Wszechnica FWW

Wszechnica.org.pl to ogólnodostępna baza wykładów popularnonaukowych, wywiadów oraz dyskusji na tematy społeczno-polityczne do obejrzenia i wysłuchania i online. Serwis redagowany jest w zespole Fundacji Wspomagania Wsi. Portal kierujemy do wszystkich internautów, w szczególności do mieszkańców wsi i małych miast, którym chcemy dać możliwość dostępu do rzetelnej wiedzy przekazywanej przez najlepszych specjalistów oraz śledzenia aktualnych debat na różnorodne tematy.

Większość materiałów dostępnych na portalu opublikowanych jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska (CC BY-SA 3.0 PL), dzięki czemu są dostępne bezpłatnie dla wszystkich, także do dalszego rozpowszechniania i publicznego prezentowania (np. w szkołach czy bibliotekach).

Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe na konto Fundacji Wspomagania Wsi:
33 1600 1462 1808 7033 4000 0001
Fundacja Wspomagania Wsi

Kategorie:
TV & Film

Odcinki od najnowszych:

Potęga sztuki: oddziaływanie na mózg i zdrowie psychiczne / dr hab. Anna Sarnowska, prof. IMDiK
2025-02-09 16:00:06

Wykład prof. dr hab. Anny Sarnowskiej w ramach Festiwalu Nauki w Warszawie [9 lutego 2025 r.] Czy Johann Sebastian Bach stworzył lekarstwo na zaburzenia pamięci? Czym jest „efekt Mozarta”? Czy walc wiedeński pomaga pacjentom z chorobą Parkinsona? Czy słuchanie muzyki może zaszkodzić? Czy muzyka łagodzi obyczaje, czy również objawy choroby? Sztuka od wieków fascynuje i inspiruje ludzi, ale jej wpływ na nasz mózg i zdrowie psychiczne jest czymś więcej niż tylko estetycznym doznaniem. Ten wykład ma na celu pokazanie, jak potężnym narzędziem terapeutycznym jest sztuka i jak to narzędzie stosować. Wykład rozpoczniemy od zrozumienia, jak różne formy sztuki – takie jak muzyka, śpiew, taniec, teatr i malarstwo – mogą wpływać na nasz mózg. Omówimy pojęcie neuroplastyczności, czyli zdolności mózgu do zmiany i adaptacji pod wpływem nowych doświadczeń, w tym tych artystycznych. Następnie pokażemy, jak różne rodzaje terapii artystycznych są stosowane w praktyce, pomagając osobom z chorobami neurologicznymi, takimi jak zaburzenia koncentracji, pamięci, zaburzenia ruchowe, czy zaburzenia mowy. Przyjrzymy się również, jak sztuka może wspierać osoby w wyrażaniu emocji i poprawie samopoczucia. Zaprezentujemy wyniki badań naukowych, które potwierdzają skuteczność tych metod. Wyjaśnimy również, jak sztuka wpływa na różne obszary mózgu, stymulując emocje, pamięć i zdolności poznawcze. Na zakończenie, omówimy, jak terapia artystyczna może być wdrażana w życiu codziennym, w naszych domach, szpitalach i klinikach oraz jakie są perspektywy rozwoju tej dziedziny, w tym wykorzystanie nowoczesnych technologii, takich jak wirtualna rzeczywistość i sztuczna inteligencja. Zapraszamy na wykład, który pokaże, jak potężnym narzędziem może być sztuka w profilaktyce i poprawie naszego zdrowia, łącząc naukowe odkrycia z praktycznymi przykładami i ćwiczeniami. Dr n. med. Anna Sarnowska - neurolog i neurobiolog, specjalizująca się w badaniach nad terapiami regeneracyjnymi układu nerwowego. Jest kierownikiem Platformy Translacyjnej Medycyny Regeneracyjnej w Instytucie Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego PAN. Pełni również funkcję sekretarza Oddziału Warszawskiego Polskiego Towarzystwa Neurologicznego oraz Zespołu Terapii Komórkowej Chorób Centralnego Układu Nerwowego, a także jest członkiem Międzynarodowego Stowarzyszenia Neuro-Regeneracji. Dr Sarnowska ukończyła studia na Wydziale Biologii UW oraz II Wydziale Lekarskim WUM. Karierę naukową rozpoczęła w IMDiK PAN w 2000 roku. Prowadziła przełomowe badania nad zastosowaniem komórek macierzystych w terapii neurologicznej, uczestnicząc m.in. w pierwszym na świecie eksperymencie transplantacji autologicznych komórek macierzystych z krwi pępowinowej do mózgu dziecka w stanie wegetatywnym. Od 2015 roku kieruje badaniami nad terapiami regeneracyjnymi, łącząc współpracę między naukowcami a klinicystami. Jej prace dotyczą m.in. leczenia stwardnienia zanikowego bocznego (ALS) oraz padaczki lekoopornej z zastosowaniem mezenchymalnych komórek macierzystych. Jest zaangażowana w międzynarodowe projekty badawcze, w tym w program Horizon2020. Jako wykładowca akademicki prowadziła zajęcia dla rezydentów i doktorantów, a także była promotorem prac magisterskich i doktorskich. Jest autorką rozdziałów w podręcznikach naukowych oraz licznych publikacji. Aktywnie popularyzuje wiedzę o terapiach komórkowych, biorąc udział w festiwalach nauki i pracach komitetów naukowych. Jej działalność naukowa obejmuje udział w 10 projektach badawczych, zarówno krajowych, jak i międzynarodowych, z czego w kilku pełniła rolę kierownika. Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz: 1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww Przez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody. 2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk Jeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz! 3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewem Darowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr: 33 1600 1462 1808 7033 4000 0001 Fundacja Wspomagania Wsi Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #mózg #zdrowie #medycyna #człowiek #ciało #psychologia #psychiatria #zdrowiepsychiczne #neurologia #sztuka #nauka #festiwalnauki
Wykład prof. dr hab. Anny Sarnowskiej w ramach Festiwalu Nauki w Warszawie [9 lutego 2025 r.] Czy Johann Sebastian Bach stworzył lekarstwo na zaburzenia pamięci? Czym jest „efekt Mozarta”? Czy walc wiedeński pomaga pacjentom z chorobą Parkinsona? Czy słuchanie muzyki może zaszkodzić? Czy muzyka łagodzi obyczaje, czy również objawy choroby? Sztuka od wieków fascynuje i inspiruje ludzi, ale jej wpływ na nasz mózg i zdrowie psychiczne jest czymś więcej niż tylko estetycznym doznaniem. Ten wykład ma na celu pokazanie, jak potężnym narzędziem terapeutycznym jest sztuka i jak to narzędzie stosować. Wykład rozpoczniemy od zrozumienia, jak różne formy sztuki – takie jak muzyka, śpiew, taniec, teatr i malarstwo – mogą wpływać na nasz mózg. Omówimy pojęcie neuroplastyczności, czyli zdolności mózgu do zmiany i adaptacji pod wpływem nowych doświadczeń, w tym tych artystycznych. Następnie pokażemy, jak różne rodzaje terapii artystycznych są stosowane w praktyce, pomagając osobom z chorobami neurologicznymi, takimi jak zaburzenia koncentracji, pamięci, zaburzenia ruchowe, czy zaburzenia mowy. Przyjrzymy się również, jak sztuka może wspierać osoby w wyrażaniu emocji i poprawie samopoczucia. Zaprezentujemy wyniki badań naukowych, które potwierdzają skuteczność tych metod. Wyjaśnimy również, jak sztuka wpływa na różne obszary mózgu, stymulując emocje, pamięć i zdolności poznawcze. Na zakończenie, omówimy, jak terapia artystyczna może być wdrażana w życiu codziennym, w naszych domach, szpitalach i klinikach oraz jakie są perspektywy rozwoju tej dziedziny, w tym wykorzystanie nowoczesnych technologii, takich jak wirtualna rzeczywistość i sztuczna inteligencja. Zapraszamy na wykład, który pokaże, jak potężnym narzędziem może być sztuka w profilaktyce i poprawie naszego zdrowia, łącząc naukowe odkrycia z praktycznymi przykładami i ćwiczeniami. Dr n. med. Anna Sarnowska - neurolog i neurobiolog, specjalizująca się w badaniach nad terapiami regeneracyjnymi układu nerwowego. Jest kierownikiem Platformy Translacyjnej Medycyny Regeneracyjnej w Instytucie Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego PAN. Pełni również funkcję sekretarza Oddziału Warszawskiego Polskiego Towarzystwa Neurologicznego oraz Zespołu Terapii Komórkowej Chorób Centralnego Układu Nerwowego, a także jest członkiem Międzynarodowego Stowarzyszenia Neuro-Regeneracji. Dr Sarnowska ukończyła studia na Wydziale Biologii UW oraz II Wydziale Lekarskim WUM. Karierę naukową rozpoczęła w IMDiK PAN w 2000 roku. Prowadziła przełomowe badania nad zastosowaniem komórek macierzystych w terapii neurologicznej, uczestnicząc m.in. w pierwszym na świecie eksperymencie transplantacji autologicznych komórek macierzystych z krwi pępowinowej do mózgu dziecka w stanie wegetatywnym. Od 2015 roku kieruje badaniami nad terapiami regeneracyjnymi, łącząc współpracę między naukowcami a klinicystami. Jej prace dotyczą m.in. leczenia stwardnienia zanikowego bocznego (ALS) oraz padaczki lekoopornej z zastosowaniem mezenchymalnych komórek macierzystych. Jest zaangażowana w międzynarodowe projekty badawcze, w tym w program Horizon2020. Jako wykładowca akademicki prowadziła zajęcia dla rezydentów i doktorantów, a także była promotorem prac magisterskich i doktorskich. Jest autorką rozdziałów w podręcznikach naukowych oraz licznych publikacji. Aktywnie popularyzuje wiedzę o terapiach komórkowych, biorąc udział w festiwalach nauki i pracach komitetów naukowych. Jej działalność naukowa obejmuje udział w 10 projektach badawczych, zarówno krajowych, jak i międzynarodowych, z czego w kilku pełniła rolę kierownika. Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz: 1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww Przez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody. 2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk Jeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz! 3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewem Darowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr: 33 1600 1462 1808 7033 4000 0001 Fundacja Wspomagania Wsi Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #mózg #zdrowie #medycyna #człowiek #ciało #psychologia #psychiatria #zdrowiepsychiczne #neurologia #sztuka #nauka #festiwalnauki

