Podcast Demagoga

Zapraszamy do słuchania Podcastu Demagoga, który pomoże Ci odnaleźć się w świecie dezinformacji i fake newsów. W każdym odcinku dostarczymy Ci rzetelnych źródeł informacji i pokażemy, na jakie nieprawdziwe informacje mogłeś wpaść ostatnio w sieci.
Naszą pracę opieramy na zasadach bezstronności, przejrzystości źródeł, transparentności metodologii, przejrzystości finansowania oraz otwartych i uczciwych poprawek. Od maja 2019 roku nad jakością naszej pracy czuwa Międzynarodowa Sieć Fact-Checkingową (IFCN), której jesteśmy członkiem.
Edukacja
Dariusz Rosiak o dziennikarstwie w erze internetu #31
2021-06-03 07:00:00
Jako doświadczony dziennikarz Dariusz Rosiak z uwagą obserwuje transformację i “demokratyzację” mediów od strony pracy redakcyjnej i struktury organizacyjnej. Z weteranem radiowej anteny rozmawiamy o wpływie Internetu i zalewie niskiej jakości treści udającej dziennikarstwo, o odpowiednim podejściu do materiału (i fact-checkowaniu informacji), jak również o pozytywach transformacji informacyjnej, które dają szansę na produkcję takich podcastów, jak “Raport o Stanie Świata”.
Dariusz Rosiak to polski dziennikarz i reportażysta, przez wiele lat związany z radiową Trójką. W 2020 roku zdobył nagrodę Grand Press dla dziennikarza roku, był też nominowany do nagrody Nike w 2016 roku. Od lutego 2020 roku prowadzi i tworzy “Raport o Stanie Świata”, podcast o najważniejszych wydarzeniach z całego świata (wcześniej jako audycja radiowa w Trójce).
Wstęp i wprowadzenie: Bartek Pawłowski
Projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego z Funduszy EOG.
Paweł Rakowski o Izraelu, Palestynie i o tym, jak nie powielać fejków #30
2021-05-27 13:33:29
Bliski Wschód jest w stanie nieustającej wojny od przynajmniej kilkudziesięciu lat. Jednym z najszerzej opisywanych konfliktów jest ten między Izraelczykami i Palestyńczykami. Informacje o coraz to nowych starciach regularnie trafiają do naszych mediów, jednak są to zazwyczaj zdawkowe wiadomości o tym ilu ludzi zginęło, jakie rakiety wystrzelono i gdzie spadły. Tło konfliktu jest bardzo, bardzo skomplikowane, dlatego przybliżamy obraz Izraela, Palestyny i wszystkich stron zaangażowanych w konflikt (podpowiadamy: jest ich więcej niż dwie). Prowadzi nas to do omówienia trzech fałszywych informacji związanych z ostatnimi starciami, które podawali dalej niektórzy polscy dziennikarze - wyjaśniamy, o co chodzi oraz gdzie popełniono błędy i uczulamy reporterów na przyszłość. Czasami warto chwilę poczekać, niż od razu podać sensacyjną, ale niesprawdzoną informację dalej.
Paweł Rakowski to znawca Bliskiego Wschodu, autor i publicysta z latami doświadczenia w regionie. Jego teksty można znaleźć w serwisie Salon24.
Wstęp i wprowadzenie: Bartek Pawłowski
Projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego z Funduszy EOG.
Mariusz Zawadzki o Fejkach Zjednoczonych Ameryki cz. 2 #29
2021-05-20 09:40:25
W drugim odcinku naszej miniserii rozmawiamy o dwóch sprawach. Pierwszą z nich jest jeden z ważniejszych fake newsów historii współczesnej, czyli pretekst do inwazji na Irak w 2003: budowanie i gromadzenie broni masowego rażenia przez reżim Saddama Husajna. Druga kwestia, przedstawiona również na przykładzie wojny w Iraku, to zachowania stadne w mediach. Dlaczego w niektórych sytuacjach całe rzesze dziennikarzy zgodnie przyjmują jedną, nie zawsze całkowicie obiektywną, narrację? Czy w szczególnych historycznie momentach, takich jak wojny i rewolucje, świadomość raportowania spraw wielkiej wagi i trudne warunki pracy w newsroomie wpływają na przekaz, który w takiej formie płynie do odbiorców?
