Radio Naukowe
Radio Naukowe to podcast naukowy tworzony przez dziennikarkę Karolinę Głowacką. Tu na pierwszym planie są naukowczynie i naukowcy. Opowiadają - fenomenalnie! - o swoich dziedzinach wiedzy, aktualnych badaniach i wyzwaniach na przyszłość. Rozmawiamy nie tylko o tym CO wiemy, ale też SKĄD to wiemy.
#18 Teleportacja kwantowa i jej praktyczne zastosowania | dr hab. Jacek Szczytko
2021-02-08 13:08:45
Hasło "teleportacja" jest jednym z najsilniej działających na wyobraźnię. A jeśli jeszcze doda się do tego słówko "kwantowa" to każdy fan nauki zastrzyże uszami.Tych zaś, którzy fizyki kwantowej się trochę lękają uspokajamy - w odcinku mówimy o niej lekko, z wykorzystaniem metafor: konkretnie rękawiczek i pudełek. A gościem tego odcinka jest fan Star Treka, znakomity dydaktyk - co potwierdzają wyróżnienia dla najlepszego wykładowcy przyznawane przez samym najbardziej zainteresowanych - studentów i studentki. Dr hab. Jacek Szczytko z Uniwersytetu Warszawskiego https://www.fuw.edu.pl/~szczytko/ || więcej https://radionaukowe.pl/ || Dołącz do społeczności: https://patronite.pl/radionaukowe
Hasło "teleportacja" jest jednym z najsilniej działających na wyobraźnię. A jeśli jeszcze doda się do tego słówko "kwantowa" to każdy fan nauki zastrzyże uszami.Tych zaś, którzy fizyki kwantowej się trochę lękają uspokajamy - w odcinku mówimy o niej lekko, z wykorzystaniem metafor: konkretnie rękawiczek i pudełek. A gościem tego odcinka jest fan Star Treka, znakomity dydaktyk - co potwierdzają wyróżnienia dla najlepszego wykładowcy przyznawane przez samym najbardziej zainteresowanych - studentów i studentki. Dr hab. Jacek Szczytko z Uniwersytetu Warszawskiego https://www.fuw.edu.pl/~szczytko/ || więcej https://radionaukowe.pl/ || Dołącz do społeczności: https://patronite.pl/radionaukowe
#17 Strzykanie w kościach a nauka - o biometeorologii człowieka | prof. Anita Bokwa
2021-02-04 12:52:09
Sytuacja biometeorologiczna jest niekorzystna - wszyscy to słyszeliśmy w prognozach pogody. Ale co to w zasadzie znaczy? W tym odcinku pytam odważnie czy meteopaci istnieją? Czy kiedy babcię strzyka w biodrze to naprawdę będzie padać? Będzie też - trochę szokująca informacja - że wiatr może wpływać na nasze zachowanie. W 17. odcinku Radia Naukowego występuje dr hab. Anita Bokwa, prof. UJ, dyrektor Instytutu Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ || https://geo.uj.edu.pl/struktura/dyrekcja || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe
Sytuacja biometeorologiczna jest niekorzystna - wszyscy to słyszeliśmy w prognozach pogody. Ale co to w zasadzie znaczy? W tym odcinku pytam odważnie czy meteopaci istnieją? Czy kiedy babcię strzyka w biodrze to naprawdę będzie padać? Będzie też - trochę szokująca informacja - że wiatr może wpływać na nasze zachowanie.
