doniosłości czechosłowackich dostaw broni był oczywiście David Ben Gurion. Menachem Begin został premierem nieco później. Bardzo Was, moi słuchacze, za ten błąd przepraszam.

* Zdjęcia na okładce: Wikimedia Commons
* W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG

Oligarchowie się bogacą, Czesi są coraz biedniejsi
2024-02-13 08:00:02

Ostatnich kilka lat dało Czechom i Republice Czeskiej mocno w kość. Wysoka inflacja, gigantyczny wzrost cen energii. Do tego spadek realnej wartości wynagrodzeń i kurczącą się gospodarka. W najnowszym odcinku podcastu o ekonomicznej sytuacji nad Wełtawą rozmawiam z dr Krzysztofem Dębcem , ekspertem Ośrodka Studiów Wschodnich . Z rozmowy dowiecie się m.in. o tym, że nie wszyscy Czesi w tym czasie zbiednieli. Gdy przeciętni zjadacze chleba przejadali oszczędności, majątki czeskich oligarchów rosły. Chociażby byłego premiera i właściciela największej opozycyjnej partii ANO - Andreja Babiša. Ten polityk i biznesmen, de facto kontroluje czeską branżę spożywczą. Jest największym użytkownikiem ziemi rolnej w Czechach, dominuje na rynku nawozów sztucznych, wynajmu maszyn rolniczych i samej produkcji żywności. Jego koncern Agrofert piecze chleb, przetwarza nabiał, produkuje kiełbasy. Wcale nie tak łatwo znaleźć w markecie żywność, która nie pochodziłaby z jednej z firm byłego premiera. A Babiš nie jest wcale najbogatszym czeskim oligarchą. Inni bogacą się na energetyce czy najdroższych w Unii połączeniach komórkowych. Czechy są zresztą dla nich zbyt ciasne. Do czeskich oligarchów należy m.in. najpopularniejsza w Polsce sieć księgarni czy znane apteki. W odcinku też o tym, jak czeski rząd radzi, czy raczej nie radzi sobie z oligarchami. I jak połączenie ostrego kryzysu ekonomicznego z sztywnym trzymaniem się ekonomicznych doktryn, wpływa jakość życia przeciętnych Czechów. I dlaczego gabinetowi Petra Fiali ufa tylko 17 procent obywateli. Rozmowa jest pełna dygresji, dopełniających obraz ekonomicznej sytuacji Republiki Czeskiej: jest więc o tym, kto i dlaczego jeszcze w Czechosłowacji robił Polsce kiepski PR, o wciąż trwającej kolektywizacji rolnictwa oraz historycznych i ekonomicznych związkach z Niemcami. I tym, jak na Czechy wpływa niemiecki katar. Nie byłbym sobą, gdyby w odcinku nie pojawił się Tomio Okamura - pochodzący z Japonii szef czeskich narodowców. Tym razem pada kilka zdań o jego aktywnych politycznie braciach i tym, na czym Okamura zarabiał, zanim zaczął zarabiać na polityce. Tradycyjnie wdzięczny będę za wszelkie informacje zwrotne w komentarzach. I gorąco polecam publikacje Ośrodka Studiów Wschodnich - nie tylko te autorstwa Krzysztofa Dębca i poświęcone sytuacji w Czechach i Słowacji. W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG
Ostatnich kilka lat dało Czechom i Republice Czeskiej mocno w kość. Wysoka inflacja, gigantyczny wzrost cen energii. Do tego spadek realnej wartości wynagrodzeń i kurczącą się gospodarka. W najnowszym odcinku podcastu o ekonomicznej sytuacji nad Wełtawą rozmawiam z dr Krzysztofem Dębcem, ekspertem Ośrodka Studiów Wschodnich.

