Nowa Europa Wschodnia

Nowa Europa Wschodnia przybliża i odczarowuje "Wschód". Ten cudzysłów został użyty celowo, bo obszar tematyczny, o którym opowiadamy, jest bardzo umownie określony, zróżnicowany pod każdym możliwym względem, a przede wszystkim – ogromny.


Odcinki od najnowszych:

To, co pod spodem. Obrazy z bagien
2024-02-05 09:48:40

Wiktor Kotowski spędzał sporo czasu w dzieciństwie i młodości nad rzekami i na bagnach. Dziś jest badaczem mokradeł i ich adwokatem w debacie naukowej i dyskursie publicznym. Uważa, że z ponownego nawodnienia torfowisk i przekształcenia ich w bagna ludzkość może czerpać same korzyści.  Gerald Jurasinki chciałby doczekać chwili, gdy torfowiska mokre będą większą wartością niż suche. Na razie mokre torfowisko oznacza z reguły utratę użytków zielonych, a więc i unijnych dopłat. Z jego pracy badawczej i naukowej wynika, że wynika, że użytki zielone, którym przywrócono wysoki poziom wody, już po kilku latach są znacznie bogatsze w minerały i bioróżnorodność niż przed nawodnieniem Tadeusz Daniłko mieszka i gospodaruje w Dolistowie Starym. Jest nie tylko rolnikiem. Od wielu lat oprowadza turystów po Biebrzańskim Parku Narodowym. Dolinę zna jak własny dom. Jako dziecko pomagał przy wydobyciu torfu. Od grabienia siana w wakacje na rękach robiły mu się pęcherze. Pamięta kąpiele w rześkiej latem Biebrzy, spławianie drewna rzeką i budowanie lodowych mostów, dzięki którym gospodarze z doliny mogli zwozić z łąk siano dla krów. Dziś mówi z przejęciem, że tamtej wsi już nie ma.  Beata Mularska w dolinie Biebrzy prowadzi kameralny pensjonat. Jest również przewodniczką, fotografką i obserwatorką życia na bagnach. Nie wyobraża sobie dnia bez wyprawy do lasu, nad rzekę albo na bagna. Wsłuchuje się w klangor żurawi i porykiwania jeleni. Ten świat jest dla niej ciekawszy niż miejskie życie. Na terytorium Polski około 85 procent torfowisk zostało osuszonych. W Niemczech trwale pozbawionych wody jest prawie 98 procent.  Ziemia ma pracować, rodzić, a nie leżeć odłogiem. Jaki sens ma odwracanie tego, co było i nadal jest uważane za bezsprzeczne osiągnięcie cywilizacyjne? Reportaż powstał dzięki stypendium Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej 

Wiktor Kotowski spędzał sporo czasu w dzieciństwie i młodości nad rzekami i na bagnach. Dziś jest badaczem mokradeł i ich adwokatem w debacie naukowej i dyskursie publicznym. Uważa, że z ponownego nawodnienia torfowisk i przekształcenia ich w bagna ludzkość może czerpać same korzyści. 

Gerald Jurasinki chciałby doczekać chwili, gdy torfowiska mokre będą większą wartością niż suche. Na razie mokre torfowisko oznacza z reguły utratę użytków zielonych, a więc i unijnych dopłat. Z jego pracy badawczej i naukowej wynika, że wynika, że użytki zielone, którym przywrócono wysoki poziom wody, już po kilku latach są znacznie bogatsze w minerały i bioróżnorodność niż przed nawodnieniem

Tadeusz Daniłko mieszka i gospodaruje w Dolistowie Starym. Jest nie tylko rolnikiem. Od wielu lat oprowadza turystów po Biebrzańskim Parku Narodowym. Dolinę zna jak własny dom. Jako dziecko pomagał przy wydobyciu torfu. Od grabienia siana w wakacje na rękach robiły mu się pęcherze. Pamięta kąpiele w rześkiej latem Biebrzy, spławianie drewna rzeką i budowanie lodowych mostów, dzięki którym gospodarze z doliny mogli zwozić z łąk siano dla krów. Dziś mówi z przejęciem, że tamtej wsi już nie ma. 

