Wszechnica.org.pl - Nauka
„Wszechnica.org.pl - Nauka” to baza wykładów zrealizowanych we współpracy z prestiżowymi instytucjami naukowymi. Wśród naszych partnerów znajdują się m.in. Festiwal Nauki w Warszawie, Muzeum Ziemi PAN, Kampus Ochota UW, Instytut Biologii Doświadczalnej im. Nenckiego PAN oraz kawiarnie naukowe. Wszechnica.org.pl nagrywa też własne rozmowy z ludźmi nauki. Projekt realizowany jest przez Fundację Wspomagania Wsi. Do korzystania z naszego serwisu zapraszamy wszystkich, którzy cenią sobie rzetelną wiedzę oraz ciekawe dyskusje. Zapraszamy też na nasz drugi kanał "Wszechnica.org.pl - Historia".
Pokazujemy po 10 odcinków na stronie. Skocz do strony:
123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142434445464748495051525354555657585960616263646566676869707172737475767778798081
378. Rolnictwo węglowe – czyli rolnictwo na miarę wyzwań XXI wieku - dr hab. Jerzy Kozyra
2023-02-07 10:26:33
Podczas seminarium zostanie przedstawione pojęcie „rolnictwo węglowe” jako koncepcja przechwytywania i magazynowania węgla w glebach rolnych, w biomasie nadziemnej i podziemnej roślin oraz ograniczania emisji gazów cieplarnianych do atmosfery w wyniku uprawy i stosowania środków produkcji.
W referacie dr hab. Jerzy Kozyra odpowie na pytanie, jaki jest potencjał ograniczenia emisji gazów cieplarnianych z rolnictwa, jaki potencjał sekwestracji węgla oraz spróbuje sprecyzować kierunki rozwoju rolnictwa wobec wyzwań klimatycznych i polityki UE w tym zakresie.
Seminarium Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk
Znajdź nas:
https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/
#irwirpan
Podczas seminarium zostanie przedstawione pojęcie „rolnictwo węglowe” jako koncepcja przechwytywania i magazynowania węgla w glebach rolnych, w biomasie nadziemnej i podziemnej roślin oraz ograniczania emisji gazów cieplarnianych do atmosfery w wyniku uprawy i stosowania środków produkcji.
W referacie dr hab. Jerzy Kozyra odpowie na pytanie, jaki jest potencjał ograniczenia emisji gazów cieplarnianych z rolnictwa, jaki potencjał sekwestracji węgla oraz spróbuje sprecyzować kierunki rozwoju rolnictwa wobec wyzwań klimatycznych i polityki UE w tym zakresie.
Seminarium Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk
Znajdź nas:
https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/
#irwirpan
377. Rok w lesie - luty. Drobny powiew wiosny - Bartosz Popczyński
2023-02-06 15:10:07
Wykład zorganizowany w ramach cyklu Spotkań z Przyrodą - Rok w lesie [10 lutego 2021 r.]
https://wszechnica.org.pl/wyklad/rok-w-lesie-luty-drobny-powiew-wiosny/
Bartosz Popczyński - przyrodnik, leśnik z wykształcenia i pasji, edukator w Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej Lasów Miejskich w Warszawie
Drobny powiew wiosny. Za oknem w pełni zima. Prowadzący przypomniał i wyjaśnił różne powiedzenia ludowe dotyczące tego miesiąca:
"Gdy w lutym mróz mocno trzyma, będzie krótka zima",
"W lutym śnieg i mróz stały czynią w lecie upały"
Wykładowca zwrócił uwagę jak istotny i dobry dla przyrody jest zimowy mróz. Zima często utrudnia nam życie, możemy nie lubić skrobania samochodów czy konieczności odśnieżania dróg, ale dla przyrody i lasów to dobra rzecz - taki mamy klimat. Wiosna zawita do nas w swoim czasie.
"Po świętej Agacie (5.020 widać muchy w chacie" - znak, że powoli idzie wiosna i muchy się przebudzają
"Na świętego Walentego (14.02) mróz, chowaj sanie, szykuj wóz"
Pojawiają się sople. Nie tylko przy dachach czy rynnach, ale też na drzewach, na gałązkach. W lutym słońce, które się pojawia niesie ze sobą już więcej energii cieplnej niż słońce które świeci w styczniu. To taki drobny powiew wiosny. W ciągu dnia w lutym różnice między temperaturami w ciągu dnia, a w ciągu nocy potrafią się bardzo różnić. Takie wahania temperatur powodują powstawanie sopli.
Nazwa luty, pokazuje że jest to miesiąc ostry, trudny. W świecie roślin po grudniowym i styczniowym uśpieniu, powoli widać że idzie wiosna.
Pierwszą oznaką są kwiaty leszczyny, które właśnie zaczną zaraz pylić na żółto. Pojawiają się też małe białe kwiatki - śnieżyczka przebiśnieg, śnieżyca wiosenna. W świecie zwierząt w lutym też już powoli czuć powiew wiosny.
Zwierzęta jeleniowate zrzucają swoje poroża. Można więc w lutym ruszyć do lasu na poszukiwania skarbu. Powoli można obserwować grupy (rudle) saren szukające pożywienia na łąkach i polach.
Bartosz Popczyński opowiedział też o wilkach, rysiach i lisach. Powoli zaczyna się czas poszukiwania par. Powoli zaczynają za sobą biegać wiewiórki i kuny. Z wykładu trochę dowiemy się tez o zajęczych zalotach.