Z rozmowy dowiecie się m.in. o tym, że nie wszyscy Czesi w tym czasie zbiednieli. Gdy przeciętni zjadacze chleba przejadali oszczędności, majątki czeskich oligarchów rosły. Chociażby byłego premiera i właściciela największej opozycyjnej partii ANO - Andreja Babiša. Ten polityk i biznesmen, de facto kontroluje czeską branżę spożywczą. Jest największym użytkownikiem ziemi rolnej w Czechach, dominuje na rynku nawozów sztucznych, wynajmu maszyn rolniczych i samej produkcji żywności. Jego koncern Agrofert piecze chleb, przetwarza nabiał, produkuje kiełbasy. Wcale nie tak łatwo znaleźć w markecie żywność, która nie pochodziłaby z jednej z firm byłego premiera.

A Babiš nie jest wcale najbogatszym czeskim oligarchą. Inni bogacą się na energetyce czy najdroższych w Unii połączeniach komórkowych. Czechy są zresztą dla nich zbyt ciasne. Do czeskich oligarchów należy m.in. najpopularniejsza w Polsce sieć księgarni czy znane apteki.

W odcinku też o tym, jak czeski rząd radzi, czy raczej nie radzi sobie z oligarchami. I jak połączenie ostrego kryzysu ekonomicznego z sztywnym trzymaniem się ekonomicznych doktryn, wpływa jakość życia przeciętnych Czechów. I dlaczego gabinetowi Petra Fiali ufa tylko 17 procent obywateli.

Rozmowa jest pełna dygresji, dopełniających obraz ekonomicznej sytuacji Republiki Czeskiej: jest więc o tym, kto i dlaczego jeszcze w Czechosłowacji robił Polsce kiepski PR, o wciąż trwającej kolektywizacji rolnictwa oraz historycznych i ekonomicznych związkach z Niemcami. I tym, jak na Czechy wpływa niemiecki katar. Nie byłbym sobą, gdyby w odcinku nie pojawił się Tomio Okamura - pochodzący z Japonii szef czeskich narodowców. Tym razem pada kilka zdań o jego aktywnych politycznie braciach i tym, na czym Okamura zarabiał, zanim zaczął zarabiać na polityce.

Tradycyjnie wdzięczny będę za wszelkie informacje zwrotne w komentarzach. I gorąco polecam publikacje Ośrodka Studiów Wschodnich - nie tylko te autorstwa Krzysztofa Dębca i poświęcone sytuacji w Czechach i Słowacji.

W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG

Rozmówki dziennikarskie. Czechy się zbroją, rok prezydenta-generała
2024-02-06 08:00:02

Rok temu Petr Pavel wygrał wybory prezydenckie w Republice Czeskiej. Z tej okazji przyglądam się, razem z Wojciechem Stobbą , korespondentem Polskiego Radia w Pradze, jak przez tych kilkanaście miesięcy radził sobie na Zamku były generał i jak wypada w porównaniu ze swoim poprzednikiem, Milošem Zemanem. Sprawdzamy też, jak Pavla oceniają go sami Czesi. I co porabia obecnie Zeman. Poza tym rozmawiamy o trwających od dwóch lat czeskich zbrojeniach. Rząd republiki kupił już ze Szwecji kilkaset transporterów opancerzonych, przymierza się do zakupu - z Niemiec i razem z niemieckim rządem, czołgów. W ostatnich dniach zaś dopięto gigantyczny kontrakt zbrojeniowy - zakup ponad 20 myśliwców F-35. Nie wiadomo jednak czy potencjalny przyszły premier - Andrej Babiš, nie będzie się próbował się z tej umowy z USA wycofać. W odcinku jest też o tourne bez cenzury, czyli przedwyborczej akcji wicepremiera Víta Rakušana, który próbując odzyskać poparcie dla swojej partii spotyka się z mieszkańcami regionów, które zdecydowanie wolą opozycję. Wspólnie z Wojtkiem zastanawiamy się nad tym, czemu konkretnie ma służyć akcja, podczas której wicepremier zachowuje się trochę tak, jakby był nie członkiem a krytykiem rządu Petra Fiali. Wspominamy o planach rozbudowy dwóch czeskich elektrowni atomowych, które nagle się mocno rozrosły i o tym, że droga Czech do cyfryzacji jest wyboista - tym razem na przykładzie szwankującego systemu rekrutacyjnego do szkół średnich. Z odcinka można się też dowiedzieć, jaka zima była tej zimy w Pradze i gdzie z Wojtkiem chodzę na piwo. Okładkowe zdjęcie pochodzi z domeny publicznej, ale dla porządku podaję, że wykonał je podoficer marynarki wojennej 1. klasy Dominique A. Pineiro. I tak, nie jest aktualne, prezydent Pavel od dawna nie chodzi w mundurze. Ale ładnie pasuje do tematu odcinka :D W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG
Rok temu Petr Pavel wygrał wybory prezydenckie w Republice Czeskiej. Z tej okazji przyglądam się, razem z Wojciechem Stobbą, korespondentem Polskiego Radia w Pradze, jak przez tych kilkanaście miesięcy radził sobie na Zamku były generał i jak wypada w porównaniu ze swoim poprzednikiem, Milošem Zemanem. Sprawdzamy też, jak Pavla oceniają go sami Czesi. I co porabia obecnie Zeman.

