Wszechnica.org.pl - Historia

Debata zorganizowana przez magazyn „Kontakt” oraz kampanię społeczną „Jestem ze wsi”. Udział w dyskusji wzięli prof. Andrzej Leder, Aleksandra Bilewicz, Magdalena Bartecka i Mateusz Piotrowski. Debatę poprowadził Jan Mencwel. 18 września 2013, Pracownia Duży Pokój [1h53min] https://wszechnica.org.pl/wyklad/dyskusja-polska-pany-polska-chamy/ „Jako środowisko warszawskie, podejmując temat „chamofobii”, czyli uprzedzeń wobec wsi, mieliśmy jedną poważną wątpliwość: na ile to, o czym piszemy, zaobserwowane w języku debaty publicznej, jest naprawdę odczuwalne dla osób pochodzących ze wsi?” – zapytał na wstępie do dyskusji Jan Mencwel, moderator debaty. Magdalena Bartecka i Mateusz Piotrowski ze Stowarzyszenia Folkowisko opowiedzieli o motywacjach, którymi kierowali się organizując kampanię „Jestem ze wsi”. „Chamofobia to zestaw negatywnych stereotypów, których nie wyczerpuje epitet „wieśniak”. Skąd właściwie w polskim społeczeństwie wziął się ten stereotyp, czy jest jakaś grupa która to podtrzymuje i powiela? 21. numer Magazynu Kontakt poświęcony chamofobii wiązał to zjawisko z historią wielkiej migracji ludności wiejskiej do miast. Źródła stereotypów należy szukać w zderzeniu wiejskiego zestawu przyzwyczajeń z rzeczywistością wielkich miast. Pan profesor Leder napisał z kolei tekst o tytule „Kto nam zabrał tę rewolucję?”, w którym mówi o wybrakowanej tożsamości klasy średniej i wymienia wiele elementów tej fałszywej tożsamości: „klasa średnia unika jasnego określenia swojej tożsamości, pławi się w nostalgicznych rojeniach na temat swojej pseudoszlacheckiej przeszłości, na temat dworków i hektarów, powstań i cmentarzy albo odlatuje ku hiperglobalnym wzorcom , czego przykładem jest zawrotna kariera, jaką w warstwie mieszczańskiej zrobiło spożywanie sushi” – powiedział Jan Mencwel. Aleksandra Bilewicz, autorka tekstu „Niedomiasto, czyli prawo do wsi”, twierdzi, że dyskurs nienawiści i kompleksów związany z epitetem „wieśniak”, da się pogłębić o drogę modernizacji, którą Polska przyjęła obecnie. Jest ona wykluczająca dla wsi jako takiej. Wieś staje się „niedomiastem”. W swojej pracy powołuje się na wypowiedzi ekonomistów, którzy twierdzą że wieś nie ma żadnej przyszłości, a jej mieszkańcy powinni masowo przeprowadzić się do miast. „To co się z wsią dzieje teraz, zwłaszcza po transformacji, to postępująca jej marginalizacja w wyniku polityki deregulacji gospodarki polskiej – produkcja rolnicza opłaca się coraz mniej, a na dodatek likwiduje się infrastrukturę wiejską. Dotyka to też mniejszych ośrodków miejskich. Jest to zjawisko negatywne.” – powiedziała Aleksandra Bilewicz. Profesor Andrzej Leder na początku dyskusji zwrócił uwagę na mroczną stronę tego, że chłopi byli niewolnikami pańszczyźnianymi. Stwierdził, że zaważyło to na tożsamości ludzi, którzy są współczesnymi mieszczanami. Problemem naszego społeczeństwa jest indywidualizm, trudność w działaniu razem, co wynika z dziedzictwa szlachecko-pańszczyźnianego. Udział wzięli: prof. Andrzej Leder – Polska Akademia Nauk Aleksandra Bilewicz – „Nowe Peryferie” Magdalena Bartecka – Kampania „Jestem ze Wsi” Mateusz Piotrowski – Stowarzyszenie „Folkowisko” Tematowi „Chamofobii” poświęcony został 21. numer kwartalnika „Kontakt”. Mogą Państwo zapoznać się z nim tutaj: https://magazynkontakt.pl/magazyn/ Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #wieś #kontakt #chamofobia

