Wszechnica.org.pl - Historia

„Wszechnica.org.pl - Historia” to baza wykładów zrealizowanych we współpracy z prestiżowymi instytucjami naukowymi. Wśród naszych partnerów znajdują się m.in. Festiwal Nauki w Warszawie, Instytut Historyczny UW, Muzeum POLIN, Zamek Królewski w Warszawie oraz Kawiarnie naukowe. Wszechnica.org.pl nagrywa też własne rozmowy z historykami i świadkami historii. Projekt realizowany jest przez Fundację Wspomagania Wsi. Do korzystania z naszego serwisu zapraszamy wszystkich, którzy cenią sobie rzetelną wiedzę oraz ciekawe dyskusje. Zapraszamy do odwiedzenia też kanału Wszechnica.org.pl - Nauka

Kategorie:
Edukacja Kursy

Odcinki od najnowszych:

83. Polacy w rewolucji węgierskiej 1848-1849. Wykład dr. Istvána Kovácsa
2020-06-04 22:50:04

Wykład zorganizowany został w ramach cyklu poświęconego dziejom i kulturze Węgier oraz relacjom polsko-węgierskim w ostatnim tysiącleciu. Zamek Królewski w Warszawie. [16 kwietnia 2015 r.] Powstanie węgierskie (w latach 1848–1849) wybuchło 15 marca 1848 w Peszcie, pod wpływem wiadomości o rewolucjach w Paryżu (22 lutego – 24 lutego) i Wiedniu (13 marca), stając się częścią Wiosny Ludów. Rewolucja węgierska spotkała się z poparciem polskiego rządu narodowego na emigracji, a w walkach po stronie węgierskiej, oprócz  dowódców Bema i Dembińskiego, uczestniczył 3-tysięczny legion polski pod wodzą gen. Józefa Wysockiego. Jednym z bardziej znanych uczestników tego powstania był Edmund Ślaski.

Wykład zorganizowany został w ramach cyklu poświęconego dziejom i kulturze Węgier oraz relacjom polsko-węgierskim w ostatnim tysiącleciu. Zamek Królewski w Warszawie. [16 kwietnia 2015 r.]

Powstanie węgierskie (w latach 1848–1849) wybuchło 15 marca 1848 w Peszcie, pod wpływem wiadomości o rewolucjach w Paryżu (22 lutego – 24 lutego) i Wiedniu (13 marca), stając się częścią Wiosny Ludów. Rewolucja węgierska spotkała się z poparciem polskiego rządu narodowego na emigracji, a w walkach po stronie węgierskiej, oprócz  dowódców Bema i Dembińskiego, uczestniczył 3-tysięczny legion polski pod wodzą gen. Józefa Wysockiego. Jednym z bardziej znanych uczestników tego powstania był Edmund Ślaski.

82. Ludwik Andegaweński: Ludwik Węgierski czy Ludwik Wielki?
2020-06-04 09:36:44

19 marca 2015 r. rozpoczął się nowy cykl wykładowy, poświęcony dziejom i kulturze Węgier oraz relacjom polsko-węgierskim w ostatnim tysiącleciu. Pierwszy wykład wygłosił prof. Jacek Matuszewski, kierownik Katedry Historii Państwa i Prawa Polskiego z Uniwersytetu Łódzkiego. Zamek Królewski w Warszawie Ludwik Andegaweński urodził się w 1326 roku jako syn króla Węgier, Karola Roberta i Elżbiety Łokietkówny, siostry Kazimierza Wielkiego. Zgodnie ze zwyczajem dworu andegaweńskiego, otrzymał staranne wykształcenie. Znał się na literaturze, interesował się astronomią, posiadał także zasobną bibliotekę. Według opisów ówczesnych kronikarzy był „słusznego wzrostu, o wyniosłym spojrzeniu, z brodą i włosami kędzierzawymi, pogodnym obliczem, o wydatnych wargach”. Był chorowity, raczej słabego zdrowia. Uchodził za bardzo przystojnego. Ożenił się z miłości z Elżbietą, córką Stefana Bośniackiego. Ludwik był człowiekiem dużego formatu. Mądry i zdecydowany, dobry administrator i zręczny dyplomata, słynął z pobożności. Był bardzo przywiązany do swej matki i zawsze liczył się z jej zdaniem. Nie miał synów. Z trzech córek najstarsza zmarła młodo, a dwóm kolejnym starał się zapewnić tron polski i węgierski. Król Ludwik Andegaweński zmarł w 1282 roku. Pochowany został w nekropolii królów węgierskich w Białogrodzie. Słowo wstępne wygłosili: Ziemowit Koźmiński (Zastępca Dyrektora ds. Marketingu, Zamek Królewski w Warszawie), dr János Tischler (dyrektor Węgierskiego Instytutu Kultury), László Nemes (Prezes Zarządu Gedeon Richter Marketing Polska – sponsor cyklu).

19 marca 2015 r. rozpoczął się nowy cykl wykładowy, poświęcony dziejom i kulturze Węgier oraz relacjom polsko-węgierskim w ostatnim tysiącleciu. Pierwszy wykład wygłosił prof. Jacek Matuszewski, kierownik Katedry Historii Państwa i Prawa Polskiego z Uniwersytetu Łódzkiego. Zamek Królewski w Warszawie

Ludwik Andegaweński urodził się w 1326 roku jako syn króla Węgier, Karola Roberta i Elżbiety Łokietkówny, siostry Kazimierza Wielkiego. Zgodnie ze zwyczajem dworu andegaweńskiego, otrzymał staranne wykształcenie. Znał się na literaturze, interesował się astronomią, posiadał także zasobną bibliotekę. Według opisów ówczesnych kronikarzy był „słusznego wzrostu, o wyniosłym spojrzeniu, z brodą i włosami kędzierzawymi, pogodnym obliczem, o wydatnych wargach”. Był chorowity, raczej słabego zdrowia. Uchodził za bardzo przystojnego. Ożenił się z miłości z Elżbietą, córką Stefana Bośniackiego. Ludwik był człowiekiem dużego formatu. Mądry i zdecydowany, dobry administrator i zręczny dyplomata, słynął z pobożności. Był bardzo przywiązany do swej matki i zawsze liczył się z jej zdaniem. Nie miał synów. Z trzech córek najstarsza zmarła młodo, a dwóm kolejnym starał się zapewnić tron polski i węgierski. Król Ludwik Andegaweński zmarł w 1282 roku. Pochowany został w nekropolii królów węgierskich w Białogrodzie.

