Głowa Rządzi Podcast

Podcast Głowa Rządzi to audycja o psychologicznych aspektach sportu, aktywności fizycznej i optymalnego funkcjonowania. W ramach tego podcastu prowadzący psycholog sportu, Grzegorz Więcław, stara się odkrywać różne ścieżki prowadzące do mistrzostwa sportowego i osobistego. Wspólnie z zapraszanymi gośćmi poszukuje odpowiedzi na pytania związane ze sposobami na polepszanie wyników, utrzymanie dobrostanu oraz świadome i szczęśliwe życie.
GRz 105: Paweł Strychalski | Zaburzenia odżywiania w sporcie
2023-09-28 21:53:00
Tu nadaje podcast Głowa Rządzi, to jest odcinek numer 105. Rozmawiam w nim z dietetykiem Pawłem Strychalskim na temat zaburzeń odżywiania w sporcie. Zanim oddam w wasze uszy ten jakże ważny odcinek, chciałbym stanowczo zaznaczyć, że tej audycji daleko do kompendium w temacie zaburzeń odżywiania w sporcie. Wspólnie z Pawłem zaznaczamy tu tylko najważniejsze kwestie płynące z literatury przedmiotu jak i obserwacji praktycznych. Dodatkowo ważne jest dla mnie, żeby powiedzieć, że celem emisji tego odcinka jest przede wszystkim edukacja na temat zaburzeń odżywiania, a nie ich diagnostyka. Mówimy o tym kilkukrotnie w trakcie naszej rozmowy, ale zawsze warto to podkreślić. Jeśli w którymkolwiek momencie swojego życia czy kariery sportowej zauważysz u siebie lub kogoś bliskiego pomarańczowe lub czerwone flagi mogące świadczyć o tego typu problemie niezwłocznie udaj się do specjalisty – psychologa, psychoterapeuty lub lekarza psychiatry. Taki pierwszy kontakt nawet jeśli nie rozpocznie procesu diagnozy i leczenia, może nakierować cię na właściwe tory lepiej, niż podcastosfera czy internet. Każdy przypadek jest inny i dobrze jest o tym pamiętać! Temat zaburzeń odżywiania jest delikatny i łatwo może eskalować, a zaniedbania w obszarze relacji z jedzeniem zarówno własne jak i środowiskowe mogą przeistoczyć się w batalię, którą będziemy toczyć bardzo długo. Dlatego bądźmy uważni. Ważmy słowa dotyczące wyglądu, masy ciała, wyborów żywieniowych. Dbajmy o siebie i innych. Przesłuchajcie od deski do deski i podajcie dalej!
· Czym są zaburzenia odżywiania? Które są najbardziej powszechne w sporcie? Na czym one polegają?
· Jakie są czerwone i pomarańczowe flagi, które mogą nas zaniepokoić?
· Jakie sporty są szczególnie narażone na zaburzenia odżywiania?
· Dlaczego kobiety są bardziej narażone na zaburzenia odżywiania?
· Co może być przyczyną zaburzeń odżywiania, skąd się w ogóle biorą?
· Jak możemy postępować chcąc zmniejszyć ryzyko występowania zaburzeń odżywiania w sporcie?
· Skąd bierze się efekt jo-jo i jak można temu zaradzić?
· Czy można bezpiecznie „robić wagę” np. w sportach walki?
· Jak czynniki społeczne mogą prowadzić do zdrowych nawyków żywieniowych?
· O co chodzi w ortoreksji? Dlaczego ortoreksja może być groźna dla sportowca?
· Czy dieta pudełkowa to dobry pomysł?
GRz 104: Sebastian Kilichowski | Jak dbać o rytm dobowy?
2023-09-20 09:24:00
Cześć i czołem! Tu nadaje podcast Głowa Rządzi, mamy odcinek 104, którego gościem jest Sebastian Kilichowski, założyciel i CEO polskiej marki EyeShield. Sebastiana zaprosiłem do podcastu, żeby pogłębić zagadnienia związane z regulacją rytmu dobowego, a w szczególności wpływem światła na ten proces. Na łamach tego podcastu ten temat przewijał się w co najmniej kilku odcinkach, m.in. z Michałem Undrą, Mateuszem Majchrzakiem, Kubą Sawickim czy Maćkiem Szyszką. Jednak w żadnej dotychczasowej rozmowie nie poszliśmy tak głęboko w las jak teraz. Na szczęście Sebastian ma solidną wiedzę w tym zakresie i potrafi ją przekazać w przystępny sposób, więc nie pogubiliśmy na szlaku w tym głębokim lesie. W odcinku robimy jasne odniesienia do świata sportu i odpowiadamy na wszystkie pytania słuchaczy, które pojawiły się w moich mediach społecznościowych przed nagraniem.