W lutym do karmników przylatują sikorki bogatki i sikorki modraszki. Czasem spotkać można dzwońce. W lutym nadal jeszcze staramy się dokarmiać ptaki żeby łatwiej było im przetrwać zimę.
O tym jak to robić można posłuchać tu: https://www.youtube.com/live/N8W5qfmwvKM
Znajdź nas:
https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/
#spotkaniazprzyroda #rokwlesie
Wykład zorganizowany w ramach cyklu Spotkań z Przyrodą - Rok w lesie [10 lutego 2021 r.]
https://wszechnica.org.pl/wyklad/rok-w-lesie-luty-drobny-powiew-wiosny/
Bartosz Popczyński - przyrodnik, leśnik z wykształcenia i pasji, edukator w Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej Lasów Miejskich w Warszawie
Drobny powiew wiosny. Za oknem w pełni zima. Prowadzący przypomniał i wyjaśnił różne powiedzenia ludowe dotyczące tego miesiąca:
"Gdy w lutym mróz mocno trzyma, będzie krótka zima",
"W lutym śnieg i mróz stały czynią w lecie upały"
Wykładowca zwrócił uwagę jak istotny i dobry dla przyrody jest zimowy mróz. Zima często utrudnia nam życie, możemy nie lubić skrobania samochodów czy konieczności odśnieżania dróg, ale dla przyrody i lasów to dobra rzecz - taki mamy klimat. Wiosna zawita do nas w swoim czasie.
"Po świętej Agacie (5.020 widać muchy w chacie" - znak, że powoli idzie wiosna i muchy się przebudzają
"Na świętego Walentego (14.02) mróz, chowaj sanie, szykuj wóz"
Pojawiają się sople. Nie tylko przy dachach czy rynnach, ale też na drzewach, na gałązkach. W lutym słońce, które się pojawia niesie ze sobą już więcej energii cieplnej niż słońce które świeci w styczniu. To taki drobny powiew wiosny. W ciągu dnia w lutym różnice między temperaturami w ciągu dnia, a w ciągu nocy potrafią się bardzo różnić. Takie wahania temperatur powodują powstawanie sopli.
Nazwa luty, pokazuje że jest to miesiąc ostry, trudny. W świecie roślin po grudniowym i styczniowym uśpieniu, powoli widać że idzie wiosna.
Pierwszą oznaką są kwiaty leszczyny, które właśnie zaczną zaraz pylić na żółto. Pojawiają się też małe białe kwiatki - śnieżyczka przebiśnieg, śnieżyca wiosenna. W świecie zwierząt w lutym też już powoli czuć powiew wiosny.
Zwierzęta jeleniowate zrzucają swoje poroża. Można więc w lutym ruszyć do lasu na poszukiwania skarbu. Powoli można obserwować grupy (rudle) saren szukające pożywienia na łąkach i polach.
Bartosz Popczyński opowiedział też o wilkach, rysiach i lisach. Powoli zaczyna się czas poszukiwania par. Powoli zaczynają za sobą biegać wiewiórki i kuny. Z wykładu trochę dowiemy się tez o zajęczych zalotach.
W lutym do karmników przylatują sikorki bogatki i sikorki modraszki. Czasem spotkać można dzwońce. W lutym nadal jeszcze staramy się dokarmiać ptaki żeby łatwiej było im przetrwać zimę.
O tym jak to robić można posłuchać tu: https://www.youtube.com/live/N8W5qfmwvKM
Znajdź nas:
https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/
#spotkaniazprzyroda #rokwlesie
376. Reszty nie trzeba - dr Łukasz Rajkowski
2023-02-04 12:21:57
Zapraszamy na kolejny wykład w ramach wydarzenia „Maraton wykładową z Deltą”, podczas którego można usłyszeć o informatyce, matematyce, fizyce oraz astronomii.
dr Łukasz Rajkowski - Wydział Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytetu Warszawskiego
Materiał dostępny dzięki współpracy z czasopismem Delta
http://www.deltami.edu.pl/
https://www.facebook.com/Delta.czasopismo
Znajdź nas:
https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/
Zapraszamy na kolejny wykład w ramach wydarzenia „Maraton wykładową z Deltą”, podczas którego można usłyszeć o informatyce, matematyce, fizyce oraz astronomii.
dr Łukasz Rajkowski - Wydział Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytetu Warszawskiego
Materiał dostępny dzięki współpracy z czasopismem Delta
http://www.deltami.edu.pl/
https://www.facebook.com/Delta.czasopismo
Znajdź nas:
https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/
375. Gatunki narażone na wyginięcie cz.III - Bartosz Popczyński
2023-02-03 10:11:35
To już przedostatnie spotkanie z gatunkami narażonymi na wyginięcie. Tym razem skupimy się przede wszystkim na ptakach wodnych, ale nie zabraknie również takich osobliwości jak derkacza czy turkawki. Serdecznie zapraszamy do wysłuchania kolejnej części spotkania z Czerwoną księgą zwierząt!
Znajdź nas:
https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/
To już przedostatnie spotkanie z gatunkami narażonymi na wyginięcie. Tym razem skupimy się przede wszystkim na ptakach wodnych, ale nie zabraknie również takich osobliwości jak derkacza czy turkawki. Serdecznie zapraszamy do wysłuchania kolejnej części spotkania z Czerwoną księgą zwierząt!