Poza tym rozmawiamy o trwających od dwóch lat czeskich zbrojeniach. Rząd republiki kupił już ze Szwecji kilkaset transporterów opancerzonych, przymierza się do zakupu - z Niemiec i razem z niemieckim rządem, czołgów. W ostatnich dniach zaś dopięto gigantyczny kontrakt zbrojeniowy - zakup ponad 20 myśliwców F-35. Nie wiadomo jednak czy potencjalny przyszły premier - Andrej Babiš, nie będzie się próbował się z tej umowy z USA wycofać.

W odcinku jest też o tourne bez cenzury, czyli przedwyborczej akcji wicepremiera Víta Rakušana, który próbując odzyskać poparcie dla swojej partii spotyka się z mieszkańcami regionów, które zdecydowanie wolą opozycję. Wspólnie z Wojtkiem zastanawiamy się nad tym, czemu konkretnie ma służyć akcja, podczas której wicepremier zachowuje się trochę tak, jakby był nie członkiem a krytykiem rządu Petra Fiali.

Wspominamy o planach rozbudowy dwóch czeskich elektrowni atomowych, które nagle się mocno rozrosły i o tym, że droga Czech do cyfryzacji jest wyboista - tym razem na przykładzie szwankującego systemu rekrutacyjnego do szkół średnich.

Z odcinka można się też dowiedzieć, jaka zima była tej zimy w Pradze i gdzie z Wojtkiem chodzę na piwo.

Okładkowe zdjęcie pochodzi z domeny publicznej, ale dla porządku podaję, że wykonał je podoficer marynarki wojennej 1. klasy Dominique A. Pineiro. I tak, nie jest aktualne, prezydent Pavel od dawna nie chodzi w mundurze. Ale ładnie pasuje do tematu odcinka :D

