Lepszy Klimat

Podcast Lepszy Klimat to rozmowy z naukowcami, badaczami i ekspertami o naprawianiu świata, lepszej żywności, ciekawych innowacjach, ale też bardziej świadomym i zrównoważonym życiu. Wspólnie z moimi gośćmi, obserwujemy i analizujemy, ale - co ważne - szukamy odpowiedzi na pytanie "jak naprawić świat" i proponujemy rozwiązania. Paulina Górska - dziennikarka, autorka, ekoedukatorka, prowadzi edukacyjne konto na IG www.instagram.com/eko.paulinagorska/ oraz blog www.paulinagorska.com.
#90 | Woda cenniejsza niż ropa. O kryzysie humanitarnym w Sudanie Południowym
2024-05-15 07:00:00
Sudan Południowy to najmłodsze państwo świata - powstało 9 lipca 2011 roku. Niestety to także państwo, które boryka się dziś z wieloma problemami - konfliktami, wyzwaniami ekonomicznymi, w tym bardzo mocno doświadcza skutków zmian klimatu. Szacuje się, że w 2024 roku ponad 70% mieszkańców Sudanu Południowego - około 9 milionów ludzi! - będzie potrzebować pomocy humanitarnej.
Sudan Południowy ma także utrudniony dostęp do wody pitnej, o czym w dzisiejszym odcinku opowiada Helena Krajewska - rzeczniczka prasowa Polskiej Akcji Humanitarnej, która osobiście odwiedza kraje potrzebujące pomocy humanitarnej, jak Kenia, Sudan Południowy, Liban, Maroko czy Ukraina.
Dlaczego to ważne, żebyśmy mówili o tym, co dzieje się obecnie w Sudanie Południowym? Z jakimi wyzwaniami mierzy się ten kraj? Co jest największym problemem? Jaki wpływ na tę sytuację ma kryzys klimatyczny? I dlaczego mówimy o tym wszystkim w kontekście “kryzysu humanitarnego”?
Ten podcast powstaje we współpracy płatnej z Polską Akcją Humanitarną, która na terenie Sudanu Południowego działa od 2006 roku. Priorytetem organizacji jest zapewnienie pomocy ludziom - a szacuje się, że potrzebuje jej prawie 2/3 mieszkańców Sudanu Południowego! - w tym dostępu do żywności, czystej wody i bezpiecznych warunków higienicznych. Polską Akcję Humanitarną możesz wesprzeć poprzez wpłatę właśnie na kontynuację działań PAH w Sudanie Południowym.
Z odcinka dowiesz się też:
- czy w Afryce naprawdę nie ma wody?
- ile kosztuje wykopanie studni?
- dlaczego w Sudanie Południowym wodę zamyka się na kłódkę?
- do czego służą tamy piaskowe?
- czego naprawdę potrzebuje Sudan Południowy?
- czym zajmuje się PAH w Sudanie Południowym i jak możesz wesprzeć ich działania?
Dodatkowe informacje:
- oficjalna strona Polskiej Akcji Humanitarnej: https://www.pah.org.pl/
Jeśli podobają Ci się tematy, które poruszam w podcaście, więcej znajdziesz tu:
Instagram: http://bit.ly/3Vene60
YouTube: http://bit.ly/3iddUR7
TikTok: http://bit.ly/3gDdaob
Realizacja:
Justyna Czyszczoń - redakcja
Irena Suska - montaż
P & C Paulina Górska | Varsovia Lab.
#89 | Znajdziesz je wszędzie. Czym są i czym grożą związki PFAS?
2024-05-08 07:00:00
PFAS to ogromna grupa syntetycznych substancji chemicznych, które dziś znajdujemy… praktycznie wszędzie! Ponieważ z biegiem czasu mogą gromadzić się i utrzymywać w organizmach ludzi i w środowisku, potocznie nazywane są „wiecznymi chemikaliami”.
Skąd się biorą? Jak oddziałują na człowieka i inne organizmy? Czy da się (i czy trzeba się) przed nimi bronić?
Na te i wiele więcej pytań odpowiada Dorota Komar, doktorka nauk biologicznych specjalizująca się w epigenetyce, obecnie jako naukowczyni w Centrum Technologicznym w Katalonii bada wpływ czynników środowiskowych, zanieczyszczeń i substancji pochodzenia naturalnego na epigenetyczne programowanie i regulacje ekspresji genów.