W 17. odcinku Radia Naukowego występuje dr hab. Anita Bokwa, prof. UJ, dyrektor Instytutu Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ || https://geo.uj.edu.pl/struktura/dyrekcja || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe
W 17. odcinku Radia Naukowego występuje dr hab. Anita Bokwa, prof. UJ, dyrektor Instytutu Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ || https://geo.uj.edu.pl/struktura/dyrekcja || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe
#16 Polscy astronomowie rzucają wyzwanie zagadce ciemnej energii | prof. Grzegorz Pietrzyński
2021-02-01 13:51:54
Najpierw zorientowaliśmy się, że nasza Galaktyka to nie cały Wszechświat, że jest on dużo większy. Potem okazało się, że się rozszerza, a potem... że rozszerza się coraz szybciej. Powód tego przyspieszenia nazwano enigmatycznie "ciemną energią", która pozostaje wielką zagadką współczesnej astronomii. Aby ją rozwikłać trzeba między innymi... stworzyć bardziej dokładną linijkę kosmiczną. Za co włąśnie zabierają się polscy astronomowie. W 16. odcinku Radia Naukowego występuje prof. Grzegorz Pietrzyński, szef zespołu, który otrzymał presitżony grant ERC Synergy. Za otrzymane fundusze m.in. zostanie wybudowany nowy teleskop w polskim Obserwatorium Cerro Armazones w północnym Chile, który ma pomóc odpowiedzieć na wielkie pytania astronomii https://cutt.ly/bki3FEd || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe || Lektura uzupełniająca: "Czy Wielkich Wybuch był głośny" i "Kłopoty z Eureką. O co kłócą się fizycy?" - Karolina Głowacka & Jean-Pierre Lasota
Najpierw zorientowaliśmy się, że nasza Galaktyka to nie cały Wszechświat, że jest on dużo większy. Potem okazało się, że się rozszerza, a potem... że rozszerza się coraz szybciej. Powód tego przyspieszenia nazwano enigmatycznie "ciemną energią", która pozostaje wielką zagadką współczesnej astronomii. Aby ją rozwikłać trzeba między innymi... stworzyć bardziej dokładną linijkę kosmiczną. Za co włąśnie zabierają się polscy astronomowie. W 16. odcinku Radia Naukowego występuje prof. Grzegorz Pietrzyński, szef zespołu, który otrzymał presitżony grant ERC Synergy. Za otrzymane fundusze m.in. zostanie wybudowany nowy teleskop w polskim Obserwatorium Cerro Armazones w północnym Chile, który ma pomóc odpowiedzieć na wielkie pytania astronomii https://cutt.ly/bki3FEd || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe || Lektura uzupełniająca: "Czy Wielkich Wybuch był głośny" i "Kłopoty z Eureką. O co kłócą się fizycy?" - Karolina Głowacka & Jean-Pierre Lasota
#15 Złote, bo naukowe, reguły odchudzania | dr Damial Parol
2021-01-28 16:02:56
Liczba spalanych kalorii zależy od naszego temperamentu. Da się jeść chipsy w racjonalnej diecie. Same warzywa i owoce to nie jest racjonalna dieta. Te i inne tematy rozwijamy w 15. odcinku Radia Naukowego. Na pytanie, jak skutecznie schudnąć (i czy w ogóle powinniśmy), odpowiada świetny dietetyk, dr Damian Parol. Autor bloga https://www.damianparol.com/ , na którym przystępnie dzieli się specjalistyczną, popartą źródłami naukowymi, wiedzą. Odcinek opiera się na pytaniach zadanych przez Słuchaczki i Słuchaczy Radia Naukowego na profilu na facebooku https://www.facebook.com/RadioNaukowe || https://radionaukowe.pl/ || Dołącz do społeczności Patronek i Patronów https://patronite.pl/radionaukowe
Liczba spalanych kalorii zależy od naszego temperamentu. Da się jeść chipsy w racjonalnej diecie. Same warzywa i owoce to nie jest racjonalna dieta. Te i inne tematy rozwijamy w 15. odcinku Radia Naukowego. Na pytanie, jak skutecznie schudnąć (i czy w ogóle powinniśmy), odpowiada świetny dietetyk, dr Damian Parol. Autor bloga https://www.damianparol.com/, na którym przystępnie dzieli się specjalistyczną, popartą źródłami naukowymi, wiedzą. Odcinek opiera się na pytaniach zadanych przez Słuchaczki i Słuchaczy Radia Naukowego na profilu na facebooku https://www.facebook.com/RadioNaukowe || https://radionaukowe.pl/ || Dołącz do społeczności Patronek i Patronów https://patronite.pl/radionaukowe
