Wszechnica.org.pl - Historia
„Wszechnica.org.pl - Historia” to baza wykładów zrealizowanych we współpracy z prestiżowymi instytucjami naukowymi. Wśród naszych partnerów znajdują się m.in. Festiwal Nauki w Warszawie, Instytut Historyczny UW, Muzeum POLIN, Zamek Królewski w Warszawie oraz Kawiarnie naukowe. Wszechnica.org.pl nagrywa też własne rozmowy z historykami i świadkami historii. Projekt realizowany jest przez Fundację Wspomagania Wsi. Do korzystania z naszego serwisu zapraszamy wszystkich, którzy cenią sobie rzetelną wiedzę oraz ciekawe dyskusje. Zapraszamy do odwiedzenia też kanału Wszechnica.org.pl - Nauka
Pokazujemy po 10 odcinków na stronie. Skocz do strony:
1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041424344454647484950515253545556575859606162636465666768697071727374757677
153. Droga do Niepodległości: Leopold Kronenberg. Rozmowa z prof. Tomaszem Kizwalterem
2020-09-07 12:39:22
Rozmowa z prof. Tomaszem Kizwalterem, Fundacja Wspomagania Wsi, 9 maja 2018 r.
Pochodzący ze zasymilowanej rodziny żydowskiej Leopold Kronenberg (1812-1878) był jednym z najbogatszych ludzi w Królestwie Polskim i symbolem rodzącego się na ziemiach polskich kapitalizmu. Nie był też jednak pozbawiony ambicji politycznych, stając się prominentnym działaczem obozu białych w dobie powstania styczniowego. O zawiłych losach Kronenberga i jego fortuny opowiedział w studiu Wszechnicy prof. dr hab. Tomasz Kizwalter z Instytutu Historycznego UW.
– Wydaje mi się, że Kronenberg był bardzo ambitny. Chciał być częścią polskiej elity. Uważał, że może być częścią tej polskiej elity. W polityce zawsze jest tak, że osobiste ambicje wiążą się z szerszym spojrzeniem na sprawy kraju, na sprawy państwa. (…) Ambicje polityczne Kronenberga, które ujawniły się w 1861 roku, były związane z poczuciem, zupełnie autentycznym, że może coś krajowi zaoferować, że przedstawi program lepszy od tego, co oferują inni – mówił historyk.
Jak Leopoldowi Kronenbergowi udało się zgromadzić ogromny majątek? Jaki miał program polityczny? Dlaczego nie dotknęły go represje po powstaniu styczniowym? Zapraszamy do obejrzenia rozmowy.
Droga do Niepodległości
Choć po 1795 roku zaborcy na 123 lat wymazali Polskę z mapy świata, nie była ona w tym czasie polityczną, ideową i społeczną pustynią. Polacy nie tylko walczyli o odzyskanie niepodległości z bronią w ręku, ale też budowali gospodarkę, oświatę, społeczeństwo obywatelskie. Całkowicie wbrew zaborcom, a czasem wchodząc z nimi w ryzykowne porozumienia. W ramach cyklu „Droga do Niepodległości” będziemy o bohaterach tych czasów opowiadać.
Rozmowa z prof. Tomaszem Kizwalterem, Fundacja Wspomagania Wsi, 9 maja 2018 r.
Pochodzący ze zasymilowanej rodziny żydowskiej Leopold Kronenberg (1812-1878) był jednym z najbogatszych ludzi w Królestwie Polskim i symbolem rodzącego się na ziemiach polskich kapitalizmu. Nie był też jednak pozbawiony ambicji politycznych, stając się prominentnym działaczem obozu białych w dobie powstania styczniowego. O zawiłych losach Kronenberga i jego fortuny opowiedział w studiu Wszechnicy prof. dr hab. Tomasz Kizwalter z Instytutu Historycznego UW.
– Wydaje mi się, że Kronenberg był bardzo ambitny. Chciał być częścią polskiej elity. Uważał, że może być częścią tej polskiej elity. W polityce zawsze jest tak, że osobiste ambicje wiążą się z szerszym spojrzeniem na sprawy kraju, na sprawy państwa. (…) Ambicje polityczne Kronenberga, które ujawniły się w 1861 roku, były związane z poczuciem, zupełnie autentycznym, że może coś krajowi zaoferować, że przedstawi program lepszy od tego, co oferują inni – mówił historyk.
Jak Leopoldowi Kronenbergowi udało się zgromadzić ogromny majątek? Jaki miał program polityczny? Dlaczego nie dotknęły go represje po powstaniu styczniowym? Zapraszamy do obejrzenia rozmowy.
Droga do Niepodległości
Choć po 1795 roku zaborcy na 123 lat wymazali Polskę z mapy świata, nie była ona w tym czasie polityczną, ideową i społeczną pustynią. Polacy nie tylko walczyli o odzyskanie niepodległości z bronią w ręku, ale też budowali gospodarkę, oświatę, społeczeństwo obywatelskie. Całkowicie wbrew zaborcom, a czasem wchodząc z nimi w ryzykowne porozumienia. W ramach cyklu „Droga do Niepodległości” będziemy o bohaterach tych czasów opowiadać.
152. Winston Churchill. Europa-Wielka Brytania-Polska
2020-09-07 12:26:38
Rozmowa z dr. hab. Michałem Leśniewskim i prof. Piotrem M. Majewskim, Fundacja Wspomagania Wsi, 8 maja 2018 r.