W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG

Czechy: kraj kiepskich płac kobiet i niskich kar za gwałt
2024-01-30 08:00:02

Jeszcze kilka lat temu czeskie kobiety zarabiały o 1/5 mniej, niż mężczyźni na tych samych stanowiskach, teraz różnica wynosi 16 procent, ponad dwa razy więcej, niż w Polsce. Ponad połowa sprawców gwałtów, którzy staną w Czechach przed sądem, zostaje, z wyrokiem w zawieszeniu, na wolności. W rankingu równouprawnienia na stanowiskach decyzyjnych, Republika Czeska zajęła trzecie miejsce na świecie. Od końca. W tym odcinku rozmawiam z politożką dr Martyną Wasiutą , redaktor naczelną portalu Czeska Polityka , czy Czechy rzeczywiście nie są (k)rajem dla kobiet. Wychodzimy, w naszej rozmowie, od wydarzeń bardzo aktualnych - odrzucenia pod koniec stycznia 2024 roku, przez czeski senat, ratyfikacji Konwencji o zapobieganiu przemocy, znanej szerzej jako Konwencja Stambulska. O które to odrzucenie zabiegali również - bombardując senatorów mailami, działacze polskiego Ordo Iuris. W odcinku też o feminizmie ojca Czechosłowacji, Tomasza Garrique Masaryka i byłym już czeskim pośle Domiku Ferim, który został niedawno skazany za dwa gwałty - o dziwo, na wyrok więzienia. Jest też o przekłuwaniu uszu niemowląt, saunowo-basenowych obyczajach i tym, że Czesi, kiedy ich zapytać wprost, odrzucają feminizm, gdy spytać o pożądane zachowania, okazują się jednak zwolennikami równouprawnienia. W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG
Jeszcze kilka lat temu czeskie kobiety zarabiały o 1/5 mniej, niż mężczyźni na tych samych stanowiskach, teraz różnica wynosi 16 procent, ponad dwa razy więcej, niż w Polsce.
Ponad połowa sprawców gwałtów, którzy staną w Czechach przed sądem, zostaje, z wyrokiem w zawieszeniu, na wolności. W rankingu równouprawnienia na stanowiskach decyzyjnych, Republika Czeska zajęła trzecie miejsce na świecie. Od końca.

W tym odcinku rozmawiam z politożką dr Martyną Wasiutą, redaktor naczelną portalu Czeska Polityka, czy Czechy rzeczywiście nie są (k)rajem dla kobiet. Wychodzimy, w naszej rozmowie, od wydarzeń bardzo aktualnych - odrzucenia pod koniec stycznia 2024 roku, przez czeski senat, ratyfikacji Konwencji o zapobieganiu przemocy, znanej szerzej jako Konwencja Stambulska. O które to odrzucenie zabiegali również - bombardując senatorów mailami, działacze polskiego Ordo Iuris.

W odcinku też o feminizmie ojca Czechosłowacji, Tomasza Garrique Masaryka i byłym już czeskim pośle Domiku Ferim, który został niedawno skazany za dwa gwałty - o dziwo, na wyrok więzienia. Jest też o przekłuwaniu uszu niemowląt, saunowo-basenowych obyczajach i tym, że Czesi, kiedy ich zapytać wprost, odrzucają feminizm, gdy spytać o pożądane zachowania, okazują się jednak zwolennikami równouprawnienia.

W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG

Polska z Czech, Czechy z Polski. Masakra praworządnością, broń dla każdego i obstrukcja
2024-01-24 08:00:02