#14 Czy kiedyś wszystko było większe? O megafaunie, megaflorze i megafundze | dr Daniel Tyborowski
2021-01-25 16:33:09
Dinozaur o długości ponad 30 metrów. Zwierzę podobne do leniwca wielkości dzisiejszego słonia; ośmiometrowe - na wysokość - grzyby... Czy kiedyś wszystko było większe? Jak mega była megafauna, megaflora i megafunga? W 14. odcinku Radia Naukowego przedstawiamy katalog wielkich zwierząt (w tym mega słoni spacerujących po dzisiejszej Warszawie), a także analizujemy powody, dla których organizmy stają się bardzo duże albo bardzo małe. Rozważamy również skąd możemy wiedzieć, jak duże było zwierzę, jeśli zachowała się tylko pojedyncza kosteczka. Naszym przewodnikiem jest dr Daniel Tyborowski z Muzeum Ziemi PAN http://mz.pan.pl/ || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe
Dinozaur o długości ponad 30 metrów. Zwierzę podobne do leniwca wielkości dzisiejszego słonia; ośmiometrowe - na wysokość - grzyby... Czy kiedyś wszystko było większe? Jak mega była megafauna, megaflora i megafunga? W 14. odcinku Radia Naukowego przedstawiamy katalog wielkich zwierząt (w tym mega słoni spacerujących po dzisiejszej Warszawie), a także analizujemy powody, dla których organizmy stają się bardzo duże albo bardzo małe.
Rozważamy również skąd możemy wiedzieć, jak duże było zwierzę, jeśli zachowała się tylko pojedyncza kosteczka.
Naszym przewodnikiem jest dr Daniel Tyborowski z Muzeum Ziemi PAN http://mz.pan.pl/ || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe
Rozważamy również skąd możemy wiedzieć, jak duże było zwierzę, jeśli zachowała się tylko pojedyncza kosteczka.
Naszym przewodnikiem jest dr Daniel Tyborowski z Muzeum Ziemi PAN http://mz.pan.pl/ || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe
#13 Wielkie WOW w biologii. Sztuczna inteligencja świetnie przewiduje strukturę 3D białek | prof. Joanna Sułkowska
2021-01-21 00:08:34
Białka to podstawa. Są w każdej komórce naszego ciała i pełnią rozmaite funkcje. Budują, transportują, odbierają sygnały, powodują ruch... W uproszczeniu, to takie sznurki, składające się z aminokwasów. Ale - co fascynujące - sama informacja o tym, z jakich aminokwasów składa się białko, nie wystarcza do zrozumienia, jaką funkcję pełni. Potrzebna jest wiedza o jego przestrzennej strukturze. I teraz, skąd to "wow" w tytule. Pod koniec 2020 roku sztuczna inteligencja w postaci programu AlphaFold 2 zaskoczyła wszystkich osiągając 90-procentową dokładność w przewidywaniu struktury 3D białek na podstawie sekwencji aminokwasów (udało się to w 2/3 przypadków). - I to było to wow! - mówi w odcinku dr hab. Joanna Sułkowska, prof. UW, badaczka białek. Dlaczego to ważne? Jeśli będziemy dysponować oprogramowaniem, które będzie szybko i dobrze przewidywało strukturę białek, nauka znacznie przyspieszy. Będzie sprawniej i taniej, co może się przełożyć np. na lepsze opracowywanie leków. To może być początek rewolucji w biologii! || https://cent.uw.edu.pl/pl/person/dr-joanna-sulkowska/ || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe
Białka to podstawa. Są w każdej komórce naszego ciała i pełnią rozmaite funkcje. Budują, transportują, odbierają sygnały, powodują ruch... W uproszczeniu, to takie sznurki, składające się z aminokwasów. Ale - co fascynujące - sama informacja o tym, z jakich aminokwasów składa się białko, nie wystarcza do zrozumienia, jaką funkcję pełni. Potrzebna jest wiedza o jego przestrzennej strukturze. I teraz, skąd to "wow" w tytule. Pod koniec 2020 roku sztuczna inteligencja w postaci programu AlphaFold 2 zaskoczyła wszystkich osiągając 90-procentową dokładność w przewidywaniu struktury 3D białek na podstawie sekwencji aminokwasów (udało się to w 2/3 przypadków). - I to było to wow! - mówi w odcinku dr hab. Joanna Sułkowska, prof. UW, badaczka białek.