Przywódcy zachodnich państw koalicji antyhitlerowskiej – Franklin Delano Roosevelt i Charles de Gaulle – posiadają w Polsce ulice nazwane swoim imieniem. Dlaczego nie mamy ulicy Winstona Churchilla? Czy powinna taka powstać? O polityce brytyjskiego męża stanu w okresie drugiej wojny światowej i jego postawie wobec Polski dyskutowali w studiu Wszechnicy dr hab. Michał Leśniewski i dr hab. Piotr M. Majewski z Instytutu Historycznego UW.
– Jeśli jest ulica Franklina Delano Roosevelta (niestety jest), to tym bardziej powinna być ulica Winstona Churchilla. Można się zastanawiać, czy zasłużył na tę ulicę, ale na pewno nie zasłużył na nią Franklin Delano Roosevelt – mówił dr hab. Michał Leśniewski.
– Potrafił zachować się bardzo brutalne wobec Polaków, ale kierował się interesem swojego państwa. Myślę, że jeśli potraktujemy jego zasługi jako męża stanu koalicji antyhitlerowskiej, to oczywiście mógłby mieć w Polsce swoją ulicę czy pomnik, tak jak ma w Pradze – uważa dr hab. Piotr M. Majewski.
Kalendarium najważniejszych wydarzeń poruszonych w rozmowie:
12-13 marca 1938 – Niemcy anektują Austrię
29-30 września 1938 – Układ monachijski, Wielka Brytania i Francja wyrażają zgodę na aneksję przez Niemcy Kraju Sudeckiego kosztem Czechosłowacji
15 marca 1939 – Niemcy anektują resztę Czechosłowacji, powstają Protektorat Czech i Moraw oraz Słowacja
1 września 1939 – Agresja Niemiec na Polskę
3 września 1939 – Wielka Brytania i Francja wypowiadają wojnę Niemcom
9 kwietnia 1940 – Niemcy uderzają na Norwegię i Danię
10 maja 1940 – Niemcy uderzają na Francję, Belgię, Holandię i Luksemburg
10 lipca-31 października 1940 – bitwa powietrzna o Anglię
22 czerwca 1941 – Agresja Niemiec na ZSRR
7 grudnia 1941 – Agresja Japonii na Stany Zjednoczone
11 grudnia 1941 – Niemcy wypowiadają wojnę Stanom Zjednoczonym
13 kwietnia 1943 – Niemcy ujawniają odkrycie grobów polskich oficerów w Katyniu
4 lipca 1943 – Gen. Władysław Sikorski, Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych i premier rządu RP na uchodźstwie, ginie w katastrofie gibraltarskiej
28 listopada-1 grudnia 1943 – konferencja aliantów w Teheranie, decyzja o wyzwoleniu terenów Polski przez ZSRR
6 czerwca 1944 – Alianci zachodni lądują w Normandii, otwarcie drugiego frontu w Europie
22 czerwca-19 sierpnia 1944 – Operacja „Bagration”, wojska radzieckie rozbijają niemiecką Grupę Armii „Środek” i osiągają przedmieścia Warszawy
1 sierpnia 1944 – wybuch Powstania Warszawskiego
4-11 luty 1945 – konferencja aliantów w Jałcie, decyzja o znalezieniu się Polski w strefie wpływów ZSRR
8 maja 1945 – kapitulacja Niemiec
2 września 1945 – kapitulacja Japonii
Rozmowa z dr. hab. Michałem Leśniewskim i prof. Piotrem M. Majewskim, Fundacja Wspomagania Wsi, 8 maja 2018 r.
Przywódcy zachodnich państw koalicji antyhitlerowskiej – Franklin Delano Roosevelt i Charles de Gaulle – posiadają w Polsce ulice nazwane swoim imieniem. Dlaczego nie mamy ulicy Winstona Churchilla? Czy powinna taka powstać? O polityce brytyjskiego męża stanu w okresie drugiej wojny światowej i jego postawie wobec Polski dyskutowali w studiu Wszechnicy dr hab. Michał Leśniewski i dr hab. Piotr M. Majewski z Instytutu Historycznego UW.
– Jeśli jest ulica Franklina Delano Roosevelta (niestety jest), to tym bardziej powinna być ulica Winstona Churchilla. Można się zastanawiać, czy zasłużył na tę ulicę, ale na pewno nie zasłużył na nią Franklin Delano Roosevelt – mówił dr hab. Michał Leśniewski.
– Potrafił zachować się bardzo brutalne wobec Polaków, ale kierował się interesem swojego państwa. Myślę, że jeśli potraktujemy jego zasługi jako męża stanu koalicji antyhitlerowskiej, to oczywiście mógłby mieć w Polsce swoją ulicę czy pomnik, tak jak ma w Pradze – uważa dr hab. Piotr M. Majewski.
