Profesor Matczak
Krótsze i dłuższe pogadanki o prawie, filozofii, języku i życiu
Kategorie:
Edukacja
Edukacja
Czy zakaz wjazdu pojazdów do parku obejmuje wózki inwalidzkie?
2024-07-24 14:22:10
Czy zakaz wjazdu pojazdów do parku obejmuje wózki inwalidzkie? W piątym wykładzie z filozofii prawa bierzemy się za bary z nieostrością języka i zastanawiamy się, jak należy rozstrzygać wątpliwości interpretacyjne w tzw. trudnych przypadkach. Pomocna okazuje się wtedy tradycja wcześniejszych rozstrzygnięć, nie sztywna definicja.
Czy zakaz wjazdu pojazdów do parku obejmuje wózki inwalidzkie? W piątym wykładzie z filozofii prawa bierzemy się za bary z nieostrością języka i zastanawiamy się, jak należy rozstrzygać wątpliwości interpretacyjne w tzw. trudnych przypadkach. Pomocna okazuje się wtedy tradycja wcześniejszych rozstrzygnięć, nie sztywna definicja.
Dlaczego rozbitkowie, którzy ze sobą konkurują, giną, a ci, którzy współpracują, przeżywają?
2024-07-17 12:12:55
Dlaczego rozbitkowie, którzy ze sobą konkurują, giną, a ci, którzy współpracują, przeżywają? W czwartym wykładzie z filozofii prawa skupiamy się na tym, czy istnieją jakiekolwiek wspólne wartości dla całej ludzkości, które mogłyby stanowić barierę dla złego prawa stanowionego przez ludzi. Czy ludzi żyjący w różnych miejscach globu łączy miłość do dzieci, podziw dla piękna sztuki, czy wszyscy potępiamy bezmyślne zadawanie bólu i pochwalamy współpracę zamiast brutalnego wyścigu szczurów. Jeśli tak, może te wartości mogą stanowić podstawę tego, co zwykliśmy nazywać prawem naturalnym?
Dlaczego rozbitkowie, którzy ze sobą konkurują, giną, a ci, którzy współpracują, przeżywają? W czwartym wykładzie z filozofii prawa skupiamy się na tym, czy istnieją jakiekolwiek wspólne wartości dla całej ludzkości, które mogłyby stanowić barierę dla złego prawa stanowionego przez ludzi. Czy ludzi żyjący w różnych miejscach globu łączy miłość do dzieci, podziw dla piękna sztuki, czy wszyscy potępiamy bezmyślne zadawanie bólu i pochwalamy współpracę zamiast brutalnego wyścigu szczurów. Jeśli tak, może te wartości mogą stanowić podstawę tego, co zwykliśmy nazywać prawem naturalnym?
Czyje powinno być prawo?
2024-07-10 11:47:44
Czyje powinno być prawo w świecie, w którym dobro wspólne rozrywamy jak kawałek sukna, chcąc uzyskać jak największy fragment dla siebie? Prawo powinno służyć wartościom. Ale czyim wartościom? Czy w społeczeństwie, w którym każdy ma swoją własną moralność, w którym mieszają się kultury, wierzenia i przekonania, istnieje jakaś jedna moralność, której służy prawo? Trzecia pogadanka o prawie, filozofii i języku z serii 2023-2024.
Czyje powinno być prawo w świecie, w którym dobro wspólne rozrywamy jak kawałek sukna, chcąc uzyskać jak największy fragment dla siebie? Prawo powinno służyć wartościom. Ale czyim wartościom? Czy w społeczeństwie, w którym każdy ma swoją własną moralność, w którym mieszają się kultury, wierzenia i przekonania, istnieje jakaś jedna moralność, której służy prawo? Trzecia pogadanka o prawie, filozofii i języku z serii 2023-2024.
