Pogawędnik Filozoficzny

Gadamy o filozofii i jej okolicach. Rzeczowo, ale nie zawsze w akademickim tonie. Serio, ale nie bardzo poważnie. W duchu pogawędki, niekoniecznie konwersatorium.

Pogawędnik redagują pracownicy Instytutu Filozofii UMK: Marcin T. Zdrenka i Adam Grzeliński przy współpracy Piotra Domerackiego,
wspierani przez wspólnotę osób zaprzyjaźnionych z toruńską filozofią.

Główny motyw graficzny podkastu - Nikodem Pręgowski. 
Główny temat muzyczny - Waldemar Bata. 


Odcinki od najnowszych:

O moralności kanibali, czyli tako rzecze Ayn Rand | PF 44
2021-04-26 06:00:00

Jednych irytuje, innych inspiruje; ma grono wiernych wyznawców i zniecierpliwionych przeciwników. Chociaż nie żyje już od czterech dekad, wciąż sieje intelektualny ferment. Przed Wami filozofka, pisarka, publicystka i orędowniczka cnoty egoizmu - Ayn Rand. Przewodnikiem po jej myśli jest dr Sławomir Drelich z Katedry Myśli Politycznej Wydziału Nauk o Polityce i Bezpieczeństwie UMK, autor książki "Moralność kanibali. Ayn Rand wobec lewicowej wizji społeczeństwa" (Toruń 2020). Patronat medialny: dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!" ( https://filozofuj.eu/ ​). Kontakt: https://www.facebook.com/PogawednikFilozoficzny ; email: pogawednik.filozoficzny@gmail.com . Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite: https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

Jednych irytuje, innych inspiruje; ma grono wiernych wyznawców i zniecierpliwionych przeciwników. Chociaż nie żyje już od czterech dekad, wciąż sieje intelektualny ferment. Przed Wami filozofka, pisarka, publicystka i orędowniczka cnoty egoizmu - Ayn Rand.
Przewodnikiem po jej myśli jest dr Sławomir Drelich z Katedry Myśli Politycznej Wydziału Nauk o Polityce i Bezpieczeństwie UMK, autor książki "Moralność kanibali. Ayn Rand wobec lewicowej wizji społeczeństwa" (Toruń 2020).

Patronat medialny: dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!" (https://filozofuj.eu/​).

Kontakt: https://www.facebook.com/PogawednikFilozoficzny; email: pogawednik.filozoficzny@gmail.com.

Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

O filozofowaniu z dziećmi | PF 43
2021-04-12 06:00:00

Obiecaliśmy w odcinku #37 pt. "O nauczaniu etyki", że wrócimy do tematu edukacji nie tylko etycznej, ale i filozoficznej. Teraz tej obietnicy dotrzymujemy dzięki naszym Gościom: znanemu Wam już Krystianowi Karczowi ze Szkoły Da Vinci oraz Łukaszowi Krzywoniowi, pracującemu z dziećmi i młodzieżą w Irlandii. Obaj panowie są nie tylko doświadczonymi  nauczycielami filozofii, ale także pomysłodawcami programu nauczania filozofii, realizowanemu dzięki przygotowywanej właśnie książce pod redakcją Łukasza (powstałej przy współpracy Krystiana oraz grona innych specjalistów) pt. "Filozofuj z dziećmi 2". Wprawdzie filozofowie i filozofki karmią się głównie ideami, to wydanie książki wymaga nieco innych środków. Dlatego zachęcamy wszystkich do wsparcia tego projektu wydawniczego pod adresem: https://zrzutka.pl/djer55. Patronat medialny odcinka: dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!" ( https://filozofuj.eu/ ​).  Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite: https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

Obiecaliśmy w odcinku #37 pt. "O nauczaniu etyki", że wrócimy do tematu edukacji nie tylko etycznej, ale i filozoficznej. Teraz tej obietnicy dotrzymujemy dzięki naszym Gościom: znanemu Wam już Krystianowi Karczowi ze Szkoły Da Vinci oraz Łukaszowi Krzywoniowi, pracującemu z dziećmi i młodzieżą w Irlandii.
Obaj panowie są nie tylko doświadczonymi  nauczycielami filozofii, ale także pomysłodawcami programu nauczania filozofii, realizowanemu dzięki przygotowywanej właśnie książce pod redakcją Łukasza (powstałej przy współpracy Krystiana oraz grona innych specjalistów) pt. "Filozofuj z dziećmi 2".
Wprawdzie filozofowie i filozofki karmią się głównie ideami, to wydanie książki wymaga nieco innych środków. Dlatego zachęcamy wszystkich do wsparcia tego projektu wydawniczego pod adresem: https://zrzutka.pl/djer55.