Kalendarium najważniejszych wydarzeń poruszonych w rozmowie:
12-13 marca 1938 – Niemcy anektują Austrię
29-30 września 1938 – Układ monachijski, Wielka Brytania i Francja wyrażają zgodę na aneksję przez Niemcy Kraju Sudeckiego kosztem Czechosłowacji
15 marca 1939 – Niemcy anektują resztę Czechosłowacji, powstają Protektorat Czech i Moraw oraz Słowacja
1 września 1939 – Agresja Niemiec na Polskę
3 września 1939 – Wielka Brytania i Francja wypowiadają wojnę Niemcom
9 kwietnia 1940 – Niemcy uderzają na Norwegię i Danię
10 maja 1940 – Niemcy uderzają na Francję, Belgię, Holandię i Luksemburg
10 lipca-31 października 1940 – bitwa powietrzna o Anglię
22 czerwca 1941 – Agresja Niemiec na ZSRR
7 grudnia 1941 – Agresja Japonii na Stany Zjednoczone
11 grudnia 1941 – Niemcy wypowiadają wojnę Stanom Zjednoczonym
13 kwietnia 1943 – Niemcy ujawniają odkrycie grobów polskich oficerów w Katyniu
4 lipca 1943 – Gen. Władysław Sikorski, Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych i premier rządu RP na uchodźstwie, ginie w katastrofie gibraltarskiej
28 listopada-1 grudnia 1943 – konferencja aliantów w Teheranie, decyzja o wyzwoleniu terenów Polski przez ZSRR
6 czerwca 1944 – Alianci zachodni lądują w Normandii, otwarcie drugiego frontu w Europie
22 czerwca-19 sierpnia 1944 – Operacja „Bagration”, wojska radzieckie rozbijają niemiecką Grupę Armii „Środek” i osiągają przedmieścia Warszawy
1 sierpnia 1944 – wybuch Powstania Warszawskiego
4-11 luty 1945 – konferencja aliantów w Jałcie, decyzja o znalezieniu się Polski w strefie wpływów ZSRR
8 maja 1945 – kapitulacja Niemiec
2 września 1945 – kapitulacja Japonii
151. Oswajanie Judasza
2020-09-07 11:07:54
Wykład prof. dr. hab. Stanisława Obirka, Kawiarnia Naukowa Festiwalu Nauki, 16 kwietnia 2018 r.
– Pisanie na temat religii, pisanie na temat Judasza, w ogóle pisanie na temat osób z przeszłości to jest pisanie o własnych lękach – mówił prof. Stanisław Obirek w Kawiarni Naukowej Festiwalu Nauki podczas wykładu poświęconego postaci Judasza. Czy w świetle współczesnych badań biblijny wizerunek zdrajcy jest odzwierciedleniem istniejącej postaci historycznej, czy raczej wyraża on uprzedzenia autorów ewangelii?
Podczas swojego wystąpienia teolog, historyk i antropolog kultury mówił, w jaki sposób kształtowanie się chrześcijaństwa w opozycji do judaizmu w I w. n.e. mogło wpłynąć na przekazany w Nowym Testamencie obraz Judasza, który stał się „uosobieniem judaizmu i żydostwa” oraz po dziś dzień zakorzenił się w kulturze. Prof. Obirek odniósł się również do tekstu gnostyckiej „ewangelii Judasza” odkrytej w l. 70. ubiegłego wieku, która miała podważać dotychczasowy wizerunek tej postaci, co nie utrzymało się jednak w świetle krytyki źródłowej.
Punktem wyjścia do wykładu prelegent uczynił pracę Petera Stanforda „Judasz. Biografia kulturowa”. Podczas wystąpienia odwoływał się również do tekstów takich badaczy i badaczek jak Geza Vermes, John Dominic Crossan, Hyam Maccoby, Susan Gubar i April DeConick. – Oswajanie Judasza w moim odczuciu polegałoby na możliwości rozmawiania o własnych lękach, o tym co my robimy z własną przeszłością, własną religią, z własnymi przekonaniami – mówił prof. Obirek.
Wykład prof. dr. hab. Stanisława Obirka, Kawiarnia Naukowa Festiwalu Nauki, 16 kwietnia 2018 r.
– Pisanie na temat religii, pisanie na temat Judasza, w ogóle pisanie na temat osób z przeszłości to jest pisanie o własnych lękach – mówił prof. Stanisław Obirek w Kawiarni Naukowej Festiwalu Nauki podczas wykładu poświęconego postaci Judasza. Czy w świetle współczesnych badań biblijny wizerunek zdrajcy jest odzwierciedleniem istniejącej postaci historycznej, czy raczej wyraża on uprzedzenia autorów ewangelii?
Podczas swojego wystąpienia teolog, historyk i antropolog kultury mówił, w jaki sposób kształtowanie się chrześcijaństwa w opozycji do judaizmu w I w. n.e. mogło wpłynąć na przekazany w Nowym Testamencie obraz Judasza, który stał się „uosobieniem judaizmu i żydostwa” oraz po dziś dzień zakorzenił się w kulturze. Prof. Obirek odniósł się również do tekstu gnostyckiej „ewangelii Judasza” odkrytej w l. 70. ubiegłego wieku, która miała podważać dotychczasowy wizerunek tej postaci, co nie utrzymało się jednak w świetle krytyki źródłowej.
Punktem wyjścia do wykładu prelegent uczynił pracę Petera Stanforda „Judasz. Biografia kulturowa”. Podczas wystąpienia odwoływał się również do tekstów takich badaczy i badaczek jak Geza Vermes, John Dominic Crossan, Hyam Maccoby, Susan Gubar i April DeConick. – Oswajanie Judasza w moim odczuciu polegałoby na możliwości rozmawiania o własnych lękach, o tym co my robimy z własną przeszłością, własną religią, z własnymi przekonaniami – mówił prof. Obirek.
150. Dyplomacja najsłynniejszego pianisty świata
2020-09-07 10:54:02
Wykład Aleksandra Laskowskiego, Muzeum Narodowe w Warszawie, 5 kwietnia 2018 r.
„Sztuka jest odwetem Polski”, można było przeczytać w broszurze towarzyszącej światowej premierze opery Manru Ignacego Jana Paderewskiego. O muzyce kompozytora, która przypominała światu o narodzie pozbawionym państwa oraz o jego zabiegach dyplomatycznych na rzecz sprawy polskiej mówił Aleksander Laskowski podczas wykładu towarzyszącego wystawie Paderewski w Muzeum Narodowym W Warszawie.