Co się wydarzyło przed rokiem 1025? / prof. Przemysław Urbańczyk i Piotr Szczepański
2025-02-08 07:35:48

Tysiąc lat temu, w roku 1025, w czerwcu, Bolesław Chrobry został koronowanym władcą Polski. Zapowiadane są obchody, konkursy, planowane wydarzenia "patriotyzmy przyszłości i przeszłości". Wszechnica zajmie się tym, dlaczego ten akt (koronacji) był ważny, wszak ojciec Bolesława, Mieszko I stworzył to państwo, a koronowany nie był. A w ogóle to dlaczego Chrobry i kto go tak nazwał. Jak do tego doszło, co się wydarzyło, skąd się wzięli ludzie, którzy wynieśli Mieszka i Bolesława do tych godności. Z czym musieli się mierzyć? Jakich mieli sąsiadów i jak się z nimi układali. Czy już wtedy istniały interesy strategiczne? Jak je widziano i jak je realizowano... Będzie o naszych przodkach i ojcach założycielach naszego państwa. I o tym czy Chrobry to odpowiedni symbol dla nacjonalistycznych organizacji... i o tym jak obchodzić te tysiąc lat w naszym sołectwie czy miasteczku..., i o kontaktach z wikingami... i o małżeństwach dynastycznych w całej Europie... i o wyprawie na Kijów (nie, nie Marszałka Piłsudskiego)... i o współpracy z Niemcami, Węgrami, Rusinami... i o kłótniach z nimi... I jak o tym wszystkim opowiadać dzieciom też będzie. Zapraszamy na rozmowę (albo rozmowy, bo trudno sobie wyobrazić, że ten pasjonujący temat da się omówić w czasie jednego spotkania) Wszechnicy z prof. Przemysławem Urbańczykiem, autorem wielu książek (o nich tez będzie), archeologiem i mediewistą. Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz: 1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww Przez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody. 2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk Jeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz! 3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewem Darowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr: 33 1600 1462 1808 7033 4000 0001 Fundacja Wspomagania Wsi Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/
Tysiąc lat temu, w roku 1025, w czerwcu, Bolesław Chrobry został koronowanym władcą Polski. Zapowiadane są obchody, konkursy, planowane wydarzenia "patriotyzmy przyszłości i przeszłości". Wszechnica zajmie się tym, dlaczego ten akt (koronacji) był ważny, wszak ojciec Bolesława, Mieszko I stworzył to państwo, a koronowany nie był. A w ogóle to dlaczego Chrobry i kto go tak nazwał. Jak do tego doszło, co się wydarzyło, skąd się wzięli ludzie, którzy wynieśli Mieszka i Bolesława do tych godności. Z czym musieli się mierzyć? Jakich mieli sąsiadów i jak się z nimi układali. Czy już wtedy istniały interesy strategiczne? Jak je widziano i jak je realizowano... Będzie o naszych przodkach i ojcach założycielach naszego państwa. I o tym czy Chrobry to odpowiedni symbol dla nacjonalistycznych organizacji... i o tym jak obchodzić te tysiąc lat w naszym sołectwie czy miasteczku..., i o kontaktach z wikingami... i o małżeństwach dynastycznych w całej Europie... i o wyprawie na Kijów (nie, nie Marszałka Piłsudskiego)... i o współpracy z Niemcami, Węgrami, Rusinami... i o kłótniach z nimi... I jak o tym wszystkim opowiadać dzieciom też będzie. Zapraszamy na rozmowę (albo rozmowy, bo trudno sobie wyobrazić, że ten pasjonujący temat da się omówić w czasie jednego spotkania) Wszechnicy z prof. Przemysławem Urbańczykiem, autorem wielu książek (o nich tez będzie), archeologiem i mediewistą. Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz: 1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww Przez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody. 2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk Jeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz! 3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewem Darowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr: 33 1600 1462 1808 7033 4000 0001 Fundacja Wspomagania Wsi Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/

Wojna celna i jej skutki / Jerzy Marek Nowakowski, Paweł Wojciechowski i Piotr Szczepański
2025-02-05 20:37:19

Rozmowa Piotra Szczepańskiego z Jerzym Markiem Nowakowskim i Pawłem Wojciechowskim [5 lutego 2024 r.] Niektórzy w Polsce głosili (teraz zamilkli), że USA są w odwrocie, upadają i nie będą w stanie prowadzić skutecznej polityki mocarstwowej. To były błędne opinie. USA są mocne jak nigdy. I to zasługa nie tylko obecnego prezydenta. To skutek mądrej polityki od czasów prezydenta Obamy (reset) poprzez decyzje o wycofaniu wojsk z Iraku i Afganistanu po skuteczną politykę gospodarczą prezydenta Bidena (prezydent Trump nigdy się z tym nie zgodzi). Obecnie USA nie są zaangażowane w żadną wojnę gorącą, niemal wszystkie wojska są "w domu" lub w Europie, gotowe do działania. Gospodarka amerykańska nabiera tempa, a USA coraz lepiej przygotowane do działań wojennych nawet na dwóch frontach. Ameryka ma być znowu wielka, a jednym ze sposobów ma być podniesienie ceł na niektóre towary (należy unikać określeń rodzaju nakładanie cła na państwo) z różnych krajów. Cła mają też być narzędziem nacisku (jak to miało miejsce w przypadku Kolumbii, której reżim dumnie postawił się polityce Pierwszego Gringo). Zatem czas porozmawiać na ile skuteczna może być wojna celna np. z Europą, kto może na tym stracić, a kto zyskać? Czy to jest na rękę Władimirowi Putinowi i dlaczego? I czym się to może skończyć? Rozmawiać będą Jerzy Marek Nowakowski, Paweł Wojciechowski (ekonomista, b. minister finansów) i Piotr Szczepański. Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz: 1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww Przez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody. 2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk Jeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz! 3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewem Darowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr: 33 1600 1462 1808 7033 4000 0001 Fundacja Wspomagania Wsi Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #rozmowywszechnicy #usa #polityka #wojna #wojnacelna #gospodarka #ekonomia
Rozmowa Piotra Szczepańskiego z Jerzym Markiem Nowakowskim i Pawłem Wojciechowskim [5 lutego 2024 r.] Niektórzy w Polsce głosili (teraz zamilkli), że USA są w odwrocie, upadają i nie będą w stanie prowadzić skutecznej polityki mocarstwowej. To były błędne opinie. USA są mocne jak nigdy. I to zasługa nie tylko obecnego prezydenta. To skutek mądrej polityki od czasów prezydenta Obamy (reset) poprzez decyzje o wycofaniu wojsk z Iraku i Afganistanu po skuteczną politykę gospodarczą prezydenta Bidena (prezydent Trump nigdy się z tym nie zgodzi). Obecnie USA nie są zaangażowane w żadną wojnę gorącą, niemal wszystkie wojska są "w domu" lub w Europie, gotowe do działania. Gospodarka amerykańska nabiera tempa, a USA coraz lepiej przygotowane do działań wojennych nawet na dwóch frontach. Ameryka ma być znowu wielka, a jednym ze sposobów ma być podniesienie ceł na niektóre towary (należy unikać określeń rodzaju nakładanie cła na państwo) z różnych krajów. Cła mają też być narzędziem nacisku (jak to miało miejsce w przypadku Kolumbii, której reżim dumnie postawił się polityce Pierwszego Gringo). Zatem czas porozmawiać na ile skuteczna może być wojna celna np. z Europą, kto może na tym stracić, a kto zyskać? Czy to jest na rękę Władimirowi Putinowi i dlaczego? I czym się to może skończyć? Rozmawiać będą Jerzy Marek Nowakowski, Paweł Wojciechowski (ekonomista, b. minister finansów) i Piotr Szczepański. Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz: 1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww Przez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody. 2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk Jeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz! 3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewem Darowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr: 33 1600 1462 1808 7033 4000 0001 Fundacja Wspomagania Wsi Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #rozmowywszechnicy #usa #polityka #wojna #wojnacelna #gospodarka #ekonomia

