Radio Proza
Książki, rozmowy z pisarkami i pisarzami, festiwale oraz inne około literackie tematy
Bełkot literacki #28, Kōbō Abe „Czwarta epoka”
2025-06-04 16:55:00
W Bełkocie literackim nr 28 rozmawiamy równocześnie o Japonii na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych oraz o Japonii w bliżej nieokreślonej przyszłości, bo bohaterką tego odcinka jest „Czwarta epoka” japońskiego pisarza Kōbō Abe, autora m.in . „Kobiety z wydm”. Napisana pod koniec lat 50. „Czwarta epoka” jest pierwszą japońską powieścią science fiction przetłumaczoną na języki zachodnie. Właśnie ten fantastyczno-naukowy charakter książki zwabił przed mikrofony dwóch bełkotowych nowicjuszy – Rafała Komorowskiego, który dotychczas w Radio Proza ograniczał się do robienia zdjęć, oraz Piotra „Picia” Pflegela, który z kolei zwykle pilnował tylko, by głosy uczestników dobrze się nagrały. Tym razem dołączyli do stałych bywalców – Kasi Janusik i Waldka Mazura, i w czwórkę zastanawiają się, czy Kōbō Abe to ta sama liga, co tworzący mniej więcej w tym samym czasie Stanisław Lem. Wydaje się, że w tym starciu japoński pisarz zajmuje mocne drugie miejsce, jednak wszyscy się zgadzają, że choć Lem jest lepszy, to i Kōbō Abe zasługuje na lekturę, bo jego wymyślona sześć dekad temu wizja świata przewidzianego przez maszynę prognostyczną niepokojąco przypomina świat, w którym przyszło nam żyć dzisiaj. A być może przypomina nawet bardziej niż się wydaje – jeśli możni tego świata coś przed nami ukrywają. Zaintrygowani? Zapraszamy do słuchania. „Czwartą epokę” (第四間氷期) Kōbō Abe przełożył Mikołaj Melanowicz, a wznowiło w 30 lat po polskiej premierze wydawnictwo Karakter.
W Bełkocie literackim nr 28 rozmawiamy równocześnie o Japonii na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych oraz o Japonii w bliżej nieokreślonej przyszłości, bo bohaterką tego odcinka jest „Czwarta epoka” japońskiego pisarza Kōbō Abe, autora m.in. „Kobiety z wydm”. Napisana pod koniec lat 50. „Czwarta epoka” jest pierwszą japońską powieścią science fiction przetłumaczoną na języki zachodnie. Właśnie ten fantastyczno-naukowy charakter książki zwabił przed mikrofony dwóch bełkotowych nowicjuszy – Rafała Komorowskiego, który dotychczas w Radio Proza ograniczał się do robienia zdjęć, oraz Piotra „Picia” Pflegela, który z kolei zwykle pilnował tylko, by głosy uczestników dobrze się nagrały. Tym razem dołączyli do stałych bywalców – Kasi Janusik i Waldka Mazura, i w czwórkę zastanawiają się, czy Kōbō Abe to ta sama liga, co tworzący mniej więcej w tym samym czasie Stanisław Lem. Wydaje się, że w tym starciu japoński pisarz zajmuje mocne drugie miejsce, jednak wszyscy się zgadzają, że choć Lem jest lepszy, to i Kōbō Abe zasługuje na lekturę, bo jego wymyślona sześć dekad temu wizja świata przewidzianego przez maszynę prognostyczną niepokojąco przypomina świat, w którym przyszło nam żyć dzisiaj. A być może przypomina nawet bardziej niż się wydaje – jeśli możni tego świata coś przed nami ukrywają. Zaintrygowani? Zapraszamy do słuchania.
„Czwartą epokę” (第四間氷期) Kōbō Abe przełożył Mikołaj Melanowicz, a wznowiło w 30 lat po polskiej premierze wydawnictwo Karakter.