Znajdź nas:
https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/
374. Bagno wciąga - prof. dr hab. Andrzej Kozłowski
2023-02-02 17:16:58
Wykład prof. dr. hab. Andrzeja Kozłowskiego, wygłoszony 24 września 2014, podczas XVIII Festiwalu Nauki w Warszawie
W Polsce jest 44 300 km2 mokradeł (14% powierzchni kraju), mieści się w nich co najmniej 50 mld m3 wody. Krajobraz bagien bywa niezwykły, rzec można „wciągający”. Rozważymy, dlaczego powstają, jaki mają wpływ na klimat, roślinność, zwierzęta i powodzie, odkryjemy ich uroki krajobrazowe. Jak powstaje bagno?
Aby powstało bagno, musimy mieć zagłębienie (rynna, niecka) i nieprzepuszczalne podłoże. W tym miejscu zbiera się woda, w której pojawia się, a następnie wegetuje roślinność, wiatr nawiewa pył i piasek. Ił i muł wymieszane w galaretowatą materią organiczną tworzą właśnie grząskie podłoże, po którym nie da się chodzić. Bagna powstają również w obniżeniach między wydmami.
Tworzenie się mokradeł to proces znikania otwartych zbiorników wodnych, który rozpoczyna się od brzegu. Zarastanie to może być przyspieszone upadaniem do wody obumarłych drzew. Zbiorniki wodne mają też tendencje do dzielenia się na mniejsze, co przyspiesza proces zarastania. Po pływającej roślinności pojawia się roślinność silnie ukorzeniona, a następnie rozrastają się mchy. Później pojawiają się drzewa - olchy, osiki, brzozy, później również drzewa iglaste. Często zdarza się, że z nagromadzenia organicznej materii z obumarłych roślin i alg powstają torfowiska. Torf był kiedyś eksploatowany w celach budowlanych i opałowych.
https://wszechnica.org.pl/wyklad/bagno-wciaga-wyklad-prof-andrzeja-kozlowskiego/
***
Prof. dr hab. Andrzej Kozłowski Wydział Geologii Uniwersytetu Warszawskiego, Wydział Nauk Ścisłych i Nauk o Ziemi Polskiej Akademii Nauk
Znajdź nas:
https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/
Wykład prof. dr. hab. Andrzeja Kozłowskiego, wygłoszony 24 września 2014, podczas XVIII Festiwalu Nauki w Warszawie
W Polsce jest 44 300 km2 mokradeł (14% powierzchni kraju), mieści się w nich co najmniej 50 mld m3 wody. Krajobraz bagien bywa niezwykły, rzec można „wciągający”. Rozważymy, dlaczego powstają, jaki mają wpływ na klimat, roślinność, zwierzęta i powodzie, odkryjemy ich uroki krajobrazowe. Jak powstaje bagno?
Aby powstało bagno, musimy mieć zagłębienie (rynna, niecka) i nieprzepuszczalne podłoże. W tym miejscu zbiera się woda, w której pojawia się, a następnie wegetuje roślinność, wiatr nawiewa pył i piasek. Ił i muł wymieszane w galaretowatą materią organiczną tworzą właśnie grząskie podłoże, po którym nie da się chodzić. Bagna powstają również w obniżeniach między wydmami.
Tworzenie się mokradeł to proces znikania otwartych zbiorników wodnych, który rozpoczyna się od brzegu. Zarastanie to może być przyspieszone upadaniem do wody obumarłych drzew. Zbiorniki wodne mają też tendencje do dzielenia się na mniejsze, co przyspiesza proces zarastania. Po pływającej roślinności pojawia się roślinność silnie ukorzeniona, a następnie rozrastają się mchy. Później pojawiają się drzewa - olchy, osiki, brzozy, później również drzewa iglaste. Często zdarza się, że z nagromadzenia organicznej materii z obumarłych roślin i alg powstają torfowiska. Torf był kiedyś eksploatowany w celach budowlanych i opałowych.
https://wszechnica.org.pl/wyklad/bagno-wciaga-wyklad-prof-andrzeja-kozlowskiego/
***
Prof. dr hab. Andrzej Kozłowski Wydział Geologii Uniwersytetu Warszawskiego, Wydział Nauk Ścisłych i Nauk o Ziemi Polskiej Akademii Nauk
Znajdź nas:
https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/
373. Rok w lesie - styczeń. Styczeń mrozi, lipiec skwarem grozi - Bartosz Popczyński
2023-01-26 14:17:23
Wykład z cyklu "Rok w lesie" zorganizowany w ramach Spotkań z przyrodą prowadzonych przez Bartosza Popczyńskiego [styczeń 2021 r.]
Styczeń to miesiąc który uchodzi za najzimniejszy, najbardziej zimowy. Możliwe że nazwa styczeń wzięła się od styku "starego" roku z "nowym" rokiem. Ile prawdy w powiedzeniach:
"Gdy styczeń jasny i biały, w lecie bywają upały"
"Kiedy styczeń najostrzejszy, tedy roczek najpłodniejszy"?
Styczeń daje nam nadzieję - dni powoli stają się dłuższe. Słońca jest trochę więcej niż w grudniu. Dla przyrody dobrze, gdy w styczniu pojawi się mróz. Bartosz Popczyński opowiedział jak wygląda las w styczniu. Opowiedział o koronach drzew i gałęziach przykrytych śniegiem. Pokazał na zdjęciach tzw. "listwę mrozową", czyli drzewa pęknięte od mrozu i zasklepione kallusem. Opowiedział o jemiole, o jadalnych grzybach zimowych - boczniakach, płomiennicach zimowych, uszakach bzowych.