Alfred Nossig, autor libretta do Manru , w niemieckojęzycznej broszurze Paderewski towarzyszącej światowej premierze opery w Dreźnie w maju 1901 roku pisał: „Sztuka jest odwetem Polski. Choć dyrygujący koncertem politycznym wykreślili imię tego nieszczęśliwego kraju z mapy Europy, to jednak znaleźli się ludzie, którzy swymi przepełnionymi harmonią koncertami ponownie uczynili Polskę potęgą, wręcz mocarstwem”.
Prelegent podczas wykładu przybliżył rolę muzyki Ignacego Jana Paderewskiego w przypominaniu światu o problemie Polaków. Mówił również o bezpośrednich zabiegach dyplomatycznych kompozytora w Stanach Zjednoczonych na rzecz odzyskania niepodległości prze Polskę w trakcie I wojny światowej. Wystąpienie zakończył opowiadając o sprawowaniu przez Paderewskiego funkcji premiera odrodzonej Rzeczpospolitej.
Wykład Aleksandra Laskowskiego, Muzeum Narodowe w Warszawie, 5 kwietnia 2018 r.
„Sztuka jest odwetem Polski”, można było przeczytać w broszurze towarzyszącej światowej premierze opery Manru Ignacego Jana Paderewskiego. O muzyce kompozytora, która przypominała światu o narodzie pozbawionym państwa oraz o jego zabiegach dyplomatycznych na rzecz sprawy polskiej mówił Aleksander Laskowski podczas wykładu towarzyszącego wystawie Paderewski w Muzeum Narodowym W Warszawie.
Alfred Nossig, autor libretta do Manru, w niemieckojęzycznej broszurze Paderewski towarzyszącej światowej premierze opery w Dreźnie w maju 1901 roku pisał: „Sztuka jest odwetem Polski. Choć dyrygujący koncertem politycznym wykreślili imię tego nieszczęśliwego kraju z mapy Europy, to jednak znaleźli się ludzie, którzy swymi przepełnionymi harmonią koncertami ponownie uczynili Polskę potęgą, wręcz mocarstwem”.
Prelegent podczas wykładu przybliżył rolę muzyki Ignacego Jana Paderewskiego w przypominaniu światu o problemie Polaków. Mówił również o bezpośrednich zabiegach dyplomatycznych kompozytora w Stanach Zjednoczonych na rzecz odzyskania niepodległości prze Polskę w trakcie I wojny światowej. Wystąpienie zakończył opowiadając o sprawowaniu przez Paderewskiego funkcji premiera odrodzonej Rzeczpospolitej.
149. Dalej jest noc. Losy Żydów w wybranych powiatach okupowanej Polski – dyskusja wokół książki
2020-09-07 10:40:03
Dyskusja wokół książki, Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, 22 kwietnia 2018 r.
Jak Żydzi walczyli o życie w czasie II wojny światowej w okupowanej przez Niemców Polsce oraz jaka była postawa Polaków wobec ukrywających się współobywateli pochodzenia żydowskiego opisuje książka „Dalej jest noc. Losy Żydów w wybranych powiatach okupowanej Polski”. Dyskusja na temat książki będącej podsumowaniem wieloletnich badań odbyła się podczas spotkania z cyklu „Czytelnia POLIN” w Muzeum Historii Żydów Polskich.
W dyskusji wzięli udział redaktorzy publikacji – prof. Barbara Engelking, prof. Jan Grabowski i autorka jednego z rozdziałów Karolina Panz. Jako komentator wystąpił prof. Marcin Zaremba, a rozmowę poprowadził dziennikarz radia TOK FM Jakub Janiszewski.
Książka „Dalej jest noc. Losy Żydów w wybranych powiatach okupowanej Polski” jest podsumowaniem kilkuletniego projektu badawczego „Strategie przetrwania Żydów podczas okupacji w Generalnym Gubernatorstwie, 1942-1945. Studium wybranych powiatów” , realizowanego przez Centrum Badań nad Zagładą Żydów. Autorami rozdziałów są Barbara Engelking, Tomasz Frydel, Jan Grabowski, Dariusz Libionka, Dagmara Swałtek-Niewińska, Karolina Panz, Alina Skibińska, Jean Charles Szurek i Anna Zapalec.
Dyskusja wokół książki, Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, 22 kwietnia 2018 r.
Jak Żydzi walczyli o życie w czasie II wojny światowej w okupowanej przez Niemców Polsce oraz jaka była postawa Polaków wobec ukrywających się współobywateli pochodzenia żydowskiego opisuje książka „Dalej jest noc. Losy Żydów w wybranych powiatach okupowanej Polski”. Dyskusja na temat książki będącej podsumowaniem wieloletnich badań odbyła się podczas spotkania z cyklu „Czytelnia POLIN” w Muzeum Historii Żydów Polskich.
W dyskusji wzięli udział redaktorzy publikacji – prof. Barbara Engelking, prof. Jan Grabowski i autorka jednego z rozdziałów Karolina Panz. Jako komentator wystąpił prof. Marcin Zaremba, a rozmowę poprowadził dziennikarz radia TOK FM Jakub Janiszewski.
Książka „Dalej jest noc. Losy Żydów w wybranych powiatach okupowanej Polski” jest podsumowaniem kilkuletniego projektu badawczego „Strategie przetrwania Żydów podczas okupacji w Generalnym Gubernatorstwie, 1942-1945. Studium wybranych powiatów”, realizowanego przez Centrum Badań nad Zagładą Żydów. Autorami rozdziałów są Barbara Engelking, Tomasz Frydel, Jan Grabowski, Dariusz Libionka, Dagmara Swałtek-Niewińska, Karolina Panz, Alina Skibińska, Jean Charles Szurek i Anna Zapalec.
