Piękno zbawia świat

Audycja o wybitnych dziełach sztuki chrześcijańskiej oraz ich twórcach. Porusza zagadnienia architektury, rzeźby i malarstwa od okresu wczesnośredniowiecznego po czasy współczesne.
Prowadzący podejmują się opisu i interpretacji dzieł sztuki i także ich skonfrontowania z przekazem biblijnym. Audycja ma charakter edukacyjny i ewangelizacyjny. Tematyka nawiązuje do okresów liturgicznych w Kościele Powszechnym. A przewodnikami w owej podróży po pięknie zawartym w sztucę są Izabela Banaszewska - historyk sztuki oraz o.Tomasz Mordziałek paulin.
Michał Anioł – Nawrócenie w. Pawła
2024-01-28 11:30:00
Fresk z Nawróceniem św. Pawła w Kaplicy Paulińskiej, w Pałacu Watykańskim, to jedno z ostatnich dzieł malarskich Michała Anioła. W sobie własny, mistrzowski sposób artysta przekazuje nam interpretację wydarzeń jakie miały miejsce pod Damaszkiem. Kompozycja oparta jest na kontrastach. Świadkami tytułowego nawrócenia, które dokonuje się nie tylko w sercu ale i w widoczny sposób na twarzy głównego bohatera, są postacie z górnej i dolnej strefy obrazu. Aniołowie towarzyszący Jezusowi obserwują to wydarzenie raczej biernie, zdezorientowani towarzysze Szawła oraz przestraszony koń wydają się nie rozumieć zjawiska, którego doświadczają. Odmienna, spokojna jest reakcja samego Szawła, który wydaje się rozumieć, że w swojej gorliwości walczył z samym Bogiem.
Hieronim Bosch – Tryptyk z kuszeniem św. Antoniego
2024-01-21 11:30:00
Nigdy wcześniej w dziejach sztuki, ani nigdy później, tematu kuszenia pustelnika z pierwszych wieków chrześcijaństwa nie zdominowały na płótnie, czy jak w tym przypadku, na desce obrazu legiony monstrualnych demonów. Kuszenie - epizod z życia św. Antoniego, posłużył niderlandzkiemu artyście do zaprezentowania wyjątkowych umiejętności w materializowaniu w obrazie świata wewnętrznego głównego bohatera. Bosch wykorzystując swoją wizyjność i nieskrępowaną wyobraźnię a także czerpiąc ze średniowiecznego bestiariusza, lokalnych wyobrażeń i wierzeń ludowych personifikuje lęki i pokusy św. Antoniego, nadając atakującym go demonom zoomorficzno – architektoniczne postacie.
Donato Bramante – Tempietto
2024-01-13 13:07:00
Niewielka świątynka powstała na zlecenie hiszpańskiej pary królewskiej – Izabelai Kastylijskiej i Ferdynanda Aragońskiego, upamiętnia miejsce śmierci św. Piotra Apostoła. Forma martyrium nawiązuje do antycznego tolosu z wydzieloną cellą wewnętrzną. W fasadzie widzimy toskańskie kolumny oraz fryz tryglifowo – metopowy. Symetria, harmonia i rytm – te trzy składowe, wyznaczające architekturę dojrzałego renesansu, rzucają się w oczy od pierwszego spojrzenia na precyzyjne formy, zbudowanej przez Bramantego w Rzymie, niezwykłej budowli.
Labicanense, CC BY 4.0 via Wikimedia Commons
Pieter Bruegel – Pokłon trzech króli na śniegu
2024-01-07 11:30:00
Zimowy, surowy pejzaż, codzienne życie niewielkiej miejscowości i paradny pochód magów – składają się na kolejne przełomowe dzieło Pietera Brugela. Tym razem artysta usytuował scenę tytułową w lewym, dolnym rogu obrazu. Tam w biednej drewnianej chacie dostrzegamy Maryję z Dzieciątkiem, Centrum obrazu wypełnia bogaty orszak, ludzi i zwierząt zmierzający do narodzonego Króla Królów. Z prawej strony widzimy popadający w ruinę pałac podtrzymywany wspornikiem – nieuchronny symbol upadku władzy Heroda, namiestnika cesarstwa rzymskiego.
Pieter Bruegel – Rzeź niewiniątek
2023-12-31 11:30:00
Na głównej ulicy niewielkiego, niderlandzkiego miasteczka pomiędzy domami mieszczan a Gospodą pod Gwiazdą dokonuje się tytułowa masakra. Lament matek, rozpacz i bezradność ojców, błaganie o litość, zostają skontrastowane ze spokojem zimowego pejzażu oraz obojętnością żołnierzy. Breugel po raz kolejny ucieka się do sposobu, by za pomocą sceny religijnej nawiązać do czasów sobie współczesnych i wyrazić sprzeciw wobec terroru wprowadzanego w Niderlandach przez władców katolickiej Hiszpanii.
