Radio Naukowe

Wirtuale 2025, Podcast Roku 2024 i 2023, Medal Polskiego Towarzystwa Fizycznego 2024, Popularyzator Nauki 2023, Pop Science 2023 || RN to mądre rozmowy o naszym świecie i nas samych. O próbach zrozumienia rzeczywistości na najgłębszym poziomie. Rozmawiam z naukowcami i naukowczyniami, którzy - fenomenalnie! - opowiadają o swoich badaniach i dziedzinach wiedzy. Dyskutujemy nie tylko o tym CO wiemy, ale też SKĄD to wiemy. Zobacz nasze Wydawnictwo RN: https://radionaukowe.pl/wydawnictwo/

Link RSS Link do katalogu Numer katalogowy: 6657 Wesprzyj dobrym słowem
Udostępnij
Kategorie:
Edukacja Nauka Społeczeństwo i Kultura

Odcinki od najnowszych:

#34 Jeden obiekt jaśniejszy od całej galaktyki. Czym są kwazary? | prof. Agnieszka Pollo
2021-04-08 20:59:03

W tym odcinku rozmawiamy o obiektach zwanych kwazarami, zwiedzamy krańce kosmosu, wypytuję, jak możemy wiedzieć, co jest blisko, a co daleko, pojawia się nawet temat ciemnej materii, a także prawdopodobnie smutnej i nudnej przyszłości Wszechświata. Opowiada prof. Agnieszka Pollo z Uniwersytetu Jagiellońskiego i Narodowego Centrum Badań Jądrowych || https://www.ncbj.gov.pl/bp4/dr-hab-agnieszka-pollo-prof-ncbj || https://patronite.pl/radionaukowe || https://radionaukowe.pl/
W tym odcinku rozmawiamy o obiektach zwanych kwazarami, zwiedzamy krańce kosmosu, wypytuję, jak możemy wiedzieć, co jest blisko, a co daleko, pojawia się nawet temat ciemnej materii, a także prawdopodobnie smutnej i nudnej przyszłości Wszechświata. Opowiada prof. Agnieszka Pollo z Uniwersytetu Jagiellońskiego i Narodowego Centrum Badań Jądrowych || https://www.ncbj.gov.pl/bp4/dr-hab-agnieszka-pollo-prof-ncbj || https://patronite.pl/radionaukowe || https://radionaukowe.pl/

#33 Morowe powietrze, szarlatani i tłumne msze przebłagalne. O dawnych zarazach | prof. Michał Kopczyński
2021-04-01 20:20:30

Wbrew powszechnej opinii - w średniowieczu dbano o higienę, ale w końcu myć się przestano. Profilaktycznie. Kiedyś wierzono bowiem, że zaraza bierze się po prostu z zepsutego powietrza, więc lepiej się od niego odgradzać, choćby brudem... A żeby sprawdzić czy nie zbliża się niebezpieczeństwo, wystawiano na zewnątrz mięso - jeśli szybko się zepsuło, niechybnie trzeba było uciekać z miasta. Kto mógł oczywiście. O dawnych epidemiach, poszukiwaniach wyjaśnienia ich pochodzenia, zmianach społecznych i podnoszenia się ludzkości z tych trudnych momentów opowiada znakomity mówca, historyczny gawędziarz - prof. Michał Kopczyński z Uniwersytetu Warszawskiego.
Wbrew powszechnej opinii - w średniowieczu dbano o higienę, ale w końcu myć się przestano. Profilaktycznie. Kiedyś wierzono bowiem, że zaraza bierze się po prostu z zepsutego powietrza, więc lepiej się od niego odgradzać, choćby brudem... A żeby sprawdzić czy nie zbliża się niebezpieczeństwo, wystawiano na zewnątrz mięso - jeśli szybko się zepsuło, niechybnie trzeba było uciekać z miasta. Kto mógł oczywiście.

O dawnych epidemiach, poszukiwaniach wyjaśnienia ich pochodzenia, zmianach społecznych i podnoszenia się ludzkości z tych trudnych momentów opowiada znakomity mówca, historyczny gawędziarz - prof. Michał Kopczyński z Uniwersytetu Warszawskiego.