Wykład towarzyszący otwarciu Galerii Sztuki Dawnej, Muzeum Narodowe w Warszawie, 16 lutego 2017 https://wszechnica.org.pl/wyklad/europejczycy-na-bezdrozach-swiata-kultura-ciekawosci-i-potrzeba-dominacji/ Nowożytne odkrycia geograficzne wzbudziły w Europejczykach ciekawość obcych kultur. Zapełniali ją artyści tworzący wizerunki rdzennych mieszkańców Ameryki czy Afryki. Często mówiły one więcej o stereotypowych wyobrażeniach ich twórców niż tamtejszej rzeczywistości. Opowiedziała o nich podczas wykładu w Muzeum Narodowym w Warszawie Aleksandra Janiszewska. Zanim prelegentka przeszła do opisu artystycznych wyobrażeń ludów pozaeuropejskich w malarstwie nowożytnym, opowiedziała o średniowiecznych wizerunkach "obcego". Ówcześni Europejczycy wyobrażali sobie mieszkańców Lewantu czy Indii jako fantastyczne istoty o wielkich uszach, psich głowach czy bardzo małym wzroście. Wszyscy potrzebowali chrześcijańskiej interwencji, by włączyć ich do grona ludzi. Powyższy stosunek wyższości wobec "barbarzyńców", obecny w kulturze europejskiej już od starożytności, odcisnął swoje piętno na obrazie nowo odkrywanych ludów. Jak mówiła Aleksandra Janiszewska, malarze przedstawiający w swoich dziełach Indian czy Afrykanów robili to bez styczności z nimi. Owocowało to często wymieszaniem na obrazach elementów kultury afrykańskiej i indiańskiej. Z czasem artyści tacy jak Albert Eckhout czy Franz Frost docierali do nowych lądów. Mimo to, w ich dziełach wciąż wiele było stereotypowych wyobrażeń. Brazylijscy Indianie byli przedstawiani najczęściej jako kanibale. Prelegentka podkreślała kontrast, jaki w dziełach widać pomiędzy przedstawieniami "ucywilizowanych" ludzi będących owocami związków pomiędzy rdzenną ludnością a Europejczykami, a dzikimi tubylcami. Zainteresowanie obcymi kulturami przejawiło się w Europie w tworzeniu kunstkamer, w których gromadzono przedmioty z Nowego Świata. Fascynacja rodziła również chęć naukowego usystematyzowania. Powstawały ogrody botaniczne i zwierzyńce, gdzie umieszczane były przykłady flory i fauny z nowych lądów. Pojawiały się pierwsze prace naukowe, będące efektem ich naocznej obserwacji na rodzimych terenach jej występowania. Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #muzeumnarodowe #sztuka #odkryciageograficzne #geografia #nowyświat #lewant