Polska burzliwie zmienia właśnie władze, Czechy dyskutują nad przyjęciem euro i wprowadzeniem wyborów korespondencyjnych. Nie dyskutują natomiast, mimo niedawnej strzelaniny, nad kwestią dostępu do broni. Pewne sprawy zupełnie inaczej wyglądają z zewnątrz. Dlatego w dzisiejszym odcinku, razem ze znanym już słuchaczom Czechostacji Filipem Harzerem - dziennikarzem portalu Seznam Zprávy, przyglądamy się i dziwimy kilku bieżącym wydarzeniom z Polski i Czech. Filip ocenia gwałtowny przebieg zmiany władzy w Polsce, koncentrując się szczególnie na przejmowaniu państwowych mediów z rąk PiS oraz ułaskawieniowej brazylijskiej telenoweli. Opowiada też o tym, jak te sprawy postrzegane są w Czechach i czy w ogóle gdzieś poza Polską da się je zrozumieć. Ja pochylam się nad tym, dlaczego miesiąc po tragicznej strzelaninie na Uniwersytecie Karola wszystko, na co stać czeskie władze, to wzruszenie ramionami i stwierdzenie, że tak już bywa. Wspólnie zastanawiamy się też nad tym, czy z orędzia prezydenta Petra Pavla w sprawie przyjęcia euro coś wynika i czy Czesi są eurosceptyczni, czy tylko czują wobec Unii rezerwę. Na koniec zaś przyglądamy się przypadkowi szefa czeskich nacjonalistów, pół Japończyka Tomio Okamury, który podobno pobił rekord Fidela Castro w długości wystąpienia. Przez prawie 11 godzin, opowiadając o wszystkim i nie wychodząc nawet do toalety, przemawiał w parlamencie, blokując debatę w sprawie wyborów korespondencyjnych. Dajcie znać w komentarzach, czy taka formuła odcinka Wam pasuje, zastanawiam się nad tym, by powracała ona od czasu do czasu, być może nawet cyklicznie. Aha, za grafikę na okładce odpowiada kreator treści Binga, który w ten sposób zinterpretował prośbę o rozmawiających czeskiego lwa i polskiego orła, w stylu malarza secesyjnego Alfonsa Muchy. W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG
Polska burzliwie zmienia właśnie władze, Czechy dyskutują nad przyjęciem euro i wprowadzeniem wyborów korespondencyjnych. Nie dyskutują natomiast, mimo niedawnej strzelaniny, nad kwestią dostępu do broni. Pewne sprawy zupełnie inaczej wyglądają z zewnątrz. Dlatego w dzisiejszym odcinku, razem ze znanym już słuchaczom Czechostacji Filipem Harzerem - dziennikarzem portalu Seznam Zprávy, przyglądamy się i dziwimy kilku bieżącym wydarzeniom z Polski i Czech.

Filip ocenia gwałtowny przebieg zmiany władzy w Polsce, koncentrując się szczególnie na przejmowaniu państwowych mediów z rąk PiS oraz ułaskawieniowej brazylijskiej telenoweli. Opowiada też o tym, jak te sprawy postrzegane są w Czechach i czy w ogóle gdzieś poza Polską da się je zrozumieć.

Ja pochylam się nad tym, dlaczego miesiąc po tragicznej strzelaninie na Uniwersytecie Karola wszystko, na co stać czeskie władze, to wzruszenie ramionami i stwierdzenie, że tak już bywa. Wspólnie zastanawiamy się też nad tym, czy z orędzia prezydenta Petra Pavla w sprawie przyjęcia euro coś wynika i czy Czesi są eurosceptyczni, czy tylko czują wobec Unii rezerwę.

Na koniec zaś przyglądamy się przypadkowi szefa czeskich nacjonalistów, pół Japończyka Tomio Okamury, który podobno pobił rekord Fidela Castro w długości wystąpienia. Przez prawie 11 godzin, opowiadając o wszystkim i nie wychodząc nawet do toalety, przemawiał w parlamencie, blokując debatę w sprawie wyborów korespondencyjnych. Dajcie znać w komentarzach, czy taka formuła odcinka Wam pasuje, zastanawiam się nad tym, by powracała ona od czasu do czasu, być może nawet cyklicznie.

Aha, za grafikę na okładce odpowiada kreator treści Binga, który w ten sposób zinterpretował prośbę o rozmawiających czeskiego lwa i polskiego orła, w stylu malarza secesyjnego Alfonsa Muchy.

W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG

Wieszczka, władca w łapciach, radykalne feministki. Powstanie Czech w legendach
2024-01-16 21:04:46