148. Droga do Niepodległości: Adam Jerzy Czartoryski
2020-09-07 10:29:29
Rozmowa z prof. Małgorzatą Karpińską, Fundacja Wspomagania Wsi, 10 kwietnia 2018 r.
Adam Jerzy Czartoryski przyjaźnił się z carem Aleksandrem I, był rosyjskim ministrem spraw zagranicznych w latach 1804-1806 i – mimo politycznych rozczarowań – do wybuchu powstania listopadowego pozostawał rzecznikiem odbudowy polskiej państwowości w oparciu o Rosję. Po upadku insurekcji na emigracji do końca życia zabiegał dyplomatycznie o sprawę polską do Rosji w kontrze. O trudnych losach ks. Czartoryskiego opowiadała w studiu Wszechnicy prof. Małgorzata Karpińska z Instytutu Historycznego UW.
– Książę Czartoryski – można to potraktować jako komplement, można to również oczywiście potraktować jako wadę – był człowiekiem honoru i w momencie, kiedy komuś coś obiecał, uważał, że tak długo aż nie zostanie zwolniony z tej obietnicy, musi ją zrealizować. Dotyczyło to zarówno stosunków politycznych, jak i stosunków osobistych – zarówno dotyczących mężczyzn, jak i dotyczących kobiet. To jest bardzo poważna cecha jego charakteru, której dopóki nie zrozumiemy, nie będziemy mogli nawet nie oceniać, ale mówić o jego pewnych decyzjach i wyborach – mówiła prof. Karpińska.
Jak zaczęła się kariera Adama Jerzego Czartoryskiego na dworze w Petersburgu, czemu w 1805 roku nie udało mu się zrealizować mającego zwrócić Polsce niepodległość „planu puławskiego”, jak ks. Adam radził sobie jako prezes Rządu Narodowego w trakcie postanie listopadowego i jak działał kierowany przez niego na emigracji Hotel Lambert? Zachęcamy do obejrzenia całej rozmowy.
Droga do Niepodległości
Choć po 1795 roku zaborcy na 123 lat wymazali Polskę z mapy świata, nie była ona w tym czasie polityczną, ideową i społeczną pustynią. Polacy nie tylko walczyli o odzyskanie niepodległości z bronią w ręku, ale też budowali gospodarkę, oświatę, społeczeństwo obywatelskie. Całkowicie wbrew zaborcom, a czasem wchodząc z nimi w ryzykowne porozumienia. W ramach cyklu „Droga do Niepodległości” będziemy o bohaterach tych czasów opowiadać.
Rozmowa z prof. Małgorzatą Karpińską, Fundacja Wspomagania Wsi, 10 kwietnia 2018 r.
Adam Jerzy Czartoryski przyjaźnił się z carem Aleksandrem I, był rosyjskim ministrem spraw zagranicznych w latach 1804-1806 i – mimo politycznych rozczarowań – do wybuchu powstania listopadowego pozostawał rzecznikiem odbudowy polskiej państwowości w oparciu o Rosję. Po upadku insurekcji na emigracji do końca życia zabiegał dyplomatycznie o sprawę polską do Rosji w kontrze. O trudnych losach ks. Czartoryskiego opowiadała w studiu Wszechnicy prof. Małgorzata Karpińska z Instytutu Historycznego UW.
– Książę Czartoryski – można to potraktować jako komplement, można to również oczywiście potraktować jako wadę – był człowiekiem honoru i w momencie, kiedy komuś coś obiecał, uważał, że tak długo aż nie zostanie zwolniony z tej obietnicy, musi ją zrealizować. Dotyczyło to zarówno stosunków politycznych, jak i stosunków osobistych – zarówno dotyczących mężczyzn, jak i dotyczących kobiet. To jest bardzo poważna cecha jego charakteru, której dopóki nie zrozumiemy, nie będziemy mogli nawet nie oceniać, ale mówić o jego pewnych decyzjach i wyborach – mówiła prof. Karpińska.
Jak zaczęła się kariera Adama Jerzego Czartoryskiego na dworze w Petersburgu, czemu w 1805 roku nie udało mu się zrealizować mającego zwrócić Polsce niepodległość „planu puławskiego”, jak ks. Adam radził sobie jako prezes Rządu Narodowego w trakcie postanie listopadowego i jak działał kierowany przez niego na emigracji Hotel Lambert? Zachęcamy do obejrzenia całej rozmowy.
Droga do Niepodległości
Choć po 1795 roku zaborcy na 123 lat wymazali Polskę z mapy świata, nie była ona w tym czasie polityczną, ideową i społeczną pustynią. Polacy nie tylko walczyli o odzyskanie niepodległości z bronią w ręku, ale też budowali gospodarkę, oświatę, społeczeństwo obywatelskie. Całkowicie wbrew zaborcom, a czasem wchodząc z nimi w ryzykowne porozumienia. W ramach cyklu „Droga do Niepodległości” będziemy o bohaterach tych czasów opowiadać.
147. Spotkanie z okazji 100-lecia niepodległego państwa ukraińskiego
2020-09-07 10:22:23
Debata z udziałem dr. hab. Romana Wysockiego, prof. Jana Pisulińskiego i prof. Andrzeja Friszkego, Klub Inteligencji Katolickiej, 22 stycznia 2018 r.