Beata Mularska w dolinie Biebrzy prowadzi kameralny pensjonat. Jest również przewodniczką, fotografką i obserwatorką życia na bagnach. Nie wyobraża sobie dnia bez wyprawy do lasu, nad rzekę albo na bagna. Wsłuchuje się w klangor żurawi i porykiwania jeleni. Ten świat jest dla niej ciekawszy niż miejskie życie.

Na terytorium Polski około 85 procent torfowisk zostało osuszonych. W Niemczech trwale pozbawionych wody jest prawie 98 procent. 

Ziemia ma pracować, rodzić, a nie leżeć odłogiem. Jaki sens ma odwracanie tego, co było i nadal jest uważane za bezsprzeczne osiągnięcie cywilizacyjne?

Reportaż powstał dzięki stypendium Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej 

NEWs: Iran walczy z Pakistanem. Teheran rozwija dyplomację rakietową
2024-01-18 13:34:28

Irańskie rakiety spadły w Pakistanie, Iraku i Syrii. Używają ich też Huti w Jemenie, Hezbollah w Libanie i Hamas w Strefie Gazy. Używają ich też Rosjanie w Ukrainie. Jak wielką potęgą rakietową jest Iran? Dlaczego Teheran chce pokazać teraz, że może zaatakować dowolny cel wokół siebie?  Czy ma to związek z wojną Izraela z Hamasem w Strefie Gazy? Wreszcie, czy ta wymiana ognia z Islamabadem, krajem posiadającym broń atomową, jest początkiem kolejnego konfliktu w regionie? Na te pytania Michała Żakowskiego odpowiada Marcin Krzyżanowski, były polski dyplomata w Afganistanie, wykładowca Uniwersytetu Jagiellońskiego. 

Irańskie rakiety spadły w Pakistanie, Iraku i Syrii. Używają ich też Huti w Jemenie, Hezbollah w Libanie i Hamas w Strefie Gazy. Używają ich też Rosjanie w Ukrainie. Jak wielką potęgą rakietową jest Iran? Dlaczego Teheran chce pokazać teraz, że może zaatakować dowolny cel wokół siebie?  Czy ma to związek z wojną Izraela z Hamasem w Strefie Gazy? Wreszcie, czy ta wymiana ognia z Islamabadem, krajem posiadającym broń atomową, jest początkiem kolejnego konfliktu w regionie? Na te pytania Michała Żakowskiego odpowiada Marcin Krzyżanowski, były polski dyplomata w Afganistanie, wykładowca Uniwersytetu Jagiellońskiego. 

NEWs: Próba otrucia żony szefa wywiadu Ukrainy
2023-12-02 18:04:41

Michał Potocki z Dziennika Gazety Prawnej opowiada o kulisach otrucia żony wywiadu wojskowego Ukrainy. Dlaczego usiłowano otruć bliską osobę Kyryła Budanowa i dlaczego jest tak ważny w polityce i wojnie toczonej przez Ukrainę? 

Michał Potocki z Dziennika Gazety Prawnej opowiada o kulisach otrucia żony wywiadu wojskowego Ukrainy. Dlaczego usiłowano otruć bliską osobę Kyryła Budanowa i dlaczego jest tak ważny w polityce i wojnie toczonej przez Ukrainę? 

