Funkologia

Subiektywny podcast o czarnej muzyce prowadzony przez dwóch białasów. Jan Laskowski oraz Jakub Qba Łukowski, czyli różne pokolenia, różne narodowości, różne doświadczenia, ale jedna wspólna rzecz – miłość do muzyki afroamerykańskiej soulu, funku, bluesa, jazzu, gospel, rhythm’n’bluesa i jeszcze dziesiątek innych odmian i wariacji.
O czym jest ten podcast? O tym co dla nas najważniejsze, czyli wspaniałej muzyce afroamerykańskiej i jej twórcach oraz o wszystkim co się z tym wiąże – kulturze, społeczeństwie, historii, ale też rasizmie, wolności, walce i przezwyciężaniu, jednym słowem o Ameryce.
#45 – Jimi Hendrix – eteryczny bóg gitary
2025-06-14 07:00:00
Jimiego Hendriksa nikomu specjalnie przedstawiać nie trzeba – jego legenda przeniknęła do popkultury, ale… czy na pewno znamy człowieka, który się za nią kryje? W tym odcinku zaglądamy za kulisy mitu. Kim był naprawdę chłopak z Seattle, który nie radził sobie ani w szkole, ani w wojsku, a mimo to został ikoną muzyki i jednym z najbardziej wpływowych gitarzystów w historii? Jak to możliwe, że z dnia na dzień – dosłownie – stał się supergwiazdą, choć wcześniej błąkał się po malutkich klubach często głodując? Poznajcie historię artysty, który w zaledwie 27 lat przeżył życie godne stu. Playlista: 01- The Isley Brothers - Testify 01- The Jimi Hendrix Experience - Foxey Lady 03- The Jimi Hendrix Experience - Hey Joe 04- The Jimi Hendrix Experience - All Along The Watchtower 05- Band of Gypsys - Machine Gun (Live At Fillmore East, 1970) Nagraliśmy w studio Radia Kampus 97,1 FM Montaż: Qba Zdjęcie: Jimi Hendrix w klubie Marquee w London, 1967. Źródła: „Pokój pełen luster. Biografia Jimiego Hendriksa” Charles R. Cross „Two Riders Were Approaching: The Life & Death of Jimi Hendrix” Mick Wall „Jimi Hendrix: Hear My Train a Comin'” reż. Bob Smeaton (2013) „Music, Money, Madness... Jimi Hendrix in Maui” reż. John McDermott (2020)
#44 – Gil Scott-Heron – gniewny głos rewolucji
2025-05-31 07:00:00
Nazywany ojcem chrzestnym hip-hopu, Gil Scott-Heron był przede wszystkim poetą czarnej rewolucji lat 70. Jego teksty do dziś nie straciły na aktualności – nadal bezlitośnie punktują mit Amerykańskiego Snu. Choć sam chciał zostać pisarzem, to muzyka ostatecznie wyznaczyła kierunek jego kariery. Gil nigdy nie podążał za trendami – jego celne pióro opisywało zmieniającą się rzeczywistość, która nadawała rytm jego twórczości. Pomimo bolesnych zmagań z nałogiem, do końca życia pozostał postacią szanowaną i do dziś jest wspominany jako głos pokolenia. Oto historia życia poety rewolucji.