Dlaczego to ważne? Jeśli będziemy dysponować oprogramowaniem, które będzie szybko i dobrze przewidywało strukturę białek, nauka znacznie przyspieszy. Będzie sprawniej i taniej, co może się przełożyć np. na lepsze opracowywanie leków. To może być początek rewolucji w biologii! || https://cent.uw.edu.pl/pl/person/dr-joanna-sulkowska/ || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe
Dlaczego to ważne? Jeśli będziemy dysponować oprogramowaniem, które będzie szybko i dobrze przewidywało strukturę białek, nauka znacznie przyspieszy. Będzie sprawniej i taniej, co może się przełożyć np. na lepsze opracowywanie leków. To może być początek rewolucji w biologii! || https://cent.uw.edu.pl/pl/person/dr-joanna-sulkowska/ || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe
#12 Czy dieta paleo obowiązywała w paleolicie? O naukowych pretensjach mód żywieniowych | dr Agnieszka Kloch
2021-01-18 17:40:47
Diety to niezwykle gorący temat. Zwolennicy tej czy innej diety lubią się podpierać argumentami ewolucyjnymi: że oto człowiek wyewoluował do tego czy owego, zatem powinien jeść to czy tamto. W 12. odcinku Radia Naukowego sprawdzamy te twierdzenia na podstawie diety paleo, obaw w kwestii glutenu i domniemanej uber-mięsożerności człowieka. Opowiada biolożka ewolucyjna, dr hab. Agnieszka Kloch z Uniwersytetu Warszawskiego || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe
Diety to niezwykle gorący temat. Zwolennicy tej czy innej diety lubią się podpierać argumentami ewolucyjnymi: że oto człowiek wyewoluował do tego czy owego, zatem powinien jeść to czy tamto. W 12. odcinku Radia Naukowego sprawdzamy te twierdzenia na podstawie diety paleo, obaw w kwestii glutenu i domniemanej uber-mięsożerności człowieka. Opowiada biolożka ewolucyjna, dr hab. Agnieszka Kloch z Uniwersytetu Warszawskiego || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe
#11 Skąd wiadomo, że coś jest czarną dziurą? | prof. Jean-Pierre Lasota
2021-01-14 12:07:30
Tajemnicze, działające na wyobraźnie - a jednocześnie bardzo proste. "Odrażające" mawiali o nich niektórzy fizycy. Czarne dziury są bohaterkami 11. odcinka Radia Naukowego. Sprawdzamy za co właściwie Roger Penrose dostał Nagrodę Nobla, skoro pierwsze rozwiązanie równań Einsteina przewidujące istnienie czarnych dziur pochodzi już z przełomu 1915/1916 r. Stawiamy też prowokacyjne pytanie: czy coś może się pod czarną dziurę podszywać? Gościem odcinka jest prof. Jean-Pierre Lasota, astrofizyk z ponad 50-letnim międzynarodowym doświadczeniem naukowym - ciągle aktywny zawodowo! Razem z Karoliną jest współautorem dwóch książek. Najnowsza to "Kłopoty z Eureką. O kłócą się fizycy?" || https://www.ccpress.pl/klopoty-z-eureka-449 || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe
Tajemnicze, działające na wyobraźnie - a jednocześnie bardzo proste. "Odrażające" mawiali o nich niektórzy fizycy. Czarne dziury są bohaterkami 11. odcinka Radia Naukowego. Sprawdzamy za co właściwie Roger Penrose dostał Nagrodę Nobla, skoro pierwsze rozwiązanie równań Einsteina przewidujące istnienie czarnych dziur pochodzi już z przełomu 1915/1916 r. Stawiamy też prowokacyjne pytanie: czy coś może się pod czarną dziurę podszywać?