Mariusz Zawadzki - W latach 2010-2017 korespondent „Gazety Wyborczej” w Waszyngtonie, wcześniej korespondent wojenny na Bliskim Wschodzie. Jego książka pt. „Nowy wspaniały Irak” była nominowana do nagrody Nike w roku 2013.
Wstęp i wprowadzenie: Bartek Pawłowski
Projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego z Funduszy EOG.
Mariusz Zawadzki o Fejkach Zjednoczonych Ameryki cz. 1 #28
2021-05-13 14:27:06
Istnieje przeświadczenie, według którego jeżeli coś “nowego” pojawi się w Stanach Zjednoczonych, to dopiero po kilku latach trafi do reszty świata, i na pewno w niejednym przypadku tak właśnie było. W najnowszym odcinku zajmujemy się przykładem z tych mniej przyjemnych, czyli fake news w jego współczesnej, internetowej formie.
Rozpoczynamy miniserię poświęconą Stanom Zjednoczonym, w której Mariusz Zawadzki, były korespondent z USA, opowie nam o tym, jak daleko mogą zajść fake newsy i co (bądź też - kto) za nimi stoi. Pomoże on nam także nakreślić kulturowo-społeczny obraz Stanów Zjednoczonych, abyśmy lepiej zrozumieli, dlaczego to właśnie tam na początku pojawiło się to zjawisko i w późniejszych latach przybrało tak intensywną formę.
Mariusz Zawadzki - w latach 2010-2017 korespondent „Gazety Wyborczej” w Waszyngtonie, wcześniej korespondent wojenny na Bliskim Wschodzie. Jego książka pt. „Nowy wspaniały Irak” była nominowana do Nagrody Literackiej Nike oraz Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego w roku 2013.
Projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego z Funduszy EOG.
Karolina Iwańska o (Nie)winnych reklamach i spersonalizowanych danych od kuchni #27
2021-04-29 13:27:11
Większość stron internetowych, które odwiedzamy w jakiś sposób śledzi naszą aktywność. Kliknięcia, wyświetlenia, czas spędzony na danej podstronie. Dane te są następnie agregowane i wykorzystywane do sporządzenia profilu użytkownika. A ten, do podsunięcia nam reklamy z tym, czego w ukryciu pragniemy. Acha, i jeszcze do przewidzenia naszych zachowań, poglądów, zdrowia i zaszufladkowania nas razem z grupą podobnych użytkowników. Karolina Iwańska z fundacji Panoptykon, specjalistka w dziedzinie śledzenia w internecie, opowiada nam jak wygląda mechanizm działania trackerów (plików cookies), tego, jakie dane zbierają, gdzie trafiają i dlaczego rynek personalizowanej reklamy internetowej jest tak dochodowy.
Karolina Iwańska
Absolwentka prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim. Doświadczenie zdobywała w kancelariach prawnych zajmujących się prawem autorskim i Fundacji Stańczyka, walczącej o jawność i kontrolę obywatelską w życiu publicznym. Do Panoptykonu dołączyła w 2017 r. Szczególnie interesują ją formy nadzoru w Internecie – wykorzystywanie informacji o ludziach do targetowania treści i rosnąca rola platform internetowych. W 2019/20 stypendystka Fundacji Mozilla w obszarze EU Tech Policy. W Panoptykonie m.in. koordynuje działania badawcze i angażuje się w rzecznictwo na poziomie unijnym.
Projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego z Funduszy EOG.
WOS 2.0 - ile wiedzy obywatelskiej wynosimy ze szkoły i jak przełamać stereotypy związane ze służbą cywilną #27
2021-04-15 07:00:00
Czy stereotypowa wizyta w urzędzie za każdym razem wygląda tak samo, wyjęta żywcem z filmu Barei? A wiedza o społeczeństwie sprowadzać się do zapamiętywania formułek i definicji o strukturach państwa? Akademia Wiedzy Obywatelskiej proponuje inne spojrzenie na aktywność pro-państwową i pracę na rzecz społeczności.