Z odcinka dowiesz się też:
- czym jest epigenetyka?
- co wspólnego ma z psychologią?
- dlaczego nadal tak mało wiemy o związkach PFAS?
- skąd wiedzieć czy nasza kranówka jest wolna od PFAS?
- jak ekspozycja na PFASy wpływa na dzieci?
Dodatkowe informacje:
Jeśli podobają Ci się tematy, które poruszam w podcaście, więcej znajdziesz tu:
Instagram: http://bit.ly/3Vene60
YouTube: http://bit.ly/3iddUR7
TikTok: http://bit.ly/3gDdaob
Realizacja:
Justyna Czyszczoń - redakcja
Irena Suska - montaż
P & C Paulina Górska | Varsovia Lab.
#88 | "Nad Polską nie ma już prawdziwie nocnego nieba". Co warto wiedzieć o zanieczyszczeniu światłem?
2024-05-01 07:00:00
W 2022 roku niebo zanieczyszczone światłem mieli nad sobą wszyscy Polacy - tak wynika z raportu naukowców z Light Pollution Think Thank, którzy zbadali niebo nad Polską i przygotowali pierwszy tak całościowo ukazujący skalę problemu zanieczyszczenia światłem raport.
Moim gościem jest dr hab. Andrzej Kotarba, prof. Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk. Klimatolog specjalizujący się w problematyce satelitarnych badań atmosfery, szczególnie chmur. Bada także zanieczyszczenie światłem, najchętniej z wykorzystaniem technik satelitarnych.
W podcaście poruszamy wiele wątków, m.in.:
- czym jest zanieczyszczenie światłem?
- dlaczego światło to problem - co nam ludziom robi zanieczyszczenie światłem?
- jak wpływa na faunę i florę?
- czy możemy coś z tym zrobić?
- dlaczego to ważne, żeby chronić obszary „prawdziwej nocy”?
- gdzie jeszcze można w Polsce oglądać nocne niebo?
Dodatkowe informacje:
Raport Light Pollution Think Thank
Jeśli podobają Ci się tematy, które poruszam w podcaście, więcej znajdziesz tu:
Instagram: http://bit.ly/3Vene60
YouTube: http://bit.ly/3iddUR7
TikTok: http://bit.ly/3gDdaob
Realizacja:
Justyna Czyszczoń - redakcja
Irena Suska - audio
P & C Paulina Górska | Varsovia Lab.
#87 | Czy psy i koty mogą jeść wegańsko?
2024-04-24 09:00:00
Coraz więcej z nas z powodów etycznych decyduje się na eliminację mięsa z diety. Nic więc dziwnego, że i właściciele psów i kotów zastanawiają się, czy możliwe jest mieć ciastko i zjeść ciastko - innymi słowy zdrowy zwierzak na diecie wege.
Co na ten temat mówi nauka? Jaka dieta jest najlepsza dla psów, a jaka dla kotów? Jak żywić zwierzaka, żeby w zdrowiu mógł towarzyszyć nam przez lata? Na te pytania odpowiada Agnieszka Cholewiak-Góralczyk, koci i psi zoodietetyk, behawiorysta oraz technik weterynarii, specjalizujący się w dietetyce psów i kotów - zarówno chorych, jak i zdrowych.
Z odcinka dowiesz się też:
- czy fizjologia psów i kotów pozwala im nie jeść mięsa?
- jak dobrze wybierać pokarm dla naszych czworonogów?
- jakim jedzeniem możemy się dzielić z psem, a jakim z kotem?
- czym jest dieta BARF i dla kogo może stanowić opcję?
- czy białko z owadów rozwiąże problem?
Dodatkowe informacje:
Książka Agnieszki: „Nie dla psa (i kota) kiełbasa czyli jak zdrowo karmić swojego zwierzaka”
Jeśli podobają Ci się tematy, które poruszam w podcaście, więcej znajdziesz tu:
Instagram: http://bit.ly/3Vene60
YouTube: http://bit.ly/3iddUR7
TikTok: http://bit.ly/3gDdaob
Realizacja:
Justyna Czyszczoń - redakcja
Mysław - audio
P & C Paulina Górska | Varsovia Lab.