Wykład Agaty Kłocińskiej-Lach, Kawiarnia Naukowa 1a, 9 lutego 2017 Czym jest wolność i jak ją realizować w świecie, gdzie z jednej strony wiele nas ogranicza, a z drugiej wszystko jest relatywne? Swoją refleksją na ten temat podzieliła się filozofka Agata Kłocińska-Lach podczas wykładu w Kawiarni Naukowej 1a. Filozofka rozpoczęła swoje wystąpienie od krytyki tych prądów myślowych, które odbierają człowiekowi siłę sprawczą – jak determinizm czy fatalizm. W dalszej części przedstawiła słuchaczom swój subiektywny wybór kamieni milowych filozofii, które na nowo definiowały pojęcie wolności. Mowa była o sokratejskiej wolności od namiętności, augustiańskiej wolnej woli, która pozwala wybierać dobro lub zło (rozumiane arbitralnie) oraz egzystencjalistycznej wolności do podejmowania decyzji, za które człowiek musi wziąć odpowiedzialność. Zdaniem Agaty Kłocińskiej-Lach powyższe koncepcje nie odpowiadają dobrze na pytanie, czym jest wolność i jak ją realizować we współczesnym świecie. Sokratejska wizja wolności jako samoograniczenia kontrastuje z nowoczesnym pojęciem wolności pojmowanej jako możliwość realizowania swoich zamierzeń. Augustiańskie prawo do wyboru dobra lub zła nie przystaje do zglobalizowanego świata – wielu religii i systemów społecznych, które odmiennie te pojęcia definiują. Egzystencjalistyczna odpowiedzialność za podejmowane decyzje stoi z kolei w sprzeczności z potocznym rozumieniem wolności, pojmowanej jako swoboda od odpowiedzialności. Prelegentce najbliższa jest jedna z koncepcji wolności określona przez o. prof. Jacka Salija, który pisał o niej jako "prawie do bycia u siebie". Jak tłumaczyła filozofka, realizuje się ona poprzez ustalenie zasad egzystencji w relacji z innymi ludźmi. Wolność rozumiana w ten sposób nie pozbawia człowieka indywidualności wyboru. Wymaga natomiast każdorazowo wzięcia na siebie ryzyka różnych konsekwencji jego decyzji dla przyszłych relacji z innymi ludźmi.dr

Agata Kłocińska-Lach - z wykształcenia doktor filozofii i pedagog. Od lat zaangażowana w pracę w edukacji. Obecnie współzałożycielka Fundacji Filozoficznej „PoMyślMy” i autorka bloga rodzicielskiego omalymrozumku.pl.

Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/

https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/

https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia

https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka

https://wszechnica.org.pl/

#kawiarnianaukowa #filozofia #wolność #determinizm #przeznaczenie #przypadek #fatalizm

Rozmowa Piotra Szczepańskiego z Jerzym Markiem Nowakowskim w ramach cyklu #rozmowyWszechnicy [30 listopada 2023 r.] Kryzys na granicy z Ukrainą (której egzystencja jest zagrożona), niepewna przyszłość Unii Europejskiej i naszej w niej pozycja, bardzo prawdopodobne zmiany w USA, które mogą spowodować, że zniknie nasz główny filar bezpieczeństwa jakim jest NATO i nasz "sojusz" z tym krajem. Rosja nie zniknie i nadal będzie realizować swoje cele strategiczne, bo tak ma. Jednym słowem koniec balu... Czy w tej sytuacji potrzebujemy polityki wschodniej, czy da się ją odbudować, jak to zrobić? Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz: 1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww Przez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody. 2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk Jeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz! Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #rozmowywszechnicy #politykazagraniczna #politykawschodnia #wschód #ukraina #polityka #

Wykład prof. Edyty Gruszczyk-Kolczyńskiej zorganizowany w ramach Kawiarni Naukowej Festiwalu Nauki [17 maja 2021 r.] Większość dzieci jest uzdolniona matematycznie, wiele z nich: wybitnie. Umiejętności matematyczne jednak marnieją w szkole. Tak wynika z badań prof. Edyty Gruszczyk-Kolczyńskiej. W czasie majowej Kawiarni Naukowej profesor opowie co takiego dzieje się w szkołach, gdzie zadatki uzdolnień matematycznych zamiast się rozwijać - słabną. Jak to zmienić na lepsze? Czy to „kto może zostać Pitagorasem” zależy od płci czy sprawności dziecka? Jak powinniśmy się zachowywać jako rodzice, żeby matematyczne uzdolnienia pielęgnować? Na zakończenie wykładu - tradycyjnie - odpowiedzi na pytania publiczności. Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #kawiarnianaukowa #nauka #szkoła #edukacja #dziecko #dzieci #matematyka #mózg #wychowanie

