Pogawędnik Filozoficzny

Gadamy o filozofii i jej okolicach. Rzeczowo, ale nie zawsze w akademickim tonie. Serio, ale nie bardzo poważnie. W duchu pogawędki, niekoniecznie konwersatorium.

Pogawędnik redagują pracownicy Instytutu Filozofii UMK: Marcin T. Zdrenka i Adam Grzeliński przy współpracy Piotra Domerackiego,
wspierani przez wspólnotę osób zaprzyjaźnionych z toruńską filozofią.

Główny motyw graficzny podkastu - Nikodem Pręgowski. 
Główny temat muzyczny - Waldemar Bata. 


Odcinki od najnowszych:

O pięknie | PF 92
2023-02-06 06:00:00

Zapraszamy do wysłuchania krótkiej opowieści o pięknie. Znane w dziejach jako kalon , pulchrum czy bellezza , od zawsze przykuwa nasze spojrzenie i od początku istnienia filozofii jest przedmiotem namysłu artystów, teoretyków sztuki, estetyków i filozofów. Próbujemy nieco uporządkować nasze myślenie na jego temat. Piękno wydaje się bowiem czymś oczywistym, jednak często mylimy je z innymi wartościami. Budzi nasz zachwyt, ale jednak przybiera rozmaite formy. Okazuje się, że  piękno bowiem pięknu nierówne. Patronat medialny Pogawędnika: Dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!" https://filozofuj.eu/ Dodatkowa muzyka ilustracyjna: Music_For_Videos from Pixabay . Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite: https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

Zapraszamy do wysłuchania krótkiej opowieści o pięknie. Znane w dziejach jako kalon, pulchrum czy bellezza, od zawsze przykuwa nasze spojrzenie i od początku istnienia filozofii jest przedmiotem namysłu artystów, teoretyków sztuki, estetyków i filozofów.
Próbujemy nieco uporządkować nasze myślenie na jego temat. Piękno wydaje się bowiem czymś oczywistym, jednak często mylimy je z innymi wartościami. Budzi nasz zachwyt, ale jednak przybiera rozmaite formy. Okazuje się, że  piękno bowiem pięknu nierówne.

Patronat medialny Pogawędnika:
Dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
https://filozofuj.eu/


Dodatkowa muzyka ilustracyjna: Music_For_Videos from Pixabay.

Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

O Florianie Znanieckim | PF 91
2023-01-23 06:00:00

Gawędzimy o Florianie Znanieckim - klasyku socjologu, ale także filozofie. Naszym przewodnikiem jest dr Łukasz Dominiak z Instytutu Socjologii UMK w Toruniu.  Dodatkowym powodem rozmowy jest ukazanie się książki prof. Lecha Witkowskiego pt. „Uroszczenia i transaktualność w humanistyce. Florian Znaniecki: dziedzictwo idei i jego pęknięcia”, Kraków 2022, o której jednak porozmawiamy kiedy indziej. Samą książkę odnajdziecie tutaj . Patronat medialny Pogawędnika:  Dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!" https://filozofuj.eu/ Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite: https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

Gawędzimy o Florianie Znanieckim - klasyku socjologu, ale także filozofie.
Naszym przewodnikiem jest dr Łukasz Dominiak z Instytutu Socjologii UMK w Toruniu.
 Dodatkowym powodem rozmowy jest ukazanie się książki prof. Lecha Witkowskiego pt. „Uroszczenia i transaktualność w humanistyce. Florian Znaniecki: dziedzictwo idei i jego pęknięcia”, Kraków 2022, o której jednak porozmawiamy kiedy indziej. Samą książkę odnajdziecie tutaj.