Jesteśmy tradycją Białorusinów z Podlasia
2023-11-29 23:06:20

- My możemy pójść całą rodziną w pole na święto Jurja, kiedy prosi się o urodzaj, może dołączą do nas przyjaciele. Kiedyś tak chodziliśmy z korowajem, ale to wciąż było święto rodzinne. I pomyślałem, że trzeba to pokazać ludziom. Może ktoś zechce wrócić do tradycji? Albo przynajmniej niech wie z autopsji, jak wyglądają nasze obrzędy, a nie tylko posiłkuje się wiedzą z książek na zasadzie „A, to tak kiedyś było”. Ja nie lubię mówić o tradycjach w czasie przeszłym. Ja mówię o nich w czasie teraźniejszym. Dla nas to jest życie.  To słowa Dariusza Fionika, historyka, muzealnika i religioznawcy, założyciela Studia Folkloru Podlaskich Białorusinów Żemerwa i Muzeum Małej Ojczyzny w Studziwodach.  Reportaż Bartosza Panka nagrany latem 2023 roku w Studziowodach, Toporkach i Ciasnem.  

- My możemy pójść całą rodziną w pole na święto Jurja, kiedy prosi się o urodzaj, może dołączą do nas przyjaciele. Kiedyś tak chodziliśmy z korowajem, ale to wciąż było święto rodzinne. I pomyślałem, że trzeba to pokazać ludziom. Może ktoś zechce wrócić do tradycji? Albo przynajmniej niech wie z autopsji, jak wyglądają nasze obrzędy, a nie tylko posiłkuje się wiedzą z książek na zasadzie „A, to tak kiedyś było”. Ja nie lubię mówić o tradycjach w czasie przeszłym. Ja mówię o nich w czasie teraźniejszym. Dla nas to jest życie. 

To słowa Dariusza Fionika, historyka, muzealnika i religioznawcy, założyciela Studia Folkloru Podlaskich Białorusinów Żemerwa i Muzeum Małej Ojczyzny w Studziwodach. 

Reportaż Bartosza Panka nagrany latem 2023 roku w Studziowodach, Toporkach i Ciasnem.

 

Galop Olgi, galop Sandra
2023-11-28 15:48:21

Olga Safronova, poza kontraktem z białoruską kadra narodową, zostawiła w kraju kochającą  i stajnię, którą prowadziła wspólnie z mężem. Nie jest jasne, dlaczego została odsunięta przez władze od startów w prestiżowych konkursach i możliwości rozwoju kariery jeździeckiej. Być może z powodu zdjęcia z biało-czerwono-białą flagą, które umieściła na swoim  instagramowym profilu, a być może dlatego, że latem 2020 roku brała udział w  protestach przeciwko fałszerstwom wyborczym totalitarnej władzy. Teraz mieszka w Polsce. Trenuje w jednej z podwarszawskich stajni. Przygotowuje się do zawodów w Paryżu w 2024 roku.  Reportaż Bartosza Panka    Projekt "Wspieramy Białoruskie Przebudzenie" został dofinansowany przez Fundację Solidarności Międzynarodowej w ramach polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP kwotą 142 000 zł. Publikacja wyraża wyłącznie poglądy autora i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP.  

Olga Safronova, poza kontraktem z białoruską kadra narodową, zostawiła w kraju kochającą  i stajnię, którą prowadziła wspólnie z mężem. Nie jest jasne, dlaczego została odsunięta przez władze od startów w prestiżowych konkursach i możliwości rozwoju kariery jeździeckiej. Być może z powodu zdjęcia z biało-czerwono-białą flagą, które umieściła na swoim  instagramowym profilu, a być może dlatego, że latem 2020 roku brała udział w  protestach przeciwko fałszerstwom wyborczym totalitarnej władzy.

Teraz mieszka w Polsce. Trenuje w jednej z podwarszawskich stajni. Przygotowuje się do zawodów w Paryżu w 2024 roku. 


Reportaż Bartosza Panka 
 

Projekt "Wspieramy Białoruskie Przebudzenie" został dofinansowany przez Fundację Solidarności Międzynarodowej w ramach polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP kwotą 142 000 zł.

Publikacja wyraża wyłącznie poglądy autora i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP.
 