Patronat medialny odcinka: dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!" (https://filozofuj.eu/​). 


Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

O największym stoiku nowożytności | PF 42
2021-03-29 06:00:00

Czy jeszcze pamiętamy, że filozofia to nie tylko teoretyczne, abstrakcyjne rozważania, ale także ćwiczenie się w mądrości i kształtowanie charakteru? Wewnętrzne siłowanie się?  Z okazji obchodzonej niedawno 350. rocznicy urodzin Shaftesbury'ego (1671-1713) zapraszamy na spotkanie z myślicielem, którego pisma swego czasu narobiły dużo zamieszania w filozofii, a jego prywatne notatniki zawierające przepisy właściwego kierowania życiem można  z powodzeniem umieścić na tej samej półce, co dzieła Epikteta i Marka Aureliusza.  Szanowni Państwo, przed Państwem Anthony Ashley Cooper, 3. lord Shaftesbury, największy stoik nowożytności. Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite: https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

Czy jeszcze pamiętamy, że filozofia to nie tylko teoretyczne, abstrakcyjne rozważania, ale także ćwiczenie się w mądrości i kształtowanie charakteru? Wewnętrzne siłowanie się? 

Z okazji obchodzonej niedawno 350. rocznicy urodzin Shaftesbury'ego (1671-1713) zapraszamy na spotkanie z myślicielem, którego pisma swego czasu narobiły dużo zamieszania w filozofii, a jego prywatne notatniki zawierające przepisy właściwego kierowania życiem można  z powodzeniem umieścić na tej samej półce, co dzieła Epikteta i Marka Aureliusza. 

Szanowni Państwo, przed Państwem Anthony Ashley Cooper, 3. lord Shaftesbury, największy stoik nowożytności.

Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

O eugenice z prof. Zdzisławą Piątek | PF 41
2021-03-15 06:00:00

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy o eugenice. Gościmy prof. Zdzisławę Piątek, zasłużoną badaczkę filozofii nauki i filozofii przyrody, ze szczególnym uwzględnieniem ewolucjonizmu i filozofii środowiskowej.  Rozmawiamy o koncepcji, którą – jak się powszechnie wydaje – dawno porzucono. Jest bowiem postrzegana jako kontrowersyjna, nawet niebezpieczna, a postulujących program ulepszania ludzkości badaczy piętnuje się jako zwolenników rozwiązań typowych dla państw totalitarnych. Możliwe jednak, że tylko daliśmy się zdominować zideologizowanemu i jednostronnemu sposobowi widzenia tej koncepcji, a nad programem Francisa Galtona warto się ponownie poważnie zastanowić. Profesor Piątek, autorka książki „Eugenika – zagrożenie czy nadzieja ludzkości?” z pewnością rzuca nowe światło na to zagadnienie. Prof. Zdzisława Piątek – emerytowana profesor zwyczajny w Instytucie Filozofii UJ. Absolwentka dwóch fakultetów Uniwersytetu Warszawskiego. Prowadzi badania w dziedzinie szeroko rozumianej filozofii nauki i filozofii przyrody, ze szczególnym uwzględnieniem ewolucjonizmu oraz filozofii środowiskowej. Jej najważniejsze publikacje to: „Biologiczne podstawy języka a N. Chomsky’ego koncepcja gramatyki” (1978), „Aspekty antropocentryzmu” (1988), „Biologia wobec płci i seksu” (1994), „Etyka środowiskowa. Nowe spojrzenie na miejsce człowieka w przyrodzie” (1998), „Pawi ogon, czyli o biologicznych uwarunkowaniach kultury” (2007), „Ekofilozofia” (2008), „O śmierci, seksie i metodzie in vitro (2011), „Eugenika. Zagrożenie czy nadzieja ludzkości? (2020). Jest autorką ponad stu dwudziestu artykułów naukowych publikowanych w czasopismach polskich i zagranicznych. Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite: https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy o eugenice. Gościmy prof. Zdzisławę Piątek, zasłużoną badaczkę filozofii nauki i filozofii przyrody, ze szczególnym uwzględnieniem ewolucjonizmu i filozofii środowiskowej. 

