Historia dla Dorosłych
Historia dla Dorosłych to podkast poświęcony historii oraz tematom, które z różnych względów byłyby niestosowne dla dzieci, albo po prostu dla nich nudne. Mam nadzieję, że będą ciekawe dla dorosłych :)
26 - Rycheza Lotaryńska
2022-07-17 16:54:23
Zacznijmy od dynastii Ludolfingów, a szczególnie od trzech Ottonów. Pierwszy z nich Otton I był królem Niemiec, a w 962 został w Rzymie koronowany na cesarza rzymskiego. Chciał pokoju z cesarstwem bizantyjskim i dlatego ożenił swojego syna Ottona II z księżniczką bizantyjską Teofano. Otton II też został cesarzem rzymskim, ale niestety przegrał bitwę z Saracenami pod Krotoną we Włoszech. Było to w 982. Rok później zmarł i na tron wstąpił jego syn Otton III, który miał dopiero trzy lata. Królem Niemiec jeszcze za życia ojca został Otton III. Władzę jednak sprawowała jego matka cesarzowa Teofano. Urodziła ona kilko dzieci. Rok przed Ottonem urodził córkę Matyldę. Teraz aby umocnić władzę swojego syna wydała tą córkę za palatyna lotaryńskiego Ezzona. Było to bardzo ważne miejsce. Pięć lat przed śmiercią czyli w 978 Otton II walczył z królem Francji, który chciał zabrać Lotaryngię. Historia lubi się powtarzać. Niemcy i Francuzi będą walczyć o tą Lotaryngię aż do XX wieku. W Lotaryngii był więc potrzebny ktoś zaufany. Hrabia palatyn Lotaryngii Ezzon należal do dynastii wiernej cesarstwu. Palatynem Lotaryngii był ojciec Ezzona, a potem także syn. Właśnie on dostał za żonę Matyldę Saksońską, czyli córkę Ottona II. Starszą o rok siostrę Ottona III. Matylda i Ezzon mieli dziesięcioro dzieci. Czwartym z nich była Rycheza zwana Ryksą, a że się urodziła w Lotaryngii w Polsce jest znana jako Rycheza Lotaryńska. Jej pradziadek, dziadek i wujek byli cesarzami rzymskimi, jej babka była księżniczką bizantyjską. Otton III jak wiecie przybył do Polski w 1000 roku. Przybył do grobu św. Wojciecha. Miał bardzo dobre stosunki z Bolesławem Chrobrym. Niestety zmarł dwa lata później w 1002. Do Merseburga przybyli książęta niemieccy oraz Bolesław. Próbowano go tam zabić i tak wybuchła wojna polsko-niemiecka. Trwała ona do 1013. Mimo większych sił cesarz Henryk II nie potrafił pokonać Bolesława. W styczniu 1013 roku do Magdeburga przyjechał Mieszko II w sprawie pokoju. Później przybył sam Bolesław Chrobry. W nocy z 24 na 25 maja 1013 roku w Merseburgu zawarto pokój. Aby go przypieczętować zawarto ślub Mieszka II z Rychezą. W ten sposób Mieszko II spowinowacił się z cesarską dynastią Ludolfingów. Henryk II też należał do tej dynastii. Wyglądało na to, że wszystko jest w porządku, ale dwa lata później wybuchła kolejna wojna polsko-niemiecka (1015–1018). Władcą Polski był wciąż Bolesław Chrobry. W 1016 roku stał się dziadkiem, bo Mieszkowi II i Rychezie urodził się syn Kazimierz zwany później Odnowicielem. 18 kwietnia 1025 stary już Bolesław koronował się w Gnieźnie. Niestety zmarł niecałe dwa miesiące później 17 czerwca 1025. Mieszko poczekał i koronował się dopiero 25 grudnia 1025. Dlaczego wybrał tą datę. Wielu królów było koronowanych w dzień Bożego Narodzenia. Karol Wielki został cesarzem właśnie 25 grudnia 800 roku. Uczyniono tak też w wypadku Ottona III, który został w wieku trzech lat koronowany na króla Niemiec właśnie 25 grudnia 983 roku. Otton III był wujkiem Rychezy. Być może to ona podpowiedziała aby tą datę wybrać na koronację. Tak więc 25 grudnia 1025 roku koronowano Mieszka II i jego żonę Rychezę. Nie wiadomo co Rycheza myślała o polityce swojego męża. Niestety w latach 1030-31 na Polskę najechali Niemcy, Czesi i Rusini. Ostatecznie Mieszko II uciekł z Polski do Czech. Gal Anonim tak to opisał: “Opowiadają też, że Czesi schwytali go zdradziecko na wiecu i rzemieniami skrępowali mu genitalia tak, że nie mógł już płodzić potomstwa, za to, że król Bolesław, jego ojciec, podobną im wyrządził krzywdę, oślepiwszy ich księcia, a swego wuja. Mieszko tedy powrócił wprawdzie z niewoli, lecz żony więcej nie zaznał”. Gdy Mieszko II uciekł do Czech Rycheza wyjechała do Niemiec. Wywiozła ze sobą insygnia królewskie aby je zabezpieczyć dla swojego syna. Wróciła do Polski dopiero po jego śmierci męża. Tak więc prawdopodobnie już więcej się nie widzieli. Mieszko zmarł w 1034, a rządy rozpoczął Kazimierz. Mający 18 lat. Był on pod wpływem matki, która pomagała mu odnowić Polskę. Niestety wszystko poszło w rozsypkę. Doszło do buntu. Ludność spaliła kościoły i wróciła do pogaństwa. Dodatkowo Polskę najechali jeszcze Czesi i spalili wiele miast. Kazimierz uciekł na Węgry, a potem do swojej matki do Niemiec. Czy Rycheza pochodząca z dynastii cesarzy rzymskich mogła mu pomóc? O jej pozycji świadczy fakt, że dalej mieszkając w Niemczech była tytułowana królową Polski. Przypomnijmy, że Mieszka II zniszczyły ataki z trzech stron. Zaatakowali Niemcy, Czesi i Rusini. Co zrobiła Rycheza? Skorzystała ze swoich kontaktów. Cesarz niemiecki Henryk III Salicki dał Kazimierzowi 500 ciężkozbrojnych rycerzy niemieckich oraz pieniądze. Doprowadził też do pokoju z Czechami. Tak więc Niemcy i Czesi nie byli już wrogami państwa polskiego, ale co z Rusinami? Rycheza doprowadziła także do pokoju z Rusinami. W 1041 roku jej syn Kazimierz Odnowiciel pojął za żonę Dobroniegę Marię, córkę Włodzimierza Wielkiego, a siostrę Jarosława Mądrego. Rycheza miała jeszcze córkę, która urodziła się w roku koronacji, czyli w 1025. Miała ona na imię Gertruda. W 1043 roku miała ona już 18 lat. Matka wydała ją za mąż za Izjasława I, syna Jarosława Mądrego. W ten sposób dwa małżeństwa umocniły sojusz polsko-ruski. O żonie Kazimierza Dobroniedze postaram się nagrać osobny odcinek. Osobny odcinek nagram też o Gertrudzie córce Rychezy. Teraz tylko kilka słów o Kodeksie Gertrudy. Rycheza dostała od swojego ojca Psałterz spisany na 233 wyprawionych skórkach. Był tam nie tylko tekst Psalmów z Biblii, ale także wiele rysunków. Taka książka w tamtych czasach kosztowała ogromne ilości pieniędzy. Za taki Psałterz można było dostać np. kilka wsi. Dzisiaj każdy z nas może mieć całą Biblię, ale wtedy fragment Pisma Świętego czyli ten Psałterz na 233 skórach był po prostu bezcenny. Ten Psałterz stał się posagiem Rychezy, gdy wychodziła za Mieszka II. Później dała go córce Gertrudzie, gdy ta wychodziła za Izasława, późniejszego Wielkiego Księcia Kijowskiego. Potem wnuczka Gertrudy, księżniczka ruska Zbysława przywiozła ten Kodeks spowrotem do Polski. Początkowo był to tylko Psałterz. Później jednak Gertruda spisała tam także swoje modlitwy. Książka ta więc grubiała z czasem. Dzisiaj jest znana jako Kodeks Gertrudy. Na koniec porównajmy rządy Mieszka II i rządami jego żony Rychezy. Przypomnijmy, że Mieszko II zrobił sobie wrogów prawie we wszystkich okolicznych państwach. Skutkiem tego zaatakowali go Niemcy, Rusini, a potem jeszcze Czesi. Gdy zmarł jego żona prowadziła zupełnie inną politykę. Wykorzystała swoje wpływy w Niemczech, dzięki czemu Kazimierz dostał wojsko i pieniądze od cesarza. Później wydała Kazimierza za księżniczkę ruską, a swoją córkę za księcia ruskiego. Skutkowało to tym, że Kazimierz dostał także pomoc wojskową oraz pieniądze od Rusinów. Z Czechami zawarto pokój. Podsumowując na Mieszka napadli prawie wszyscy sąsiedzi. Rycheza zmieniła ich w sojuszników, którzy nie tylko przestali napadać, ale także dali pomoc wojskową i pieniężną. Oczywiście Rycheza oficjalnie nie rządziła. Władzę sprawował jej syn Kazimierz Odnowiciel. Można się jednak zastanowić czy mógłby odnowić Polskę i dostać ten tytuł bez pomocy matki? Pomogła mu też żona Dobroniega Maria, ale o tym w innym odcinku. Rycheza Lotaryńska miała w sobie krew zarówno cesarzy rzymskich jak i bizantyjskich. Była wnuczką cesarza Ottona II i księżniczki bizantyjskiej Teofano. Jej babcia cesarzowa Teofano rządziła w imieniu małoletniego Ottona III i dała przykład swojej wnuczce. Gdy Mieszko II uciekł z Polski Rycheza wywiozła insygnia królewskie do Niemiec. Niektórzy polscy historycy ją za to krytykowali. Ona jednak nie chciała odebrać Polsce korony. Ona zabezpieczyła ją dla swojego syna Kazimierza. Gdy ten wrócił do Polski przywiózł te insygnia spowrotem. Rycheza zmarła w 1063 roku. Została pochowana w Kolonii. W jednym z nekrologów napisano o niej: “Zmarła najsławniejsza Rycheza królowa Polski”. W 1959 dokonano otwarcia grobowca królowej. Okazało się, że była bardzo drobną osobą oraz, że miała złamany obojczyk. Prawdopodobnie spadła kiedyś z konia. Trudno powiedzieć co naprawdę się stało. Pamiętajmy jednak, że wtedy nie było prześwietleń, a złamane kości nawet u wielkich pozostawiano nieleczone. Co wy myślicie o tym złamaniu? Jak mogło do niego dojść? Napiszcie mi w komentarzu. inne podkasty historyczne: https://historiawgdzieci.pl/ https://www.spreaker.com/show/historie-biblijne
Zacznijmy od dynastii Ludolfingów, a szczególnie od trzech Ottonów. Pierwszy z nich Otton I był królem Niemiec, a w 962 został w Rzymie koronowany na cesarza rzymskiego. Chciał pokoju z cesarstwem bizantyjskim i dlatego ożenił swojego syna Ottona II z księżniczką bizantyjską Teofano. Otton II też został cesarzem rzymskim, ale niestety przegrał bitwę z Saracenami pod Krotoną we Włoszech. Było to w 982. Rok później zmarł i na tron wstąpił jego syn Otton III, który miał dopiero trzy lata.
Królem Niemiec jeszcze za życia ojca został Otton III. Władzę jednak sprawowała jego matka cesarzowa Teofano. Urodziła ona kilko dzieci. Rok przed Ottonem urodził córkę Matyldę. Teraz aby umocnić władzę swojego syna wydała tą córkę za palatyna lotaryńskiego Ezzona. Było to bardzo ważne miejsce. Pięć lat przed śmiercią czyli w 978 Otton II walczył z królem Francji, który chciał zabrać Lotaryngię. Historia lubi się powtarzać. Niemcy i Francuzi będą walczyć o tą Lotaryngię aż do XX wieku. W Lotaryngii był więc potrzebny ktoś zaufany.
Hrabia palatyn Lotaryngii Ezzon należal do dynastii wiernej cesarstwu. Palatynem Lotaryngii był ojciec Ezzona, a potem także syn. Właśnie on dostał za żonę Matyldę Saksońską, czyli córkę Ottona II. Starszą o rok siostrę Ottona III. Matylda i Ezzon mieli dziesięcioro dzieci. Czwartym z nich była Rycheza zwana Ryksą, a że się urodziła w Lotaryngii w Polsce jest znana jako Rycheza Lotaryńska. Jej pradziadek, dziadek i wujek byli cesarzami rzymskimi, jej babka była księżniczką bizantyjską.
Otton III jak wiecie przybył do Polski w 1000 roku. Przybył do grobu św. Wojciecha. Miał bardzo dobre stosunki z Bolesławem Chrobrym. Niestety zmarł dwa lata później w 1002. Do Merseburga przybyli książęta niemieccy oraz Bolesław. Próbowano go tam zabić i tak wybuchła wojna polsko-niemiecka. Trwała ona do 1013. Mimo większych sił cesarz Henryk II nie potrafił pokonać Bolesława. W styczniu 1013 roku do Magdeburga przyjechał Mieszko II w sprawie pokoju. Później przybył sam Bolesław Chrobry. W nocy z 24 na 25 maja 1013 roku w Merseburgu zawarto pokój. Aby go przypieczętować zawarto ślub Mieszka II z Rychezą.
W ten sposób Mieszko II spowinowacił się z cesarską dynastią Ludolfingów. Henryk II też należał do tej dynastii. Wyglądało na to, że wszystko jest w porządku, ale dwa lata później wybuchła kolejna wojna polsko-niemiecka (1015–1018). Władcą Polski był wciąż Bolesław Chrobry. W 1016 roku stał się dziadkiem, bo Mieszkowi II i Rychezie urodził się syn Kazimierz zwany później Odnowicielem.
18 kwietnia 1025 stary już Bolesław koronował się w Gnieźnie. Niestety zmarł niecałe dwa miesiące później 17 czerwca 1025. Mieszko poczekał i koronował się dopiero 25 grudnia 1025. Dlaczego wybrał tą datę. Wielu królów było koronowanych w dzień Bożego Narodzenia. Karol Wielki został cesarzem właśnie 25 grudnia 800 roku. Uczyniono tak też w wypadku Ottona III, który został w wieku trzech lat koronowany na króla Niemiec właśnie 25 grudnia 983 roku. Otton III był wujkiem Rychezy. Być może to ona podpowiedziała aby tą datę wybrać na koronację. Tak więc 25 grudnia 1025 roku koronowano Mieszka II i jego żonę Rychezę.
Nie wiadomo co Rycheza myślała o polityce swojego męża. Niestety w latach 1030-31 na Polskę najechali Niemcy, Czesi i Rusini. Ostatecznie Mieszko II uciekł z Polski do Czech. Gal Anonim tak to opisał: “Opowiadają też, że Czesi schwytali go zdradziecko na wiecu i rzemieniami skrępowali mu genitalia tak, że nie mógł już płodzić potomstwa, za to, że król Bolesław, jego ojciec, podobną im wyrządził krzywdę, oślepiwszy ich księcia, a swego wuja. Mieszko tedy powrócił wprawdzie z niewoli, lecz żony więcej nie zaznał”.
Gdy Mieszko II uciekł do Czech Rycheza wyjechała do Niemiec. Wywiozła ze sobą insygnia królewskie aby je zabezpieczyć dla swojego syna. Wróciła do Polski dopiero po jego śmierci męża. Tak więc prawdopodobnie już więcej się nie widzieli. Mieszko zmarł w 1034, a rządy rozpoczął Kazimierz. Mający 18 lat. Był on pod wpływem matki, która pomagała mu odnowić Polskę. Niestety wszystko poszło w rozsypkę. Doszło do buntu. Ludność spaliła kościoły i wróciła do pogaństwa. Dodatkowo Polskę najechali jeszcze Czesi i spalili wiele miast.
Kazimierz uciekł na Węgry, a potem do swojej matki do Niemiec. Czy Rycheza pochodząca z dynastii cesarzy rzymskich mogła mu pomóc? O jej pozycji świadczy fakt, że dalej mieszkając w Niemczech była tytułowana królową Polski. Przypomnijmy, że Mieszka II zniszczyły ataki z trzech stron. Zaatakowali Niemcy, Czesi i Rusini. Co zrobiła Rycheza? Skorzystała ze swoich kontaktów. Cesarz niemiecki Henryk III Salicki dał Kazimierzowi 500 ciężkozbrojnych rycerzy niemieckich oraz pieniądze. Doprowadził też do pokoju z Czechami. Tak więc Niemcy i Czesi nie byli już wrogami państwa polskiego, ale co z Rusinami?
Rycheza doprowadziła także do pokoju z Rusinami. W 1041 roku jej syn Kazimierz Odnowiciel pojął za żonę Dobroniegę Marię, córkę Włodzimierza Wielkiego, a siostrę Jarosława Mądrego. Rycheza miała jeszcze córkę, która urodziła się w roku koronacji, czyli w 1025. Miała ona na imię Gertruda. W 1043 roku miała ona już 18 lat. Matka wydała ją za mąż za Izjasława I, syna Jarosława Mądrego. W ten sposób dwa małżeństwa umocniły sojusz polsko-ruski. O żonie Kazimierza Dobroniedze postaram się nagrać osobny odcinek.
Osobny odcinek nagram też o Gertrudzie córce Rychezy. Teraz tylko kilka słów o Kodeksie Gertrudy. Rycheza dostała od swojego ojca Psałterz spisany na 233 wyprawionych skórkach. Był tam nie tylko tekst Psalmów z Biblii, ale także wiele rysunków. Taka książka w tamtych czasach kosztowała ogromne ilości pieniędzy. Za taki Psałterz można było dostać np. kilka wsi. Dzisiaj każdy z nas może mieć całą Biblię, ale wtedy fragment Pisma Świętego czyli ten Psałterz na 233 skórach był po prostu bezcenny.
Ten Psałterz stał się posagiem Rychezy, gdy wychodziła za Mieszka II. Później dała go córce Gertrudzie, gdy ta wychodziła za Izasława, późniejszego Wielkiego Księcia Kijowskiego. Potem wnuczka Gertrudy, księżniczka ruska Zbysława przywiozła ten Kodeks spowrotem do Polski. Początkowo był to tylko Psałterz. Później jednak Gertruda spisała tam także swoje modlitwy. Książka ta więc grubiała z czasem. Dzisiaj jest znana jako Kodeks Gertrudy.
Na koniec porównajmy rządy Mieszka II i rządami jego żony Rychezy. Przypomnijmy, że Mieszko II zrobił sobie wrogów prawie we wszystkich okolicznych państwach. Skutkiem tego zaatakowali go Niemcy, Rusini, a potem jeszcze Czesi. Gdy zmarł jego żona prowadziła zupełnie inną politykę. Wykorzystała swoje wpływy w Niemczech, dzięki czemu Kazimierz dostał wojsko i pieniądze od cesarza. Później wydała Kazimierza za księżniczkę ruską, a swoją córkę za księcia ruskiego. Skutkowało to tym, że Kazimierz dostał także pomoc wojskową oraz pieniądze od Rusinów. Z Czechami zawarto pokój.
Podsumowując na Mieszka napadli prawie wszyscy sąsiedzi. Rycheza zmieniła ich w sojuszników, którzy nie tylko przestali napadać, ale także dali pomoc wojskową i pieniężną. Oczywiście Rycheza oficjalnie nie rządziła. Władzę sprawował jej syn Kazimierz Odnowiciel. Można się jednak zastanowić czy mógłby odnowić Polskę i dostać ten tytuł bez pomocy matki? Pomogła mu też żona Dobroniega Maria, ale o tym w innym odcinku.
Rycheza Lotaryńska miała w sobie krew zarówno cesarzy rzymskich jak i bizantyjskich. Była wnuczką cesarza Ottona II i księżniczki bizantyjskiej Teofano. Jej babcia cesarzowa Teofano rządziła w imieniu małoletniego Ottona III i dała przykład swojej wnuczce. Gdy Mieszko II uciekł z Polski Rycheza wywiozła insygnia królewskie do Niemiec. Niektórzy polscy historycy ją za to krytykowali. Ona jednak nie chciała odebrać Polsce korony. Ona zabezpieczyła ją dla swojego syna Kazimierza. Gdy ten wrócił do Polski przywiózł te insygnia spowrotem.