Playlista: 01- Gil Scott-Heron - Lady Day And John Coltrane 02- Gil Scott-Heron - The Revolution Will Not Be Televised 03- Gil Scott-Heron - The Bottle 04- Gil Scott-Heron - Winter In America 05- Gil Scott-Heron - Johannesburg 06- Gil Scott-Heron - Home Is Where the Hatred Is
Nagraliśmy w studio Radia Kampus 97,1 FM Montaż: Qba
Źródła: „Gil Scott-Heron: The Revolution Will Not Be Televised” reż. Don Letts (2003) „Black Wax” reż. Robert Mugge (1983) „Who Is Gil Scott-Heron?” reż. Iain Forsyth, Jane Pollard (2015)
#43 – Ella Fitzgerald – królowa piosenki
2025-05-03 07:00:00
Wiele wspaniałych wokalistek było i jest, ale królowa może być tylko jedna! Ella Fitzgerald należy do tego wyjątkowego grona artystek, które znane są wyłącznie ze swojego talentu. Gazety nie rozpisywały się o jej nałogach, partnerach czy skandalach, bo zawsze pisały o jednym – jej fenomenalnej muzyce. Ella od początku swojej kariery w latach 30. XX wieku aż do końca lat 90. zajmowała czołowe miejsca w rankingach najlepszych wokalistek jazzowych. Jej wpływ sięga jednak daleko poza jazz – jej wykonania stały się wzorem, do którego dąży każdy wokalista, a jej skromność i czysty artyzm wciąż inspirują kolejne pokolenia.
Najwyższa pora opowiedzieć w naszym podcaście o królowej!
p.s. W trakcie odcinka błędnie nazywamy jeden z wielkich hitów Elli – „Flying Home” – jako „Flying High”. Ewidentnie połączyliśmy dwa jej największe scatowe hity w jeden, bo ten drugi to oczywiście „How High the Moon”. Prosimy o wybaczenie
#42 – Roy Ayers mistrz vibe’u
2025-04-19 07:00:00
Nazywany ojcem chrzestnym neo-soulu i jednym z twórców acid jazzu, Roy Ayers największą sławę zdobył dzięki pionierskiej mieszance jazzu i funku w latach 70. Choć nie osiągnął takiego komercyjnego sukcesu jak Stevie Wonder czy Herbie Hancock, jego wpływ na muzykę popularną jest niezaprzeczalny — potwierdzają to setki artystów, którzy uznają go za swojego guru. Ayers należy też do czołówki najczęściej samplowanych muzyków w historii hip-hopu, a jego utwór „Everybody Loves The Sunshine_” nie bez powodu otwiera film „Straight Outta Compton”_ o legendarnej grupie N.W.A.
W tym odcinku przedstawiamy kolejną kultową postać afroamerykańskiej sceny, o której zdecydowanie warto wiedzieć — zwłaszcza że niedawno przyszło nam się z nią pożegnać. Playlista: 01- Roy Ayers - Don't Stop The Feeling 02- The Poets - Vowels of Love 03- Roy Ayers - Sound And Sense 04- Herbie Mann - Memphis Underground 05- Roy Ayers Ubiquity - He's Coming 06- Roy Ayers Ubiquity - Everybody Loves The Sunshine 07- Roy Ayers Ubiquity - Running Away 08- Rick James - Dance Wit' Me 09- Roy Ayers - Coffy Is The Color Nagraliśmy w studio Radia Kampus 97,1 FM Montaż: Qba Źródła: „My Life in the Sunshine: Searching for My Father and Discovering My Family” Nabil Ayers, 2022
#41 – Roberta Flack i nowa jakość soulu
2025-04-05 07:00:00