Patronat medialny Pogawędnika: 
Dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
https://filozofuj.eu/

Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

O filozofii w internetach, czyli blogach, streamach, podkastach itp. | PF 90
2023-01-09 06:00:00

Nowy rok nastraja nas do myślenia o przyszłości. Dlatego rozmawiamy o nowych formach komunikacji w filozofii, które wyrosły w internecie niezależnie od tradycyjnych lektur czy akademii. Naszymi przewodnikami są: dr Alicja Pietras z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach - wykładowczyni i blogerka oraz Pylyp (Filip) Bilyi - twórca i spiritus movens platformy "Filozofia tak bardzo". Swoje trzy grosze dorzuci Adam Grzeliński jako redaktor naczelny szacownego kwartalnika "Ruch Filozoficzny" oraz, obok Marcina Zdrenki, współtwórca podkastu filozoficznego. Odcinka nie mogliśmy zilustrować inaczej, niż supernowoczenym produktem grafikopodobnym. Poprosiliśmy sztuczną inteligencję z portalu Dalle-e 2 , żeby pokazała, jak wyobraża sobie podkast przyszłości w stylu cyberpunkowym. Patronat medialny Pogawędnika: Dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!" https://filozofuj.eu/ Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite: https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

Nowy rok nastraja nas do myślenia o przyszłości. Dlatego rozmawiamy o nowych formach komunikacji w filozofii, które wyrosły w internecie niezależnie od tradycyjnych lektur czy akademii.
Naszymi przewodnikami są: dr Alicja Pietras z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach - wykładowczyni i blogerka oraz Pylyp (Filip) Bilyi - twórca i spiritus movens platformy "Filozofia tak bardzo". Swoje trzy grosze dorzuci Adam Grzeliński jako redaktor naczelny szacownego kwartalnika "Ruch Filozoficzny" oraz, obok Marcina Zdrenki, współtwórca podkastu filozoficznego.

Odcinka nie mogliśmy zilustrować inaczej, niż supernowoczenym produktem grafikopodobnym. Poprosiliśmy sztuczną inteligencję z portalu Dalle-e 2, żeby pokazała, jak wyobraża sobie podkast przyszłości w stylu cyberpunkowym.

Patronat medialny Pogawędnika:
Dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
https://filozofuj.eu/

Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

O przyjemności | PF 89
2022-12-26 06:00:00

Gawędzimy o przyjemności, tym razem w Lublinie. Naszym przewodnikiem jest profesor Lesław Hostyński z UMCS, autor książki "O przyjemności. Od starożytnej hedone po oświeceniowy libertynizm i utylitaryzm", PWN, Warszawa 2022, dostępnej tutaj . Ilustracja: John William Waterhouse, "Psyche Opening the Golden Box", 1903. Efekty dźwiękowe: Pixabay . Patronat medialny Pogawędnika:  dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!" https://filozofuj.eu/ Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite: https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

Gawędzimy o przyjemności, tym razem w Lublinie. Naszym przewodnikiem jest profesor Lesław Hostyński z UMCS, autor książki "O przyjemności. Od starożytnej hedone po oświeceniowy libertynizm i utylitaryzm", PWN, Warszawa 2022, dostępnej tutaj.

Ilustracja: John William Waterhouse, "Psyche Opening the Golden Box", 1903.
Efekty dźwiękowe: Pixabay.

Patronat medialny Pogawędnika:  dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
https://filozofuj.eu/

Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

O fudze melancholii, czyli konferencji w Krakowie | PF 88
2022-12-12 06:00:00

Gawędzimy o konferencji "Fuga melancholii" zorganizowanej przez Katedrę Filozofii Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Instytut Filozofii i Socjologii oraz Szkołę Doktorską Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie. Naszymi przewodnikami są prof. Piotr Augustyniak i dr Łukasz Kołoczek. Odcinek ilustrujemy fragmentem ryciny pt. "Powietrze (Melancholik)") z serii "Cztery temperamenty" z warsztatu Jacquesa de Gheyna II (1565–1629 ), autorstwa (prawdopodobnie) Zachariasa Dolendo (1561–ok. 1604). Muzyka: Lexin_Music z Pixabay Patronat medialny Pogawędnika:  dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!" https://filozofuj.eu/ Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite: https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

Gawędzimy o konferencji "Fuga melancholii" zorganizowanej przez Katedrę Filozofii Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Instytut Filozofii i Socjologii oraz Szkołę Doktorską Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie.
Naszymi przewodnikami są prof. Piotr Augustyniak i dr Łukasz Kołoczek.