W 2018 roku mija 100. rocznica ogłoszenia deklaracji niepodległości przez Ukraińską Republiką Ludową (22 stycznia 1918). Jakie były szanse utrzymania się wówczas niezależności ukraińskiego państwa zmuszonego walczyć jednocześnie z Polakami, bolszewikami i „białą” armią Gen. Denikina dyskutowali historycy dr hab. Roman Wysocki, prof. Jan Pisuliński oraz prof. Andrzej Friszke w trakcie debaty zorganizowanej przez Klub Inteligencji Katolickiej w Warszawie.
Podczas dyskusji uczestnicy przedstawili tło polityczne oraz wydarzenia, które doprowadziły w konsekwencji do proklamowania niepodległości przez Ukraińską Republiką Ludową. Wysocki, Pisuliński i Friszke rozmawiali również o przebiegu wojny polsko-ukraińskiej, będącej następstwem powstania URL oraz wybuchłych wcześniej walkach o Lwów (1 listopada 1918), podkreślając ich istotną wagę dla kształtujących się wówczas stosunków między oboma narodami.
Znacząca część debaty została poświęcona zawarciu i losom sojuszu polsko-ukraińskiego (21 kwietnia 1920) skierowanemu przeciw bolszewikom. Wysocki, Pisuliński i Friszke rozważali dylematy, przed jakimi stał wówczas przywódca URL Semen Petlura. Historycy umieścili też układ na tle dwóch różnych koncepcji ułożenia polskich relacji ze wschodnimi sąsiadami Rzeczpospolitej – „asymilacyjnej” lansowanej przez endecję oraz „federacyjnej” proponowanej przez obóz Piłsudskiego. Debatę zakończyła refleksja, jak wydarzenia z lat 1918-1921 wpłynęły na późniejsze stosunki między Polakami i Ukraińcami.
Debata z udziałem dr. hab. Romana Wysockiego, prof. Jana Pisulińskiego i prof. Andrzeja Friszkego, Klub Inteligencji Katolickiej, 22 stycznia 2018 r.
W 2018 roku mija 100. rocznica ogłoszenia deklaracji niepodległości przez Ukraińską Republiką Ludową (22 stycznia 1918). Jakie były szanse utrzymania się wówczas niezależności ukraińskiego państwa zmuszonego walczyć jednocześnie z Polakami, bolszewikami i „białą” armią Gen. Denikina dyskutowali historycy dr hab. Roman Wysocki, prof. Jan Pisuliński oraz prof. Andrzej Friszke w trakcie debaty zorganizowanej przez Klub Inteligencji Katolickiej w Warszawie.
Podczas dyskusji uczestnicy przedstawili tło polityczne oraz wydarzenia, które doprowadziły w konsekwencji do proklamowania niepodległości przez Ukraińską Republiką Ludową. Wysocki, Pisuliński i Friszke rozmawiali również o przebiegu wojny polsko-ukraińskiej, będącej następstwem powstania URL oraz wybuchłych wcześniej walkach o Lwów (1 listopada 1918), podkreślając ich istotną wagę dla kształtujących się wówczas stosunków między oboma narodami.
Znacząca część debaty została poświęcona zawarciu i losom sojuszu polsko-ukraińskiego (21 kwietnia 1920) skierowanemu przeciw bolszewikom. Wysocki, Pisuliński i Friszke rozważali dylematy, przed jakimi stał wówczas przywódca URL Semen Petlura. Historycy umieścili też układ na tle dwóch różnych koncepcji ułożenia polskich relacji ze wschodnimi sąsiadami Rzeczpospolitej – „asymilacyjnej” lansowanej przez endecję oraz „federacyjnej” proponowanej przez obóz Piłsudskiego. Debatę zakończyła refleksja, jak wydarzenia z lat 1918-1921 wpłynęły na późniejsze stosunki między Polakami i Ukraińcami.
146. Wieczór Barski. Spojrzenie na Konfederację po 250 latach
2020-09-07 09:36:53
Dyskusja zorganizowana przez Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia, Łazienki Królewskie, 13 marca 2018 r.
W 2018 roku mija 250. rocznica zawiązania konfederacji barskiej. Czy związek zbrojny wymierzony w króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i jego koncepcję reform Rzeczpospolitej przy wsparciu Rosji był pierwszym polskim powstaniem narodowym czy raczej wyrazem zaściankowości polskiej szlachty – nietolerancyjnej i broniącej archaicznych przywilejów? Odpowiedzi na to pytanie szukali historycy podczas debaty zorganizowanej przez Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia.
Debatę poprowadziła dziennikarka specjalizująca się w tematyce wschodniej Maria Połomiec. W dyskusji wzięli udział historycy z Polski: prof. Andrzej Nowak i dr Adam Danilczyk oraz Rosjanin prof. Boris Nosow. Wśród uczestników debaty nie było sporu co faktu, że hasła konfederacji zwracały się przeciw ideałom oświecenia, w tym tolerancji religijnej. Uczestnicy dyskusji różnili się natomiast w interpretacji tych wydarzeń. Według broniącego tezy o narodowowyzwoleńczym charakterze konfederacji prof. Nowaka była ona reakcją na „zagrożenie poczucia tożsamości” i „pierwszym powstaniem przeciwko walcowi globalizacji w szatach oświecenia”. Historyk podkreślił, że właśnie wówczas w debacie publicznej po raz pierwszy pojawiło się pojęcie „niepodległości”.