#32 Czy mózg jest jak cebula? O budowie najważniejszego organu | dr Paweł Boguszewski
2021-03-29 15:09:53

Szary, miękki, brzydki, delikatny. Niepozorny. - W ogóle nie widać po nim, że to jest coś, co tworzy nas, naszą i innych zwierząt inteligencję - mówi o mózgu w Radiu Naukowym dr Paweł Boguszewski. - Co więcej, po tej szarej mazi nie widać żadnych emocji. Serce chociaż szybciej zabije, a mózg jest niewzruszliwy - dodaje neuronaukowiec. Mówiąc wprost: ten najważniejszy organ naszego ciała jest zupełnie nieczuły. Bo pozbawiony receptorów bólowych. Jak zbudowany jest ten dziwny organ? Czy popularne mapy mózgu są zgodne z rzeczywistością? Posłuchajcie 32. odcinka Radia Naukowego! Więcej materiałów do odcinka na https://radionaukowe.pl/ || Dorzuć się do projektu: https://patronite.pl/radionaukowe Rozkład jazdy: 1:37 Czy mózg jest jak cebula? O warstwowej budowie 4:47 O mózgu gadzim, ssaczym i naczelnym 7:15 Ewolucja tego narządu centralnego 11:05 Czy badacz mózgów dotyka mózgów 12:46 O niepozorności i poglądach Egipcjan oraz Arystotelesa 16:06 Mózg niewzruszony 17:30 Dlaczego scena z Hannibala Lectera mogła się wydarzyć 18:33 Mapa mózgu - czy każdy ma mózg zbudowany tak samo 24:50 Dlaczego niczego nie widzimy "na własne oczy" 32:30 Czy w mózgu tworzą się nowe neurony? 33:40 O plastyczności i przejmowaniu funkcji 33:50 Dlaczego ludzki mózg jest pozbawiony możliwości regeneracji 39:05 Skąd wiemy, gdzie co jest. O neuroobrazowaniu 43:10 Czy mózg arcymistrza szachowego się męczy 46:06 O operacjach na wybudzonym pacjentach 50:05 Mózg jako open space 51:33 Czy jest jakiś główny pilot? 58:08 Sztuczna inteligencja zyska świadomość? 1:00:17 Decyzje podejmowane przed nami
Szary, miękki, brzydki, delikatny. Niepozorny. - W ogóle nie widać po nim, że to jest coś, co tworzy nas, naszą i innych zwierząt inteligencję - mówi o mózgu w Radiu Naukowym dr Paweł Boguszewski. - Co więcej, po tej szarej mazi nie widać żadnych emocji. Serce chociaż szybciej zabije, a mózg jest niewzruszliwy - dodaje neuronaukowiec. Mówiąc wprost: ten najważniejszy organ naszego ciała jest zupełnie nieczuły. Bo pozbawiony receptorów bólowych.
Jak zbudowany jest ten dziwny organ? Czy popularne mapy mózgu są zgodne z rzeczywistością? Posłuchajcie 32. odcinka Radia Naukowego! Więcej materiałów do odcinka na https://radionaukowe.pl/ || Dorzuć się do projektu: https://patronite.pl/radionaukowe
Rozkład jazdy:
1:37 Czy mózg jest jak cebula? O warstwowej budowie
4:47 O mózgu gadzim, ssaczym i naczelnym
7:15 Ewolucja tego narządu centralnego
11:05 Czy badacz mózgów dotyka mózgów
12:46 O niepozorności i poglądach Egipcjan oraz Arystotelesa
16:06 Mózg niewzruszony
17:30 Dlaczego scena z Hannibala Lectera mogła się wydarzyć
18:33 Mapa mózgu - czy każdy ma mózg zbudowany tak samo
24:50 Dlaczego niczego nie widzimy "na własne oczy"
32:30 Czy w mózgu tworzą się nowe neurony?
33:40 O plastyczności i przejmowaniu funkcji
33:50 Dlaczego ludzki mózg jest pozbawiony możliwości regeneracji
39:05 Skąd wiemy, gdzie co jest. O neuroobrazowaniu
43:10 Czy mózg arcymistrza szachowego się męczy
46:06 O operacjach na wybudzonym pacjentach
50:05 Mózg jako open space
51:33 Czy jest jakiś główny pilot?
58:08 Sztuczna inteligencja zyska świadomość?
1:00:17 Decyzje podejmowane przed nami