RP #207 Salon Silesiusa: Anna Adamowicz i Jakub Pszoniak
2025-05-09 18:10:52
Dzisiaj będzie poetycko, jako że nasz najnowszy odcinek to zapis rozmowy, którą zarejestrowaliśmy podczas Salonu Silesiusa. W centrum dyskusji znaleźli się Anna Adamowicz i Jakub Pszoniak oraz oczywiście ich najnowsze książki. O poezję traktującą między innymi o miłości (to Adamowicz) i wojnie (to Pszoniak) pytała poetka i krytyczka Sonia Nowacka. Udanego słuchania!
Dzisiaj będzie poetycko, jako że nasz najnowszy odcinek to zapis rozmowy, którą zarejestrowaliśmy podczas Salonu Silesiusa. W centrum dyskusji znaleźli się Anna Adamowicz i Jakub Pszoniak oraz oczywiście ich najnowsze książki. O poezję traktującą między innymi o miłości (to Adamowicz) i wojnie (to Pszoniak) pytała poetka i krytyczka Sonia Nowacka.
Udanego słuchania!
RP #206 Beata Szady o książce „Polska wg Ryszarda Kai”
2025-05-05 08:45:00
Nie ma chyba osoby, która nie znałaby jego prac albo choć raz nie widziała któregoś z plakatów turystycznych przedstawiających m.in. Bałtyk, Podlasie, Tatry, Śnieżkę czy Wrocław Nadodrze. Mowa oczywiście o Ryszardzie Kai i jego twórczości, głównie o serii plakatów, które zainspirowały Beatę Szady do napisania książki poświęconej artyście. O reportażu „Polska według Ryszarda Kai” i historii niezwyczajnego twórcy z autorką rozmawiał dziennikarz Jacek Antczak. Udanego słuchania!
Nie ma chyba osoby, która nie znałaby jego prac albo choć raz nie widziała któregoś z plakatów turystycznych przedstawiających m.in. Bałtyk, Podlasie, Tatry, Śnieżkę czy Wrocław Nadodrze. Mowa oczywiście o Ryszardzie Kai i jego twórczości, głównie o serii plakatów, które zainspirowały Beatę Szady do napisania książki poświęconej artyście. O reportażu „Polska według Ryszarda Kai” i historii niezwyczajnego twórcy z autorką rozmawiał dziennikarz Jacek Antczak.
Udanego słuchania!
RP #205 Anda Rottenberg o książce „Schyłek. Dziennik 2019–2022”.
2025-04-29 14:35:10
Anda Rottenberg, kuratorka wystaw, krytyczka sztuki, pisarka, wieloletnia dyrektorka Galerii Sztuki „Zachęta” przez całe życie pisze dziennik. Efektem tej systematycznej pracy są książki, w tym ta najnowsza „Schyłek. Dziennik 2019–2022”. Autorka podejmuje w niej temat starzenia się, zbliżania się do końca życia. Opisuje trudy zmagania się z dolegliwościami, niekończącymi się wizytami lekarskimi, samotnością, na którą się zdecydowała. Stara się robić porządki, przygotować się na śmierć. O te niełatwe tematy, o których mało kto decyduje się mówić publicznie, Rottenberg pytała Jana Karpienko. Spotkanie odbyło się w ramach Salonu „Notatnika Literackiego”. Zapraszamy do słuchania!
Anda Rottenberg, kuratorka wystaw, krytyczka sztuki, pisarka, wieloletnia dyrektorka Galerii Sztuki „Zachęta” przez całe życie pisze dziennik. Efektem tej systematycznej pracy są książki, w tym ta najnowsza „Schyłek. Dziennik 2019–2022”. Autorka podejmuje w niej temat starzenia się, zbliżania się do końca życia. Opisuje trudy zmagania się z dolegliwościami, niekończącymi się wizytami lekarskimi, samotnością, na którą się zdecydowała. Stara się robić porządki, przygotować się na śmierć. O te niełatwe tematy, o których mało kto decyduje się mówić publicznie, Rottenberg pytała Jana Karpienko. Spotkanie odbyło się w ramach Salonu „Notatnika Literackiego”.
Zapraszamy do słuchania!