Wykład Łukasza Mieszkowskiego towarzyszący wystawie „Krzycząc: Polska! Niepodległa 1918”, Muzeum Narodowe w Warszawie, 28 lutego 2019 [0h40min] https://wszechnica.org.pl/wyklad/mowic-milczeniem-shell-shock-w-sztuce-nowoczesnej/ Historyk opowiada o "shell shocku" doświadczanym przez żołnierzy na frontach I wojny światowej oraz o odbiciu tego zjawiska w sztuce Nowe środki prowadzenia walki użyte na masową skalę podczas I wojny światowej, z huraganowym ostrzałem artyleryjskim na czele, powodowały wśród żołnierzy urazy psychiczne nienotowane wcześniej na polach bitew. Zjawisko „shell shocku” znalazło odzwierciedlenie w sztuce. Opowiedział o nim historyk Łukasz Mieszkowski podczas wykładu towarzyszącego wystawie „Krzycząc: Polska! Niepodległa 1918” w Muzeum Narodowym w Warszawie. Podczas I wojny światowej po raz pierwszy zastosowano na masową skalę karabiny maszynowe, czołgi, gazy bojowe czy samoloty. Jednak to wielogodzinny ostrzał artyleryjski, który poprzedzał szturmy piechoty, zbierał największe śmiertelne żniwo wśród żołnierzy. Ci, którzy przeżyli, wychodzili często z wojny okaleczeni psychicznie. Brytyjczycy określili to zjawisko mianem „shell shock”. Znalazło to odzwierciedlenie w fali narkomanii, alkoholizmu i przemocy, której doświadczyły społeczeństwa europejskie po zakończeniu wojny. Odbiło się również w sztuce, czego przykładem są m.in. prace niemieckiego artysty Otto Dixa. Łukasz Mieszkowskiego podczas wykładu cytuje relacje z pola walk oraz przedstawia prace mające swoje źródła w doświadczeniach I wojny światowej. Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #niepodległość #żeromski #piłsudski #1918 #muzeumnarodowe

Wykład profesora Eugeniusza Króla o reżimach w różnych systemach politycznych, Collegium Civitas, maj 2009 https://wszechnica.org.pl/wyklad/rezim-w-znaczeniu-politologicznym/ Reżim w znaczeniu potocznym to synonim systemu politycznego. W znaczeniu politologicznym to relacje na wierzchołkach władzy. Wykład zawiera szczegółowe omówienie reżimów we wszystkich systemach politycznych. Obecnie na świecie prym wiodą systemy demokratyczne ze swoimi reżimami: parlamentarno-gabinetowym, prezydenckim i półprezydenckim. Jak sytuacja będzie wyglądać w przyszłości? Czy dalej maleć będzie liczba totalitaryzmów i autorytaryzmów? Profesor przedstawia spór o przyszłość systemów politycznych pomiędzy Samuelem Huntingtonem i Francisem Fukuyamą. Według Fukuyamy świat zmierza w ku jednemu systemowi – ku demokracji. Huntington natomiast widzi systemy demokratyczne w formie przypływów i odpływów. Według jego rozumowania czeka nas kolejna, trzecia fala odwrotu od demokracji. Który z panów ma rację? W którym kierunku zmierza świat? Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #reżim #politologia #polityka #historia #Huntington #fukuyama #władza

Wykład prof. dr. hab. Tomasza Kizwaltera zorganizowany w ramach Festiwalu Nauki w Warszawie [22 września 2020 r.] Romantyzm to pierwszy z europejskich (a szerzej: europejsko-amerykańskich) ruchów młodzieżowego protestu. „Młodość” została stworzona przez romantyków jako specyficzna, szczególnie wartościowa kategoria społeczno-kulturowa, przeciwstawiana światu ludzi starszych. W Polsce sugestywnym manifestem takich przekonań była Mickiewiczowska Oda do młodości. Idea mającej zmienić ludzkie życie młodzieżowej wspólnoty miała różnorodne konsekwencje kulturowe, społeczne i polityczne. Stała się nieodłącznym składnikiem nowoczesnego świata. Prof. dr hab. Tomasz Kizwalter - historyk, badacz dziejów XIX wieku, Wydział Historii Uniwersytetu Warszawskiego Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #festiwalnauki #romantyzm #młodość #rewolucja #mickiewicz #historia

