Nauka każdego dnia | Radio Katowice

Zapraszamy na krótką podróż w świat nauki. Natomiast raz w tygodniu zapraszamy na dłuższe spotkanie w naukowym podcaście. Od ciekawostek ze świata fizyki, poprzez geografię i chemię - udowadniamy, że … świat jest ciekawy!

Kategorie:
Nauka

Odcinki od najnowszych:

Nauka Każdego Dnia – odc. 58 Metale
2022-11-14 12:47:53

Czy można wyobrazić sobie rozwój cywilizacji bez metali? Czy bez nich świat byłby równie wielobarwny, fascynujący i frapujący? Jest osiem metali nazywanych starożytnymi. Kilka z nich znamy doskonale, a o innych wciąż zdobywamy nową wiedzę. O nich właśnie z profesor Mariolą Saternus z Katedry Metalurgii i Recyklingu na Wydziale Inżynierii Materiałowej Politechniki Śląskiej rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
Czy można wyobrazić sobie rozwój cywilizacji bez metali? Czy bez nich świat byłby równie wielobarwny, fascynujący i frapujący? Jest osiem metali nazywanych starożytnymi. Kilka z nich znamy doskonale, a o innych wciąż zdobywamy nową wiedzę. O nich właśnie z profesor Mariolą Saternus z Katedry Metalurgii i Recyklingu na Wydziale Inżynierii Materiałowej Politechniki Śląskiej rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.

Nauka Każdego Dnia – odc. 57 Zapożyczenia językowe cz. 2
2022-11-10 09:02:17

Niewystarczające zasoby danego języka, związane z występowaniem pewnych przedmiotów czy zjawisk jedynie w określonym regionie powodują przeniesienie tych określeń na grunt języka polskiego. Przykładem może być igloo — taka forma domostwa nie występuje przecież w naszym regionie geograficznym, więc przejęliśmy nazwę z języka Inuitów. Kolejną przyczyną występowania zapożyczeń może moda. I to również ta odzieżowa — o tym w kolejnej części wykładu z profesor UŚ Katarzyną Wyrwas, kierowniczką Poradni Językowej, rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
Niewystarczające zasoby danego języka, związane z występowaniem pewnych przedmiotów czy zjawisk jedynie w określonym regionie powodują przeniesienie tych określeń na grunt języka polskiego.

Przykładem może być igloo — taka forma domostwa nie występuje przecież w naszym regionie geograficznym, więc przejęliśmy nazwę z języka Inuitów. Kolejną przyczyną występowania zapożyczeń może moda. I to również ta odzieżowa — o tym w kolejnej części wykładu z profesor UŚ Katarzyną Wyrwas, kierowniczką Poradni Językowej, rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.

Nauka Każdego Dnia – odc. 56 Zapożyczenia językowe cz. 1
2022-11-04 07:57:25

Język, tak jak jego użytkownicy, stale się zmienia. Staje się bogatszy między innymi dzięki zapożyczeniom, które do niego przenikają. Polski od samego początku swojego istnienia był wzbogacany o nowe słowa, a przyczyny tego procesu były niezwykle zróżnicowane. Z profesor UŚ Katarzyną Wyrwas, kierowniczką Poradni Językowej, rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
Język, tak jak jego użytkownicy, stale się zmienia. Staje się bogatszy między innymi dzięki zapożyczeniom, które do niego przenikają. Polski od samego początku swojego istnienia był wzbogacany o nowe słowa, a przyczyny tego procesu były niezwykle zróżnicowane. Z profesor UŚ Katarzyną Wyrwas, kierowniczką Poradni Językowej, rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.