Hormony i wiek. Czy kobiety i mężczyźni powinni stosować suplementację hormonalną? - M. Puzianowska
2025-02-01 18:00:06

Wykład prof. dr hab. n. med. Moniki Puzianowskiej-Kuźnickiej w ramach Festiwalu Nauki w Warszawie [28 września 2024 r.] Procesowi starzenia towarzyszą niekorzystne zmiany w układzie hormonalnym. Zmiany w ilości oraz nieprawidłowości dotyczące rytmu wydzielania dotyczą wszystkich hormonów produkowanych przez organizm człowieka. Spadek produkcji melatoniny obserwuje się już w 2-3 dekadzie życia, a w 8 dekadzie jej produkcja może być o 80-0% niższa niż w młodym wieku. Konsekwencjami tych zmian są zaburzenia rytmów dobowych, w tym rytmu i jakości snu, upośledzenie funkcji układu odpornościowego oraz, prawdopodobnie, wzrost ryzyka chorób neurodegeneracyjnych. Mimo że nie ma zalecenia stosowania melatoniny jako leku antystarzeniowego, można ją stosować u osób z poważnymi zaburzeniami snu. Starzeniu towarzyszy również nasilony spadek syntezy hormonu wzrostu, co ma bardzo poważne konsekwencje; między innymi zmniejsza się masa mięśni i kości, zwiększa zaś ilość tkanki tłuszczowej, zwłaszcza w obrębie jamy brzusznej. Mimo tego na razie nie zaleca się stosowania hormonu wzrostu jako leku antystarzeniowego, ponieważ jego suplementacja ma skutki uboczne i być może, wskutek przewlekłego stosowania może zwiększać ryzyko zgonu. W toku starzenia obserwujemy również istotne niedobory witaminy D spowodowane jej za małą podażą i niewystarczającą produkcją w skórze, czemu towarzyszą niedobory wapnia i wskutek tego – podwyższenie produkcji parathormonu, który uwalnia wapń z kości. Nadmierna aktywność parathormonu sprzyja więc osteoporozie, czemu zapobiegać może zalecana dla osób starszych suplementacja witaminy D i wapnia. Starzeniu towarzyszy również spadek produkcji hormonów płciowych – estrogenów (kobiety) i testosteronu (mężczyźni). U kobiet jest on dość szybki i osiąga moment kulminacyjny podczas menopauzy, podczas gdy u mężczyzn jest on stopniowy i rozpoczyna się już w 3 dekadzie życia. Obecnie uważa się, że u osób ze wskazaniami (tzn. negatywnymi objawami spowodowanymi niedoborem tych hormonów) lub/i osób chcących zachować jakość życia i zapobiegać długoterminowym skutkom niedoboru hormonów (dotyczy zwłaszcza niedoboru estrogenów u kobiet), ale bez przeciwskazań (!) można stosować menopauzalną terapię zastępczą (kobiety) lub terapię uzupełniającą (mężczyźni). Starzenie wiąże się również ze wzrostem częstości występowania chorób tarczycy i cukrzycy typu 2. prof. Monika Puzianowska-Kuźnicka - wybitna polska naukowiec, specjalizująca się w dziedzinie medycyny, szczególnie w genetyce, biologii molekularnej, gerontologii i endokrynologii. Jest profesorem nauk medycznych i pełni funkcję kierownika Zespołu Kliniczno-Badawczego Epigenetyki Człowieka w Instytucie Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego PAN. Swoją karierę naukową rozpoczęła po ukończeniu studiów medycznych w Warszawie, a następnie zdobywała doświadczenie w renomowanych instytucjach, takich jak Narodowe Instytuty Zdrowia w Bethesda w USA. Jest autorką licznych publikacji naukowych i promotorem wielu prac doktorskich. Jej badania koncentrują się na molekularnych mechanizmach działania hormonów i ich wpływie na procesy starzenia oraz rozwój organizmu. Prof. Puzianowska-Kuźnicka jest laureatką wielu nagród, w tym Nagrody Prezesa Rady Ministrów. Jej osiągnięcia w dziedzinie medycyny mają istotny wkład w rozwój polskiej nauki. Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz: 1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww Przez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody. 2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk Jeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz! 3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewem Darowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr: 33 1600 1462 1808 7033 4000 0001 Fundacja Wspomagania Wsi Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #zdrowie #człowiek #medycyna #sen #hormony #regeneracja #starzenie #mózg #choroby #festiwalnauki #nauka #melatonina #starość
Wykład prof. dr hab. n. med. Moniki Puzianowskiej-Kuźnickiej w ramach Festiwalu Nauki w Warszawie [28 września 2024 r.] Procesowi starzenia towarzyszą niekorzystne zmiany w układzie hormonalnym. Zmiany w ilości oraz nieprawidłowości dotyczące rytmu wydzielania dotyczą wszystkich hormonów produkowanych przez organizm człowieka. Spadek produkcji melatoniny obserwuje się już w 2-3 dekadzie życia, a w 8 dekadzie jej produkcja może być o 80-0% niższa niż w młodym wieku. Konsekwencjami tych zmian są zaburzenia rytmów dobowych, w tym rytmu i jakości snu, upośledzenie funkcji układu odpornościowego oraz, prawdopodobnie, wzrost ryzyka chorób neurodegeneracyjnych. Mimo że nie ma zalecenia stosowania melatoniny jako leku antystarzeniowego, można ją stosować u osób z poważnymi zaburzeniami snu. Starzeniu towarzyszy również nasilony spadek syntezy hormonu wzrostu, co ma bardzo poważne konsekwencje; między innymi zmniejsza się masa mięśni i kości, zwiększa zaś ilość tkanki tłuszczowej, zwłaszcza w obrębie jamy brzusznej. Mimo tego na razie nie zaleca się stosowania hormonu wzrostu jako leku antystarzeniowego, ponieważ jego suplementacja ma skutki uboczne i być może, wskutek przewlekłego stosowania może zwiększać ryzyko zgonu. W toku starzenia obserwujemy również istotne niedobory witaminy D spowodowane jej za małą podażą i niewystarczającą produkcją w skórze, czemu towarzyszą niedobory wapnia i wskutek tego – podwyższenie produkcji parathormonu, który uwalnia wapń z kości. Nadmierna aktywność parathormonu sprzyja więc osteoporozie, czemu zapobiegać może zalecana dla osób starszych suplementacja witaminy D i wapnia. Starzeniu towarzyszy również spadek produkcji hormonów płciowych – estrogenów (kobiety) i testosteronu (mężczyźni). U kobiet jest on dość szybki i osiąga moment kulminacyjny podczas menopauzy, podczas gdy u mężczyzn jest on stopniowy i rozpoczyna się już w 3 dekadzie życia. Obecnie uważa się, że u osób ze wskazaniami (tzn. negatywnymi objawami spowodowanymi niedoborem tych hormonów) lub/i osób chcących zachować jakość życia i zapobiegać długoterminowym skutkom niedoboru hormonów (dotyczy zwłaszcza niedoboru estrogenów u kobiet), ale bez przeciwskazań (!) można stosować menopauzalną terapię zastępczą (kobiety) lub terapię uzupełniającą (mężczyźni). Starzenie wiąże się również ze wzrostem częstości występowania chorób tarczycy i cukrzycy typu 2. prof. Monika Puzianowska-Kuźnicka - wybitna polska naukowiec, specjalizująca się w dziedzinie medycyny, szczególnie w genetyce, biologii molekularnej, gerontologii i endokrynologii. Jest profesorem nauk medycznych i pełni funkcję kierownika Zespołu Kliniczno-Badawczego Epigenetyki Człowieka w Instytucie Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego PAN. Swoją karierę naukową rozpoczęła po ukończeniu studiów medycznych w Warszawie, a następnie zdobywała doświadczenie w renomowanych instytucjach, takich jak Narodowe Instytuty Zdrowia w Bethesda w USA. Jest autorką licznych publikacji naukowych i promotorem wielu prac doktorskich. Jej badania koncentrują się na molekularnych mechanizmach działania hormonów i ich wpływie na procesy starzenia oraz rozwój organizmu. Prof. Puzianowska-Kuźnicka jest laureatką wielu nagród, w tym Nagrody Prezesa Rady Ministrów. Jej osiągnięcia w dziedzinie medycyny mają istotny wkład w rozwój polskiej nauki. Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz: 1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww Przez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody. 2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk Jeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz! 3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewem Darowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr: 33 1600 1462 1808 7033 4000 0001 Fundacja Wspomagania Wsi Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #zdrowie #człowiek #medycyna #sen #hormony #regeneracja #starzenie #mózg #choroby #festiwalnauki #nauka #melatonina #starość