Czy kara śmierci za przekroczenie prędkości spowoduje, że ludzie będą jeździć wolno? – wykład 2. (2023-2024)
2024-06-30 13:08:03
Druga w nowej serii pogadanka o prawie i filozofii: wykład, w którym rozmawiamy między innymi o pokusie, żeby innym narzucić swoją moralność pod płaszczykiem prawa naturalnego i o populizmie penalnym, czyli przekonaniu, że surowa kara jest najlepszym sposobem zapobiegania przestępstw. Serdeczne dzięki za wsparcie Patronów (https://patronite.pl/profesor.matczak)
Druga w nowej serii pogadanka o prawie i filozofii: wykład, w którym rozmawiamy między innymi o pokusie, żeby innym narzucić swoją moralność pod płaszczykiem prawa naturalnego i o populizmie penalnym, czyli przekonaniu, że surowa kara jest najlepszym sposobem zapobiegania przestępstw. Serdeczne dzięki za wsparcie Patronów (https://patronite.pl/profesor.matczak)
Demokracja jest rozmową, autorytaryzm jest walką – wykład 1 (2023-2024)
2024-06-22 12:24:13
Nigdy nie przestajemy się uczyć - to zdanie jest tak samo prawdziwe w przypadku przedszkolaków, jak i profesorów. Dlatego dzięki wsparciu Patronów rozpoczynam kolejne kroki na tej edukacyjnej drodze. Dzisiaj otwieram nowy cykl wykładów o prawie i filozofii, które będą całkowicie bezpłatnie dostępne w wersji audio na Spotify i Apple Podcasts.
Już niedługo kolejne działania - buduje się mini studio, które umożliwi mi częstsze przekazywanie nowych materiałów video na You Tubę. Mam nadzieję, że złożą się one na atrakcyjną edukacyjną kampanię antyautorytarną: bo autorytaryzm to nie zjawisko historyczne, ale psychologiczne. Kusi sprawczością ludzi, którzy nie widzą sensu w swoim życiu (a wielu, zwłaszcza młodych, nie widzi), mydli oczy utopijnymi obietnicami, których nigdy nie spełnia. Trzeba temu przeciwdziałać
A poniżej lista dobrych ludzi – Patronów – którzy zdecydowali się wesprzeć tę kampanię. Serdecznie Wam dziękuję! Podziękowania także dla tych Patronów, którzy zdecydowali się pozostać anonimowi.
Kacper Jakóbczyk
Adam Kuza
Diana Nomańczuk
Kamil Lewandowski
olga t
Beata Czechowicz
Jan Surudo
Joanna Golik-Skitał
Monika Frąckowiak
Mirosław Gajewski
Beata Markiewicz
Malgosia Bartosik
Anna Jarosławska
Joanna Walczak
Aleksandra Dietrich
Wit Tarkowski
Alina Domanowska
Krzysztof Wójtowicz
Michał Ziemski
Mateusz Wawrzeńczyk
Marcin Szamotulski
Wojciech Olszewski
Helena Makrenek
Maciej Sawczuk
Maciej Malewski
Marcin Klajny
Andrzej Brański
Paweł
Tomasz Lepionka
Dorota Rybak
Konrad Baranowski
Magdalena Ratajczyk
Ula Lalala
Janusz Potoczny
Aleksander Horyń
Kamil Kwieciński
Paweł Domagała
Maciej
Szczepan Juszkiewicz
Dorota Sadowy-Sadowska
Mateusz Świerczek
Karol Pankiewicz
Lidia Tomaszewska
Bartosz Kośmieja
Tomasz Naradowski
Adam Hakowski
Nigdy nie przestajemy się uczyć - to zdanie jest tak samo prawdziwe w przypadku przedszkolaków, jak i profesorów. Dlatego dzięki wsparciu Patronów rozpoczynam kolejne kroki na tej edukacyjnej drodze. Dzisiaj otwieram nowy cykl wykładów o prawie i filozofii, które będą całkowicie bezpłatnie dostępne w wersji audio na Spotify i Apple Podcasts.
Już niedługo kolejne działania - buduje się mini studio, które umożliwi mi częstsze przekazywanie nowych materiałów video na You Tubę. Mam nadzieję, że złożą się one na atrakcyjną edukacyjną kampanię antyautorytarną: bo autorytaryzm to nie zjawisko historyczne, ale psychologiczne. Kusi sprawczością ludzi, którzy nie widzą sensu w swoim życiu (a wielu, zwłaszcza młodych, nie widzi), mydli oczy utopijnymi obietnicami, których nigdy nie spełnia. Trzeba temu przeciwdziałać
A poniżej lista dobrych ludzi – Patronów – którzy zdecydowali się wesprzeć tę kampanię. Serdecznie Wam dziękuję! Podziękowania także dla tych Patronów, którzy zdecydowali się pozostać anonimowi.