Nauka Każdego Dnia - odc. 55 Jesień
2022-11-03 11:08:13

Jesień, jedna z czterech podstawowych pór roku w przyrodzie, w strefie klimatu umiarkowanego. Charakteryzuje się umiarkowanymi temperaturami powietrza z malejącą średnią dobową oraz stosunkowo dużym w skali roku opadem atmosferycznym. Za jesień klimatyczną przyjmuje się okres, w którym średnie dobowe temperatury powietrza wahają się pomiędzy 15 a 5°C. Po jesieni następuje zima, jednak pomiędzy tymi okresami znajduje się klimatyczny etap przejściowy – przedzimie. O jesiennej aurze z geografką Katarzyną Gajdą rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
Jesień, jedna z czterech podstawowych pór roku w przyrodzie, w strefie klimatu umiarkowanego. Charakteryzuje się umiarkowanymi temperaturami powietrza z malejącą średnią dobową oraz stosunkowo dużym w skali roku opadem atmosferycznym. Za jesień klimatyczną przyjmuje się okres, w którym średnie dobowe temperatury powietrza wahają się pomiędzy 15 a 5°C. Po jesieni następuje zima, jednak pomiędzy tymi okresami znajduje się klimatyczny etap przejściowy – przedzimie. O jesiennej aurze z geografką Katarzyną Gajdą rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.

Nauka Każdego Dnia - odc. 54 Aneksja
2022-10-10 11:40:01

Słowo aneksja jest ostatnio odmieniane przez przypadki w serwisach informacyjnych. Słowo pochodzi z łaciny - od wyrażenia annexio – i oznacza przyłączenie. Jak się okazuje, najwięcej o aneksji wiedzą politolodzy. Katarzyna Głuch-Juszkiewicz wyjaśni to na lekcji nauk społecznych.
Słowo aneksja jest ostatnio odmieniane przez przypadki w serwisach informacyjnych. Słowo pochodzi z łaciny - od wyrażenia annexio – i oznacza przyłączenie. Jak się okazuje, najwięcej o aneksji wiedzą politolodzy. Katarzyna Głuch-Juszkiewicz wyjaśni to na lekcji nauk społecznych.

Nauka Każdego Dnia - odc. 53 Aspiryna i chemia
2022-09-27 08:12:17

Choroby nękają ludzkość od zarania dziejów. Do dziś najlepszym możliwym sposobem na zatrzymanie tego stanu jest wciąż rosnący arsenał leków. Niektóre z nich - wynalezione tysiące lat temu stały się początkiem nowych dziedzin medycyny. Nie byłoby tych odkryć, gdyby nie pokolenia chemików. I o wpływie chemii na medycynę opowie profesor Robert Musioł z Instytutu chemii UŚ, z którym rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
Choroby nękają ludzkość od zarania dziejów. Do dziś najlepszym możliwym sposobem na zatrzymanie tego stanu jest wciąż rosnący arsenał leków. Niektóre z nich - wynalezione tysiące lat temu stały się początkiem nowych dziedzin medycyny. Nie byłoby tych odkryć, gdyby nie pokolenia chemików. I o wpływie chemii na medycynę opowie profesor Robert Musioł z Instytutu chemii UŚ, z którym rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.

Nauka Każdego Dnia - odc. 52 Ziołolecznictwo
2022-09-19 14:00:12

W tradycyjnej medycynie surowce roślinne odgrywały niebagatelną rolę. Mieszanki takie były często przygotowywane przez aptekarzy w terapii rozmaitych dolegliwości. Należy jednak pamiętać, że podobnie jak w przypadku leków syntetycznych, również te roślinne miały bardzo silne działanie. Czasem, jak na przykład Currarę, stosowano je, aby zlikwidować przeciwnika. O historii trucizn i ziołolecznictwa z prof. Barbarą Bacler-Żbikowską i mgr Małgorzatą Stępień z Muzeum Medycyny i Farmacji Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
W tradycyjnej medycynie surowce roślinne odgrywały niebagatelną rolę. Mieszanki takie były często przygotowywane przez aptekarzy w terapii rozmaitych dolegliwości. Należy jednak pamiętać, że podobnie jak w przypadku leków syntetycznych, również te roślinne miały bardzo silne działanie. Czasem, jak na przykład Currarę, stosowano je, aby zlikwidować przeciwnika. O historii trucizn i ziołolecznictwa z prof. Barbarą Bacler-Żbikowską i mgr Małgorzatą Stępień z Muzeum Medycyny i Farmacji Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.

Nauka każdego dnia Odc. 51 - Leksykografia
2022-09-16 13:58:28

Leksykografia to dziedzina nauki, która rozwinęła się praktycznie od początków piśmiennictwa. Tradycje leksykograficzne czyli słownikowe były obecne już u starożytnych Greków i Rzymian, ale do dziś przetrwało niewiele ich dorobku. Osiągnięcia w leksykografii miały również orientalne ośrodki naukowe: chińskie i indyjskie, dokonania te nie miały jednak wpływu na rozwój słownikarstwa europejskiego. Czy dziś używanie słowników jest wciąż popularne? O tym na lekcji polskiego opowie Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
Leksykografia to dziedzina nauki, która rozwinęła się praktycznie od początków piśmiennictwa. Tradycje leksykograficzne czyli słownikowe były obecne już u starożytnych Greków i Rzymian, ale do dziś przetrwało niewiele ich dorobku.

Osiągnięcia w leksykografii miały również orientalne ośrodki naukowe: chińskie i indyjskie, dokonania te nie miały jednak wpływu na rozwój słownikarstwa europejskiego. Czy dziś używanie słowników jest wciąż popularne? O tym na lekcji polskiego opowie Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.

Nauka każdego dnia Odc. 50 - Balony w nauce
2022-09-06 18:00:02

Kto z nas nie lubi kolorowych balonów? Znane są baloniki z dzieła Banksiego, czy naszego rodzimego Grzegorza Chudego. Gdy myślimy "balon" równie często w naszym umyśle pojawia się nieco większy przedmiot, służący do transportu ludzi albo reklam. Przydatne stały się również w nauce — używa się ich do pomiaru temperatury czy wilgoci powietrza. Zapraszamy do wysłuchania podcastu naukowego właśnie o balonach — między innymi tych, które sprawdzają nanocząstki w powietrzu. Gośćmi Katarzyny Głuch-Juszkiewicz są dr Marcin Libera oraz dr Mariola Jabłońska, dyrektor Uniwersyteckich Laboratoriów Kontroli Atmosfery.
Kto z nas nie lubi kolorowych balonów? Znane są baloniki z dzieła Banksiego, czy naszego rodzimego Grzegorza Chudego. Gdy myślimy "balon" równie często w naszym umyśle pojawia się nieco większy przedmiot, służący do transportu ludzi albo reklam. Przydatne stały się również w nauce — używa się ich do pomiaru temperatury czy wilgoci powietrza.

Zapraszamy do wysłuchania podcastu naukowego właśnie o balonach — między innymi tych, które sprawdzają nanocząstki w powietrzu. Gośćmi Katarzyny Głuch-Juszkiewicz są dr Marcin Libera oraz dr Mariola Jabłońska, dyrektor Uniwersyteckich Laboratoriów Kontroli Atmosfery.

Nauka każdego dnia Odc. 49 - Plastik w oceanach
2022-07-04 11:52:51

Skutki jednorazowego używania i następnie wyrzucania opakowań plastikowych są już wszędzie widoczne na wybrzeżach mórz i oceanów. Odpady plastikowe coraz bardziej zanieczyszczają oceany, a według jednej z ocen do roku 2050 w oceanach znajdzie się wagowo więcej plastiku niż ryb. Ludzie spożywają plastik występujący w łańcuchu pokarmowym. Wciąż nie wiadomo, w jaki sposób wpływa to na ludzkie zdrowie, ale przede wszystkim zabija ekosystem o czym mówi profesor Piotr Skubała ekolog i biolog w rozmowie z Katarzyną Głuch-Juszkiewicz.
Skutki jednorazowego używania i następnie wyrzucania opakowań plastikowych są już wszędzie widoczne na wybrzeżach mórz i oceanów. Odpady plastikowe coraz bardziej zanieczyszczają oceany, a według jednej z ocen do roku 2050 w oceanach znajdzie się wagowo więcej plastiku niż ryb. Ludzie spożywają plastik występujący w łańcuchu pokarmowym. Wciąż nie wiadomo, w jaki sposób wpływa to na ludzkie zdrowie, ale przede wszystkim zabija ekosystem o czym mówi profesor Piotr Skubała ekolog i biolog w rozmowie z Katarzyną Głuch-Juszkiewicz.

Informacja dotycząca prawa autorskich: Wszelka prezentowana tu zawartość podkastu jest własnością jego autora

Wyszukiwanie

Kategorie