- Jak Sebastian zainteresował się tematem wpływu światła na rytm dobowy?
- Czym w ogóle jest rytm dobowy i dlaczego jest taki ważny dla naszego samopoczucia, zdrowia i optymalnego funkcjonowania?
- Jak działa ten mechanizm na poziomie komórkowym?
- Jak działa melatonina i kortyzol?
- Kiedy rytm dobowy człowieka zaczął się psuć?
- Jakie są wyzwania dla sportowców i osób, które się nimi opiekują pod względem regulacji rytmu dobowego?
- Co można w tym względzie rzeczywiście naprawić, wyprostować a gdzie będziemy tylko starać się minimalizować szkody wyrządzone przez czynniki niszczące rytm dobowy? Czy to po prostu „ryzyko zawodowe” tej grupy społecznej?
- Dlaczego światło jest takie ważne?
- Co to znaczy „zanieczyszczenie światłem”?
- Jak możemy dobrze zorganizować swoje środowisko pod względem ekspozycji, a także deprywacji różnych spektrów światła?
- Czy okulary blokujące światło niebieskie naprawdę działają? A może to tylko efekt placebo?
- Jak przebiegała faza testów nad okularami EyeShield?
- Skoro światło niebieskie jest niedobre wieczorem i utrudnia nam proces zasypiania, to dlaczego pierwszą rzeczą z rana nie powinno być naświetlenie się nim, na przykład z ekranu smartfona, żeby się dobrze obudzić?
- Czy światło niebieskie jest zawsze złe? Czy są momenty, kiedy możemy się naświetlać naszą technologią?
- Czy wieczorem alternatywnie do użycia żarówki z ciepłym światłem, można użyć małej lampki przypodłogowej?
Należy powiedzieć, że odcinek jest zrealizowany w partnerstwie z polską marką EyeShield, która stworzyła okulary blokujące światło niebieskie. W trakcie przygotowania do rozmowy z Sebastianem dostałem w prezencie taki sprzęt do testów i uważam, że warto korzystać z takich gadżetów dla poprawy jakości swojego wypoczynku sennego. Oczywiście po drodze pojawiały mi się w głowie pytania typu: czy okulary blokujące światło niebieskie naprawdę działają? Czy to może tylko efekt placebo? Sebastian odpowiada na te pytania w odcinku. Ja powiem tu tylko tyle, że w badaniach naukowych temat jest kontrowersyjny, a wnioski badaczy niejednoznaczne. Niektórzy efekt wykazują, inni nie. Zależy co i w jaki sposób jest badane. Dlatego będąc w pełni transparentny względem społeczności słuchaczy Głowa Rządzi, na stronie odcinka odsyłam do literatury naukowej w tym zakresie, a także raport badawczy nad efektywnością okularów EyeShield zrobiony na zlecenie przez Politechnikę Śląską. Ten ostatni jest do pobrania na stronie odcinka. A ocenę, jak zawsze, pozostawiam Tobie, drogi słuchaczu.
Jeśli jednak zdecydujesz się wypróbować okulary blokujące światło niebieskie marki EyeShield, możesz to zrobić teraz ze specjalnym rabatem dla słuchaczy podcastu Głowa Rządzi. Wystarczy wejść na stronę eyeshield.com i wpisać afiliacyjny promokod glowarzadzi w koszyku przed zakupem. Daj nam znać jak wrażenia z użytkowania okularów EyeShield!
Pamiętaj też, że okulary blokujące światło niebieskie to tylko część układanki w kontekście regulacji rytmu dobowego. Wielokrotnie podkreślamy to w trakcie tej rozmowy. Warto przesłuchać cały odcinek i wdrożyć proponowane przez Sebastiana wytyczne dotyczące organizacji swojego czasu, aktywności i środowiska. Dzięki temu możesz mieć realny wpływ na swój rytm dobowy, a co za tym idzie lepsze funkcjonowanie twojego ciała i umysłu zarówno na arenie zmagań sportowych jak i w codziennym życiu. Mam nadzieję, że wyszedł nam wartościowy odcinek. Jeśli tak uważasz, podaj go proszę dalej! Teraz bez dalszych ceregieli oddaję w Twoje uszy rozmowę z Sebastianem Kilichowskim. Enjoy!