Zapraszamy na inspirującą rozmowę Jerzego Marka Nowakowskiego z Pawłem Wojciechowskim w ramach cyklu #RozmowyWszechnicy [23 listopada 2023 r.] Jaką rolę w polityce zagranicznej odgrywają pieniądze? Jak kredytami i pomocą finansową można uzależnić, a nawet podbijać inne kraje, jakie są różnice między warunkami pomocy finansowej udzielanej przez Bank Światowy czy Międzynarodowy Fundusz Waluto a np. Chiny? Czy instytucje Bretton Woods mają jeszcze znaczenie, a jeśli tak to jak długo będą je miały? Czy łatwo zamienić walutę światową na inną, jakie przywileje, a jakie obowiązki (wyzwania) stają przed państwem emitentem walutowy światowej. Unia Europejska a pieniądze, czy tylko fundusze pomocowe/spójności/dopłaty mają znaczenie w tym projekcie? Dlaczego państwa mają rezerwy w złocie i czy są one kluczowe dla kondycji gospodarczej państwa czy jego rozwoju? O tym i o innych rzeczach Jerzy Marek Nowakowski będzie rozmawiał z Pawłem Wojciechowskim, ekonomistą, bankowcem, pełniącym funkcje ministra finansów (krórko w rządzie Kazimierza Marcinkiewicza) i wiceministra spraw zagranicznych (w rządzie Donalda Tuska). Paweł Wojciechowski – polski ekonomista, menedżer, nauczyciel akademicki, urzędnik państwowy i dyplomata, doktor nauk technicznych. Jerzy Marek Nowakowski – polski historyk, dziennikarz, publicysta i polityk, podsekretarz stanu w KPRM, ambasador RP na Łotwie i w Armenii. Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz: 1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww Przez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody. 2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk Jeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz! Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #rozmowywszechnicy #ekonomia #pieniądze #politykazagraniczna #uniaeuropejska

Wykład filozofa, prof. Bogdana Dziobkowskiego w ramach XXV Festiwalu Nauki w Warszawie [25 listopada 2021 r.] Zdecydowana większość z nas zgodzi się z twierdzeniem, że Pegazy nie istnieją. Inaczej mówiąc, uznamy, że zdanie „Pegaz nie istnieje” jest zdaniem prawdziwym. Powstaje tu jednak pewien problem. Jeżeli Pegazów nie ma, to tym samym słowo „Pegaz” nie odnosi się do żadnego obiektu.

Jak w takim razie zdanie, które zawiera w podmiocie ten termin może być prawdziwe? Skoro Pegazy nie istnieją, w jaki sposób możemy orzec o nich, że nie istnieją? Willard Van Orman Quine problem ten – towarzyszący filozofom od czasów Platona – nazwał „zagadką niebytu”. Wydaje się, że niebyt w jakimś sensie musi być, bo inaczej powiedzenie, że go nie ma byłoby nonsensem.

Celem wystąpienia jest analiza kilku klasycznych rozwiązań tego problemu. Zastanowimy się, czy Pegazom, mięsożernym krowom, obecnemu królowi Polski, okrągłym kwadratom itp. nie powinniśmy jednak przypisać jakiegoś rodzaju istnienia. Prof. Bogdan Dziobkowski - filozof, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, prodziekan Wydziału Filozofii UW, redaktor naczelny „Przeglądu Filozoficznego”, członek Polskiej Komisji Akredytacyjnej. Zajmuje się historią filozofii analitycznej, filozofią języka oraz metafilozofią. Wraz z Jackiem Hołówką zredagował książki: „Panorama współczesnej filozofii” (2016), „Marksizm. Nadzieje i rozczarowania” (2017), „Filozofia religii. Kontrowersje” (PWN 2018), „Filozofia prawa. Normy i fakty” (PWN 2020). Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #festiwalnauki #niebyt #filozofia #pegaz