Polityka Donalda Trumpa wobec Bliskiego Wschodu / dr Magdalena El Ghamari i Piotr Szczepański
2025-01-29 19:33:32

Rozmowa Piotra Szczepańskiego z dr Magdaleną El Ghamari w ramach cyklu #rozmowywszechnicy [29 stycznia 2025 r.] Bliski Wschód to jeden z frontów, na którym Zachód, a szczególnie USA, ściera się z korporacją autokratyczną (Iran, Rosja, Korea Północna, Chiny). Jak obecnie wygląda sytuacja. Czy Izrael, w wyniku operacji w Gazie odniósł lokalny sukces i osłabił część tej korporacji? Jaka była polityka USA wobec regionu za prezydenta Joe Bidena, a jaka za będzie za czasów prezydentury Donalda Trumpa? dr Magdalena El Ghamari – wykładowca w Uniwersytecie w Białymstoku (Instytut Historii i Nauk Politycznych, Zakład Bezpieczeństwa Międzynarodowego) oraz analityk w portalu Defence24 oraz zastępca Prezesa w Fundacji Po.Int. Członek European Security Assosiation, Stowarzyszenia Kombatantów Misji pokojowych ONZ, Towarzystwa Polsko –Albańskiego oraz International Institute for Private-, Commercial-, and Competition Law w Tiranie. Studia doktoranckie ukończyła w Katedrze Działań Połączonych Akademii Obrony Narodowej. Dysertacja doktorska zatytułowana „Międzykulturowość w operacjach reagowania kryzysowego”, sfinalizowana w obszarze nauk o obronności, o specjalności operacje i techniki operacyjne. Otworzyła drugi przewód doktorski w Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Wykładowca akademicki oraz szkoleniowiec (Instytut Studiów nad Terroryzmem, Szkoła Wyższa Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Warszawie, Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie, Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania w Warszawie, Centrum Szkolenia na Potrzeby Sił Pokojowych w Kielcach, UNESCO, Grupy Interwencyjne Straży Więziennej, Straż Graniczna, Policja) oraz uczestniczka programów międzynarodowych (Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Polski Czerwony Krzyż, Europejska Akademia Dyplomacji). Kierownik projektu międzynarodowego w 2015 roku: : Bałkański tygiel bezpieczeństwa: problemy teraźniejszości, czy wyzwania przyszłości? Kierownik projektu międzynarodowego w 2016: „bałkańskie szlaki migracyjne” na południowych granicach Europy we współpracy Frontexem oraz „Kosowo 2016 – bałkański patchwork”. Autorka tekstów z zakresu bezpieczeństwa międzynarodowego, międzykulturowości oraz kultury arabsko – muzułmańskiej (ostatnia monografia: Cool Jihad – w druku, wydawnictwo Difin, Analiza porównawcza doświadczeń iracko-libijskich w kontekście sytuacji na Ukrainie, Rzeszów 2016, Między kulturą, a religią – operacje wojskowe w Iraku i Afganistanie, Oficyna Kucharski, Toruń 2015, Zarządzanie i dowodzenie we współczesnych uwarunkowaniach, Warszawa 2013, Cross-Culture Awareness in crisis response operations, Warszawa 2012). Szkoleniowiec uczestników polskich kontyngentów wojskowych z zakresu środowiska prowadzenia operacji. Prowadzi sieć wykładów zatytułowanych „W kręgu kultury Islamu” dla nauczycieli i szkół ponadgimnazjalnych w całej Polsce. Współpracuje w ramach prowadzenia wykładów oraz konferencji z wieloma uniwersytetami w Polsce (WSOWL, UJK, UAM, WSB, AMW, US) oraz zagranicą Uniwersytet w Albanii (Tirana) oraz Kosowie (Prisztina – jako profesor wizytujący podczas Summer University) oraz szkoleniowiec dla CCOE NATO (Enschede Holandia) Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz: 1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww Przez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody. 2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk Jeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz! 3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewem Darowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr: 33 1600 1462 1808 7033 4000 0001 Fundacja Wspomagania Wsi Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #rozmowywszechnicy #polityka #wschód #trump #bliskiwschód #izrael #gaza
Rozmowa Piotra Szczepańskiego z dr Magdaleną El Ghamari w ramach cyklu #rozmowywszechnicy [29 stycznia 2025 r.] Bliski Wschód to jeden z frontów, na którym Zachód, a szczególnie USA, ściera się z korporacją autokratyczną (Iran, Rosja, Korea Północna, Chiny). Jak obecnie wygląda sytuacja. Czy Izrael, w wyniku operacji w Gazie odniósł lokalny sukces i osłabił część tej korporacji? Jaka była polityka USA wobec regionu za prezydenta Joe Bidena, a jaka za będzie za czasów prezydentury Donalda Trumpa? dr Magdalena El Ghamari – wykładowca w Uniwersytecie w Białymstoku (Instytut Historii i Nauk Politycznych, Zakład Bezpieczeństwa Międzynarodowego) oraz analityk w portalu Defence24 oraz zastępca Prezesa w Fundacji Po.Int. Członek European Security Assosiation, Stowarzyszenia Kombatantów Misji pokojowych ONZ, Towarzystwa Polsko –Albańskiego oraz International Institute for Private-, Commercial-, and Competition Law w Tiranie. Studia doktoranckie ukończyła w Katedrze Działań Połączonych Akademii Obrony Narodowej. Dysertacja doktorska zatytułowana „Międzykulturowość w operacjach reagowania kryzysowego”, sfinalizowana w obszarze nauk o obronności, o specjalności operacje i techniki operacyjne. Otworzyła drugi przewód doktorski w Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Wykładowca akademicki oraz szkoleniowiec (Instytut Studiów nad Terroryzmem, Szkoła Wyższa Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Warszawie, Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie, Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania w Warszawie, Centrum Szkolenia na Potrzeby Sił Pokojowych w Kielcach, UNESCO, Grupy Interwencyjne Straży Więziennej, Straż Graniczna, Policja) oraz uczestniczka programów międzynarodowych (Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Polski Czerwony Krzyż, Europejska Akademia Dyplomacji). Kierownik projektu międzynarodowego w 2015 roku: : Bałkański tygiel bezpieczeństwa: problemy teraźniejszości, czy wyzwania przyszłości? Kierownik projektu międzynarodowego w 2016: „bałkańskie szlaki migracyjne” na południowych granicach Europy we współpracy Frontexem oraz „Kosowo 2016 – bałkański patchwork”. Autorka tekstów z zakresu bezpieczeństwa międzynarodowego, międzykulturowości oraz kultury arabsko – muzułmańskiej (ostatnia monografia: Cool Jihad – w druku, wydawnictwo Difin, Analiza porównawcza doświadczeń iracko-libijskich w kontekście sytuacji na Ukrainie, Rzeszów 2016, Między kulturą, a religią – operacje wojskowe w Iraku i Afganistanie, Oficyna Kucharski, Toruń 2015, Zarządzanie i dowodzenie we współczesnych uwarunkowaniach, Warszawa 2013, Cross-Culture Awareness in crisis response operations, Warszawa 2012). Szkoleniowiec uczestników polskich kontyngentów wojskowych z zakresu środowiska prowadzenia operacji. Prowadzi sieć wykładów zatytułowanych „W kręgu kultury Islamu” dla nauczycieli i szkół ponadgimnazjalnych w całej Polsce. Współpracuje w ramach prowadzenia wykładów oraz konferencji z wieloma uniwersytetami w Polsce (WSOWL, UJK, UAM, WSB, AMW, US) oraz zagranicą Uniwersytet w Albanii (Tirana) oraz Kosowie (Prisztina – jako profesor wizytujący podczas Summer University) oraz szkoleniowiec dla CCOE NATO (Enschede Holandia) Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz: 1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww Przez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody. 2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk Jeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz! 3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewem Darowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr: 33 1600 1462 1808 7033 4000 0001 Fundacja Wspomagania Wsi Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #rozmowywszechnicy #polityka #wschód #trump #bliskiwschód #izrael #gaza

