Wszechnica.org.pl - Historia

Wykład dr. Piotra Stanka z Centralnego Muzeum Jeńców Wojennych, poświęcony niewoli powstańców warszawskich, 26 września 2023 [45 min.] Z perspektywy zwyczajowo przyjętej narracji, również tej przedstawionej w szkolnych podręcznikach, historia powstania warszawskiego zamyka się w następujących cezurach czasowych: 1 sierpnia 1944 r. – 2 października 1944 r. W tym przedziale najczęściej skupiamy się na najważniejszych wydarzeniach do jakich doszło podczas walk w Warszawie, zapominamy jednak o ich ważnym epilogu – siedmiu miesiącach niewoli, której doświadczyło ok. 17 tys. powstańców. dr Piotr Stanek jest kierownikiem Działu Naukowego Centralnego Muzeum Jeńców Wojennych. Specjalizuje się w badaniach losów polskich żołnierzy, którzy w latach II wojny światowej przetrzymywani byli w niewoli Wehrmachtu. Do jego prac należą m.in.: Witold Pilecki. Jeniec wojenny nr 101892 [Opole, 2022], Na uboczu. Lamsdorf w czasie powstań śląskich i plebiscytu (1919-1921) [Opole, 2021], Maksymilian Maria Kolbe (1894-1941) [Opole, 2019], Wrześniowy epilog. Żołnierze Wojska Polskiego w obozach Lamsdorf [Opole, 2017], Przystanek Lamsdorf. Powstańcy warszawscy w obozie jenieckim Stalag 344 [Opole 2015]. Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz: 1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww Przez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody. 2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk Jeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz! Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #jeńcy #niewola #powstanie #powstaniewarszawskie #1944 #1945 #historia

Praca w instytucji zajmującej się wsią skłania nas do refleksji - po co mieszkańcy wsi idą na wybory? Chcielibyśmy podzielić się naszymi przemyśleniami. Zapraszamy na rozmowę, w której wezmą udział Klara Malecka, Krystian Połomski i Piotr Szczepański. Będzie można komentować na czacie lub zadać pytanie. Zapraszamy. Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz: 1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww Przez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody. 2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk Jeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz! Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #rozmowywszechnicy #wybory #wybory2023

Rozmowa Piotra Szczepańskiego z Jerzym Markiem Nowakowskim w ramach cyklu #rozmowyWszechnicy [ 5 października 2023 r.] Wydawało by się, że obecna sytuacja powinna skłonić partie polityczne do przedstawienia obywatelom swoich pomysłów na politykę zagraniczną. Tymczasem w programach partii politycznych opisy są lakoniczne lub zastąpione frazesami. Zbliżone do PiS, i praktycznie finansowane przez państwo, pismo ogłasza na okładce, że Polska powinna wyjść z Unii. Trwa nasza, niezrozumiała dla większości świata wojenka z Ukrainą – od odznaczenia Orderem Orła Białego do zdejmowania flag Ukrainy z budynków polskich ambasad. Rosjanie dobrze wiedzą co robią uniemożliwiając eksport Ukrainie. Czy Słowacja zbliży się do Rosji? Czy Ukraina zostanie porzucona przez Zachód? Obyś żył w ciekawych czasach… Zapraszamy na kolejną rozmowę z Jerzym Markiem Nowakowskim. Spróbujemy rozważyć te i inne kwestie razem z Państwa udziałem. Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz: 1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww Przez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody. 2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk Jeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz! Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #rozmowywszechnicy #polityka #wybory #ukraina #słowacja