Słowo wstępne wygłosili:Ziemowit Koźmiński (Zastępca Dyrektora ds. Marketingu, Zamek Królewski w Warszawie), dr János Tischler (dyrektor Węgierskiego Instytutu Kultury), László Nemes (Prezes Zarządu Gedeon Richter Marketing Polska – sponsor cyklu).

81. Odsłonięcie tablicy pamiątkowej pod Niespodzianką
2020-05-11 01:02:39

Niedaleko dawnej kawiarni „Niespodzianka”, gdzie mieścił się warszawski Komitet Obywatelski „Solidarności”, została odsłonięta tablica pamiątkowa W czasie uroczystości Hanna Gronkiewicz-Waltz wspominała, że w kawiarni tej „były emocje i najnowsze wiadomości”. „Ludzie często po pracy przychodzili, bo wiedzieli, że najnowsze biuletyny, najnowsze informacje dostaną tutaj, a czasami nawet spotkają tych najbardziej znanych ludzi” – mówiła. Mazowiecki życzył prezydent stolicy, by miasto – jak dotychczas – piękniało. „Chodzę po tych ulicach i widzę, że jest lepiej. Denerwujemy się, że ruch, że nie można przejechać, ale jest lepiej, jest ładniej w Warszawie i tego pani w 20 rocznicę mojego rządu życzę, bo Polska ma być piękniejsza, ma być lepsza i ma być życzliwsza, to sobie dziś przyrzeknijmy” – mówił były premier. Po krótkiej uroczystości Mazowiecki wraz z liczną grupą warszawiaków przeszli do położonego nieopodal lokalu InfoQultury. W szczelnie wypełnionej sali były premier odpowiadał na pytania internautów i uczestników spotkania.

Niedaleko dawnej kawiarni „Niespodzianka”, gdzie mieścił się warszawski Komitet Obywatelski „Solidarności”, została odsłonięta tablica pamiątkowa

W czasie uroczystości Hanna Gronkiewicz-Waltz wspominała, że w kawiarni tej „były emocje i najnowsze wiadomości”. „Ludzie często po pracy przychodzili, bo wiedzieli, że najnowsze biuletyny, najnowsze informacje dostaną tutaj, a czasami nawet spotkają tych najbardziej znanych ludzi” – mówiła.
Mazowiecki życzył prezydent stolicy, by miasto – jak dotychczas – piękniało. „Chodzę po tych ulicach i widzę, że jest lepiej. Denerwujemy się, że ruch, że nie można przejechać, ale jest lepiej, jest ładniej w Warszawie i tego pani w 20 rocznicę mojego rządu życzę, bo Polska ma być piękniejsza, ma być lepsza i ma być życzliwsza, to sobie dziś przyrzeknijmy” – mówił były premier.

Po krótkiej uroczystości Mazowiecki wraz z liczną grupą warszawiaków przeszli do położonego nieopodal lokalu InfoQultury. W szczelnie wypełnionej sali były premier odpowiadał na pytania internautów i uczestników spotkania.

80. Trzy kolory – Idea republikańska we Francji, w Polsce i Stanach Zjednoczonych
2020-05-11 00:32:39

Debata zorganizowana przez Ośrodek Kultury Francuskiej UW we współpracy z kwartalnikiem Respublica Nowa oraz Muzeum Historii Polski [22 lutego 2011] Idea republikańska we Francji, w Polsce i Stanach Zjednoczonych Ośrodek Kultury Francuskiej UW we współpracy z kwartalnikiem Respublica Nowa oraz Muzeum Historii Polski zorganizował debatę „Trzy kolory. Idea republikańska we Francji, w Polsce i Stanach Zjednoczonych”, która odbyła się 22 lutego 2011 r. w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego, przy ul. Dobrej w Warszawie. W debacie udział wzięli: – Marcin Król, Wydział Stosowanych Nauk Społecznych i Resocjalizacji UW – Chantal Delsol, Académie des sciences morales et politiques – Andrzej Waśkiewicz, Instytut Socjologii UW – Richard Wolin, City University of New York Debata odbyła się pod patronatem JM Rektora Uniwersytetu Warszawskiego, Ambasady Francji w Polsce oraz Ambasady Stanów Zjednoczonych w Polsce. Wystąpienie Pana François Barry Delongchamps, Ambasadora Francji w Polsce i wystąpienie Pana Lee A. Feinstein, Ambasadora Stanów Zjednoczonych w Polsce otworzyły spotkanie. Debatę moderował Wojciech Przybylski, Respublica Nowa Celem dyskusji była konfrontacja trzech różnych koncepcji Republiki. Debata spotkała się z dużym zainteresowaniem społeczności akademickiej. Marcin Król – profesor historii idei na Uniwersytecie Warszawskim. Ostatnio opublikował książkę “Czego nas uczy Leszek Kołakowski” (2010). Chantal Millon-Delsol – profesor w Académie des sciences morales et politiques, założycielka Institut de recherche Hannah Arendt. Autorka książek: “L’identité de l’Europe” (2010) i “La paresse et la révolte” (2011) oraz przetłumaczonych na polski “Éloge de la singularité, essai sur la modernité tardive” (Esej o człowieku później nowoczesności, 2003)i “Le principe de subsidiarité” (Zasada pomocniczości, 1995). Andrzej Waśkiewicz – historyk i socjolog, adiunkt w Instytucie Socjologii i wicedyrektor Collegium Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmuje się głównie historią idei, filozofią społeczną, teorią polityki oraz publicystyką polityczną. W 1998 roku wydał “Interpretację teorii politycznej” poświęconą zagadnieniom metodologicznym historii idei. Richard Wolin – profesor historii w Graduate Center of the City University of New York. Autor książek: “Heidegger’s Children: Hannah Arendt”, “The Seduction of Unreason: the Intellectual Romance with Fascism from Nietzsche to Postmodernism”, “The Wind From the East: French Intellectuals, the Cultural Revolution and the Legacy of the 1960s” (Princeton University Press). Publicysta the Nation, Dissent, the New Republic, Przeglądu Politycznego oraz Res Publiki Nowej.

