Nauka każdego dnia | Radio Katowice
Zapraszamy na krótką podróż w świat nauki. Natomiast raz w tygodniu zapraszamy na dłuższe spotkanie w naukowym podcaście. Od ciekawostek ze świata fizyki, poprzez geografię i chemię - udowadniamy, że … świat jest ciekawy!
Kategorie:
Nauka
Nauka
Nauka Każdego Dnia – odc. 61 Psychobiotyki
2022-11-28 21:07:40
Termin "psychobiotyki" został ukuty w 2013 roku przez psychiatrę klinicznego profesora Teda Dinana i neurologa profesora Johna Cryana. Odnosi się on do „przyjaznych bakterii", które odgrywają rolę w funkcjonowaniu osi jelito-mózg i wpływają na zdrowie oraz aktywność mózgu. Jakie szczepy bakterii są dla nas dobre? Dlaczego trzeba uważać na kombuchę i dlaczego mikrobiolodzy boją się mykotoksyn? O tym w rozmowie z mikrobiolog i immunolog dr Katarzyną Kasperkiewicz z Wydziału Nauk Przyrodniczych UŚ - Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
Termin "psychobiotyki" został ukuty w 2013 roku przez psychiatrę klinicznego profesora Teda Dinana i neurologa profesora Johna Cryana. Odnosi się on do „przyjaznych bakterii", które odgrywają rolę w funkcjonowaniu osi jelito-mózg i wpływają na zdrowie oraz aktywność mózgu.
Jakie szczepy bakterii są dla nas dobre? Dlaczego trzeba uważać na kombuchę i dlaczego mikrobiolodzy boją się mykotoksyn? O tym w rozmowie z mikrobiolog i immunolog dr Katarzyną Kasperkiewicz z Wydziału Nauk Przyrodniczych UŚ - Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
Jakie szczepy bakterii są dla nas dobre? Dlaczego trzeba uważać na kombuchę i dlaczego mikrobiolodzy boją się mykotoksyn? O tym w rozmowie z mikrobiolog i immunolog dr Katarzyną Kasperkiewicz z Wydziału Nauk Przyrodniczych UŚ - Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
Nauka Każdego Dnia – odc. 60 Jesienna Chandra
2022-11-25 15:09:36
Terminu chandra używa się dla określenia rodzaju obniżenia nastroju, stanu przygnębienia, któremu towarzyszy pogorszenie koncentracji i zmęczenie. Jak radzić sobie z jesienną chandrą? Czy może pomóc kolorowy płaszcz, rozwój osobisty albo zawodowy? Czym jest heksagon szczęścia i jaki ma związek z naszym dobrym samopoczuciem właśnie jesienią? O tym opowie certyfikowana coach, trenerka rozwoju osobistego i autorka wielu motywacyjnych książek Barbara Lech. Rozmawia z nią Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
Terminu chandra używa się dla określenia rodzaju obniżenia nastroju, stanu przygnębienia, któremu towarzyszy pogorszenie koncentracji i zmęczenie. Jak radzić sobie z jesienną chandrą? Czy może pomóc kolorowy płaszcz, rozwój osobisty albo zawodowy? Czym jest heksagon szczęścia i jaki ma związek z naszym dobrym samopoczuciem właśnie jesienią? O tym opowie certyfikowana coach, trenerka rozwoju osobistego i autorka wielu motywacyjnych książek Barbara Lech. Rozmawia z nią Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
Nauka Każdego Dnia – odc. 59 Metale cz. 2
2022-11-23 19:15:08
Metaloterapia jest znaną od starożytności sztuką leczniczą, polegającą na wykorzystywaniu własności fizycznych metali. Jej korzenie sięgają orientalnej medycyny ajurwedyjskiej. W renesansie zajmował się nią również Paracelsus, ojciec medycyny nowożytnej. Dlaczego srebro jest lepsze od złota i dlaczego w sklepach nie ma już ołowianych żołnierzyków? O tym właśnie z profesor Mariolą Saternus z Katedry Metalurgii i Recyklingu na Wydziale Inżynierii Materiałowej Politechniki Śląskiej rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz
Metaloterapia jest znaną od starożytności sztuką leczniczą, polegającą na wykorzystywaniu własności fizycznych metali. Jej korzenie sięgają orientalnej medycyny ajurwedyjskiej. W renesansie zajmował się nią również Paracelsus, ojciec medycyny nowożytnej. Dlaczego srebro jest lepsze od złota i dlaczego w sklepach nie ma już ołowianych żołnierzyków? O tym właśnie z profesor Mariolą Saternus z Katedry Metalurgii i Recyklingu na Wydziale Inżynierii Materiałowej Politechniki Śląskiej rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz
Nauka Każdego Dnia – odc. 58 Metale
2022-11-14 12:47:53
Czy można wyobrazić sobie rozwój cywilizacji bez metali? Czy bez nich świat byłby równie wielobarwny, fascynujący i frapujący? Jest osiem metali nazywanych starożytnymi. Kilka z nich znamy doskonale, a o innych wciąż zdobywamy nową wiedzę. O nich właśnie z profesor Mariolą Saternus z Katedry Metalurgii i Recyklingu na Wydziale Inżynierii Materiałowej Politechniki Śląskiej rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
Czy można wyobrazić sobie rozwój cywilizacji bez metali? Czy bez nich świat byłby równie wielobarwny, fascynujący i frapujący? Jest osiem metali nazywanych starożytnymi. Kilka z nich znamy doskonale, a o innych wciąż zdobywamy nową wiedzę. O nich właśnie z profesor Mariolą Saternus z Katedry Metalurgii i Recyklingu na Wydziale Inżynierii Materiałowej Politechniki Śląskiej rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
Nauka Każdego Dnia – odc. 57 Zapożyczenia językowe cz. 2
2022-11-10 09:02:17
Niewystarczające zasoby danego języka, związane z występowaniem pewnych przedmiotów czy zjawisk jedynie w określonym regionie powodują przeniesienie tych określeń na grunt języka polskiego. Przykładem może być igloo — taka forma domostwa nie występuje przecież w naszym regionie geograficznym, więc przejęliśmy nazwę z języka Inuitów. Kolejną przyczyną występowania zapożyczeń może moda. I to również ta odzieżowa — o tym w kolejnej części wykładu z profesor UŚ Katarzyną Wyrwas, kierowniczką Poradni Językowej, rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
Niewystarczające zasoby danego języka, związane z występowaniem pewnych przedmiotów czy zjawisk jedynie w określonym regionie powodują przeniesienie tych określeń na grunt języka polskiego.
Przykładem może być igloo — taka forma domostwa nie występuje przecież w naszym regionie geograficznym, więc przejęliśmy nazwę z języka Inuitów. Kolejną przyczyną występowania zapożyczeń może moda. I to również ta odzieżowa — o tym w kolejnej części wykładu z profesor UŚ Katarzyną Wyrwas, kierowniczką Poradni Językowej, rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
Przykładem może być igloo — taka forma domostwa nie występuje przecież w naszym regionie geograficznym, więc przejęliśmy nazwę z języka Inuitów. Kolejną przyczyną występowania zapożyczeń może moda. I to również ta odzieżowa — o tym w kolejnej części wykładu z profesor UŚ Katarzyną Wyrwas, kierowniczką Poradni Językowej, rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
Nauka Każdego Dnia – odc. 56 Zapożyczenia językowe cz. 1
2022-11-04 07:57:25
Język, tak jak jego użytkownicy, stale się zmienia. Staje się bogatszy między innymi dzięki zapożyczeniom, które do niego przenikają. Polski od samego początku swojego istnienia był wzbogacany o nowe słowa, a przyczyny tego procesu były niezwykle zróżnicowane. Z profesor UŚ Katarzyną Wyrwas, kierowniczką Poradni Językowej, rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
Język, tak jak jego użytkownicy, stale się zmienia. Staje się bogatszy między innymi dzięki zapożyczeniom, które do niego przenikają. Polski od samego początku swojego istnienia był wzbogacany o nowe słowa, a przyczyny tego procesu były niezwykle zróżnicowane. Z profesor UŚ Katarzyną Wyrwas, kierowniczką Poradni Językowej, rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
Nauka Każdego Dnia - odc. 55 Jesień
2022-11-03 11:08:13