Ze zwierząt Bartosz Popczyński opowiedział o ptakach z rodziny kurowatych (jarząbkach, kwiczołach i cietrzewiach). W styczniu możemy zaobserwować w Polsce takie ptaki, które na co dzień u nas nie występują. Ptaki które przylatują wtedy gdy na północy robi się naprawdę zimno. I kiedy na północy warunki są niesprzyjające do polowania i zdobywania pożywienia, to przenoszą się do nas. Mowa tu np. o jemiołuszce zwyczajnej, czeczotce zwyczajnej, makolągwie żółtodziobej, gilach, śniegułach, czy myszołowach włochatych. Mocniejsze mrozy dają szansę na zobaczenie prawdziwych rzadkości ornitologicznych - puchacza śnieżnego czy sowę jarzębatą. Podczas wykładu można posłuchać też o zimowych zwyczajach ptaków bardzo często spotykanych w Polsce. Bartosz Popczyński opowiedział jak z mrozem radzą sobie raniuszki i rudziki.
Łosie w styczniu często wychodzą na drogi, które w tym czasie są posypane sola. Sól oczywiście jest też wykładana w paśnikach, ale łosie zdecydowanie mniej chętnie z nich korzystają niż sarny, jelenie czy dziki. Częstym widokiem w styczniu są też sarny, jelenie i daniele, które poruszają się w grupach. Watahy dzików w styczniu też nie są wyjątkowo rzadkim zjawiskiem. Podróżują w poszukiwaniu jedzenia.
Wykładowca zaczął też opowiadać o tropach zwierząt. Więcej na ten temat można wysłuchać w oddzielnych wszechnicowych wykładach: Tropy i ślady cz.I i Tropy i ślady cz.II
Popczyński opowiedział też trochę o płazach (salamandrach czy żabach) wychodzących czasem ze swoich kryjówek w cieplejsze dni.
Bartosz Popczyński - przyrodnik, leśnik z wykształcenia i pasji, edukator w Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej Lasów Miejskich w Warszawie
Polecamy też inne wykłady Bartosza Popczyńskiego z cyklu Spotkania z przyrodą
Znajdź nas:
https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/
#spotkaniazprzyroda #rokwlesie
Wykład z cyklu "Rok w lesie" zorganizowany w ramach Spotkań z przyrodą prowadzonych przez Bartosza Popczyńskiego [styczeń 2021 r.]
Styczeń to miesiąc który uchodzi za najzimniejszy, najbardziej zimowy. Możliwe że nazwa styczeń wzięła się od styku "starego" roku z "nowym" rokiem. Ile prawdy w powiedzeniach:
"Gdy styczeń jasny i biały, w lecie bywają upały"
"Kiedy styczeń najostrzejszy, tedy roczek najpłodniejszy"?
Styczeń daje nam nadzieję - dni powoli stają się dłuższe. Słońca jest trochę więcej niż w grudniu. Dla przyrody dobrze, gdy w styczniu pojawi się mróz. Bartosz Popczyński opowiedział jak wygląda las w styczniu. Opowiedział o koronach drzew i gałęziach przykrytych śniegiem. Pokazał na zdjęciach tzw. "listwę mrozową", czyli drzewa pęknięte od mrozu i zasklepione kallusem. Opowiedział o jemiole, o jadalnych grzybach zimowych - boczniakach, płomiennicach zimowych, uszakach bzowych.
Ze zwierząt Bartosz Popczyński opowiedział o ptakach z rodziny kurowatych (jarząbkach, kwiczołach i cietrzewiach). W styczniu możemy zaobserwować w Polsce takie ptaki, które na co dzień u nas nie występują. Ptaki które przylatują wtedy gdy na północy robi się naprawdę zimno. I kiedy na północy warunki są niesprzyjające do polowania i zdobywania pożywienia, to przenoszą się do nas. Mowa tu np. o jemiołuszce zwyczajnej, czeczotce zwyczajnej, makolągwie żółtodziobej, gilach, śniegułach, czy myszołowach włochatych. Mocniejsze mrozy dają szansę na zobaczenie prawdziwych rzadkości ornitologicznych - puchacza śnieżnego czy sowę jarzębatą. Podczas wykładu można posłuchać też o zimowych zwyczajach ptaków bardzo często spotykanych w Polsce. Bartosz Popczyński opowiedział jak z mrozem radzą sobie raniuszki i rudziki.
Łosie w styczniu często wychodzą na drogi, które w tym czasie są posypane sola. Sól oczywiście jest też wykładana w paśnikach, ale łosie zdecydowanie mniej chętnie z nich korzystają niż sarny, jelenie czy dziki. Częstym widokiem w styczniu są też sarny, jelenie i daniele, które poruszają się w grupach. Watahy dzików w styczniu też nie są wyjątkowo rzadkim zjawiskiem. Podróżują w poszukiwaniu jedzenia.
Wykładowca zaczął też opowiadać o tropach zwierząt. Więcej na ten temat można wysłuchać w oddzielnych wszechnicowych wykładach: Tropy i ślady cz.I i Tropy i ślady cz.II
Popczyński opowiedział też trochę o płazach (salamandrach czy żabach) wychodzących czasem ze swoich kryjówek w cieplejsze dni.
