Radio Naukowe

Radio Naukowe to podcast naukowy tworzony przez dziennikarkę Karolinę Głowacką. Tu na pierwszym planie są naukowczynie i naukowcy. Opowiadają - fenomenalnie! - o swoich dziedzinach wiedzy, aktualnych badaniach i wyzwaniach na przyszłość. Rozmawiamy nie tylko o tym CO wiemy, ale też SKĄD to wiemy.

Kategorie:
Edukacja Nauka

Odcinki od najnowszych:

#37 Nauka znalazła eliksir młodości. Serio. Podcast o zarządzaniu starzeniem | prof. Ewa Sikora
2021-04-19 12:58:35

Niewykluczone, że niedługo osoba 80-letnia będzie, jak dawny 40-latek. To jest w zasięgu możliwości nauki, ale nauce trzeba pomóc – mówi w Radiu Naukowym prof. Ewa Sikora. A moje oczy powiększały się coraz bardziej, kiedy słyszałam o niezwykle obiecujących badaniach nad spowalnianiem, a nawet cofaniem procesów starzenia. - U człowieka trzeba by zastosować związki, które powodują selektywnie zabijanie komórek starych. Ponieważ stare komórki są inne niż młode, czynnikami farmakologicznymi można spowodować uruchomienie w nich genów śmierci, a więc pozbycie się ich z organizmu. Te związki to tak zwane senolityki. I tych senolityków pojawia się coraz więcej w badaniach laboratoryjnych. Na myszach to już działa – opowiada prof. Sikora szefująca Pracowni Molekularnych Podstaw Starzenia w Instytucie Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego Polskiej Akademii Nauk. || https://www.nencki.edu.pl/pl/laboratories/pracownia-molekularnych-podstaw-starzenia/ || https://patronite.pl/radionaukowe || https://radionaukowe.pl/ W odcinku wykorzystano fragment utworu "Z Poradnika Młodego Zielarza" Piotr Fronczewski, Marcin Baranski
Niewykluczone, że niedługo osoba 80-letnia będzie, jak dawny 40-latek. To jest w zasięgu możliwości nauki, ale nauce trzeba pomóc – mówi w Radiu Naukowym prof. Ewa Sikora. A moje oczy powiększały się coraz bardziej, kiedy słyszałam o niezwykle obiecujących badaniach nad spowalnianiem, a nawet cofaniem procesów starzenia.

- U człowieka trzeba by zastosować związki, które powodują selektywnie zabijanie komórek starych. Ponieważ stare komórki są inne niż młode, czynnikami farmakologicznymi można spowodować uruchomienie w nich genów śmierci, a więc pozbycie się ich z organizmu. Te związki to tak zwane senolityki. I tych senolityków pojawia się coraz więcej w badaniach laboratoryjnych. Na myszach to już działa – opowiada prof. Sikora szefująca Pracowni Molekularnych Podstaw Starzenia w Instytucie Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego Polskiej Akademii Nauk. || https://www.nencki.edu.pl/pl/laboratories/pracownia-molekularnych-podstaw-starzenia/ || https://patronite.pl/radionaukowe|| https://radionaukowe.pl/

W odcinku wykorzystano fragment utworu "Z Poradnika Młodego Zielarza" Piotr Fronczewski, Marcin Baranski

#36 Dlaczego promieniowanie jonizujące szkodzi? Fizyka tłumaczona "na Pudziana" | Darek Aksamit
2021-04-15 19:25:50

Czym jest promieniowanie? Dlaczego niektóre jest jonizujące, a inne nie? Co to znaczy i co jonizujące robi z naszym DNA? To niełatwe zagadnienie Darek Aksamit, fizyk medyczny i popularyzator nauki, tłumaczy m. in. korzystając z metafor galerii handlowych, siły Mariusza ''Pudziana'' Pudzianowskiego, a także błyskawicznego zapominania o osobie, z którą siedziało się na kawie. Bez sensu? Przeciwnie, tak się skutecznie tłumaczy fizykę! Rozmawiamy więc o tym dlaczego jedne promieniowanie nam szkodzi, a inne nie, jest o tym jak działają zdjęcia rengtenowskie, czym promieniuje uran; jest także słówko o ulubionej sałatce fizyka medycznego. https://aksamit.info/ || https://patronite.pl/radionaukowe || https://radionaukowe.pl/ ||
Czym jest promieniowanie? Dlaczego niektóre jest jonizujące, a inne nie? Co to znaczy i co jonizujące robi z naszym DNA? To niełatwe zagadnienie Darek Aksamit, fizyk medyczny i popularyzator nauki, tłumaczy m. in. korzystając z metafor galerii handlowych, siły Mariusza ''Pudziana'' Pudzianowskiego, a także błyskawicznego zapominania o osobie, z którą siedziało się na kawie. Bez sensu? Przeciwnie, tak się skutecznie tłumaczy fizykę! Rozmawiamy więc o tym dlaczego jedne promieniowanie nam szkodzi, a inne nie, jest o tym jak działają zdjęcia rengtenowskie, czym promieniuje uran; jest także słówko o ulubionej sałatce fizyka medycznego. https://aksamit.info/ || https://patronite.pl/radionaukowe || https://radionaukowe.pl/ ||