Pochodzenie terytorialne szlachty ukraińskiej w świetle rejestrów podatkowych końca XVIII wieku
2025-01-27 18:00:29

Wykład Joanny Hryniewickiej w ramach konferencji Pogranicza. Tygiel kultur czy beczka prochu? [22 kwietnia 2024 r.] Pod koniec XVIII wieku, w kontekście dynamicznych przemian politycznych i administracyjnych, jakie miały miejsce na ziemiach ukraińskich, rejestry podatkowe stały się jednym z kluczowych źródeł informacji o strukturze społecznej i pochodzeniu terytorialnym szlachty ukraińskiej. Analiza tych dokumentów pozwala zrekonstruować zarówno zasięg terytorialny szlacheckich majątków, jak i charakter mobilności tej warstwy społecznej w okresie poprzedzającym upadek Rzeczypospolitej Obojga Narodów. W drugiej połowie XVIII wieku ziemie ukraińskie znajdowały się pod panowaniem Rzeczypospolitej, choć już wkrótce miały przejść pod kontrolę Imperium Rosyjskiego w wyniku rozbiorów. Na terenach takich jak Wołyń, Podole czy Kijowszczyzna, szlachta odgrywała istotną rolę w lokalnych strukturach władzy i administracji. Rejestry podatkowe, które powstawały w ramach reform administracyjnych i spisów ludności, były ważnym narzędziem monitorowania majątków ziemskich i dochodów szlachty. Rejestry podatkowe zawierały szczegółowe informacje o posiadłościach ziemskich, ich lokalizacji oraz przynależności właścicielskiej. Na tej podstawie można wyróżnić kilka głównych obszarów koncentracji szlachty ukraińskiej. Do najważniejszych regionów należały: - Wołyń, który był tradycyjnie jednym z najbardziej zaludnionych i rozwiniętych regionów szlacheckich. Występowały tu zarówno wielkie magnackie fortuny, jak i drobna szlachta. - Podole, znane z żyznych ziem i intensywnej gospodarki rolnej, przyciągało zamożniejsze rody szlacheckie. - Kijowszczyzna, gdzie dominowały mniejsze majątki, co wynikało z burzliwej historii regionu i częstych konfliktów zbrojnych. Rejestry podatkowe pokazują, że szlachta ukraińska nie była jednolitą grupą. Istniały znaczne różnice pomiędzy magnatami, posiadającymi rozległe latyfundia, a drobną szlachtą, która często musiała zabiegać o dochody poza rolnictwem. Szczególnie interesujące są przypadki migracji szlachty, które były związane z zakupem nowych ziem, zawieraniem małżeństw czy poszukiwaniem lepszych warunków ekonomicznych. W analizowanym okresie położenie szlachty ukraińskiej było silnie determinowane przez czynniki polityczne i ekonomiczne. Postępująca centralizacja administracyjna oraz wzrastający nacisk na spisy podatkowe wprowadzały większą kontrolę nad majątkami szlachty. Jednocześnie rosnące zagrożenie ze strony Rosji, a później wcielenie ziem ukraińskich do Imperium Rosyjskiego, wpłynęło na zmiany w strukturze własności i migracje szlachty. Rejestry podatkowe z końca XVIII wieku są cennym źródłem wiedzy na temat pochodzenia terytorialnego szlachty ukraińskiej. Pokazują one nie tylko geografię szlacheckich majątków, ale także dynamikę społeczną tej grupy w czasach intensywnych przemian politycznych. Analiza tych dokumentów pozwala lepiej zrozumieć rolę szlachty w strukturach lokalnych oraz jej adaptację do nowych warunków historycznych. Joanna Hryniewicka - Wydział Historii Uniwersytetu w Białymstoku, wiceprezes Studenckiego Koła Naukowego Historyków Uniwersytetu w Białymstoku Patronem wydarzenia było Muzeum Historii Polski. Organizatorem konferencji było Studenckie Koło Naukowe Historyków UW – najstarsze koło na Uniwersytecie Warszawskim. Rok założenia 1916. Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz: 1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww Przez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody. 2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk Jeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz! 3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewem Darowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr: 33 1600 1462 1808 7033 4000 0001 Fundacja Wspomagania Wsi Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #historia #ukraina #pochodzenie #szlachta #podatki #pogranicze
Wykład Joanny Hryniewickiej w ramach konferencji Pogranicza. Tygiel kultur czy beczka prochu? [22 kwietnia 2024 r.] Pod koniec XVIII wieku, w kontekście dynamicznych przemian politycznych i administracyjnych, jakie miały miejsce na ziemiach ukraińskich, rejestry podatkowe stały się jednym z kluczowych źródeł informacji o strukturze społecznej i pochodzeniu terytorialnym szlachty ukraińskiej. Analiza tych dokumentów pozwala zrekonstruować zarówno zasięg terytorialny szlacheckich majątków, jak i charakter mobilności tej warstwy społecznej w okresie poprzedzającym upadek Rzeczypospolitej Obojga Narodów. W drugiej połowie XVIII wieku ziemie ukraińskie znajdowały się pod panowaniem Rzeczypospolitej, choć już wkrótce miały przejść pod kontrolę Imperium Rosyjskiego w wyniku rozbiorów. Na terenach takich jak Wołyń, Podole czy Kijowszczyzna, szlachta odgrywała istotną rolę w lokalnych strukturach władzy i administracji. Rejestry podatkowe, które powstawały w ramach reform administracyjnych i spisów ludności, były ważnym narzędziem monitorowania majątków ziemskich i dochodów szlachty. Rejestry podatkowe zawierały szczegółowe informacje o posiadłościach ziemskich, ich lokalizacji oraz przynależności właścicielskiej. Na tej podstawie można wyróżnić kilka głównych obszarów koncentracji szlachty ukraińskiej. Do najważniejszych regionów należały: - Wołyń, który był tradycyjnie jednym z najbardziej zaludnionych i rozwiniętych regionów szlacheckich. Występowały tu zarówno wielkie magnackie fortuny, jak i drobna szlachta. - Podole, znane z żyznych ziem i intensywnej gospodarki rolnej, przyciągało zamożniejsze rody szlacheckie. - Kijowszczyzna, gdzie dominowały mniejsze majątki, co wynikało z burzliwej historii regionu i częstych konfliktów zbrojnych. Rejestry podatkowe pokazują, że szlachta ukraińska nie była jednolitą grupą. Istniały znaczne różnice pomiędzy magnatami, posiadającymi rozległe latyfundia, a drobną szlachtą, która często musiała zabiegać o dochody poza rolnictwem. Szczególnie interesujące są przypadki migracji szlachty, które były związane z zakupem nowych ziem, zawieraniem małżeństw czy poszukiwaniem lepszych warunków ekonomicznych. W analizowanym okresie położenie szlachty ukraińskiej było silnie determinowane przez czynniki polityczne i ekonomiczne. Postępująca centralizacja administracyjna oraz wzrastający nacisk na spisy podatkowe wprowadzały większą kontrolę nad majątkami szlachty. Jednocześnie rosnące zagrożenie ze strony Rosji, a później wcielenie ziem ukraińskich do Imperium Rosyjskiego, wpłynęło na zmiany w strukturze własności i migracje szlachty. Rejestry podatkowe z końca XVIII wieku są cennym źródłem wiedzy na temat pochodzenia terytorialnego szlachty ukraińskiej. Pokazują one nie tylko geografię szlacheckich majątków, ale także dynamikę społeczną tej grupy w czasach intensywnych przemian politycznych. Analiza tych dokumentów pozwala lepiej zrozumieć rolę szlachty w strukturach lokalnych oraz jej adaptację do nowych warunków historycznych. Joanna Hryniewicka - Wydział Historii Uniwersytetu w Białymstoku, wiceprezes Studenckiego Koła Naukowego Historyków Uniwersytetu w Białymstoku Patronem wydarzenia było Muzeum Historii Polski. Organizatorem konferencji było Studenckie Koło Naukowe Historyków UW – najstarsze koło na Uniwersytecie Warszawskim. Rok założenia 1916. Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz: 1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww Przez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody. 2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk Jeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz! 3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewem Darowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr: 33 1600 1462 1808 7033 4000 0001 Fundacja Wspomagania Wsi Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #historia #ukraina #pochodzenie #szlachta #podatki #pogranicze

