Ekonomia i cała reszta

Kamil Fejfer z wykształcenia jest politologiem, a z zawodu dziennikarzem piszącym o ekonomii i gospodarce. Współpracuje z Pismem, Miesięcznikiem Znak, Gazetą Wyborczą, Krytyką Polityczną, NOIZZem, Dwutygodnikiem. Autor książek „O kobiecie pracującej” oraz „Zawód”.
Łukasz Komuda to ekonomista, który po 17 latach pisania i redagowania tekstów o biznesie przeniósł się do sektora pozarządowego, by zajmować się tematyką rynku pracy oraz ekonomii społecznej. Przełożył z angielskiego dwie książki zajmujące się źródłami kryzysu finansowego - w tym tymi aksjologicznymi.
Razem rozmawiamy o rzeczach ciekawych, na które w mediach głównego nurtu jest za mało miejsca. Które są mało zrozumiałe dla większości odbiorców. Dla których powstało sporo mitów, nadmiernych uproszczeń lub niepotrzebnych uprzedzeń. Wszystko to z obszaru ekonomii i powiązanej z nią ściśle socjologii, psychologii, demografii, etnografii, antropologii, nauk politycznych, a nawet neurobiologii i paru innych dziedzin.
Bo wszystko jest powiązane i zwykle bardziej skomplikowane, niż sądzimy. A w życiu pewne są dwie rzeczy: ekonomia i cała reszta.
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
Piguła 16: Czy można zostać bogatym nie pijąc jednej kawy dziennie, czyli finansowy bullshit
2022-06-15 09:19:16
Forbes w jednym ze swoich artykułów pisze o tzw. efekcie latte. Oznacza on, że człowiek biedny zrezygnuje z picia jednej kawy na mieście dziennie, to po 30 latach stanie się bogaty. Tylko że tu nic się nie zgadza: biedni nie piją codziennie kawy na mieście. A jeżeli byś sobie odmawiał jednej kawy, to nie staniesz się bogaty.
Chociaż oszczędność jest cechą pożądaną, a posiadanie zaskórniaków pozwala na spokój ducha, a po pewnym czasie również na inwestowanie, to z pewnością ścieżka do zamożności nie prowadzi tą drogą, na którą wskazuje tytuł.
---
Możesz nas wesprzeć na patronite.pl/Ekonomiaicałareszta
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
Piguła 15: Polacy nie mają bladego pojęcia skąd ta inflacja
2022-06-08 10:00:31
Możesz nas wesprzeć na patronite.pl/Ekonomiaicałareszta
Inflacja nie schodzi z czołówek portali informacyjnych. Nic w tym dziwnego, ponieważ ceny towarów i usług nie przestają rosnąć. W maju 2022 inflacja osiągnęła poziom 13,9 proc. I wydaje się, że nie powiedziała jeszcze ostatniego słowa.
Od kilku miesięcy mamy w Polsce (ale nie tylko) inflację galopującą. W ten sposób ekonomiści określają drożyznę przewyższającą 10 proc. rok do roku.
Czy inflacja wzięła się przez 500+? A może z powodu trzynastek i czternastek oraz nieudolnej polityki rządu? A jeśli tak, to czy polski rząd ma wpływ na inflację w stanach Zjednoczonych, gdzie ten wskaźnik również jest najwyższy od dekad? Czy 500+ podbija inflację w Holandii, na Słowacji, w Estonii i w Czechach?
A może to wszystko przez Putina? Tylko jeśli tak, to dlaczego rekordy, jeśli chodzi o inflację, biliśmy jeszcze przed rosyjską agresją?
To może pandemia? No ale szoki pandemiczne mamy już za sobą. Ceny paliw przestały rosnąć w tak zastraszającym tempie, a spora część łańcuchów dostaw zdążyła się zrekonfigurować. Co więc powoduje, że inflacja wciąż rośnie?