Rosja nie zrównoważy siły państw nordyckich w NATO
2023-11-26 16:14:02

Szwecja i Finlandia są krajami  o populacji wielokrotnie mniejszej od Rosji, niemniej ich wejście do NATO ma ogromne znacznie. Nie jest to wyłącznie kwestią granicy z Rosją czy uczynienia z Bałtyku "wewnętrznego jeziora NATO".  Dr Wojciech Lider  podkreśla, że kraje nordyckie dysponują potęgą gospodarczą i innowacyjnością, które wspierają ich siły zbrojne. Moskwa nie jest w stanie tego zrównoważyć.  Podcast z cyklu "NATO Explained'23" został zrealizowany ze wsparciem Departamentu Dyplomacji Publicznej NATO.

Szwecja i Finlandia są krajami  o populacji wielokrotnie mniejszej od Rosji, niemniej ich wejście do NATO ma ogromne znacznie. Nie jest to wyłącznie kwestią granicy z Rosją czy uczynienia z Bałtyku "wewnętrznego jeziora NATO".  Dr Wojciech Lider  podkreśla, że kraje nordyckie dysponują potęgą gospodarczą i innowacyjnością, które wspierają ich siły zbrojne. Moskwa nie jest w stanie tego zrównoważyć. 

Podcast z cyklu "NATO Explained'23" został zrealizowany ze wsparciem Departamentu Dyplomacji Publicznej NATO.

NEWs: Wojna Izraela z Hamasem nie jest bliska końca
2023-11-25 12:33:08

To może być dopiero początek wojny – mówi Jerzy Haszczyński szef działu zagranicznego dziennika Rzeczpospolita, który wrócił niedawno z Izraela i Autonomii Palestyńskiej. Co mówi się o tej wojnie w Izraelu a co na Zachodnim Brzegu Jordanu? Jak ocenia negocjacje Izraela i Hamasu na temat warunków wymiany 50 uprowadzonych Izraelczyków. Mówi się także o zawieszeniu ognia na kilka dni. Z Jerzym Haszczyńskim rozmawia Michał Żakowski
To może być dopiero początek wojny – mówi Jerzy Haszczyński szef działu zagranicznego dziennika Rzeczpospolita, który wrócił niedawno z Izraela i Autonomii Palestyńskiej. Co mówi się o tej wojnie w Izraelu a co na Zachodnim Brzegu Jordanu? Jak ocenia negocjacje Izraela i Hamasu na temat warunków wymiany 50 uprowadzonych Izraelczyków. Mówi się także o zawieszeniu ognia na kilka dni. Z Jerzym Haszczyńskim rozmawia Michał Żakowski

Pieśń o wolnej Białorusi
2023-11-20 09:01:53

Nasta  Niakrasava w Polsce mieszka od 15 lat. W rozmowie z Bartoszem Pankiem opowiada o przywiezionych do Warszawy wyobrażeniach, snuje refleksje o  doświadczeniu migrantki, analizuje tożsamościowy i społeczny charakter białoruskiego przebudzenia w 2020 roku jako jeden z punktów zwrotnych w najnowszej historii swojego kraju.  Nasta Niakrasava wspiera walczących o wolność rodaków, śpiewając z towarzyszeniem Jacka Kleyffa „Mury” z białoruskim tekstem Andreja Chadanowicza.   Projekt "Wspieramy Białoruskie Przebudzenie" został dofinansowany przez Fundację Solidarności Międzynarodowej w ramach polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP kwotą 142 000 zł. Publikacja wyraża wyłącznie poglądy autora i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP.

Nasta  Niakrasava w Polsce mieszka od 15 lat. W rozmowie z Bartoszem Pankiem opowiada o przywiezionych do Warszawy wyobrażeniach, snuje refleksje o  doświadczeniu migrantki, analizuje tożsamościowy i społeczny charakter białoruskiego przebudzenia w 2020 roku jako jeden z punktów zwrotnych w najnowszej historii swojego kraju. 