Rozmawiamy o koncepcji, którą – jak się powszechnie wydaje – dawno porzucono. Jest bowiem postrzegana jako kontrowersyjna, nawet niebezpieczna, a postulujących program ulepszania ludzkości badaczy piętnuje się jako zwolenników rozwiązań typowych dla państw totalitarnych. Możliwe jednak, że tylko daliśmy się zdominować zideologizowanemu i jednostronnemu sposobowi widzenia tej koncepcji, a nad programem Francisa Galtona warto się ponownie poważnie zastanowić. Profesor Piątek, autorka książki „Eugenika – zagrożenie czy nadzieja ludzkości?” z pewnością rzuca nowe światło na to zagadnienie.

Prof. Zdzisława Piątek – emerytowana profesor zwyczajny w Instytucie Filozofii UJ. Absolwentka dwóch fakultetów Uniwersytetu Warszawskiego. Prowadzi badania w dziedzinie szeroko rozumianej filozofii nauki i filozofii przyrody, ze szczególnym uwzględnieniem ewolucjonizmu oraz filozofii środowiskowej. Jej najważniejsze publikacje to: „Biologiczne podstawy języka a N. Chomsky’ego koncepcja gramatyki” (1978), „Aspekty antropocentryzmu” (1988), „Biologia wobec płci i seksu” (1994), „Etyka środowiskowa. Nowe spojrzenie na miejsce człowieka w przyrodzie” (1998), „Pawi ogon, czyli o biologicznych uwarunkowaniach kultury” (2007), „Ekofilozofia” (2008), „O śmierci, seksie i metodzie in vitro (2011), „Eugenika. Zagrożenie czy nadzieja ludzkości? (2020).

Jest autorką ponad stu dwudziestu artykułów naukowych publikowanych w czasopismach polskich i zagranicznych.

Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

O humanistycznym nomadzie | PF 40
2021-03-01 06:00:00

Do tego odcinka zaprosiliśmy nietypowego Gościa, który dopiero po chwili gotów jest przyznać, że jest trochę filozofem. Doktor Michał Rydlewski z Uniwersytetu Wrocławskiego jest bowiem także etnologiem, medio-, ludo- i kulturoznawcą oraz – także (zgodził się na to nasze przezwisko) – humanistycznym nomadą. Studiował w wielu ośrodkach, wiązał się z wieloma dyscyplinami, z wielu pieców chleb jadł. Jest zatem świetnym przewodnikiem dla wszystkich tych, którzy dopiero szukają dla siebie drogi i dla których filozofia pozostaje jedną z wielu możliwości. Do tego gadamy o szkole poznańskiej, warszawskiej i toruńskiej etnologii, programach typu talent show, wielkich korporacjach i kulturze upokarzania. Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite: https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

Do tego odcinka zaprosiliśmy nietypowego Gościa, który dopiero po chwili gotów jest przyznać, że jest trochę filozofem. Doktor Michał Rydlewski z Uniwersytetu Wrocławskiego jest bowiem także etnologiem, medio-, ludo- i kulturoznawcą oraz – także (zgodził się na to nasze przezwisko) – humanistycznym nomadą. Studiował w wielu ośrodkach, wiązał się z wieloma dyscyplinami, z wielu pieców chleb jadł. Jest zatem świetnym przewodnikiem dla wszystkich tych, którzy dopiero szukają dla siebie drogi i dla których filozofia pozostaje jedną z wielu możliwości. Do tego gadamy o szkole poznańskiej, warszawskiej i toruńskiej etnologii, programach typu talent show, wielkich korporacjach i kulturze upokarzania.

Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

O kwartalniku "Ruch Filozoficzny" | PF 39
2021-02-15 06:00:00

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy o jednym z najstarszych regularnie ukazujących się polskich czasopism filozoficznych - kwartalniku "Ruch Filozoficzny". Gawędzić będą: obecny redaktor naczelny, były redaktor naczelny, zastępca redaktora naczelnego, dwóch byłych sekretarzy redakcji (obecny sekretarz redakcji nie gawędzi, bo ma za dużo pracy) i … sami się pogubiliśmy w tej wyliczance.  Ważne jest to, że gościmy po raz pierwszy w "Pogawędniku" prof. Ryszarda Wiśniewskiego - wieloletniego redaktora naczelnego RF. Rozmawiamy o tradycji i teraźniejszości rodzimych pism filozoficznych, o wyzwaniach przyszłości, o redakcyjnej kuchni i o tym, że nie należy prosić w redakcyjnym liście do nestorki polskiej filozofii o poprawienie  biogramu, bo ten się troszkę zestarzał. A dlaczego startujemy z premierą tydzień przed planowanym terminem? Bo chcemy zdążyć przed pierwszymi urodzinami naszego podkastu 19 lutego. Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite: https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy o jednym z najstarszych regularnie ukazujących się polskich czasopism filozoficznych - kwartalniku "Ruch Filozoficzny". Gawędzić będą: obecny redaktor naczelny, były redaktor naczelny, zastępca redaktora naczelnego, dwóch byłych sekretarzy redakcji (obecny sekretarz redakcji nie gawędzi, bo ma za dużo pracy) i … sami się pogubiliśmy w tej wyliczance. 

Ważne jest to, że gościmy po raz pierwszy w "Pogawędniku" prof. Ryszarda Wiśniewskiego - wieloletniego redaktora naczelnego RF. Rozmawiamy o tradycji i teraźniejszości rodzimych pism filozoficznych, o wyzwaniach przyszłości, o redakcyjnej kuchni i o tym, że nie należy prosić w redakcyjnym liście do nestorki polskiej filozofii o poprawienie  biogramu, bo ten się troszkę zestarzał.
A dlaczego startujemy z premierą tydzień przed planowanym terminem? Bo chcemy zdążyć przed pierwszymi urodzinami naszego podkastu 19 lutego.

Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

O studiowaniu filozofii rozmawiamy z pierwszakami | PF 38
2021-02-08 06:00:00

Kto najlepiej może opowiedzieć o tym, jak się studiuje filozofię? Oczywiście studenci I roku. Zapraszamy do wysłuchania rozmowy o tym, co ich skłoniło do wyboru takiego kierunku studiów, czego się spodziewali, co zastali i jakie mają rady dla wszystkich tych, którzy chcieliby się podążać ścieżką miłośników i miłośniczek mądrości. Naszymi Gośćmi są Marta Jakubińska i Konrad Woźniak. Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite: https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

Kto najlepiej może opowiedzieć o tym, jak się studiuje filozofię? Oczywiście studenci I roku.
Zapraszamy do wysłuchania rozmowy o tym, co ich skłoniło do wyboru takiego kierunku studiów, czego się spodziewali, co zastali i jakie mają rady dla wszystkich tych, którzy chcieliby się podążać ścieżką miłośników i miłośniczek mądrości.
Naszymi Gośćmi są Marta Jakubińska i Konrad Woźniak.

Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

O nauczaniu etyki w szkole | PF 37
2021-01-25 06:00:00

Etyka to nie tylko część filozofii i dyscyplina akademicka, ale od jakiegoś czasu przedmiot szkolny. Jak jej nauczać? Jaka jest jej rola w kształceniu? Jak ją odbierają dzieciaki i młodzież? Wreszcie – co z tą nieszczęsną opozycją religia/etyka? Postanowiliśmy się za bardzo akademicko nie wymądrzać, tylko po prostu posłuchać tych, którzy znają sprawę najlepiej, bo uczą etyki w szkole na co dzień. Naszymi rozmówcami będą doświadczeni nauczyciele - Beata Bożejewicz i Krystian Karcz, który na dodatek jest pomysłodawcą i twórcą strony "Uczę filozofować" grupy FB „Nauczyciele filozofii i etyki". Ponieważ Krystian wspomniał w rozmowie o pruskiej szkole, postanowiliśmy, że odcinek zilustrujemy starą ryciną A. Ferragutiego z książki „Serce” Edmunda de Amicisa. Szkoła włoska (a nie pruska), lekcja geografii (a nie etyki), ale nam pasuje. Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite: https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

Etyka to nie tylko część filozofii i dyscyplina akademicka, ale od jakiegoś czasu przedmiot szkolny. Jak jej nauczać? Jaka jest jej rola w kształceniu? Jak ją odbierają dzieciaki i młodzież? Wreszcie – co z tą nieszczęsną opozycją religia/etyka?

Postanowiliśmy się za bardzo akademicko nie wymądrzać, tylko po prostu posłuchać tych, którzy znają sprawę najlepiej, bo uczą etyki w szkole na co dzień. Naszymi rozmówcami będą doświadczeni nauczyciele - Beata Bożejewicz i Krystian Karcz, który na dodatek jest pomysłodawcą i twórcą strony "Uczę filozofować" grupy FB „Nauczyciele filozofii i etyki".

Ponieważ Krystian wspomniał w rozmowie o pruskiej szkole, postanowiliśmy, że odcinek zilustrujemy starą ryciną A. Ferragutiego z książki „Serce” Edmunda de Amicisa. Szkoła włoska (a nie pruska), lekcja geografii (a nie etyki), ale nam pasuje.



Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

O fantastyce i filozofii | PF 36
2021-01-11 06:00:00

Zapraszamy na pogawędkę o relacji fantastyki naukowej i filozofii. Naszym rozmówcą jest dr Marcin Kowalczyk z Instytutu Nauk o Kulturze Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy . Nasz gość zna sprawę nie tylko od  strony teorii, ale także - literackiej podszewki. Jest bowiem autorem powieści SF "Drugie spojrzenie na planetę Ksi" (będącej kontynuacją książki "Cała prawda o planecie Ksi" Janusza Zajdla) oraz "Pętle pamięci". Zapnijcie pasy i w drogę - ku gwiazdom! Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite: https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

Zapraszamy na pogawędkę o relacji fantastyki naukowej i filozofii. Naszym rozmówcą jest dr Marcin Kowalczyk z Instytutu Nauk o Kulturze Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy .
Nasz gość zna sprawę nie tylko od  strony teorii, ale także - literackiej podszewki. Jest bowiem autorem powieści SF "Drugie spojrzenie na planetę Ksi" (będącej kontynuacją książki "Cała prawda o planecie Ksi" Janusza Zajdla) oraz "Pętle pamięci".
Zapnijcie pasy i w drogę - ku gwiazdom!

Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

O druciarzu, krawcu, żołnierzu i szpiegu | PF 35
2020-12-28 06:00:00

W ostatnim odcinku nieciekawego 2020 roku przedstawiamy krótki wykład o filozofach i filozofkach. Tym razem zaprezentujemy ich w maskach bezczelnie ukradzionych z tytułu powieści zmarłego w grudniu pisarza Johna le Carré. Niech to będzie nasz mały hołd dla niego. Ale także dobry powód, by znowu gadać o ...filozofii i jej roli we współczesnym, jakże zagmatwanym świecie. Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite: https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

W ostatnim odcinku nieciekawego 2020 roku przedstawiamy krótki wykład o filozofach i filozofkach. Tym razem zaprezentujemy ich w maskach bezczelnie ukradzionych z tytułu powieści zmarłego w grudniu pisarza Johna le Carré. Niech to będzie nasz mały hołd dla niego. Ale także dobry powód, by znowu gadać o ...filozofii i jej roli we współczesnym, jakże zagmatwanym świecie.

Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

Informacja dotycząca prawa autorskich: Wszelka prezentowana tu zawartość podkastu jest własnością jego autora

Wyszukiwanie

Kategorie