GPS - Globalny Punkt Spojrzenia w Radiu Lublin
Audycja o oddziaływaniu globalnego na lokalne i lokalnego na globalne. Rozmawiamy w poszukiwaniu orientacji w gąszczu problemów współczesnego świata.
Zaprasza Grzegorz Gil.
Kategorie:
Rządowe
Rządowe
GPS - o krajobrazie politycznym Pakistanu
2023-09-21 15:51:06
Pakistan to zapierające dech w piersiach krajobrazy rozciągające się od łańcucha Karakorum, przez doliny Indusu, aż do Morza Arabskiego. Analogia zróżnicowanej topografii nie jest tu przypadkowa, bo siedemdziesiąt pięć lat niepodległości tego państwa obfituje w niebezpieczne miejsca i nagłe zwroty akcji.
Kim są Pakistańczycy i jak powstało ich państwo? Jak zmienił się Pakistan od końca lat 40? Jaki jest krajobraz polityczny tego kraju? Kogo, oprócz Indii, Islamabad uważa za swojego śmiertelnego wroga, a kto jest jego sojusznikiem?
Zapraszam na rozmowę o Pakistanie, który może niekiedy przypominać państwo upadłe z arsenałem jądrowym. Moim i Państwa gościem będzie Patryk Kugiel (Polski Instytut Spraw Międzynarodowych).
Zaprasza Grzegorz Gil.
Pakistan to zapierające dech w piersiach krajobrazy rozciągające się od łańcucha Karakorum, przez doliny Indusu, aż do Morza Arabskiego. Analogia zróżnicowanej topografii nie jest tu przypadkowa, bo siedemdziesiąt pięć lat niepodległości tego państwa obfituje w niebezpieczne miejsca i nagłe zwroty akcji.
Kim są Pakistańczycy i jak powstało ich państwo? Jak zmienił się Pakistan od końca lat 40? Jaki jest krajobraz polityczny tego kraju? Kogo, oprócz Indii, Islamabad uważa za swojego śmiertelnego wroga, a kto jest jego sojusznikiem?
Zapraszam na rozmowę o Pakistanie, który może niekiedy przypominać państwo upadłe z arsenałem jądrowym. Moim i Państwa gościem będzie Patryk Kugiel (Polski Instytut Spraw Międzynarodowych).
Zaprasza Grzegorz Gil.
GPS - o świecie wody i sięganiu dna
2023-09-14 11:11:38
Aqua, water, l'eau to słowa oznaczające ten sam związek chemiczny, który pokrywa około 70% powierzchni kuli ziemskiej oraz wypełnia ludzki organizm w ok. 60 procentach. Przy takiej statystyce trudno zatem przecenić znaczenie wody dla środowiska naturalnego, społeczeństw i całych państw. W kolejnym GPS czas na wodę i to, co kryje się pod nią. Czy globalne zasoby wody są wystarczające? Na czym polega "stres wodny" i czy Polacy powinni się stresować? Czy wizja wojen o wodę to tylko fikcja polityczna? Czym jest górnictwo oceaniczne i co wspólnego z tym ma Międzynarodowa Organizacja Dna Morskiego? O wodnym i podwodnym świecie, ale bez lania wody, porozmawiam z dr. Sebastianem Szklarkiem ("Świat Wody") oraz Tomaszem Rutkowskim, którzy popularyzują wiedzę z zakresu hydrologii.
Zaprasza Grzegorz Gil
Aqua, water, l'eau to słowa oznaczające ten sam związek chemiczny, który pokrywa około 70% powierzchni kuli ziemskiej oraz wypełnia ludzki organizm w ok. 60 procentach. Przy takiej statystyce trudno zatem przecenić znaczenie wody dla środowiska naturalnego, społeczeństw i całych państw. W kolejnym GPS czas na wodę i to, co kryje się pod nią. Czy globalne zasoby wody są wystarczające? Na czym polega "stres wodny" i czy Polacy powinni się stresować? Czy wizja wojen o wodę to tylko fikcja polityczna? Czym jest górnictwo oceaniczne i co wspólnego z tym ma Międzynarodowa Organizacja Dna Morskiego? O wodnym i podwodnym świecie, ale bez lania wody, porozmawiam z dr. Sebastianem Szklarkiem ("Świat Wody") oraz Tomaszem Rutkowskim, którzy popularyzują wiedzę z zakresu hydrologii.