Bartosz Kubiak i Michał Tarnowski to działacze społeczni i założyciele Akademii Wiedzy Obywatelskiej, organizacji działającej na rzecz promocji państwowości, sfery publicznej, organizacji międzynarodowych i służby cywilnej. AWO prowadzi działania mające na celu pogłębienie wiedzy, szczególnie młodych ludzi, na temat aspektów zwyczajowo kojarzonych z wiedzą o społeczeństwie, i to w taki sposób, żeby kariera związana z pracą na rzecz państwa i społeczności zyskała na atrakcyjności w oczach ludzi wchodzących na rynek pracy.
Projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego z Funduszy EOG.
Konrad Kiljan o tym, jak rozmawiać, żeby się dogadać i o stanie debaty publicznej w Polsce #25
2021-04-08 07:00:00
Konrad Kiljan - Prezes Fundacji Polska Debatuje, innowator edukacyjny, badacz, finalista Uniwersyteckich Mistrzostw Świata Debat 2014. Przygotowuje klientów ze świata biznesu oraz polityki do wystąpień publicznych i medialnych. Absolwent literaturoznawstwa, kulturoznawstwa i filozofii na St Andrews University oraz Uniwersytecie Warszawskim.
W codziennym życiu praktycznie codziennie jesteśmy wystawieni na jakąś formę debaty - czy to w rodzinie, w społeczności lokalnej, w pracy, ale również, chcąc czy nie chcąc, bierzemy udział w debacie publicznej, nawet jeżeli tylko jako słuchacze-obserwatorzy. Istnieje stereotyp, który mówi, że Polacy nie potrafią się ze sobą porozumiewać, a co dopiero dogadać. Czy naprawdę tak jest? A jeżeli tak, to gdzie leży problem i czy możemy coś z nim zrobić? Z Konradem rozmawiamy również o debatach sportowych, kwestiach językowych i o tym, jak internet zniekształca nasze konwersacje.
Możecie dowiedzieć się więcej o działalności fundacji Polska Debatuje na stronie internetowej polskadebatuje.org i na oficjalnym fanpage’u na facebooku: https://www.facebook.com/polskadebatuje
Projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego z Funduszy EOG.
Jakub Wiech o węglu, atomie i OZE - jaka jest prawda o energetyce? #24
2021-03-25 07:00:00
Cały świat zastanawia się nad tym jak wyglądają zmiany klimatu, na ile są poważne i jak można im zapobiegać. Kluczową rolę odgrywają w niej poszczególne źródła energii. Czy korzystanie z węgla, jakkolwiek opłacalnego, można uzasadnić czynnikami ekonomicznymi? Czy OZE są w stanie pomóc w natychmiastowym zmniejszeniu emisji i jakim kosztem? I jak w to wszystko wpisują się elektrownie atomowe? Jakub Wiech pomaga nam zrozumieć co wydarzyło się w Teksasie w czasie niezwykłego ataku zimna, tłumaczy zależności sieci energetycznych i rozjaśnia sposób, w jaki możemy zredukować wpływ człowieka na zmiany klimatu przy pomocy znanych źródeł energii.
Jakub Wiech
Zastępca redaktora naczelnego portalu Energetyka24, publicysta, prawnik, doktorant UW. Jeden z najbardziej znanych polskich dziennikarzy zajmujących się kwestiami energetycznymi, w tym także bezpieczeństwa energetycznego, i zmianami klimatu. Publikuje teksty demaskujące dezinformację dotyczącą Odnawialnych Źródeł Energii, węgla i atomu. Autor książek “Energiewende. Nowe niemieckie imperium” i “Globalne ocieplenie. Podręcznik dla Zielonej Prawicy”.
Projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego z Funduszy EOG.
Tomasz Rożek o ciekawości do prawdy i roli nauki w walce z fake newsami #23
2021-03-18 07:00:00
Dr Tomasz Rożek z wykształcenia fizyk a z zawodu dziennikarz naukowy. Kieruje działem naukowym w tygodniku Gość Niedzielny. Współpracuję z wieloma mediami m.in.: z redakcjami: Pytanie na Śniadanie, Teleexpress, Dzień Dobry TVN; Wiedzą i Życiem, magazynem National Geographic, Gazetą Wyborczą, Rzeczpospolitą, magazynem Focus. W przeszłości autor oraz prowadzący program Sonda2 w TVP2. Współautor programów radiowych: „Pytania z kosmosu” oraz Klub Trójki.