Wykład dr Agaty Grabowskiej-Kuniczuk o Bolesławie Prusie w ramach Festiwalu Nauki w Warszawie [30 września 2023] https://wszechnica.org.pl/wyklad/prus-jako-fotograf-prus-na-fotografii/ Bolesław Prus jako właściciel aparatu fotograficznego Kodak nr 1 oddawał się pasji fotografowania rzeczywistości końca XIX i początku XX wieku głównie w czasie wakacyjnych pobytów w Nałęczowie. W zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie czy Muzeum Bolesława Prusa (Filii Muzeum Narodowego w Lublinie) zachowało się wiele zdjęć pisarza przedstawiających jego bliskich, rodzinę Stefana Żeromskiego, nałęczowskich kuracjuszy czy dzieci z tamtejszej ochronki oraz malowniczych krajobrazów uzdrowiska. Fotografie te pozostają dotąd niezbadanym świadectwem epoki i zainteresowań autora „Lalki”. W publikacjach poświęconych Prusowi czy też w opracowaniach materiałów źródłowych powiela się wciąż te same zdjęcia pisarza, opisy fotografii są często ubogie lub po prostu ich brakuje, pojawiają się w nich błędne datacje czy niezidentyfikowane (bądź opisane nieprawidłowo) osoby lub miejsca. Wykład połączony z prezentacją zgromadzonego dotychczas materiału ikonograficznego ma z jednej strony ukazać fotograficzną pasję Prusa (tworzącego albumy znanych postaci i ulubionych miejsc), z drugiej zaś – utrwalone na fotografiach ślady jego życia (zdjęcia rodziny, przyjaciół, otoczenia itd.), co stanowi cenne uzupełnienie informacji biograficznych o pisarzu i wiadomości o jego epoce. dr Agata Grabowska-Kuniczuk - filolog polski, dr nauk humanistycznych, adiunkt w Pracowni Literatury II Połowy XIX Wieku oraz w Zespole Edytorstwa Naukowego Tekstów II Połowy XIX Wieku Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, historyk literatury, edytor tekstów dawnych XVIII i XIX wieku (udział w projektach: Literatura konfederacji barskiej w latach 2005-2009, Edycja krytyczna pism wszystkich Bolesława Prusa w latach 2012-2017, „Dzieła zebrane” (cz. I) i „Listy zebrane” Elizy Orzeszkowej. Edycja krytyczna od 2020 roku). Autorka i współautorka opracowań tekstów źródłowych: edycja krytyczna powieści Bolesława Prusa Dzieci (2016) i Przemiany (2019) oraz artykułów w książkach zbiorowych i czasopismach naukowych (m. in. „Napis”, „Pamiętnik Literacki”, „Wiek XIX”, „Sztuka Edycji”, „Wiek Oświecenia”, „Prace Polonistyczne”. Główne obszary jej zainteresowań to: twórczość Bolesława Prusa (ze szczególnym uwzględnieniem ostatniego etapu życia pisarza), biografistyka, zjawiska z pogranicza literatury i kultury, literatura okolicznościowa i użytkowa schyłku XVIII i drugiej połowy XIX wieku, anegdota literacka, edytorstwo naukowe. Współredaguje rocznik naukowy „Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej” (od 2017 zastępca redaktora naczelnego). Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz: 1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww Przez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody. 2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk Jeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz! Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #festiwalnauki #BolesławPrus #prus #fotograf #fotografie #lalka #ibl

Wykład dr Agnieszki Bąbel o powieści „Argonauci” Elizy Orzeszkowej w ramach Festiwalu Nauki w Warszawie 2023 [30 września 2023] https://wszechnica.org.pl/wyklad/orzeszkowa-zlote-runo-i-hejterzy-sprawa-argonautow-1898-1899/ Wystąpienie (wykład z prezentacją) będzie poświęcone sprawie ataków na Elizę Orzeszkową spowodowanych ukazaniem się na rynku rosyjskim przekładu powieści „Argonauci” wcześniej niż książkowego wydania polskiego. W związku z tym publicyści warszawskiego „Głosu” i lwowskiego „Przeglądu Wszechpolskiego” zarzucali autorce zdradę ideałów patriotycznych na rzecz pogoni za zyskiem. Pisarka i wydawcy usiłowali tłumaczyć swój punkt widzenia obroną praw autorskich - w listach otwartych na łamach prasy oraz w prywatnej korespondencji, której niepublikowane dotąd przykłady (listy od rosyjskiego wydawcy) pokazują skomplikowane relacje między polityką, handlem i literaturą na rynku wydawniczym Królestwa Polskiego i Cesarstwa Rosyjskiego pod koniec XIX wieku. dr Agnieszka Bąbel - doktor nauk humanistycznych Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, autorka książki "Muza z warząchwią. Szkice o literaturze i kulinariach" (2004) oraz artykułów i recenzji w roczniku "Napis", "Tekstach Drugich", "Wieku XIX", "Pamiętniku Literackim". Zajmuje się literaturą piękną i użytkową końca XVIII i XIX wieku, kulturą, historią obyczaju oraz edytorstwem tekstów dawnych. Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz: 1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww Przez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody. 2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk Jeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz! Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #festiwalnauki #ibl #literatura #elizaorzeszkowa #orzeszkowa #argonauci