#31 Czy dinozaury stworzyłyby cywilizację? O krzesłach, śpiewie i inteligencji | dr Daniel Tyborowski
2021-03-25 18:49:49

Czy gdyby dinozaury miały więcej czasu, to rozwinęłyby inteligencję podobną do naszej, a w konsekwencji cywilizację? Wiemy, że niektóre dinozaury były inteligentne, za takie uważa się welociraptory. Ale czy byłyby w stanie współpracować i komunikować się? Wytworzyć język? Czy ewolucji "zależy" na powstaniu inteligetnych istot? O tym wszystkim rozmawiamy w 31 odcinku Radia Naukowego. Opowiada paleontolog, dr Daniel Tyborowski z Muzeum Ziemi Polskiej Akademii Nauk http://mz.pan.pl/pl/dr-daniel-tyborowski/ || Radio Naukowe powstaje dzięki Patronom i Patronkom
Czy gdyby dinozaury miały więcej czasu, to rozwinęłyby inteligencję podobną do naszej, a w konsekwencji cywilizację? Wiemy, że niektóre dinozaury były inteligentne, za takie uważa się welociraptory. Ale czy byłyby w stanie współpracować i komunikować się? Wytworzyć język? Czy ewolucji "zależy" na powstaniu inteligetnych istot? O tym wszystkim rozmawiamy w 31 odcinku Radia Naukowego. Opowiada paleontolog, dr Daniel Tyborowski z Muzeum Ziemi Polskiej Akademii Nauk http://mz.pan.pl/pl/dr-daniel-tyborowski/ || Radio Naukowe powstaje dzięki Patronom i Patronkom

#30 Co było pierwsze - wirus czy komórka? O znaczeniu wirusów w ewolucji życia na Ziemi | prof. Julia Durzyńska
2021-03-22 17:25:37

Jesteśmy przytłoczeni panującą pandemią SARS-CoV-2, nowego koronawirusa. Wirusy powodują u nas przeziębienia, grypę, ospę, opryszczkę, a nawet niektóre nowotwory. Nic dziwnego, że sie ich boimy i nie lubimy. A warto je poznać, bo bez nich życie na Ziemi wyglądałoby najprawdopodobniej zupełnie inaczej. O mniej znanej stronie świata wirusów opowiada prof. Julia Durzyńska z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe
Jesteśmy przytłoczeni panującą pandemią SARS-CoV-2, nowego koronawirusa. Wirusy powodują u nas przeziębienia, grypę, ospę, opryszczkę, a nawet niektóre nowotwory. Nic dziwnego, że sie ich boimy i nie lubimy. A warto je poznać, bo bez nich życie na Ziemi wyglądałoby najprawdopodobniej zupełnie inaczej. O mniej znanej stronie świata wirusów opowiada prof. Julia Durzyńska z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe

#29 PODCAST GRATIS, czyli o błędach poznawczych i pułapkach w myśleniu | prof. Tomasz Grzyb
2021-03-18 13:48:24