#współpraca #reklama
GRz 103: Marek Dragosz | Jak trener może robić dobro?
2023-08-12 19:01:00
Moim gościem w odcinku 103 jest Marek Dragosz, trener który czyni dobro. W trakcie swojej trenerskiej przygody był m.in. selekcjonerem reprezentacji Polski w AMP Futbolu oraz trenerem edukatorem w wielu afrykańskich krajach. Obecnie jak sam o sobie mówi jest panem własnego czasu, ale w swoich działaniach nie przestaje czynić dobra. Posłuchajcie naszej rozmowy, w której trener Marek Dragosz odpowiada na wiele pytań i dzieli się swoją perspektywą na świat przez pryzmat doświadczeń w szeroko rozumianym futbolu.
Ach, jeszcze zanim rozmowa chciałbym ogłosić zwycięzcę, a właściwie zwyciężczynię konkursu ogłoszonego w 99 odcinku podcastu Głowa Rządzi na temat Terapii ACT. Konkurs wygrała Katarzyna Bierzyńska. W nagrodę otrzymuje książkę Russa Harrisa pt. „Zderzenie z rzeczywistością”. Fundatorem nagrody jest Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, wydawca tej książki i wielu innych wartościowych publikacji na temat terapii trzeciej fali.
· Jak wyglądała przygoda trenera Marka Dragosza z AMP Futbolem?
· Czy AMP Futbol skończy w programie igrzysk paraolimpijskich?
· Jakie historie stoją za zawodnikami AMP Futbolu?
· Czym jest nieskazitelny sport i czy jeszcze gdzieś istnieje?
· Jak tworzyła się reprezentacja Polski w AMP Futbolu?
· Czy jest jakaś mentalna cecha która odróżnia piłkarza od AMP piłkarza?
· Jakie sytuacje zostają trenerowi w głowie na zawsze? Co jest wyzwaniem, a co sukcesem?
· Dlaczego radzenie sobie z sukcesem może być trudniejsze od radzenia sobie z porażką?
· Co to znaczy „popadanie w samozajebistość”?
· Czym różni się zawodowiec od profesjonalisty?
· Dlaczego dobrze jest mówić o swoich trudnościach ludziom, którzy chcą tego otwarcie posłuchać?
· Co to znaczy „normalizować swoje stany wewnętrzne”?
· Jak trener Marek Dragosz przeżył rozstanie z reprezentacją Polski w AMP Futbolu? Jak sobie radzić w takich sytuacjach?
· Skąd wzięła się Afryka w życiu trenera Marka Dragosza i co tam robił przez ostatnie lata?
· Jak trener może przez sport czynić dobro?
· Jak kształtuje się mental piłkarzy z Afryki w ocenie trenera Marka Dragosza? Jakie stereotypy wiążą się z afrykańskimi piłkarzami?
· Czy rasizm to wciąż realny problem w piłce nożnej?
· Czy Marek Dragosz spisze swoje wspomnienia i wyda to w formie książki?
GRz 102: Agnieszka Kobus-Zawojska | Ile ważą medale olimpijskie?