Debata zorganizowana przez Ośrodek Kultury Francuskiej UW we współpracy z kwartalnikiem Respublica Nowa oraz Muzeum Historii Polski [22 lutego 2011]

Idea republikańska we Francji, w Polsce i Stanach Zjednoczonych Ośrodek Kultury Francuskiej UW we współpracy z kwartalnikiem Respublica Nowa oraz Muzeum Historii Polski zorganizował debatę „Trzy kolory. Idea republikańska we Francji, w Polsce i Stanach Zjednoczonych”, która odbyła się 22 lutego 2011 r. w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego, przy ul. Dobrej w Warszawie.

W debacie udział wzięli:
– Marcin Król, Wydział Stosowanych Nauk Społecznych i Resocjalizacji UW
– Chantal Delsol, Académie des sciences morales et politiques
– Andrzej Waśkiewicz, Instytut Socjologii UW
– Richard Wolin, City University of New York

Debata odbyła się pod patronatem JM Rektora Uniwersytetu Warszawskiego, Ambasady Francji w Polsce oraz Ambasady Stanów Zjednoczonych w Polsce. Wystąpienie Pana François Barry Delongchamps, Ambasadora Francji w Polsce i wystąpienie Pana Lee A. Feinstein, Ambasadora Stanów Zjednoczonych w Polsce otworzyły spotkanie.
Debatę moderował Wojciech Przybylski, Respublica Nowa Celem dyskusji była konfrontacja trzech różnych koncepcji Republiki. Debata spotkała się z dużym zainteresowaniem społeczności akademickiej.

Marcin Król – profesor historii idei na Uniwersytecie Warszawskim. Ostatnio opublikował książkę “Czego nas uczy Leszek Kołakowski” (2010).

Chantal Millon-Delsol – profesor w Académie des sciences morales et politiques, założycielka Institut de recherche Hannah Arendt. Autorka książek: “L’identité de l’Europe” (2010) i “La paresse et la révolte” (2011) oraz przetłumaczonych na polski “Éloge de la singularité, essai sur la modernité tardive” (Esej o człowieku później nowoczesności, 2003)i “Le principe de subsidiarité” (Zasada pomocniczości, 1995).

Andrzej Waśkiewicz – historyk i socjolog, adiunkt w Instytucie Socjologii i wicedyrektor Collegium Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmuje się głównie historią idei, filozofią społeczną, teorią polityki oraz publicystyką polityczną. W 1998 roku wydał “Interpretację teorii politycznej” poświęconą zagadnieniom metodologicznym historii idei.

Richard Wolin – profesor historii w Graduate Center of the City University of New York. Autor książek: “Heidegger’s Children: Hannah Arendt”, “The Seduction of Unreason: the Intellectual Romance with Fascism from Nietzsche to Postmodernism”, “The Wind From the East: French Intellectuals, the Cultural Revolution and the Legacy of the 1960s” (Princeton University Press). Publicysta the Nation, Dissent, the New Republic, Przeglądu Politycznego oraz Res Publiki Nowej.

79. Złota ziemia roni łzy. Esej birmański
2020-05-10 23:57:29

Spotkanie z profesorem Bogdanem Góralczykiem, 12 stycznia 2011 w ramach cyklu „Środa na Koszykowej” 12 stycznia w ramach cyklu „ Środa na Koszykowej ” na kanwie książki Bogdana Górlaczyka „Złota ziemia roni łzy. Esej birmański” odbyła się debata dotyczącą obecnej sytuacji w Związku Myanmar i roli państwa birmańskiego na arenie międzynarodowej. Organizatorami spotkania byli: Fundacja im. Kazimierza Pułaskiego , wydawnictwo Rambler Books oraz Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy. Prof. Bogdan Góralczyk jest obecnie wykładowcą na Uniwersytecie Warszawskim, w latach 2003-2008 był ambasadorem RP w Królestwie Tajlandii, Republice Filipin i Związku Myanmar ( d. Birma). Głównym problemem państwa birmańskiego, według profesora, jest sytuacja wewnętrzna kraju gdzie dyktaturę wojskową sprawuje generał Than Shwe. Szansę na pozytywną przemianę dałaby zmiana dyktatora, jednak nie w drodze wyborów demokratycznych, uważa były ambasador. Podczas dyskusji poruszano kwestie polityki zagranicznej Birmy w kontekście jej pozycji w regionie.

Spotkanie z profesorem Bogdanem Góralczykiem, 12 stycznia 2011 w ramach cyklu „Środa na Koszykowej”

12 stycznia w ramach cyklu „Środa na Koszykowej” na kanwie książki Bogdana Górlaczyka „Złota ziemia roni łzy. Esej birmański” odbyła się debata dotyczącą obecnej sytuacji w Związku Myanmar i roli państwa birmańskiego na arenie międzynarodowej. Organizatorami spotkania byli: Fundacja im. Kazimierza Pułaskiego, wydawnictwo Rambler Books oraz Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy.
Prof. Bogdan Góralczyk jest obecnie wykładowcą na Uniwersytecie Warszawskim, w latach 2003-2008 był ambasadorem RP w Królestwie Tajlandii, Republice Filipin i Związku Myanmar ( d. Birma). Głównym problemem państwa birmańskiego, według profesora, jest sytuacja wewnętrzna kraju gdzie dyktaturę wojskową sprawuje generał Than Shwe. Szansę na pozytywną przemianę dałaby zmiana dyktatora, jednak nie w drodze wyborów demokratycznych, uważa były ambasador. Podczas dyskusji poruszano kwestie polityki zagranicznej Birmy w kontekście jej pozycji w regionie.