Zaprasza Grzegorz Gil
GPS - o ludzkim wymiarze wojny na Ukrainie
2023-09-07 10:07:53
W pierwszym odcinku drugiego sezonu programu GPS przyjrzymy się sytuacji w ogarniętej wojną Ukrainie. Obserwowana kontrofensywa przywraca nadzieję, ale ma swoją cenę, osłabiając Ukrainę w dłuższej perspektywie. Jakie są morale wśród ukraińskiego społeczeństwa po 560 dniach wojny? Kto walczy, a kto walki unika? Czy Ukraina zwiększa swoje szanse na trwały pokój przekraczając linię Surowikina, czy tylko marnuje swój potencjał przed kolejnym uderzeniem ze strony Rosji?
O ludzkim i nieludzkim wymiarze wojny, a także problemach wewnętrznych i zewnętrznych, z jakimi mierzy się społeczeństwo, państwo i wojsko ukraińskie porozmawiam z Tomaszem Grzywaczewskim (dziennikarz, dokumentalista) oraz prof. Bogusławem Packiem (Instytut Bezpieczeństwa i Rozwoju Międzynarodowego).
Zaprasza Grzegorz Gil
W pierwszym odcinku drugiego sezonu programu GPS przyjrzymy się sytuacji w ogarniętej wojną Ukrainie. Obserwowana kontrofensywa przywraca nadzieję, ale ma swoją cenę, osłabiając Ukrainę w dłuższej perspektywie. Jakie są morale wśród ukraińskiego społeczeństwa po 560 dniach wojny? Kto walczy, a kto walki unika? Czy Ukraina zwiększa swoje szanse na trwały pokój przekraczając linię Surowikina, czy tylko marnuje swój potencjał przed kolejnym uderzeniem ze strony Rosji?
O ludzkim i nieludzkim wymiarze wojny, a także problemach wewnętrznych i zewnętrznych, z jakimi mierzy się społeczeństwo, państwo i wojsko ukraińskie porozmawiam z Tomaszem Grzywaczewskim (dziennikarz, dokumentalista) oraz prof. Bogusławem Packiem (Instytut Bezpieczeństwa i Rozwoju Międzynarodowego).
Zaprasza Grzegorz Gil
GPS - o wyspach i geopolityce na Pacyfiku Południowym
2023-06-29 12:09:29
Aloha! Tym razem GPS zabierze nas w rejs po Pacyfiku Południowym, a za sterem pojawi się pani doktor Joanna Siekiera, prawnik międzynarodowy i prawdziwa „Polka na Pacyfiku”.
Choć nazwa „bikini” wprowadza nas do świata wakacyjnej mody, ma ona także geopolityczne i złowrogie konotacje. Na niewielkim atolu o tej nazwie, który należy dziś do Wysp Marshalla, Amerykanie przeprowadzili po wojnie ponad 20 prób z bronią jądrową, prowadząc do skażenia obszaru, który w 2010 r. uznano za światowe dziedzictwo kultury.
Jakie wyspy wchodzą w skład Oceanii i do kogo właściwie one należą? Jaka jest świadomość polityczna tamtejszych społeczeństw? Dlaczego Tajwan nie leży w Azji (sic!), a tuńczyk jest w tej części świata zagadnieniem z zakresu bezpieczeństwa narodowego? Wreszcie, czego na Pacyfiku Południowym szukają Chińczycy i czy są tam mile widziani? Cała naprzód!
Na rozmowę zaprasza Grzegorz Gil.
Aloha! Tym razem GPS zabierze nas w rejs po Pacyfiku Południowym, a za sterem pojawi się pani doktor Joanna Siekiera, prawnik międzynarodowy i prawdziwa „Polka na Pacyfiku”.
Choć nazwa „bikini” wprowadza nas do świata wakacyjnej mody, ma ona także geopolityczne i złowrogie konotacje. Na niewielkim atolu o tej nazwie, który należy dziś do Wysp Marshalla, Amerykanie przeprowadzili po wojnie ponad 20 prób z bronią jądrową, prowadząc do skażenia obszaru, który w 2010 r. uznano za światowe dziedzictwo kultury.
Jakie wyspy wchodzą w skład Oceanii i do kogo właściwie one należą? Jaka jest świadomość polityczna tamtejszych społeczeństw? Dlaczego Tajwan nie leży w Azji (sic!), a tuńczyk jest w tej części świata zagadnieniem z zakresu bezpieczeństwa narodowego? Wreszcie, czego na Pacyfiku Południowym szukają Chińczycy i czy są tam mile widziani? Cała naprzód!
Na rozmowę zaprasza Grzegorz Gil.