Bełkot literacki #27 Paul Auster, „Baumgartner”
2025-04-25 12:00:00
W Bełkocie literackim nr #27 rozmawiamy o rzeczach ostatecznych, a to za sprawą ostatniej powieści jednego z najsłynniejszych pisarzy amerykańskich przełomu wieków – Paula Austera (1947–2024). „Baumgartner” w anegdotycznym, bardzo austerowskim stylu opowiada historię starszego profesora filozofii, nowojorczyka oczywiście (jak to u Austera), który od dekady próbuje ułożyć sobie życie po tragicznej śmierci ukochanej żony. Zmagania z codziennością i starzejącym się własnym ciałem, wylegeające z wszystkich kątów bolesne wspomnienia, nieśmiałe próby budowania nowych relacji – wszystko to brzmi, przygnębiająco, prawda? Tymczasem z rozmowy, w której udział wzięli Kasia Janusik, Jana Karpienko i Waldek Mazur, wyłania się zupełnie inny odbiór tej powieści – dużo bardziej optymistyczny i zniuansowany. „Baumgartnera” na język polski przełożyła Maria Makuch, opublikowało Wydawnictwo Znak. A odcinek zrealizował Piotr „Piciu” Pflegel. Zapraszamy do słuchania!
W Bełkocie literackim nr #27 rozmawiamy o rzeczach ostatecznych, a to za sprawą ostatniej powieści jednego z najsłynniejszych pisarzy amerykańskich przełomu wieków – Paula Austera (1947–2024). „Baumgartner” w anegdotycznym, bardzo austerowskim stylu opowiada historię starszego profesora filozofii, nowojorczyka oczywiście (jak to u Austera), który od dekady próbuje ułożyć sobie życie po tragicznej śmierci ukochanej żony. Zmagania z codziennością i starzejącym się własnym ciałem, wylegeające z wszystkich kątów bolesne wspomnienia, nieśmiałe próby budowania nowych relacji – wszystko to brzmi, przygnębiająco, prawda? Tymczasem z rozmowy, w której udział wzięli Kasia Janusik, Jana Karpienko i Waldek Mazur, wyłania się zupełnie inny odbiór tej powieści – dużo bardziej optymistyczny i zniuansowany.
„Baumgartnera” na język polski przełożyła Maria Makuch, opublikowało Wydawnictwo Znak. A odcinek zrealizował Piotr „Piciu” Pflegel.
Zapraszamy do słuchania!
RP #204 Artur Domosławski o książce „Rewolucja nie ma końca. Podróże w krainie buntu i nadziei”
2025-04-17 10:14:26
Dzisiejszy odcinek poświęcimy reportażowi totalnemu - bo tak określana jest najnowsza książka Artura Domosławskiego pt. „Rewolucja nie ma końca. Podróże w krainie buntu i nadziei” (Wydawnictwo Literackie). Na niemal 900 stronach autor podsumowuje 20 lat swojej pracy repirterskiej, w trakcie ktotej z bliska obserwował burzliwe przemiany zachodzące w Ameryce Łacińskiej. Sprawdza legendy, nie dowierza utartym opiniom, podważa propagandowe mity. Przygląda się marzycielom, idealistkom, naprawiaczom świata; wielkim reformatorskim projektom i małym rewolucjom. Nic dziwnego, że rozmowa wokół książki, która odbyła się we Wrocławskim Domu Literatury, również była wielowątkowa – Waldek Mazur pytał Artura Domosławskiego o kwestie polityczne i społeczne, o najważniejszych latynoamerykańskich przywódców, argentyńskiego papieża - ale i potencjał rewolucyjny idoli piłkarskich. Zapraszamy do słuchania!
Dzisiejszy odcinek poświęcimy reportażowi totalnemu - bo tak określana jest najnowsza książka Artura Domosławskiego pt. „Rewolucja nie ma końca. Podróże w krainie buntu i nadziei” (Wydawnictwo Literackie). Na niemal 900 stronach autor podsumowuje 20 lat swojej pracy repirterskiej, w trakcie ktotej z bliska obserwował burzliwe przemiany zachodzące w Ameryce Łacińskiej. Sprawdza legendy, nie dowierza utartym opiniom, podważa propagandowe mity. Przygląda się marzycielom, idealistkom, naprawiaczom świata; wielkim reformatorskim projektom i małym rewolucjom.