78. Wspólna pamięć europejska – mit czy rzeczywistość?
2020-05-10 23:25:08

Pierwsza Debata Europejska zorganizowana przez Fundację Centrum im. profesora Bronisława Geremka [14 marca 2011] 14 marca rozpoczęliśmy Cykl Debat Europejskich spotkaniem zatytułowanym Wspólna pamięć europejska – mit czy rzeczywistość? – Mamy dwie pamięci w Europie. Czy to, co Europa wymyśliła dobrego, np.: śródziemnomorska kultura antyczna, europejski renesans, prawa człowieka, równoważy czarną stronę naszej historii, w której znajduje się poddaństwo, prześladowania religijne, wyzysk chłopstwa, feudalizm, kolonializm, masowe eksterminacje, czy wreszcie dwie wojny światowe? – rozpoczął spotkanie Jarosław Kurski moderujący debatę. Aleksander Smolar przywołując słowa Leszka Kołakowskiego, powiedział, że częścią kulturowego dziedzictwa Europy jest umiejętność stawiania się pod znakiem zapytania, krytyczne odnoszenie się do własnej spuścizny. Zdaniem prof. Hrytsaka dla wspólnej pamięci europejskiej konieczne jest pojednanie. Podobnie jak nastąpiło pojednanie francusko-niemieckie, tak ostatnio dokonało się ono również pomiędzy Polakami i Ukraińcami.  – Potrzebne jest teraz przejście od płaszczyzny formuł do działania. Świetnym przykładem takiego działania jest francusko-niemiecki kanał telewizji ARTE. Prof. Hrytsak powoływał się na fenomen kolektywnego zapominania historii. – Równie wiele mówiące obok tego, co pamiętamy o przeszłości jest to, co w tej przeszłości zapominamy. Mam wrażenie, że obecnie następuje zmiana paradygmatu w myśleniu o Europie. Zdaniem prof. Hrytsaka w micie europejskim zanikają trzy elementy: korzenie judeochrześcijańskie – mamy teraz Europę biurokracji a nie Europę wartości, II wojna światowa i Holocaust – gdyż odchodzi pokolenie, dla którego wojna jest żywym doświadczeniem, trzeci element, który znika z pola widzenia to Europa Wschodnia. Rozbieżność w postrzeganiu historii pomiędzy naszą częścią kontynentu a Europą Zachodnią podkreślał Aleksander Smolar.  – Na zachodzie okres międzywojenny jest niechętnie wspominany, podczas gdy w Polsce dwudziestolecie się idealizuje. Dla Francuzów współczesna historia zaczyna się wraz z integracją Europy, po II wojnie, z kolei u nas jest to okres, którego wolimy nie pamiętać. Paul Thibaud polemizował z panelistami twierdząc, że niemożliwe, a zarazem niepotrzebne jest budowanie wspólnego postrzegania historii. Jak być, zatem Europejczykiem? Otóż przez nauczanie porównawcze – ustrojów i procesów, które działy się na przestrzeni wieków w Europie. – Uczmy wspólnej historii poprzez porównywanie. We Francji np. gdy dochodziło do zabójstwa króla, spiskowiec nie mnie miał prawa zasiąść na tronie, podczas gdy w Anglii było normą, że królobójca sam stawał się władcą. – Narzucić jedną tożsamość europejską jest taką samą utopią jak niegdyś esperanto. Zamiast tego, opierajmy się na doświadczeniu pluralizmu, bliskiej różnorodności. Nie wierzę w próby uśrednionego podręcznika europejskiego, albo się pokłócimy albo wyjdzie nijako – skonkludował.

Pierwsza Debata Europejska zorganizowana przez Fundację Centrum im. profesora Bronisława Geremka [14 marca 2011]