GPS - o współpracy i rywalizacji w Azji Południowo-Wschodniej
2023-06-22 11:59:40
Im bliżej do wakacji, tym nasz GPS przemieszcza się dalej na wschód. Nie chodzi jednak o Bliski, a bardziej Daleki Wschód, a dokładnie region nazwany niegdyś „Indochinami”. Ta nazwa stanowi dziś anachronizm, gdyż tuzin postkolonialnych państw Azji Południowo-Wschodniej stanął na własne nogi. Niewiele jest jednak rzeczy, które je łączą. Usłyszałem kiedyś, że być może są to jedynie: miłość do karaoke, członkostwo w ASEAN oraz… durian. Choć ten śmierdzący owoc został zakazany w kilku państwach regionu, na potęgę importują go Chińczycy. W czyjej strefie interesów znajdują się dziś państwa ASEAN i komu ten region „nie śmierdzi”? Które z mocarstw rozdaje karty w tej części Azji? Co, poza olejem palmowym, może zaoferować światu Azja Południowo-Wschodnia?
Na rozmowę z dr Anną Grzywacz (ISP PAN, Instytut Boyma) zaprasza Grzegorz Gil.
Im bliżej do wakacji, tym nasz GPS przemieszcza się dalej na wschód. Nie chodzi jednak o Bliski, a bardziej Daleki Wschód, a dokładnie region nazwany niegdyś „Indochinami”. Ta nazwa stanowi dziś anachronizm, gdyż tuzin postkolonialnych państw Azji Południowo-Wschodniej stanął na własne nogi. Niewiele jest jednak rzeczy, które je łączą. Usłyszałem kiedyś, że być może są to jedynie: miłość do karaoke, członkostwo w ASEAN oraz… durian. Choć ten śmierdzący owoc został zakazany w kilku państwach regionu, na potęgę importują go Chińczycy. W czyjej strefie interesów znajdują się dziś państwa ASEAN i komu ten region „nie śmierdzi”? Które z mocarstw rozdaje karty w tej części Azji? Co, poza olejem palmowym, może zaoferować światu Azja Południowo-Wschodnia?
Na rozmowę z dr Anną Grzywacz (ISP PAN, Instytut Boyma) zaprasza Grzegorz Gil.
GPS - o Bałtach i państwach bałtyckich
2023-06-15 09:19:55
W kolejnej odsłonie GPS przeniesiemy się nieco na północ, nad słonawy Bałtyk, od którego swoją nazwę wzięły trzy państwa. Choć Litwa, Łotwa i Estonia, bo o nich mowa, należą do mniejszych państw, potrafią być solą w oku dla Rosji, z którą sporo je łączy, ale też dużo dzieli. W tej części Europy tradycyjnie krzyżowały się wpływy Niemiec, Polski i Rosji, a o Inflantach uczyliśmy się na lekcjach historii. Pewnym zaskoczeniem może być jednak fakt, że tolkienowskie Śródziemie leży nad Bałtykiem (sic!). Czy kraje bałtyckie są do siebie podobne i mówią jednym głosem? Jak zmieniło je członkostwo w Unii Europejskiej oraz NATO? Czy ciążą one bardziej w stronę państw skandynawskich, czy Europy Środkowej? Czy państwa Śródziemia popierają Trójmorze i czy jest im po drodze z Państwem Środka?
Na rozmowę o naszej bliskiej zagranicy z Panem Dominikiem Wilczewskim (Przegląd Bałtycki) zaprasza Grzegorz Gil.
W kolejnej odsłonie GPS przeniesiemy się nieco na północ, nad słonawy Bałtyk, od którego swoją nazwę wzięły trzy państwa. Choć Litwa, Łotwa i Estonia, bo o nich mowa, należą do mniejszych państw, potrafią być solą w oku dla Rosji, z którą sporo je łączy, ale też dużo dzieli. W tej części Europy tradycyjnie krzyżowały się wpływy Niemiec, Polski i Rosji, a o Inflantach uczyliśmy się na lekcjach historii. Pewnym zaskoczeniem może być jednak fakt, że tolkienowskie Śródziemie leży nad Bałtykiem (sic!). Czy kraje bałtyckie są do siebie podobne i mówią jednym głosem? Jak zmieniło je członkostwo w Unii Europejskiej oraz NATO? Czy ciążą one bardziej w stronę państw skandynawskich, czy Europy Środkowej? Czy państwa Śródziemia popierają Trójmorze i czy jest im po drodze z Państwem Środka?