Rola wysiłku fizycznego w leczeniu otyłości / prof. Andrzej Ziemba
2025-01-25 18:00:06

Wykład prof. Andrzeja Ziemby w ramach Festiwalu Nauki w Warszawie [28 września 2024 r.] Współczesna cywilizacja stworzyła „homo sedentarius” („człowieka siedzącego”), którego organizm charakteryzuje się zachwianym bilansem energetycznym wywołanym przez nadmierną podaż energii w posiłkach, z drugiej zaś strony niską aktywnością fizyczną. Tak stan energetyczny organizmu, utrzymujący się przez dłuższy czas jest przyczyną rozwoju wielu chorób metabolicznych, układu krążenia, nowotworów. Etiologia tych zaburzeń związana jest m.in. z przerostem tkanki tłuszczowej, który wywołuje cztery główne szlaki zdarzeń prowadzące do: 1. dyslipidemii, 2. hiperglikemii i oporności na insulinę, 3. Nadciśnienia, 4. nadkrzepliwości. W dobowym wydatku energetycznym człowieka prowadzącego siedzący tryb życia aktywność ruchowa zajmuje zaledwie 10-15% ogółu przemian. Nawet niewielkie jej zwiększenie prowadzi również do zwiększenia wydatku energetycznego na przemiany podstawowe. Ważniejszy jest jednak przy tym cały szereg zmian zachodzących zarówno w składzie ciała jak i uruchomieniu korzystnych procesów. Wymienić tu należy zmniejszenie masy ciała związane z obniżeniem zawartości ogólnej masy tłuszczowej jak i jej zawartości wewnątrz jamy brzusznej, poprawę wrażliwości na insulinę (nawet krótkie zwiększenie aktywności fizycznej uaktywnia transportery glukozy w mięśniach i poprawia jej tolerancję). W wielu badaniach przeprowadzonych u osób z nadwagą cierpiących na insulinooporność stwierdzono równą a nawet większą skuteczność zwiększonej aktywności ruchowej w porównaniu z leczeniem dietetycznym lub farmakologicznym. Zwiększenie aktywności fizycznej u osób z nadwagą wpływa korzystnie na układ naczyniowy (obniża ciśnienie krwi m.in. poprzez zwiększenie syntezy śródbłonkowych czynników naczyniorozszerzających (NO) i zwiększenie wrażliwości na nie, prowadzi do zmian strukturalnych w naczyniach, zmniejsza ryzyko zakrzepów wewnątrznaczyniowych itd. Podsumowując: zwiększenie aktywności fizycznej obok prawidłowej diety prowadzi do szeregu korzystnych zmian m. in. metabolicznych i krążeniowych oraz stanowi podstawę profilaktyki i rehabilitacji otyłości. prof. dr hab. n.med Andrzej Ziemba - wybitny naukowiec, specjalizujący się w fizjologii stosowanej, metabolizmie, termoregulacji i fizjologii wysiłku fizycznego. Ukończył Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego i związał swoją karierę z Instytutem Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej PAN, gdzie kierował Zakładem Fizjologii Stosowanej i pełnił funkcje kierownicze. W latach 2014-2015 był Dyrektorem tego Instytutu. Pracował naukowo m.in. w USA, Finlandii, Francji i Wielkiej Brytanii. Był członkiem Komisji ds. Zwalczania Dopingu w Sporcie oraz pełnił funkcje w wielu Radach Naukowych. Obecnie jest Wiceprzewodniczącym Komitetu PAN ds. Rehabilitacji i Kultury Fizycznej. Jest autorem ponad 70 publikacji naukowych i licznych rozdziałów w książkach. Jego badania dotyczą przemian energetycznych, termoregulacji, suplementacji i wpływu stylu życia na zdrowie. Za swoją działalność został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi. Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz: 1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww Przez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody. 2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk Jeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz! 3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewem Darowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr: 33 1600 1462 1808 7033 4000 0001 Fundacja Wspomagania Wsi Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #sport #wysiłekfizyczny #ruch #zdrowie #medycyna #człowiek #otyłość #choroba #leczenie #festiwalnauki #nauka
Wykład prof. Andrzeja Ziemby w ramach Festiwalu Nauki w Warszawie [28 września 2024 r.] Współczesna cywilizacja stworzyła „homo sedentarius” („człowieka siedzącego”), którego organizm charakteryzuje się zachwianym bilansem energetycznym wywołanym przez nadmierną podaż energii w posiłkach, z drugiej zaś strony niską aktywnością fizyczną. Tak stan energetyczny organizmu, utrzymujący się przez dłuższy czas jest przyczyną rozwoju wielu chorób metabolicznych, układu krążenia, nowotworów. Etiologia tych zaburzeń związana jest m.in. z przerostem tkanki tłuszczowej, który wywołuje cztery główne szlaki zdarzeń prowadzące do: 1. dyslipidemii, 2. hiperglikemii i oporności na insulinę, 3. Nadciśnienia, 4. nadkrzepliwości. W dobowym wydatku energetycznym człowieka prowadzącego siedzący tryb życia aktywność ruchowa zajmuje zaledwie 10-15% ogółu przemian. Nawet niewielkie jej zwiększenie prowadzi również do zwiększenia wydatku energetycznego na przemiany podstawowe. Ważniejszy jest jednak przy tym cały szereg zmian zachodzących zarówno w składzie ciała jak i uruchomieniu korzystnych procesów. Wymienić tu należy zmniejszenie masy ciała związane z obniżeniem zawartości ogólnej masy tłuszczowej jak i jej zawartości wewnątrz jamy brzusznej, poprawę wrażliwości na insulinę (nawet krótkie zwiększenie aktywności fizycznej uaktywnia transportery glukozy w mięśniach i poprawia jej tolerancję). W wielu badaniach przeprowadzonych u osób z nadwagą cierpiących na insulinooporność stwierdzono równą a nawet większą skuteczność zwiększonej aktywności ruchowej w porównaniu z leczeniem dietetycznym lub farmakologicznym. Zwiększenie aktywności fizycznej u osób z nadwagą wpływa korzystnie na układ naczyniowy (obniża ciśnienie krwi m.in. poprzez zwiększenie syntezy śródbłonkowych czynników naczyniorozszerzających (NO) i zwiększenie wrażliwości na nie, prowadzi do zmian strukturalnych w naczyniach, zmniejsza ryzyko zakrzepów wewnątrznaczyniowych itd. Podsumowując: zwiększenie aktywności fizycznej obok prawidłowej diety prowadzi do szeregu korzystnych zmian m. in. metabolicznych i krążeniowych oraz stanowi podstawę profilaktyki i rehabilitacji otyłości. prof. dr hab. n.med Andrzej Ziemba - wybitny naukowiec, specjalizujący się w fizjologii stosowanej, metabolizmie, termoregulacji i fizjologii wysiłku fizycznego. Ukończył Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego i związał swoją karierę z Instytutem Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej PAN, gdzie kierował Zakładem Fizjologii Stosowanej i pełnił funkcje kierownicze. W latach 2014-2015 był Dyrektorem tego Instytutu. Pracował naukowo m.in. w USA, Finlandii, Francji i Wielkiej Brytanii. Był członkiem Komisji ds. Zwalczania Dopingu w Sporcie oraz pełnił funkcje w wielu Radach Naukowych. Obecnie jest Wiceprzewodniczącym Komitetu PAN ds. Rehabilitacji i Kultury Fizycznej. Jest autorem ponad 70 publikacji naukowych i licznych rozdziałów w książkach. Jego badania dotyczą przemian energetycznych, termoregulacji, suplementacji i wpływu stylu życia na zdrowie. Za swoją działalność został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi. Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz: 1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww Przez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody. 2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk Jeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz! 3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewem Darowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr: 33 1600 1462 1808 7033 4000 0001 Fundacja Wspomagania Wsi Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #sport #wysiłekfizyczny #ruch #zdrowie #medycyna #człowiek #otyłość #choroba #leczenie #festiwalnauki #nauka

Demencja - perspektywy leczenia i zapobiegania - dr Katarzyna Gawęda-Walerych
2025-01-21 18:00:06