Bartosz Popczyński - przyrodnik, leśnik z wykształcenia i pasji, edukator w Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej Lasów Miejskich w Warszawie
Polecamy też inne wykłady Bartosza Popczyńskiego z cyklu Spotkania z przyrodą
Znajdź nas:
https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/
#spotkaniazprzyroda #rokwlesie
372. Czego, jak i po co uczą się niemowlęta i małe dzieci? - prof. dr hab. Ewa Haman i dr hab. Przemysław Tomalski
2023-01-25 10:36:20
Czego, jak i po co uczą się niemowlęta i małe dzieci? - rozmawiają prof. dr hab. Ewa Haman i dr hab. Przemysław Tomalski, czerwiec 2022 r., Fundacja Wspomagania Wsi
Już od pierwszych swoich dni wykonują ogromną pracę. „- Dzieci nie umieją się powstrzymać przed uczeniem” – jak powiedziała prof. Ewa Haman. Nawet w brzuchu u mamy przetwarzają bodźce z zewnątrz i się uczą (np. melodii ojczystego języka). Niemowlęta w pierwszych miesiącach mają niewielką kontrolę nad swoim ciałem, mają mały repertuar reakcji i nie są nam w stanie odpowiedzieć słowami (zajmie im to wiele miesięcy, żeby nam coś powiedzieć pełnymi zdaniami). Często trochę rodzicom zajmuje domyślenie się o czym płacze ich dziecko, na „jaką melodię” – czy to melodia głodu, zmęczenia itd. ”
– Jesteśmy przekonani jak fascynująco aktywne w zakresie uczenia się i zdobywania wiedzy są noworodki, niemowlęta i małe dzieci. I jak bardzo dużo jesteśmy już w stanie powiedzieć o tym jak ta wiedza jest nabywana. Niemowlak to osoba o dużych możliwościach uczenia się i bardzo skromnym repertuarze zachowań, które pozwalają mu komunikować otoczeniu tą wiedzę” – mówi dr hab. Przemysław Tomalski. Psychologowie różnymi skomplikowanymi metodami (badając aktywność mózgu, ruchy oczu, prędkość ssania smoczka, pracę serca) badają jak uczą się dzieci i jak rozwija się ich mózg.
Ciało niemowląt bardzo szybko rośnie i się zmienia (nagle umieją się przeturlać, coś złapać, usiąść, stanąć, zrobić krok). Nowe możliwości za każdym razem całkowicie zmieniają im świat – uczą się przenoszenia uwagi, nawiązywania kontaktu, itd.
Po drodze, ucząc się, dzieci ponoszą całe mnóstwo porażek. Bez przerwy próbują, ponoszą porażkę, próbują ponownie, i ponownie. A my z zachwytem i podziwem ich w tych porażkach i mozolnym uczeniu wspieramy. To wsparcie w procesie uczenia się, towarzyszenie w porażkach, jest dla nas wszystkich naturalne w pierwszych latach życia dziecka. Wielka szkoda, że w późniejszych etapach rozwoju to przepiękne podejście do nauki i popełnianych błędów zanika i u starszych dzieci porażki zaczynamy traktować zupełnie inaczej. A to przecież konieczność i naturalny proces zdobywania wiedzy. Największa część rozumienia i zdobywania wiedzy o świecie przez malutkie dzieci, opiera się na ich własnej aktywności. Niemowlęta są w dużej mierze samosterowne jeśli chodzi o uczenie się. Same organizują sobie poznawanie świata i zdobywanie wiedzy. Rolą opiekunów jest tak wspierać i tak kształtować otaczające je środowisko żeby miały okazje aktywnie doświadczać, próbować i odkrywać. Radość z robienia nowych rzeczy jest kluczowa. Przyjemność z tego, że robimy coś nowego.
Jak możemy sami w domu to środowisko małych dzieci wzbogacać? Jedną z takich wzbogacających czynności jest zabawa z dzieckiem. Taka zabawa, w której jest dużo mowy, a właściwie dialogu. Zabawa, gdzie dorosły podąża za ciekawością dziecka, towarzyszy i komentuje to co się dookoła dzieje. Dialogowanie z dzieckiem warto wykorzystywać w interakcjach, zabawach, codziennych sytuacjach już u bardzo małych dzieci, już w pierwszych tygodniach życia.
Doskonałym narzędziem do rozwijającej zabawy i rozmów są książeczki (nawet takie obrazkowe, bez tekstu). Opowiadane przez opiekuna poszerzają zakres słyszanych i rozumianych słów. Wspólne oglądanie książeczek uczy skupiania uwagi na konkretnych elementach ilustracji o których opowiadamy, przenoszenia uwagi z jednego elementu na drugi, podążania za palcem rodzica, zabaw w szukanie szczegółów na ilustracji, szukanie różnic i podobieństw, itd. Książeczki są bardzo wygodnym pretekstem do rozmów na nowe tematy.
Znajdź nas:
https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/
Czego, jak i po co uczą się niemowlęta i małe dzieci? - rozmawiają prof. dr hab. Ewa Haman i dr hab. Przemysław Tomalski, czerwiec 2022 r., Fundacja Wspomagania Wsi
Już od pierwszych swoich dni wykonują ogromną pracę. „- Dzieci nie umieją się powstrzymać przed uczeniem” – jak powiedziała prof. Ewa Haman. Nawet w brzuchu u mamy przetwarzają bodźce z zewnątrz i się uczą (np. melodii ojczystego języka). Niemowlęta w pierwszych miesiącach mają niewielką kontrolę nad swoim ciałem, mają mały repertuar reakcji i nie są nam w stanie odpowiedzieć słowami (zajmie im to wiele miesięcy, żeby nam coś powiedzieć pełnymi zdaniami). Często trochę rodzicom zajmuje domyślenie się o czym płacze ich dziecko, na „jaką melodię” – czy to melodia głodu, zmęczenia itd. ”
– Jesteśmy przekonani jak fascynująco aktywne w zakresie uczenia się i zdobywania wiedzy są noworodki, niemowlęta i małe dzieci. I jak bardzo dużo jesteśmy już w stanie powiedzieć o tym jak ta wiedza jest nabywana. Niemowlak to osoba o dużych możliwościach uczenia się i bardzo skromnym repertuarze zachowań, które pozwalają mu komunikować otoczeniu tą wiedzę” – mówi dr hab. Przemysław Tomalski. Psychologowie różnymi skomplikowanymi metodami (badając aktywność mózgu, ruchy oczu, prędkość ssania smoczka, pracę serca) badają jak uczą się dzieci i jak rozwija się ich mózg.