Rozbieżności w opiniach polskiej i rosyjskiej strony dyskusji ujawniły się również w innych w kwestiach. Dyskutanci spierali spierali się o liczbę wziętych do niewoli konfederatów barskich zesłanych przez Rosjan na Syberię oraz inspirację rosyjską lub jej brak do zbieżnej czasowo z zawiązaniem konfederacji barskiej koliwszczyzny – serii wyjątkowo krwawych wystąpień chłopstwa ruskiego przeciw szlachcie oraz ludności żydowskiej. Uczestnicy debaty rozważali również alternatywny scenariusz wydarzeń – czy możliwe było wówczas zjednoczenie szlachty wokół króla i postulowanych przez niego reform oraz czy za cenę pogodzenia się z rosyjskim protektoratem możliwe było ocalenie Rzeczpospolitej przed rozbiorami.
Dyskusja zorganizowana przez Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia, Łazienki Królewskie, 13 marca 2018 r.
W 2018 roku mija 250. rocznica zawiązania konfederacji barskiej. Czy związek zbrojny wymierzony w króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i jego koncepcję reform Rzeczpospolitej przy wsparciu Rosji był pierwszym polskim powstaniem narodowym czy raczej wyrazem zaściankowości polskiej szlachty – nietolerancyjnej i broniącej archaicznych przywilejów? Odpowiedzi na to pytanie szukali historycy podczas debaty zorganizowanej przez Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia.
Debatę poprowadziła dziennikarka specjalizująca się w tematyce wschodniej Maria Połomiec. W dyskusji wzięli udział historycy z Polski: prof. Andrzej Nowak i dr Adam Danilczyk oraz Rosjanin prof. Boris Nosow. Wśród uczestników debaty nie było sporu co faktu, że hasła konfederacji zwracały się przeciw ideałom oświecenia, w tym tolerancji religijnej. Uczestnicy dyskusji różnili się natomiast w interpretacji tych wydarzeń. Według broniącego tezy o narodowowyzwoleńczym charakterze konfederacji prof. Nowaka była ona reakcją na „zagrożenie poczucia tożsamości” i „pierwszym powstaniem przeciwko walcowi globalizacji w szatach oświecenia”. Historyk podkreślił, że właśnie wówczas w debacie publicznej po raz pierwszy pojawiło się pojęcie „niepodległości”.
Rozbieżności w opiniach polskiej i rosyjskiej strony dyskusji ujawniły się również w innych w kwestiach. Dyskutanci spierali spierali się o liczbę wziętych do niewoli konfederatów barskich zesłanych przez Rosjan na Syberię oraz inspirację rosyjską lub jej brak do zbieżnej czasowo z zawiązaniem konfederacji barskiej koliwszczyzny – serii wyjątkowo krwawych wystąpień chłopstwa ruskiego przeciw szlachcie oraz ludności żydowskiej. Uczestnicy debaty rozważali również alternatywny scenariusz wydarzeń – czy możliwe było wówczas zjednoczenie szlachty wokół króla i postulowanych przez niego reform oraz czy za cenę pogodzenia się z rosyjskim protektoratem możliwe było ocalenie Rzeczpospolitej przed rozbiorami.
145. Przyjaciółki, muzy, wybranki serca – kobiety w życiu Ignacego Jana Paderewskiego
2020-09-07 09:25:54
Wykład Justyny Szombary, Muzeum Narodowe w Warszawie, 8 marca 2018 r.
Od młodzieńczej miłości i pierwszej żony kompozytora Antoniny Korsakówny po siostrę Antoninę Wilkońską. Kim były kobiety, które wspierały Paderewskiego i rozpalały jego serce opowiedziała muzykolożka Justyna Szombara podczas wykładu towarzyszącego wystawie „Paderewski” w Muzeum Narodowym w Warszawie.
Oprócz już wymienionych dam, prelegentka przedstawiła historię relacji pianisty z wieloletnią przyjaciółką i drugą żoną Heleną Górską, sławną pianistką i kochanką, której zawdzięczał początek swojej wielkiej kariery – Anną Nikołajewną Jessipow-Leschetizky czy bohaterką innego romansu – rumuńską księżną Ralouką Bibesco-Bassaraba de Brancovan. Mówiła również o kobietach obecnych w życiu kompozytora, z którymi nie łączyły go intymne relacje – Helene A. Bibesco Legende i Laurence Alamie-Tademie.
– Informacje, które Paderewski sam przekazał swoich pamiętnikach, spisanych u schyłku życia, są bardzo wyważone. Nie mówią wszystkiego o samym człowieku – zastrzegła Szombara. Prelegentka swoje wystąpienia oparła na korespondencji autora, w tym dotychczas nieopublikowanych listach do ojca i Heleny Górskiej, które do Ośrodka Dokumentacji Muzyki Polskiej XIX i XX w. im. I.J. Paderewskiego przekazała córka sekretarza kompozytora, Anna Strakacz-Appelton.
Wykład Justyny Szombary, Muzeum Narodowe w Warszawie, 8 marca 2018 r.
Od młodzieńczej miłości i pierwszej żony kompozytora Antoniny Korsakówny po siostrę Antoninę Wilkońską. Kim były kobiety, które wspierały Paderewskiego i rozpalały jego serce opowiedziała muzykolożka Justyna Szombara podczas wykładu towarzyszącego wystawie „Paderewski” w Muzeum Narodowym w Warszawie.
Oprócz już wymienionych dam, prelegentka przedstawiła historię relacji pianisty z wieloletnią przyjaciółką i drugą żoną Heleną Górską, sławną pianistką i kochanką, której zawdzięczał początek swojej wielkiej kariery – Anną Nikołajewną Jessipow-Leschetizky czy bohaterką innego romansu – rumuńską księżną Ralouką Bibesco-Bassaraba de Brancovan. Mówiła również o kobietach obecnych w życiu kompozytora, z którymi nie łączyły go intymne relacje – Helene A. Bibesco Legende i Laurence Alamie-Tademie.