Rozmowa Justyny Duriasz-Bułhak z prof. Marią Halamską w ramach cyklu #rozmowyWszechnicy [12 września 2023 r.] Gospodarstwo rodzinne – co to dziś oznacza? Jak powinno/jak może wyglądać, by produkować na rynek i zapewnić właścicielom godziwy poziom życia. Jaką trzeba mieć wiedzę/jakie wykształcenie by z powodzeniem dziś takie gospodarstwo prowadzić? Panuje przekonanie, że gospodarstwo rodzinne, to gospodarstwo małe, mające kilka/kilkanaście hektarów. Jednak to nie wielkość gospodarstwa świadczy o tym, że jest to gospodarstwo rodzinne. W gospodarstwie rodzinnym pracuje rodzina. Rozmiar i wielkość produkcji będzie zależeć od tego jak jest liczna, w jakiej fazie rozwoju jest (czy są małe dzieci, czy następuje zmiana pokoleniowa), istotne są też techniki wykorzystywane do produkcji. Czy rzeczywiście polska wieś stoi gospodarstwami rodzinnymi i co to ewentualnie oznacza? Spojrzenie na gospodarstwo rodzinne jako na przedsiębiorstwo – czy ma sens? Historycznie ta forma chyba wymykała się czystej logice zysku, czy funkcjonowała trochę obok niej. A jak jest teraz? Co dalej? Jakiej ewolucji można się spodziewać? prof. Maria Halamska - socjolożka, profesor nauk humanistycznych, zajmująca się socjologią wsi, socjologią rozwoju wiejskiego i problematyką rozwoju lokalnego. Profesor w Instytucie Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, kierowniczka Zakładu Socjologii Wsi Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz: 1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww Przez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody. 2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk Jeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz! Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #rozmowywszechnicy #gospodarstwarodzinne #rolnictwo #wieś #irwir

Wykład dr. hab. Marka Pąkcińskiego z Instytutu Badań Literackich PAN w ramach Festiwalu Nauki w Warszawie [30 września 2023 r.] Wykład poświęcony sięgającej schyłku XVIII wieku genezie poglądów imperialistycznych i nacjonalistycznych w kulturze rosyjskiej, ze szczególnym uwzględnieniem wątków antyokcydentalistycznych, ksenofobii i kulturowego rasizmu, które znalazły pełny wyraz w ideologii inwazji na Ukrainę w latach 2014 – 2023. Za szczególnie rozwiniętą i podbudowaną teoretycznie wersję tak rozumianego rosyjskiego neofaszyzmu uznaje się teorię geopolityczną Aleksandra Dugina (tzw. „Czwarta Teoria Polityczna”), która w trakcie wykładu zostanie przedstawiona jako jedna z wersji ponowoczesnego, rewolucyjnego tradycjonalizmu (m. in. w kontekście myśli Rene Guenona i Juliusa Evoli). Pod względem genezy socjokulturowej rosyjskiego neofaszyzmu wskazane zostaną także inne jego możliwe źródła, bardziej zbliżone do potocznej świadomości rosyjskiej inteligencji: konserwatywna i rosjo-centryczna myśl rosyjska oraz jej formy kulturowo-literackiego wyrazu – twórczość Tołstoja, Dostojewskiego, popularnych autorów powieści „anty-nihilistycznych” drugiej połowy XIX wieku (Leskow, Gonczarow, Krestowskij), a także malarstwo podejmujące wątki patriotyczne, heroiczne i anty-okcydentalne (np. malarstwo Ilji Głazunowa). Postawione zostanie pytanie o możliwą skalę wpływu tego dziedzictwa kulturowego na poglądy współczesnych Rosjan. dr hab. Marek Pąkciński - pisarz i tłumacz fantastyki, dr hab. nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa o specjalności historia literatury. Instytut Badań Literackich PAN Pracownia Literatury II Połowy XIX Wieku Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz: 1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww Przez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody. 2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk Jeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz! Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #festiwalnauki #rosja #neofaszyzm #literatura #kultura #imperializm #nacjonalizm #ksenofobia #rasizm #socjologia

Trzecia Debata Lemkinowska zorganizowana przez Centrum im. prof. Bronisława Geremka, 16 maja 2011 r.