14 marca rozpoczęliśmy Cykl Debat Europejskich spotkaniem zatytułowanym Wspólna pamięć europejska – mit czy rzeczywistość?
– Mamy dwie pamięci w Europie. Czy to, co Europa wymyśliła dobrego, np.: śródziemnomorska kultura antyczna, europejski renesans, prawa człowieka, równoważy czarną stronę naszej historii, w której znajduje się poddaństwo, prześladowania religijne, wyzysk chłopstwa, feudalizm, kolonializm, masowe eksterminacje, czy wreszcie dwie wojny światowe? – rozpoczął spotkanie Jarosław Kurski moderujący debatę.
Aleksander Smolar przywołując słowa Leszka Kołakowskiego, powiedział, że częścią kulturowego dziedzictwa Europy jest umiejętność stawiania się pod znakiem zapytania, krytyczne odnoszenie się do własnej spuścizny.
Zdaniem prof. Hrytsaka dla wspólnej pamięci europejskiej konieczne jest pojednanie. Podobnie jak nastąpiło pojednanie francusko-niemieckie, tak ostatnio dokonało się ono również pomiędzy Polakami i Ukraińcami.  – Potrzebne jest teraz przejście od płaszczyzny formuł do działania. Świetnym przykładem takiego działania jest francusko-niemiecki kanał telewizji ARTE.
Prof. Hrytsak powoływał się na fenomen kolektywnego zapominania historii. – Równie wiele mówiące obok tego, co pamiętamy o przeszłości jest to, co w tej przeszłości zapominamy. Mam wrażenie, że obecnie następuje zmiana paradygmatu w myśleniu o Europie. Zdaniem prof. Hrytsaka w micie europejskim zanikają trzy elementy: korzenie judeochrześcijańskie – mamy teraz Europę biurokracji a nie Europę wartości, II wojna światowa i Holocaust – gdyż odchodzi pokolenie, dla którego wojna jest żywym doświadczeniem, trzeci element, który znika z pola widzenia to Europa Wschodnia.
Rozbieżność w postrzeganiu historii pomiędzy naszą częścią kontynentu a Europą Zachodnią podkreślał Aleksander Smolar.  – Na zachodzie okres międzywojenny jest niechętnie wspominany, podczas gdy w Polsce dwudziestolecie się idealizuje. Dla Francuzów współczesna historia zaczyna się wraz z integracją Europy, po II wojnie, z kolei u nas jest to okres, którego wolimy nie pamiętać.
Paul Thibaud polemizował z panelistami twierdząc, że niemożliwe, a zarazem niepotrzebne jest budowanie wspólnego postrzegania historii. Jak być, zatem Europejczykiem? Otóż przez nauczanie porównawcze – ustrojów i procesów, które działy się na przestrzeni wieków w Europie.
– Uczmy wspólnej historii poprzez porównywanie. We Francji np. gdy dochodziło do zabójstwa króla, spiskowiec nie mnie miał prawa zasiąść na tronie, podczas gdy w Anglii było normą, że królobójca sam stawał się władcą.
– Narzucić jedną tożsamość europejską jest taką samą utopią jak niegdyś esperanto. Zamiast tego, opierajmy się na doświadczeniu pluralizmu, bliskiej różnorodności. Nie wierzę w próby uśrednionego podręcznika europejskiego, albo się pokłócimy albo wyjdzie nijako – skonkludował.

77. Co się naprawdę wydarzyło w 1989 roku? - Jerzy Hausner
2020-05-01 00:59:35

Wykład prof. Jerzego Hausnera zorganizowany w ramach cyklu spotkań „(O)cena polskiej transformacji”, 4 listopada 2014 r., Centrum im. profesora Bronisława Geremka Wykład prof. dr hab. Jerzego Hausnera „Co się naprawdę wydarzyło w 1989 roku?” Drugie spotkanie z cyklu „(O)cena polskiej transformacji” organizowanego przez Fundację Centrum im. Bronisława Geremka

Wykład prof. Jerzego Hausnera zorganizowany w ramach cyklu spotkań „(O)cena polskiej transformacji”, 4 listopada 2014 r., Centrum im. profesora Bronisława Geremka

Wykład prof. dr hab. Jerzego Hausnera „Co się naprawdę wydarzyło w 1989 roku?”

Drugie spotkanie z cyklu „(O)cena polskiej transformacji” organizowanego przez Fundację Centrum im. Bronisława Geremka

76. MALOWANA WIKTORIA. 500 lat bitwy pod Orszą – od zwycięstwa do legendy
2020-05-01 00:42:06

Debata zorganizowana przez Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia oraz Marzyciele i Rzemieślnicy. Dom innowacji społecznych, 27 października 2014 r. U Marzycieli i Rzemieślników w Domu Towarowym Braci Jabłkowskich Zagadkowy obraz bitwy pod Orszą. Od stuleci toczą się o niego spory. Namalowany prawdopodobnie w latach 1520–1530 przez nieznanego malarza o wielkim kunszcie. Gdzie i na czyje zlecenie powstał? W jakim celu? Jakie są jego walory jako źródła historycznego? W toku dyskusji poruszone zostały również kwestie związane z samą batalią oraz jej politycznymi i propagandowymi skutkami. Organizatorami debaty było Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia oraz Marzyciele i Rzemieślnicy. Dom innowacji społecznych. Goście: dr HIERONIM GRALA – Wydział Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego, były dyrektor Instytutu Polskiego w Petersburgu i Moskwie dr WOŁODYMYR HUCUŁ – autor najnowszych prac o obrazie, wykładowca na Ukraińskim Uniwersytecie Katolickim we Lwowie oraz na Wydziale Historii Ukrainy na Uniwersytecie Narodowym w Użhorodzie dr MAREK JANICKI – Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego, stały współpracownik Pracowni Edytorstwa Źródeł Historycznych Wydziału Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego dr ALEKSIEJ ŁOBIN – historyk wojskowości, autor monografii bitwy, kierownik badań naukowo-metodycznych Państwowego Kompleksu „Pałac Kongresów” w Petersburgu

Debata zorganizowana przez Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia oraz Marzyciele i Rzemieślnicy. Dom innowacji społecznych, 27 października 2014 r. U Marzycieli i Rzemieślników w Domu Towarowym Braci Jabłkowskich

Zagadkowy obraz bitwy pod Orszą. Od stuleci toczą się o niego spory. Namalowany prawdopodobnie w latach 1520–1530 przez nieznanego malarza o wielkim kunszcie. Gdzie i na czyje zlecenie powstał? W jakim celu? Jakie są jego walory jako źródła historycznego? W toku dyskusji poruszone zostały również kwestie związane z samą batalią oraz jej politycznymi i propagandowymi skutkami.

Organizatorami debaty było Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia oraz Marzyciele i Rzemieślnicy. Dom innowacji społecznych.