Według legend Czechy stworzył pierwiastek kobiecy. Faktyczną protoplastką dynastii Przemyślidów miała być wieszczka Libusza. Sama wskazała, trochę oszukując poddanych, swojego męża - Przemysła Oracza. Przydomek nieprzypadkowy - nim został księciem, Przemysł był rolnikiem. Po śmierci Libuszy zaś jej kobieca drużyna wojowniczek, buntując się przeciw zniesieniu równouprawnienia, wywołała krwawą - i w końcu przegraną - wojnę z mężczyznami. W tym odcinku zabieram Was na praski Wyszehrad - gdzie według legend - bo już nie historyków, Czechy się zaczęły. Konfrontuję państwowotwórcze mity z ustaleniami badań, opowiadam o tym, dlaczego w średniowieczu insygniami koronacyjnymi czeskich władców były łapcie z łyka, skąd wzięła się nazwa Praga i co z Czechami mieli wspólnego Celtowie. Jest też trochę o klasykach literatury, pojawia się nawet wątek kryminalny dotyczący wielkiego fałszerstwa, leżącego u podstaw nowożytnej kultury Czech. I pewien cmentarny dowcip. Cała opowieść kręci się zaś wokół czterech rzeźb, które zbombardowali Amerykanie. Na koniec zaś zdradzam, gdzie zdarza mi się pić piwo, jeśli chcę mieć święty spokój. Tradycyjnie wdzięczny będę za wszelkie komentarze a jeśli odcinek wam się podoba - o pozytywne oceny i polecanie go innym. W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG
Według legend Czechy stworzył pierwiastek kobiecy. Faktyczną protoplastką dynastii Przemyślidów miała być wieszczka Libusza. Sama wskazała, trochę oszukując poddanych, swojego męża - Przemysła Oracza. Przydomek nieprzypadkowy - nim został księciem, Przemysł był rolnikiem. Po śmierci Libuszy zaś jej kobieca drużyna wojowniczek, buntując się przeciw zniesieniu równouprawnienia, wywołała krwawą - i w końcu przegraną - wojnę z mężczyznami.

W tym odcinku zabieram Was na praski Wyszehrad - gdzie według legend - bo już nie historyków, Czechy się zaczęły.
Konfrontuję państwowotwórcze mity z ustaleniami badań, opowiadam o tym, dlaczego w średniowieczu insygniami koronacyjnymi czeskich władców były łapcie z łyka, skąd wzięła się nazwa Praga i co z Czechami mieli wspólnego Celtowie.
Jest też trochę o klasykach literatury, pojawia się nawet wątek kryminalny dotyczący wielkiego fałszerstwa, leżącego u podstaw nowożytnej kultury Czech. I pewien cmentarny dowcip.

Cała opowieść kręci się zaś wokół czterech rzeźb, które zbombardowali Amerykanie.

Na koniec zaś zdradzam, gdzie zdarza mi się pić piwo, jeśli chcę mieć święty spokój.

Tradycyjnie wdzięczny będę za wszelkie komentarze a jeśli odcinek wam się podoba - o pozytywne oceny i polecanie go innym.

W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG

Husyci: religijna rewolucja, szwedzki stół czeskiej polityki historycznej
2024-01-08 11:11:39

Do średniowiecznych Husytów chętnie odwoływali się zarówno klasycy XIX wiecznego czeskiego odrodzenia narodowego, twórcy Czechosłowacji a nawet komuniści. Dla jednych byli oni symbolem czeskiej niezłomności i bohaterstwa, dla drugich - oporu wobec niemieckości i kojarzonego z Austrią katolicyzmu. Komuniści zaś widzieli w nich protobolszewików - swego rodzaju pierwowzór zbuntowanych przeciw nierównościom klasowym marynarzy z krążownika Aurora. W tym odcinku, razem z historykiem średniowiecza - dr Janem Škvrňákem - próbujemy opowiedzieć, kim Husyci - czescy religijni rewolucjoniści z XV wieku, byli naprawdę, a kim nie byli napewno. Mówimy też o spalonym na stosie w Konstancji mistrzu Janie Husie i trwającej 15 lat krwawej wojnie domowej i zewnętrznej, będącej skutkiem ich rewolucji. Zastanawiamy się też nad tym, jaki husytyzm wywarł wpływ na późniejsze dzieje Czech, ile z niego przetrwało do dzisiaj i dlaczego średniowieczni rewolucjoniści stali się szwedzkim stołem czeskiej polityki historycznej. Tradycyjnie wdzięczny będę za wszelkie komentarze a jeśli odcinek wam się podoba - o pozytywne oceny i polecanie go innym. W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG
Do średniowiecznych Husytów chętnie odwoływali się zarówno klasycy XIX wiecznego czeskiego odrodzenia narodowego, twórcy Czechosłowacji a nawet komuniści. Dla jednych byli oni symbolem czeskiej niezłomności i bohaterstwa, dla drugich - oporu wobec niemieckości i kojarzonego z Austrią katolicyzmu. Komuniści zaś widzieli w nich protobolszewików - swego rodzaju pierwowzór zbuntowanych przeciw nierównościom klasowym marynarzy z krążownika Aurora.