O czym rozmawialiśmy?
Poruszyliśmy dużo tematów, które obracały się wokół nauki. Zastanawialiśmy się nad tym dlaczego Polacy w kwestiach dot. pandemii bardziej ufają znajomym niż naukowcom, czy system edukacji w Polsce jest przyczyną tego, że nie chcemy docierać do prawdy i wierzymy w niezweryfikowane informacje. Mówiliśmy też o mitach, które możemy spotkać w filmach o kosmosie, o zmianach klimatu i dziurze ozonowej.
Książka naszego gościa „Nauka – po prostu. Wywiady z wybitnymi” została uznana za najlepszą książkę popularno-naukową sezonu 2010-2011. W 2012 roku napisał „Nauka – to lubię. Od ziarnka piasku do gwiazd”. W 2014 roku ukazała się jego książka „Kosmos”. W 2015 roku ukazał się „Człowiek”. To dwie części pop-naukowej trylogii.
Obecnie prowadzi pop-naukowego vbloga Nauka. To lubię i facebookowy fanpage Nauka.To lubię. Dr. Tomasza znajdziecie też na Twitterze i Instagramie.
Poniżej znajdziecie linki i materiały, o których mówiliśmy w podcaście:
- Strona internetowa projektu Tomasza Rożka „Nauka. To Lubię”: https://www.naukatolubie.pl/
- Kanał na Facebooku:https://www.facebook.com/naukatolubie/ i YouTubie, Nauka To Lubię: https://www.youtube.com/user/naukatolubie
- oraz Nauka. To lubię Junior: https://www.youtube.com/channel/UC8xquvuX_xi7rq_N_L06n5w
- Film o dziurze ozonowej: https://www.youtube.com/watch?v=i4hYR6hZW7E
- Badania YouGov na temat zaufania społeczeństw w kwestii COVID19: https://yougov.co.uk/topics/international/articles-reports/2020/05/18/international-covid-19-tracker-update-18-may .
- Akademia Fact-Checkingu – projekt edukacyjny Demagoga: https://akademia.demagog.org.pl/
- Christophera Nolana i jego filmy znajdziecie na Filmwebie: https://www.filmweb.pl/person/Christopher+Nolan-40896
Projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego z Funduszy EOG.
Paweł Pawłowski o tym, jak wygląda dezinformacja rosyjska skierowana w Polskę oraz Unię Europejską #22
2021-03-11 07:00:00
Rosja prowadzi regularne działania dezinformacyjne wymierzone w Polskę oraz Unię Europejską, starając się realizować w ten sposób swoje cele. Wykorzystuje do tego różne metody i porusza się wokół poszczególnych tematów. Często dotyczy spraw historycznych, w szczególności II wojny światowej. Działania rosyjskie wymierzone są także w stosunki pomiędzy dwoma narodami, co ma na celu kreowanie konfliktów pomiędzy nimi. Przykładem takich działań jest dezinformacja wymierzona w stosunki polsko-ukraińskie. Unia Europejska natomiast ukazywana jest w narracjach rosyjskich zazwyczaj w negatywny świetle, a celem Rosji jest osłabianie integracji europejskiej.
Naszym kolejnym gościem był Paweł Pawłowski, wiceprezes zarządu Fundacji Ośrodek Analiz Prawnych, Gospodarczych i Społecznych im. Hipolita Cegielskiego oraz ekspert Fundacji Warsaw Institute. Z Pawłem rozmawialiśmy o celach i metodach prowadzonych działań dezinformacyjnych przez Rosję, a także o najczęstszych narracjach wymierzonych w Polskę oraz Unię Europejską.
Paweł Pawłowski
Wiceprezes zarządu Fundacji Ośrodek Analiz Prawnych, Gospodarczych i Społecznych im. Hipolita Cegielskiego, ekspert Fundacji Warsaw Institute. Absolwent studiów prawniczych na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oraz Entrepreneurship Program na Babson College w Wellesley, Massachusetts. Odbył staż naukowy w Institute of World Politics w Waszyngtonie D.C. Ukończył studia doktoranckie w Instytucie Nauk o Państwie i Prawie na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego i obecnie prowadzi prace nad doktoratem.
Projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego z Funduszy EOG.