Kacper Jakóbczyk
Adam Kuza
Diana Nomańczuk
Kamil Lewandowski
olga t
Beata Czechowicz
Jan Surudo
Joanna Golik-Skitał
Monika Frąckowiak
Mirosław Gajewski
Beata Markiewicz
Malgosia Bartosik
Anna Jarosławska
Joanna Walczak
Aleksandra Dietrich
Wit Tarkowski
Alina Domanowska
Krzysztof Wójtowicz
Michał Ziemski
Mateusz Wawrzeńczyk
Marcin Szamotulski
Wojciech Olszewski
Helena Makrenek
Maciej Sawczuk
Maciej Malewski
Marcin Klajny
Andrzej Brański
Paweł
Tomasz Lepionka
Dorota Rybak
Konrad Baranowski
Magdalena Ratajczyk
Ula Lalala
Janusz Potoczny
Aleksander Horyń
Kamil Kwieciński
Paweł Domagała
Maciej
Szczepan Juszkiewicz
Dorota Sadowy-Sadowska
Mateusz Świerczek
Karol Pankiewicz
Lidia Tomaszewska
Bartosz Kośmieja
Tomasz Naradowski
Adam Hakowski
Jak nie dać się oszukać populistom, którzy majstrują przy języku. Podsumowanie cyklu
2024-02-22 16:50:18
W ostanim wykładzie z cyklu "Ewolucja czy manipulacja. Zmiany pojęć w dobie prawicowego i lewicowego populizmu podsumowujemy nasze rozważania, prezentując narzędzia, dzięki którym możemy odróżnić uzasadnioną zmianę pojęciową od zmiany manipulacyjnej. Serdecznie dziękuję za słuchanie i oglądanie tego cyklu wykładów!
W ostanim wykładzie z cyklu "Ewolucja czy manipulacja. Zmiany pojęć w dobie prawicowego i lewicowego populizmu podsumowujemy nasze rozważania, prezentując narzędzia, dzięki którym możemy odróżnić uzasadnioną zmianę pojęciową od zmiany manipulacyjnej. Serdecznie dziękuję za słuchanie i oglądanie tego cyklu wykładów!
Czy konstytucja to bardziej stary list czy piracka mapa? O dynamicznej wykładni prawa
2024-02-15 16:50:53
Czy prawnicy interpretujący konstytucję powinni rozumieć jej słowa tak, jak rozumieli je twórcy konstytucji? Czy może, skoro język się zmienia, powinni tę zmianę uwzględniać w swoim rozumieniu prawa? Czy jeśli konstytucja zabrania "kar okrutnych", to powinno się interpretować "okrucieństwo" według zasad rozumienia panujących w momencie jej uchwalania, czy tak, jak rozumiemy okrucieństwo dzisiaj? Na te pytania i wiele innych odpowiadamy w wykładzie o dynamicznej i statycznej wykładni prawa.
Czy prawnicy interpretujący konstytucję powinni rozumieć jej słowa tak, jak rozumieli je twórcy konstytucji? Czy może, skoro język się zmienia, powinni tę zmianę uwzględniać w swoim rozumieniu prawa? Czy jeśli konstytucja zabrania "kar okrutnych", to powinno się interpretować "okrucieństwo" według zasad rozumienia panujących w momencie jej uchwalania, czy tak, jak rozumiemy okrucieństwo dzisiaj? Na te pytania i wiele innych odpowiadamy w wykładzie o dynamicznej i statycznej wykładni prawa.
Co ma wspólnego praworządność z romantycznością? O niemożności ścisłego zdefiniowania pojęć
2024-02-08 20:02:45
Miałem kiedyś kolegę, który bardzo chciał pocałować dziewczynę. Ta jednak wymagała, aby pocałunek wydarzył się w okolicznościach "romantycznych". Niestety, kolega miał problem z ustaleniem, co znaczy "romantyczność", więc oczekiwał jasnych wskazówek - np. kwiaty, zachód słońca, wspólny spacer. Okazuje się, że nawet spełnienie tych trzech warunków nie gwarantowało jednak "romantyczności" - bo nie da jej się zdefiniować poprzez przedstawienie listy warunków koniecznych i wystarczających. Bo co, jeśli będą kwiaty, zachód słońca i wspólny spacer, ale chłop będzie milczał jak grób albo weźmie ze sobą młodszego brata, którego nie miał z kim zostawić?
Wiele pojęć funkcjonuje tak jak romantyczność - w tym praworządność. Nie chodzi w nich o listę kryteriów, ale o pewien stan rzeczy. W romantyczności chodzi o to, żeby było romantycznie. W praworządności o to, żeby nie było arbitralnie. Nie to jest więc ważne, co się na praworządność składa, ale co praworządność zmienia w świecie. I o tym jest dziesiąty wykład z serii "Ewolucja czy manipulacja? Zmiany pojęć w dobie lewicowego i prawicowego populizmu."