– Informacje, które Paderewski sam przekazał swoich pamiętnikach, spisanych u schyłku życia, są bardzo wyważone. Nie mówią wszystkiego o samym człowieku – zastrzegła Szombara. Prelegentka swoje wystąpienia oparła na korespondencji autora, w tym dotychczas nieopublikowanych listach do ojca i Heleny Górskiej, które do Ośrodka Dokumentacji Muzyki Polskiej XIX i XX w. im. I.J. Paderewskiego przekazała córka sekretarza kompozytora, Anna Strakacz-Appelton.
144. Droga do Niepodległości: Franciszek Ksawery Drucki-Lubecki
2020-09-07 09:00:09
Rozmowa z prof. Maciejem Mycielskim, Fundacja Wspomagania Wsi, 27 lutego 2018 r.
Zanim założył Towarzystwo Kredytowe Ziemskie i Bank Polski, prawdopodobnie walczył we Włoszech przeciwko legionom Dąbrowskiego w armii Suwurowa, a w czasie wojny Napoleona z Rosją w 1812 roku organizował aprowizację dla Moskali. – Kariera Druckiego-Lubeckiego wyglądała zupełnie inaczej niż kariera przeciętnego warszawskiego polityka tej epoki – mówił w studiu Wszechnicy dr hab. Maciej Mycielski z Instytutu Historycznego UW.
Późniejszy minister skarbu Królestwa Polskiego pojawił się w Warszawie dopiero w 1813 roku, jako mianowany przez cara Aleksandra I członek władz tymczasowych po upadku Księstwa Warszawskiego. – Kiedy Drucki-Lubecki zostanie ministrem w 1821 roku, jest dla elit właściwie przedstawicielem administracji rosyjskiej. Nie łączą go z elitami w Królestwie wspólne doświadczenie Księstwa, a z częścią jeszcze te dawniejsze reform schyłku czasów stanisławowskich i insurekcji. To jest człowiek z innego układu, i też tym się rożni od polityków polskich. Ma bardzo rozległe stosunki w Petersburgu, wykorzystuje swoją znajomość tamtej administracji i kontakty – mówił historyk.
Jak Drucki-Lubecki uzdrawiał finanse Królestwa Polskiego i reformował jego gospodarkę? Co zrobił wobec wobec wybuchu powstania listopadowego? Czy bardziej czuł się Polakiem czy Rosjaninem? Zapraszamy do obejrzenia rozmowy.
Droga do Niepodległości
Choć po 1795 roku zaborcy na 123 lat wymazali Polskę z mapy świata, nie była ona w tym czasie polityczną, ideową i społeczną pustynią. Polacy nie tylko walczyli o odzyskanie niepodległości z bronią w ręku, ale też budowali gospodarkę, oświatę, społeczeństwo obywatelskie. Całkowicie wbrew zaborcom, a czasem wchodząc z nimi w ryzykowne porozumienia. W ramach cyklu „Droga do Niepodległości” będziemy o bohaterach tych czasów opowiadać.
Rozmowa z prof. Maciejem Mycielskim, Fundacja Wspomagania Wsi, 27 lutego 2018 r.
Zanim założył Towarzystwo Kredytowe Ziemskie i Bank Polski, prawdopodobnie walczył we Włoszech przeciwko legionom Dąbrowskiego w armii Suwurowa, a w czasie wojny Napoleona z Rosją w 1812 roku organizował aprowizację dla Moskali. – Kariera Druckiego-Lubeckiego wyglądała zupełnie inaczej niż kariera przeciętnego warszawskiego polityka tej epoki – mówił w studiu Wszechnicy dr hab. Maciej Mycielski z Instytutu Historycznego UW.
Późniejszy minister skarbu Królestwa Polskiego pojawił się w Warszawie dopiero w 1813 roku, jako mianowany przez cara Aleksandra I członek władz tymczasowych po upadku Księstwa Warszawskiego. – Kiedy Drucki-Lubecki zostanie ministrem w 1821 roku, jest dla elit właściwie przedstawicielem administracji rosyjskiej. Nie łączą go z elitami w Królestwie wspólne doświadczenie Księstwa, a z częścią jeszcze te dawniejsze reform schyłku czasów stanisławowskich i insurekcji. To jest człowiek z innego układu, i też tym się rożni od polityków polskich. Ma bardzo rozległe stosunki w Petersburgu, wykorzystuje swoją znajomość tamtej administracji i kontakty – mówił historyk.
Jak Drucki-Lubecki uzdrawiał finanse Królestwa Polskiego i reformował jego gospodarkę? Co zrobił wobec wobec wybuchu powstania listopadowego? Czy bardziej czuł się Polakiem czy Rosjaninem? Zapraszamy do obejrzenia rozmowy.
Droga do Niepodległości
Choć po 1795 roku zaborcy na 123 lat wymazali Polskę z mapy świata, nie była ona w tym czasie polityczną, ideową i społeczną pustynią. Polacy nie tylko walczyli o odzyskanie niepodległości z bronią w ręku, ale też budowali gospodarkę, oświatę, społeczeństwo obywatelskie. Całkowicie wbrew zaborcom, a czasem wchodząc z nimi w ryzykowne porozumienia. W ramach cyklu „Droga do Niepodległości” będziemy o bohaterach tych czasów opowiadać.
Pokazujemy po 10 odcinków na stronie. Skocz do strony:
1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041424344454647484950515253545556575859606162636465666768697071727374757677