Goście:
dr HIERONIM GRALA – Wydział Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego, były dyrektor Instytutu Polskiego w Petersburgu i Moskwie

dr WOŁODYMYR HUCUŁ – autor najnowszych prac o obrazie, wykładowca na Ukraińskim Uniwersytecie Katolickim we Lwowie oraz na Wydziale Historii Ukrainy na Uniwersytecie Narodowym w Użhorodzie

dr MAREK JANICKI – Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego, stały współpracownik Pracowni Edytorstwa Źródeł Historycznych Wydziału Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego

dr ALEKSIEJ ŁOBIN – historyk wojskowości, autor monografii bitwy, kierownik badań naukowo-metodycznych Państwowego Kompleksu „Pałac Kongresów” w Petersburgu

75. Uczciwość ponad pokrętną dyplomacją. Bośniacka misja Tadeusza Mazowieckiego
2020-05-01 00:08:21

Nagranie ze spotkania poświęconego pamiętnej – a wciąż tak mało znanej w Polsce – bośniackiej misji Tadeusza Mazowieckiego. Spotkanie odbyło się w pierwszą rocznicę śmierci pierwszego premiera Trzeciej Rzeczypospolitej, Polski PEN Club [26 października 2014 r.] Przez wielu obywateli Bośni i Hercegowiny Tadeusz Mazowiecki jest pamiętany jako bohater i „człowiek o czystych rękach” (określenie pisarki Feridy Duraković). W latach 1992-1995 był tam specjalnym sprawozdawcą Komisji Praw Człowieka Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. przestrzegania praw człowieka. W osiemnastu raportach dokumentował zbrodnie i czystki etniczne dokonywane podczas wojny domowej. Szczególnie dramatyczny był ostatni raport, zawierający zeznania świadków ocalałych z masakry w Srebrenicy, gdzie w lipcu 1995 roku – przy biernej postawie wojsk ONZ – bośniaccy Serbowie wymordowali ok. 8 tysięcy Bośniaków (Muzułmanów). Wtedy też – w proteście przeciw bezczynności świata – Mazowiecki zrezygnował ze swojej funkcji. „Charakter mojego mandatu sprawia, iż mógłbym dalej tylko opisywać zbrodnie i naruszenia praw człowieka. Ale obecny moment krytyczny jest momentem, w którym uświadomić sobie trzeba i naturę tych zbrodni, i odpowiedzialność Europy i społeczności międzynarodowej za własną bezradność” – napisał do sekretarza generalnego ONZ. Wyjaśniając później swoją decyzję, powiedział: „Dałem świadectwo temu, że uczciwość musi stać ponad pokrętną dyplomacją, w której słowa o obronie praw człowieka przestają cokolwiek znaczyć. Uważałem tak jako człowiek, ale także jako chrześcijanin, który składa w ten sposób świadectwo. Nie uczyniłem nic wielkiego. Postąpiłem tak, jak nakazywało mi sumienie” .  Spotkanie zostało zorganizowane w pierwszą rocznicę śmierci Tadeusza Mazowieckiego, by przypomnieć jego bośniacką misję, dowiedzieć się, jak jest on pamiętany w Bośni i porozmawiać o aktualnych problemach tego kraju.  W dyskusji udział wzięli: * Jovan Divjak – emerytowany generał, dowódca obrony Sarajewa, obecnie dyrektor pozarządowej organizacji „Obrazovanje Gradi BiH” („Edukacja buduje Bośnię i Hercegowinę”); * Konstanty Gebert – publicysta, świadek bośniackiej misji Tadeusza Mazowieckiego, autor m.in. książki „Obrona poczty sarajewskiej” (jako Dawid Warszawski); * dr Andrzej Krawczyk – historyk, był dyrektorem gabinetu ministra Aleksandra Halla w rządzie Tadeusza Mazowieckiego, od 2013 r. ambasador RP w Bośni i Hercegowinie; * Emina Ragipović – kulturoznawca-bałkanistka, była koordynatorką Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka na Bałkanach, od 2005 roku mieszka w Polsce, prezes Fundacji „Kultury bez granic”; * prof. dr hab. Roman Wieruszewski – prawnik, kierownik Poznańskiego Centrum Praw Człowieka INP PAN. Współpracował z Tadeuszem Mazowieckim podczas jego misji bałkańskiej. Później do 1998 r. kierował misją Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka w Sarajewie. Były wiceprzewodniczący i wieloletni członek Komitetu Praw Człowieka ONZ. Dyskusję poprowadził:  Zbigniew Nosowski, redaktor naczelny kwartalnika „Więź” Spotkanie tłumaczył: Tomasz Rawski, doktorant Instytutu Socjologii UW Współorganizatorami wydarzenia są Fundacja Konrada Adenauera w Polsce, Centrum Edukacji Obywatelskiej, Fundacja “Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego, Inicjatywa Razem’89, Klub Inteligencji Katolickiej w Warszawie, Polska Fundacja im. Roberta Schumana, Redakcja kwartalnika „Więź”, Wszechnica.org.pl

Nagranie ze spotkania poświęconego pamiętnej – a wciąż tak mało znanej w Polsce – bośniackiej misji Tadeusza Mazowieckiego. Spotkanie odbyło się w pierwszą rocznicę śmierci pierwszego premiera Trzeciej Rzeczypospolitej, Polski PEN Club [26 października 2014 r.]

Przez wielu obywateli Bośni i Hercegowiny Tadeusz Mazowiecki jest pamiętany jako bohater i „człowiek o czystych rękach” (określenie pisarki Feridy Duraković). W latach 1992-1995 był tam specjalnym sprawozdawcą Komisji Praw Człowieka Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. przestrzegania praw człowieka. W osiemnastu raportach dokumentował zbrodnie i czystki etniczne dokonywane podczas wojny domowej. Szczególnie dramatyczny był ostatni raport, zawierający zeznania świadków ocalałych z masakry w Srebrenicy, gdzie w lipcu 1995 roku – przy biernej postawie wojsk ONZ – bośniaccy Serbowie wymordowali ok. 8 tysięcy Bośniaków (Muzułmanów).

Wtedy też – w proteście przeciw bezczynności świata – Mazowiecki zrezygnował ze swojej funkcji. „Charakter mojego mandatu sprawia, iż mógłbym dalej tylko opisywać zbrodnie i naruszenia praw człowieka. Ale obecny moment krytyczny jest momentem, w którym uświadomić sobie trzeba i naturę tych zbrodni, i odpowiedzialność Europy i społeczności międzynarodowej za własną bezradność” – napisał do sekretarza generalnego ONZ. Wyjaśniając później swoją decyzję, powiedział: „Dałem świadectwo temu, że uczciwość musi stać ponad pokrętną dyplomacją, w której słowa o obronie praw człowieka przestają cokolwiek znaczyć. Uważałem tak jako człowiek, ale także jako chrześcijanin, który składa w ten sposób świadectwo. Nie uczyniłem nic wielkiego. Postąpiłem tak, jak nakazywało mi sumienie”. 
Spotkanie zostało zorganizowane w pierwszą rocznicę śmierci Tadeusza Mazowieckiego, by przypomnieć jego bośniacką misję, dowiedzieć się, jak jest on pamiętany w Bośni i porozmawiać o aktualnych problemach tego kraju. 

W dyskusji udział wzięli:

* Jovan Divjak – emerytowany generał, dowódca obrony Sarajewa, obecnie dyrektor pozarządowej organizacji „Obrazovanje Gradi BiH” („Edukacja buduje Bośnię i Hercegowinę”);
* Konstanty Gebert – publicysta, świadek bośniackiej misji Tadeusza Mazowieckiego, autor m.in. książki „Obrona poczty sarajewskiej” (jako Dawid Warszawski);
* dr Andrzej Krawczyk – historyk, był dyrektorem gabinetu ministra Aleksandra Halla w rządzie Tadeusza Mazowieckiego, od 2013 r. ambasador RP w Bośni i Hercegowinie;
* Emina Ragipović – kulturoznawca-bałkanistka, była koordynatorką Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka na Bałkanach, od 2005 roku mieszka w Polsce, prezes Fundacji „Kultury bez granic”;
* prof. dr hab. Roman Wieruszewski – prawnik, kierownik Poznańskiego Centrum Praw Człowieka INP PAN. Współpracował z Tadeuszem Mazowieckim podczas jego misji bałkańskiej. Później do 1998 r. kierował misją Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka w Sarajewie. Były wiceprzewodniczący i wieloletni członek Komitetu Praw Człowieka ONZ.

Dyskusję poprowadził: 
Zbigniew Nosowski, redaktor naczelny kwartalnika „Więź”

Spotkanie tłumaczył:
Tomasz Rawski, doktorant Instytutu Socjologii UW

Współorganizatorami wydarzenia są Fundacja Konrada Adenauera w Polsce, Centrum Edukacji Obywatelskiej, Fundacja “Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego, Inicjatywa Razem’89, Klub Inteligencji Katolickiej w Warszawie, Polska Fundacja im. Roberta Schumana, Redakcja kwartalnika „Więź”, Wszechnica.org.pl

74. Jan Karski. Historia tajnego kuriera Polskiego Państwa Podziemnego
2020-04-30 23:10:23

W 2013 roku Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił rok 2014 Rokiem Jana Karskiego. Z Ewą Wierzyńską, koordynatorką projektu „Jan Karski. Niedokończona misja” rozmawia Justyna Duriasz Bułhak. Fundacja Wspomagania Wsi, 2014 r. Celem czteroletniego programu  Jan Karski. Niedokończona Misja  jest przywrócenie pamięci o czynach i osobie Jana Karskiego w Polsce i na świecie . Historia legendarnego emisariusza Polskiego Państwa Podziemnego wpisuje się w kontekst relacji polsko-żydowskich, ale zachowuje też znacznie bardziej uniwersalne przesłanie – może być moralnym drogowskazem także dla kolejnych pokoleń ludzi na wszystkich kontynentach. Program objęty jest honorowym patronatem prezydenta RP Bronisława Komorowskiego. Jan Kozielewski (Jan Karski to pseudonim) urodził się w 1914 roku w Łodzi, wielokulturowym mieście będącym dużym skupiskiem społeczności żydowskiej. Wychował się w katolickiej rodzinie jako najmłodszy z ośmiorga rodzeństwa. Ukończył prawo i dyplomację na Uniwersytecie Lwowskim oraz Wołyńską Szkołę Podchorążych Rezerwy. Tuż przed wybuchem II wojny światowej rozpoczął karierę dyplomatyczną w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Po wkroczeniu Rosjan na wschodnie tereny Polski we wrześniu 1939 roku, Karski wraz z tysiącami polskich oficerów znalazł się w sowieckiej niewoli. Dzięki szczęśliwemu splotowi okoliczności przedostał się do niemieckiej strefy okupacyjnej i uciekł z transportu, podczas gdy większość jego towarzyszy broni zamordowano w 1940 roku w Katyniu. Po dotarciu do Warszawy Karski zaangażował się w działalność ruchu oporu i został kurierem Polskiego Państwa Podziemnego . Obdarzony fotograficzną pamięcią i władający kilkoma językami kilkukrotnie wyruszał z misją do polskiego rządu na uchodźstwie we Francji i Wielkiej Brytanii, przewożąc tajne instrukcje i rozkazy. Przyczynił się do budowy struktur Polskiego Państwa Podziemnego i funkcjonowania tej największej w okupowanej Europie organizacji polityczno-wojskowej. Podczas trzeciej misji został aresztowany i torturowany przez Gestapo, próbował popełnić samobójstwo . Po odbiciu przez żołnierzy Armii Krajowej kontynuował konspiracyjną działalność. W ramach przygotowań do ostatniej i najważniejszej misji Karski dwukrotnie został wprowadzony do warszawskiego getta, by na własne oczy zobaczyć tragiczną sytuację Żydów . W przebraniu ukraińskiego żołnierza spędził również kilka godzin w obozie przejściowym w Izbicy, z którego Żydów transportowano do obozów zagłady w Sobiborze i na Majdanku. Tam ponownie widział nieludzko traktowanych, umierających z głodu i rozstrzeliwanych ludzi. W 1942 roku Karski przekazał informacje o eksterminacji Żydów zachodnim sojusznikom. Osobiście dostarczył szczegółowe raporty i jako naoczny świadek zaapelował do brytyjskiego Ministra Spraw Zagranicznych Anthony’ego Edena, przedstawicieli brytyjskich mediów i establishmentu o podjęcie działań mających na celu powstrzymania Holokaustu. W lipcu 1943 roku, w dwa miesiące po zagładzie warszawskiego getta, Karski spotkał się w Białym Domu z Prezydentem Stanów Zjednoczonych, Franklinem D. Rooseveltem . Rozmowy Karskiego nie przyniosły oczekiwanych rezultatów, a interwencja aliantów nigdy nie nastąpiła. Podczas wizyty w Waszyngtonie Karski spotkał się również z sędzią Sądu Najwyższego Feliksem Frankfurterem, bliskim przyjacielem Prezydenta Roosevelta . Karski tak zapamiętał tę rozmowę:  Panie Karski  – miał powiedzieć Frankfurter –  Człowiek taki jak ja, który rozmawia z człowiekiem takim jak pan, musi być całkowicie szczery. Muszę więc powiedzieć, że nie jestem w stanie uwierzyć w to, co właśnie usłyszałem – w te wszystkie rzeczy, o których mi pan właśnie opowiedział.