Miałem kiedyś kolegę, który bardzo chciał pocałować dziewczynę. Ta jednak wymagała, aby pocałunek wydarzył się w okolicznościach "romantycznych". Niestety, kolega miał problem z ustaleniem, co znaczy "romantyczność", więc oczekiwał jasnych wskazówek - np. kwiaty, zachód słońca, wspólny spacer. Okazuje się, że nawet spełnienie tych trzech warunków nie gwarantowało jednak "romantyczności" - bo nie da jej się zdefiniować poprzez przedstawienie listy warunków koniecznych i wystarczających. Bo co, jeśli będą kwiaty, zachód słońca i wspólny spacer, ale chłop będzie milczał jak grób albo weźmie ze sobą młodszego brata, którego nie miał z kim zostawić?
Wiele pojęć funkcjonuje tak jak romantyczność - w tym praworządność. Nie chodzi w nich o listę kryteriów, ale o pewien stan rzeczy. W romantyczności chodzi o to, żeby było romantycznie. W praworządności o to, żeby nie było arbitralnie. Nie to jest więc ważne, co się na praworządność składa, ale co praworządność zmienia w świecie. I o tym jest dziesiąty wykład z serii "Ewolucja czy manipulacja? Zmiany pojęć w dobie lewicowego i prawicowego populizmu."
Jak zmienić świat, zmieniając pojęcia. Desegregacja rasowa jako uzasadniona zmiana pojęciowa
2024-02-01 18:25:43
W dziewiątym wykładzie z serii "Ewolucja czy manipulacja?" omawiamy przykład potężnej w skutkach zmiany pojęciowej, dotyczącej segregacji rasowej, równości i dyskryminacji. Przykład tej zmiany, sposób jej przeprowadzenia w USA w połowie XX wieku będzie nam służył jako model zmiany opartej na merytorycznej, a nawet empirycznej argumentacji, która dzięki temu nie tylko zakończyła się sukcesem na poziomie języka, ale zmieniła życie milionów ludzi.
W dziewiątym wykładzie z serii "Ewolucja czy manipulacja?" omawiamy przykład potężnej w skutkach zmiany pojęciowej, dotyczącej segregacji rasowej, równości i dyskryminacji. Przykład tej zmiany, sposób jej przeprowadzenia w USA w połowie XX wieku będzie nam służył jako model zmiany opartej na merytorycznej, a nawet empirycznej argumentacji, która dzięki temu nie tylko zakończyła się sukcesem na poziomie języka, ale zmieniła życie milionów ludzi.
Memy, artefakty, pojęcia, wyroki. Dlaczego kopiujemy rzeczy, które raz się sprawdziły?
2024-01-25 17:48:55
Kolejny wykład z serii "Ewolucja czy manipulacja. Zmiany pojęciowe w dobie lewicowego i prawicowego populizmu". Rozważamy w nim podobieństwa pomiędzy memami, narzędziami, pojęciami i rozważaniami w wyrokach sądowych - wszystkie te elementy mają jedną wspólną cechę: kopiujemy je, jeśli są nam przydatne. Kiedy je kopiujemy, żyją i rozprzestrzeniają się. Kiedy nie są - mogą wyginąć jak gatunki. Prowadzi nas to do lepszego zrozumienia, jak zmienia się ewolucyjnie język. Elementy kultury, tak jak cechy biologiczne, podlegają selekcji naturalnej - muszą stawić czoła światu i świat weryfikuje, czy zasługują na przetrwanie.
Kolejny wykład z serii "Ewolucja czy manipulacja. Zmiany pojęciowe w dobie lewicowego i prawicowego populizmu". Rozważamy w nim podobieństwa pomiędzy memami, narzędziami, pojęciami i rozważaniami w wyrokach sądowych - wszystkie te elementy mają jedną wspólną cechę: kopiujemy je, jeśli są nam przydatne. Kiedy je kopiujemy, żyją i rozprzestrzeniają się. Kiedy nie są - mogą wyginąć jak gatunki. Prowadzi nas to do lepszego zrozumienia, jak zmienia się ewolucyjnie język. Elementy kultury, tak jak cechy biologiczne, podlegają selekcji naturalnej - muszą stawić czoła światu i świat weryfikuje, czy zasługują na przetrwanie.