Na rozmowę o naszej bliskiej zagranicy z Panem Dominikiem Wilczewskim (Przegląd Bałtycki) zaprasza Grzegorz Gil.
GPS - o astropolityce i gwiezdnych wojnach
2023-06-08 09:36:29
Nadszedł czas, by zainteresować się tym, skąd bierze się sygnał GPS i jaka jest jego wartość geopolityczna. O ile o satelitach na ziemi zwykło się mówić w przypadku państw spenetrowanych przez silniejsze od nich mocarstwa, posiadanie satelitów w kosmosie to atut, którego nie sposób przecenić.
Czy kosmos jest neutralny? Czy funkcjonowanie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej zależy od przyziemnej polityki? Czy wykorzystanie przestrzeni kosmicznej może budować przewagę na ziemi? Czym jest broń antysatelitarna i kto nią dysponuje? Intuicja podpowiada mi, że aby ciekawe rozmawiać o kosmosie w geopolityce, trzeba stąpać twardo po ziemi. Mam nadzieję, że będzie kosmicznie, a pomoże mi w tym dr Rafał Kopeć (Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie).
Zaprasza Grzegorz Gil.
Nadszedł czas, by zainteresować się tym, skąd bierze się sygnał GPS i jaka jest jego wartość geopolityczna. O ile o satelitach na ziemi zwykło się mówić w przypadku państw spenetrowanych przez silniejsze od nich mocarstwa, posiadanie satelitów w kosmosie to atut, którego nie sposób przecenić.
Czy kosmos jest neutralny? Czy funkcjonowanie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej zależy od przyziemnej polityki? Czy wykorzystanie przestrzeni kosmicznej może budować przewagę na ziemi? Czym jest broń antysatelitarna i kto nią dysponuje? Intuicja podpowiada mi, że aby ciekawe rozmawiać o kosmosie w geopolityce, trzeba stąpać twardo po ziemi. Mam nadzieję, że będzie kosmicznie, a pomoże mi w tym dr Rafał Kopeć (Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie).
Zaprasza Grzegorz Gil.
GPS - o osobliwym reżimie Korei Północnej
2023-06-01 08:45:39
Tym razem GPS prowadzi nas w stronę osobliwego reżimu Korei Północnej.
Na pierwszy rzut oka Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna nie jest ani demokratyczna, ani ludowa, bo władzę od 1948 r. sprawuje tam niepodzielnie dynastia Kimów. Pierwsze wrażenie może być jednak mylne, a na temat Korei Północnej powstało wiele mitów. Choć KRL-D ma swoje mity założycielskie i techniki przetrwania, postaramy się obalić mity i uwypuklić fakty, przybliżając Państwu najbardziej tajemnicze i złowrogie państwo, które rozwija swój arsenał jądrowy i odnosi spektakularne sukcesy w sporcie międzynarodowym...
Czy Kim Jong Un (wnuk) to przywódca na miarę XXI w.? Czym jest Pokój nr 39 i czy Koreańczycy, oprócz obchodów narodzin Kim Ir Sena (dziadek), potrafią także obchodzić sankcje międzynarodowe?
Zapraszam na rozmowę z Oskarem Pietrewiczem (PISM).
Do usłyszenia - Grzegorz Gil.
Tym razem GPS prowadzi nas w stronę osobliwego reżimu Korei Północnej.
Na pierwszy rzut oka Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna nie jest ani demokratyczna, ani ludowa, bo władzę od 1948 r. sprawuje tam niepodzielnie dynastia Kimów. Pierwsze wrażenie może być jednak mylne, a na temat Korei Północnej powstało wiele mitów. Choć KRL-D ma swoje mity założycielskie i techniki przetrwania, postaramy się obalić mity i uwypuklić fakty, przybliżając Państwu najbardziej tajemnicze i złowrogie państwo, które rozwija swój arsenał jądrowy i odnosi spektakularne sukcesy w sporcie międzynarodowym...
Czy Kim Jong Un (wnuk) to przywódca na miarę XXI w.? Czym jest Pokój nr 39 i czy Koreańczycy, oprócz obchodów narodzin Kim Ir Sena (dziadek), potrafią także obchodzić sankcje międzynarodowe?
Zapraszam na rozmowę z Oskarem Pietrewiczem (PISM).
Do usłyszenia - Grzegorz Gil.
GPS - o agendzie pokojowej dla Ukrainy
2023-05-25 10:16:57
Pokój nie jest dany raz na zawsze, o czym wciąż boleśnie przekonuje się Ukraina. Dla równowagi, chiński myśliciel Sun Zi zwykł pisać, że nie można zyskać na przedłużającej się wojnie. Ukraina potrzebuje dziś sukcesu militarnego oraz dyplomatycznego, chcąc zyskać dodatkowy atut do rozmów pokojowych.