2023-07-31 21:03:00
Dzień dobry, tu nadaje podcast Głowa Rządzi! Mamy odcinek 102, którego gościem jest Agnieszka Kobus-Zawojska. To nie pierwszy raz, kiedy na łamach tej audycji pojawiają się pewne wątki i swoiste klimaty, ale myślę, że to pierwszy raz kiedy jedna osoba łączy je wszystkie w całość. Po pierwsze po raz kolejny w podcaście Głowa Rządzi pojawia się wioślarstwo. To piękny, tradycyjny sport. Jedyny, w którym wygrywając oglądasz plecy rywala. Kto nigdy nie zszedł do łódki na wodę, niech chociaż raz wsiądzie na ergometr wioślarski w swojej dzielnicowej siłowni. Po drugie poruszamy z Agnieszką temat igrzysk olimpijskich i medali, które się tam zdobywa. Agnieszka ma w swojej kolekcji dwa medale – brązowy z Rio i srebrny z Tokio. Nie ma wielu takich polskich sportowców, którzy zdobyli więcej, niż jeden medal olimpijski. Ile one znaczą, ile ważą, ile naprawdę kosztują? O tym opowiada właśnie Agnieszka. Po trzecie rozmawiamy o użyteczności psychologa w kadrze narodowej. Po tam taka osoba? Jak wyglądało wsparcie dla wioślarzy i wioślarek podczas przygotowań do Tokio? Po czwarte w naszej rozmowie pojawia się wątek depresji, choroby, z którą trzeba sobie poradzić, żeby móc dalej realizować swoje cele sportowe i pozasportowe. Agnieszka jest takim sportowcem, który normalizuje problemy związane ze zdrowiem psychicznym w polskim środowisku sportowym i tutaj też dzieli się swoimi doświadczeniami i refleksjami na ten temat. Wreszcie po piąte pojawia się wątek wychodzenia poza sport i budowania swojej wielorodnej tożsamości. Dlaczego warto to robić i jak zorganizowała sobie to Agnieszka? Po tym wstępie możecie spodziewać się, że nasza rozmowa jest wielowątkowa, ale jestem przekonany, że wyszła z tego ciekawa wymiana myśli i warto posłuchać nas do samego końca.
Skąd wzięło się wioślarstwo w życiu Agnieszki?
Jak wsparcie rodziców może budować młodego sportowca? Jak presja może niszczyć?
Co Agnieszce powiedział Kajetan Broniewski, a co pewien biomechanik sportowy?
Jak podchodzić do przegranych i wygranych startów?
Czy praktyka może zaprzeczyć teorii?
Czym się różni łódka od kajaka?
Czym charakteryzuje się wioślarstwo? Jak wygląda specyfika treningu w tym sporcie?
Jak wyglądał trening mentalny wioślarskiej drużyny, która zdobyła srebrny medal w Tokio?
Co jeszcze robił psycholog w ekipie wioślarskiej?
Co jest ważne w kontekście pracy psychologicznej dla zawodnika?
Jak wyglądało przejście przez depresję u Agnieszki? Jakie podjęła kroki, żeby jej zaradzić?
Czy należy się bać konsultacji z lekarzem psychiatrą?
Jak mogą różnić się dwa medale olimpijskie?
Czym jest ściana chwały i dlaczego warto ją mieć?
Czy Agnieszce potrzebne jest złoto olimpijskie do kolekcji? Czy będzie jeszcze się ścigać na topowym poziomie?
Dlaczego warto dbać o rozwijanie „drugiej nogi” poza sportem?
Jak według Agnieszki będzie wyglądać przyszłość igrzysk olimpijskich, a w tym także wioślarstwa?
Zanim jednak przejdziemy do rozmowy, pragnę zatrąbić, iż partnerem tego odcinka jest ZenBox który zapewnia podcastowi i całej witrynie Głowa Rządzi najlepszy możliwy hosting w polskim Internecie. ZenBox daje solidny fundament dla funkcjonowania moich kanałów. Myślę, że nie przesadzę twierdząc, że gdyby nie mnisi z ZenBox, to nie poradziłbym sobie ze wszystkimi technikaliami potrzebnymi do codziennego funkcjonowania w sieci. Dzięki nim czuję, że mam mocne plecy. Niezależnie od tego, czy przeliczę swoje umiejętności programowania czy też kot przebiegnie mi po klawiaturze, wsparcie dostaję błyskawicznie, w przeciągu kwadransa, wtedy, kiedy tylko go potrzebuję 24 na dobę, siedem dni w tygodniu. W wiadomościach dostaję zawsze pełne, kompleksowe i przede wszystkim klarowne odpowiedzi na różnego rodzaju pytania i rozterki, które się pojawiają. Dlatego jeśli myślisz o wystartowaniu swojej strony internetowej albo masz już po dziurki w nosie obecnego stanu rzeczy, to zdecydowanie polecam przejście w stan zen, do ZenBox. Dla słuchaczy podcastu Głowa Rządzi, ZenBox przygotował fajną ofertę – śmigający hosting z najlepszym wsparciem, konkurencją ceną i ewentualnymi darmowymi przenosinami. Więcej informacji na stronie odcinka! Warto sprawdzić! A teraz już z prędkością hostingu ZenBox śmigamy do rozmowy z Agnieszką Kobus-Zawojską! Enjoy!