https://wszechnica.org.pl/wyklad/etyka-i-odpowiedzialnosc-w-dzialaniach-wielkich-mocarstw-przyklad-tajnych-wiezien-cia-oraz-naruszen-praw-czlowieka-w-federacji-rosyjskiej/ – „Partnerstwo tortur” powinno zostać zastąpione „partnerstwem odpowiedzialności” – powiedziała Amrit Singh, podczas III Debaty Lemkinowskiej, odnosząc się do stosunków Polska – USA. 16 maja 2011 w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego odbyła się III debata poświęcona pamięci Rafała Lemkina. Tematem spotkania była kwestia odpowiedzialności i etyki w działaniach wielkich mocarstw na przykładzie tajnych więzień CIA oraz naruszeń praw człowieka na Kaukazie. Moderatorem III Debaty Lemkinowskiej był Konstanty Gebert. Wśród panelistów znaleźli się: Olga Bobrova (Nowaja Gazeta), Adam Bodnar (Helsińska Fudnacja Praw Człowieka) oraz Amrit Singh (Open Society Justice Initiative). Paneliści dyskutowali m.in. o zaufaniu do państwa, poczuciu bezpieczeństwa obywateli, rolą USA w stosunkach międzynardowych. Poruszano też kwestię roli, jaką sprawa tajnych więzień CIA odgrywa w wewnętrznej polityce polskiej. Amrit Singh zwróciła uwagę, że międzynarodowa reputacja Stanów Zjednoczonych jako promotora praw człowieka została zniszczona i obecnie nadszedł moment aby inne państwa europejskie, w tym Polska, przejęły ich dawną rolę. Zdaniem Singh dobrą do tego okazją będzie najbliższa wizyta prezydenta Obamy w Polsce. Partnerstwo tortur powinno zostać zastąpione partnerstwem odpowiedzialności. Adam Bodnar stwierdził, że sprawa więzień CIA na terenie Polski podkopała zaufanie do instytucji państwa. Stało się tak dlatego, że żaden z polskich polityków nie zrobił nic w celu wyjaśnienia tej sprawy (z wyjątkiem Józefa Piniora). Bodnar zwrócił również uwagę na fakt, że sprawa więzień CIA ujawniła wciąż obowiązujący priorytet współpracy dyplomatycznej pomiędzy państwami nad postulatem działań zgodnych z prawem międzynarodowym. Świadczy o tym brak współpracy władz USA jeśli chodzi o informacje dotyczące funkcjonowania programu CIA na terytorium państw sojuszniczych, w tym Polski. Udział wzięli: Konstanty Gebert (Moderator) – Reporter (m.in. z Jugosławii i Rwandy) i komentator “Gazety Wyborczej”, założyciel żydowskiego miesięcznika “Midrasz”, autor dziesięciu książek, obecnie pracuje nad porównawczą analizą ludobójstw. Polska Olga Bobrova – Dziennikarka i reporterka moskiewskiej Nowej Gazety. Relacjonowała m.in. zamach terrorystyczny na szkołę w Biesłanie, wojnę rosyjsko-gruzińską w 2008 roku oraz niepokoje w Inguszetii w latach 2005-2009. W 2010 roku austriacki oddział organizacji Reporterzy bez Granic odznaczył ją nagrodą Freedom Press Award. Rosja Adam Bodnar – Doktor prawa, związany z Helsińską Fundacją Praw Człowieka, w której prowadzi Program Spraw Precedensowych oraz Program Obserwatorium Działalności CIA w Polsce; pełni również funkcję sekretarza zarządu; pracuje na stanowisku adiunkta w Zakładzie Praw Człowieka WPiA UW. Polska Amrit Singh – Pracowniczka Programu Narodowego Bezpieczeństwa i Zwalczania Terroryzmu w ramach inicjatywy prawnej sieci Open Society Foundations w Nowym Jorku. Prowadzi szereg kampanii rzecznictwa interesów w sprawie naruszeń praw człowieka na całym świecie związanych z narodowym bezpieczeństwem. Współautorka książki Administration of Torture: A Documentary Record from Washington to Abu Ghraib and Beyond. Amrit Singh jest absolwentką prawa na Uniwersytecie w Yale oraz Uniwersytetów w Oxfordzie i Cambridge. USA Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #debatalemkinowska #lemkin #etyka #mocarstwa

Rozmowa Piotra Szczepańskiego i Jerzego Marka Nowakowskiego w ramach cyklu #rozmowywszechnicy [28 września 2023 r.]