Rycheza zmarła w 1063 roku. Została pochowana w Kolonii. W jednym z nekrologów napisano o niej: “Zmarła najsławniejsza Rycheza królowa Polski”. W 1959 dokonano otwarcia grobowca królowej. Okazało się, że była bardzo drobną osobą oraz, że miała złamany obojczyk. Prawdopodobnie spadła kiedyś z konia. Trudno powiedzieć co naprawdę się stało. Pamiętajmy jednak, że wtedy nie było prześwietleń, a złamane kości nawet u wielkich pozostawiano nieleczone. Co wy myślicie o tym złamaniu? Jak mogło do niego dojść? Napiszcie mi w komentarzu.
inne podkasty historyczne:
https://historiawgdzieci.pl/
https://www.spreaker.com/show/historie-biblijne
Królem Niemiec jeszcze za życia ojca został Otton III. Władzę jednak sprawowała jego matka cesarzowa Teofano. Urodziła ona kilko dzieci. Rok przed Ottonem urodził córkę Matyldę. Teraz aby umocnić władzę swojego syna wydała tą córkę za palatyna lotaryńskiego Ezzona. Było to bardzo ważne miejsce. Pięć lat przed śmiercią czyli w 978 Otton II walczył z królem Francji, który chciał zabrać Lotaryngię. Historia lubi się powtarzać. Niemcy i Francuzi będą walczyć o tą Lotaryngię aż do XX wieku. W Lotaryngii był więc potrzebny ktoś zaufany.
Hrabia palatyn Lotaryngii Ezzon należal do dynastii wiernej cesarstwu. Palatynem Lotaryngii był ojciec Ezzona, a potem także syn. Właśnie on dostał za żonę Matyldę Saksońską, czyli córkę Ottona II. Starszą o rok siostrę Ottona III. Matylda i Ezzon mieli dziesięcioro dzieci. Czwartym z nich była Rycheza zwana Ryksą, a że się urodziła w Lotaryngii w Polsce jest znana jako Rycheza Lotaryńska. Jej pradziadek, dziadek i wujek byli cesarzami rzymskimi, jej babka była księżniczką bizantyjską.
Otton III jak wiecie przybył do Polski w 1000 roku. Przybył do grobu św. Wojciecha. Miał bardzo dobre stosunki z Bolesławem Chrobrym. Niestety zmarł dwa lata później w 1002. Do Merseburga przybyli książęta niemieccy oraz Bolesław. Próbowano go tam zabić i tak wybuchła wojna polsko-niemiecka. Trwała ona do 1013. Mimo większych sił cesarz Henryk II nie potrafił pokonać Bolesława. W styczniu 1013 roku do Magdeburga przyjechał Mieszko II w sprawie pokoju. Później przybył sam Bolesław Chrobry. W nocy z 24 na 25 maja 1013 roku w Merseburgu zawarto pokój. Aby go przypieczętować zawarto ślub Mieszka II z Rychezą.
W ten sposób Mieszko II spowinowacił się z cesarską dynastią Ludolfingów. Henryk II też należał do tej dynastii. Wyglądało na to, że wszystko jest w porządku, ale dwa lata później wybuchła kolejna wojna polsko-niemiecka (1015–1018). Władcą Polski był wciąż Bolesław Chrobry. W 1016 roku stał się dziadkiem, bo Mieszkowi II i Rychezie urodził się syn Kazimierz zwany później Odnowicielem.
18 kwietnia 1025 stary już Bolesław koronował się w Gnieźnie. Niestety zmarł niecałe dwa miesiące później 17 czerwca 1025. Mieszko poczekał i koronował się dopiero 25 grudnia 1025. Dlaczego wybrał tą datę. Wielu królów było koronowanych w dzień Bożego Narodzenia. Karol Wielki został cesarzem właśnie 25 grudnia 800 roku. Uczyniono tak też w wypadku Ottona III, który został w wieku trzech lat koronowany na króla Niemiec właśnie 25 grudnia 983 roku. Otton III był wujkiem Rychezy. Być może to ona podpowiedziała aby tą datę wybrać na koronację. Tak więc 25 grudnia 1025 roku koronowano Mieszka II i jego żonę Rychezę.
Nie wiadomo co Rycheza myślała o polityce swojego męża. Niestety w latach 1030-31 na Polskę najechali Niemcy, Czesi i Rusini. Ostatecznie Mieszko II uciekł z Polski do Czech. Gal Anonim tak to opisał: “Opowiadają też, że Czesi schwytali go zdradziecko na wiecu i rzemieniami skrępowali mu genitalia tak, że nie mógł już płodzić potomstwa, za to, że król Bolesław, jego ojciec, podobną im wyrządził krzywdę, oślepiwszy ich księcia, a swego wuja. Mieszko tedy powrócił wprawdzie z niewoli, lecz żony więcej nie zaznał”.
Gdy Mieszko II uciekł do Czech Rycheza wyjechała do Niemiec. Wywiozła ze sobą insygnia królewskie aby je zabezpieczyć dla swojego syna. Wróciła do Polski dopiero po jego śmierci męża. Tak więc prawdopodobnie już więcej się nie widzieli. Mieszko zmarł w 1034, a rządy rozpoczął Kazimierz. Mający 18 lat. Był on pod wpływem matki, która pomagała mu odnowić Polskę. Niestety wszystko poszło w rozsypkę. Doszło do buntu. Ludność spaliła kościoły i wróciła do pogaństwa. Dodatkowo Polskę najechali jeszcze Czesi i spalili wiele miast.
Kazimierz uciekł na Węgry, a potem do swojej matki do Niemiec. Czy Rycheza pochodząca z dynastii cesarzy rzymskich mogła mu pomóc? O jej pozycji świadczy fakt, że dalej mieszkając w Niemczech była tytułowana królową Polski. Przypomnijmy, że Mieszka II zniszczyły ataki z trzech stron. Zaatakowali Niemcy, Czesi i Rusini. Co zrobiła Rycheza? Skorzystała ze swoich kontaktów. Cesarz niemiecki Henryk III Salicki dał Kazimierzowi 500 ciężkozbrojnych rycerzy niemieckich oraz pieniądze. Doprowadził też do pokoju z Czechami. Tak więc Niemcy i Czesi nie byli już wrogami państwa polskiego, ale co z Rusinami?
Rycheza doprowadziła także do pokoju z Rusinami. W 1041 roku jej syn Kazimierz Odnowiciel pojął za żonę Dobroniegę Marię, córkę Włodzimierza Wielkiego, a siostrę Jarosława Mądrego. Rycheza miała jeszcze córkę, która urodziła się w roku koronacji, czyli w 1025. Miała ona na imię Gertruda. W 1043 roku miała ona już 18 lat. Matka wydała ją za mąż za Izjasława I, syna Jarosława Mądrego. W ten sposób dwa małżeństwa umocniły sojusz polsko-ruski. O żonie Kazimierza Dobroniedze postaram się nagrać osobny odcinek.
Osobny odcinek nagram też o Gertrudzie córce Rychezy. Teraz tylko kilka słów o Kodeksie Gertrudy. Rycheza dostała od swojego ojca Psałterz spisany na 233 wyprawionych skórkach. Był tam nie tylko tekst Psalmów z Biblii, ale także wiele rysunków. Taka książka w tamtych czasach kosztowała ogromne ilości pieniędzy. Za taki Psałterz można było dostać np. kilka wsi. Dzisiaj każdy z nas może mieć całą Biblię, ale wtedy fragment Pisma Świętego czyli ten Psałterz na 233 skórach był po prostu bezcenny.
Ten Psałterz stał się posagiem Rychezy, gdy wychodziła za Mieszka II. Później dała go córce Gertrudzie, gdy ta wychodziła za Izasława, późniejszego Wielkiego Księcia Kijowskiego. Potem wnuczka Gertrudy, księżniczka ruska Zbysława przywiozła ten Kodeks spowrotem do Polski. Początkowo był to tylko Psałterz. Później jednak Gertruda spisała tam także swoje modlitwy. Książka ta więc grubiała z czasem. Dzisiaj jest znana jako Kodeks Gertrudy.
Na koniec porównajmy rządy Mieszka II i rządami jego żony Rychezy. Przypomnijmy, że Mieszko II zrobił sobie wrogów prawie we wszystkich okolicznych państwach. Skutkiem tego zaatakowali go Niemcy, Rusini, a potem jeszcze Czesi. Gdy zmarł jego żona prowadziła zupełnie inną politykę. Wykorzystała swoje wpływy w Niemczech, dzięki czemu Kazimierz dostał wojsko i pieniądze od cesarza. Później wydała Kazimierza za księżniczkę ruską, a swoją córkę za księcia ruskiego. Skutkowało to tym, że Kazimierz dostał także pomoc wojskową oraz pieniądze od Rusinów. Z Czechami zawarto pokój.
Podsumowując na Mieszka napadli prawie wszyscy sąsiedzi. Rycheza zmieniła ich w sojuszników, którzy nie tylko przestali napadać, ale także dali pomoc wojskową i pieniężną. Oczywiście Rycheza oficjalnie nie rządziła. Władzę sprawował jej syn Kazimierz Odnowiciel. Można się jednak zastanowić czy mógłby odnowić Polskę i dostać ten tytuł bez pomocy matki? Pomogła mu też żona Dobroniega Maria, ale o tym w innym odcinku.
Rycheza Lotaryńska miała w sobie krew zarówno cesarzy rzymskich jak i bizantyjskich. Była wnuczką cesarza Ottona II i księżniczki bizantyjskiej Teofano. Jej babcia cesarzowa Teofano rządziła w imieniu małoletniego Ottona III i dała przykład swojej wnuczce. Gdy Mieszko II uciekł z Polski Rycheza wywiozła insygnia królewskie do Niemiec. Niektórzy polscy historycy ją za to krytykowali. Ona jednak nie chciała odebrać Polsce korony. Ona zabezpieczyła ją dla swojego syna Kazimierza. Gdy ten wrócił do Polski przywiózł te insygnia spowrotem.
Rycheza zmarła w 1063 roku. Została pochowana w Kolonii. W jednym z nekrologów napisano o niej: “Zmarła najsławniejsza Rycheza królowa Polski”. W 1959 dokonano otwarcia grobowca królowej. Okazało się, że była bardzo drobną osobą oraz, że miała złamany obojczyk. Prawdopodobnie spadła kiedyś z konia. Trudno powiedzieć co naprawdę się stało. Pamiętajmy jednak, że wtedy nie było prześwietleń, a złamane kości nawet u wielkich pozostawiano nieleczone. Co wy myślicie o tym złamaniu? Jak mogło do niego dojść? Napiszcie mi w komentarzu.
inne podkasty historyczne:
https://historiawgdzieci.pl/
https://www.spreaker.com/show/historie-biblijne
25 - Ryksa Elżbieta
2022-07-09 22:18:42
Ryksa Elżbieta zapisała się nie tylko w historii Polski, ale także Czech. Nasi południowi sąsiedzi nazywali ją piękną Polką. Dla nas jest to Ryksa Elżbieta, a dla nich Eliška Rejčka. Zwróćcie uwagę nie tylko na wymowę, ale także na kolejność imion. Do tego jeszcze później wrócę. Zmarła w wieku 47 lat. W ciągu swojego życia widziała śmierć wielu bliskich jej osób. Szczególnie ostatni pogrzeb bardzo przeżyła, ale zacznijmy do początku. Ryksa urodziła się 1 września 1288 roku w Poznaniu. Jej ojcem był Przemysł II, książę Wielkopolski, który później miał zostać królem Polski. Sam Przemysł urodził się w 1257, tak więc w chwili urodzenia Ryksy miał 31 lat. Matka Ryksy była drugą żoną Przemysła. Jego pierwsza żona Ludgara zmarła w dość tajemniczych okolicznościach. Przemysł poślubił ją gdy miał 16 lat, a ona 12 lat. Zmarła w wieku około 23 lat czyli po 10 latach małżeństwa nie rodząc żadnych dzieci. Z tego powodu niektóre kroniki podają, że została zamordowana przez Przemysła, który potrzebował potomka. W każdym razie Przemysł był wolny i ożenił się po raz drugi. Nie wiemy kiedy dokładnie zmarła Ludgara. Została pochowana 15 grudnia 1283 w katedrze gnieźnieńskiej. Trzy dni później 18 grudnia 1283 roku Jakub Świnka został wyświęcony na księdza, a dzień później 19 grudnia na arcybiskupa gnieźnieńskiego. Czy jest jakieś połączenie pomiędzy tymi faktami? Możemy tylko zgadywać. Faktem jednak jest, że Przemysł II wraz ze dworem przebywał w Poznaniu, a jego żona w Gnieźnie. Byli w separacji. Jeżeli chodzi o arcybiskupa, to nie było nikogo na tym stanowisku od 1271 roku czyli przez 12 lat. Pomyślmy: Ludgara przebywa w Gnieźnie. Tam umiera i zostaje pochowana, a 3 dni później kantor kapituły gnieźnieńskiej zostaje wyświęcony na księdza, kolejnego dnia na arcybiskupa. Jak wy myślicie, czy Jakub Świnka dostał stanowisko arcybiskupa za przymknięcie oka na zabójstwo Ludgary? Przejdźmy jednak do drugiej żony naszego księcia. Ryksa szwedzka była około 10 lat młodsza od Przemysła II. Małżeństwo zawarto per procura w szwedzkim Nyköping 11 października 1285. Przemysła zastępował notariusz Tylon. Dostał on później wieś Giecz. A gdy Ryksa szwedzka dotarła do Polski doszło do zawarcia właściwego ślubu, którego to udzielił prawdopodobnie Jakub Świnka. 1 września 1288 urodziła się córka, której nadano po matce imię Ryksa. Ta data 1 września 1288 roku jest ważna bo Ryksa Elżbieta to pierwsza Polska, której znamy dokładną datę narodzin i śmierci. Nie wiemy na przykład, kiedy zmarła jej matka Ryska szwedzka. Być może było to także tego samego dnia, czyli być może zmarła podczas porodu. Kronikarze zanotowali, że Ryksa szwedzka była ukochaną żoną Przemysła, w odróżnieniu od pierwszej Ludgary. Przemysł oddał jedną wieś biskupstwu poznańskiemu w zamian za wieczne palenie lampki przy grobie zmarłej żony Ryksy szwedzkiej. Przemysł II ożenił się po raz trzeci z Małgorzatą Brandenburską w 1295. Małgorzata była córką Albrechta III, margrabiego brandenburskiego. W ten sposób Przemysł zabezpieczał swoje interesy na Pomorzu. Było to podwójne zabezpieczenie, bo sam ożenił się z Małgorzatą, córką Albrechta III brandenburskiego, a jego córka Ryksa już wcześniej (gdy miała trzy lata) została zaręczona z bratem jego żony Ottonem. Tak więc w zasadzie teraz Przemysł żenił się z siostrą narzeczonego swojej córki. Na ten ślub Przemysł i Małgorzata potrzebowali pozwolenia od papieża, bo byli kuzynami. Oboje byli prawnukami króla czeskiego Przemysła Ottokara I. W każdym razie małżeństwo to dawało sojusz z Brandenburgią. Gdy Przemysł II żenił się z Małgorzatą Brandenburską w 1295 roku, jego córka Ryksa miała już 7 lat. Rok wcześniej w 1294 Przemysł odziedziczył Pomoże być może w ramach układu o przeżycie. Władał więc w tym momencie Wielkopolską oraz Pomorzem. Właśnie o ten drugi region mogły się toczyć wojny z Brandenburgią, a tak dzięki małżeństwu był pokój. Wcześniej przywiózł sobie koronę z Krakowa. Do koronacji doszło 26 czerwca 1295 w katedrze gnieźnieńskiej. Arcybiskup Jakub Świnka koronował Przemysła II i jego trzecią żonę Małgorzatę. Była to pierwsza koronacja władcy polskiego po 219 latach, a Ryksa stała się królewną. Niestety 8 lutego 1296 doszło do zamachu. Przemysł II został porwany i zginął niedaleko Rogoźna. Udział w tym porwaniu i zabójstwie prawdopodobnie mieli Brandenburczycy, z którymi Przemysł miał przecież układ. Jego żona natychmiast zabrała małą królewnę Ryksę z klasztoru, gdzie przebywała i wyjechałą z nią do Brandenburgii. Ryksa miała wtedy około 8 lat. Matkę straciła bardzo wcześnie, teraz także ojca. Ale to nie koniec śmierci. W Brandenburgii czekał jej narzeczony Otton. Zmarł on trzy lata później w 1299. Oczywiście chętnych do ślubu z królewną nie brakowało. Rok później w 1300 roku królem Polski został Wacław II. Jeszcze przed swoją koronacją kazał sprowadzić Ryksę do Pragi. Miała ona wtedy 12 lat i była zbyt młoda. Tak więc do ślubu doszło trzy lata później w 26 maja 1303. Ślub Ryksy w 1303 roku był połączony z jej koronacją. Na życzenie męża przyjęła wtedy imię Elżbieta i od tamtej pory jest znana jako Ryksa Elżbieta lub Eliška Rejčka. Czesi woleli używać tego drugiego imienia jako pierwszego. Jak się jednak pewnie domyślacie Ryksa Elżbieta niedługo zobaczyła śmierć kolejnej bliskiej osoby. W 1305 roku umarł jej mąż Wacław II. Na tron wstąpił pasierb Ryksy - Wacław III. Został on jednak zabity już rok później w 1306 roku. Ryksa Elżbieta znowu była dobrą partią. 16 października 1306 ożenił się z nią Rudolf III Habsburg, który w ten sposób umocnił swoją pozycję króla Czech. Kronikarze piszą jednak, że Rudolf zakochał się w 17-letniej królowej wdowie. Jak się pewnie domyślacie i to małżeństwo nie trwało długo. 3 lipca 1307 czyli niecały rok po ślubie Rudolf umarł. Ryksa Elżbieta objęła wtedy władzę nad miastem Hradec. Od czasów jej rządów w tym miejscu miasto nazywa się Hradec Králové, co można przetłumaczyć jako Gród Królowej. Teraz co roku we wrześniu w Hradec Králové odbywa się jarmark królowej Elżbiety. Przypominam, że Czesi ją nazywają Eliška Rejčka. Przez trzy lata trwała w Czechach wojna domowa. Ostatecznie w 1310 roku królem Czech został Jan Luksemburski. Nie ożenił się on jednak z podwójną już wdową Ryksą Elżbietą, ale z córką Wacława II czyli pasierbicą Ryksy. Jan Luksenburski miał wtedy 14 lat, a jego żona Elżbieta Przemyślidka miała 18 lat. Nie było to szczęśliwe małżeństwo Jan był niedojrzały i przez całe życie interesowały go głównie turnieje rycerskie. Ryksa Elżbieta podczas rządów Jana Luksenburskiego dalej używała tytułu królowej Czech i działała w opozycji do króla. Jej bliskim współpracownikiem był Henryk z Lipy, czeski rycerz, który piastował wiele stanowisk, między innymi był marszałkiem i hetmanem. Współpraca królowej Ryksy i Henryka z Lipy przekształciła się w romans. Niestety Jan Luksenburski aresztował Henryka w 1315 roku. Rok później go jednak zwolnił, co ostatecznie doprowadziło do ugody z Ryksą. Ta sprzedała swoje dobra we Wschodnich Czechach i osiedliła się z Henrykiem w mieście Brno. Do małżeństwa nigdy nie doszło, bo to dawałoby Henrykowi prawa do tronu. Żyli więc wspólnie bez ślubu. Niestety 26 sierpnia 1329 roku Henryk zmarł, co Ryksa Elżbieta bardzo przeżyła. Wstąpiła wtedy do klasztoru. Sama Ryksa, zwana piękną Polką zmarła 6 lat później 19 października 1335. Została pochowana obok swojego ukochanego Henryka w bazylice Wniebowzięcia Maryi Panny w Brnie. Widziała śmierć wielu bliskich osób. Dwa lata po niej czyli w 1337 zmarła jej jedyna córka Agnieszka. Sama Ryksa Elżbieta jest chyba bardziej znana w Czechach. Tam oczywiście pod imionami Eliška Rejčka lub jako piękna Polka. Szczególnie chyba miasta Hradec Králové i Brno (dawniej się wymiawiało Berno), chyba głownie w tych miastach pamięta się piękną Ryksę. Podsumowując. Ryksa Elżbieta była pierwszą Polką, które znamy dokładną datę urodzin oraz śmierci. Jej matka zmarła być może już podczas porodu. Gdy miała 8 lat zginął jej ojciec król Polski Przemysł II. Gdy miała 11 lat zmarł jej narzeczony Otton. W 1303 została żoną Wacława II oraz królową Czech i Polski. Z tego małżeństwa pochodzi jej córka Agnieszka. Jej mąż Wacław II zmarł jednak w 1305 roku. Rok później zginął jej pasierb Wacław III. Tak więc w 1306 została żoną Rudolfa III Habsburga, który podobno zakochał się w pięknej wdowie. Zmarł jednak w 1307 roku. Królem został 14-letni Jan Luksemburski. Królowa Ryksa związała się wtedy z rycerzem Henrykiem z Lipy. Gdy zmarł w 1329 wstąpiła do klasztoru. Pochowana jest w katedrze w Brnie wraz z ukochanym, a pamięta się ją głównie w mieście Hradec Králové, czyli w Grodzie Królowej Elżbiety.