O śmierci ikony muzyki jaką była Roberta Flack słyszeli chyba wszyscy. Pisały o tym wszystkie media, nawet w Polsce. Nie ma się co dziwić, gdyż jej wyjątkowy głos był znany na całym świecie, a jej utwory nucił każdy w jakimś okresie swojego życia, nawet jeżeli nie zdawał sobie sprawy, że to właśnie utwór Roberty. Warto jednak spojrzeć po za muzykę i poznać te wyjątkową kobietę, oraz zrozumieć co sprawiło, że właśnie jej udało się osiągnąć tak znaczące miejsce w panteonie muzyki popularnej. Playlista: 01- Roberta Flack - Compared to What 02- Roberta Flack - Reverend Lee 03- Roberta Flack - The First Time Ever I Saw Your Face 04- Roberta Flack & Donny Hathaway - Where Is the Love 05- Roberta Flack - Feel Like Makin' Love 06- Roberta Flack - Killing Me Softly With His Song Nagraliśmy w studio Radia Kampus 97,1 FM Montaż: Qba Źródła: „Killing Me Softly: The Roberta Flack Story” reż. Mike Connolly (2014) „American Masters: Roberta Flack” reż. Antonino D’Amrosio (2023) „The Green Piano: How Little Me Found Music” Roberta Flack with Tonya Bolden
#40 – Jerry Butler i prawdziwy soul
2025-03-22 07:00:00
W ciągu ostatnich tygodniu straciliśmy prawdziwych gigantów. Jednym z nich był Jerry Butler, wspaniały wokalista soulowy, który po za Ameryką nie osiągnął należnego mu sukcesu. Zwłaszcza dla Jana jest to postać wyjątkowa, gdyż to jego muzyka rozpaliła w nim miłość do soulu. Dlatego chcemy wam przybliżyć tego wspaniałego artystę, który swoim życiem wpłynął nie tylko na Jana, ale i miliony amerykanów, a jak sami usłyszycie po drodze spotkał wielu innych bohaterów naszych odcinków. Playlista: 01- Jerry Butler - Hey, Western Union Man 02- Jerry Butler - For Your Precious Love 03- Jerry Butler - He Will Break Your Heart 04- Jerry Butler - Moon River 05- Otis Redding - I've Been Loving You Too Long 06- Jerry Butler - Only The Strong Survive 07- Jerry Butler & Brenda Lee Eager - Ain't Understanding Mellow 08- Jerry Butler - Giving Up On Love 09- Jerry Butler - Never Give You Up Nagraliśmy w studio Radia Kampus 97,1 FM Montaż: Qba Zdjęcie: Jerry Butler prowadzący gale wręczenia nagród Rhythm & Blues w Manhattan Center w New York, 2003 / Jack Vartoogian
#39 – Nina Simone i walka z demonami
2025-03-08 07:00:00
Nina Simone była artystką, która zawsze pozostawała wierna swoim przekonaniom, nie ważne jak radykalne one były. Już od najmłodszych lat chciała pokonywać bariery, wpierw jako pierwsza czarna pianistka klasyczna, a następnie jako artystka łącząca w swojej muzyce wpływy białe i afroamerykańskie. Ostatecznie stworzyła wyjątkowy i niepowtarzalny styl, który każdy z nas dzisiaj pozna natychmiast. Nikt nie brzmi tak jak Nina Simone. Na ile wpływ miała na to jej choroba psychiczna i twardy charakter, możemy jedynie spekulować, ale jedno jest pewne – była artystką wyjątkową. Zapraszamy na historię życia Niny Simone. Playlista: 01- Nina Simone - Feeling Good 02- Nina Simone - I Loves You, Porgy 03- Nina Simone - Mississippi Goddam 04- Nina Simone - I Put A Spell On You 05- Nina Simone - My Baby Just Cares For Me 06- Nina Simone - To Be Young, Gifted and Black Nagraliśmy w studio Radia Kampus 97,1 FM Montaż: Qba Bibliografia: „Watch What Happened, Miss Simone?” reż. Liz Garbus (2015) „I Put a Spell On You. The Autobiography of Nina Simone” Nina Simone i Stephen Cleary „Nina Simone: High Priestess of Soul” Maya Angelou (Redbook, November 1970)
#38 – Sly Stone i ciężar bycia geniuszem
2025-02-22 07:00:00