#35 Czy to wciąż jeden wirus? Mutacje, warianty i przyszłość SARS-CoV-2 | dr Rafał Mostowy
2021-04-12 21:04:14

Dlaczego choć wirus ciągle mutuje to tylko czasem wyróżnia się nowe warianty? Dlaczego i czym różnią się od siebie? Czy SARS-CoV-2 może stać się wirusem przeziębieniowym? I wreszcie, dlaczego wirus w ogóle nam szkodzi, zamiast mnożyć się po cichu? W 35. odcinku Radia Naukowego staramy się uporządkować aktualną wiedzę na temat wirusa, który już od ponad roku powoduje globalną pandemię. Na liczne pytania, częściowo podchodzące od patronów podcastu, odpowiada znawca ewolucji wirusów i bakterii, dr Rafał Mostowy z Małopolskiego Centrum Biotechnologii UJ [podcasty nagrywany 8.04.2021] || http://rzecznicynauki.pl/eksperci/szczegoly/22,rafa%C5%82-mostowy || https://mcb.uj.edu.pl/microbial-genomics-group || https://patronite.pl/radionaukowe
Dlaczego choć wirus ciągle mutuje to tylko czasem wyróżnia się nowe warianty? Dlaczego i czym różnią się od siebie? Czy SARS-CoV-2 może stać się wirusem przeziębieniowym? I wreszcie, dlaczego wirus w ogóle nam szkodzi, zamiast mnożyć się po cichu? W 35. odcinku Radia Naukowego staramy się uporządkować aktualną wiedzę na temat wirusa, który już od ponad roku powoduje globalną pandemię. Na liczne pytania, częściowo podchodzące od patronów podcastu, odpowiada znawca ewolucji wirusów i bakterii, dr Rafał Mostowy z Małopolskiego Centrum Biotechnologii UJ [podcasty nagrywany 8.04.2021] || http://rzecznicynauki.pl/eksperci/szczegoly/22,rafa%C5%82-mostowy || https://mcb.uj.edu.pl/microbial-genomics-group || https://patronite.pl/radionaukowe

[NEWS] Czy uchylono drzwi do nowej fizyki? O wynikach eksperymentu Muon g-2 w Fermilab | prof. Krzysztof Meissner
2021-04-09 13:07:04

Pierwsze wyniki prowadzonego od lat eksperymentu Muon g-2 w Fermi National Accelerator Laboratory Departamentu Energii USA pokazują, że cząstki elementarne zwane mionami zachowują się w sposób, który nie został przewidziany przez obecną teorię, Model Standardowy – informuje strona internetowa Fermilab. Świat obiegła informacja, że być może mamy do czynienia z nową fizyką. Sam zespół komunikacyjni Fermilabu pisze o wynikach w tonie ekscytacji. Na ile jest to istotnie przełomowa praca? Czy starzy fizycy teoretycy mogą już się pakować, bo gmach tej nauki będą teraz urządzać nowi-rewolucjoniści? Czym są miony, Model Standardowy i co w zasadzie robi eksperyment Muon g-2? O tym wszystkim w specjalnym odcinku Radia Naukowego, który powstał z inicjatywy Patronów i Patronek Radia Naukowego skupionych na facebookowej grupie RN. Opowiada jeden z najbardziej znanych i zasłużonych popularyzatorów nauki w kraju - prof. Krzysztof Meissner z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego || https://pl.wikipedia.org/wiki/Krzysztof_Meissner || https://patronite.pl/radionaukowe
Pierwsze wyniki prowadzonego od lat eksperymentu Muon g-2 w Fermi National Accelerator Laboratory Departamentu Energii USA pokazują, że cząstki elementarne zwane mionami zachowują się w sposób, który nie został przewidziany przez obecną teorię, Model Standardowy – informuje strona internetowa Fermilab. Świat obiegła informacja, że być może mamy do czynienia z nową fizyką. Sam zespół komunikacyjni Fermilabu pisze o wynikach w tonie ekscytacji.
Na ile jest to istotnie przełomowa praca? Czy starzy fizycy teoretycy mogą już się pakować, bo gmach tej nauki będą teraz urządzać nowi-rewolucjoniści? Czym są miony, Model Standardowy i co w zasadzie robi eksperyment Muon g-2?