Z kolei dla Rosji Putina "specoperacja wojskowa" jest środkiem sprawowania władzy i Kreml wydaje się niezainteresowany jej (przedwczesnym) zakończeniem. Czy istnieje agenda pokojowa dla Ukrainy? Jakie są stanowiska wyjściowe Kijowa i Moskwy i czy możliwe będzie osiągnięcie kompromisu? Kim są sekundanci Ukrainy i czy podpowiadają jej jednym głosem? Czy mediowanie w tej sprawie może przynieść komuś Pokojową Nagrodę Nobla?
Zapraszam na GPS o agendzie pokojowej dla Ukrainy. Moimi gośćmi są panowie: Bartłomiej Wypatrowicz (Defence24) oraz Bartłomiej Radziejewski (Nowa Konfederacja).
Do usłyszenia - Grzegorz Gil.
Pokój nie jest dany raz na zawsze, o czym wciąż boleśnie przekonuje się Ukraina. Dla równowagi, chiński myśliciel Sun Zi zwykł pisać, że nie można zyskać na przedłużającej się wojnie. Ukraina potrzebuje dziś sukcesu militarnego oraz dyplomatycznego, chcąc zyskać dodatkowy atut do rozmów pokojowych.
Z kolei dla Rosji Putina "specoperacja wojskowa" jest środkiem sprawowania władzy i Kreml wydaje się niezainteresowany jej (przedwczesnym) zakończeniem. Czy istnieje agenda pokojowa dla Ukrainy? Jakie są stanowiska wyjściowe Kijowa i Moskwy i czy możliwe będzie osiągnięcie kompromisu? Kim są sekundanci Ukrainy i czy podpowiadają jej jednym głosem? Czy mediowanie w tej sprawie może przynieść komuś Pokojową Nagrodę Nobla?
Zapraszam na GPS o agendzie pokojowej dla Ukrainy. Moimi gośćmi są panowie: Bartłomiej Wypatrowicz (Defence24) oraz Bartłomiej Radziejewski (Nowa Konfederacja).
Do usłyszenia - Grzegorz Gil.
GPS - o Bułgarii i polityce po bułgarsku
2023-05-18 09:19:13
Kolejna odsłona audycji GPS zabierze nas nad Morze Czarne, a dokładnie do Bułgarii. Ten kraj zachwyca swoją kuchnią, fauną i florą (także bakteryjną). Co więcej, w tym konkretnym przypadku pewna bakteria (Lactobacillus Bulgaricus) jest nawet elementem bułgarskiego soft power. Choć po drodze, pomiędzy średniowieczną Bułgarią (681 rok n.e.) a Bułgarią w Unii Europejskiej (2007), działo się bardzo wiele, nasz GPS nastawimy dokładnie na kulturę polityczną Bułgarów, ich stosunek do komunizmu i wolnej Europy oraz miejsce współczesnej Bułgarii w rywalizacji mocarstw. Czy to, że alfabetem Bułgarów jest cyrylica, oznacza, że mają oni słabość do Rosji? O przepisie na politykę po bułgarsku rozmawiamy z Panem doktorem Piotrem Pietrzakiem (Uniwersytet Sofijski), który zamieszkał w Bułgarii.
Zaprasza Grzegorz Gil.
Kolejna odsłona audycji GPS zabierze nas nad Morze Czarne, a dokładnie do Bułgarii. Ten kraj zachwyca swoją kuchnią, fauną i florą (także bakteryjną). Co więcej, w tym konkretnym przypadku pewna bakteria (Lactobacillus Bulgaricus) jest nawet elementem bułgarskiego soft power. Choć po drodze, pomiędzy średniowieczną Bułgarią (681 rok n.e.) a Bułgarią w Unii Europejskiej (2007), działo się bardzo wiele, nasz GPS nastawimy dokładnie na kulturę polityczną Bułgarów, ich stosunek do komunizmu i wolnej Europy oraz miejsce współczesnej Bułgarii w rywalizacji mocarstw. Czy to, że alfabetem Bułgarów jest cyrylica, oznacza, że mają oni słabość do Rosji? O przepisie na politykę po bułgarsku rozmawiamy z Panem doktorem Piotrem Pietrzakiem (Uniwersytet Sofijski), który zamieszkał w Bułgarii.
Zaprasza Grzegorz Gil.