Ciało niemowląt bardzo szybko rośnie i się zmienia (nagle umieją się przeturlać, coś złapać, usiąść, stanąć, zrobić krok). Nowe możliwości za każdym razem całkowicie zmieniają im świat – uczą się przenoszenia uwagi, nawiązywania kontaktu, itd.
Po drodze, ucząc się, dzieci ponoszą całe mnóstwo porażek. Bez przerwy próbują, ponoszą porażkę, próbują ponownie, i ponownie. A my z zachwytem i podziwem ich w tych porażkach i mozolnym uczeniu wspieramy. To wsparcie w procesie uczenia się, towarzyszenie w porażkach, jest dla nas wszystkich naturalne w pierwszych latach życia dziecka. Wielka szkoda, że w późniejszych etapach rozwoju to przepiękne podejście do nauki i popełnianych błędów zanika i u starszych dzieci porażki zaczynamy traktować zupełnie inaczej. A to przecież konieczność i naturalny proces zdobywania wiedzy. Największa część rozumienia i zdobywania wiedzy o świecie przez malutkie dzieci, opiera się na ich własnej aktywności. Niemowlęta są w dużej mierze samosterowne jeśli chodzi o uczenie się. Same organizują sobie poznawanie świata i zdobywanie wiedzy. Rolą opiekunów jest tak wspierać i tak kształtować otaczające je środowisko żeby miały okazje aktywnie doświadczać, próbować i odkrywać. Radość z robienia nowych rzeczy jest kluczowa. Przyjemność z tego, że robimy coś nowego.
Jak możemy sami w domu to środowisko małych dzieci wzbogacać? Jedną z takich wzbogacających czynności jest zabawa z dzieckiem. Taka zabawa, w której jest dużo mowy, a właściwie dialogu. Zabawa, gdzie dorosły podąża za ciekawością dziecka, towarzyszy i komentuje to co się dookoła dzieje. Dialogowanie z dzieckiem warto wykorzystywać w interakcjach, zabawach, codziennych sytuacjach już u bardzo małych dzieci, już w pierwszych tygodniach życia.
Doskonałym narzędziem do rozwijającej zabawy i rozmów są książeczki (nawet takie obrazkowe, bez tekstu). Opowiadane przez opiekuna poszerzają zakres słyszanych i rozumianych słów. Wspólne oglądanie książeczek uczy skupiania uwagi na konkretnych elementach ilustracji o których opowiadamy, przenoszenia uwagi z jednego elementu na drugi, podążania za palcem rodzica, zabaw w szukanie szczegółów na ilustracji, szukanie różnic i podobieństw, itd. Książeczki są bardzo wygodnym pretekstem do rozmów na nowe tematy.
Znajdź nas:
https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/
371. Co nauka mówi, a czego nie mówi o mózgach niemowląt i małych dzieci? - prof. dr hab. Ewa Haman, dr hab. Przemysław Tomalski
2023-01-20 15:18:51
Zapraszamy na drugi już odcinek rozmów o rozwoju mózgu małych dzieci. W studiu Wszechnicy spotkali się prof. dr hab. Ewa Haman i dr hab. Przemysław Tomalski, grudzień 2022 r.
W przestrzeni publicznej temat mózgu pojawia się bardzo często, krąży dużo pseudonaukowych treści, często nie sprawdzonych i wątpliwej jakości. Profesor Przemysław Tomalski na rozwoju mózgu się zna. Jako ekspert opowiada nam więc o rozwoju mózgu małych dzieci i o tym co rodzice powinni na ten temat wiedzieć.
Rozwój mózgu nie przebiega jednostajnie, monotonnie czy równomiernie na przestrzeni pierwszych lat. Pierwsze 3 lata życia dziecka są kluczowe. Badania mózgu pokazują, że w tym okresie (a zwłaszcza na przestrzeni pierwszego roku życia) mamy najbardziej dynamiczne, największe zmiany w zakresie połączeń mózgowych, w zakresie liczby komórek mózgowych. Ten okres pierwszych lat to jest okres najbardziej dynamicznych zmian, kiedy te wpływy środowiskowe mają faktycznie bardzo istotne znaczenie.
Rozwój biologiczny, embrionalny jest bardzo skomplikowany. W programie rozwoju biologicznego mózgu, mamy zaszytych dużo mechanizmów, które pozwalają temu mózgowi dopasowywać się do środowiska w którym jest. Mamy wiele mechanizmów "plastyczności" dzięki którym sieci mózgowe kształtują się w odpowiedzi na doświadczenia środowiskowe i są jakoś dopasowane do tych rodzajów informacji z jakimi dany mózg, dane dziecko będzie miało do czynienia. Ten proces zaczyna się już w okresie prenatalnym. Wiemy, że już na etapie 28/29 tygodnia ciąży mózg płodu przetwarza dźwięki dochodzące do niego z "zewnątrz". Mózg może "czytać" też różne sygnały fizjologiczne (hormonalne, jak np. kortyzol - hormon stresu), bodźce dotykowe i świetlne zanim przyjdzie na świat.