GRz 101: Daniel Krokosz | Co to znaczy „pracować psychologicznie”?
2023-07-19 14:40:00
Cześć i czołem! Zaczynamy drugą setkę podcastu Głowa Rządzi! Otwiera ją odcinek nagrany w trakcie trwania Igrzysk Europejskich w Krakowie i Małopolsce z Danielem Krokoszem psychologiem współpracującym z polską kadrą skoczków narciarskich. Inspiracją do tego odcinka było nurtujące mnie od czasów studiów pytanie tytułowe, na które dotychczas nie mam lepszej odpowiedzi, niż ta którą z lubością powtarzają psychologowie uciekając od jednoznaczności, że „to zależy”. To pytanie brzmi co to znaczy „pracować psychologicznie”? Czy jednorazowa konsultacja to już praca? A może trzeba pracować codziennie, tak jak się trenuje inne aspekty wykonania? A może spotkanie z psychologiem raz na jakiś czas, na przykład raz na tydzień / miesiąc / kwartał wystarczy do tego, żeby powiedzieć, że się pracuje? A więc jak często taka praca miałaby się odbywać? Czy zawsze musi mieć formalny wymiar? Czy do pracy psychologicznej potrzebny jest w ogóle ktoś wykształcony jak na przykład psycholog lub psychoterapeuta, a może wystarczy ktokolwiek kto gada o mentalności zwycięzcy? A może w ogóle nie potrzeba do tego drugiego człowieka, żeby poszczycić się „pracą psychologiczną” i wystarczy kupić sobie zwykły zeszyt w kratkę i kilka książek z ćwiczeniami? Jak widzicie im dalej w las, tym trudniej coś powiedzieć „na pewno”, że tak to się w psychologii sportu robi, takie są ścieżki postępowania i jeśli ktoś mieści się w tych ścieżkach to pracuje psychologicznie w sporcie, a jeśli jest poza to nie pracuje. Prawdą jest z pewnością to, że każdy psycholog działa według własnych przekonań i interpretacji wyuczonych teorii i korzysta z takich narzędzi, na jakich zna się najlepiej i w których skuteczność sam wierzy. Brakuje nam często procedur działania tak jak w fizjoterapii i medycynie. Przerwany w siódmym tygodniu proces rehabilitacji po rekonstrukcji wiązadeł krzyżowych u jednego fizjoterapeuty, może spokojnie poprowadzić inny fizjoterapeuta stosujący się do tego samego protokołu. Analogicznie możemy spojrzeć na profilaktykę czy leczenie różnego rodzaju schorzeń czy chorób, a także procesu treningowego. Różnice oczywiście mogą się pojawiać, ale nie będą na tak szerokim spektrum jak praca zawodnika z jednym czy drugim psychologiem, a przekazanie zawodnika w 6 tygodniu procesu pracy psychologicznej do innego psychologa to nie lada przedsięwzięcie. Kto nigdy nie przekazywał, nie odsyłał zawodników dalej próbując zachować ciągłość i kierunek pracy, ten może się łudzić, że to proste. Oczywiście nie oszukuję sam siebie, zdaję sobie sprawę zarówno z literatury, jak i własnych doświadczeń praktycznych, że w naszej robocie protokoły i narzędzia często nie mają aż takiego znaczenia jak relacja z drugim człowiekiem. To jest najistotniejsze, mówimy o tym w rozmowie, żeby tę relację budować, pielęgnować i traktować jako fundament do wszelkiego rodzaju dalszych interwencji czy treningowych, czy klinicznych. Jednak jeśli ktoś przychodzi do psychologa „popracować” stricte narzędziowo często może się rozczarować. Bo choć są próby speriodyzowania treningu mentalnego (w Polsce ciekawie o tym mówi Maciek Behnke i Bartek Zawidzki), to nie są one jakoś specjalnie weryfikowane naukowo. I przez to panuje wolna amerykanka. Przynajmniej na razie. W tym odcinku podcastu w fajnej, nieformalnej atmosferze gadamy sobie właśnie o tym, co jest ważne w robocie psychologicznej, na co zwracać szczególną uwagę. Niejednokrotnie odkrywamy karty i pokazujemy wrażliwość oraz niedoskonałości nasze własne jak i naszej działki wiedzy jaką jest psychologia sportu. Przed wypuszczeniem tego odcinka w eter przesłuchałem go kilka razy i za każdym razem kwintowałem to tym, że wyszła z tego całkiem ciekawa rozmowa i że bardzo chciałbym jej posłuchać 15 lat temu, kiedy kończyłem pierwsze fakultety z psychologii sportu. Oczywiście tak jak zwykle, chętnie przyjmuję polemikę co do tego, o czym mówimy w tym odcinku. Odzywajcie się śmiało w tej i każdej innej sprawie wszelkimi kanałami mediów społecznościowych Głowa Rządzi.
A partnerem tego odcinka nie mogłaby być żadna inna organizacja, niż Centrum Zdrowia Psychicznego w Sporcie. To pierwsze miejsce w Polsce, które łączy sport wyczynowy ze specjalistyczną pomocą w obszarze zdrowia psychicznego.
Tutaj zawodnik jest w centrum uwagi — jego historia i potrzeby są zawsze wysłuchane. Sportowiec jest ważny nie tylko w chwilach wielkiej radości, ale również w tych momentach, w których robi się naprawdę ciężko.
Misją Centrum jest popularyzowanie rzetelnej wiedzy w przystępny sposób oraz oferowanie profesjonalnej pomocy, dostosowanej do indywidualnych potrzeb zawodników oraz ich najbliższego otoczenia. Model pracy zakłada łączenie działalności naukowej z praktyką. Najlepsza praktyka wywodzi się z nauki a nauka z praktyki.
Psycholodzy w Centrum doskonale znają specyfikę funkcjonowania zawodników na najwyższym poziomie. Dzięki temu rozumieją wyzwania współczesnego środowiska sportowego i wiedzą, jak na nie odpowiedzieć. W zespole Centrum pracują psycholodzy sportu, psychoterapeuci oraz psychiatrzy, którzy specjalizują się między innymi w wypaleniu, zaburzeniach lękowych, depresji, czy zaburzeniach odżywiania.
Oprócz konsultacji indywidualnych w Gdyni oraz online w Centrum prowadzone są również specjalistyczne szkolenia dla trenerów, sportowych rodziców czy innych specjalistów, dotyczące szeroko rozumianej profilaktyki zdrowia psychicznego w sporcie.
Znajdziecie ich w mediach społecznościowych pod nazwą Zawodnik w Centrum.
A teraz już bez dalszej ceregieli oddaję do konsumpcji odcinek numer 101. Enjoy!
GRz 100: Weronika Zielińska-Stubińska | Jaki sens ma prowadzenie kariery dwutorowej?
2023-06-29 23:28:00
Weronika Zielińska-Stubińska, aktualna mistrzyni Polski w podnoszeniu ciężarów odpowiada m.in. na takie pytania jak:
- Jak poprawnie określić kobietę, która dźwiga ciężary?
- O co chodzi w podnoszeniu ciężarów?
- Co oznaczają określenia „góra na unik” i „góra na nożyce”?
- Ile sędziów musi zaliczyć podejście w podnoszeniu ciężarów?
- Co jedzą sztangiści na śniadanie? Jak bardzo muszą dbać o wagę?
- Czy to prawda, że ciężary podnosi się głową? Co to w ogóle znaczy?
- Jakie aspekty mentalne są najważniejsze w podnoszeniu ciężarów?
- Dlaczego podnoszenie ciężarów ma poszlakowaną renomę? Jakie może to nieść konsekwencje dla przyszłości tej dyscypliny w programie igrzysk olimpijskich?
- Jak trudne jest łączenie kariery sportowej ze studiami doktoranckimi?
- Co się wydarzyło między zawodniczką a trenerem kadry i PZPC (perspektywa zawodniczki!)?
Rozmowę warto przesłuchać do samego końca! Enjoy!
GRz 099: Bartosz Kleszcz | Terapia akceptacji i zaangażowania (ACT)
2023-06-19 20:54:00
Cześć! Tu nadaje podcast Głowa Rządzi, to jest odcinek numer 99! Można powiedzieć: w końcu! Wypuszczam go po najdłużej przerwie w historii istnienia podcastu spowodowanej sprawami osobistymi. Chociaż długo mnie nie było w podcastowym eterze, to muszę przyznać, że tęskniłem za procesem przygotowania, produkcji i postprodukcji podcastu. A jako psycholog sportu, lubię proces i ufam procesowi. Taki branżowy żarcik.