O tym wszystkim w specjalnym odcinku Radia Naukowego, który powstał z inicjatywy Patronów i Patronek Radia Naukowego skupionych na facebookowej grupie RN. Opowiada jeden z najbardziej znanych i zasłużonych popularyzatorów nauki w kraju - prof. Krzysztof Meissner z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego || https://pl.wikipedia.org/wiki/Krzysztof_Meissner || https://patronite.pl/radionaukowe

#34 Jeden obiekt jaśniejszy od całej galaktyki. Czym są kwazary? | prof. Agnieszka Pollo
2021-04-08 20:59:03

W tym odcinku rozmawiamy o obiektach zwanych kwazarami, zwiedzamy krańce kosmosu, wypytuję, jak możemy wiedzieć, co jest blisko, a co daleko, pojawia się nawet temat ciemnej materii, a także prawdopodobnie smutnej i nudnej przyszłości Wszechświata. Opowiada prof. Agnieszka Pollo z Uniwersytetu Jagiellońskiego i Narodowego Centrum Badań Jądrowych || https://www.ncbj.gov.pl/bp4/dr-hab-agnieszka-pollo-prof-ncbj || https://patronite.pl/radionaukowe || https://radionaukowe.pl/
W tym odcinku rozmawiamy o obiektach zwanych kwazarami, zwiedzamy krańce kosmosu, wypytuję, jak możemy wiedzieć, co jest blisko, a co daleko, pojawia się nawet temat ciemnej materii, a także prawdopodobnie smutnej i nudnej przyszłości Wszechświata. Opowiada prof. Agnieszka Pollo z Uniwersytetu Jagiellońskiego i Narodowego Centrum Badań Jądrowych || https://www.ncbj.gov.pl/bp4/dr-hab-agnieszka-pollo-prof-ncbj || https://patronite.pl/radionaukowe || https://radionaukowe.pl/

#33 Morowe powietrze, szarlatani i tłumne msze przebłagalne. O dawnych zarazach | prof. Michał Kopczyński
2021-04-01 20:20:30

Wbrew powszechnej opinii - w średniowieczu dbano o higienę, ale w końcu myć się przestano. Profilaktycznie. Kiedyś wierzono bowiem, że zaraza bierze się po prostu z zepsutego powietrza, więc lepiej się od niego odgradzać, choćby brudem... A żeby sprawdzić czy nie zbliża się niebezpieczeństwo, wystawiano na zewnątrz mięso - jeśli szybko się zepsuło, niechybnie trzeba było uciekać z miasta. Kto mógł oczywiście. O dawnych epidemiach, poszukiwaniach wyjaśnienia ich pochodzenia, zmianach społecznych i podnoszenia się ludzkości z tych trudnych momentów opowiada znakomity mówca, historyczny gawędziarz - prof. Michał Kopczyński z Uniwersytetu Warszawskiego.
Wbrew powszechnej opinii - w średniowieczu dbano o higienę, ale w końcu myć się przestano. Profilaktycznie. Kiedyś wierzono bowiem, że zaraza bierze się po prostu z zepsutego powietrza, więc lepiej się od niego odgradzać, choćby brudem... A żeby sprawdzić czy nie zbliża się niebezpieczeństwo, wystawiano na zewnątrz mięso - jeśli szybko się zepsuło, niechybnie trzeba było uciekać z miasta. Kto mógł oczywiście.

O dawnych epidemiach, poszukiwaniach wyjaśnienia ich pochodzenia, zmianach społecznych i podnoszenia się ludzkości z tych trudnych momentów opowiada znakomity mówca, historyczny gawędziarz - prof. Michał Kopczyński z Uniwersytetu Warszawskiego.