Polska jest atakowana przez niemal wszystkich sąsiadów. Niemcy, Czechy, Słowacja, Ukraina, i co oczywiste Białoruś i Rosja. Do tego wróg wewnętrzny. Jedynie Litwa zachowuje neutralność ale (też zdradziecko?) ciąży ku Północy. Najgorsza sytuacja w historii (histerii)? Do czego to wszystko zmierza? Jakie mogą być skutki i konsekwencje dla Jana Nowaka… Jak z tego wyjść i czy się to w ogóle uda… Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz: 1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww Przez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody. 2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk Jeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz! Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #rozmowywszechnicy #polska #państwasąsiedzkie #polityka

Druga Debata Lemkinowska zorganizowana przez Centrum im. prof. Bronisława Geremka, 24 lutego 2011 r.

https://wszechnica.org.pl/wyklad/co-pozostalo-z-prawa-do-interwencji-humanitarnej/

Udział wzięli: Chantal Delsol, Roman Kuźniar, Wiktor Osiatyński i Konstanty Gebert.

– Nigdy nie było prawa do interwencji. To Zachód chciał wprowadzić taką zasadę – mówił podczas spotkania prof. Roman Kuźniar. Uczestnicy spotkania nie znaleźli konsensusu. Prof. Delsol uważała, że interwencja państwa lub koalicji krajów nie powinna zostać usankcjonowana prawnie. – Taki czyn nie może mieścić się w ramach prawnych. Zalegalizowana wojna staje się operacją policyjną. Wojna natomiast powinna podlegać decyzji politycznej; może być słuszna ale nie może być legalna. Decyzja wymaga by podjąć ryzyko na własny rachunek, a nie zasłaniać się prawem. Jesteśmy skazani na własną subiektywność, bo jest to decyzja siłą rzeczy arbitralna.

Jako przykład działania podjętego bez ryzyka Delsol podała przykład interwencji w Kosowie. – Interwencja w Kosowie była porażką – mówił prof. Kuźniar. – Po pierwsze postawiono fałszywą diagnozę sytuacji, po drugie zostało zignorowane prawo międzynarodowe, a na koniec gen. Wesley Clark przyznał, że cele interwencji były w istocie rzeczy polityczne, gdyż chodziło o to, by NATO  przetestowało tzw. operację out of area – czyli poza swoim terytorium.

Kuźniar przekonywał jednak, że prawo do interwencji, choć obecnie skompromitowane, jest potrzebne jako instrument zapobiegający zbrodniom.  Kluczowy dylemat, jego zdaniem zawiera się w rozstrzygnięciu pytania „w jaki sposób interweniować?”.

Prof. Osiatyński przeniósł dyskusję poza Europę. – Trzy najskuteczniejsze interwencje humanitarne były przeprowadzone poza naszym kręgiem cywilizacyjnym i to o wiele wcześniej niż miały miejsce konflikty na Bałkanach. To w latach 70-tych miały miejsce: interwencja Indii w Pakistanie Wschodnim, działania Tanzanii w Ugandzie w celu obalenia brutalnego dyktatora Idi Amina oraz akcja Wietnamu w Kambodży pod koniec dekady, która powstrzymała rzezie Czerwonych Khmerów.

Nie każda wojna, zdaniem Osiatyńskiego, jest zbrodnicza, choć podczas każdej wojny dokonywane są zbrodnicze czyny. Rozważając prawo do interwencji humanitarnej należy znaleźć odpowiedź na pytanie – jak zmniejszyć cierpienia ludzi? – W przypadku Rwandy zbrodnią był brak reakcji ze strony społeczności międzynarodowej. W przypadku interwencji multilateralnych problemem jest zazwyczaj uzyskanie konsensu dla działania.

Delsol, choć przeciwna uprawomocnieniu interwencji, którą określała po prostu, jako wojna, przyznała, że są wypadki uzasadnione moralnie, gdy można i należy podejmować działanie. – W takich sytuacjach musi być jasność intencji – że chodzi o prawa człowieka, a nie interesy narodowe. To się jednak w stosunkach międzypaństwowych praktycznie nie zdarza. Na przestrzeni wieków zmieniają się jedynie uzasadnienia dla prowadzenia wojen – w średniowieczu mieliśmy motywowane religijnie wyprawy krzyżowe, w epoce kolonialnej posługiwano się argumentem „cywilizacyjnym”, współcześnie mamy do czynienia z wojnami, które są prowadzone w imię praw człowieka.

W debacie wzięli udział: Chantal Delsol, Wiktor Osiatyński, Roman Kuźniar

Moderacja: Konstanty Gebert

Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/