Nic dziwnego, że rozmowa wokół książki, która odbyła się we Wrocławskim Domu Literatury, również była wielowątkowa – Waldek Mazur pytał Artura Domosławskiego o kwestie polityczne i społeczne, o najważniejszych latynoamerykańskich przywódców, argentyńskiego papieża - ale i potencjał rewolucyjny idoli piłkarskich. Zapraszamy do słuchania!
RP #203 Maciej Robert o tomie „mniejsza o ludzi”
2025-04-16 20:11:00
21 marca, a więc w Światowy Dzień Poezji, premierę miała nowa książka poetycka Macieja Roberta - poety, eseisty, krytyka literackiego. W tomie „mniejsza o ludzi”, opublikowanym przez Wydawnictwo Warstwy, autor pokusił się o refleksję nad naszą cywilizacją, zadaje pytania o początek, jednocześnie wypatrując nieuchronnego końca. Dziś zapraszamy was do wysłuchania rozmowy z okazji premiery książki, którą poprowadził literaturoznawca Paweł Mackiewicz. Było oczywiście sporo o nowym tomie (i sporo czytania wierszy z niego), ale rozmowa dotykała niemal całej twórczości Roberta, w tym wydanej dwa lata temu książki „śnieg”, która dla autora jest szczególnie ważna. Zapraszamy do słuchania!
21 marca, a więc w Światowy Dzień Poezji, premierę miała nowa książka poetycka Macieja Roberta - poety, eseisty, krytyka literackiego. W tomie „mniejsza o ludzi”, opublikowanym przez Wydawnictwo Warstwy, autor pokusił się o refleksję nad naszą cywilizacją, zadaje pytania o początek, jednocześnie wypatrując nieuchronnego końca.
Dziś zapraszamy was do wysłuchania rozmowy z okazji premiery książki, którą poprowadził literaturoznawca Paweł Mackiewicz. Było oczywiście sporo o nowym tomie (i sporo czytania wierszy z niego), ale rozmowa dotykała niemal całej twórczości Roberta, w tym wydanej dwa lata temu książki „śnieg”, która dla autora jest szczególnie ważna. Zapraszamy do słuchania!
RP #202 Łukasz Orbitowski o książce „Wróg”
2025-04-14 13:05:00
Dziś zapraszamy do wysłuchania rozmowy rozpiętej gdzieś między współczesnym Krakowem a starożytnym Rzymem. Może trudno w to uwierzyć, ale spotykają się one w jednej książce - “Wrogu” Łukasza Orbitowskiego. Przez wiele osób uważana za jedną z najlepszych w dorobku autora (z czym on się trochę zgadza), jest próbą opowiedzenia historii jednego z najczarniejszych charakterów w historii cywilizacji - cesarza Nerona - z jego perspektywy. Czy Orbitowskiemu udało naruszyć ugruntowany wizerunek znany choćby z literatury Swetoniusza czy Sienkiewicza? I co łączy okrutnego cesarza i nieszczęśliwego strażaka z Krakowa? O tym z autorem w klubie Proza rozmawiała Marta Mizuro. Zapraszamy do słuchania!
Dziś zapraszamy do wysłuchania rozmowy rozpiętej gdzieś między współczesnym Krakowem a starożytnym Rzymem. Może trudno w to uwierzyć, ale spotykają się one w jednej książce - “Wrogu” Łukasza Orbitowskiego. Przez wiele osób uważana za jedną z najlepszych w dorobku autora (z czym on się trochę zgadza), jest próbą opowiedzenia historii jednego z najczarniejszych charakterów w historii cywilizacji - cesarza Nerona - z jego perspektywy. Czy Orbitowskiemu udało naruszyć ugruntowany wizerunek znany choćby z literatury Swetoniusza czy Sienkiewicza? I co łączy okrutnego cesarza i nieszczęśliwego strażaka z Krakowa? O tym z autorem w klubie Proza rozmawiała Marta Mizuro. Zapraszamy do słuchania!