Noworodki dzięki doświadczeniom przed urodzeniem, mają już wykształcone preferencje dźwiękowe. Ich mózgi już są nastrojone na odpowiednie "czytanie" mowy ludzkiej, odróżnianie języka z którym miało styczność przed urodzeniem i nakierowane na głos matki. O tym wspominaliśmy w poprzedniej rozmowie: https://youtu.be/Re-ku43u2do
--
prof dr hab. Ewa Haman z Wydziału Psychologii UW. Profesor prowadzi badania z zakresu psycholingwistyki rozwojowej, dotyczące wczesnego rozwoju językowego, zwłaszcza rozwoju leksykalnego, w różnych kontekstach (jednojęzycznym, wielojęzycznym). Więcej o projektach pani profesor i jej zespole: https://multilada.pl/
dr hab. Przemysław Tomalski, prof. Instytutu Psychologii PAN. Kierownik pracowni Neurokognitywistyki Rozwojowej Babylab https://babylab.edu.pl/, psycholog, kognitywista, naukowiec. Publikuje w obszarze badań czynników ryzyka rozwoju neuropoznawczego z wykorzystaniem nowoczesnych metod obrazowania mózgu (EEG, NIRS). Aktualne projekty profesora dotyczą tego, w jaki sposób codzienne interakcje rodzic-niemowlę kształtują funkcje mózgu dziecka.
Znajdź nas:
https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/
Zapraszamy na drugi już odcinek rozmów o rozwoju mózgu małych dzieci. W studiu Wszechnicy spotkali się prof. dr hab. Ewa Haman i dr hab. Przemysław Tomalski, grudzień 2022 r.
W przestrzeni publicznej temat mózgu pojawia się bardzo często, krąży dużo pseudonaukowych treści, często nie sprawdzonych i wątpliwej jakości. Profesor Przemysław Tomalski na rozwoju mózgu się zna. Jako ekspert opowiada nam więc o rozwoju mózgu małych dzieci i o tym co rodzice powinni na ten temat wiedzieć.
Rozwój mózgu nie przebiega jednostajnie, monotonnie czy równomiernie na przestrzeni pierwszych lat. Pierwsze 3 lata życia dziecka są kluczowe. Badania mózgu pokazują, że w tym okresie (a zwłaszcza na przestrzeni pierwszego roku życia) mamy najbardziej dynamiczne, największe zmiany w zakresie połączeń mózgowych, w zakresie liczby komórek mózgowych. Ten okres pierwszych lat to jest okres najbardziej dynamicznych zmian, kiedy te wpływy środowiskowe mają faktycznie bardzo istotne znaczenie.
Rozwój biologiczny, embrionalny jest bardzo skomplikowany. W programie rozwoju biologicznego mózgu, mamy zaszytych dużo mechanizmów, które pozwalają temu mózgowi dopasowywać się do środowiska w którym jest. Mamy wiele mechanizmów "plastyczności" dzięki którym sieci mózgowe kształtują się w odpowiedzi na doświadczenia środowiskowe i są jakoś dopasowane do tych rodzajów informacji z jakimi dany mózg, dane dziecko będzie miało do czynienia. Ten proces zaczyna się już w okresie prenatalnym. Wiemy, że już na etapie 28/29 tygodnia ciąży mózg płodu przetwarza dźwięki dochodzące do niego z "zewnątrz". Mózg może "czytać" też różne sygnały fizjologiczne (hormonalne, jak np. kortyzol - hormon stresu), bodźce dotykowe i świetlne zanim przyjdzie na świat.
Noworodki dzięki doświadczeniom przed urodzeniem, mają już wykształcone preferencje dźwiękowe. Ich mózgi już są nastrojone na odpowiednie "czytanie" mowy ludzkiej, odróżnianie języka z którym miało styczność przed urodzeniem i nakierowane na głos matki. O tym wspominaliśmy w poprzedniej rozmowie: https://youtu.be/Re-ku43u2do
--
prof dr hab. Ewa Haman z Wydziału Psychologii UW. Profesor prowadzi badania z zakresu psycholingwistyki rozwojowej, dotyczące wczesnego rozwoju językowego, zwłaszcza rozwoju leksykalnego, w różnych kontekstach (jednojęzycznym, wielojęzycznym). Więcej o projektach pani profesor i jej zespole: https://multilada.pl/
dr hab. Przemysław Tomalski, prof. Instytutu Psychologii PAN. Kierownik pracowni Neurokognitywistyki Rozwojowej Babylab https://babylab.edu.pl/, psycholog, kognitywista, naukowiec. Publikuje w obszarze badań czynników ryzyka rozwoju neuropoznawczego z wykorzystaniem nowoczesnych metod obrazowania mózgu (EEG, NIRS). Aktualne projekty profesora dotyczą tego, w jaki sposób codzienne interakcje rodzic-niemowlę kształtują funkcje mózgu dziecka.
Znajdź nas:
https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/
370. Sytuacja ekonomiczna na polskiej wsi - prof. Jerzy Wilkin
2023-01-18 10:00:52
Jakie są szanse rozwoju polskich obszarów wiejskich? Jakie formy działalności może podjąć mieszkaniec wsi? Rozmowę z prof. Jerzym Wilkinem przeprowadził Ryszard Holzer. Fundacja Wspomagania Wsi, 2012 r.