==
Bibliografia:
Arb, Połowa Polaków uważa, że główną przyczyną inflacji są działania rządu i NBP, Rzeczpospolita, 23.04.2022, https://www.rp.pl/spoleczenstwo/art36133041-polowa-polakow-uwaza-ze-glowna-przyczyna-inflacji-sa-dzialania-rzadu-i-nbp
Zuzanna Dąbrowska, Sondaż: Kto odpowiada za inflację? Przede wszystkim Glapiński i PiS, Rzeczpospolita, https://www.rp.pl/polityka/art36250871-sondaz-kto-odpowiada-za-inflacje-przede-wszystkim-glapinski-i-pis
Annual inflation stable at 7.4% in the euro area Up to 8.1% in the EU, Eurostat, April 2022, https://ec.europa.eu/eurostat/documents/2995521/14636041/2-18052022-AP-EN.pdf/9ac63755-4fec-2a70-c149-32edbda92849?t=1652794681540
Wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych w kwietniu 2022 roku, Główny Urząd Statystyczny, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ceny-handel/wskazniki-cen/wskazniki-cen-towarow-i-uslug-konsumpcyjnych-w-kwietniu-2022-roku,2,126.html
Wojciech Paczos, Dziesięć faktów i mitów o polskiej inflacji, Nowa Konfederacja, 02.06.2022, https://nowakonfederacja.pl/dziesiec-faktow-i-mitow-o-polskiej-inflacji/
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
Piguła 14: Myślałeś, że nikt nie lubi płacić podatków? Myliłeś się!
2022-06-01 07:33:44
Wydaje się, że nikt nie lubi płacić podatków. Tymczasem tak zwane morale podatkowe jest uzależnione od wielu cech. Są to zarówno cechy indywidualne, jak i cechy gospodarek i systemów politycznych. Niektóre z nich powodują, że niektóre grupy ludzi (i społeczeństwa) płacą podatki chętniej niż inne.
Wyższe morale podatkowe (a więc większą skłonność do płacenia podatków) mają kobiety, osoby starsze i pozostające w związkach małżeńskich. Płacenie podatków lubią również osoby o lepszym wykształceniu i zamożniejsi. Z drugiej strony niższe morale podatkowe mają osoby z wyższych klas społecznych i osoby samozatrudnione.
Wpływ na chęć płacenia podatków ma również zaufanie społeczne, PKB kraju, poziom korupcji, czy odsetek migrantów w danym społeczeństwie.
Patronite: patronite.pl/Ekonomiaicałareszta
Facebook: PATRONITE: patronite.pl/Ekonomiaicałareszta
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
Piguła 13: Negocjowanie podwyżki. Dlaczego Polacy nie chodzą po wyższe pensje?
2022-05-25 12:30:55
Negocjowanie podwyżki nie należy do najprzyjemniejszych zadań. Nic dziwnego więc, że część osób unika pójścia po podwyżkę.
Według firmy Randstad w 2022 roku podwyżki pensji nie dostało 55 proc. pracowników. Najczęściej wyższe wypłaty dostawali kierownicy średniego szczebla, a najrzadziej… nauczyciele.
W najbliższym czasie jedynie około jednej trzeciej pracowników zamierza pójść do szefa po podwyżkę. Ponad 40 proc. nie ma jednak takiego zamiaru. Dlaczego? Polacy boją się prosić o podwyżki, ponieważ nie byłoby to dobrze odebrane przez pracodawcę, nie lubią rozmów o podwyżkach i… obawiają się reakcji szefostwa.
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
#23 Podatki. Polacy nie rozumieją jak one działają
2022-05-18 11:57:48
Polacy uważają, że płacą wysokie podatki. Choć to tak naprawdę nie prawda. Podatki w naszym kraju są niższe niż średnia krajów OECD i niższe niż średnia unijna.
Nie lubimy płacić podatków, jednocześnie wymagamy, żeby państwo zapewniało nam wysoką jakość opieki zdrowotnej, pomoc osobom biednym, wsparcie niezamożnych uczniów i studentów i ułatwiło dostęp do mieszkań. Na to wszystko potrzebne są jednak… podatki. Polacy chcą więc mieć ciastko i zjeść ciastko.
Niestety, to tak się nie da. Dodatkowo przeszacowujemy wielkość administracji publicznej. I to trzykrotnie. Uważamy też – uśredniając – że państwo marnuje ponad połowę podatków. Co jest kompletną bzdurą. Brakuje nam więc elementarnej wiedzy na temat udziału państwa w gospodarce i podatków.
Bibliografia:
Postawy Polaków wobec płacenia podatków i roli państwa w gospodarce, Polski Instytut Ekonomiczny https://pie.net.pl/wp-content/uploads...
Jakich podatków dochodowych oczekują Polacy?, CBOS 2018 https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2018/...
Postawy wobec płacenia podatków, CBOS 2016, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2016/...
Rola państwa w gospodarce, CBOS 2017, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2017/...
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
Piguła 12: Uniwersalna darowizna. Czy Polskę byłoby stać na takie rozwiązanie?
2022-05-11 07:59:22
Za naszą zachodnią granicą pojawił się pomysł wprowadzenia uniwersalnej darowizny. Jest to koncepcja nieco zbliżona do dochodu podstawowego. Różnica między pomysłami polega na tym, że idea dochodu podstawowego zakłada wypłacanie pewnych sum pieniędzy miesięcznie, natomiast dotacja uniwersalna jest wypłacana jednorazowo.
Niemiecki Instytut Badań Ekonomicznych proponuje wprowadzenie takiego rozwiązania w celu zmniejszenia nierówności majątkowych za naszą zachodnią granicą. Co ciekawe jedną z przyczyn wysokich nierówności jest to, że Niemcy… zbyt często wynajmują mieszkania, zamiast je kupować.
A w jaki sposób sfinansować taką imprezę? Eksperci proponują podatek majątkowy.
My z kolei zastanawiamy się, czy Polskę stać na takie rozwiązanie. Odpowiedź Was zaskoczy :)
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
Piguła 11: Trzymajcie się za portfele. W 2022 możliwy spadek realnych pensji
2022-04-26 22:45:01
Wiedzieliście, że średnie wynagrodzenie realne (czyli po korekcie o inflację) rosło w Polsce nieprzerwanie od 1994 roku?
Co prawda nie mamy danych decylowych, jeśli chodzi o wzrost wynagrodzeń (czyli informacji o wzroście wynagrodzeń w całym rozkładzie dochodów), ale to wcale nie musi być tak, że uśredniony wzrost wynagrodzeń wynikał z faktu, że bogacili się bogaci, a biednym żyło się ciągle tak samo biednie, albo biedniej. Mamy zresztą dane z innych źródeł, które mówią o tym, że ekonomicznie poprawiało się (niemal) wszystkim.
Tymczasem średnia inflacja w 2022 roku prawdopodobnie będzie dwucyfrowa. Jest to związane po pierwsze z trendami pandemicznymi – podwyżkami cen energii, pozrywaniem się łańcuchów dostaw oraz odłożonym popytem. Choć od uderzenia tych szoków minęło już wiele miesięcy, w gospodarce wciąż odbijają się one echem.
Po drugie, presję inflacyjną zwiększyła agresja Putina na Ukrainę. To z kolei spowodowało zawirowania na rynku paliw (znów), osłabienie złotego (a więc droższy import) oraz problemy na rynkach żywnościowych.
---
Jeżeli podoba Wam się to, co robimy, możecie dołączyć do grona osób wspierających nas na Patronite: https://patronite.pl/Ekonomiaica%C5%82areszta
Przypominamy, że uruchomiliśmy grupkę dla patronów 10zł+. Każdy patron dostanie maila z linkiem zapraszającym do grupki. Na grupce znajdziecie:
- ekskluzywne i prestiżowe filmiki tylko dla Waszych oczu
- risercze
- śmieszki
Jeżeli więc wynagrodzenia realne miałyby wrosnąć, musiałyby przebić dynamikę wzrostu inflacji. Innymi słowy: musiałyby średnio wzrosnąć o ponad 10-11 proc. Czy to możliwe? Możliwe, ale wydaje się, że mało prawdopodobne.
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
Piguła 10: Czy nierówności są naturalne i dlaczego powinniśmy je zmniejszać?
2022-04-20 00:54:31
Nierówności ekonomiczne w wielu krajach rosną. Ale to wcale nie jest tak, że kapitalizm jest jedynym systemem, który je generuje. Nierówności ekonomiczne towarzyszyły ludzkości od zarania i przejawiały się w niemal wszystkich systemach społecznych.
Mało tego, rosnące nierówności nie oznaczają tego, że bogaci się bogacą, a biedni biednieją. W ostatnich dekadach bogacą się wszyscy, również ci najbiedniejsi. Czy to oznacza, że prof. Leszek Balcerowicz ma rację i że powinniśmy przestać jojczyć o nierównościach? Otóż nie.
W tym odcinku powiemy również o tym w jaki sposób można (trzeba!) regulować kapitalizm, żeby działał z większą korzyścią dla większej liczby ludzi.
---
Jeżeli podoba Wam się to, co robimy, możecie dołączyć do grona osób wspierających nas na Patronite: https://patronite.pl/Ekonomiaica%C5%82areszta
Przypominamy, że uruchomiliśmy grupkę dla patronów 10zł+. Każdy patron dostanie maila z linkiem zapraszającym do grupki. Na grupce znajdziecie:
- ekskluzywne i prestiżowe filmiki tylko dla Waszych oczu,
- risercze,
- śmieszki.
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
#22 „Byliśmy głupi”, czyli o tym, jak wojna zmienia ludziom poglądy
2022-04-12 16:26:17
Ten odcinek nagrywaliśmy trzy dni po tym, jak pojawiły się pierwsze doniesienia o rosyjskich zbrodniach wojennych w Buczy. Od dłuższego czasu chcieliśmy pogadać o tym, jak nasze poglądy na wiele rzeczy zmieniła wojna.
A zmieniło się w naszym postrzeganiu świata sporo. Od stosunku do polskiej martyrologii, przez kwestie pacyfizmu i militaryzmu, po bojkoty konsumenckie, aż po korektę w postrzeganiu prądu tzw. „nowego optymizmu”.
Pewnie w wielu refleksjach odnajdziecie siebie.
---
Jeżeli podoba Wam się to, co robimy, możecie dołączyć do grona osób wspierających nas na Patronite: https://patronite.pl/Ekonomiaica%C5%82areszta
Przypominamy, że uruchomiliśmy grupkę dla patronów 10zł+. Każdy patron dostanie maila z linkiem zapraszającym do grupki. Na grupce znajdziecie:
- ekskluzywne i prestiżowe filmiki tylko dla Waszych oczu,
- risercze,
- śmieszki.
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
#21 Czy sankcje cofną Rosję do czasów ZSRR?
2022-03-18 10:45:21
Z Rosji wycofało się tysiące międzynarodowych firm, uciekły dziesiątki tysięcy specjalistów, oczekuje się spadku PKB na poziomie 7-20 proc. W Moskwie pojawili się już cinkciarze. Ci Rosjanie, którzy mieli jakieś oszczędności, lokują je w… samochodach, telewizorach i zmywarkach. Roczna inflacja ma wynieść ponad 20 proc. Rosja już praktycznie jest bankrutem.
Podsumowujemy to, co na tę chwilę wiadomo na temat oddziaływania sankcji na gospodarkę agresora.
---
Jeżeli podoba Wam się to, co robimy, możecie dołączyć do grona osób wspierających nas na Patronite: https://patronite.pl/Ekonomiaica%C5%82areszta
Przypominamy, że uruchomiliśmy grupkę dla patronów 10zł+. Każdy patron dostanie maila z linkiem zapraszającym do grupki. Na grupce znajdziecie:
- ekskluzywne i prestiżowe filmiki tylko dla Waszych oczu
- risercze
- śmieszki
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.