RP #201 Tomasz Pindel o książce „Śmierć i inni święci. Ameryka Łacińska i jej wierzenia”
2025-04-13 18:08:02
Bohaterem dzisiejszego odcinka jest Tomasz Pindel, tłumacz i znawca literatury hiszpańskojęzycznej, który gościł we Wrocławskim Domu Literatury w ramach cyklu spotkań “W przekładzie”. Autor opowiadał o swojej książce „Śmierć i inni święci. Ameryka Łacińska i jej wierzenia”, o tym w co wierzą mieszkanki i mieszkańcy Argentyny, Kuby, Meksyku i Peru, i w jaki sposób przenikają się w tych krajach rdzenne wierzenia z wpływami europejskimi. Było też o łączeniu pracy pisarza z pracą tłumacza oraz o motywacjach stojących za wyborem przez niego hiszpańskiego obszaru językowego jako głównego kręgu swoich zainteresowań. Rozmowę poprowadziła Magdalena Barbaruk. Zapraszamy do słuchania!
Bohaterem dzisiejszego odcinka jest Tomasz Pindel, tłumacz i znawca literatury hiszpańskojęzycznej, który gościł we Wrocławskim Domu Literatury w ramach cyklu spotkań “W przekładzie”. Autor opowiadał o swojej książce „Śmierć i inni święci. Ameryka Łacińska i jej wierzenia”, o tym w co wierzą mieszkanki i mieszkańcy Argentyny, Kuby, Meksyku i Peru, i w jaki sposób przenikają się w tych krajach rdzenne wierzenia z wpływami europejskimi. Było też o łączeniu pracy pisarza z pracą tłumacza oraz o motywacjach stojących za wyborem przez niego hiszpańskiego obszaru językowego jako głównego kręgu swoich zainteresowań.
Rozmowę poprowadziła Magdalena Barbaruk. Zapraszamy do słuchania!
Bełkot literacki #26 Miika Nousiainen, „Korzenie”
2025-03-31 17:19:42
W Bełkocie literackim nr 26 po raz pierwszy przekroczyliśmy Bałtyk i odwiedziliśmy Finlandię, a stało się tak za sprawą powieści „Korzenie” autorstwa Miiki Nousiainena. Książkę na polski przełożył Sebastian Musielak, z kolei za ukazanie się jej nad Wisłą odpowiada Wydawnictwo Książkowe Klimaty. „Korzenie” to opowieść o rodzinnej podróży, która zaczyna się w gabinecie dentystycznym, by z kolejnymi rozdziałami pokonywać granice krajów i strefy czasowe. Nie jest to rzecz, którą należy traktować śmiertelnie poważnie, nie obcujemy tu też humorem, który trafi do każdego. Ale ma też w sobie ta historia pewien urok. O „Korzeniach” rozmawialiśmy w składzie: Szymon Horała, Kasia Janusik i Waldek Mazur. Odcinek realizował Piotr „Piciu” Pflegel. Udanego słuchania!
W Bełkocie literackim nr 26 po raz pierwszy przekroczyliśmy Bałtyk i odwiedziliśmy Finlandię, a stało się tak za sprawą powieści „Korzenie” autorstwa Miiki Nousiainena. Książkę na polski przełożył Sebastian Musielak, z kolei za ukazanie się jej nad Wisłą odpowiada Wydawnictwo Książkowe Klimaty.
„Korzenie” to opowieść o rodzinnej podróży, która zaczyna się w gabinecie dentystycznym, by z kolejnymi rozdziałami pokonywać granice krajów i strefy czasowe. Nie jest to rzecz, którą należy traktować śmiertelnie poważnie, nie obcujemy tu też humorem, który trafi do każdego. Ale ma też w sobie ta historia pewien urok. O „Korzeniach” rozmawialiśmy w składzie: Szymon Horała, Kasia Janusik i Waldek Mazur. Odcinek realizował Piotr „Piciu” Pflegel.
Udanego słuchania!