Wykład dr Katarzyny Gawędy-Walerych w ramach Festiwalu Nauki w Warszawie [24 września 2024 r.] Demencja jest główną przyczyną niepełnosprawności osób starszych. Dotyczy ok. 50 mln ludzi na świecie, a według przewidywań, w roku 2050 może osiągnąć pułap 150 mln, stając się jednym z głównych wyzwań dla społeczeństw i zdrowia publicznego. Jak wiele jest przyczyn demencji? Dlaczego dotychczasowe próby terapii przyniosły w większości rozczarowania? Czy wystarczy pozbyć się złogów szkodliwego białka (amyloidu beta) by wyleczyć pacjenta z chorobą Alzheimera? Jakie są czynniki ryzyka demencji i czy mamy na nie wpływ? Innymi słowy, czy możemy zapobiegać demencji? Podczas wykładu zostaną przedstawione kamienie milowe badań nad demencją, perspektywy terapii jej najczęstszej formy - choroby Alzheimera, oraz związane z nimi kontrowersje. Zostaną zaprezentowane najnowsze wyniki światowych programów mających na celu prewencję demencji, m.in. Światowego Fińskiego Geriatrycznego Badania Interwencyjnego nad Zapobieganiem Zaburzeniom Poznawczym i Niepełnosprawności (ang. WW-FINGER - The World Wide Finnish Geriatric Intervention Study to Prevent Cognitive Impairment and Disability). Programy te polegają na jednoczesnym stosowaniu odpowiedniej diety, treningu poznawczego, aktywności fizycznej i towarzyskiej oraz monitorowaniu ryzyka sercowo-naczyniowego. Ich wyniki podkreślają znaczenie holistycznego podejścia do pacjenta i wskazują, iż ok. 40% czynników ryzyka demencji jest w naszych rękach. Na podstawie tegorocznej Międzynarodowej Konferencji dotyczącej choroby Alzheimera, Parkinsona i schorzeń pokrewnych, w Barcelonie. dr Katarzyna Gawęda-Walerych - Zakład Neurogenetyki i Genomiki Funkcjonalnej, Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. Mirosława Mossakowskiego Polskiej Akademii Nauk Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz: 1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww Przez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody. 2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk Jeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz! 3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewem Darowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr: 33 1600 1462 1808 7033 4000 0001 Fundacja Wspomagania Wsi Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #nauka #demencja #festiwalnauki #mózg #zdrowie #choroba #starość #leczenie #zapobieganie #alzheimer #parkinson
Wykład dr Katarzyny Gawędy-Walerych w ramach Festiwalu Nauki w Warszawie [24 września 2024 r.] Demencja jest główną przyczyną niepełnosprawności osób starszych. Dotyczy ok. 50 mln ludzi na świecie, a według przewidywań, w roku 2050 może osiągnąć pułap 150 mln, stając się jednym z głównych wyzwań dla społeczeństw i zdrowia publicznego. Jak wiele jest przyczyn demencji? Dlaczego dotychczasowe próby terapii przyniosły w większości rozczarowania? Czy wystarczy pozbyć się złogów szkodliwego białka (amyloidu beta) by wyleczyć pacjenta z chorobą Alzheimera? Jakie są czynniki ryzyka demencji i czy mamy na nie wpływ? Innymi słowy, czy możemy zapobiegać demencji? Podczas wykładu zostaną przedstawione kamienie milowe badań nad demencją, perspektywy terapii jej najczęstszej formy - choroby Alzheimera, oraz związane z nimi kontrowersje. Zostaną zaprezentowane najnowsze wyniki światowych programów mających na celu prewencję demencji, m.in. Światowego Fińskiego Geriatrycznego Badania Interwencyjnego nad Zapobieganiem Zaburzeniom Poznawczym i Niepełnosprawności (ang. WW-FINGER - The World Wide Finnish Geriatric Intervention Study to Prevent Cognitive Impairment and Disability). Programy te polegają na jednoczesnym stosowaniu odpowiedniej diety, treningu poznawczego, aktywności fizycznej i towarzyskiej oraz monitorowaniu ryzyka sercowo-naczyniowego. Ich wyniki podkreślają znaczenie holistycznego podejścia do pacjenta i wskazują, iż ok. 40% czynników ryzyka demencji jest w naszych rękach. Na podstawie tegorocznej Międzynarodowej Konferencji dotyczącej choroby Alzheimera, Parkinsona i schorzeń pokrewnych, w Barcelonie. dr Katarzyna Gawęda-Walerych - Zakład Neurogenetyki i Genomiki Funkcjonalnej, Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. Mirosława Mossakowskiego Polskiej Akademii Nauk Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz: 1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww Przez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody. 2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk Jeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz! 3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewem Darowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr: 33 1600 1462 1808 7033 4000 0001 Fundacja Wspomagania Wsi Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #nauka #demencja #festiwalnauki #mózg #zdrowie #choroba #starość #leczenie #zapobieganie #alzheimer #parkinson