W 2013 roku Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił rok 2014 Rokiem Jana Karskiego. Z Ewą Wierzyńską, koordynatorką projektu „Jan Karski. Niedokończona misja” rozmawia Justyna Duriasz Bułhak. Fundacja Wspomagania Wsi, 2014 r.

Celem czteroletniego programu Jan Karski. Niedokończona Misja jest przywrócenie pamięci o czynach i osobie Jana Karskiego w Polsce i na świecie. Historia legendarnego emisariusza Polskiego Państwa Podziemnego wpisuje się w kontekst relacji polsko-żydowskich, ale zachowuje też znacznie bardziej uniwersalne przesłanie – może być moralnym drogowskazem także dla kolejnych pokoleń ludzi na wszystkich kontynentach. Program objęty jest honorowym patronatem prezydenta RP Bronisława Komorowskiego.

Jan Kozielewski (Jan Karski to pseudonim) urodził się w 1914 roku w Łodzi, wielokulturowym mieście będącym dużym skupiskiem społeczności żydowskiej. Wychował się w katolickiej rodzinie jako najmłodszy z ośmiorga rodzeństwa. Ukończył prawo i dyplomację na Uniwersytecie Lwowskim oraz Wołyńską Szkołę Podchorążych Rezerwy. Tuż przed wybuchem II wojny światowej rozpoczął karierę dyplomatyczną w Ministerstwie Spraw Zagranicznych.

Po wkroczeniu Rosjan na wschodnie tereny Polski we wrześniu 1939 roku, Karski wraz z tysiącami polskich oficerów znalazł się w sowieckiej niewoli. Dzięki szczęśliwemu splotowi okoliczności przedostał się do niemieckiej strefy okupacyjnej i uciekł z transportu, podczas gdy większość jego towarzyszy broni zamordowano w 1940 roku w Katyniu.

Po dotarciu do Warszawy Karski zaangażował się w działalność ruchu oporu i został kurierem Polskiego Państwa Podziemnego. Obdarzony fotograficzną pamięcią i władający kilkoma językami kilkukrotnie wyruszał z misją do polskiego rządu na uchodźstwie we Francji i Wielkiej Brytanii, przewożąc tajne instrukcje i rozkazy. Przyczynił się do budowy struktur Polskiego Państwa Podziemnego i funkcjonowania tej największej w okupowanej Europie organizacji polityczno-wojskowej. Podczas trzeciej misji został aresztowany i torturowany przez Gestapo, próbował popełnić samobójstwo. Po odbiciu przez żołnierzy Armii Krajowej kontynuował konspiracyjną działalność.

W ramach przygotowań do ostatniej i najważniejszej misji Karski dwukrotnie został wprowadzony do warszawskiego getta, by na własne oczy zobaczyć tragiczną sytuację Żydów. W przebraniu ukraińskiego żołnierza spędził również kilka godzin w obozie przejściowym w Izbicy, z którego Żydów transportowano do obozów zagłady w Sobiborze i na Majdanku. Tam ponownie widział nieludzko traktowanych, umierających z głodu i rozstrzeliwanych ludzi.

W 1942 roku Karski przekazał informacje o eksterminacji Żydów zachodnim sojusznikom. Osobiście dostarczył szczegółowe raporty i jako naoczny świadek zaapelował do brytyjskiego Ministra Spraw Zagranicznych Anthony’ego Edena, przedstawicieli brytyjskich mediów i establishmentu o podjęcie działań mających na celu powstrzymania Holokaustu. W lipcu 1943 roku, w dwa miesiące po zagładzie warszawskiego getta, Karski spotkał się w Białym Domu z Prezydentem Stanów Zjednoczonych, Franklinem D. Rooseveltem. Rozmowy Karskiego nie przyniosły oczekiwanych rezultatów, a interwencja aliantów nigdy nie nastąpiła.

Podczas wizyty w Waszyngtonie Karski spotkał się również z sędzią Sądu Najwyższego Feliksem Frankfurterem, bliskim przyjacielem Prezydenta Roosevelta. Karski tak zapamiętał tę rozmowę: Panie Karski – miał powiedzieć Frankfurter – Człowiek taki jak ja, który rozmawia z człowiekiem takim jak pan, musi być całkowicie szczery. Muszę więc powiedzieć, że nie jestem w stanie uwierzyć w to, co właśnie usłyszałem – w te wszystkie rzeczy, o których mi pan właśnie opowiedział.

Informacja dotycząca prawa autorskich: Wszelka prezentowana tu zawartość podkastu jest własnością jego autora

Wyszukiwanie

Kategorie