Pieter Bruegel – Spis ludności w Betlejem
2023-12-25 11:30:00
Niecodzienny sposób dla zilustrowania Bożego Narodzenia znalazł flamandzki malarz Pieter Bruegel w obrazie zatytułowanym Spis ludności w Betlejem. Scena rodzajowa, wielopostaciowa, dodatkowo umieszczona w zimowym pejzażu niewielkiego niderlandzkiego miasteczka, posłużyła za tło Świętej Rodzinie. Józefa o pochylonej, zmęczonej drogą sylwetce dostrzegamy prawie w środku kompozycji, między ośnieżonymi wozami, ciągnie za sobą dwa zwierzęta – osiołka na którym siedzi zmarznięta, owinięta płaszczem Maryja oraz wołka, który łypie na nas patrzących okiem. Ciszę i spokój zimowego krajobrazu, burzy jedynie tłum zbierających się pod gospodą ludzi, którzy podobnie jak bohaterowie głównej sceny przybyli, aby dać się zapisać urzędnikowi. Surowy klimat, prostota ludu, trudy życia pokazują nam, że Chrystus przychodzi i objawia się światu w codzienności. Poprzez obecność laurowego wieńca oraz herbu Habsburgów przy gospodzie artysta daje nam jasno do zrozumienia, że wydarzenie biblijne nie jest jedynym tematem tego obrazu…
Święty Jan Chrzciciel – Anioł Pustyni – ikony prawosławne
2023-12-17 11:30:00
Ostatni prorok Starego Testamentu, zwiastujący już czasy nowe, głoszący Dobrą Nowinę o przyjściu na świat Zbawiciela, znany jest zarówno sztuce chrześcijańskiego Wschodu, jak i Zachodu. Malarstwo ikon znacznie rozszerza nam jednak ikonografię św. Jana Chrzciciela - odnośnie jego misji, jako poprzednika Chrystusa (gr. Prodromos) oraz zwiastuna - Bożego Posłańca (gr. Angelos). Zapraszamy serdecznie do odkrywania wraz z nami kolejnych przymiotów Jana, dzięki którym liturgia Wschodu tytułuje go jasną gwiazdą zaranną, wskazującą na Jutrzenkę Świtu swoim wzejściem na niebie i nazywa „Aniołem na ziemi” oraz „Człowiekiem nieba”.
Simone Martini – Zwiastowanie
2023-12-10 11:30:00
Pełna wdzięku, mistycyzmu i subtelnego piękna scena spotkania Posłańca Dobrej Nowiny – Archanioła Gabriela i zaczytanej w Słowo Boże Maryi emanuje spokojem i ciszą. Instynktownie czujemy, jak wielkie rzeczy dokonują się w sercu młodej kobiety, wybranej przez Boga na matkę Syna Człowieczego. Scenie asystują półpostacie proroków w medalionach oraz postacie świętych w wydzielonych arkadach. Całość przedstawienia przyjmuje formę pięcionawowej świątyni, w której wnętrzu odkrywa się przed nami tajemnica Zwiastowania.
#malarstwosieneńskiegotrecenta
Maiestas Domini – tympanon z Arles
2023-12-03 11:30:00
Płaskorzeźba głównego portalu prowansalskiego kościoła Saint Trophin jest tematem naszej dzisiejszej audycji. Motyw Maiestas Domini – Chrystusa władcy i sędziego, tronującego na majestacie, w otoczeniu czterech symboli ewangelistów lub istot apokaliptycznych, staje się na przełomie XII i XIII wieku niezwykle popularnym tematem, którym zdobione są tympanony średniowiecznych katedr. Dlaczego tak się dzieje? Czy rzeźba zachodnich fasad kościołów mogła mieć znaczenie propagandowe? Odpowiedzi na te pytania szukamy podczas dzisiejszego spotkania na antenie Radia Jasna Góra.
#sztukaśredniowieczna #płaskorzeźba #prowansja
Hawobo at German Wikipedia, CC BY-SA 2.0 DE via Wikimedia Commons
Jacek Malczewski, Śmierć Ellenai
2023-11-26 11:30:00
Elegijny, pełen melancholii nastrój przebija z płótna Jacka Malczewskiego, który natchniony losem zesłańców na Sybir maluje ból młodzieńca po stracie towarzyszki życia. Temat obrazu jest symboliczny, zainspirowany został poematem Anhelli Juliusza Słowackiego i podobnie jak on wyraża tęsknotę za wolną Polską.
#niepodległa #malarstwopatriotyczne
Jacek Malczewski, CC BY-SA 4.0 via Wikimedia Commons