W tym odcinku, razem z historykiem średniowiecza - dr Janem Škvrňákem - próbujemy opowiedzieć, kim Husyci - czescy religijni rewolucjoniści z XV wieku, byli naprawdę, a kim nie byli napewno. Mówimy też o spalonym na stosie w Konstancji mistrzu Janie Husie i trwającej 15 lat krwawej wojnie domowej i zewnętrznej, będącej skutkiem ich rewolucji.

Zastanawiamy się też nad tym, jaki husytyzm wywarł wpływ na późniejsze dzieje Czech, ile z niego przetrwało do dzisiaj i dlaczego średniowieczni rewolucjoniści stali się szwedzkim stołem czeskiej polityki historycznej.

Tradycyjnie wdzięczny będę za wszelkie komentarze a jeśli odcinek wam się podoba - o pozytywne oceny i polecanie go innym.

W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG

ZOO w godle i hymn z operetki. Czeskie symbole narodowe
2023-12-29 08:00:03

Nie, w czeskim godle nie ma krecika. Są za to cztery inne zwierzęta - dwa lwy i dwie orlice. Nie tak dawno temu, towarzyszył im jeszcze niedźwiedź. A tak w ogóle, to Republika Czeska ma godła dwa - duże i małe. I rzeczywiście - czeski hymn jest prostą, ale i bardzo wzruszającą arią z XIX wiecznej operetki. Wiele nie brakowało a zamiast niej, w podniosłych chwilach, Czesi śpiewaliby średniowieczny chorał, albo pieśń bojową Husytów. Poza godłem - czy raczej dwoma, dwoma flagami i hymnem (tylko jednym), w ustawie o czeskich symbolach narodowych zapisano też barwy republiki. Niby są tylko trzy a nie jeden ma problemy z ich właściwą kolejnością. Wpadki z tej okazji zaliczyli m.in. premier Andrej Babiš i prezydent Miloš Zeman. W odcinku o czeskich symbolach narodowych jest też rozmówek polsko-czeskich, z podkreśleniem różnic między językiem literackim a ulicy, średniowieczna legenda o chudym lwie, trochę - sięgających nawet do XII wieku - dygresji historycznych i analiza treści husyckiej pieśni bojowej. Jest też kilka utworów muzycznych a nawet wspólny występ dwóch Karlów - Kryla i Gotta. Tu obiecany link do gaci, które performerzy zawiesili zamiast prezydenckiego sztandaru: A tu link mojej ulubionej interpretacji pieśni Kdož sú Boží bojovníci , w wykonaniu brata Svatopluka Karaska: W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG
Nie, w czeskim godle nie ma krecika. Są za to cztery inne zwierzęta - dwa lwy i dwie orlice. Nie tak dawno temu, towarzyszył im jeszcze niedźwiedź. A tak w ogóle, to Republika Czeska ma godła dwa - duże i małe. I rzeczywiście - czeski hymn jest prostą, ale i bardzo wzruszającą arią z XIX wiecznej operetki.
Wiele nie brakowało a zamiast niej, w podniosłych chwilach, Czesi śpiewaliby średniowieczny chorał, albo pieśń bojową Husytów.
Poza godłem - czy raczej dwoma, dwoma flagami i hymnem (tylko jednym), w ustawie o czeskich symbolach narodowych zapisano też barwy republiki. Niby są tylko trzy a nie jeden ma problemy z ich właściwą kolejnością. Wpadki z tej okazji zaliczyli m.in. premier Andrej Babiš i prezydent Miloš Zeman.
W odcinku o czeskich symbolach narodowych jest też rozmówek polsko-czeskich, z podkreśleniem różnic między językiem literackim a ulicy, średniowieczna legenda o chudym lwie, trochę - sięgających nawet do XII wieku - dygresji historycznych i analiza treści husyckiej pieśni bojowej.
Jest też kilka utworów muzycznych a nawet wspólny występ dwóch Karlów - Kryla i Gotta.