Na przełomie lat 60. i 70. XX wieku, nikt nie miał wątpliwości, że artystą, który wyznacza nowe kierunki jest Sly Stone i jego zespół Sly & The Family Stone. Nie tylko jego muzyka łamała dotychczasowe standardy, ale sam zespół szokował, mieszając na scenie kobiety z mężczyznami i czarnych z białymi. Jednak to twórczość Sly Stone’a sprawiała, że zespół zdobywał nowe szczyty popularności, a sam muzyk stawał się głosem pokolenia. Czy to właśnie ciężar sławy i odpowiedzialności, jaka towarzyszy wszystkim czarnym twórcą osiągającym sukces w Ameryce, doprowadził ostatecznie do całkowitego upadku Sly’a? Jak to jest sięgnąć szczytu, by potem spaść na sam dół? Playlista: 01- Sly & The Family Stone - Sing a Simple Song 02- Bobby Freeman - C'mon And Swim 03- Sly & The Family Stone - Underdog 04- Sly & The Family Stone - Dance To The Music 05- Sly & The Family Stone - Everyday People 06- Sly & The Family Stone - Stand! 07- Sly & The Family Stone - Thank You (Falettinme Be Mice Elf Agin) 08- Sly & The Family Stone - Family Affair 09- Sly & The Family Stone - Thank You for Talkin' to Me, Africa Nagraliśmy w studio Radia Kampus 97,1 FM Montaż: Qba Bibliografia: Sly Stone with Ben Greenman „Thank You (Falettinme Be Mice Elf Agin): A Memoir” „Sly Lives! (aka The Burden of Black Genius)” reż. Questlove (2025)
#37 – Stevie Wonder i muzyka, która zmieniła świat
2025-02-08 07:04:00
Historia sukcesu Steviego Wondera nie jest w cale taka łatwa do opowiedzenia, być może dlatego, że tak wiele osób już próbowało to zrobić. Na temat jego klasycznych albumów, które nagrał w latach 1972-1976, powstało tak wiele prac, filmów i podcastów, że ciężko jest wyłuskać prawdę. My nie próbujemy na nowo wynaleźć koła, bo też uważamy, że w całym tym natłoku słów ginie to co najważniejsze – muzyka. Oczywiście zgadzamy się ze wszystkimi, że Stevie jest geniuszem, a wszystkie pochwały rzucane w jego stronę są jak najbardziej zasłużone, ale my chcemy wam przybliżyć człowieka i jego muzykę.
Zapraszamy na drugą część opowieści o życiu wyjątkowego artysty. Playlista: 01- Stevie Wonder - Superwoman (Where Were You When I Needed You) 02- Stevie Wonder - Superstition 03- Stevie Wonder - You Are The Sunshine Of My Life 04- Stevie Wonder - Living For The City 05- Stevie Wonder - Sir Duke 06- Stevie Wonder - Pastime Paradise 07- Stevie Wonder - Race Babbling 08- Stevie Wonder - Happy Birthday 09- Stevie Wonder - I Just Called To Say I Love You 10- Stevie Wonder - Can We Fix Our Nations Broken Heart Nagraliśmy w studio Radia Kampus 97,1 FM Montaż: Qba Bibliografia: Podcast „The Wonder of Stevie”
#36 – Stevie Wonder, czyli talent, którego nie da się zatrzymać.
2025-01-25 07:01:00
Kariera Stevie’ego Wondera jest zdumiewająco opowieścią o talencie, który doprowadził młodego multiinstrumentalistę na szczyty list przebojów już wieku 13 lat i w zasadzie do połowy lat 90. nie pozwolił mu z tych wyżyn zejść. Jest to też opowieść o nadzwyczajnej wierze we własną wyjątkowość i walce o swoje prawa, zarówno artysty jak i Afroamerykanina. Każdy z nas ma chyba swój ulubiony utwór Wondera, co nie jest trudne kiedy zastanowimy się przez ile lat tworzy hity. Zapraszamy na pierwszą część historii jednego z najlepiej sprzedających się artystów w dziejach muzyki. Playlista: 01- Stevie Wonder - Wondering 02- Stevie Wonder - Fingertips, Pt. 2 03- Stevie Wonder - Uptight (Everything's Alright) 04- Stevie Wonder - Signed, Sealed, Delivered (I'm Yours) Nagraliśmy w studio Radia Kampus 97,1 FM Montaż: Qba Zdjęcie: Stevie Wonder w Paryżu w wieku 13 lat, 27 grudnia 1963 roku.