#86 | Rewilding - czym jest zadziczanie i dlaczego go potrzebujemy?
2024-04-17 07:00:00
Stan na dziś: łączna powierzchnia obszarów ściśle chronionych w Polsce wynosi smutne 1.5%. Z powodu odwadniania na cele rolnictwa, upraw leśnych czy rozbudowy infrastruktury, straciliśmy w Polsce 85% powierzchni bagien. Od 20 lat nie powstał ŻADEN nowy park narodowy, a z Czerwonej listy ptaków Polski wynika, że w ostatnich 200 latach wymarło u nas 16 gatunków ptaków, a kolejnych 47 zagrożonych jest wyginięciem.
Nadzieją na zatrzymanie - a poniekąd i odwrócenie - obecnego stanu rzeczy jest rewilding, na polski tłumaczony jako “zdziczanie” lub “zadziczanie”.
O tym, czym jest i na czym polega w przepiękny i wzruszający sposób opowiada Daniel Petryczkiewicz - fotograf, bloger, aktywista, “pasjonat rzeczy małych, dzikich i lokalnych”, jak sam lubi się określać. Daniel współdziała i współpracuje z kolektywami: Siostry Rzeki, Alarm dla Klimatu, Stowarzyszenie Nasz Bóbr, Lasy i Obywatele, publikuje teksty i fotoreportaże o tematyce ekologicznej w Krytyce Politycznej, Magazynie „Pismo” i Dzikim Życiu.
Jest też ambasadorem Małej - niewielkich rozmiarów rzeki, która odegrała wielką rolę w jego życiu, a którą na własne oczy miałam okazję zobaczyć. I której dźwięki wy też będziecie mogli dziś usłyszeć. Zapraszam!
Dodatkowe informacje:
- odcinek podcastu Lepszy Klimat, w którym rozmawiamy o torfowiskach
- odcinek, w którym rozmawiamy o wodzie
- serial Yellowstone, który pojawia się w rozmowie w kontekście wilków
- Daniela możecie znaleźć na Instagramie, Facebooku i YouTubie
Jeśli podobają Ci się tematy, które poruszam w podcaście, więcej znajdziesz tu:
Instagram: http://bit.ly/3Vene60
YouTube: http://bit.ly/3iddUR7
TikTok: http://bit.ly/3gDdaob
Realizacja:
Justyna Czyszczoń - redakcja
Mysław - audio
P & C Paulina Górska | Varsovia Lab.
#85 | Otyłość, Ozempic i przyszłość terapii chorób otyłościowych
2024-04-10 07:00:00
Dane te zatrważają - i powinny. Bo otyłość nie jest wyborem, fanaberią ani efektem lenistwa. Jest chorobą.
Ekspertką w dzisiejszym odcinku jest Alina Kuryłowicz, profesor w Klinice Chorób Wewnętrznych i Gerontokardiologii CMKP Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego im. Profesora Witolda Orłowskiego w Warszawie, specjalizująca się w diagnostyce i leczeniu chorób tarczycy, cukrzycy i otyłości.
Rozmawiamy o tym, czym jest otyłość? Skąd się bierze? Jak (i czym?) się ją leczy? A także o tym i jak to się stało, że geny, które pomagały naszym przodkom, obróciły się przeciwko nam.
Z odcinka dowiesz się też:
- dlaczego niektórzy przybierają na wadze, a inni nie?
- jakie czynniki sprzyjają rozwojowi otyłości?
- czy pewne otyłości są bardziej groźne niż inne?
- czy BMI jest wiarygodnym sposobem diagnostyki otyłości?
- czy osoby o prawidłowej masie ciała mogą być otyłe?
- jak działają leki na otyłość?
- czym jest Ozempic i zjawisko zwane „ozempic face”?
- ile kosztuje nas (dosłownie i w przenośni) leczenie otyłości?
- gdzie szukać pomocy?