Odcinek ilustrujemy fragmentem ryciny pt. "Powietrze (Melancholik)") z serii "Cztery temperamenty" z warsztatu Jacquesa de Gheyna II (1565–1629 ), autorstwa (prawdopodobnie) Zachariasa Dolendo (1561–ok. 1604).

Muzyka: Lexin_Music z Pixabay

Patronat medialny Pogawędnika:  dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
https://filozofuj.eu/

Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

O sztuce współczesnej i filozofii | PF 87
2022-11-28 06:00:00

Rozmawiamy o sztuce współczesnej, która niekiedy zrywa z tradycją i jest niezrozumiała, budzi zaciekawienie, nierzadko zakłopotanie, a nawet oburzenie. Zastanawiamy się, czy tradycyjne kategorie służące do opisu sztuki – choćby takie jak piękno czy postawa estetyczna – są jeszcze aktualne i czy filozofia pomaga w rozumieniu twórczości współczesnych artystów. W dyskusji udział biorą: Malina Barcikowska (krytyczka sztuki pasjonująca się sztuką współczesną i animatorka kultury), Kinga Kaśkiewicz (historyk filozofii i estetyki, miłośniczka fotografii) oraz Adam Grzeliński (historyk filozofii i tłumacz). Patronat medialny Pogawędnika:  dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!" https://filozofuj.eu/ Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite: https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

Rozmawiamy o sztuce współczesnej, która niekiedy zrywa z tradycją i jest niezrozumiała, budzi zaciekawienie, nierzadko zakłopotanie, a nawet oburzenie. Zastanawiamy się, czy tradycyjne kategorie służące do opisu sztuki – choćby takie jak piękno czy postawa estetyczna – są jeszcze aktualne i czy filozofia pomaga w rozumieniu twórczości współczesnych artystów. W dyskusji udział biorą: Malina Barcikowska (krytyczka sztuki pasjonująca się sztuką współczesną i animatorka kultury), Kinga Kaśkiewicz (historyk filozofii i estetyki, miłośniczka fotografii) oraz Adam Grzeliński (historyk filozofii i tłumacz).

Patronat medialny Pogawędnika:  dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
https://filozofuj.eu/

Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

O nauczaniu etyki w szkole i czy doktorat z filozofii temu szkodzi | PF 86
2022-11-14 06:00:00

Rozmawiamy z dr. Aleksandrą Kondrat, która opowiada jak to jest być dzisiaj nauczycielem, jak się naucza etyki w kilku szkołach i dwóch miastach na raz i czy doktorat z filozofii trochę w tym nie …przeszkadza. Ponieważ wracamy do tematu nauczania filozofii i etyki poza murami akademii, polecamy także nasze poprzednie rozmowy z Beatą Bożejewicz, Krystianem Karczem i Łukaszem Krzywoniem (odcinki 37 i 43): PF #37: https://pogawednik_filozoficzny.buzzsprout.com/872089/7253281-o-nauczaniu-etyki-w-szkole PF #43: https://pogawednik_filozoficzny.buzzsprout.com/872089/8259144-o-filozofowaniu-z-dziecmi Patronat medialny Pogawędnika:  dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!" https://filozofuj.eu/   Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite: https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

Rozmawiamy z dr. Aleksandrą Kondrat, która opowiada jak to jest być dzisiaj nauczycielem, jak się naucza etyki w kilku szkołach i dwóch miastach na raz i czy doktorat z filozofii trochę w tym nie …przeszkadza.

Ponieważ wracamy do tematu nauczania filozofii i etyki poza murami akademii, polecamy także nasze poprzednie rozmowy z Beatą Bożejewicz, Krystianem Karczem i Łukaszem Krzywoniem (odcinki 37 i 43):

PF #37: https://pogawednik_filozoficzny.buzzsprout.com/872089/7253281-o-nauczaniu-etyki-w-szkole

PF #43: https://pogawednik_filozoficzny.buzzsprout.com/872089/8259144-o-filozofowaniu-z-dziecmi

Patronat medialny Pogawędnika:  dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
https://filozofuj.eu/

 

Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

O sarmatyzmie i jego "długim trwaniu" | PF 85
2022-10-31 06:00:00

Zapraszamy na rozmowę o „długim trwaniu” sarmatyzmu. Ale nie lękajcie się – to nie jest gadanina tylko o historii, ale jak najbardziej aktualnych zjawiskach w literaturze, kulturze, a nawet współczesnej scenie politycznej. Do tego trochę o sienkiewiczowskim Zagłobie, szlacheckim opilstwie i obżarstwie, wolności jako swawoli, liberalnych mediach i odrzucaniu nowoczesności.  Naszym przewodnikiem będzie prof. Paweł Bohuszewicz z Katedry Antropologii Literatury i Nowych Mediów Instytutu Literaturoznawstwa UMK w Toruniu. Do ilustracji wykorzystaliśmy fragment "Portretu szlachcica 'bez ucha'" nieznanego malarza z XVIII w.  z Muzeum Okręgowego w Tarnowie oraz współczesną fotografię Dariusza Kowalczyka: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Park_nad_Balatonem_w_nocy_Warszawa_Goc%C5%82aw.jpg Patronat medialny Pogawędnika:  dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!" https://filozofuj.eu/ Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite: https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

Zapraszamy na rozmowę o „długim trwaniu” sarmatyzmu. Ale nie lękajcie się – to nie jest gadanina tylko o historii, ale jak najbardziej aktualnych zjawiskach w literaturze, kulturze, a nawet współczesnej scenie politycznej. Do tego trochę o sienkiewiczowskim Zagłobie, szlacheckim opilstwie i obżarstwie, wolności jako swawoli, liberalnych mediach i odrzucaniu nowoczesności. 

Naszym przewodnikiem będzie prof. Paweł Bohuszewicz z Katedry Antropologii Literatury i Nowych Mediów Instytutu Literaturoznawstwa UMK w Toruniu.

Do ilustracji wykorzystaliśmy fragment "Portretu szlachcica 'bez ucha'" nieznanego malarza z XVIII w.  z Muzeum Okręgowego w Tarnowie oraz współczesną fotografię Dariusza Kowalczyka:
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Park_nad_Balatonem_w_nocy_Warszawa_Goc%C5%82aw.jpg

Patronat medialny Pogawędnika:  dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
https://filozofuj.eu/

Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

O odsyłaniu filozofii do lamusa | PF 84
2022-10-17 06:00:00

Zapraszamy na odcinek odrobinę nostalgiczny. Będziemy mówić o próbach odesłania filozofii i jej wynalazków do lamusa, czyli na (podobno) zasłużoną emeryturę. Bezpośrednią inspiracją jest dla nas wiersz Antoniego Słonimskiego pt. „Lamus”. Dlaczego jednak (znowu!) odwołujemy się do poezji? Bo ulegamy nastrojowi chwili, w której tegoroczną literacką nagrodę Nike otrzymuje po dłuższej przerwie autor poetyckiego tomiku pt. „Mondo Cane” - Jerzy Jarniewicz. No i wciąż jeszcze pamiętamy walijskiego poetę Dylana Thomasa, który wszystkim odsyłanym do lamusa nie pozwala "wchodzić łagodnie do tej dobrej nocy". Wiersz Antoniego Słonimskiego w interpretacji Niko Niakasa. Fragment wiersza Dylana Thomasa “Do not go gentle into that good night” w inerpretacji Michaela Sheena za: https://www.youtube.com/watch?v=w-sM-t1KI_Y . Fotografia ilustracyjna: Mandeep Singh - https://pixahive.com/photo/old-door-knob/ Muzyka ilustracyjna: Ashot-Danielyan-Composer from Pixabay . Patronat medialny Pogawędnika:  dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!" https://filozofuj.eu/ Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite: https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

Zapraszamy na odcinek odrobinę nostalgiczny. Będziemy mówić o próbach odesłania filozofii i jej wynalazków do lamusa, czyli na (podobno) zasłużoną emeryturę.
Bezpośrednią inspiracją jest dla nas wiersz Antoniego Słonimskiego pt. „Lamus”. Dlaczego jednak (znowu!) odwołujemy się do poezji? Bo ulegamy nastrojowi chwili, w której tegoroczną literacką nagrodę Nike otrzymuje po dłuższej przerwie autor poetyckiego tomiku pt. „Mondo Cane” - Jerzy Jarniewicz. No i wciąż jeszcze pamiętamy walijskiego poetę Dylana Thomasa, który wszystkim odsyłanym do lamusa nie pozwala "wchodzić łagodnie do tej dobrej nocy".