Jesień, jedna z czterech podstawowych pór roku w przyrodzie, w strefie klimatu umiarkowanego. Charakteryzuje się umiarkowanymi temperaturami powietrza z malejącą średnią dobową oraz stosunkowo dużym w skali roku opadem atmosferycznym. Za jesień klimatyczną przyjmuje się okres, w którym średnie dobowe temperatury powietrza wahają się pomiędzy 15 a 5°C. Po jesieni następuje zima, jednak pomiędzy tymi okresami znajduje się klimatyczny etap przejściowy – przedzimie. O jesiennej aurze z geografką Katarzyną Gajdą rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
Jesień, jedna z czterech podstawowych pór roku w przyrodzie, w strefie klimatu umiarkowanego. Charakteryzuje się umiarkowanymi temperaturami powietrza z malejącą średnią dobową oraz stosunkowo dużym w skali roku opadem atmosferycznym. Za jesień klimatyczną przyjmuje się okres, w którym średnie dobowe temperatury powietrza wahają się pomiędzy 15 a 5°C. Po jesieni następuje zima, jednak pomiędzy tymi okresami znajduje się klimatyczny etap przejściowy – przedzimie. O jesiennej aurze z geografką Katarzyną Gajdą rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
Nauka Każdego Dnia - odc. 54 Aneksja
2022-10-10 11:40:01
Słowo aneksja jest ostatnio odmieniane przez przypadki w serwisach informacyjnych. Słowo pochodzi z łaciny - od wyrażenia annexio – i oznacza przyłączenie. Jak się okazuje, najwięcej o aneksji wiedzą politolodzy. Katarzyna Głuch-Juszkiewicz wyjaśni to na lekcji nauk społecznych.
Słowo aneksja jest ostatnio odmieniane przez przypadki w serwisach informacyjnych. Słowo pochodzi z łaciny - od wyrażenia annexio – i oznacza przyłączenie. Jak się okazuje, najwięcej o aneksji wiedzą politolodzy. Katarzyna Głuch-Juszkiewicz wyjaśni to na lekcji nauk społecznych.
Nauka Każdego Dnia - odc. 53 Aspiryna i chemia
2022-09-27 08:12:17
Choroby nękają ludzkość od zarania dziejów. Do dziś najlepszym możliwym sposobem na zatrzymanie tego stanu jest wciąż rosnący arsenał leków. Niektóre z nich - wynalezione tysiące lat temu stały się początkiem nowych dziedzin medycyny. Nie byłoby tych odkryć, gdyby nie pokolenia chemików. I o wpływie chemii na medycynę opowie profesor Robert Musioł z Instytutu chemii UŚ, z którym rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
Choroby nękają ludzkość od zarania dziejów. Do dziś najlepszym możliwym sposobem na zatrzymanie tego stanu jest wciąż rosnący arsenał leków. Niektóre z nich - wynalezione tysiące lat temu stały się początkiem nowych dziedzin medycyny. Nie byłoby tych odkryć, gdyby nie pokolenia chemików. I o wpływie chemii na medycynę opowie profesor Robert Musioł z Instytutu chemii UŚ, z którym rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
Nauka Każdego Dnia - odc. 52 Ziołolecznictwo
2022-09-19 14:00:12
W tradycyjnej medycynie surowce roślinne odgrywały niebagatelną rolę. Mieszanki takie były często przygotowywane przez aptekarzy w terapii rozmaitych dolegliwości. Należy jednak pamiętać, że podobnie jak w przypadku leków syntetycznych, również te roślinne miały bardzo silne działanie. Czasem, jak na przykład Currarę, stosowano je, aby zlikwidować przeciwnika. O historii trucizn i ziołolecznictwa z prof. Barbarą Bacler-Żbikowską i mgr Małgorzatą Stępień z Muzeum Medycyny i Farmacji Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
W tradycyjnej medycynie surowce roślinne odgrywały niebagatelną rolę. Mieszanki takie były często przygotowywane przez aptekarzy w terapii rozmaitych dolegliwości. Należy jednak pamiętać, że podobnie jak w przypadku leków syntetycznych, również te roślinne miały bardzo silne działanie. Czasem, jak na przykład Currarę, stosowano je, aby zlikwidować przeciwnika. O historii trucizn i ziołolecznictwa z prof. Barbarą Bacler-Żbikowską i mgr Małgorzatą Stępień z Muzeum Medycyny i Farmacji Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.