#32 Czy mózg jest jak cebula? O budowie najważniejszego organu | dr Paweł Boguszewski
2021-03-29 15:09:53

Szary, miękki, brzydki, delikatny. Niepozorny. - W ogóle nie widać po nim, że to jest coś, co tworzy nas, naszą i innych zwierząt inteligencję - mówi o mózgu w Radiu Naukowym dr Paweł Boguszewski. - Co więcej, po tej szarej mazi nie widać żadnych emocji. Serce chociaż szybciej zabije, a mózg jest niewzruszliwy - dodaje neuronaukowiec. Mówiąc wprost: ten najważniejszy organ naszego ciała jest zupełnie nieczuły. Bo pozbawiony receptorów bólowych. Jak zbudowany jest ten dziwny organ? Czy popularne mapy mózgu są zgodne z rzeczywistością? Posłuchajcie 32. odcinka Radia Naukowego! Więcej materiałów do odcinka na https://radionaukowe.pl/ || Dorzuć się do projektu: https://patronite.pl/radionaukowe Rozkład jazdy: 1:37 Czy mózg jest jak cebula? O warstwowej budowie 4:47 O mózgu gadzim, ssaczym i naczelnym 7:15 Ewolucja tego narządu centralnego 11:05 Czy badacz mózgów dotyka mózgów 12:46 O niepozorności i poglądach Egipcjan oraz Arystotelesa 16:06 Mózg niewzruszony 17:30 Dlaczego scena z Hannibala Lectera mogła się wydarzyć 18:33 Mapa mózgu - czy każdy ma mózg zbudowany tak samo 24:50 Dlaczego niczego nie widzimy "na własne oczy" 32:30 Czy w mózgu tworzą się nowe neurony? 33:40 O plastyczności i przejmowaniu funkcji 33:50 Dlaczego ludzki mózg jest pozbawiony możliwości regeneracji 39:05 Skąd wiemy, gdzie co jest. O neuroobrazowaniu 43:10 Czy mózg arcymistrza szachowego się męczy 46:06 O operacjach na wybudzonym pacjentach 50:05 Mózg jako open space 51:33 Czy jest jakiś główny pilot? 58:08 Sztuczna inteligencja zyska świadomość? 1:00:17 Decyzje podejmowane przed nami
Szary, miękki, brzydki, delikatny. Niepozorny. - W ogóle nie widać po nim, że to jest coś, co tworzy nas, naszą i innych zwierząt inteligencję - mówi o mózgu w Radiu Naukowym dr Paweł Boguszewski. - Co więcej, po tej szarej mazi nie widać żadnych emocji. Serce chociaż szybciej zabije, a mózg jest niewzruszliwy - dodaje neuronaukowiec. Mówiąc wprost: ten najważniejszy organ naszego ciała jest zupełnie nieczuły. Bo pozbawiony receptorów bólowych.
Jak zbudowany jest ten dziwny organ? Czy popularne mapy mózgu są zgodne z rzeczywistością? Posłuchajcie 32. odcinka Radia Naukowego! Więcej materiałów do odcinka na https://radionaukowe.pl/ || Dorzuć się do projektu: https://patronite.pl/radionaukowe
Rozkład jazdy:
1:37 Czy mózg jest jak cebula? O warstwowej budowie
4:47 O mózgu gadzim, ssaczym i naczelnym
7:15 Ewolucja tego narządu centralnego
11:05 Czy badacz mózgów dotyka mózgów
12:46 O niepozorności i poglądach Egipcjan oraz Arystotelesa
16:06 Mózg niewzruszony
17:30 Dlaczego scena z Hannibala Lectera mogła się wydarzyć
18:33 Mapa mózgu - czy każdy ma mózg zbudowany tak samo
24:50 Dlaczego niczego nie widzimy "na własne oczy"
32:30 Czy w mózgu tworzą się nowe neurony?
33:40 O plastyczności i przejmowaniu funkcji
33:50 Dlaczego ludzki mózg jest pozbawiony możliwości regeneracji
39:05 Skąd wiemy, gdzie co jest. O neuroobrazowaniu
43:10 Czy mózg arcymistrza szachowego się męczy
46:06 O operacjach na wybudzonym pacjentach
50:05 Mózg jako open space
51:33 Czy jest jakiś główny pilot?
58:08 Sztuczna inteligencja zyska świadomość?
1:00:17 Decyzje podejmowane przed nami

#31 Czy dinozaury stworzyłyby cywilizację? O krzesłach, śpiewie i inteligencji | dr Daniel Tyborowski
2021-03-25 18:49:49