Ryksa Elżbieta zapisała się nie tylko w historii Polski, ale także Czech. Nasi południowi sąsiedzi nazywali ją piękną Polką. Dla nas jest to Ryksa Elżbieta, a dla nich Eliška Rejčka. Zwróćcie uwagę nie tylko na wymowę, ale także na kolejność imion. Do tego jeszcze później wrócę. Zmarła w wieku 47 lat. W ciągu swojego życia widziała śmierć wielu bliskich jej osób. Szczególnie ostatni pogrzeb bardzo przeżyła, ale zacznijmy do początku.
Ryksa urodziła się 1 września 1288 roku w Poznaniu. Jej ojcem był Przemysł II, książę Wielkopolski, który później miał zostać królem Polski. Sam Przemysł urodził się w 1257, tak więc w chwili urodzenia Ryksy miał 31 lat. Matka Ryksy była drugą żoną Przemysła. Jego pierwsza żona Ludgara zmarła w dość tajemniczych okolicznościach. Przemysł poślubił ją gdy miał 16 lat, a ona 12 lat. Zmarła w wieku około 23 lat czyli po 10 latach małżeństwa nie rodząc żadnych dzieci. Z tego powodu niektóre kroniki podają, że została zamordowana przez Przemysła, który potrzebował potomka. W każdym razie Przemysł był wolny i ożenił się po raz drugi.
Nie wiemy kiedy dokładnie zmarła Ludgara. Została pochowana 15 grudnia 1283 w katedrze gnieźnieńskiej. Trzy dni później 18 grudnia 1283 roku Jakub Świnka został wyświęcony na księdza, a dzień później 19 grudnia na arcybiskupa gnieźnieńskiego. Czy jest jakieś połączenie pomiędzy tymi faktami? Możemy tylko zgadywać. Faktem jednak jest, że Przemysł II wraz ze dworem przebywał w Poznaniu, a jego żona w Gnieźnie. Byli w separacji. Jeżeli chodzi o arcybiskupa, to nie było nikogo na tym stanowisku od 1271 roku czyli przez 12 lat. Pomyślmy: Ludgara przebywa w Gnieźnie. Tam umiera i zostaje pochowana, a 3 dni później kantor kapituły gnieźnieńskiej zostaje wyświęcony na księdza, kolejnego dnia na arcybiskupa. Jak wy myślicie, czy Jakub Świnka dostał stanowisko arcybiskupa za przymknięcie oka na zabójstwo Ludgary?
Przejdźmy jednak do drugiej żony naszego księcia. Ryksa szwedzka była około 10 lat młodsza od Przemysła II. Małżeństwo zawarto per procura w szwedzkim Nyköping 11 października 1285. Przemysła zastępował notariusz Tylon. Dostał on później wieś Giecz. A gdy Ryksa szwedzka dotarła do Polski doszło do zawarcia właściwego ślubu, którego to udzielił prawdopodobnie Jakub Świnka. 1 września 1288 urodziła się córka, której nadano po matce imię Ryksa. Ta data 1 września 1288 roku jest ważna bo Ryksa Elżbieta to pierwsza Polska, której znamy dokładną datę narodzin i śmierci. Nie wiemy na przykład, kiedy zmarła jej matka Ryska szwedzka. Być może było to także tego samego dnia, czyli być może zmarła podczas porodu. Kronikarze zanotowali, że Ryksa szwedzka była ukochaną żoną Przemysła, w odróżnieniu od pierwszej Ludgary. Przemysł oddał jedną wieś biskupstwu poznańskiemu w zamian za wieczne palenie lampki przy grobie zmarłej żony Ryksy szwedzkiej.
Przemysł II ożenił się po raz trzeci z Małgorzatą Brandenburską w 1295. Małgorzata była córką Albrechta III, margrabiego brandenburskiego. W ten sposób Przemysł zabezpieczał swoje interesy na Pomorzu. Było to podwójne zabezpieczenie, bo sam ożenił się z Małgorzatą, córką Albrechta III brandenburskiego, a jego córka Ryksa już wcześniej (gdy miała trzy lata) została zaręczona z bratem jego żony Ottonem. Tak więc w zasadzie teraz Przemysł żenił się z siostrą narzeczonego swojej córki. Na ten ślub Przemysł i Małgorzata potrzebowali pozwolenia od papieża, bo byli kuzynami. Oboje byli prawnukami króla czeskiego Przemysła Ottokara I. W każdym razie małżeństwo to dawało sojusz z Brandenburgią.
Gdy Przemysł II żenił się z Małgorzatą Brandenburską w 1295 roku, jego córka Ryksa miała już 7 lat. Rok wcześniej w 1294 Przemysł odziedziczył Pomoże być może w ramach układu o przeżycie. Władał więc w tym momencie Wielkopolską oraz Pomorzem. Właśnie o ten drugi region mogły się toczyć wojny z Brandenburgią, a tak dzięki małżeństwu był pokój. Wcześniej przywiózł sobie koronę z Krakowa. Do koronacji doszło 26 czerwca 1295 w katedrze gnieźnieńskiej. Arcybiskup Jakub Świnka koronował Przemysła II i jego trzecią żonę Małgorzatę. Była to pierwsza koronacja władcy polskiego po 219 latach, a Ryksa stała się królewną.
Niestety 8 lutego 1296 doszło do zamachu. Przemysł II został porwany i zginął niedaleko Rogoźna. Udział w tym porwaniu i zabójstwie prawdopodobnie mieli Brandenburczycy, z którymi Przemysł miał przecież układ. Jego żona natychmiast zabrała małą królewnę Ryksę z klasztoru, gdzie przebywała i wyjechałą z nią do Brandenburgii. Ryksa miała wtedy około 8 lat. Matkę straciła bardzo wcześnie, teraz także ojca. Ale to nie koniec śmierci. W Brandenburgii czekał jej narzeczony Otton. Zmarł on trzy lata później w 1299. Oczywiście chętnych do ślubu z królewną nie brakowało. Rok później w 1300 roku królem Polski został Wacław II. Jeszcze przed swoją koronacją kazał sprowadzić Ryksę do Pragi. Miała ona wtedy 12 lat i była zbyt młoda. Tak więc do ślubu doszło trzy lata później w 26 maja 1303.
Ślub Ryksy w 1303 roku był połączony z jej koronacją. Na życzenie męża przyjęła wtedy imię Elżbieta i od tamtej pory jest znana jako Ryksa Elżbieta lub Eliška Rejčka. Czesi woleli używać tego drugiego imienia jako pierwszego. Jak się jednak pewnie domyślacie Ryksa Elżbieta niedługo zobaczyła śmierć kolejnej bliskiej osoby. W 1305 roku umarł jej mąż Wacław II. Na tron wstąpił pasierb Ryksy - Wacław III. Został on jednak zabity już rok później w 1306 roku. Ryksa Elżbieta znowu była dobrą partią. 16 października 1306 ożenił się z nią Rudolf III Habsburg, który w ten sposób umocnił swoją pozycję króla Czech. Kronikarze piszą jednak, że Rudolf zakochał się w 17-letniej królowej wdowie. Jak się pewnie domyślacie i to małżeństwo nie trwało długo. 3 lipca 1307 czyli niecały rok po ślubie Rudolf umarł.
Ryksa Elżbieta objęła wtedy władzę nad miastem Hradec. Od czasów jej rządów w tym miejscu miasto nazywa się Hradec Králové, co można przetłumaczyć jako Gród Królowej. Teraz co roku we wrześniu w Hradec Králové odbywa się jarmark królowej Elżbiety. Przypominam, że Czesi ją nazywają Eliška Rejčka. Przez trzy lata trwała w Czechach wojna domowa. Ostatecznie w 1310 roku królem Czech został Jan Luksemburski. Nie ożenił się on jednak z podwójną już wdową Ryksą Elżbietą, ale z córką Wacława II czyli pasierbicą Ryksy. Jan Luksenburski miał wtedy 14 lat, a jego żona Elżbieta Przemyślidka miała 18 lat. Nie było to szczęśliwe małżeństwo Jan był niedojrzały i przez całe życie interesowały go głównie turnieje rycerskie.
Ryksa Elżbieta podczas rządów Jana Luksenburskiego dalej używała tytułu królowej Czech i działała w opozycji do króla. Jej bliskim współpracownikiem był Henryk z Lipy, czeski rycerz, który piastował wiele stanowisk, między innymi był marszałkiem i hetmanem. Współpraca królowej Ryksy i Henryka z Lipy przekształciła się w romans. Niestety Jan Luksenburski aresztował Henryka w 1315 roku. Rok później go jednak zwolnił, co ostatecznie doprowadziło do ugody z Ryksą. Ta sprzedała swoje dobra we Wschodnich Czechach i osiedliła się z Henrykiem w mieście Brno. Do małżeństwa nigdy nie doszło, bo to dawałoby Henrykowi prawa do tronu. Żyli więc wspólnie bez ślubu. Niestety 26 sierpnia 1329 roku Henryk zmarł, co Ryksa Elżbieta bardzo przeżyła. Wstąpiła wtedy do klasztoru.
Sama Ryksa, zwana piękną Polką zmarła 6 lat później 19 października 1335. Została pochowana obok swojego ukochanego Henryka w bazylice Wniebowzięcia Maryi Panny w Brnie. Widziała śmierć wielu bliskich osób. Dwa lata po niej czyli w 1337 zmarła jej jedyna córka Agnieszka. Sama Ryksa Elżbieta jest chyba bardziej znana w Czechach. Tam oczywiście pod imionami Eliška Rejčka lub jako piękna Polka. Szczególnie chyba miasta Hradec Králové i Brno (dawniej się wymiawiało Berno), chyba głownie w tych miastach pamięta się piękną Ryksę.
Podsumowując. Ryksa Elżbieta była pierwszą Polką, które znamy dokładną datę urodzin oraz śmierci. Jej matka zmarła być może już podczas porodu. Gdy miała 8 lat zginął jej ojciec król Polski Przemysł II. Gdy miała 11 lat zmarł jej narzeczony Otton. W 1303 została żoną Wacława II oraz królową Czech i Polski. Z tego małżeństwa pochodzi jej córka Agnieszka. Jej mąż Wacław II zmarł jednak w 1305 roku. Rok później zginął jej pasierb Wacław III. Tak więc w 1306 została żoną Rudolfa III Habsburga, który podobno zakochał się w pięknej wdowie. Zmarł jednak w 1307 roku. Królem został 14-letni Jan Luksemburski. Królowa Ryksa związała się wtedy z rycerzem Henrykiem z Lipy. Gdy zmarł w 1329 wstąpiła do klasztoru. Pochowana jest w katedrze w Brnie wraz z ukochanym, a pamięta się ją głównie w mieście Hradec Králové, czyli w Grodzie Królowej Elżbiety.
Ryksa urodziła się 1 września 1288 roku w Poznaniu. Jej ojcem był Przemysł II, książę Wielkopolski, który później miał zostać królem Polski. Sam Przemysł urodził się w 1257, tak więc w chwili urodzenia Ryksy miał 31 lat. Matka Ryksy była drugą żoną Przemysła. Jego pierwsza żona Ludgara zmarła w dość tajemniczych okolicznościach. Przemysł poślubił ją gdy miał 16 lat, a ona 12 lat. Zmarła w wieku około 23 lat czyli po 10 latach małżeństwa nie rodząc żadnych dzieci. Z tego powodu niektóre kroniki podają, że została zamordowana przez Przemysła, który potrzebował potomka. W każdym razie Przemysł był wolny i ożenił się po raz drugi.
Nie wiemy kiedy dokładnie zmarła Ludgara. Została pochowana 15 grudnia 1283 w katedrze gnieźnieńskiej. Trzy dni później 18 grudnia 1283 roku Jakub Świnka został wyświęcony na księdza, a dzień później 19 grudnia na arcybiskupa gnieźnieńskiego. Czy jest jakieś połączenie pomiędzy tymi faktami? Możemy tylko zgadywać. Faktem jednak jest, że Przemysł II wraz ze dworem przebywał w Poznaniu, a jego żona w Gnieźnie. Byli w separacji. Jeżeli chodzi o arcybiskupa, to nie było nikogo na tym stanowisku od 1271 roku czyli przez 12 lat. Pomyślmy: Ludgara przebywa w Gnieźnie. Tam umiera i zostaje pochowana, a 3 dni później kantor kapituły gnieźnieńskiej zostaje wyświęcony na księdza, kolejnego dnia na arcybiskupa. Jak wy myślicie, czy Jakub Świnka dostał stanowisko arcybiskupa za przymknięcie oka na zabójstwo Ludgary?
Przejdźmy jednak do drugiej żony naszego księcia. Ryksa szwedzka była około 10 lat młodsza od Przemysła II. Małżeństwo zawarto per procura w szwedzkim Nyköping 11 października 1285. Przemysła zastępował notariusz Tylon. Dostał on później wieś Giecz. A gdy Ryksa szwedzka dotarła do Polski doszło do zawarcia właściwego ślubu, którego to udzielił prawdopodobnie Jakub Świnka. 1 września 1288 urodziła się córka, której nadano po matce imię Ryksa. Ta data 1 września 1288 roku jest ważna bo Ryksa Elżbieta to pierwsza Polska, której znamy dokładną datę narodzin i śmierci. Nie wiemy na przykład, kiedy zmarła jej matka Ryska szwedzka. Być może było to także tego samego dnia, czyli być może zmarła podczas porodu. Kronikarze zanotowali, że Ryksa szwedzka była ukochaną żoną Przemysła, w odróżnieniu od pierwszej Ludgary. Przemysł oddał jedną wieś biskupstwu poznańskiemu w zamian za wieczne palenie lampki przy grobie zmarłej żony Ryksy szwedzkiej.
Przemysł II ożenił się po raz trzeci z Małgorzatą Brandenburską w 1295. Małgorzata była córką Albrechta III, margrabiego brandenburskiego. W ten sposób Przemysł zabezpieczał swoje interesy na Pomorzu. Było to podwójne zabezpieczenie, bo sam ożenił się z Małgorzatą, córką Albrechta III brandenburskiego, a jego córka Ryksa już wcześniej (gdy miała trzy lata) została zaręczona z bratem jego żony Ottonem. Tak więc w zasadzie teraz Przemysł żenił się z siostrą narzeczonego swojej córki. Na ten ślub Przemysł i Małgorzata potrzebowali pozwolenia od papieża, bo byli kuzynami. Oboje byli prawnukami króla czeskiego Przemysła Ottokara I. W każdym razie małżeństwo to dawało sojusz z Brandenburgią.
Gdy Przemysł II żenił się z Małgorzatą Brandenburską w 1295 roku, jego córka Ryksa miała już 7 lat. Rok wcześniej w 1294 Przemysł odziedziczył Pomoże być może w ramach układu o przeżycie. Władał więc w tym momencie Wielkopolską oraz Pomorzem. Właśnie o ten drugi region mogły się toczyć wojny z Brandenburgią, a tak dzięki małżeństwu był pokój. Wcześniej przywiózł sobie koronę z Krakowa. Do koronacji doszło 26 czerwca 1295 w katedrze gnieźnieńskiej. Arcybiskup Jakub Świnka koronował Przemysła II i jego trzecią żonę Małgorzatę. Była to pierwsza koronacja władcy polskiego po 219 latach, a Ryksa stała się królewną.
Niestety 8 lutego 1296 doszło do zamachu. Przemysł II został porwany i zginął niedaleko Rogoźna. Udział w tym porwaniu i zabójstwie prawdopodobnie mieli Brandenburczycy, z którymi Przemysł miał przecież układ. Jego żona natychmiast zabrała małą królewnę Ryksę z klasztoru, gdzie przebywała i wyjechałą z nią do Brandenburgii. Ryksa miała wtedy około 8 lat. Matkę straciła bardzo wcześnie, teraz także ojca. Ale to nie koniec śmierci. W Brandenburgii czekał jej narzeczony Otton. Zmarł on trzy lata później w 1299. Oczywiście chętnych do ślubu z królewną nie brakowało. Rok później w 1300 roku królem Polski został Wacław II. Jeszcze przed swoją koronacją kazał sprowadzić Ryksę do Pragi. Miała ona wtedy 12 lat i była zbyt młoda. Tak więc do ślubu doszło trzy lata później w 26 maja 1303.
Ślub Ryksy w 1303 roku był połączony z jej koronacją. Na życzenie męża przyjęła wtedy imię Elżbieta i od tamtej pory jest znana jako Ryksa Elżbieta lub Eliška Rejčka. Czesi woleli używać tego drugiego imienia jako pierwszego. Jak się jednak pewnie domyślacie Ryksa Elżbieta niedługo zobaczyła śmierć kolejnej bliskiej osoby. W 1305 roku umarł jej mąż Wacław II. Na tron wstąpił pasierb Ryksy - Wacław III. Został on jednak zabity już rok później w 1306 roku. Ryksa Elżbieta znowu była dobrą partią. 16 października 1306 ożenił się z nią Rudolf III Habsburg, który w ten sposób umocnił swoją pozycję króla Czech. Kronikarze piszą jednak, że Rudolf zakochał się w 17-letniej królowej wdowie. Jak się pewnie domyślacie i to małżeństwo nie trwało długo. 3 lipca 1307 czyli niecały rok po ślubie Rudolf umarł.
Ryksa Elżbieta objęła wtedy władzę nad miastem Hradec. Od czasów jej rządów w tym miejscu miasto nazywa się Hradec Králové, co można przetłumaczyć jako Gród Królowej. Teraz co roku we wrześniu w Hradec Králové odbywa się jarmark królowej Elżbiety. Przypominam, że Czesi ją nazywają Eliška Rejčka. Przez trzy lata trwała w Czechach wojna domowa. Ostatecznie w 1310 roku królem Czech został Jan Luksemburski. Nie ożenił się on jednak z podwójną już wdową Ryksą Elżbietą, ale z córką Wacława II czyli pasierbicą Ryksy. Jan Luksenburski miał wtedy 14 lat, a jego żona Elżbieta Przemyślidka miała 18 lat. Nie było to szczęśliwe małżeństwo Jan był niedojrzały i przez całe życie interesowały go głównie turnieje rycerskie.
Ryksa Elżbieta podczas rządów Jana Luksenburskiego dalej używała tytułu królowej Czech i działała w opozycji do króla. Jej bliskim współpracownikiem był Henryk z Lipy, czeski rycerz, który piastował wiele stanowisk, między innymi był marszałkiem i hetmanem. Współpraca królowej Ryksy i Henryka z Lipy przekształciła się w romans. Niestety Jan Luksenburski aresztował Henryka w 1315 roku. Rok później go jednak zwolnił, co ostatecznie doprowadziło do ugody z Ryksą. Ta sprzedała swoje dobra we Wschodnich Czechach i osiedliła się z Henrykiem w mieście Brno. Do małżeństwa nigdy nie doszło, bo to dawałoby Henrykowi prawa do tronu. Żyli więc wspólnie bez ślubu. Niestety 26 sierpnia 1329 roku Henryk zmarł, co Ryksa Elżbieta bardzo przeżyła. Wstąpiła wtedy do klasztoru.
Sama Ryksa, zwana piękną Polką zmarła 6 lat później 19 października 1335. Została pochowana obok swojego ukochanego Henryka w bazylice Wniebowzięcia Maryi Panny w Brnie. Widziała śmierć wielu bliskich osób. Dwa lata po niej czyli w 1337 zmarła jej jedyna córka Agnieszka. Sama Ryksa Elżbieta jest chyba bardziej znana w Czechach. Tam oczywiście pod imionami Eliška Rejčka lub jako piękna Polka. Szczególnie chyba miasta Hradec Králové i Brno (dawniej się wymiawiało Berno), chyba głownie w tych miastach pamięta się piękną Ryksę.
Podsumowując. Ryksa Elżbieta była pierwszą Polką, które znamy dokładną datę urodzin oraz śmierci. Jej matka zmarła być może już podczas porodu. Gdy miała 8 lat zginął jej ojciec król Polski Przemysł II. Gdy miała 11 lat zmarł jej narzeczony Otton. W 1303 została żoną Wacława II oraz królową Czech i Polski. Z tego małżeństwa pochodzi jej córka Agnieszka. Jej mąż Wacław II zmarł jednak w 1305 roku. Rok później zginął jej pasierb Wacław III. Tak więc w 1306 została żoną Rudolfa III Habsburga, który podobno zakochał się w pięknej wdowie. Zmarł jednak w 1307 roku. Królem został 14-letni Jan Luksemburski. Królowa Ryksa związała się wtedy z rycerzem Henrykiem z Lipy. Gdy zmarł w 1329 wstąpiła do klasztoru. Pochowana jest w katedrze w Brnie wraz z ukochanym, a pamięta się ją głównie w mieście Hradec Králové, czyli w Grodzie Królowej Elżbiety.
24 - Trump część 2
2022-07-07 19:01:36
Zaczęliśmy od decyzji Sądu Najwyższego USA w sprawie Roe przeciwko Wade i aborcji. Później przeszliśmy do COVID-19 i pracy nad szczepionkami i ich wpływowi na wybory w 2020. Mówiliśmy też trochę o laptopie Huntera Bidena i wpływie tej sprawy na Ukrainę. Atak na Kapitol 6 stycznia 2021 oraz zabójstwo Ashli Babbitt. Kandydaci do wyborów w 2024 (nasze typy): republikanie: Ted Cruz, Ron DeSantis, Donald Trump demokraci: Oprah Winfrey, Michelle Obama, Kamala Harris. Na koniec mówiliśmy o dekrecie 42 (Title 42 expulsion) pozwalającym na usunięcie nielegalnych imigrantów. Książka Darka na stronie wydawnictwa Novae Res https://novaeres.pl/katalog/tytuly?szczegoly=cena_wolnosci_kamien_wegielny ,druk Darek Tokarski, fanpage na facebooku https://www.facebook.com/DWTstrona/ link do książek Darka na lubimyczytac.pl https://lubimyczytac.pl/ksiazka/4893894/cena-niesmiertelnosci-bursztynowa-zagadka https://lubimyczytac.pl/ksiazka/4991866/cena-wolnosci-kamien-wegielny
Zaczęliśmy od decyzji Sądu Najwyższego USA w sprawie Roe przeciwko Wade i aborcji.
Później przeszliśmy do COVID-19 i pracy nad szczepionkami i ich wpływowi na wybory w 2020.
Mówiliśmy też trochę o laptopie Huntera Bidena i wpływie tej sprawy na Ukrainę.
Atak na Kapitol 6 stycznia 2021 oraz zabójstwo Ashli Babbitt.
Kandydaci do wyborów w 2024 (nasze typy):
republikanie: Ted Cruz, Ron DeSantis, Donald Trump
demokraci: Oprah Winfrey, Michelle Obama, Kamala Harris.
Na koniec mówiliśmy o dekrecie 42 (Title 42 expulsion) pozwalającym na usunięcie nielegalnych imigrantów.
Książka Darka na stronie wydawnictwa Novae Res
https://novaeres.pl/katalog/tytuly?szczegoly=cena_wolnosci_kamien_wegielny,druk
Darek Tokarski, fanpage na facebooku
https://www.facebook.com/DWTstrona/
link do książek Darka na lubimyczytac.pl
https://lubimyczytac.pl/ksiazka/4893894/cena-niesmiertelnosci-bursztynowa-zagadka
https://lubimyczytac.pl/ksiazka/4991866/cena-wolnosci-kamien-wegielny
Później przeszliśmy do COVID-19 i pracy nad szczepionkami i ich wpływowi na wybory w 2020.
Mówiliśmy też trochę o laptopie Huntera Bidena i wpływie tej sprawy na Ukrainę.
Atak na Kapitol 6 stycznia 2021 oraz zabójstwo Ashli Babbitt.
Kandydaci do wyborów w 2024 (nasze typy):
republikanie: Ted Cruz, Ron DeSantis, Donald Trump
demokraci: Oprah Winfrey, Michelle Obama, Kamala Harris.
Na koniec mówiliśmy o dekrecie 42 (Title 42 expulsion) pozwalającym na usunięcie nielegalnych imigrantów.
Książka Darka na stronie wydawnictwa Novae Res
https://novaeres.pl/katalog/tytuly?szczegoly=cena_wolnosci_kamien_wegielny,druk
Darek Tokarski, fanpage na facebooku
https://www.facebook.com/DWTstrona/
link do książek Darka na lubimyczytac.pl
https://lubimyczytac.pl/ksiazka/4893894/cena-niesmiertelnosci-bursztynowa-zagadka
https://lubimyczytac.pl/ksiazka/4991866/cena-wolnosci-kamien-wegielny
23 - Świętosława
2022-06-30 13:27:23
Świętosława to kobieta, o której wiemy bardzo niewiele. Była ona prawdopodobnie córką Mieszka I i Dobrawy. Nie wiemy jednak kiedy się urodziła. Historycy podają możliwe daty od 960 do 972. Jeżeli jednak urodziła się przed 965 to nie mogła być córką Dobrawy, ale wcześniejszej żony Mieszka. Przypomnę, że do ślubu Mieszka z Dobrawą doszło właśnie w 965. Wcześniej Mieszko miał mieć aż 7 żon. Jeżeli więc Świętosława urodziła się przed 965 nie była córką Dobrawy. Jeżeli jednak urodziła się później, np. w 972 to była córką Mieszka i Dobrawy. Mieszko I ożenił się z czeską księżniczką Dobrawą w 965. Niemiecki kronikarz Thietmar z Merseburga wspomina, że nakłoniła ona Mieszka do chrztu. Doszło do tego rok po ślubie czyli w 966. W kolejnym 967 roku urodził się Bolesław, który dostał później przydomek Chrobry. Jeżeli Świętosława urodziła się po nim mogło to być już w 968 roku. Nie jesteśmy jednak tego pewni. Nie ma w tym nic dziwnego, że nie znamy daty urodzin tej księżniczki. Pierwszą Polką, której znamy datę urodzin i śmierci była dopiero Ryksa Elżbieta, córka Przemysła II, ale ona żyła 200 lat później. Świętosławę wydano ją za mąż za Eryka Zwycięskiego, króla Szwecji. Było to między 980 a 984. Jeżeli założymy, że urodziła w 968 to miała pomiędzy 12 a 16 lat. Eryk Zwycięski dostał swój przydomek dzięki zwycięstwu nad Duńczykami, których pokonał mając po swojej stronie wojska brata swojej żony czyli Bolesława Chrobrego. Dania była zagrożeniem zarówno dla Szwecji jak i dla ówczesnej Polski. Przypomnę, że Mieszko i Bolesław rządzili Pomorzem od Gdańska do Kołobrzegu. Świętosława jako córka Mieszka i Dobrawy była z pewnością chrześcijanką. Wyszła też za mąż za chrześcijańskiego władcę, króla Szwecji Eryka Zwycięskiego. Jej mąż porzucił jednak chrześcijaństwo i wrócił do wiary swoich przodków. Nie wiemy jak na to zareagowała Świętosława, ale wnioskując z jej późniejszego (raczej niechrześcijańskiego zachowania) poparła w tym męża. Świętosława urodziła Erykowi syna Olafa. W 995 roku Eryk zmarł, a na tronie zasiadł jego syn Olaf, który mógł mieć około 15 lat. Tak naprawdę rządziła więc wtedy jego matka Świętosława. Rok po śmierci męża czyli w 996 wyszła za mąż za króla Danii Swena Widłobrodego. Przypomnę, że jej pierwsze małżeństwo było sojuszem Szwecji i Polski przeciwko Danii. Teraz Świętosława wychodziła za Swena pieczętując sojusz Duńsko Szwedzki przeciwko Norwegii. Ta koalicja Duńczyków, Szwedów i prawdopodobnie także wojów Bolesława Chrobrego brata Świętosławy pokonała Norwegów. Było to we wrześniu 999 lub 1000 roku. Norwegia została podzielona pomiędzy Duńczyków i Szwedów. Tak więc Świętosława powiększyła królestwo swojego syna Olafa Skötkonunga. Tak więc jej drugie małżeństwo z królem Danii było wymierzone w Norwegię. Niektóre źródła podają, że początkowo Świętosława chciała wyjść za mąż, za króla Norwegii Olafa I Tryggvasona, ale ten ją odrzucił. Tak więc Świętosława doprowadziła do sojuszu z Danią. Olaf, król Norwegii zginął. Jego państwo zostało podzielone pomiędzy Szwedów i Duńczyków, a Świętosława miała swoją zemstę. Tutaj warto się zatrzymać chwilę nad jej imieniem - Świętosława. Wikingowie przetłumaczyli je na Sygryda lub Sigrid i dodali jej do imienia przydomek Storråda, który znaczy dumna, wyniosła lub harda. Elżbieta Cherezińska napisała powieść beletrystyczno-historyczną o Świętosławie i dała jej tytuł: “Harda”. Jako inny powód tego przydomka podaje się opowieść o oświadczynach króla Vestfoldii - Haralda Grenske. Było to malutkie państewko, dzisiaj jest to teren należący do Norwegii. Gdy ten król Harald wyraził chęć ożenienia się ze Świętosławą ona kazała go spalić żywcem, aby przestrzec innych mało ważnych królów aby nie proponowali jej małżeństwa. Doprowadziła więc do śmierci przynajmniej dwóch królów. Jednego za to, że chciał się z nią ożenić, a drugiego za to, że nie chciał. Świętosława i Swen Widłobrody mieli około pięciorga dzieci. Warto wspomnieć o dwóch synach znanych później jako: Harald II Svensson i Kanut II Wielki oraz o córce, która też miała na imię Świętosława. O synach powiem za chwilę więcej. Warto jednak na chwilę zatrzymać się na córce. Imię tej córki jest jednym z dowodów na to, że jej matką była Świętosława. Musicie pamiętać, że kroniki często wspominały tylko o ojcach i z tego powodu nie ma zawsze pewności kim była matka. Jednak imię córki, a później także imię wnuczki brzmiało właśnie Świętosława co upewnia nas w tym, że były to dzieci i wnuki polskiej księżniczki. Pięcioro dzieci mogłoby wskazywać na dobre małżeństwo. Tak jednak nie było. Około roku 1002 Swen wypędził swoją żonę, która wróciła do Polski i mieszkała u swojego brata Bolesława Chrobrego. Warto tutaj przypomnieć datę ślubu, był to rok 996, a wygnano ją w 1002. Tak więc małżeństwo trwało jakieś 6 lat, w tym czasie Świętosława urodziła 5 dzieci. Tak więc w zasadzie non-stop była w ciąży. W 999 lub 1000 roku pokonano Norwegów i podzielono ich kraj, a dwa lata później Swen wygnał niepotrzebną mu już żonę. Swen zmarł w roku 1014. Jego synowie Harald i Kanut popłynęli do Polski sprowadzić swoją matkę. Kanut zdobył w 1016 roku Anglię. W swoich szeregach miał nie tylko wikingów, ale także wojska od swojego wujka Bolesława Chrobrego. Tak więc wojowie Chrobrego byli prawdopodobnie pierwszymi Polakami, którzy przybyli do Anglii. Kanutowi prawdopodobnie towarzyszyła także matka Świętosława. Kanut przeszedł do historii jako Kanut Wielki. Był królem Danii, Norwegii oraz Anglii. Nie wiemy co dalej się stało z Świętosławą, ale jest prawdopodobne, że została pochowana właśnie w Anglii. Podsumowując. Świętosława była prawdopodobnie córką Mieszka i Dobrawy. Niektórzy kronikarze podają, że była siostrą Bolesława, a więc urodziła się prawdopodobnie po nim, być może w 968. Została żoną króla Szwecji, który był chrześcijaninem, ale potem wrócił do swojej religii. Urodziła mu syna, który rządził Szwecją po śmierci ojca. Świętosława jako królowa wdowa miała wielu konkurentów. Jednego kazała spalić żywcem. Sama chciała wyjść za mąż za króla Norwegii. Gdy jej odmówił weszła w sojusz z królem Danii, czyli wzięła z nim ślub i doprowadziła do zabicia króla Norwegii, który jej odmówił. Pół Norwegii dostał król Danii, mąż Świętosławy, a drugą połowę król Szwecji, czyli syn Świętosławy. Z małżeństwa z królem Danii urodziło się prawdopodobnie kilkoro dzieci, z których warto wymienić szczególnie Kanuta Wielkiego. Po urodzeniu tych dzieci Świętosława została wygnana z Danii i wróciła do Polski. Po śmierci jej męża jej synowie, w tym Kanut przybyli po nią do Polski. Przy okazji dostali wojsko od Bolesława Chrobrego, który był ich wujkiem. W 1016 roku zdobyli Anglię. Świętosława jeszcze wtedy żyła i prawdopodobnie była wraz z synem w Anglii. Rodzina Świętosławy. Najpierw wyszła za mąż za króla Szwecji Eryka Zwycięskiego. Owocem tego małżeństwa był syn Olaf, który po ojcu został królem Szwecji. Później wyszła za mąż za króla Danii Swena Widłobrodego. Owocem tego małżeństwa było dwóch synów: Harald i Kanut. Harald został królem Danii, a Kanut zdobył sobie Anglię i został jej królem. Później gdy Harald zmarł Kanut został także królem Danii. Jeszcze później dołączył sobie Norwegię, tak więc ostatecznie Kanut wielki rządził Anglią, Danią i Norwegią.
Świętosława to kobieta, o której wiemy bardzo niewiele. Była ona prawdopodobnie córką Mieszka I i Dobrawy. Nie wiemy jednak kiedy się urodziła. Historycy podają możliwe daty od 960 do 972. Jeżeli jednak urodziła się przed 965 to nie mogła być córką Dobrawy, ale wcześniejszej żony Mieszka. Przypomnę, że do ślubu Mieszka z Dobrawą doszło właśnie w 965. Wcześniej Mieszko miał mieć aż 7 żon. Jeżeli więc Świętosława urodziła się przed 965 nie była córką Dobrawy. Jeżeli jednak urodziła się później, np. w 972 to była córką Mieszka i Dobrawy.
Mieszko I ożenił się z czeską księżniczką Dobrawą w 965. Niemiecki kronikarz Thietmar z Merseburga wspomina, że nakłoniła ona Mieszka do chrztu. Doszło do tego rok po ślubie czyli w 966. W kolejnym 967 roku urodził się Bolesław, który dostał później przydomek Chrobry. Jeżeli Świętosława urodziła się po nim mogło to być już w 968 roku. Nie jesteśmy jednak tego pewni. Nie ma w tym nic dziwnego, że nie znamy daty urodzin tej księżniczki. Pierwszą Polką, której znamy datę urodzin i śmierci była dopiero Ryksa Elżbieta, córka Przemysła II, ale ona żyła 200 lat później.
Świętosławę wydano ją za mąż za Eryka Zwycięskiego, króla Szwecji. Było to między 980 a 984. Jeżeli założymy, że urodziła w 968 to miała pomiędzy 12 a 16 lat. Eryk Zwycięski dostał swój przydomek dzięki zwycięstwu nad Duńczykami, których pokonał mając po swojej stronie wojska brata swojej żony czyli Bolesława Chrobrego. Dania była zagrożeniem zarówno dla Szwecji jak i dla ówczesnej Polski. Przypomnę, że Mieszko i Bolesław rządzili Pomorzem od Gdańska do Kołobrzegu.
Świętosława jako córka Mieszka i Dobrawy była z pewnością chrześcijanką. Wyszła też za mąż za chrześcijańskiego władcę, króla Szwecji Eryka Zwycięskiego. Jej mąż porzucił jednak chrześcijaństwo i wrócił do wiary swoich przodków. Nie wiemy jak na to zareagowała Świętosława, ale wnioskując z jej późniejszego (raczej niechrześcijańskiego zachowania) poparła w tym męża. Świętosława urodziła Erykowi syna Olafa. W 995 roku Eryk zmarł, a na tronie zasiadł jego syn Olaf, który mógł mieć około 15 lat. Tak naprawdę rządziła więc wtedy jego matka Świętosława.
Rok po śmierci męża czyli w 996 wyszła za mąż za króla Danii Swena Widłobrodego. Przypomnę, że jej pierwsze małżeństwo było sojuszem Szwecji i Polski przeciwko Danii. Teraz Świętosława wychodziła za Swena pieczętując sojusz Duńsko Szwedzki przeciwko Norwegii. Ta koalicja Duńczyków, Szwedów i prawdopodobnie także wojów Bolesława Chrobrego brata Świętosławy pokonała Norwegów. Było to we wrześniu 999 lub 1000 roku. Norwegia została podzielona pomiędzy Duńczyków i Szwedów. Tak więc Świętosława powiększyła królestwo swojego syna Olafa Skötkonunga.
Tak więc jej drugie małżeństwo z królem Danii było wymierzone w Norwegię. Niektóre źródła podają, że początkowo Świętosława chciała wyjść za mąż, za króla Norwegii Olafa I Tryggvasona, ale ten ją odrzucił. Tak więc Świętosława doprowadziła do sojuszu z Danią. Olaf, król Norwegii zginął. Jego państwo zostało podzielone pomiędzy Szwedów i Duńczyków, a Świętosława miała swoją zemstę. Tutaj warto się zatrzymać chwilę nad jej imieniem - Świętosława. Wikingowie przetłumaczyli je na Sygryda lub Sigrid i dodali jej do imienia przydomek Storråda, który znaczy dumna, wyniosła lub harda. Elżbieta Cherezińska napisała powieść beletrystyczno-historyczną o Świętosławie i dała jej tytuł: “Harda”.
Jako inny powód tego przydomka podaje się opowieść o oświadczynach króla Vestfoldii - Haralda Grenske. Było to malutkie państewko, dzisiaj jest to teren należący do Norwegii. Gdy ten król Harald wyraził chęć ożenienia się ze Świętosławą ona kazała go spalić żywcem, aby przestrzec innych mało ważnych królów aby nie proponowali jej małżeństwa. Doprowadziła więc do śmierci przynajmniej dwóch królów. Jednego za to, że chciał się z nią ożenić, a drugiego za to, że nie chciał.
Świętosława i Swen Widłobrody mieli około pięciorga dzieci. Warto wspomnieć o dwóch synach znanych później jako: Harald II Svensson i Kanut II Wielki oraz o córce, która też miała na imię Świętosława. O synach powiem za chwilę więcej. Warto jednak na chwilę zatrzymać się na córce. Imię tej córki jest jednym z dowodów na to, że jej matką była Świętosława. Musicie pamiętać, że kroniki często wspominały tylko o ojcach i z tego powodu nie ma zawsze pewności kim była matka. Jednak imię córki, a później także imię wnuczki brzmiało właśnie Świętosława co upewnia nas w tym, że były to dzieci i wnuki polskiej księżniczki.
Pięcioro dzieci mogłoby wskazywać na dobre małżeństwo. Tak jednak nie było. Około roku 1002 Swen wypędził swoją żonę, która wróciła do Polski i mieszkała u swojego brata Bolesława Chrobrego. Warto tutaj przypomnieć datę ślubu, był to rok 996, a wygnano ją w 1002. Tak więc małżeństwo trwało jakieś 6 lat, w tym czasie Świętosława urodziła 5 dzieci. Tak więc w zasadzie non-stop była w ciąży. W 999 lub 1000 roku pokonano Norwegów i podzielono ich kraj, a dwa lata później Swen wygnał niepotrzebną mu już żonę.
Swen zmarł w roku 1014. Jego synowie Harald i Kanut popłynęli do Polski sprowadzić swoją matkę. Kanut zdobył w 1016 roku Anglię. W swoich szeregach miał nie tylko wikingów, ale także wojska od swojego wujka Bolesława Chrobrego. Tak więc wojowie Chrobrego byli prawdopodobnie pierwszymi Polakami, którzy przybyli do Anglii. Kanutowi prawdopodobnie towarzyszyła także matka Świętosława. Kanut przeszedł do historii jako Kanut Wielki. Był królem Danii, Norwegii oraz Anglii. Nie wiemy co dalej się stało z Świętosławą, ale jest prawdopodobne, że została pochowana właśnie w Anglii.
Podsumowując. Świętosława była prawdopodobnie córką Mieszka i Dobrawy. Niektórzy kronikarze podają, że była siostrą Bolesława, a więc urodziła się prawdopodobnie po nim, być może w 968. Została żoną króla Szwecji, który był chrześcijaninem, ale potem wrócił do swojej religii. Urodziła mu syna, który rządził Szwecją po śmierci ojca. Świętosława jako królowa wdowa miała wielu konkurentów. Jednego kazała spalić żywcem. Sama chciała wyjść za mąż za króla Norwegii. Gdy jej odmówił weszła w sojusz z królem Danii, czyli wzięła z nim ślub i doprowadziła do zabicia króla Norwegii, który jej odmówił. Pół Norwegii dostał król Danii, mąż Świętosławy, a drugą połowę król Szwecji, czyli syn Świętosławy. Z małżeństwa z królem Danii urodziło się prawdopodobnie kilkoro dzieci, z których warto wymienić szczególnie Kanuta Wielkiego. Po urodzeniu tych dzieci Świętosława została wygnana z Danii i wróciła do Polski. Po śmierci jej męża jej synowie, w tym Kanut przybyli po nią do Polski. Przy okazji dostali wojsko od Bolesława Chrobrego, który był ich wujkiem. W 1016 roku zdobyli Anglię. Świętosława jeszcze wtedy żyła i prawdopodobnie była wraz z synem w Anglii.
Rodzina Świętosławy. Najpierw wyszła za mąż za króla Szwecji Eryka Zwycięskiego. Owocem tego małżeństwa był syn Olaf, który po ojcu został królem Szwecji. Później wyszła za mąż za króla Danii Swena Widłobrodego. Owocem tego małżeństwa było dwóch synów: Harald i Kanut. Harald został królem Danii, a Kanut zdobył sobie Anglię i został jej królem. Później gdy Harald zmarł Kanut został także królem Danii. Jeszcze później dołączył sobie Norwegię, tak więc ostatecznie Kanut wielki rządził Anglią, Danią i Norwegią.
Mieszko I ożenił się z czeską księżniczką Dobrawą w 965. Niemiecki kronikarz Thietmar z Merseburga wspomina, że nakłoniła ona Mieszka do chrztu. Doszło do tego rok po ślubie czyli w 966. W kolejnym 967 roku urodził się Bolesław, który dostał później przydomek Chrobry. Jeżeli Świętosława urodziła się po nim mogło to być już w 968 roku. Nie jesteśmy jednak tego pewni. Nie ma w tym nic dziwnego, że nie znamy daty urodzin tej księżniczki. Pierwszą Polką, której znamy datę urodzin i śmierci była dopiero Ryksa Elżbieta, córka Przemysła II, ale ona żyła 200 lat później.
Świętosławę wydano ją za mąż za Eryka Zwycięskiego, króla Szwecji. Było to między 980 a 984. Jeżeli założymy, że urodziła w 968 to miała pomiędzy 12 a 16 lat. Eryk Zwycięski dostał swój przydomek dzięki zwycięstwu nad Duńczykami, których pokonał mając po swojej stronie wojska brata swojej żony czyli Bolesława Chrobrego. Dania była zagrożeniem zarówno dla Szwecji jak i dla ówczesnej Polski. Przypomnę, że Mieszko i Bolesław rządzili Pomorzem od Gdańska do Kołobrzegu.
Świętosława jako córka Mieszka i Dobrawy była z pewnością chrześcijanką. Wyszła też za mąż za chrześcijańskiego władcę, króla Szwecji Eryka Zwycięskiego. Jej mąż porzucił jednak chrześcijaństwo i wrócił do wiary swoich przodków. Nie wiemy jak na to zareagowała Świętosława, ale wnioskując z jej późniejszego (raczej niechrześcijańskiego zachowania) poparła w tym męża. Świętosława urodziła Erykowi syna Olafa. W 995 roku Eryk zmarł, a na tronie zasiadł jego syn Olaf, który mógł mieć około 15 lat. Tak naprawdę rządziła więc wtedy jego matka Świętosława.
Rok po śmierci męża czyli w 996 wyszła za mąż za króla Danii Swena Widłobrodego. Przypomnę, że jej pierwsze małżeństwo było sojuszem Szwecji i Polski przeciwko Danii. Teraz Świętosława wychodziła za Swena pieczętując sojusz Duńsko Szwedzki przeciwko Norwegii. Ta koalicja Duńczyków, Szwedów i prawdopodobnie także wojów Bolesława Chrobrego brata Świętosławy pokonała Norwegów. Było to we wrześniu 999 lub 1000 roku. Norwegia została podzielona pomiędzy Duńczyków i Szwedów. Tak więc Świętosława powiększyła królestwo swojego syna Olafa Skötkonunga.
Tak więc jej drugie małżeństwo z królem Danii było wymierzone w Norwegię. Niektóre źródła podają, że początkowo Świętosława chciała wyjść za mąż, za króla Norwegii Olafa I Tryggvasona, ale ten ją odrzucił. Tak więc Świętosława doprowadziła do sojuszu z Danią. Olaf, król Norwegii zginął. Jego państwo zostało podzielone pomiędzy Szwedów i Duńczyków, a Świętosława miała swoją zemstę. Tutaj warto się zatrzymać chwilę nad jej imieniem - Świętosława. Wikingowie przetłumaczyli je na Sygryda lub Sigrid i dodali jej do imienia przydomek Storråda, który znaczy dumna, wyniosła lub harda. Elżbieta Cherezińska napisała powieść beletrystyczno-historyczną o Świętosławie i dała jej tytuł: “Harda”.
Jako inny powód tego przydomka podaje się opowieść o oświadczynach króla Vestfoldii - Haralda Grenske. Było to malutkie państewko, dzisiaj jest to teren należący do Norwegii. Gdy ten król Harald wyraził chęć ożenienia się ze Świętosławą ona kazała go spalić żywcem, aby przestrzec innych mało ważnych królów aby nie proponowali jej małżeństwa. Doprowadziła więc do śmierci przynajmniej dwóch królów. Jednego za to, że chciał się z nią ożenić, a drugiego za to, że nie chciał.
Świętosława i Swen Widłobrody mieli około pięciorga dzieci. Warto wspomnieć o dwóch synach znanych później jako: Harald II Svensson i Kanut II Wielki oraz o córce, która też miała na imię Świętosława. O synach powiem za chwilę więcej. Warto jednak na chwilę zatrzymać się na córce. Imię tej córki jest jednym z dowodów na to, że jej matką była Świętosława. Musicie pamiętać, że kroniki często wspominały tylko o ojcach i z tego powodu nie ma zawsze pewności kim była matka. Jednak imię córki, a później także imię wnuczki brzmiało właśnie Świętosława co upewnia nas w tym, że były to dzieci i wnuki polskiej księżniczki.
Pięcioro dzieci mogłoby wskazywać na dobre małżeństwo. Tak jednak nie było. Około roku 1002 Swen wypędził swoją żonę, która wróciła do Polski i mieszkała u swojego brata Bolesława Chrobrego. Warto tutaj przypomnieć datę ślubu, był to rok 996, a wygnano ją w 1002. Tak więc małżeństwo trwało jakieś 6 lat, w tym czasie Świętosława urodziła 5 dzieci. Tak więc w zasadzie non-stop była w ciąży. W 999 lub 1000 roku pokonano Norwegów i podzielono ich kraj, a dwa lata później Swen wygnał niepotrzebną mu już żonę.
Swen zmarł w roku 1014. Jego synowie Harald i Kanut popłynęli do Polski sprowadzić swoją matkę. Kanut zdobył w 1016 roku Anglię. W swoich szeregach miał nie tylko wikingów, ale także wojska od swojego wujka Bolesława Chrobrego. Tak więc wojowie Chrobrego byli prawdopodobnie pierwszymi Polakami, którzy przybyli do Anglii. Kanutowi prawdopodobnie towarzyszyła także matka Świętosława. Kanut przeszedł do historii jako Kanut Wielki. Był królem Danii, Norwegii oraz Anglii. Nie wiemy co dalej się stało z Świętosławą, ale jest prawdopodobne, że została pochowana właśnie w Anglii.
Podsumowując. Świętosława była prawdopodobnie córką Mieszka i Dobrawy. Niektórzy kronikarze podają, że była siostrą Bolesława, a więc urodziła się prawdopodobnie po nim, być może w 968. Została żoną króla Szwecji, który był chrześcijaninem, ale potem wrócił do swojej religii. Urodziła mu syna, który rządził Szwecją po śmierci ojca. Świętosława jako królowa wdowa miała wielu konkurentów. Jednego kazała spalić żywcem. Sama chciała wyjść za mąż za króla Norwegii. Gdy jej odmówił weszła w sojusz z królem Danii, czyli wzięła z nim ślub i doprowadziła do zabicia króla Norwegii, który jej odmówił. Pół Norwegii dostał król Danii, mąż Świętosławy, a drugą połowę król Szwecji, czyli syn Świętosławy. Z małżeństwa z królem Danii urodziło się prawdopodobnie kilkoro dzieci, z których warto wymienić szczególnie Kanuta Wielkiego. Po urodzeniu tych dzieci Świętosława została wygnana z Danii i wróciła do Polski. Po śmierci jej męża jej synowie, w tym Kanut przybyli po nią do Polski. Przy okazji dostali wojsko od Bolesława Chrobrego, który był ich wujkiem. W 1016 roku zdobyli Anglię. Świętosława jeszcze wtedy żyła i prawdopodobnie była wraz z synem w Anglii.
Rodzina Świętosławy. Najpierw wyszła za mąż za króla Szwecji Eryka Zwycięskiego. Owocem tego małżeństwa był syn Olaf, który po ojcu został królem Szwecji. Później wyszła za mąż za króla Danii Swena Widłobrodego. Owocem tego małżeństwa było dwóch synów: Harald i Kanut. Harald został królem Danii, a Kanut zdobył sobie Anglię i został jej królem. Później gdy Harald zmarł Kanut został także królem Danii. Jeszcze później dołączył sobie Norwegię, tak więc ostatecznie Kanut wielki rządził Anglią, Danią i Norwegią.
22 - Enigma
2022-06-27 11:00:19
Krzysztof Koziołek napisał książkę "Enigma: liczba wszystkich liczb". Rozmawialiśmy o historii szyfrowania i łamania kodów, ale oczywiście skupiliśmy się na Enigmie. Jak trudne było złamanie Enigmy? Dlaczego tak mało osób zna tą historię? Krzsztof Koziołek: http://krzysztofkoziolek.pl/ https://www.facebook.com/krzysztof.koziolek.licencja.na.zaczytanie/ Książka "Enigma: liczba wszystkich liczb" http://krzysztofkoziolek.pl/index.php/18-ksiki/206-enigma-liczba-wszystkich-liczb https://lubimyczytac.pl/ksiazka/5022185/enigma-liczba-wszystkich-liczb https://www.empik.com/enigma-liczba-wszystkich-liczb-koziolek-krzysztof,p1309714771,ksiazka-p
Krzysztof Koziołek napisał książkę "Enigma: liczba wszystkich liczb".
Rozmawialiśmy o historii szyfrowania i łamania kodów, ale oczywiście skupiliśmy się na Enigmie. Jak trudne było złamanie Enigmy? Dlaczego tak mało osób zna tą historię?
Krzsztof Koziołek:
http://krzysztofkoziolek.pl/
https://www.facebook.com/krzysztof.koziolek.licencja.na.zaczytanie/
Książka "Enigma: liczba wszystkich liczb"
http://krzysztofkoziolek.pl/index.php/18-ksiki/206-enigma-liczba-wszystkich-liczb
https://lubimyczytac.pl/ksiazka/5022185/enigma-liczba-wszystkich-liczb
https://www.empik.com/enigma-liczba-wszystkich-liczb-koziolek-krzysztof,p1309714771,ksiazka-p
Rozmawialiśmy o historii szyfrowania i łamania kodów, ale oczywiście skupiliśmy się na Enigmie. Jak trudne było złamanie Enigmy? Dlaczego tak mało osób zna tą historię?
Krzsztof Koziołek:
http://krzysztofkoziolek.pl/
https://www.facebook.com/krzysztof.koziolek.licencja.na.zaczytanie/
Książka "Enigma: liczba wszystkich liczb"
http://krzysztofkoziolek.pl/index.php/18-ksiki/206-enigma-liczba-wszystkich-liczb
https://lubimyczytac.pl/ksiazka/5022185/enigma-liczba-wszystkich-liczb
https://www.empik.com/enigma-liczba-wszystkich-liczb-koziolek-krzysztof,p1309714771,ksiazka-p
21 - Singapur
2022-06-18 12:59:05
Rozmawiałem o historii Singapuru z autorem książki: Na przemytniczych szlakach. Podróże przez Azję i Europę". Dariusz Hieronim Stobiecki https://www.facebook.com/DariuszHStobieckiAutor/ książka: https://lubimyczytac.pl/ksiazka/4986317/na-przemytniczych-szlakach-podroze-przez-azje-i-europe tematy, które poruszyliśmy w rozmowie Joseph Conrad - “Ocalenie” i “Lord Jim” Emilio Salgari - “Sandokan” (Tygrys z Malezji) James Clavell - “Król szczurów” (obóz Changi Prison w Singapurze) Zmiana nazwy z Temasek na Singapur (Singapura - miasto lwa). Okres piratów (Sandokan). Spalenie portu przez Portugalczyków. Wilhelm III Orański - Założenie współczesnego Singapuru w 1819 przez Brytyjczyków. Raffles znosi niewolnictwo w 1823. Okupacja japońska 1942-45. Rowerowy blitzkrieg. Masakra Sook Ching 1942. Kanał Sueski - budowa: 1859-1869 Lee Kuan Yew - pierwszy premier Singapuru (1959–1990) 1963 - przyłączenie do Malezji. 1965 - niepodległość Singapuru. Izraelscy doradcy wojskowi (“Meksykanie”). 2018 - pierwsze spotkanie Trumpa i Kim Jong Ula w Singapurze
Rozmawiałem o historii Singapuru z autorem książki: Na przemytniczych szlakach. Podróże przez Azję i Europę".
Dariusz Hieronim Stobiecki
https://www.facebook.com/DariuszHStobieckiAutor/
książka:
https://lubimyczytac.pl/ksiazka/4986317/na-przemytniczych-szlakach-podroze-przez-azje-i-europe
tematy, które poruszyliśmy w rozmowie
Joseph Conrad - “Ocalenie” i “Lord Jim”
Emilio Salgari - “Sandokan” (Tygrys z Malezji)
James Clavell - “Król szczurów” (obóz Changi Prison w Singapurze)
Zmiana nazwy z Temasek na Singapur (Singapura - miasto lwa). Okres piratów (Sandokan). Spalenie portu przez Portugalczyków.
Wilhelm III Orański -
Założenie współczesnego Singapuru w 1819 przez Brytyjczyków. Raffles znosi niewolnictwo w 1823.
Okupacja japońska 1942-45. Rowerowy blitzkrieg. Masakra Sook Ching 1942.
Kanał Sueski - budowa: 1859-1869
Lee Kuan Yew - pierwszy premier Singapuru (1959–1990)
1963 - przyłączenie do Malezji.
1965 - niepodległość Singapuru. Izraelscy doradcy wojskowi (“Meksykanie”).
2018 - pierwsze spotkanie Trumpa i Kim Jong Ula w Singapurze
Dariusz Hieronim Stobiecki
https://www.facebook.com/DariuszHStobieckiAutor/
książka:
https://lubimyczytac.pl/ksiazka/4986317/na-przemytniczych-szlakach-podroze-przez-azje-i-europe
tematy, które poruszyliśmy w rozmowie
Joseph Conrad - “Ocalenie” i “Lord Jim”
Emilio Salgari - “Sandokan” (Tygrys z Malezji)
James Clavell - “Król szczurów” (obóz Changi Prison w Singapurze)
Zmiana nazwy z Temasek na Singapur (Singapura - miasto lwa). Okres piratów (Sandokan). Spalenie portu przez Portugalczyków.
Wilhelm III Orański -
Założenie współczesnego Singapuru w 1819 przez Brytyjczyków. Raffles znosi niewolnictwo w 1823.
Okupacja japońska 1942-45. Rowerowy blitzkrieg. Masakra Sook Ching 1942.
Kanał Sueski - budowa: 1859-1869
Lee Kuan Yew - pierwszy premier Singapuru (1959–1990)
1963 - przyłączenie do Malezji.
1965 - niepodległość Singapuru. Izraelscy doradcy wojskowi (“Meksykanie”).
2018 - pierwsze spotkanie Trumpa i Kim Jong Ula w Singapurze
20 - Neandertalczyk
2022-06-16 22:04:35
Dzisiaj chciałbym się skupić na neandertalczyku. Skłoniło mnie do tego kilka dyskusji w internecie. Spotkałem wielu ludzi, którzy wierzą, że neandertalczyk został wybity przez ludzi. Co mówią fakty? Kim w ogóle jest neandertalczyk? O tych chciałbym wam dzisiaj opowiedzieć. Pierwsze kości, które dziś uważa się za należące do neandertalczyków znaleziono już w 1829 roku w Belgii. Później w 1848 odkryto kości na Gibraltarze. Oglądał je Darwin i doszedł do wniosku, że to kości przodka człowieka. Potem w 1856 w niemieckim Neandertalu odkryto niekompletny szkielet o grubym wale nadczołowym. W publikacjach przedstawiono neandertalczyków jako pochylone, włochate stwory. Tutaj chciałbym zwrócić waszą uwagę na fakty. Rysownicy tych publikacji opierali się na jednym, niekompletnym znalezisku. Rysowanie pochylonych i włochatych postaci nie opierało się na faktach, ale na wyobraźni rysowników. Trzy lata później po tym odkryciu czyli w 1859 Darwin opublikował “O powstawaniu gatunków”. Wiele osób wyobraża sobie wygląd neandertalczyka jako taką pochyloną, bardzo owłosioną małpę człekokształtną. Innym przypomina się aktor Ron Perlman, który grał w filmie “Walka o ogień”. Jaka jest jednak prawda? Rysunki przedstawiające pochylonych neandertalczyków pochodzą z czasów gdy znaleziono osobnika, który był prawdopodobnie chory. Obecnie mamy około 400 szkieletów neandertalczyków i ich budowa jest prawie taka sama jak ludzka. Czaszka neandertalczyka różni się tym, że nie ma on wysuniętej brody jak my. Mieli za to gruby wał nadczołowy. Ich czaszka jest też dłuższa podczas gdy nasza jest bardziej okrągła. Czaszka neandertalczyka jest bardziej podobna do małpiej i chyba z tego powodu uważano, że jest to przodek człowieka. Pierwsze znalezione kości były zdeformowane i tak powstały rysunki pochylonych neandertalczyków. Później jednak znaleziono więcej kości. W tej chwili mamy około 400 szkieletów neandertalczyków. Badania antropologiczne ich szczątków oraz przedmiotów znalezionych w pobliżu wskazują na to, że neandertalczycy nie różnili się od ludzi. To byli po prostu ludzie. Mało tego znaleziono kości ludzi, którzy żyli w tym samym okresie co neandertalczycy. Wtedy powstała teoria, że ludzi wybili neandertalcyków. Jakie są fakty? Zauważmy znaleziono 400 szkieletów neandertalczyków w całej Europie, między innymi w Polsce. Te szkielety różnią się między sobą. Innymi słowy ci neandertalczycy się zmieniali. Dlaczego? Jedna z teorii mówi, że krzyżowali się oni z ludźmi. Jeżeli tak było to byłby to jeszcze jeden dowód, że neandertalczycy byli jednym z gatunków ludzkich, czymś jak inna rasa. Te teorie nie opierają się wyłącznie na przypuszczeniach, naukowcy twierdzą, że niektórzy żyjący obecnie ludzie mają geny neandertalczyków. Być może należy do nich aktor Ron Perlman. Inni wskazują na fizjonomię Steve’a Woźniaka. Dlaczego nie ma dzisiaj neandertalczyków? Czy zostali wymordowani przez ludzi? Niekoniecznie. Wspomniałem już o jednej teorii, która mówi o krzyżowaniu. Tak więc neandertalczycy dalej są wśród nas bo (jeżeli ta teoria jest prawdziwa) żyją ich potomkowie. Inna teoria mówi o zmianie klimatu np. przez wybuch wulkanu Campi Flegrei. Miał on spowodować oziembienie i wyginięcie neandertalczyków, którzy w odróżnieniu od ludzi mieszkali bardziej na północy. Inna teoria mówi o tym, że kontakt ludzi z neandertalczykami spowodował wymianę pasożytów i drobnoustrojów. Ta teoria mówi, że neandertalczyków wybiły ludzkie pasożyty. Inna teoria mówi o tym, że ludzie byli lepiej przystosowani. Niektórzy naukowcy zwracają uwagę na przystosowanie do biegania lub oswojenie psów. Wg tej teorii ludzie nie wybili neandertalczyków, ale po prostu dzięki bieganiu i psom lepiej polowali czym zabierali żywność, której brakowało neandertalczykom. Badanie wieku kości wskazuje, że Neandertalczycy żyli bardzo długo. Jeżeli wierzyć tym badaniom to między najstarszym neandertalczykiem, a tym najmłodszym było około 300 tysięcy lat. Wypada więc, że z każdego tysiąclecia znaleziono 1,3 neandertalczyka. Przypominam, że szkieletów było 400. Jeżeli byli oni wymordowani przez ludzi, to przyznacie, że trwało to dość długo. Wymordowanie neandertalczyków zajęło ludziom 300 tysięcy lat. Podsumowując te różne teorie. 1. Neandertalczycy mogli się krzyżować z ludźmi, a więc dalej żyją. 2. Zostali wymordowani przez ludzi. 3. Zostali wybici przez ludzkie pasożyty. 4. Zostali zabici przez jakąś katastrofę naturalną, np. wybuch superwulkanu. 5. Byli gorzej przystosowani niż ludzie. Jak więc widzicie teorii jest wiele, a my nie wiemy jaka jest prawda. Osobiście skłaniam się do teorii, że skrzyżowali się z ludźmi. Wiele wskazuje na to, że to byli ludzie, tyle że innej rasy. Jeden z naukowców sir Fred Hoyle napisał: “There is no evidence that Neanderthal man was in any way inferior to ourselves”, co można przetłumaczyć jako: “Brak dowodów na to, żeby neandertalczyk ustępował nam pod jakimkolwiek względem”. Z kolei paleoantropolog Milford H. Wolpoff napisał: “Neandertalczycy mogli być autentycznymi przedstawicielami rasy ludzkiej”. Tak więc w zależności od autorów prac naukowych neandertalczyk klasyfikowany jako podgatunek człowieka rozumnego – Homo sapiens neanderthalensis – lub odrębny od niego gatunek – Homo neanderthalensis. Podsumowując. Niektórzy naukowcy mają brzydki zwyczaj wyciągania wniosków z niepełnych materiałów. Np. wyciągano pospieszne wnioski z jednego dostępnego szkieletu. Później okazało się, że był to szkielet chorej osoby. Później znalezione szkielety neandertalczyków, których obecnie jest około 400 dowiodły, że nie różnili się oni wiele od ludzi. Inni naukowcy mają jeszcze inny brzydki zwyczaj. Tworzą teorię i potem mówią wyłącznie o swojej teorii nie wspominając o innych. Niestety tak jest w wypadku izraelskiego historyka o nazwisku Harari. Twierdzi on, że ludzie wymordowali neandertalczyków. Po pierwsze jego twierdzenia nie są oparta na żadnych faktach. Po drugie istnieją inne teorie równie prawdopodobne, a może nawet bardziej. Nauka nie jest zgodna co do tego czy neandertalczyk był podgatunkiem człowieka czy odrębnym gatunkiem. Jeżeli prawdą jest to pierwsze to niektórzy z nas mają geny neandertalczyków do dzisiaj. Chciałbym też zwrócić uwagę na różnicę pomiędzy historią, a archeologią. Np. historia nam mówi, że Jagiełło miał trzech synów z Zofią. Archeologia może nam tutaj pomóc. Możemy przebadać materiał genetyczny Jagiełły, Zofii i ich synów i potem np. dojść do wniosku, że Zofia zdradziła Jagiełłę. Archeologia jest nauką pomocniczą, która może potwierdzić to co wiemy z historii. Niestety gdy nie ma spisanej historii, a mamy tylko archeologię to niewiele możemy zrobić. Tym bardziej, że materiał genetyczny im starszy tym trudniejszy do badania. Tak więc wydobycie szkieletu daje nam informacje tylko o tym, że ten osobnik żył. Nie wiemy np. czy miał dzieci i czy w związku z tym Ron Perlman jest jego potomkiem.
Dzisiaj chciałbym się skupić na neandertalczyku. Skłoniło mnie do tego kilka dyskusji w internecie. Spotkałem wielu ludzi, którzy wierzą, że neandertalczyk został wybity przez ludzi. Co mówią fakty? Kim w ogóle jest neandertalczyk? O tych chciałbym wam dzisiaj opowiedzieć.
Pierwsze kości, które dziś uważa się za należące do neandertalczyków znaleziono już w 1829 roku w Belgii. Później w 1848 odkryto kości na Gibraltarze. Oglądał je Darwin i doszedł do wniosku, że to kości przodka człowieka. Potem w 1856 w niemieckim Neandertalu odkryto niekompletny szkielet o grubym wale nadczołowym. W publikacjach przedstawiono neandertalczyków jako pochylone, włochate stwory. Tutaj chciałbym zwrócić waszą uwagę na fakty. Rysownicy tych publikacji opierali się na jednym, niekompletnym znalezisku. Rysowanie pochylonych i włochatych postaci nie opierało się na faktach, ale na wyobraźni rysowników. Trzy lata później po tym odkryciu czyli w 1859 Darwin opublikował “O powstawaniu gatunków”.
Wiele osób wyobraża sobie wygląd neandertalczyka jako taką pochyloną, bardzo owłosioną małpę człekokształtną. Innym przypomina się aktor Ron Perlman, który grał w filmie “Walka o ogień”. Jaka jest jednak prawda? Rysunki przedstawiające pochylonych neandertalczyków pochodzą z czasów gdy znaleziono osobnika, który był prawdopodobnie chory. Obecnie mamy około 400 szkieletów neandertalczyków i ich budowa jest prawie taka sama jak ludzka. Czaszka neandertalczyka różni się tym, że nie ma on wysuniętej brody jak my. Mieli za to gruby wał nadczołowy. Ich czaszka jest też dłuższa podczas gdy nasza jest bardziej okrągła. Czaszka neandertalczyka jest bardziej podobna do małpiej i chyba z tego powodu uważano, że jest to przodek człowieka.
Pierwsze znalezione kości były zdeformowane i tak powstały rysunki pochylonych neandertalczyków. Później jednak znaleziono więcej kości. W tej chwili mamy około 400 szkieletów neandertalczyków. Badania antropologiczne ich szczątków oraz przedmiotów znalezionych w pobliżu wskazują na to, że neandertalczycy nie różnili się od ludzi. To byli po prostu ludzie. Mało tego znaleziono kości ludzi, którzy żyli w tym samym okresie co neandertalczycy. Wtedy powstała teoria, że ludzi wybili neandertalcyków. Jakie są fakty?
Zauważmy znaleziono 400 szkieletów neandertalczyków w całej Europie, między innymi w Polsce. Te szkielety różnią się między sobą. Innymi słowy ci neandertalczycy się zmieniali. Dlaczego? Jedna z teorii mówi, że krzyżowali się oni z ludźmi. Jeżeli tak było to byłby to jeszcze jeden dowód, że neandertalczycy byli jednym z gatunków ludzkich, czymś jak inna rasa. Te teorie nie opierają się wyłącznie na przypuszczeniach, naukowcy twierdzą, że niektórzy żyjący obecnie ludzie mają geny neandertalczyków. Być może należy do nich aktor Ron Perlman. Inni wskazują na fizjonomię Steve’a Woźniaka.
Dlaczego nie ma dzisiaj neandertalczyków? Czy zostali wymordowani przez ludzi? Niekoniecznie. Wspomniałem już o jednej teorii, która mówi o krzyżowaniu. Tak więc neandertalczycy dalej są wśród nas bo (jeżeli ta teoria jest prawdziwa) żyją ich potomkowie. Inna teoria mówi o zmianie klimatu np. przez wybuch wulkanu Campi Flegrei. Miał on spowodować oziembienie i wyginięcie neandertalczyków, którzy w odróżnieniu od ludzi mieszkali bardziej na północy. Inna teoria mówi o tym, że kontakt ludzi z neandertalczykami spowodował wymianę pasożytów i drobnoustrojów. Ta teoria mówi, że neandertalczyków wybiły ludzkie pasożyty.
Inna teoria mówi o tym, że ludzie byli lepiej przystosowani. Niektórzy naukowcy zwracają uwagę na przystosowanie do biegania lub oswojenie psów. Wg tej teorii ludzie nie wybili neandertalczyków, ale po prostu dzięki bieganiu i psom lepiej polowali czym zabierali żywność, której brakowało neandertalczykom.
Badanie wieku kości wskazuje, że Neandertalczycy żyli bardzo długo. Jeżeli wierzyć tym badaniom to między najstarszym neandertalczykiem, a tym najmłodszym było około 300 tysięcy lat. Wypada więc, że z każdego tysiąclecia znaleziono 1,3 neandertalczyka. Przypominam, że szkieletów było 400. Jeżeli byli oni wymordowani przez ludzi, to przyznacie, że trwało to dość długo. Wymordowanie neandertalczyków zajęło ludziom 300 tysięcy lat.
Podsumowując te różne teorie. 1. Neandertalczycy mogli się krzyżować z ludźmi, a więc dalej żyją. 2. Zostali wymordowani przez ludzi. 3. Zostali wybici przez ludzkie pasożyty. 4. Zostali zabici przez jakąś katastrofę naturalną, np. wybuch superwulkanu. 5. Byli gorzej przystosowani niż ludzie. Jak więc widzicie teorii jest wiele, a my nie wiemy jaka jest prawda. Osobiście skłaniam się do teorii, że skrzyżowali się z ludźmi. Wiele wskazuje na to, że to byli ludzie, tyle że innej rasy. Jeden z naukowców sir Fred Hoyle napisał: “There is no evidence that Neanderthal man was in any way inferior to ourselves”, co można przetłumaczyć jako: “Brak dowodów na to, żeby neandertalczyk ustępował nam pod jakimkolwiek względem”. Z kolei paleoantropolog Milford H. Wolpoff napisał: “Neandertalczycy mogli być autentycznymi przedstawicielami rasy ludzkiej”. Tak więc w zależności od autorów prac naukowych neandertalczyk klasyfikowany jako podgatunek człowieka rozumnego – Homo sapiens neanderthalensis – lub odrębny od niego gatunek – Homo neanderthalensis.
Podsumowując. Niektórzy naukowcy mają brzydki zwyczaj wyciągania wniosków z niepełnych materiałów. Np. wyciągano pospieszne wnioski z jednego dostępnego szkieletu. Później okazało się, że był to szkielet chorej osoby. Później znalezione szkielety neandertalczyków, których obecnie jest około 400 dowiodły, że nie różnili się oni wiele od ludzi. Inni naukowcy mają jeszcze inny brzydki zwyczaj. Tworzą teorię i potem mówią wyłącznie o swojej teorii nie wspominając o innych. Niestety tak jest w wypadku izraelskiego historyka o nazwisku Harari. Twierdzi on, że ludzie wymordowali neandertalczyków. Po pierwsze jego twierdzenia nie są oparta na żadnych faktach. Po drugie istnieją inne teorie równie prawdopodobne, a może nawet bardziej. Nauka nie jest zgodna co do tego czy neandertalczyk był podgatunkiem człowieka czy odrębnym gatunkiem. Jeżeli prawdą jest to pierwsze to niektórzy z nas mają geny neandertalczyków do dzisiaj.
Chciałbym też zwrócić uwagę na różnicę pomiędzy historią, a archeologią. Np. historia nam mówi, że Jagiełło miał trzech synów z Zofią. Archeologia może nam tutaj pomóc. Możemy przebadać materiał genetyczny Jagiełły, Zofii i ich synów i potem np. dojść do wniosku, że Zofia zdradziła Jagiełłę. Archeologia jest nauką pomocniczą, która może potwierdzić to co wiemy z historii. Niestety gdy nie ma spisanej historii, a mamy tylko archeologię to niewiele możemy zrobić. Tym bardziej, że materiał genetyczny im starszy tym trudniejszy do badania. Tak więc wydobycie szkieletu daje nam informacje tylko o tym, że ten osobnik żył. Nie wiemy np. czy miał dzieci i czy w związku z tym Ron Perlman jest jego potomkiem.
Pierwsze kości, które dziś uważa się za należące do neandertalczyków znaleziono już w 1829 roku w Belgii. Później w 1848 odkryto kości na Gibraltarze. Oglądał je Darwin i doszedł do wniosku, że to kości przodka człowieka. Potem w 1856 w niemieckim Neandertalu odkryto niekompletny szkielet o grubym wale nadczołowym. W publikacjach przedstawiono neandertalczyków jako pochylone, włochate stwory. Tutaj chciałbym zwrócić waszą uwagę na fakty. Rysownicy tych publikacji opierali się na jednym, niekompletnym znalezisku. Rysowanie pochylonych i włochatych postaci nie opierało się na faktach, ale na wyobraźni rysowników. Trzy lata później po tym odkryciu czyli w 1859 Darwin opublikował “O powstawaniu gatunków”.
Wiele osób wyobraża sobie wygląd neandertalczyka jako taką pochyloną, bardzo owłosioną małpę człekokształtną. Innym przypomina się aktor Ron Perlman, który grał w filmie “Walka o ogień”. Jaka jest jednak prawda? Rysunki przedstawiające pochylonych neandertalczyków pochodzą z czasów gdy znaleziono osobnika, który był prawdopodobnie chory. Obecnie mamy około 400 szkieletów neandertalczyków i ich budowa jest prawie taka sama jak ludzka. Czaszka neandertalczyka różni się tym, że nie ma on wysuniętej brody jak my. Mieli za to gruby wał nadczołowy. Ich czaszka jest też dłuższa podczas gdy nasza jest bardziej okrągła. Czaszka neandertalczyka jest bardziej podobna do małpiej i chyba z tego powodu uważano, że jest to przodek człowieka.
Pierwsze znalezione kości były zdeformowane i tak powstały rysunki pochylonych neandertalczyków. Później jednak znaleziono więcej kości. W tej chwili mamy około 400 szkieletów neandertalczyków. Badania antropologiczne ich szczątków oraz przedmiotów znalezionych w pobliżu wskazują na to, że neandertalczycy nie różnili się od ludzi. To byli po prostu ludzie. Mało tego znaleziono kości ludzi, którzy żyli w tym samym okresie co neandertalczycy. Wtedy powstała teoria, że ludzi wybili neandertalcyków. Jakie są fakty?
Zauważmy znaleziono 400 szkieletów neandertalczyków w całej Europie, między innymi w Polsce. Te szkielety różnią się między sobą. Innymi słowy ci neandertalczycy się zmieniali. Dlaczego? Jedna z teorii mówi, że krzyżowali się oni z ludźmi. Jeżeli tak było to byłby to jeszcze jeden dowód, że neandertalczycy byli jednym z gatunków ludzkich, czymś jak inna rasa. Te teorie nie opierają się wyłącznie na przypuszczeniach, naukowcy twierdzą, że niektórzy żyjący obecnie ludzie mają geny neandertalczyków. Być może należy do nich aktor Ron Perlman. Inni wskazują na fizjonomię Steve’a Woźniaka.
Dlaczego nie ma dzisiaj neandertalczyków? Czy zostali wymordowani przez ludzi? Niekoniecznie. Wspomniałem już o jednej teorii, która mówi o krzyżowaniu. Tak więc neandertalczycy dalej są wśród nas bo (jeżeli ta teoria jest prawdziwa) żyją ich potomkowie. Inna teoria mówi o zmianie klimatu np. przez wybuch wulkanu Campi Flegrei. Miał on spowodować oziembienie i wyginięcie neandertalczyków, którzy w odróżnieniu od ludzi mieszkali bardziej na północy. Inna teoria mówi o tym, że kontakt ludzi z neandertalczykami spowodował wymianę pasożytów i drobnoustrojów. Ta teoria mówi, że neandertalczyków wybiły ludzkie pasożyty.
Inna teoria mówi o tym, że ludzie byli lepiej przystosowani. Niektórzy naukowcy zwracają uwagę na przystosowanie do biegania lub oswojenie psów. Wg tej teorii ludzie nie wybili neandertalczyków, ale po prostu dzięki bieganiu i psom lepiej polowali czym zabierali żywność, której brakowało neandertalczykom.
Badanie wieku kości wskazuje, że Neandertalczycy żyli bardzo długo. Jeżeli wierzyć tym badaniom to między najstarszym neandertalczykiem, a tym najmłodszym było około 300 tysięcy lat. Wypada więc, że z każdego tysiąclecia znaleziono 1,3 neandertalczyka. Przypominam, że szkieletów było 400. Jeżeli byli oni wymordowani przez ludzi, to przyznacie, że trwało to dość długo. Wymordowanie neandertalczyków zajęło ludziom 300 tysięcy lat.
Podsumowując te różne teorie. 1. Neandertalczycy mogli się krzyżować z ludźmi, a więc dalej żyją. 2. Zostali wymordowani przez ludzi. 3. Zostali wybici przez ludzkie pasożyty. 4. Zostali zabici przez jakąś katastrofę naturalną, np. wybuch superwulkanu. 5. Byli gorzej przystosowani niż ludzie. Jak więc widzicie teorii jest wiele, a my nie wiemy jaka jest prawda. Osobiście skłaniam się do teorii, że skrzyżowali się z ludźmi. Wiele wskazuje na to, że to byli ludzie, tyle że innej rasy. Jeden z naukowców sir Fred Hoyle napisał: “There is no evidence that Neanderthal man was in any way inferior to ourselves”, co można przetłumaczyć jako: “Brak dowodów na to, żeby neandertalczyk ustępował nam pod jakimkolwiek względem”. Z kolei paleoantropolog Milford H. Wolpoff napisał: “Neandertalczycy mogli być autentycznymi przedstawicielami rasy ludzkiej”. Tak więc w zależności od autorów prac naukowych neandertalczyk klasyfikowany jako podgatunek człowieka rozumnego – Homo sapiens neanderthalensis – lub odrębny od niego gatunek – Homo neanderthalensis.
Podsumowując. Niektórzy naukowcy mają brzydki zwyczaj wyciągania wniosków z niepełnych materiałów. Np. wyciągano pospieszne wnioski z jednego dostępnego szkieletu. Później okazało się, że był to szkielet chorej osoby. Później znalezione szkielety neandertalczyków, których obecnie jest około 400 dowiodły, że nie różnili się oni wiele od ludzi. Inni naukowcy mają jeszcze inny brzydki zwyczaj. Tworzą teorię i potem mówią wyłącznie o swojej teorii nie wspominając o innych. Niestety tak jest w wypadku izraelskiego historyka o nazwisku Harari. Twierdzi on, że ludzie wymordowali neandertalczyków. Po pierwsze jego twierdzenia nie są oparta na żadnych faktach. Po drugie istnieją inne teorie równie prawdopodobne, a może nawet bardziej. Nauka nie jest zgodna co do tego czy neandertalczyk był podgatunkiem człowieka czy odrębnym gatunkiem. Jeżeli prawdą jest to pierwsze to niektórzy z nas mają geny neandertalczyków do dzisiaj.
Chciałbym też zwrócić uwagę na różnicę pomiędzy historią, a archeologią. Np. historia nam mówi, że Jagiełło miał trzech synów z Zofią. Archeologia może nam tutaj pomóc. Możemy przebadać materiał genetyczny Jagiełły, Zofii i ich synów i potem np. dojść do wniosku, że Zofia zdradziła Jagiełłę. Archeologia jest nauką pomocniczą, która może potwierdzić to co wiemy z historii. Niestety gdy nie ma spisanej historii, a mamy tylko archeologię to niewiele możemy zrobić. Tym bardziej, że materiał genetyczny im starszy tym trudniejszy do badania. Tak więc wydobycie szkieletu daje nam informacje tylko o tym, że ten osobnik żył. Nie wiemy np. czy miał dzieci i czy w związku z tym Ron Perlman jest jego potomkiem.
19 - Rzeź wołyńska
2022-06-15 16:18:08
Rzeź wołyńska (zbrodnia wołyńska) to tragedia do której doszło w okresie 1943-1944. O tej tragedii rozmawiałem z autorką, która przedstawiła w książce wspomnienia swojej babci. Rozmawialiśmy między innymi o tym, czy należy dzisiaj (podczas napaści Rosji na Ukrainę) milczeć o tym co się wydarzyło na Wołyniu? Kasia Krawiecka https://www.facebook.com/KasiaKrawieckaTlumaczy https://wydawnictwo-zen.pl/produkt/janka-historia-ktorej-nie-znacie/ https://www.facebook.com/kasiakrawiecka007 Lubimy Czytać: https://lubimyczytac.pl/ksiazka/4907632/janka---powiesc-nie-tylko-o-wolyniu
Rzeź wołyńska (zbrodnia wołyńska) to tragedia do której doszło w okresie 1943-1944.
O tej tragedii rozmawiałem z autorką, która przedstawiła w książce wspomnienia swojej babci.
Rozmawialiśmy między innymi o tym, czy należy dzisiaj (podczas napaści Rosji na Ukrainę) milczeć o tym co się wydarzyło na Wołyniu?
Kasia Krawiecka
https://www.facebook.com/KasiaKrawieckaTlumaczy
https://wydawnictwo-zen.pl/produkt/janka-historia-ktorej-nie-znacie/
https://www.facebook.com/kasiakrawiecka007
Lubimy Czytać:
https://lubimyczytac.pl/ksiazka/4907632/janka---powiesc-nie-tylko-o-wolyniu
O tej tragedii rozmawiałem z autorką, która przedstawiła w książce wspomnienia swojej babci.
Rozmawialiśmy między innymi o tym, czy należy dzisiaj (podczas napaści Rosji na Ukrainę) milczeć o tym co się wydarzyło na Wołyniu?
Kasia Krawiecka
https://www.facebook.com/KasiaKrawieckaTlumaczy
https://wydawnictwo-zen.pl/produkt/janka-historia-ktorej-nie-znacie/
https://www.facebook.com/kasiakrawiecka007
Lubimy Czytać:
https://lubimyczytac.pl/ksiazka/4907632/janka---powiesc-nie-tylko-o-wolyniu
18 - Jane Austen i okres regencji
2022-06-01 12:26:12
W tej audycji chciałbym przybliżyć czasy georgiańskie, autorkę Jane Austen oraz jej powieści. Najpierw wyjaśnijmy kilka terminów. W Anglii rządzili Stuartowie, ponieważ jednak jeden z ostatnich królów tej dynastii był katolikiem Anglicy wygnali go z kraju. Krótko panowały jego córki Mary i Anna. Potom zaproszono elektorów hanowerskich. Królowie z tej dynasti mieli najczęściej na imię Jerzy, po angielsku George, a więc ta epoka jest nazywana epoką gregoriańską. Ciekawy okres historii to panowanie Jerzego III. Wtedy USA ogłosiło niepodległość. Później wybuchły wojny napoleońskie. Sam Jerzy III zwariował i przez 10 lat rządził jego syn Jerzy IV. Ten okres epoki georgiańskiej nazywa się okresem regencji. To 10 lat od 1811 do 1820. Jerzy IV w zasadzie jeszcze wtedy nie był królem Jerzym IV, ale był księciem Walii oraz księciem regentem. Właśnie w okresie tych 10 lat wydano 6 powieści Jane Austen. Z tego powodu nazywana jest ona autorką okresu regencji. Co się wydarzyło w okresie regencji? Rok 1811 - książę Walii Jerzy zostaje księciem regentem z powodu choroby umysłowej jego ojca Jerzego III. Wellington walczy z wojskami Napoleona na Półwyspie Iberyjskim. Została opublikowana pierwsza powieść Jane Austen czyli “Rozważna i romantyczna” Rok 1812 - premier Spencer Perceval ginie w zamachu. Wybucha wojna brytyjsko-amerykańska nazywana też wojną 1812 roku. Rodzi się Charles Dickens. Napoleon wyrusza na Rosję, co później Mickiewicz opisuje w ostatniej księdze Pana Tadeusza, która jest zatytułowana Rok 1812. Rok 1813 - została skonstruowana lokomotywa Puffing Billy, która działa do dzisiaj. Jane Austen opublikowała swoją drugą powieść “Duma i uprzedzenie”. Rok 1814 - Napoleon abdykował i został wysłany na Elbę. Brytyjczycy spalili Biały Dom w USA, działo się to podczas tej wojny, którą nazywa się wojną 1812 roku. Jak jednak widać wojna trwała trochę dłużej, bo aż do 1815 roku. Na ulicach Londynu zapłonęły latarnie gazowe, a na rzece Tamizie odbył się ostatni jarmark. Jane Austen wydała trzecią powieść “Mansfield Park”. Rok 1815 - to oczywiście 100 dni Napoleona, czyli jego ucieczka z Elby i później przegrana pod Waterloo. Napoleona wysłano na Św. Helenę. Weszły w życie Ustawy Zbożowe (ang. Corn Laws). Ustawy te przegłosowali arystokraci i wielcy właściciele ziemscy. Jane Austen wydała czwartą powieść “Emma” Rok 1816 - to tzw. “rok bez lata”. Wybuchł wulkan na Indonezji, a pył w atmosferze sprawił, że na całym świecie spadła temperatura i nie było lata. Właśnie wtedy Mary Shelley napisała Frankensteina. Rok 1817 - w wieku 41 lat zmarła Jane Austen. Rok 1818 - opublikowano Frankensteina. Urodziła się Emily Brontë. Pośmiertnie wydano piątą i szóstą powieść Jane Austen czyli “Opactwo Northanger” oraz “Perswazje”. Rok 1819 - Walter Scott opublikował powieść Ivanhoe. Urodziła się późniejsza królowa Wiktoria. Pierwszy statek parowy przepłynął Atlantyk. Brytyjczycy założyli miasto-port Singapur. Rok 1820 - umiera Jerzy III, a książę regent zostaje królem Jerzym IV. Przez parlament przechodzi ustawa dająca królowi prawo do rozwodu z jego żoną Karoliną. Jerzy IV zdradzał swoją żonę, a ona jego. Właśnie to król chciał wykorzystać do rozwodu. Była ona jednak popularna i Jerzy IV się z nią nie rozwiódł. Nie zaprosił jednak żony na koronację rok później. Powstało Królewskie Towarzystwo Astronomiczne. Odkryto Wenus z Milo. Teraz chciałbym omówić powieści Jane Austen i ich osadzenie w historii. Jane Austen zaczęła pisać dość wcześnie. Jej pierwsze trzy powieści czyli “Rozważna i romantyczna”, “Duma i uprzedzenie” oraz “Opactwo Northanger” napisała jeszcze w latach 1790-tych. My znamy je z wersji opublikowanych w czasach regencji czyli około 20 lat później. Niewiele wiemy o tych wcześniejszych wersjach, ale istnieje pogląd, że np. “Duma i uprzedzenie” początkowo było powieścią epistolarną czyli skonstruowaną w formie listów. Austen napisała inną swoją powieść “Lady Susan” właśnie w tej formie. W wersji “Dumy i uprzedzenia”, które my znamy spora część to listy, np. list, który napisał Darcy do Lizzy. Pierwsze dwie powieści (“Rozważna i romantyczna” oraz “Duma i uprzedzenie”) skupiają się na sytuacji kobiet z wyższych klas. Miały one komfortowe życie tak długo jak żył ich ojciec. Po jego śmierci często zostawały z niczym. Majątek przechodził najczęściej na najstarszego męskiego potomka rodu, czasami był to daleki kuzyn tak jak William Collins z “Dumy i uprzedzenia”. Kobieta musiała wyjść dobrze za mąż aby zaopiekować się swoją matką oraz rodzeństwem. Stare panny często pozostawały na utrzymaniu swoich braci, którzy mogli pracować. Praca dla kobiet była bardzo ograniczona. Sama Jane Austen pisała dużo i była zachęcana przez ojca do tego, ale przez długi czas nic nie zarabiała. Za wydanie “Rozważnej i romantycznej” Austen zapłaciła £460. To pierwsze wydanie to było 750 egzemplarzy. Sprzedano je w ciągu dwóch lat i Austen zarobiła £140. Książka była wydana w trzech tomach, a na okładce jako autorkę podano “Pewną panią” (ang. “A Lady”). Drugą książkę czyli “Dumę i uprzedzenie” opublikowano w 1813 roku. Na okładce napisano, że powieść napisała autorka “Rozważnej i romantycznej. Tym razem Austen nie bawiła się w płacenie za wydanie tylko zażądała od wydawcy £150 za prawa do wydawania. Dostała tylko £110. Za pierwszą książę była odpowiedzialna i gdyby się nie sprzedała Austen musiałaby za to zapłacić. W 1813 nie wiedziała jeszcze, że pierwsza książka się sprzedała w całości i że zarobiła £140, tak więc podjęła tą decyzję, że sprzedała prawa do wydawania swojej drugiej książki, która okazała się najbardziej znaną. W tej drugiej powieści warto zwrócić uwagę na relację Lizzy z siostrą i ojcem. Bardzo to przypominało prawdziwe relacje autorki z siostrą Kasandrą oraz ojcem pastorem. Trzecią wydaną w 1814 książką był “Mansfield Park”. W tej książce jest poruszona sprawa niewolnictwa. Już sam tytuł zdaje się do tego nawiązywać. Lord Mansfield podczas procesu w sądzie powiedział, że “angielskie powietrze jest zbyt czyste, aby oddychali nim niewolnicy”. Chodziło o to, że każdy niewolnik przywieziony do Anglii automatycznie miał zostać uwolniony. Główną bohaterka tej powieści jest Fanny Price. Jest ona córką ubogiej krewnej i zostaje wybrana spośród swojego rodzeństwa aby zostać adoptowaną przez bogatszych krewnych. Podobny los spotkał trzeciego brata autorki. Edward został adoptowany przez rodzinę o nazwisku Knight i był później znany jako Edward Knight. Zapewnił on matce i swojej siostrze dom w posiadłości, którą odziedziczył po ludziach, którzy go adoptowali. Ostatnie lata życia Jane Austen spędziła właśnie w domu w Chawton, domu, który dostała od brata Edwarda. Czwarta powieść wydana w 1815 roku to Emma. Autorka nauczyła się już na błędach z przeszłości, że nie warto sprzedawać praw do swoich książek i sama wydała tą powieść. Mimo, że to czwarta książka na okładce wspomniała tylko o drugiej powieści. Czytamy tam, że “Emmę” napisała autorka “Dumy i uprzedzenia”. Widać z tego, że już wtedy ta druga powieść była najpopularniejsza. Ta czwarta powieść czyli “Emma” została zadedykowana księciu regentowi. Wcale nie dlatego, że Jane Austen go lubiła, ale dostała taki rozkaz od królewskiego bibliotekarza, który twierdził, że książe regent lubi powieści Austen. W pierwszych trzech powieściach Austen opisywała kobiety, które były zmuszone szukać męża albo żyć w biedzie. Ta czwarta powieść opisuje losy bogatej Emmy, która zaraz na początku zapowiada, że nie wyjdzie za mąż, bo nie musi. Austen przedstawia w tej powieści dość humorystyczną postawę snobistycznej panny, która początkowo uważa, że wszystko wie najlepiej. Mimo tych wad dla wielu jest to jedna z ulubionych postaci z książek Austen. Piąta powieść to “Opactwo Northanger”. Została ona wydana w 1818 czyli rok po śmierci Jane Austen. Ta książka przypomina trochę “Don Kichota”. Opowiada historię dziewczyny, która naczytała się powieści gotyckich i wierzy, że prawdziwe życie wygląda tak jak fabuła takiej książki. Wyjaśniając tytuł. Król Henryk VIII zarekwirował wszystkie klasztory i sprzedał je ludziom prywatnym. Tak więc tytułowe “Opactwo” to miejsce, które w przeszłości było klasztorem, a teraz jest siedzibą generała Tilneya. Szósta powieść to wydane także w 1818 roku “Perswazje”. Jest to moja ulubiona powieść tej autorki. “Opactwo” i “Perswazje” zostały w tym 1818 roku razem w czterech tomach. Na okładce dalej nie było nazwiska Jane Austen. Akcja książki dzieje się w 1814 roku. Jest to ważne dla czytelnika. Przypomnę, że to był rok spokoju. Napoleon był na Elbie. Jednak czytelnik czytający wtedy wiedział, że choć książka kończy się happy endem w 1814, to w następnym roku wojna odżyje na nowo i bohaterowie będą musieli wypłynąć na wojnę. Chociaż więc wojna nie jest wspomniana wprost to czytelnik w tamtych czasach wiedział co znaczy rok 1814. Podobnie jak pierwsi czytelnicy Pana Tadeusza wiedzieli co oznaczał rok 1812. Wiele osób wierzy, że Austen napisała tylko tych 6 powieści. Jeden z brytyjskich czytelników zażartował kiedyś i gdy go zapytano ile powieści przeczytał powiedział: “Wszystkie sześć”. Miał oczywiście na myśli tych sześć najbardziej znanych powieści Austen. Jednak w 1871 roku czyli 54 lata po śmierci opublikowano drugie wydanie biografii Austen napisanej przez jej najstarszego brata Henry’iego. W tym drugim wydaniu dodano nigdy nie opublikowaną krótką nowelę epistolarną. Wydawca na grzbiecie tego wydania umieścił tytuł “Lady Susan”. Dawało to wrażenie, że jest to gruba książka podczas gdy tak naprawdę było to drugie wydanie biografii i tej krótkiej powieści. Wg wielu badaczy “Lady Susan” jest najstarszą ukończoną książką Austen. Nie wydała jej jednak za życia. Dlaczego? Większość bohaterek jej książek jest moralnie dobra (...)
W tej audycji chciałbym przybliżyć czasy georgiańskie, autorkę Jane Austen oraz jej powieści. Najpierw wyjaśnijmy kilka terminów.
W Anglii rządzili Stuartowie, ponieważ jednak jeden z ostatnich królów tej dynastii był katolikiem Anglicy wygnali go z kraju. Krótko panowały jego córki Mary i Anna. Potom zaproszono elektorów hanowerskich. Królowie z tej dynasti mieli najczęściej na imię Jerzy, po angielsku George, a więc ta epoka jest nazywana epoką gregoriańską. Ciekawy okres historii to panowanie Jerzego III. Wtedy USA ogłosiło niepodległość. Później wybuchły wojny napoleońskie. Sam Jerzy III zwariował i przez 10 lat rządził jego syn Jerzy IV. Ten okres epoki georgiańskiej nazywa się okresem regencji. To 10 lat od 1811 do 1820. Jerzy IV w zasadzie jeszcze wtedy nie był królem Jerzym IV, ale był księciem Walii oraz księciem regentem. Właśnie w okresie tych 10 lat wydano 6 powieści Jane Austen. Z tego powodu nazywana jest ona autorką okresu regencji.
Co się wydarzyło w okresie regencji?
Rok 1811 - książę Walii Jerzy zostaje księciem regentem z powodu choroby umysłowej jego ojca Jerzego III. Wellington walczy z wojskami Napoleona na Półwyspie Iberyjskim. Została opublikowana pierwsza powieść Jane Austen czyli “Rozważna i romantyczna”
Rok 1812 - premier Spencer Perceval ginie w zamachu. Wybucha wojna brytyjsko-amerykańska nazywana też wojną 1812 roku. Rodzi się Charles Dickens. Napoleon wyrusza na Rosję, co później Mickiewicz opisuje w ostatniej księdze Pana Tadeusza, która jest zatytułowana Rok 1812.
Rok 1813 - została skonstruowana lokomotywa Puffing Billy, która działa do dzisiaj. Jane Austen opublikowała swoją drugą powieść “Duma i uprzedzenie”.
Rok 1814 - Napoleon abdykował i został wysłany na Elbę. Brytyjczycy spalili Biały Dom w USA, działo się to podczas tej wojny, którą nazywa się wojną 1812 roku. Jak jednak widać wojna trwała trochę dłużej, bo aż do 1815 roku. Na ulicach Londynu zapłonęły latarnie gazowe, a na rzece Tamizie odbył się ostatni jarmark. Jane Austen wydała trzecią powieść “Mansfield Park”.
Rok 1815 - to oczywiście 100 dni Napoleona, czyli jego ucieczka z Elby i później przegrana pod Waterloo. Napoleona wysłano na Św. Helenę. Weszły w życie Ustawy Zbożowe (ang. Corn Laws). Ustawy te przegłosowali arystokraci i wielcy właściciele ziemscy. Jane Austen wydała czwartą powieść “Emma”
Rok 1816 - to tzw. “rok bez lata”. Wybuchł wulkan na Indonezji, a pył w atmosferze sprawił, że na całym świecie spadła temperatura i nie było lata. Właśnie wtedy Mary Shelley napisała Frankensteina.
Rok 1817 - w wieku 41 lat zmarła Jane Austen.
Rok 1818 - opublikowano Frankensteina. Urodziła się Emily Brontë. Pośmiertnie wydano piątą i szóstą powieść Jane Austen czyli “Opactwo Northanger” oraz “Perswazje”.
Rok 1819 - Walter Scott opublikował powieść Ivanhoe. Urodziła się późniejsza królowa Wiktoria. Pierwszy statek parowy przepłynął Atlantyk. Brytyjczycy założyli miasto-port Singapur.
Rok 1820 - umiera Jerzy III, a książę regent zostaje królem Jerzym IV. Przez parlament przechodzi ustawa dająca królowi prawo do rozwodu z jego żoną Karoliną. Jerzy IV zdradzał swoją żonę, a ona jego. Właśnie to król chciał wykorzystać do rozwodu. Była ona jednak popularna i Jerzy IV się z nią nie rozwiódł. Nie zaprosił jednak żony na koronację rok później. Powstało Królewskie Towarzystwo Astronomiczne. Odkryto Wenus z Milo.
Teraz chciałbym omówić powieści Jane Austen i ich osadzenie w historii.
Jane Austen zaczęła pisać dość wcześnie. Jej pierwsze trzy powieści czyli “Rozważna i romantyczna”, “Duma i uprzedzenie” oraz “Opactwo Northanger” napisała jeszcze w latach 1790-tych. My znamy je z wersji opublikowanych w czasach regencji czyli około 20 lat później. Niewiele wiemy o tych wcześniejszych wersjach, ale istnieje pogląd, że np. “Duma i uprzedzenie” początkowo było powieścią epistolarną czyli skonstruowaną w formie listów. Austen napisała inną swoją powieść “Lady Susan” właśnie w tej formie. W wersji “Dumy i uprzedzenia”, które my znamy spora część to listy, np. list, który napisał Darcy do Lizzy.
Pierwsze dwie powieści (“Rozważna i romantyczna” oraz “Duma i uprzedzenie”) skupiają się na sytuacji kobiet z wyższych klas. Miały one komfortowe życie tak długo jak żył ich ojciec. Po jego śmierci często zostawały z niczym. Majątek przechodził najczęściej na najstarszego męskiego potomka rodu, czasami był to daleki kuzyn tak jak William Collins z “Dumy i uprzedzenia”. Kobieta musiała wyjść dobrze za mąż aby zaopiekować się swoją matką oraz rodzeństwem. Stare panny często pozostawały na utrzymaniu swoich braci, którzy mogli pracować. Praca dla kobiet była bardzo ograniczona.
Sama Jane Austen pisała dużo i była zachęcana przez ojca do tego, ale przez długi czas nic nie zarabiała. Za wydanie “Rozważnej i romantycznej” Austen zapłaciła £460. To pierwsze wydanie to było 750 egzemplarzy. Sprzedano je w ciągu dwóch lat i Austen zarobiła £140. Książka była wydana w trzech tomach, a na okładce jako autorkę podano “Pewną panią” (ang. “A Lady”).
Drugą książkę czyli “Dumę i uprzedzenie” opublikowano w 1813 roku. Na okładce napisano, że powieść napisała autorka “Rozważnej i romantycznej. Tym razem Austen nie bawiła się w płacenie za wydanie tylko zażądała od wydawcy £150 za prawa do wydawania. Dostała tylko £110. Za pierwszą książę była odpowiedzialna i gdyby się nie sprzedała Austen musiałaby za to zapłacić. W 1813 nie wiedziała jeszcze, że pierwsza książka się sprzedała w całości i że zarobiła £140, tak więc podjęła tą decyzję, że sprzedała prawa do wydawania swojej drugiej książki, która okazała się najbardziej znaną. W tej drugiej powieści warto zwrócić uwagę na relację Lizzy z siostrą i ojcem. Bardzo to przypominało prawdziwe relacje autorki z siostrą Kasandrą oraz ojcem pastorem.
Trzecią wydaną w 1814 książką był “Mansfield Park”. W tej książce jest poruszona sprawa niewolnictwa. Już sam tytuł zdaje się do tego nawiązywać. Lord Mansfield podczas procesu w sądzie powiedział, że “angielskie powietrze jest zbyt czyste, aby oddychali nim niewolnicy”. Chodziło o to, że każdy niewolnik przywieziony do Anglii automatycznie miał zostać uwolniony. Główną bohaterka tej powieści jest Fanny Price. Jest ona córką ubogiej krewnej i zostaje wybrana spośród swojego rodzeństwa aby zostać adoptowaną przez bogatszych krewnych. Podobny los spotkał trzeciego brata autorki. Edward został adoptowany przez rodzinę o nazwisku Knight i był później znany jako Edward Knight. Zapewnił on matce i swojej siostrze dom w posiadłości, którą odziedziczył po ludziach, którzy go adoptowali. Ostatnie lata życia Jane Austen spędziła właśnie w domu w Chawton, domu, który dostała od brata Edwarda.