Wiersz Antoniego Słonimskiego w interpretacji Niko Niakasa.
Fragment wiersza Dylana Thomasa “Do not go gentle into that good night” w inerpretacji Michaela Sheena za: https://www.youtube.com/watch?v=w-sM-t1KI_Y.

Fotografia ilustracyjna: Mandeep Singh - https://pixahive.com/photo/old-door-knob/
Muzyka ilustracyjna: Ashot-Danielyan-Composer from Pixabay.

Patronat medialny Pogawędnika:  dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
https://filozofuj.eu/

Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

O kocie i wyzwaniach metafizyki | PF 83
2022-10-03 06:00:00

Tym razem opowiadamy do czego służy metafizyka. Czy współcześnie jesteśmy w stanie powiedzieć coś innego niż ci, którzy tworzyli jej historię? Czy jest zabawką żyjących abstraktami umysłów, bez której można się obyć jak bez w gruncie rzeczy zbędnego gadżetu?  Michael Loux i Thomas Crisp, autorzy współczesnego przewodnika po metafizyce,  przekonują, że punktem wyjścia rozstrzygnięć wypracowywanych przez filozofów są podstawowe intuicje zawarte w myśleniu przedfilozoficznym, jak chociażby ta, że otaczają nas poszczególne przedmioty, które składają się z części, trwają pomimo upływu czasu, że w ich opisie posługujemy się pojęciami itd. Kłopot zaczyna się jednak wtedy, gdy dążąc do precyzji, zaczynamy wyrażać owe intuicje w języku ścisłych pojęć. Ów sprawdzian zdrowego rozsądku rodzi spory, prowadzi do aporii, lecz od początku ludzkiego myślenia stanowi dla nas niesłabnące wyzwanie.  W odcinku o metafizyce nie może zabraknąć kota – opowiadamy więc także i o nim – o kocie Tobiaszu. Za ilustrację służy obraz Susan Herbert, będący kocią parafrazą pracy Rembrandta "De Staalmeesters" 1662 (S. Herbert, "Cats Galore. A Compedium of Culured Cats", Thames & Hudson, 2015, s. 55). Patronat medialny Pogawędnika:  dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!" https://filozofuj.eu/ Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite: https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

Tym razem opowiadamy do czego służy metafizyka. Czy współcześnie jesteśmy w stanie powiedzieć coś innego niż ci, którzy tworzyli jej historię? Czy jest zabawką żyjących abstraktami umysłów, bez której można się obyć jak bez w gruncie rzeczy zbędnego gadżetu? 
Michael Loux i Thomas Crisp, autorzy współczesnego przewodnika po metafizyce,  przekonują, że punktem wyjścia rozstrzygnięć wypracowywanych przez filozofów są podstawowe intuicje zawarte w myśleniu przedfilozoficznym, jak chociażby ta, że otaczają nas poszczególne przedmioty, które składają się z części, trwają pomimo upływu czasu, że w ich opisie posługujemy się pojęciami itd. Kłopot zaczyna się jednak wtedy, gdy dążąc do precyzji, zaczynamy wyrażać owe intuicje w języku ścisłych pojęć. Ów sprawdzian zdrowego rozsądku rodzi spory, prowadzi do aporii, lecz od początku ludzkiego myślenia stanowi dla nas niesłabnące wyzwanie. 

W odcinku o metafizyce nie może zabraknąć kota – opowiadamy więc także i o nim – o kocie Tobiaszu.

Za ilustrację służy obraz Susan Herbert, będący kocią parafrazą pracy Rembrandta "De Staalmeesters" 1662 (S. Herbert, "Cats Galore. A Compedium of Culured Cats", Thames & Hudson, 2015, s. 55).

Patronat medialny Pogawędnika:  dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
https://filozofuj.eu/

Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

Informacja dotycząca prawa autorskich: Wszelka prezentowana tu zawartość podkastu jest własnością jego autora

Wyszukiwanie

Kategorie