Czy gdyby dinozaury miały więcej czasu, to rozwinęłyby inteligencję podobną do naszej, a w konsekwencji cywilizację? Wiemy, że niektóre dinozaury były inteligentne, za takie uważa się welociraptory. Ale czy byłyby w stanie współpracować i komunikować się? Wytworzyć język? Czy ewolucji "zależy" na powstaniu inteligetnych istot? O tym wszystkim rozmawiamy w 31 odcinku Radia Naukowego. Opowiada paleontolog, dr Daniel Tyborowski z Muzeum Ziemi Polskiej Akademii Nauk http://mz.pan.pl/pl/dr-daniel-tyborowski/ || Radio Naukowe powstaje dzięki Patronom i Patronkom
Czy gdyby dinozaury miały więcej czasu, to rozwinęłyby inteligencję podobną do naszej, a w konsekwencji cywilizację? Wiemy, że niektóre dinozaury były inteligentne, za takie uważa się welociraptory. Ale czy byłyby w stanie współpracować i komunikować się? Wytworzyć język? Czy ewolucji "zależy" na powstaniu inteligetnych istot? O tym wszystkim rozmawiamy w 31 odcinku Radia Naukowego. Opowiada paleontolog, dr Daniel Tyborowski z Muzeum Ziemi Polskiej Akademii Nauk http://mz.pan.pl/pl/dr-daniel-tyborowski/ || Radio Naukowe powstaje dzięki Patronom i Patronkom

#30 Co było pierwsze - wirus czy komórka? O znaczeniu wirusów w ewolucji życia na Ziemi | prof. Julia Durzyńska
2021-03-22 17:25:37

Jesteśmy przytłoczeni panującą pandemią SARS-CoV-2, nowego koronawirusa. Wirusy powodują u nas przeziębienia, grypę, ospę, opryszczkę, a nawet niektóre nowotwory. Nic dziwnego, że sie ich boimy i nie lubimy. A warto je poznać, bo bez nich życie na Ziemi wyglądałoby najprawdopodobniej zupełnie inaczej. O mniej znanej stronie świata wirusów opowiada prof. Julia Durzyńska z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe
Jesteśmy przytłoczeni panującą pandemią SARS-CoV-2, nowego koronawirusa. Wirusy powodują u nas przeziębienia, grypę, ospę, opryszczkę, a nawet niektóre nowotwory. Nic dziwnego, że sie ich boimy i nie lubimy. A warto je poznać, bo bez nich życie na Ziemi wyglądałoby najprawdopodobniej zupełnie inaczej. O mniej znanej stronie świata wirusów opowiada prof. Julia Durzyńska z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe

#29 PODCAST GRATIS, czyli o błędach poznawczych i pułapkach w myśleniu | prof. Tomasz Grzyb
2021-03-18 13:48:24

Czy jesteśmy racjonalni? Każdą decyzję podejmujemy rozważnie, po przeanalizowaniu wszystkich za i przeciw? A skąd! To niemożliwe, biologicznie nie do utrzymania. Za to jesteśmy jesteśmy mistrzami w racjonalizowaniu już podjętych decyzji. W tym podcaście rozmawiamy błędach poznawczych, które mają wpływ na nasze decyzje zakupowe, ale również na nas jako na społeczeństwa. O tym, dlaczego przeszacowujemy liczebność migrantów, dlaczego w oczy rzucały mi się blondynki, czy warto w totka zaznaczyć liczby 1,2,3,4,5,6, dlaczego uciekam przed ekspedientami w sklepach oraz z jakiego powodu, wiele osób omija stoiska z bezpłatnym poczęstunkiem. Jest też wątek dyskusji, również w mediach społecznościowych, które zwykle tylko pozornie dyskusjami są. Gościem jest psycholog, dr hab. Tomasz Grzyb, prof. SWPS. || https://www.swps.pl/tomasz-grzyb || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe
Czy jesteśmy racjonalni? Każdą decyzję podejmujemy rozważnie, po przeanalizowaniu wszystkich za i przeciw? A skąd! To niemożliwe, biologicznie nie do utrzymania. Za to jesteśmy jesteśmy mistrzami w racjonalizowaniu już podjętych decyzji. W tym podcaście rozmawiamy błędach poznawczych, które mają wpływ na nasze decyzje zakupowe, ale również na nas jako na społeczeństwa. O tym, dlaczego przeszacowujemy liczebność migrantów, dlaczego w oczy rzucały mi się blondynki, czy warto w totka zaznaczyć liczby 1,2,3,4,5,6, dlaczego uciekam przed ekspedientami w sklepach oraz z jakiego powodu, wiele osób omija stoiska z bezpłatnym poczęstunkiem. Jest też wątek dyskusji, również w mediach społecznościowych, które zwykle tylko pozornie dyskusjami są.
Gościem jest psycholog, dr hab. Tomasz Grzyb, prof. SWPS. || https://www.swps.pl/tomasz-grzyb || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe

Informacja dotycząca prawa autorskich: Wszelka prezentowana tu zawartość podkastu jest własnością jego autora

Wyszukiwanie

Kategorie