- odcinek podcastu Lepszy Klimat, w którym rozmawiamy o głodówce
- wspomniany przez gościnię program KOS-BMI 30 PLUS
Instagram: http://bit.ly/3Vene60
YouTube: http://bit.ly/3iddUR7
TikTok: http://bit.ly/3gDdaob
Realizacja:
Justyna Czyszczoń - redakcja
Irena Suska - montaż
P & C Paulina Górska | Varsovia Lab.
#84 | Jak kształtować nowe nawyki i jak pozbywać się starych? O neuromarketingu, mózgu i jego plastyczności z dr Alicją Puścian
2024-04-03 07:00:00
W dzisiejszym świecie to, jak działa mózg, badają i wykorzystują nie tylko lekarze - także marketerów interesują mechanizmy stojące za tym, co dzieje się w naszych mózgach, kiedy kupujemy, co wpływa na nasze decyzje zakupowe i jak można je kontrolować.
“Istnieje nawet specjalna działka neuroekonomii - neuromarketing - który stosują już wszystkie większe firmy” - mówi gościni dzisiejszego odcinka, dr Alicja Puścian - neuronaukowczyni, popularyzatorka nauki, ambasadorka Polsko-Amerykańskiej Komisji Fulbrighta, obecnie związana z Instytutem Nenckiego Polskiej Akademii Nauk, gdzie prowadzi interdyscyplinarne badania z pogranicza neurobiologii, psychologii i analizy behawioralnej oraz rozwija nową ścieżkę badawczą w dziedzinie neuroekonomii.
Rozmawiamy o plastyczności i zdolnościach adaptacyjnych mózgów; o tym, czy możemy kształtować i ćwiczyć własne mózgi, ale też o sile nawyków i pozytywnego myślenia, co jest szczególnie istotne w walce o (lepszy) klimat.
Z odcinka dowiesz się też:
- czy mózgi denialistów klimatycznych różnią się od mózgów aktywistów?
- co się dzieje w naszych mózgach, gdy kupujemy rzeczy, które sprawiają nam przyjemność i jak marketerzy wykorzystują te procesy, by sprzedać nam więcej?
- jak powstają nawyki i dlaczego tak trudno je zmieniać?
- jak wydostać się z baniek informacyjnych?
Dodatkowe informacje:
Wspomniana przez Paulinę książka “Świat na Rozdrożu”
Jeśli podobają Ci się tematy, które poruszam w podcaście, więcej znajdziesz tu:
Instagram: http://bit.ly/3Vene60
YouTube: http://bit.ly/3iddUR7
TikTok: http://bit.ly/3gDdaob
Realizacja:
Justyna Czyszczoń - redakcja
Irena Suska - montaż
P & C Paulina Górska | Varsovia Lab.
#83 | Jak jeść więcej strączków i nie cierpieć?
2024-03-27 07:00:00
W Polsce w skali roku jemy kilkanaście razy mniej strączków, niż powinniśmy w ramach zdrowej, zrównoważonej diety. To duża strata, bo nasiona roślin strączkowych są nie tylko świetnym źródłem roślinnego białka, korzystnie wpływają na nasze ciała (chociażby regulując pracę jelit i łagodząc stany zapalne); są też tanie, a ich uprawa przyjazna planecie.
Dlaczego więc jemy ich tak mało? Jeden z powodów to… obawy przed wzdęciami, gazami i innymi dolegliwościami ze strony jelit, z którymi strączki są powszechnie kojarzone.
A jak zatem jeść strączki i nie cierpieć? O tym opowiada Agata Szczebyło, edukatorka żywieniowa, doktor nauk rolniczych specjalizująca się w zrównoważonej konsumpcji żywności człowieka oraz twórczyni projektu edukacyjnego Be Strąk, która - jak sama mówi - “strączki kocha miłością wielką”.