Dzisiaj wypuszczam odcinek o tematyce mocno istotnej dla współczesnej psychologii sportu. Będzie o terapii akceptacji i zaangażowania. ACT, z angielskiego acceptance and commitment therapy. To terapia należąca do tzw. nurtu trzeciej fali terapii poznawczo-behawioralnych. Czym jest ACT i te wszystkie fale dowiedziecie z odcinka. Teraz powiem tylko tyle, że to podejście mocno zrewolucjonizowało moje myślenie o pracy z umysłem człowieka-sportowca. Pierwszą styczność z tym tematem miałem na konferencji ENYSSP w Goteborgu w 2013 roku. Tam właśnie poznałem Kristoffera Henriksena. Teraz już trzeba powiedzieć profesora Henriksena. Jako wykładowca plenarny opowiadał tam o tym, w jaki sposób psychologowie pracujący przy duńskim komitecie olimpijskim budowali swoją tożsamość i testowali różne strategie pracy psychologicznej w sporcie. Po igrzyskach w Londynie w Team Danmark zaczęło dominować podejście trzeciofalowe i tak jest do dziś.
ACT zainspirował mnie wtedy tak mocno, że zacząłem się dokształcać w tym kierunku. Czytałem książki, robiłem różne kursy głównie online. W ten sposób wzbogacałem swoją metodykę pracy psychologicznej w sporcie. W zeszłym roku skończyłem studia podyplomowe z ACT na Humanitasie w Sosnowcu. Organizatorem i jednym z wykładowców na tych studiach był psychoterapeuta Bartosz Kleszcz. Usłyszycie go dzisiaj w odcinku. Oprócz studiów podyplomowych Bartek prowadzi także edukacyjny portal Uczę Się ACT oraz czteroletnią szkołę psychoterapii opartej na ACT behawioralnie.pl Bartek odpowiada m.in. takie pytania:
- Na czym polegają działania trzeciofalowe w szeroko rozumianych interwencjach psychologicznych? Co charakteryzuje ACT? Gdzie leżą podobieństwa, a gdzie różnice w stosunku do innych działań poznawczo-behawioralnych?
- Jak wyglądało twoje pierwsze spotkanie z trzecią falą i ACT-em? Co ciebie w tym podejściu zauroczyło, co zaciekawiło, a co odrzuciło albo zbiło z tropu?
- Jak wygląda natura umysłu człowieka według podejścia trzeciej fali? Co jest najczęściej przedmiotem pracy psychologicznej?
- Obecnie obserwujemy dosyć mocny trend w psychologii sportu, czy też szerzej w psychologii wykonania, który popularyzuje działania trzeciofalowe, w tym także ACT-owe w sporcie. W jaki sposób ACT może być użyteczny dla sportowców, trenerów i innych ludzi związanych z tym środowiskiem? Jak w kontekście treningowym? Jak w kontekście terapeutycznym?
- Heksafleks i sześć procesów elastyczności psychologicznej – krótkie omówienie z przykładami, być może także z odniesieniami do sportu. Użyteczność trifleksa – otwórz się, bądź obecny i rób to co należy. To jest bardzo atrakcyjne z perspektywy sportowca. Możemy podać też przykłady ćwiczeń, które mogą okazać się pomocne w każdym z procesów?
- Przykłady smsów od zawodników.
- Dla kogo nie jest ACT? Dlaczego?
- Wiele osób odtrącało podejście pracy psychologicznej opartą o uważność ze względu na potencjalnie silny komponent filozofii, a być może nawet religii dalekiego wschodu takiej jak buddyzm czy konfucjonizm. Czy mógłbyś się do tego odnieść?
- Jak ACT popatrzy na nazwę podcastu Głowa Rządzi?
- Co warto czytać o ACT? Dla psychologów, dla nie psychologów? Gdzie się dokształcać?
Mam nadzieję, że ten podcast pozwoli Wam dowiedzieć się czegoś więcej na temat ACT-u i zainspiruje do dalszych poszukiwań w tym kierunku. Po polsku jest coraz więcej publikacji na ten temat. Choć kontekst nie jest sportowy, to można z nich wyciągnąć wiele wartościowych lekcji i konkretnych narzędzi. Takim przykładem może być książka Russa Harrisa pt. „Zderzenie z rzeczywistością” wydana niedawno nakładem Gdańskiego Wydawnictwa Psychologicznego. Można tę książkę kupić w księgarni, pożyczyć od koleżanki, albo wygrać w konkursie w podcaście Głowa Rządzi. Właśnie ogłaszam ten konkurs! Co trzeba zrobić, żeby wygrać książkę? Trzeba opracować slogan, hasło albo powiedzonko, które będzie oddawało ducha ACT w sporcie. Swoją propozycję wystarczy przesłać przez mnedia społecznościowe Głowa Rządzi w terminie do końca lipca 2023r. Wspólnie z Bartkiem wybierzemy zwycięzcę i obdarujemy go książką. Pyk, myk! Cały regulamin konkursu znajdziecie na stronie odcinka.
Teraz już bez dalszych ceregieli wskakujemy do morza i płyniemy na desce z nurtem trzeciej fali i ACTu. Enjoy!
GRz 098: Mateusz Brela | Czego można oczekiwać od psychologii sportu?
2023-04-26 11:11:00
Spotkało się dwóch psychologów sportu w Spale i nagrało podcast. Enjoy!
GRz 097: Zofia Szawernowska | Jak odnaleźć swoje miejsce w Brazylijskim Ju-Jitsu (BJJ)?
2023-04-13 20:02:00
Cześć, tu nadaje podcast Głowa Rządzi. Mamy odcinek 97, w którym rozmawiała ze mną Zosia Szawernowska, psycholożka sportu i zawodniczka brazylijskiego ju-jitsu (BJJ). Cała rozmowa kręci się wokół tej konkretnej grapplingowej sztuki walki, ale muszę uczciwie zaznaczyć, że jak w każdej dobrej rozmowie zdarza nam się wchodzić w różne poboczne alejki związane ze sportem, psychologią i budowaniem dobrego, wartościowego życia dla siebie i swoich bliskich.
Odcinek nie mógłby powstać bez kilku osób, którym chcę się tutaj wirtualnie ukłonić. Jedną z nich jest trener Jacek Bańczyk z BJJ Factory, w Gliwicach. Pod jego okiem mogłem doświadczyć tego sportu. W BJJ Factory działa początkująca grupa, która trenuje rano, co jest absolutnym sztosem dla ludzi uprawiających wolne zawody tak jak ja. Popołudniami i wieczorami nigdy bym pewnie nie trafił na matę. Także dziękuję bardzo za te wszystkie ciężkie poranki. Teraz ze względów osobistych mam pauzę od treningu BJJ, ale mam nadzieję, że to nie koniec mojej przygody z kulaniem.
Chciałbym też zrobić ukłon w kierunku psychologa Michała Rutkowskiego, który mocno pomógł mi ułożyć tok rozmowy, którą za chwilę usłyszycie.
Wreszcie chciałbym też podziękować wydawnictwu Galaktyka, które jest partnerem tego odcinka. Galaktyka wypuszcza na polski rynek wartościowe pozycje dotyczące tematów poruszanych przeze mnie w podcaście. To książki gdzieś na styku nauk o sporcie, psychologii, ale nierzadko też filozofii i duchowości. To czwarty odcinek we współpracy z wydawnictwem. Jestem przekonany, że gdyby nie książki Saulo Ribeiro pt. „Brazylijskie Ju-Jitsu. Od białego do czarnego pasa” i Ricksona Gracie pt. „Oddychaj. Życie w stanie flow” moje doświadczenie na macie byłoby zdecydowanie uboższe, a przygotowanie do rozmowy z Zosią trudniejsze. Warto więc czytać i dokształcać się w wybranej gałęzi psychologii czy sportu. W szczególności, że Wydawnictwo Galaktyka przygotowało specjalny rabat dla społeczności zgromadzonej wokół podcastu Głowa Rządzi. Wystarczy wpisać w sklepie internetowym wydawnictwa kod GLOWARZADZI, żeby móc cieszyć się 40% zniżką na wartościowe książki, np. o Brazylijskim Ju-Jitsu.
Teraz już bez dalszych ceregieli zapraszam do rozmowy z Zosią Szawernowską. Dobrego słuchania i dobrego kulania. Bang!