Tu obiecany link do gaci, które performerzy zawiesili zamiast prezydenckiego sztandaru:

A tu link mojej ulubionej interpretacji pieśni Kdož sú Boží bojovníci, w wykonaniu brata Svatopluka Karaska:
  • W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG

Najważniejsze czeskie święta. Boże Narodzenie w bezbożnym kraju
2023-12-19 08:00:03

Niektórzy twierdzą, że Czechy to najbardziej laicki kraj na świecie. Równocześnie nie ma dla Czechów ważniejszego, tradycyjniej obchodzonego i mocniej przeżywanego święta, niż Vánoce - Boże Narodzenie, których kulminacją - w wielu czeskich domach - jest pasterka. W tym odcinku Czechostacji próbuję, razem z dyrektorem Czeskiego Centrum w Warszawie Petrem Vlčkem opowiedzieć o tym, jak wyglądają typowe czeskie święta. Co ląduje na stole, kto przynosi prezenty pod choinkę i skąd się w ogóle w Czechach choinka wzięła. Rozmawiamy też o karpiach, stawach hodowlanych, wojnie na sałatki kartoflane oraz wpływach niemieckich w czeskiej kulturze. Wyjaśniamy fenomen telewizyjnych pohadek - bajek i zastanawiamy się nad tym, po co Czesi chodzą na pasterkę i co tak naprawdę obchodzą w Vánoce. Dołączam obiecany link do Czeskiej Mszy Bożonarodzeniowej Jakuba Jana Ryby, tu w wykonaniu Praskiego Konserwatorium. Jeśli możecie, w komentarzach podzielcie się swoimi doświadczeniami w kwestii zadanego w podcaście pytania o zimne ognie. * W odcinku wykorzystuję fragment kolędy "Narodil se Kristus Pan" e-cirkev na licencji CC. * W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG
Niektórzy twierdzą, że Czechy to najbardziej laicki kraj na świecie. Równocześnie nie ma dla Czechów ważniejszego, tradycyjniej obchodzonego i mocniej przeżywanego święta, niż Vánoce - Boże Narodzenie, których kulminacją - w wielu czeskich domach - jest pasterka.

W tym odcinku Czechostacji próbuję, razem z dyrektorem Czeskiego Centrum w Warszawie Petrem Vlčkem opowiedzieć o tym, jak wyglądają typowe czeskie święta. Co ląduje na stole, kto przynosi prezenty pod choinkę i skąd się w ogóle w Czechach choinka wzięła.

Rozmawiamy też o karpiach, stawach hodowlanych, wojnie na sałatki kartoflane oraz wpływach niemieckich w czeskiej kulturze. Wyjaśniamy fenomen telewizyjnych pohadek - bajek i zastanawiamy się nad tym, po co Czesi chodzą na pasterkę i co tak naprawdę obchodzą w Vánoce.

Dołączam obiecany link do Czeskiej Mszy Bożonarodzeniowej Jakuba Jana Ryby, tu w wykonaniu Praskiego Konserwatorium.

Jeśli możecie, w komentarzach podzielcie się swoimi doświadczeniami w kwestii zadanego w podcaście pytania o zimne ognie.

* W odcinku wykorzystuję fragment kolędy "Narodil se Kristus Pan" e-cirkev na licencji CC.

* W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG

Informacja dotycząca prawa autorskich: Wszelka prezentowana tu zawartość podkastu jest własnością jego autora

Wyszukiwanie

Kategorie