Czwarta powieść wydana w 1815 roku to Emma. Autorka nauczyła się już na błędach z przeszłości, że nie warto sprzedawać praw do swoich książek i sama wydała tą powieść. Mimo, że to czwarta książka na okładce wspomniała tylko o drugiej powieści. Czytamy tam, że “Emmę” napisała autorka “Dumy i uprzedzenia”. Widać z tego, że już wtedy ta druga powieść była najpopularniejsza. Ta czwarta powieść czyli “Emma” została zadedykowana księciu regentowi. Wcale nie dlatego, że Jane Austen go lubiła, ale dostała taki rozkaz od królewskiego bibliotekarza, który twierdził, że książe regent lubi powieści Austen. W pierwszych trzech powieściach Austen opisywała kobiety, które były zmuszone szukać męża albo żyć w biedzie. Ta czwarta powieść opisuje losy bogatej Emmy, która zaraz na początku zapowiada, że nie wyjdzie za mąż, bo nie musi. Austen przedstawia w tej powieści dość humorystyczną postawę snobistycznej panny, która początkowo uważa, że wszystko wie najlepiej. Mimo tych wad dla wielu jest to jedna z ulubionych postaci z książek Austen.
Piąta powieść to “Opactwo Northanger”. Została ona wydana w 1818 czyli rok po śmierci Jane Austen. Ta książka przypomina trochę “Don Kichota”. Opowiada historię dziewczyny, która naczytała się powieści gotyckich i wierzy, że prawdziwe życie wygląda tak jak fabuła takiej książki. Wyjaśniając tytuł. Król Henryk VIII zarekwirował wszystkie klasztory i sprzedał je ludziom prywatnym. Tak więc tytułowe “Opactwo” to miejsce, które w przeszłości było klasztorem, a teraz jest siedzibą generała Tilneya.
Szósta powieść to wydane także w 1818 roku “Perswazje”. Jest to moja ulubiona powieść tej autorki. “Opactwo” i “Perswazje” zostały w tym 1818 roku razem w czterech tomach. Na okładce dalej nie było nazwiska Jane Austen. Akcja książki dzieje się w 1814 roku. Jest to ważne dla czytelnika. Przypomnę, że to był rok spokoju. Napoleon był na Elbie. Jednak czytelnik czytający wtedy wiedział, że choć książka kończy się happy endem w 1814, to w następnym roku wojna odżyje na nowo i bohaterowie będą musieli wypłynąć na wojnę. Chociaż więc wojna nie jest wspomniana wprost to czytelnik w tamtych czasach wiedział co znaczy rok 1814. Podobnie jak pierwsi czytelnicy Pana Tadeusza wiedzieli co oznaczał rok 1812.
Wiele osób wierzy, że Austen napisała tylko tych 6 powieści. Jeden z brytyjskich czytelników zażartował kiedyś i gdy go zapytano ile powieści przeczytał powiedział: “Wszystkie sześć”. Miał oczywiście na myśli tych sześć najbardziej znanych powieści Austen. Jednak w 1871 roku czyli 54 lata po śmierci opublikowano drugie wydanie biografii Austen napisanej przez jej najstarszego brata Henry’iego. W tym drugim wydaniu dodano nigdy nie opublikowaną krótką nowelę epistolarną. Wydawca na grzbiecie tego wydania umieścił tytuł “Lady Susan”. Dawało to wrażenie, że jest to gruba książka podczas gdy tak naprawdę było to drugie wydanie biografii i tej krótkiej powieści. Wg wielu badaczy “Lady Susan” jest najstarszą ukończoną książką Austen. Nie wydała jej jednak za życia. Dlaczego? Większość bohaterek jej książek jest moralnie dobra (...)
W Anglii rządzili Stuartowie, ponieważ jednak jeden z ostatnich królów tej dynastii był katolikiem Anglicy wygnali go z kraju. Krótko panowały jego córki Mary i Anna. Potom zaproszono elektorów hanowerskich. Królowie z tej dynasti mieli najczęściej na imię Jerzy, po angielsku George, a więc ta epoka jest nazywana epoką gregoriańską. Ciekawy okres historii to panowanie Jerzego III. Wtedy USA ogłosiło niepodległość. Później wybuchły wojny napoleońskie. Sam Jerzy III zwariował i przez 10 lat rządził jego syn Jerzy IV. Ten okres epoki georgiańskiej nazywa się okresem regencji. To 10 lat od 1811 do 1820. Jerzy IV w zasadzie jeszcze wtedy nie był królem Jerzym IV, ale był księciem Walii oraz księciem regentem. Właśnie w okresie tych 10 lat wydano 6 powieści Jane Austen. Z tego powodu nazywana jest ona autorką okresu regencji.
Co się wydarzyło w okresie regencji?
Rok 1811 - książę Walii Jerzy zostaje księciem regentem z powodu choroby umysłowej jego ojca Jerzego III. Wellington walczy z wojskami Napoleona na Półwyspie Iberyjskim. Została opublikowana pierwsza powieść Jane Austen czyli “Rozważna i romantyczna”
Rok 1812 - premier Spencer Perceval ginie w zamachu. Wybucha wojna brytyjsko-amerykańska nazywana też wojną 1812 roku. Rodzi się Charles Dickens. Napoleon wyrusza na Rosję, co później Mickiewicz opisuje w ostatniej księdze Pana Tadeusza, która jest zatytułowana Rok 1812.
Rok 1813 - została skonstruowana lokomotywa Puffing Billy, która działa do dzisiaj. Jane Austen opublikowała swoją drugą powieść “Duma i uprzedzenie”.
Rok 1814 - Napoleon abdykował i został wysłany na Elbę. Brytyjczycy spalili Biały Dom w USA, działo się to podczas tej wojny, którą nazywa się wojną 1812 roku. Jak jednak widać wojna trwała trochę dłużej, bo aż do 1815 roku. Na ulicach Londynu zapłonęły latarnie gazowe, a na rzece Tamizie odbył się ostatni jarmark. Jane Austen wydała trzecią powieść “Mansfield Park”.
Rok 1815 - to oczywiście 100 dni Napoleona, czyli jego ucieczka z Elby i później przegrana pod Waterloo. Napoleona wysłano na Św. Helenę. Weszły w życie Ustawy Zbożowe (ang. Corn Laws). Ustawy te przegłosowali arystokraci i wielcy właściciele ziemscy. Jane Austen wydała czwartą powieść “Emma”
Rok 1816 - to tzw. “rok bez lata”. Wybuchł wulkan na Indonezji, a pył w atmosferze sprawił, że na całym świecie spadła temperatura i nie było lata. Właśnie wtedy Mary Shelley napisała Frankensteina.
Rok 1817 - w wieku 41 lat zmarła Jane Austen.
Rok 1818 - opublikowano Frankensteina. Urodziła się Emily Brontë. Pośmiertnie wydano piątą i szóstą powieść Jane Austen czyli “Opactwo Northanger” oraz “Perswazje”.
Rok 1819 - Walter Scott opublikował powieść Ivanhoe. Urodziła się późniejsza królowa Wiktoria. Pierwszy statek parowy przepłynął Atlantyk. Brytyjczycy założyli miasto-port Singapur.
Rok 1820 - umiera Jerzy III, a książę regent zostaje królem Jerzym IV. Przez parlament przechodzi ustawa dająca królowi prawo do rozwodu z jego żoną Karoliną. Jerzy IV zdradzał swoją żonę, a ona jego. Właśnie to król chciał wykorzystać do rozwodu. Była ona jednak popularna i Jerzy IV się z nią nie rozwiódł. Nie zaprosił jednak żony na koronację rok później. Powstało Królewskie Towarzystwo Astronomiczne. Odkryto Wenus z Milo.
Teraz chciałbym omówić powieści Jane Austen i ich osadzenie w historii.
Jane Austen zaczęła pisać dość wcześnie. Jej pierwsze trzy powieści czyli “Rozważna i romantyczna”, “Duma i uprzedzenie” oraz “Opactwo Northanger” napisała jeszcze w latach 1790-tych. My znamy je z wersji opublikowanych w czasach regencji czyli około 20 lat później. Niewiele wiemy o tych wcześniejszych wersjach, ale istnieje pogląd, że np. “Duma i uprzedzenie” początkowo było powieścią epistolarną czyli skonstruowaną w formie listów. Austen napisała inną swoją powieść “Lady Susan” właśnie w tej formie. W wersji “Dumy i uprzedzenia”, które my znamy spora część to listy, np. list, który napisał Darcy do Lizzy.
Pierwsze dwie powieści (“Rozważna i romantyczna” oraz “Duma i uprzedzenie”) skupiają się na sytuacji kobiet z wyższych klas. Miały one komfortowe życie tak długo jak żył ich ojciec. Po jego śmierci często zostawały z niczym. Majątek przechodził najczęściej na najstarszego męskiego potomka rodu, czasami był to daleki kuzyn tak jak William Collins z “Dumy i uprzedzenia”. Kobieta musiała wyjść dobrze za mąż aby zaopiekować się swoją matką oraz rodzeństwem. Stare panny często pozostawały na utrzymaniu swoich braci, którzy mogli pracować. Praca dla kobiet była bardzo ograniczona.
Sama Jane Austen pisała dużo i była zachęcana przez ojca do tego, ale przez długi czas nic nie zarabiała. Za wydanie “Rozważnej i romantycznej” Austen zapłaciła £460. To pierwsze wydanie to było 750 egzemplarzy. Sprzedano je w ciągu dwóch lat i Austen zarobiła £140. Książka była wydana w trzech tomach, a na okładce jako autorkę podano “Pewną panią” (ang. “A Lady”).
Drugą książkę czyli “Dumę i uprzedzenie” opublikowano w 1813 roku. Na okładce napisano, że powieść napisała autorka “Rozważnej i romantycznej. Tym razem Austen nie bawiła się w płacenie za wydanie tylko zażądała od wydawcy £150 za prawa do wydawania. Dostała tylko £110. Za pierwszą książę była odpowiedzialna i gdyby się nie sprzedała Austen musiałaby za to zapłacić. W 1813 nie wiedziała jeszcze, że pierwsza książka się sprzedała w całości i że zarobiła £140, tak więc podjęła tą decyzję, że sprzedała prawa do wydawania swojej drugiej książki, która okazała się najbardziej znaną. W tej drugiej powieści warto zwrócić uwagę na relację Lizzy z siostrą i ojcem. Bardzo to przypominało prawdziwe relacje autorki z siostrą Kasandrą oraz ojcem pastorem.
Trzecią wydaną w 1814 książką był “Mansfield Park”. W tej książce jest poruszona sprawa niewolnictwa. Już sam tytuł zdaje się do tego nawiązywać. Lord Mansfield podczas procesu w sądzie powiedział, że “angielskie powietrze jest zbyt czyste, aby oddychali nim niewolnicy”. Chodziło o to, że każdy niewolnik przywieziony do Anglii automatycznie miał zostać uwolniony. Główną bohaterka tej powieści jest Fanny Price. Jest ona córką ubogiej krewnej i zostaje wybrana spośród swojego rodzeństwa aby zostać adoptowaną przez bogatszych krewnych. Podobny los spotkał trzeciego brata autorki. Edward został adoptowany przez rodzinę o nazwisku Knight i był później znany jako Edward Knight. Zapewnił on matce i swojej siostrze dom w posiadłości, którą odziedziczył po ludziach, którzy go adoptowali. Ostatnie lata życia Jane Austen spędziła właśnie w domu w Chawton, domu, który dostała od brata Edwarda.
Czwarta powieść wydana w 1815 roku to Emma. Autorka nauczyła się już na błędach z przeszłości, że nie warto sprzedawać praw do swoich książek i sama wydała tą powieść. Mimo, że to czwarta książka na okładce wspomniała tylko o drugiej powieści. Czytamy tam, że “Emmę” napisała autorka “Dumy i uprzedzenia”. Widać z tego, że już wtedy ta druga powieść była najpopularniejsza. Ta czwarta powieść czyli “Emma” została zadedykowana księciu regentowi. Wcale nie dlatego, że Jane Austen go lubiła, ale dostała taki rozkaz od królewskiego bibliotekarza, który twierdził, że książe regent lubi powieści Austen. W pierwszych trzech powieściach Austen opisywała kobiety, które były zmuszone szukać męża albo żyć w biedzie. Ta czwarta powieść opisuje losy bogatej Emmy, która zaraz na początku zapowiada, że nie wyjdzie za mąż, bo nie musi. Austen przedstawia w tej powieści dość humorystyczną postawę snobistycznej panny, która początkowo uważa, że wszystko wie najlepiej. Mimo tych wad dla wielu jest to jedna z ulubionych postaci z książek Austen.
Piąta powieść to “Opactwo Northanger”. Została ona wydana w 1818 czyli rok po śmierci Jane Austen. Ta książka przypomina trochę “Don Kichota”. Opowiada historię dziewczyny, która naczytała się powieści gotyckich i wierzy, że prawdziwe życie wygląda tak jak fabuła takiej książki. Wyjaśniając tytuł. Król Henryk VIII zarekwirował wszystkie klasztory i sprzedał je ludziom prywatnym. Tak więc tytułowe “Opactwo” to miejsce, które w przeszłości było klasztorem, a teraz jest siedzibą generała Tilneya.
Szósta powieść to wydane także w 1818 roku “Perswazje”. Jest to moja ulubiona powieść tej autorki. “Opactwo” i “Perswazje” zostały w tym 1818 roku razem w czterech tomach. Na okładce dalej nie było nazwiska Jane Austen. Akcja książki dzieje się w 1814 roku. Jest to ważne dla czytelnika. Przypomnę, że to był rok spokoju. Napoleon był na Elbie. Jednak czytelnik czytający wtedy wiedział, że choć książka kończy się happy endem w 1814, to w następnym roku wojna odżyje na nowo i bohaterowie będą musieli wypłynąć na wojnę. Chociaż więc wojna nie jest wspomniana wprost to czytelnik w tamtych czasach wiedział co znaczy rok 1814. Podobnie jak pierwsi czytelnicy Pana Tadeusza wiedzieli co oznaczał rok 1812.
Wiele osób wierzy, że Austen napisała tylko tych 6 powieści. Jeden z brytyjskich czytelników zażartował kiedyś i gdy go zapytano ile powieści przeczytał powiedział: “Wszystkie sześć”. Miał oczywiście na myśli tych sześć najbardziej znanych powieści Austen. Jednak w 1871 roku czyli 54 lata po śmierci opublikowano drugie wydanie biografii Austen napisanej przez jej najstarszego brata Henry’iego. W tym drugim wydaniu dodano nigdy nie opublikowaną krótką nowelę epistolarną. Wydawca na grzbiecie tego wydania umieścił tytuł “Lady Susan”. Dawało to wrażenie, że jest to gruba książka podczas gdy tak naprawdę było to drugie wydanie biografii i tej krótkiej powieści. Wg wielu badaczy “Lady Susan” jest najstarszą ukończoną książką Austen. Nie wydała jej jednak za życia. Dlaczego? Większość bohaterek jej książek jest moralnie dobra (...)
17 - Putin
2022-05-30 21:18:50
“Wowa, Wołodia, Władimir. Tajemnice Rosji Putina” to książka wydana w 2016 roku. Teraz wznowiono ją w marcu 2022 roku czyli miesiąc po rosyjskiej agresji na Ukrainie. Autorka przedstawia trudne dzieciństwo Putina. Próbuje też wyjaśnić jego współczesne postępowanie tym dzieciństwem. Współczesna propaganda przedstawia jego dzieciństwo inaczej. Dlaczego demokracja w Rosji tak szybko się skończyła. wymienione książki: Krystyna Kurczab-Redlich - Wowa, Wołodia, Władimir. Tajemnice Rosji Putina https://lubimyczytac.pl/ksiazka/5008710/wowa-wolodia-wladimir-tajemnice-rosji-putina Bill Browder - Czerwony alert. Jak zostałem wrogiem numer jeden Putina (2015) https://lubimyczytac.pl/ksiazka/4981366/czerwony-alert-jak-zostalem-wrogiem-numer-jeden-putina niektóre daty: 9 sierpnia 1999 - premier 31 grudnia 1999 - pełnił obowiązki prezydenta po rezygnacji Jelcyna sierpniu 2000 - zatonięcie Kurska październiku 2002 - ataki terrorystów czeczeńskich na Teatr na Dubrowce w Moskwie 7 maja 2004 - druga kadencja wrześniu 2004 - atak na szkołę w Biesłanie 7 maja 2008 - Miedwiediew prezydentem, a Putin premierem 20 stycznia 2009 - Obama zostaje prezydentem 6 marca 2009 - Sekretarz Stanu Hillary Clinton z czerwonym przyciskiem "Reset" ("peregruzka") listopad 2009 - pobicie prawnika w moskiewskim więzieniu 4 marca 2012 - prezydent Putin (3 raz) 7 lutego 2014 - 22. Zimowe Igrzysa Olimpijskie w Soczi 20 lutego – 26 marca 2014 Aneksja Krymu przez Rosję 18 marca 2018 - prezydent Putin (po raz 4 został prezydentem na 6 lat) 24 lutego 2022 - Inwazja Rosji na Ukrainę
“Wowa, Wołodia, Władimir. Tajemnice Rosji Putina” to książka wydana w 2016 roku. Teraz wznowiono ją w marcu 2022 roku czyli miesiąc po rosyjskiej agresji na Ukrainie. Autorka przedstawia trudne dzieciństwo Putina. Próbuje też wyjaśnić jego współczesne postępowanie tym dzieciństwem. Współczesna propaganda przedstawia jego dzieciństwo inaczej. Dlaczego demokracja w Rosji tak szybko się skończyła.
wymienione książki:
Krystyna Kurczab-Redlich - Wowa, Wołodia, Władimir. Tajemnice Rosji Putina
https://lubimyczytac.pl/ksiazka/5008710/wowa-wolodia-wladimir-tajemnice-rosji-putina
Bill Browder - Czerwony alert. Jak zostałem wrogiem numer jeden Putina (2015)
https://lubimyczytac.pl/ksiazka/4981366/czerwony-alert-jak-zostalem-wrogiem-numer-jeden-putina
niektóre daty:
9 sierpnia 1999 - premier
31 grudnia 1999 - pełnił obowiązki prezydenta po rezygnacji Jelcyna
sierpniu 2000 - zatonięcie Kurska
październiku 2002 - ataki terrorystów czeczeńskich na Teatr na Dubrowce w Moskwie
7 maja 2004 - druga kadencja
wrześniu 2004 - atak na szkołę w Biesłanie
7 maja 2008 - Miedwiediew prezydentem, a Putin premierem
20 stycznia 2009 - Obama zostaje prezydentem
6 marca 2009 - Sekretarz Stanu Hillary Clinton z czerwonym przyciskiem "Reset" ("peregruzka")
listopad 2009 - pobicie prawnika w moskiewskim więzieniu
4 marca 2012 - prezydent Putin (3 raz)
7 lutego 2014 - 22. Zimowe Igrzysa Olimpijskie w Soczi
20 lutego – 26 marca 2014 Aneksja Krymu przez Rosję
18 marca 2018 - prezydent Putin (po raz 4 został prezydentem na 6 lat)
24 lutego 2022 - Inwazja Rosji na Ukrainę
wymienione książki:
Krystyna Kurczab-Redlich - Wowa, Wołodia, Władimir. Tajemnice Rosji Putina
https://lubimyczytac.pl/ksiazka/5008710/wowa-wolodia-wladimir-tajemnice-rosji-putina
Bill Browder - Czerwony alert. Jak zostałem wrogiem numer jeden Putina (2015)
https://lubimyczytac.pl/ksiazka/4981366/czerwony-alert-jak-zostalem-wrogiem-numer-jeden-putina
niektóre daty:
9 sierpnia 1999 - premier
31 grudnia 1999 - pełnił obowiązki prezydenta po rezygnacji Jelcyna
sierpniu 2000 - zatonięcie Kurska
październiku 2002 - ataki terrorystów czeczeńskich na Teatr na Dubrowce w Moskwie
7 maja 2004 - druga kadencja
wrześniu 2004 - atak na szkołę w Biesłanie
7 maja 2008 - Miedwiediew prezydentem, a Putin premierem
20 stycznia 2009 - Obama zostaje prezydentem
6 marca 2009 - Sekretarz Stanu Hillary Clinton z czerwonym przyciskiem "Reset" ("peregruzka")
listopad 2009 - pobicie prawnika w moskiewskim więzieniu
4 marca 2012 - prezydent Putin (3 raz)
7 lutego 2014 - 22. Zimowe Igrzysa Olimpijskie w Soczi
20 lutego – 26 marca 2014 Aneksja Krymu przez Rosję
18 marca 2018 - prezydent Putin (po raz 4 został prezydentem na 6 lat)
24 lutego 2022 - Inwazja Rosji na Ukrainę