Według prof. Wilkina ostatnie dwadzieścia lat to najlepszy czas dla polskiego rolnictwa. Chodzi głównie o wejście Polski do Unii Europejskiej i związaną z tym wspólną politykę rolną. Dzięki unijnym dopłatom wiele gospodarstw zaczęło działać jednak tylko fikcyjnie. Według danych ponad 400 000 gospodarstw niczego nie produkuje. Z czego zatem utrzymują się ci fikcyjni rolnicy? Gdzie tkwić może potencjał polskiej wsi, jakie są szanse rozwoju obszarów wiejskich? Czym jest przedsiębiorstwo społeczne?
Znajdź nas:
https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/
Jakie są szanse rozwoju polskich obszarów wiejskich? Jakie formy działalności może podjąć mieszkaniec wsi? Rozmowę z prof. Jerzym Wilkinem przeprowadził Ryszard Holzer. Fundacja Wspomagania Wsi, 2012 r.
Według prof. Wilkina ostatnie dwadzieścia lat to najlepszy czas dla polskiego rolnictwa. Chodzi głównie o wejście Polski do Unii Europejskiej i związaną z tym wspólną politykę rolną. Dzięki unijnym dopłatom wiele gospodarstw zaczęło działać jednak tylko fikcyjnie. Według danych ponad 400 000 gospodarstw niczego nie produkuje. Z czego zatem utrzymują się ci fikcyjni rolnicy? Gdzie tkwić może potencjał polskiej wsi, jakie są szanse rozwoju obszarów wiejskich? Czym jest przedsiębiorstwo społeczne?
Znajdź nas:
https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/
369. Ubezpieczenia dla mieszkańców wsi - Cezary Orłowski
2023-01-17 09:00:54
Po co się ubezpieczać i jak funkcjonują ubezpieczenia? Kiedy można odwołać się do Rzecznika Ubezpieczonych? Z Cezarym Orłowskim (prawnikiem Rzecznika Ubezpieczonych) rozmawia Ryszard Holzer. Fundacja Wspomagania Wsi, 2012 r.
„Przezorny zawsze ubezpieczony” dlatego każdy powinien mieć świadomość, że warto ubezpieczać siebie i swoje mienie. Powiedzenie to szczególnie aktualne jest obecnie wśród branży rolniczej narażonej na szkody związane z gwałtownymi zjawiskami pogodowymi.
Ubezpieczeń na rynku jest wiele. Część z nich to ubezpieczenia obowiązkowe, pozostałe są nieobowiązkowe, ale zalecane. Należy pamiętać, że nie można wybierać ubezpieczenia, patrząc tylko na wysokość składki. Bardzo istotną kwestią, na którą musimy zawsze zwracać uwagę, to warunki, na których ma zostać zawarta umowa ubezpieczenia. Wszystkie prawa i obowiązki stron, przedmiot ubezpieczenia (co jest ubezpieczone) oraz zakres ubezpieczenia (za co odpowiada ubezpieczyciel) zawarte są w ogólnych warunkach ubezpieczenia. Z tym dokumentem musimy dokładnie zapoznać się przed zawarciem ubezpieczenia. Zgodnie z przepisami prawa ogólne warunki ubezpieczenia muszą być napisane w sposób zrozumiały i jednoznaczny. Natomiast wszelkie zapisy niezrozumiałe i niejednoznaczne tłumaczy się na korzyść osoby ubezpieczonej. Często jednak ubezpieczyciel odmawia wypłaty odszkodowania. Czy wtedy można się zwrócić do Rzecznika Ubezpieczonych?
Znajdź nas:
https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/
Po co się ubezpieczać i jak funkcjonują ubezpieczenia? Kiedy można odwołać się do Rzecznika Ubezpieczonych? Z Cezarym Orłowskim (prawnikiem Rzecznika Ubezpieczonych) rozmawia Ryszard Holzer. Fundacja Wspomagania Wsi, 2012 r.
„Przezorny zawsze ubezpieczony” dlatego każdy powinien mieć świadomość, że warto ubezpieczać siebie i swoje mienie. Powiedzenie to szczególnie aktualne jest obecnie wśród branży rolniczej narażonej na szkody związane z gwałtownymi zjawiskami pogodowymi.
Ubezpieczeń na rynku jest wiele. Część z nich to ubezpieczenia obowiązkowe, pozostałe są nieobowiązkowe, ale zalecane. Należy pamiętać, że nie można wybierać ubezpieczenia, patrząc tylko na wysokość składki. Bardzo istotną kwestią, na którą musimy zawsze zwracać uwagę, to warunki, na których ma zostać zawarta umowa ubezpieczenia. Wszystkie prawa i obowiązki stron, przedmiot ubezpieczenia (co jest ubezpieczone) oraz zakres ubezpieczenia (za co odpowiada ubezpieczyciel) zawarte są w ogólnych warunkach ubezpieczenia. Z tym dokumentem musimy dokładnie zapoznać się przed zawarciem ubezpieczenia. Zgodnie z przepisami prawa ogólne warunki ubezpieczenia muszą być napisane w sposób zrozumiały i jednoznaczny. Natomiast wszelkie zapisy niezrozumiałe i niejednoznaczne tłumaczy się na korzyść osoby ubezpieczonej. Często jednak ubezpieczyciel odmawia wypłaty odszkodowania. Czy wtedy można się zwrócić do Rzecznika Ubezpieczonych?
Znajdź nas:
https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/
Pokazujemy po 10 odcinków na stronie. Skocz do strony:
123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142434445464748495051525354555657585960616263646566676869707172737475767778798081