Czy jesteśmy racjonalni? Każdą decyzję podejmujemy rozważnie, po przeanalizowaniu wszystkich za i przeciw? A skąd! To niemożliwe, biologicznie nie do utrzymania. Za to jesteśmy jesteśmy mistrzami w racjonalizowaniu już podjętych decyzji. W tym podcaście rozmawiamy błędach poznawczych, które mają wpływ na nasze decyzje zakupowe, ale również na nas jako na społeczeństwa. O tym, dlaczego przeszacowujemy liczebność migrantów, dlaczego w oczy rzucały mi się blondynki, czy warto w totka zaznaczyć liczby 1,2,3,4,5,6, dlaczego uciekam przed ekspedientami w sklepach oraz z jakiego powodu, wiele osób omija stoiska z bezpłatnym poczęstunkiem. Jest też wątek dyskusji, również w mediach społecznościowych, które zwykle tylko pozornie dyskusjami są. Gościem jest psycholog, dr hab. Tomasz Grzyb, prof. SWPS. || https://www.swps.pl/tomasz-grzyb || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe
Czy jesteśmy racjonalni? Każdą decyzję podejmujemy rozważnie, po przeanalizowaniu wszystkich za i przeciw? A skąd! To niemożliwe, biologicznie nie do utrzymania. Za to jesteśmy jesteśmy mistrzami w racjonalizowaniu już podjętych decyzji. W tym podcaście rozmawiamy błędach poznawczych, które mają wpływ na nasze decyzje zakupowe, ale również na nas jako na społeczeństwa. O tym, dlaczego przeszacowujemy liczebność migrantów, dlaczego w oczy rzucały mi się blondynki, czy warto w totka zaznaczyć liczby 1,2,3,4,5,6, dlaczego uciekam przed ekspedientami w sklepach oraz z jakiego powodu, wiele osób omija stoiska z bezpłatnym poczęstunkiem. Jest też wątek dyskusji, również w mediach społecznościowych, które zwykle tylko pozornie dyskusjami są.
Gościem jest psycholog, dr hab. Tomasz Grzyb, prof. SWPS. || https://www.swps.pl/tomasz-grzyb || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe

#28 Od idei do odkrycia. Spory o naturę (i istnienie) atomów | prof. Jean-Pierre Lasota
2021-03-15 21:51:04

O atomach uczymy się już w szkole podstawowej, ich istnienie to dziś wiedza oczywista. Współcześnie wiemy też, że wcale nie są podstawowym budulcem materii, jak sobie to wyobrażano. Jak przez stulecia wyglądały dyskusje, kontrowersje i spory wokół atomów? Jak udowodniono ich istnienie? I jak to jest, że one są - choć są głównie pustką? Opowiada prof. Jean-Pierre Lasota. Polecamy naszą książkę "Kłopoty z Eureką. O co kłócą się fizycy?" || https://www.ccpress.pl/klopoty-z-eureka-449 || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe
O atomach uczymy się już w szkole podstawowej, ich istnienie to dziś wiedza oczywista. Współcześnie wiemy też, że wcale nie są podstawowym budulcem materii, jak sobie to wyobrażano. Jak przez stulecia wyglądały dyskusje, kontrowersje i spory wokół atomów? Jak udowodniono ich istnienie? I jak to jest, że one są - choć są głównie pustką? Opowiada prof. Jean-Pierre Lasota. Polecamy naszą książkę "Kłopoty z Eureką. O co kłócą się fizycy?" || https://www.ccpress.pl/klopoty-z-eureka-449 || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe

#27 Poszukiwanie życia na Marsie i sposobu na wysłanie tam człowieka | dr Agata Kołodziejczyk
2021-03-11 10:20:49

Wytrwałość - to oznacza nazwa nowego łazika, który pracuje na Marsie. Perseverence ma wytrwale szukać śladów życia na Czerwonej Planecie, która kiedyś najprawdopodobniej w niczym nie przypominała współczesnej pustyni. Czy znajdzie? A może niedługo będziemy świadkami oglądania żywego organizmu na Marsie, bo swoją stopę postawi tam człowiek? Rozmowa ze specjalistką neurobiologii, astrobiologii i astronautyki, dr Agatą Kołodziejczyk || https://www.astronaut.center/contact/agata-kolodziejczyk/ || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe
Wytrwałość - to oznacza nazwa nowego łazika, który pracuje na Marsie. Perseverence ma wytrwale szukać śladów życia na Czerwonej Planecie, która kiedyś najprawdopodobniej w niczym nie przypominała współczesnej pustyni. Czy znajdzie? A może niedługo będziemy świadkami oglądania żywego organizmu na Marsie, bo swoją stopę postawi tam człowiek?
Rozmowa ze specjalistką neurobiologii, astrobiologii i astronautyki, dr Agatą Kołodziejczyk || https://www.astronaut.center/contact/agata-kolodziejczyk/ || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe

#26 Czy piersi powstały, by kusić mężczyzn? O ewolucji biustu samic Homo sapiens | dr Agnieszka Żelaźniewicz
2021-03-08 12:23:54

U orangutanic, szympansic, gorylic, gepardzic, słonic czy kotek wszystko działa logiczne - jest ciąża, jest lakcja, to powiększa się gruczoł przeznaczonych do karmienia młodych. U ludzi tej logiki brak. Kobiece piersi - po okresie dojrzewania - są powiększone stale. Nawet jeśli kobieta nigdy nie zaszła w ciążę i nigdy nie karmiła. Skąd ta wyjątkowość? Czy kobiece piersi naprawdę wyewoluowały głównie po to by kusić samców? O pomysłach na wyjaśnienie tego fenomenu opowiada dr Agnieszka Żelaźniewicz z Uniwersytetu Wrocławskiego https://cutt.ly/wzfMsKC || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe
U orangutanic, szympansic, gorylic, gepardzic, słonic czy kotek wszystko działa logiczne - jest ciąża, jest lakcja, to powiększa się gruczoł przeznaczonych do karmienia młodych. U ludzi tej logiki brak. Kobiece piersi - po okresie dojrzewania - są powiększone stale. Nawet jeśli kobieta nigdy nie zaszła w ciążę i nigdy nie karmiła. Skąd ta wyjątkowość? Czy kobiece piersi naprawdę wyewoluowały głównie po to by kusić samców? O pomysłach na wyjaśnienie tego fenomenu opowiada dr Agnieszka Żelaźniewicz z Uniwersytetu Wrocławskiego https://cutt.ly/wzfMsKC || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe

#25 "A Ty wiesz, że geny można przenosić między organizmami?" Magdalena Fikus o nauce swojej młodości
2021-03-04 14:17:50

Profesor Magdalena Fikus jest znakomitą biochemiczką, niestrudzoną popularyzatorką nauki, fantastyczną, niezwykle otwartą osobą. Bez przesady mogę napisać, że to ona wprowadziła mnie do świata nauki i naukowców. Rozpoczęła studia biologiczne w 1953 roku, przez ponad 60 lat była aktywną naukowczynią i popularyzatorką nauki. W tym czasie w dziedzinach jej zainteresowań - biochemii, biologii molekularnej, genetyce - dokonała się prawdziwa rewolucja. Rozmawiamy o tych zmianach, o tym jak trudno za nimi nadążyć. Jest również o polityce uwikłanej w naukę. O studiach w Związku Radzieckim, profesurze odbieranej z rąk generała Jaruzelskiego. To trochę inna rozmowa, nieśpieszna, dająca więcej przestrzeni || https://patronite.pl/radionaukowe || https://radionaukowe.pl/
Profesor Magdalena Fikus jest znakomitą biochemiczką, niestrudzoną popularyzatorką nauki, fantastyczną, niezwykle otwartą osobą. Bez przesady mogę napisać, że to ona wprowadziła mnie do świata nauki i naukowców. Rozpoczęła studia biologiczne w 1953 roku, przez ponad 60 lat była aktywną naukowczynią i popularyzatorką nauki. W tym czasie w dziedzinach jej zainteresowań - biochemii, biologii molekularnej, genetyce - dokonała się prawdziwa rewolucja.

Rozmawiamy o tych zmianach, o tym jak trudno za nimi nadążyć. Jest również o polityce uwikłanej w naukę. O studiach w Związku Radzieckim, profesurze odbieranej z rąk generała Jaruzelskiego.
To trochę inna rozmowa, nieśpieszna, dająca więcej przestrzeni || https://patronite.pl/radionaukowe || https://radionaukowe.pl/

Informacja dotycząca prawa autorskich: Wszelka prezentowana tu zawartość podkastu jest własnością jego autora

Wyszukiwanie

Kategorie