Rozmawiamy o tym, co sprawia, że strączki zasługują na miano “superfoods”; ile i jak często powinniśmy je jeść, czy strączki z puszek są niezdrowe oraz co zrobić z wodą po ich gotowaniu ;-)
Dodatkowe informacje:
Projekt edukacyjny Be Strąk
Program edukacyjny Dieta przyjazna planecie
Chcesz głębiej wgryźć się w temat strączków? - gościni poleca kilka ciekawych publikacji:
- Ban na Bisfenol A w produktach przeznaczonych do kontaktu z żywnością - projekt rozporządzenia
- Nowe stanowisko EFSA w sprawie bisfenolu A
- Większe uczucie sytości dzięki strączkowym - badanie
- Nasiona roślin strączkowych, błonnik i mikrobiota - więcej informacji
- 19 badań o właściwościach zdrowotnych zebranych na stronie www.bestrak.pl
Jeśli podobają Ci się tematy, które poruszam w podcaście, więcej znajdziesz tu:
Instagram: http://bit.ly/3Vene60
YouTube: http://bit.ly/3iddUR7
TikTok: http://bit.ly/3gDdaob
Realizacja:
Justyna Czyszczoń - redakcja
Irena Suska - montaż
P & C Paulina Górska | Varsovia Lab.
#82 | Wilki: jak kochają, tworzą rodziny, polują i czy naprawdę są zagrożeniem dla człowieka?
2024-03-20 07:00:00
“Wilk ludojad”, “pies zagryziony przez wilki”, “wilki wróciły - strzeżcie się” - wyłaniający się z nagłówków gazet (ale i bajek czy legend) wilk jest spragnioną krwi bestią, której należy się bać lub - jeśli jesteśmy w stanie - pozbyć się na zawsze.
A jak jest naprawdę? Czy wilki są tak groźne, jak maluje je popkultura i ludzka wyobraźnia?
Wilkom warto przyjrzeć się im z innej perspektywy - przekonuje gość dzisiejszego odcinka, dr Korneliusz Kurek, pracownik Mazurskiego Centrum Bioróżnorodności i Edukacji KUMAK Wydziału Biologii UW, edukator i biolog środowiskowy zajmujący się ekologią zwierząt.
Rozmawiamy o losach pewnej kulawej wilczycy, grze o tron w wilczym wydaniu, tropach w lesie i o tym, dlaczego „problemom” z wilkami najczęściej winni jesteśmy… my sami.
Spojler alert: istnieje spore ryzyko, że po przesłuchaniu tego odcinka na wilki spojrzycie zupełnie innymi oczami ;-)
Z odcinka dowiesz się też:
- jak bada się wilki?
- co wilki wnoszą do ekosystemu lasu i co by było, gdyby ich zabrakło?
- czy to prawda, że wilki dobiegają się w pary na całe życie?
- czy obecnie widujemy więcej wilków niż wcześniej i co mają z tym wspólnego social media?
- dlaczego takie kraje jak Norwegia i Szwecja decydują się na odstrzał wilków?
Jeśli podobają Ci się tematy, które poruszam w podcaście, więcej znajdziesz tu:
Instagram: http://bit.ly/3Vene60
YouTube: http://bit.ly/3iddUR7
TikTok: http://bit.ly/3gDdaob
Realizacja:
Justyna Czyszczoń - redakcja
Irena Suska - montaż
P & C Paulina Górska | Varsovia Lab.
#81 | Czy koty powinny pozostać w domach? “Zabijają setki milionów ssaków i ptaków”.
2024-03-13 07:00:00
Naukowcy szacują, że co roku w Polsce ofiarą kotów pada 631 mln ssaków i niemal 144 mln ptaków! A to niestety nie jedyne konsekwencje wypuszczania ich samopas…
Rozmawiamy o tym, co grozi kotom wychodzącym swobodnie, czy wypuszczanie kota jest dla jego dobrostanu konieczne oraz o tym, jak być świadomym właścicielem kota.
Z odcinka dowiesz się też:
- jak być świadomym właścicielem kota?
- czy kot musi polować?
- jak zaadaptować dom, by spełniał kocie potrzeby?
- dlaczego koty nazywamy dziś gatunkiem inwazyjnym (i czy to źle?)
Książka Agnieszki: „Nie dla psa (i kota) kiełbasa czyli jak zdrowo karmić swojego zwierzaka”
Fundacja Surowe Kotki i Psy
Jeśli podobają Ci się tematy, które poruszam w podcaście, więcej znajdziesz tu:
Instagram: http://bit.ly/3Vene60
YouTube: http://bit.ly/3iddUR7
TikTok: http://bit.ly/3gDdaob
Realizacja:
Justyna Czyszczoń - redakcja
Irena Suska - montaż
P & C Paulina Górska | Varsovia Lab.