Odizolowana społeczność czy bliscy sąsiedzi? - Maciej Kicior
2025-01-19 18:00:06

Wykład Macieja Kiciora w ramach konferencji "Pogranicza. Tygiel kultur czy beczka prochu?", zorganizowanej przez Studenckie Koło Naukowe Historyków UW i Wydział Historii Uniwersytetu Warszawskiego [22 kwietnia 2024 r.] Odizolowana społeczność czy bliscy sąsiedzi? Poszczególne aspekty przenikania się osadników holenderskich Kępy Soleckiej z miejscową ludnością w świetle przywileju magistratu Warszawy z dnia 13 listopada 1628 r. Osadnictwo holenderskie w Polsce, znane jako osadnictwo olęderskie, miało znaczący wpływ na rozwój społeczności lokalnych, szczególnie na terenach nadrzecznych. Olędrzy, zapraszani przez władców i lokalne władze, byli znani ze swoich umiejętności w osuszaniu i zagospodarowywaniu trudnych, podmokłych terenów, co uczyniło ich pożądanymi osadnikami na ziemiach polskich, w tym w okolicach Warszawy. Kępa Solecka, położona w rejonie obecnej Warszawy, była jednym z obszarów, gdzie osiedlali się olędrzy. Teren ten, ze względu na swoje położenie w dolinie Wisły, był narażony na powodzie i wymagał zaawansowanych umiejętności melioracyjnych. Olęderscy osadnicy wprowadzili systemy irygacyjne, wały przeciwpowodziowe oraz techniki uprawy, które pozwalały na skuteczne zagospodarowanie tych ziem. Dokument ten stanowi ważne źródło informacji o relacjach między osadnikami olęderskimi a lokalną ludnością. Przywilej magistratu Warszawy określał prawa i obowiązki obu grup, regulując kwestie współżycia, handlu i zarządzania ziemią. Kluczowe aspekty przywileju: - Autonomia osadników: Olędrzy otrzymywali znaczną swobodę w zarządzaniu swoimi sprawami. Mogli utrzymywać własne zwyczaje, język i organizację wewnętrzną, co sprzyjało zachowaniu ich tożsamości kulturowej. - Zasady współpracy: Dokument regulował stosunki gospodarcze, umożliwiając wymianę dóbr między osadnikami a lokalną ludnością. Osadnicy oferowali swoje produkty rolne oraz usługi związane z melioracją i rolnictwem. - Ochrona przed dyskryminacją: Przywilej gwarantował olędrom bezpieczeństwo prawne, co miało zapobiegać konfliktom z miejscowymi mieszkańcami. Pomimo autonomii, relacje między osadnikami a miejscową ludnością były dynamiczne i oparte na wzajemnej współpracy. Oto kilka przykładów przenikania się tych dwóch grup: - Wymiana gospodarcza: Olędrzy wprowadzali innowacyjne metody rolnicze, z których korzystali także miejscowi. W zamian nabywali produkty i surowce dostępne w regionie. - Wpływy kulturowe: Choć olędrzy zachowywali odrębność kulturową, ich obecność wpływała na lokalne zwyczaje i praktyki, zwłaszcza w dziedzinie gospodarki wodnej. - Relacje społeczne: Z czasem dochodziło do małżeństw mieszanych, co przyczyniało się do stopniowego zacierania granic między obiema społecznościami. Społeczność olęderska na Kępie Soleckiej zachowywała swoją odrębność, ale jednocześnie była ścisłe powiązana z miejscowymi dzięki współpracy gospodarczej i wzajemnym zależnościom. Przywilej magistratu Warszawy z 1628 roku odegrał kluczową rolę w uregulowaniu tych relacji, co pozwoliło na pokojowe współistnienie i wzajemne wzbogacenie obu kultur. Osadnicy olęderscy na Kępie Soleckiej byli przykładem społeczności, która pomimo początkowego odizolowania potrafiła nawiązać bliskie relacje z miejscową ludnością. Dokumenty, takie jak przywilej z 13 listopada 1628 roku, świadczą o tym, jak mądrze regulowane zasady współżycia pozwalały na rozwój i integrację różnych grup w ramach jednej społeczności. Maciej Kicior - Student III roku Historii na Uniwersytecie Warszawskim. Od roku akademickiego 2024/2025 koordynator Sekcji Badań Historii Nowożytnej. Wielki pasjonat historii nowożytnej, jako epoki otwarcia i wymiany. Jego zainteresowania badawcze obejmują: społeczno-ekonomiczną historię Niderlandów w Epoce Nowożytnej, kolonializm i handel dalekomorski, odkrycia geograficzne i wyprawy eksploracyjne, kolonializm, podróże i turystkę oraz nowożytną kartografię. Organizatorem konferencji było Studenckie Koło Naukowe Historyków UW – najstarsze koło na Uniwersytecie Warszawskim. Organizatorzy konferencji pochylili się nad tematyką pogranicza, terenów przygranicznych, występujących tam zjawisk oraz procesów w ujęciu historycznym. Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz: 1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww 2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk 3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewem Darowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr: 33 1600 1462 1808 7033 4000 0001 Fundacja Wspomagania Wsi Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #historia #olędrzy #holendrzy #melioracja #dziedzictwo #kępasolecka #przywilej #autonomia
Wykład Macieja Kiciora w ramach konferencji "Pogranicza. Tygiel kultur czy beczka prochu?", zorganizowanej przez Studenckie Koło Naukowe Historyków UW i Wydział Historii Uniwersytetu Warszawskiego [22 kwietnia 2024 r.] Odizolowana społeczność czy bliscy sąsiedzi? Poszczególne aspekty przenikania się osadników holenderskich Kępy Soleckiej z miejscową ludnością w świetle przywileju magistratu Warszawy z dnia 13 listopada 1628 r. Osadnictwo holenderskie w Polsce, znane jako osadnictwo olęderskie, miało znaczący wpływ na rozwój społeczności lokalnych, szczególnie na terenach nadrzecznych. Olędrzy, zapraszani przez władców i lokalne władze, byli znani ze swoich umiejętności w osuszaniu i zagospodarowywaniu trudnych, podmokłych terenów, co uczyniło ich pożądanymi osadnikami na ziemiach polskich, w tym w okolicach Warszawy. Kępa Solecka, położona w rejonie obecnej Warszawy, była jednym z obszarów, gdzie osiedlali się olędrzy. Teren ten, ze względu na swoje położenie w dolinie Wisły, był narażony na powodzie i wymagał zaawansowanych umiejętności melioracyjnych. Olęderscy osadnicy wprowadzili systemy irygacyjne, wały przeciwpowodziowe oraz techniki uprawy, które pozwalały na skuteczne zagospodarowanie tych ziem. Dokument ten stanowi ważne źródło informacji o relacjach między osadnikami olęderskimi a lokalną ludnością. Przywilej magistratu Warszawy określał prawa i obowiązki obu grup, regulując kwestie współżycia, handlu i zarządzania ziemią. Kluczowe aspekty przywileju: - Autonomia osadników: Olędrzy otrzymywali znaczną swobodę w zarządzaniu swoimi sprawami. Mogli utrzymywać własne zwyczaje, język i organizację wewnętrzną, co sprzyjało zachowaniu ich tożsamości kulturowej. - Zasady współpracy: Dokument regulował stosunki gospodarcze, umożliwiając wymianę dóbr między osadnikami a lokalną ludnością. Osadnicy oferowali swoje produkty rolne oraz usługi związane z melioracją i rolnictwem. - Ochrona przed dyskryminacją: Przywilej gwarantował olędrom bezpieczeństwo prawne, co miało zapobiegać konfliktom z miejscowymi mieszkańcami. Pomimo autonomii, relacje między osadnikami a miejscową ludnością były dynamiczne i oparte na wzajemnej współpracy. Oto kilka przykładów przenikania się tych dwóch grup: - Wymiana gospodarcza: Olędrzy wprowadzali innowacyjne metody rolnicze, z których korzystali także miejscowi. W zamian nabywali produkty i surowce dostępne w regionie. - Wpływy kulturowe: Choć olędrzy zachowywali odrębność kulturową, ich obecność wpływała na lokalne zwyczaje i praktyki, zwłaszcza w dziedzinie gospodarki wodnej. - Relacje społeczne: Z czasem dochodziło do małżeństw mieszanych, co przyczyniało się do stopniowego zacierania granic między obiema społecznościami. Społeczność olęderska na Kępie Soleckiej zachowywała swoją odrębność, ale jednocześnie była ścisłe powiązana z miejscowymi dzięki współpracy gospodarczej i wzajemnym zależnościom. Przywilej magistratu Warszawy z 1628 roku odegrał kluczową rolę w uregulowaniu tych relacji, co pozwoliło na pokojowe współistnienie i wzajemne wzbogacenie obu kultur. Osadnicy olęderscy na Kępie Soleckiej byli przykładem społeczności, która pomimo początkowego odizolowania potrafiła nawiązać bliskie relacje z miejscową ludnością. Dokumenty, takie jak przywilej z 13 listopada 1628 roku, świadczą o tym, jak mądrze regulowane zasady współżycia pozwalały na rozwój i integrację różnych grup w ramach jednej społeczności. Maciej Kicior - Student III roku Historii na Uniwersytecie Warszawskim. Od roku akademickiego 2024/2025 koordynator Sekcji Badań Historii Nowożytnej. Wielki pasjonat historii nowożytnej, jako epoki otwarcia i wymiany. Jego zainteresowania badawcze obejmują: społeczno-ekonomiczną historię Niderlandów w Epoce Nowożytnej, kolonializm i handel dalekomorski, odkrycia geograficzne i wyprawy eksploracyjne, kolonializm, podróże i turystkę oraz nowożytną kartografię. Organizatorem konferencji było Studenckie Koło Naukowe Historyków UW – najstarsze koło na Uniwersytecie Warszawskim. Organizatorzy konferencji pochylili się nad tematyką pogranicza, terenów przygranicznych, występujących tam zjawisk oraz procesów w ujęciu historycznym. Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz: 1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww 2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk 3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewem Darowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr: 33 1600 1462 1808 7033 4000 0001 Fundacja Wspomagania Wsi Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #historia #olędrzy #holendrzy #melioracja #dziedzictwo #kępasolecka #przywilej #autonomia

Co drażni nasz układ oddechowy i dlaczego papierosy, smog i … grill są tak niebezpieczne? - D. Zając
2025-01-17 18:00:06

Wykład dr Dominiki Zając w ramach Festiwalu Nauki w Warszawie [28 września 2024 r.] Drogi oddechowe są pierwszą barierą naszego organizmu. Tym samym są nieustannie narażone na różne substancje znajdujące się w powietrzu. Na obecność niektórych z nich mamy wpływ, na innych – nie. Co takiego wisi zatem w powietrzu? Dlaczego smog i palenie papierosów są tak niebezpieczne? Co ma z tym wspólnego grill, ognisko i stara kuchenka gazowa? Dlaczego lepiej oddycha nam się nad morzem i wysoko w górach? Dlaczego astmatycy tak bardzo nie lubią mgły? I jak tego wszystkiego uniknąć? dr Dominika Zając - Zakład Fizjologii Oddychania, Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. Mirosława Mossakowskiego Polskiej Akademii Nauk Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz: 1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww Przez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody. 2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk Jeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz! 3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewem Darowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr: 33 1600 1462 1808 7033 4000 0001 Fundacja Wspomagania Wsi Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #smog #dym #papierosy #oddychanie #płuca #powietrze #tlen #organizm #zdrowie #medycyna #biologia #środowisko #astma #grill
Wykład dr Dominiki Zając w ramach Festiwalu Nauki w Warszawie [28 września 2024 r.] Drogi oddechowe są pierwszą barierą naszego organizmu. Tym samym są nieustannie narażone na różne substancje znajdujące się w powietrzu. Na obecność niektórych z nich mamy wpływ, na innych – nie. Co takiego wisi zatem w powietrzu? Dlaczego smog i palenie papierosów są tak niebezpieczne? Co ma z tym wspólnego grill, ognisko i stara kuchenka gazowa? Dlaczego lepiej oddycha nam się nad morzem i wysoko w górach? Dlaczego astmatycy tak bardzo nie lubią mgły? I jak tego wszystkiego uniknąć? dr Dominika Zając - Zakład Fizjologii Oddychania, Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. Mirosława Mossakowskiego Polskiej Akademii Nauk Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz: 1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww Przez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody. 2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk Jeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz! 3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewem Darowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr: 33 1600 1462 1808 7033 4000 0001 Fundacja Wspomagania Wsi Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #smog #dym #papierosy #oddychanie #płuca #powietrze #tlen #organizm #zdrowie #medycyna #biologia #środowisko #astma #grill

Informacja dotycząca prawa autorskich: Wszelka prezentowana tu zawartość podkastu jest własnością jego autora

Wyszukiwanie

Kategorie