Nasta Niakrasava wspiera walczących o wolność rodaków, śpiewając z towarzyszeniem Jacka Kleyffa „Mury” z białoruskim tekstem Andreja Chadanowicza.

 

Projekt "Wspieramy Białoruskie Przebudzenie" został dofinansowany przez Fundację Solidarności Międzynarodowej w ramach polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP kwotą 142 000 zł.

Publikacja wyraża wyłącznie poglądy autora i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP.

Zapach więzienia w Białorusi
2023-11-14 10:50:25

Tłumaczka literatury białoruskiej Joanna Bernatowicz wskazuje motyw więzienia  jako trop silnie obecny w wielu tekstach poetyckich. W ten sposób wybrzmiewa  tragedia Białorusinów i ich dążeń do demokratyzacji własnego państwa.  Z drugiej strony pojawia się światło. Nadzieja, że wszystko będzie dobrze. O białoruskiej poezji po 2020 roku Joanna Bernatowicz opowiada w rozmowie z  Bartoszem Pankiem. Projekt "Wspieramy Białoruskie Przebudzenie" został dofinansowany przez Fundację Solidarności Międzynarodowej w ramach polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP kwotą 142 000 zł. Publikacja wyraża wyłącznie poglądy autora i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP.

Tłumaczka literatury białoruskiej Joanna Bernatowicz wskazuje motyw więzienia  jako trop silnie obecny w wielu tekstach poetyckich. W ten sposób wybrzmiewa  tragedia Białorusinów i ich dążeń do demokratyzacji własnego państwa.  Z drugiej strony pojawia się światło. Nadzieja, że wszystko będzie dobrze. O białoruskiej poezji po 2020 roku Joanna Bernatowicz opowiada w rozmowie z  Bartoszem Pankiem.

Projekt "Wspieramy Białoruskie Przebudzenie" został dofinansowany przez Fundację Solidarności Międzynarodowej w ramach polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP kwotą 142 000 zł.

Publikacja wyraża wyłącznie poglądy autora i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP.

Radio Racja. Głos Białorusinów z Polski
2023-11-13 08:54:08

Dziś Radio Racja łączy białoruską mniejszość narodową w Polsce z obywatelami państwa białoruskiego. Łącząc ludzi, przeciwdziała skutkom wprowadzania ruskiego miru – przeciwstawia się atomizacji wspólnot, podziałowi społeczeństw, dezinformacji i propagandzie.  W białostockiej siedzibie Radia Racja Bartosz Panek rozmawia z redaktorem naczelnym stacji Jerzym Leszczyńskim i jej prezesem Eugeniuszem Wappą.  Projekt "Wspieramy Białoruskie Przebudzenie" został dofinansowany przez Fundację Solidarności Międzynarodowej w ramach polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP kwotą 142 000 zł. Publikacja wyraża wyłącznie poglądy autora i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP.

Dziś Radio Racja łączy białoruską mniejszość narodową w Polsce z obywatelami państwa białoruskiego. Łącząc ludzi, przeciwdziała skutkom wprowadzania ruskiego miru – przeciwstawia się atomizacji wspólnot, podziałowi społeczeństw, dezinformacji i propagandzie. 

W białostockiej siedzibie Radia Racja Bartosz Panek rozmawia z redaktorem naczelnym stacji Jerzym Leszczyńskim i jej prezesem Eugeniuszem Wappą. 

Projekt "Wspieramy Białoruskie Przebudzenie" został dofinansowany przez Fundację Solidarności Międzynarodowej w ramach polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP kwotą 142 000 zł.

Publikacja wyraża wyłącznie poglądy autora i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP.

Informacja dotycząca prawa autorskich: Wszelka prezentowana tu zawartość podkastu jest własnością jego autora

Wyszukiwanie

Kategorie