Gościem odcinka jest prof. Jean-Pierre Lasota, astrofizyk z ponad 50-letnim międzynarodowym doświadczeniem naukowym - ciągle aktywny zawodowo! Razem z Karoliną jest współautorem dwóch książek. Najnowsza to "Kłopoty z Eureką. O kłócą się fizycy?" || https://www.ccpress.pl/klopoty-z-eureka-449 || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe
Gościem odcinka jest prof. Jean-Pierre Lasota, astrofizyk z ponad 50-letnim międzynarodowym doświadczeniem naukowym - ciągle aktywny zawodowo! Razem z Karoliną jest współautorem dwóch książek. Najnowsza to "Kłopoty z Eureką. O kłócą się fizycy?" || https://www.ccpress.pl/klopoty-z-eureka-449 || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe
#10 Co trzeba wiedzieć o genetyce - pigułka wiedzy | prof. Ewa Bartnik
2021-01-11 14:43:46
Słowa związane z genetyką przeniknęły do (pop)kultury i publicystyki, ale nie zawsze używane są zgodnie z wiedzą naukową. Gubimy się w tej fascynującej dziedzinie nauki, dlatego ten odcinek porządkuje podstawy. Czym jest kod genetyczny? Genom? Ile mamy w sobie genów wirusów? Czy warto wykonywać konsumenckie testy genetyczne? Czy uda się pokonać choroby genetyczne? W 10. odcinku Radia Naukowego gości legenda popularyzacji, prof. Ewa Bartnik z Uniwersytetu Warszawskiego. Zerknijcie do swoich podręczników ze szkoły, może uczyliście się właśnie z książek, których jest współautorką? || Książka Ewy Bartnik: "Co kryje się w naszych genach?" wyd. Zwierciadło || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe
Słowa związane z genetyką przeniknęły do (pop)kultury i publicystyki, ale nie zawsze używane są zgodnie z wiedzą naukową. Gubimy się w tej fascynującej dziedzinie nauki, dlatego ten odcinek porządkuje podstawy. Czym jest kod genetyczny? Genom? Ile mamy w sobie genów wirusów? Czy warto wykonywać konsumenckie testy genetyczne? Czy uda się pokonać choroby genetyczne?
W 10. odcinku Radia Naukowego gości legenda popularyzacji, prof. Ewa Bartnik z Uniwersytetu Warszawskiego. Zerknijcie do swoich podręczników ze szkoły, może uczyliście się właśnie z książek, których jest współautorką? || Książka Ewy Bartnik: "Co kryje się w naszych genach?" wyd. Zwierciadło || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe
W 10. odcinku Radia Naukowego gości legenda popularyzacji, prof. Ewa Bartnik z Uniwersytetu Warszawskiego. Zerknijcie do swoich podręczników ze szkoły, może uczyliście się właśnie z książek, których jest współautorką? || Książka Ewy Bartnik: "Co kryje się w naszych genach?" wyd. Zwierciadło || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe
#09 Co słychać w falach grawitacyjnych? | prof. Michał Bejger
2021-01-07 10:33:40
Fale grawitacyjne. To zjawiska tak dziwne, że nie sam Einstein miał problem z ich zaakceptowaniem. Przez lata wydawało się, że ich rejestracja nie będzie możliwa, ale w 2015 to się udało i dzieje się do tej pory, co pozwala na badania niedostępnych do tej pory okolic Wszechświata. – Okazało się, że w tej niewidzialnej części jest jakieś kompletne zoo, menażeria układów podwójnych z różnymi typami czarnych dziury, którymi bardzo, bardzo masywnymi – opowiada w Radiu Naukowym dr hab. Michał Bejger. W dziewiątym odcinku sprawdzamy, co słychać w falach grawitacyjnych. || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe
Fale grawitacyjne. To zjawiska tak dziwne, że nie sam Einstein miał problem z ich zaakceptowaniem. Przez lata wydawało się, że ich rejestracja nie będzie możliwa, ale w 2015 to się udało i dzieje się do tej pory, co pozwala na badania niedostępnych do tej pory okolic Wszechświata. – Okazało się, że w tej niewidzialnej części jest jakieś kompletne zoo, menażeria układów podwójnych z różnymi typami czarnych dziury, którymi bardzo, bardzo masywnymi – opowiada w Radiu Naukowym dr hab. Michał Bejger. W dziewiątym odcinku sprawdzamy, co słychać w falach grawitacyjnych. || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe