Wszechnica.org.pl - Historia

Rozmowa Piotra Szczepańskiego z Jerzym Markiem Nowakowskim w ramach cyklu #rozmowyWszechnicy [19 lutego 2025 r.]...now that you left me? śpiewali Elvis Presley i Frank Sinatra. Ale to było w czasach tej dobrej przewidywalnej Ameryki. Czy dziś Ameryka jest aż tak nieprzewidywalna? Czy to prawda, że pewne jest to, że nic nie jest pewne? A może to przesada i lament - wszystko jest bardzo logiczne? Może taktyka negocjacyjna Trumpa będzie skuteczna? Czy, jeśli to nowa Jałta, to gdzie przebiegnie granica? Czy w ogóle dojdzie do jakiegoś porozumienia z Putinem? Na jak długo? Co z Unią Europejską i NATO? A Chiny? A my? Felix Polonia? Jak długo?Dokonamy przeglądu sytuacji i spróbujemy ocenić, na ile "nowa sytuacja jest nowa", jakie elementy przetargowe ma każda ze stron w tej fazie światowego konfliktu o panowanie nad światem...ZapraszamyJeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#polityka #politykazagraniczna #usa #rosja #trump #putin

Wykład Łukasza Afeltowicza, VII Festiwal Sąsiedzki „Wespół w Zespół dla Solca”, 22 czerwca 2020 [0h38min]

https://wszechnica.org.pl/wyklad/choroby-zakazne-podatki-i-zmiana-klimatyczna-rzecz-o-pulapkach-spolecznych/

Socjolog dr hab. Łukasz Afeltowicz tłumaczy w nagraniu wykładu, czym są pułapki społeczne oraz dlaczego jako społeczeństwo w nie wpadamy. Rozważa również, czy jeśli już w pułapce tkwimy, mamy szansę się z niej wydostać. Prelekcja została zarejestrowana podczas VII Festiwalu Sąsiedzkiego „Wespół w Zespół dla Solca”.

Pułapki społeczne to sytuacje, w których indywidualna chęć osiągnięcia korzyści uniemożliwia skuteczną realizację działań na rzecz dobra wspólnego. Dr hab. Łukasz Afeltowicz podczas wykładu obrazuje to zagadnienie na przykładzie ściągalności podatków, walki z chorobami zakaźnymi oraz katastrofą klimatyczną.

Prelegent wskazuje, że powyższe zagadnienia należą do tzw. nikczemnych problemów (ang. wicked problems), czyli zagadnień trudnych do rozwiązania i zrozumienia z uwagi na swoją złożoność. Przykładowo, odczuwalne skutki katastrofy klimatycznej wydają się odległą perspektywą. Dlatego też, rządom i jednostkom trudno się wyrzec zachowań, który mogłyby wpłynąć na spowolnienie ocieplania się klimatu.

Łukasz Afeltowicz rozważa również, czy pułapki społeczne można pokonać. Prelegent deprecjonuje w tym względzie rolę edukacji, która jego zdaniem sprawdza się, gdy stoimy nad krawędzią przepaści, ale jeszcze do niej nie wpadliśmy. Podobnie ocenia tzw. dobry przykład. W przypadku państwa, którego obywatele masowo unikają płacenia podatków, uczciwy płatnik będzie jedynie pośmiewiskiem. Dlatego socjolog podkreśla rolę instytucji w kształtowaniu zachowań społecznych. Rozumie je jednak nie tylko potocznie jako urzędy, ale przede wszystkim zbiór norm obowiązujących w społeczeństwie.

Dr hab. Łukasz Afeltowicz – jest filozofem i socjologiem, pracuje w Instytucie Socjologii UMK, interesuje się społecznymi badaniami nad nauką i technologią, socjologią medyczną oraz kognitywistyką, jest m.in. autorem publikacji „Laboratoria w działaniu” oraz „Modele, artefakty, kolektywy” oraz współautorem (wraz z Krzysztofem Pietrowiczem) książki „Maszyny społeczne”

Znajdź nas:

https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/

https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/

https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia

https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka

https://wszechnica.org.pl/

#filozosia #społeczeństwo #socjologia #choroby #podatki #kryzysy #pułapki #pułapkispołeczne #zaufanie

Wykład Krystyny Pęchalskiej, VII Festiwal Sąsiedzki „Wespół w Zespół dla Solca”, 23 czerwca 2020

[1h48min]https://wszechnica.org.pl/wyklad/opowiesc-o-hannie-chrzanowskiej-pielegniarce-z-wizja-sluzenia-chorym/

Hanna Chrzanowska (1902-1973) uważała, że opieka powinna objąć zarówno ciało, jak i duszę pacjenta. Była aktywną zawodowo pielęgniarką i nauczycielką profesji. Zasłynęła jako twórczyni pielęgniarstwa parafialnego w Krakowie. Kościół katolicki uznaje ją za osobę błogosławioną. Jej postać przybliża Krystyna Pęchalska w nagraniu wykładu zarejestrowanego podczas VII Festiwalu Sąsiedzkiego „Wespół w Zespół dla Solca”.

„Co za radość na stare lata dorwać się do chorych: myć, szorować, otrząsać pchły” – pisała w swoich wspomnieniach Hanna Chrzanowska.Pielęgniarka, dzięki pomocy ze strony ówczesnego kard. Karola Wojtyły oraz proboszcza parafii mariackiej ks. Ferdynanda Machaya zorganizowała w latach 50. Krakowie pielęgniarstwo parafialne. W założeniach przedsięwzięcia, które przedstawiła ks. Machayowi, pisała, że pomoc powinna obejmować zarówno ciało jak i duszę chorego. Opieka obejmowała jednak również osoby obojętne religijnie.

– Hanna bardzo uczulała, żeby nie nawracać na siłę – mówi Krystyna Pęchalska. Dodaje, że kiedy ze strony niewierzących chorych padały pytania, dlaczego Bóg zezwala na zło i cierpienie, odpowiadała, że to tajemnica. – W ten sposób robi się taką przestrzeń, że opadają emocje z jednej i drugiej strony. Potem można ewentualnie wrócić do tematu i zaproponować spotkanie z kapłanem – tłumaczy.

Hanna Chrzanowska i jej biografiaHanna Chrzanowska w 1920 roku skończyła przyspieszony kurs pielęgniarstwa, by nieść pomoc rannym w wojnie polsko-bolszewickiej. W latach 1922-1924 pobierała naukę w Warszawskiej Szkole Pielęgniarstwa. Nauczała w Uniwersyteckiej Szkole Pielęgniarek i Higienistek w Krakowie. Była aktywnym członkiem Polskiego Stowarzyszenia Pielęgniarek Zawodowych. Uczestniczyła m.in. w pracach nad ustawą o pielęgniarstwie z 1935 roku. Była wieloletnią redaktorką naczelną czasopisma „Pielęgniarka Polska”. W czasie II wojny światowej włączyła się w działalność Rady Głównej Opiekuńczej.Po wojnie uczestniczyła w reaktywacji Uniwersyteckiej Szkoły Pielęgniarek i Higienistek, przekształconej w Szkołę Pielęgniarsko-Położniczą. Prowadziła kursy dla pielęgniarek, uczyła również metodyki nauczania.Hanna Chrzanowska była również literatką. Pod pseudonimem Agnieszka Osiecka opublikowała powieści „Niebieski klucz” (1934) i „Krzyż na piaskach” (1938).

Znajdź nas:

https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/

https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/

https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia

https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka

https://wszechnica.org.pl/

#hannachrzanowska #społeczeństwo #chorzy #pomoc #pielęgniarka #historia

Rozmowa Piotra Szczepańskiego z prof. Przemysławem Urbańczykiem w ramach cyklu #rozmowyWszechnicy [7 lutego 2025 r.]

https://wszechnica.org.pl/wyklad/co-sie-wydarzylo-przed-rokiem-1025/

Tysiąc lat temu, w roku 1025, w czerwcu, Bolesław Chrobry został koronowanym władcą Polski. Zapowiadane są obchody, konkursy, planowane wydarzenia "patriotyzmy przyszłości i przeszłości". Wszechnica zajmie się tym, dlaczego ten akt (koronacji) był ważny, wszak ojciec Bolesława, Mieszko I stworzył to państwo, a koronowany nie był.

A w ogóle to dlaczego Chrobry? I kto go tak nazwał? Jak do tego doszło, co się wydarzyło, skąd się wzięli ludzie, którzy wynieśli Mieszka i Bolesława do tych godności? Z czym musieli się mierzyć? Jakich mieli sąsiadów i jak się z nimi układali. Czy już wtedy istniały interesy strategiczne? Jak je widziano i jak je realizowano?

Będzie o naszych przodkach i ojcach założycielach naszego państwa. O tym, czy Chrobry to odpowiedni symbol dla nacjonalistycznych organizacji. O tym jak obchodzić te tysiąc lat w naszym sołectwie czy miasteczku..., i o kontaktach z wikingami... i o małżeństwach dynastycznych w całej Europie... i o wyprawie na Kijów (nie, nie Marszałka Piłsudskiego)... i o współpracy z Niemcami, Węgrami, Rusinami... i o kłótniach z nimi... I jak o tym wszystkim opowiadać dzieciom też będzie.

Zapraszamy na rozmowę (albo rozmowy, bo trudno sobie wyobrazić, że ten pasjonujący temat da się omówić w czasie jednego spotkania) Wszechnicy z prof. Przemysławem Urbańczykiem, autorem wielu książek (o nich też będzie), archeologiem i mediewistą.

Prof. dr hab. Przemysław Urbańczyk – mediewista i archeolog, profesor zwyczajny Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie oraz Instytutu Archeologii i Etnologii PAN. W latach 2017–2023 pełnił funkcję dyrektora Polish Institute of Advanced Studies (PIASt) PAN. Członek Komitetu Nauk Pra- i Protohistorycznych PAN wszystkich kadencji, reprezentował Polskę w European Science Foundation, Europa Nostra, ALLEA i ESFRI. Uczestniczył w licznych panelach recenzyjnych, m.in. European Research Council, Irish Research Council oraz Narodowego Centrum Nauki. Współpracował z programem „Horizon 2020” jako ekspert doradczy oraz brał udział w interdyscyplinarnych projektach badawczych. Autor ponad 550 publikacji z zakresu historii i archeologii wczesnego średniowiecza, koncentrujących się na Polsce, Europie Środkowo-Wschodniej, Skandynawii i wyspach północnego Atlantyku. Prowadził badania terenowe m.in. w Polsce, Anglii, Norwegii, Peru, Kuwejcie, na Barbudzie i Islandii. Wypromował 12 doktorów. Odznaczony m.in. Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1991), Złotym Krzyżem Zasługi (1993), Krzyżem Kawalerskim (2015) i Oficerskim (2022) Orderu Odrodzenia Polski. Laureat nagród, w tym Medalu im. Księżnej Aleksandry Ogińskiej (2008) i Nagrody Lednickiego Orła Piastowskiego (2021).

Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:

1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww

2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk

3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewem

Darowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001

Fundacja Wspomagania Wsi

Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/

https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/

https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia

https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka

https://wszechnica.org.pl/

#historia #mediewista #1025 #chrobry #mieszko #piastowie

Rozmowa Piotra Szczepańskiego z Jerzym Markiem Nowakowskim i Pawłem Wojciechowskim [5 lutego 2024 r.] Niektórzy w Polsce głosili (teraz zamilkli), że USA są w odwrocie, upadają i nie będą w stanie prowadzić skutecznej polityki mocarstwowej. To były błędne opinie. USA są mocne jak nigdy. I to zasługa nie tylko obecnego prezydenta. To skutek mądrej polityki od czasów prezydenta Obamy (reset) poprzez decyzje o wycofaniu wojsk z Iraku i Afganistanu po skuteczną politykę gospodarczą prezydenta Bidena (prezydent Trump nigdy się z tym nie zgodzi). Obecnie USA nie są zaangażowane w żadną wojnę gorącą, niemal wszystkie wojska są "w domu" lub w Europie, gotowe do działania. Gospodarka amerykańska nabiera tempa, a USA coraz lepiej przygotowane do działań wojennych nawet na dwóch frontach. Ameryka ma być znowu wielka, a jednym ze sposobów ma być podniesienie ceł na niektóre towary (należy unikać określeń rodzaju nakładanie cła na państwo) z różnych krajów. Cła mają też być narzędziem nacisku (jak to miało miejsce w przypadku Kolumbii, której reżim dumnie postawił się polityce Pierwszego Gringo). Zatem czas porozmawiać na ile skuteczna może być wojna celna np. z Europą, kto może na tym stracić, a kto zyskać? Czy to jest na rękę Władimirowi Putinowi i dlaczego? I czym się to może skończyć?Rozmawiać będą Jerzy Marek Nowakowski, Paweł Wojciechowski (ekonomista, b. minister finansów) i Piotr Szczepański.Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#rozmowywszechnicy #usa #polityka #wojna #wojnacelna #gospodarka #ekonomia

Rozmowa z Krzysztofem Margolem, byłym burmistrzem gminy Nidzica, 23 czerwca 2020 [1h01min] https://wszechnica.org.pl/wyklad/ale-nam-sie-wydarzylo-krzysztof-margol-wspomina-poczatki-samorzadu-w-polsce/ Krzysztof Margol, burmistrz miasta i gminy Nidzica w latach 1990-1994, w rozmowie z Piotrem Szczepańskim z Fundacji Wspomagania Wsi wspomina lata swojego urzędowania. – Pierwszy dzień rozpocząłem o 22.30 od spotkania ze strajkującymi rolnikami – opowiada. W 2020 obchodzimy 30 lat istnienia samorządu terytorialnego w Polsce. W 2020 roku obchodzimy 30 lat istnienia samorządu terytorialnego w Polsce. W maju 1990 roku odbyły się pierwsze wybory samorządowe do rad gmin. Krzysztof Margol został wówczas wybrany przez radę na burmistrza miasta i gminy Nidzica. Urząd ten sprawował w latach 1990-1994. Rozmówca Piotra Szczepańskiego wspomina, że praca rozpoczęła się dla niego nietypowo. Policja przyszła po niego na imprezę imieninową u przyjaciółki, gdzie bawił się razem z żoną. – Szukali mnie, bo tego dnia na „7” rozpoczął się strajk rolników. Zrobili blokadę i powiedzieli, ze nie zejdą, dopóki nie porozmawiają z nowo wybranym burmistrzem. To był mój pierwszy dzień urzędowania. Rozpocząłem go o 22.30 od spotkania ze strajkującymi rolnikami – opowiada. Krzysztof Margol wspomina cztery lata burmistrzowania w Nidzicy Nidzica zmagała się wówczas z licznymi problemami. Początek piastowaniu funkcji burmistrza przez Margola przypadł na okres zmian gospodarczych w Polsce, których elementem była likwidacja pegeerów. – Wszystkie miejscowości dookoła to były miejscowości pegeerowskie. To był jeden wielki organizm. Jak to wszystko tąpnęło w gospodarce, to kilka tysięcy ludzi było bez pracy. Bezrobocie rejestrowane sięgało niemal 39 proc. To było coś nie do opisania – mówi. – Kondycja technologiczna, infrastrukturalna miasta też była tragiczna. Mieliśmy niewydolną oczyszczalnię ścieków. Centrala telefoniczna była tylko na 400 numerów. Zgazyfikowanych było ledwie kilka ulic. Ale to było też ogromne wyzwanie. W jednym roku powołaliśmy kilka społecznych komitetów. Zapraszamy do wysłuchania całej rozmowy, w której Krzysztof Margol opowiada o okolicznościach wyboru na burmistrza oraz piastowaniu tego urzędu. Krzysztof Margol – działacz społeczny, pedagog i samorządowiec, burmistrz miasta i gminy Nidzica w latach 1990-1994, współzałożyciel i prezes zarządu Nidzickiej Fundacji Rozwoju „Nida” Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #samorząd #burmistrz #wójt #gmina #krzysztofmargol #nidzica #margol #rozmowywszechnicy

Wykład Joanny Hryniewickiej w ramach konferencji Pogranicza. Tygiel kultur czy beczka prochu? [22 kwietnia 2024 r.]

https://wszechnica.org.pl/wyklad/pochodzenie-terytorialne-szlachty-ukrainskiej-w-swietle-rejestrow-podatkowych-konca-xviii-wieku/Pod koniec XVIII wieku, w kontekście dynamicznych przemian politycznych i administracyjnych, jakie miały miejsce na ziemiach ukraińskich, rejestry podatkowe stały się jednym z kluczowych źródeł informacji o strukturze społecznej i pochodzeniu terytorialnym szlachty ukraińskiej. Analiza tych dokumentów pozwala zrekonstruować zarówno zasięg terytorialny szlacheckich majątków, jak i charakter mobilności tej warstwy społecznej w okresie poprzedzającym upadek Rzeczypospolitej Obojga Narodów.W drugiej połowie XVIII wieku ziemie ukraińskie znajdowały się pod panowaniem Rzeczypospolitej, choć już wkrótce miały przejść pod kontrolę Imperium Rosyjskiego w wyniku rozbiorów. Na terenach takich jak Wołyń, Podole czy Kijowszczyzna, szlachta odgrywała istotną rolę w lokalnych strukturach władzy i administracji. Rejestry podatkowe, które powstawały w ramach reform administracyjnych i spisów ludności, były ważnym narzędziem monitorowania majątków ziemskich i dochodów szlachty.Rejestry podatkowe zawierały szczegółowe informacje o posiadłościach ziemskich, ich lokalizacji oraz przynależności właścicielskiej. Na tej podstawie można wyróżnić kilka głównych obszarów koncentracji szlachty ukraińskiej. Do najważniejszych regionów należały:- Wołyń, który był tradycyjnie jednym z najbardziej zaludnionych i rozwiniętych regionów szlacheckich. Występowały tu zarówno wielkie magnackie fortuny, jak i drobna szlachta.- Podole, znane z żyznych ziem i intensywnej gospodarki rolnej, przyciągało zamożniejsze rody szlacheckie.- Kijowszczyzna, gdzie dominowały mniejsze majątki, co wynikało z burzliwej historii regionu i częstych konfliktów zbrojnych.Rejestry podatkowe pokazują, że szlachta ukraińska nie była jednolitą grupą. Istniały znaczne różnice pomiędzy magnatami, posiadającymi rozległe latyfundia, a drobną szlachtą, która często musiała zabiegać o dochody poza rolnictwem. Szczególnie interesujące są przypadki migracji szlachty, które były związane z zakupem nowych ziem, zawieraniem małżeństw czy poszukiwaniem lepszych warunków ekonomicznych.W analizowanym okresie położenie szlachty ukraińskiej było silnie determinowane przez czynniki polityczne i ekonomiczne. Postępująca centralizacja administracyjna oraz wzrastający nacisk na spisy podatkowe wprowadzały większą kontrolę nad majątkami szlachty. Jednocześnie rosnące zagrożenie ze strony Rosji, a później wcielenie ziem ukraińskich do Imperium Rosyjskiego, wpłynęło na zmiany w strukturze własności i migracje szlachty.Rejestry podatkowe z końca XVIII wieku są cennym źródłem wiedzy na temat pochodzenia terytorialnego szlachty ukraińskiej. Pokazują one nie tylko geografię szlacheckich majątków, ale także dynamikę społeczną tej grupy w czasach intensywnych przemian politycznych. Joanna Hryniewicka - Wydział Historii Uniwersytetu w Białymstoku, wiceprezes Studenckiego Koła Naukowego Historyków Uniwersytetu w BiałymstokuOrganizatorem konferencji było Studenckie Koło Naukowe Historyków UWJeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#historia #ukraina #pochodzenie #szlachta #podatki #pogranicze

Wykład Marty Białek-Graczyk, VII Festiwal Sąsiedzki „Wespół w Zespół dla Solca”, 18 czerwca 2020 [0h40min] https://wszechnica.org.pl/wyklad/innowacje-napelniajace-sensem-zycie-seniorow/ Co łączy teatr reminescencyjny ze współdzielonym wózkiem na zakupy z napędem elektrycznym? Wszystko to inicjatywy, które powstały z myślą o osobach starszych w ramach projektu „Generator Innowacji Sieci Wsparcia”. O pomysłach, które się dzięki niemu narodziły, opowiedziała Marta Białek-Graczyk z Towarzystwa Inicjatyw Twórczych „ę” – współrealizatora projektu. Nagranie powstało podczas VII Festiwalu Sąsiedzkiego „Wespół w Zespół dla Solca”. Marta Białek-Graczyk przedstawia innowacje społeczne, które powstały z myślą o seniorach w ramach projektu „Generator Innowacji Sieci Wsparcia”. Inicjatywę realizuje Towarzystwo Inicjatyw Twórczych „ę” oraz PCG Polska. Projekt ma formę konkursu skierowanego do osób indywidualnych, organizacji i firm. Jego celem jest opracowanie rozwiązań, które poprawią jakość życia osób starszych i ich opiekunów, uruchomią lokalne sieci wsparcia czy uczynią instytucje bardziej dostępnymi dla seniorów. Najciekawsze pomysły mogą liczyć na wsparcie finansowe i mentorskie. Innowacje społeczne napełniające sensem życie seniorów W nagraniu wykładu prelegentka opisuje wybrane innowacje społeczne spośród wszystkich, o których więcej można dowiedzieć się na stronie projektu. Przedstawione inicjatywy, oprócz grupy docelowej, posiadają dwie cechy wspólne. Po pierwsze, pomysły są dostępne na otwartych licencjach, w związku z czym można je wdrożyć w swojej społeczności. Po drugie, niezależnie od formy, posiadają walor integrujący realizujących projekt z osobami starszymi, a także umożliwiający tworzenie relacji między seniorami. Wśród przedstawionych przez Białek-Graczyk inicjatyw znalazła się riksza, którą młodzi ludzie wożą seniorów, współdzielony wózek na zakupy z napędem elektrycznym, spotkania muzyczne przeciwdziałające demencji oraz teatr reminescencyjny. Marta Białek-Graczyk – jest twórczynią i prezeską Towarzystwa Inicjatyw Twórczych „ę”, ukończyła studia socjologiczne na Uniwersytecie Warszawskim oraz dziennikarskie w Collegium Civitas, koordynuje projekty społeczne oraz pisze książki na temat animacji kultury i działań społecznych Strony współorganizatorów VII Festiwalu Sąsiedzkiego Wespół w Zespół dla Solca: http://www.mdk.waw.pl/index.php/festiwal-sasiedzki http://www.koncert-anioly.cba.pl/ Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #innowacje #seniorzy #starośc #senior #sens #życie #ę

Wykład Macieja Kiciora w ramach konferencji "Pogranicza. Tygiel kultur czy beczka prochu?", zorganizowanej przez Studenckie Koło Naukowe Historyków UW i Wydział Historii Uniwersytetu Warszawskiego [22 kwietnia 2024 r.] Odizolowana społeczność czy bliscy sąsiedzi? Poszczególne aspekty przenikania się osadników holenderskich Kępy Soleckiej z miejscową ludnością w świetle przywileju magistratu Warszawy z dnia 13 listopada 1628 r. Osadnictwo holenderskie w Polsce, znane jako osadnictwo olęderskie, miało znaczący wpływ na rozwój społeczności lokalnych, szczególnie na terenach nadrzecznych. Olędrzy, zapraszani przez władców i lokalne władze, byli znani ze swoich umiejętności w osuszaniu i zagospodarowywaniu trudnych, podmokłych terenów, co uczyniło ich pożądanymi osadnikami na ziemiach polskich, w tym w okolicach Warszawy. Kępa Solecka, położona w rejonie obecnej Warszawy, była jednym z obszarów, gdzie osiedlali się olędrzy. Teren ten, ze względu na swoje położenie w dolinie Wisły, był narażony na powodzie i wymagał zaawansowanych umiejętności melioracyjnych. Olęderscy osadnicy wprowadzili systemy irygacyjne, wały przeciwpowodziowe oraz techniki uprawy, które pozwalały na skuteczne zagospodarowanie tych ziem. Dokument ten stanowi ważne źródło informacji o relacjach między osadnikami olęderskimi a lokalną ludnością. Przywilej magistratu Warszawy określał prawa i obowiązki obu grup, regulując kwestie współżycia, handlu i zarządzania ziemią. Kluczowe aspekty przywileju: - Autonomia osadników: Olędrzy otrzymywali znaczną swobodę w zarządzaniu swoimi sprawami. Mogli utrzymywać własne zwyczaje, język i organizację wewnętrzną, co sprzyjało zachowaniu ich tożsamości kulturowej. - Zasady współpracy: Dokument regulował stosunki gospodarcze, umożliwiając wymianę dóbr między osadnikami a lokalną ludnością. Osadnicy oferowali swoje produkty rolne oraz usługi związane z melioracją i rolnictwem. - Ochrona przed dyskryminacją: Przywilej gwarantował olędrom bezpieczeństwo prawne, co miało zapobiegać konfliktom z miejscowymi mieszkańcami. Pomimo autonomii, relacje między osadnikami a miejscową ludnością były dynamiczne i oparte na wzajemnej współpracy. Oto kilka przykładów przenikania się tych dwóch grup: - Wymiana gospodarcza: Olędrzy wprowadzali innowacyjne metody rolnicze, z których korzystali także miejscowi. W zamian nabywali produkty i surowce dostępne w regionie. - Wpływy kulturowe: Choć olędrzy zachowywali odrębność kulturową, ich obecność wpływała na lokalne zwyczaje i praktyki, zwłaszcza w dziedzinie gospodarki wodnej. Maciej Kicior - Student III roku Historii na Uniwersytecie Warszawskim. Od roku akademickiego 2024/2025 koordynator Sekcji Badań Historii Nowożytnej. Wielki pasjonat historii nowożytnej, jako epoki otwarcia i wymiany. Jego zainteresowania badawcze obejmują: społeczno-ekonomiczną historię Niderlandów w Epoce Nowożytnej, kolonializm i handel dalekomorski, odkrycia geograficzne i wyprawy eksploracyjne, kolonializm, podróże i turystkę oraz nowożytną kartografię. Organizatorem konferencji było Studenckie Koło Naukowe Historyków UW Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz: 1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww 2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk 3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewem Darowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr: 33 1600 1462 1808 7033 4000 0001 Fundacja Wspomagania Wsi Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #historia #olędrzy #holendrzy #melioracja #dziedzictwo #kępasolecka #przywilej #autonomia

Wykład Mariki Smurawy w ramach konferencji „Pogranicza. Tygiel kultur czy beczka prochu?”, zorganizowanej przez Studenckie Koło Naukowe Historyków UW i Wydział Historii Uniwersytetu Warszawskiego [22-23 kwietnia 2024 r.]

https://wszechnica.org.pl/wyklad/na-pograniczu-wschodu-i-zachodu-dyplomacja-republiki-raguzy-w-xv-xvii-w/Marika Smurawa - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Organizatorzy pochylili się nad tematyką pogranicza, terenów przygranicznych, występujących tam zjawisk oraz procesów w ujęciu historycznym. Temat pograniczy został ujęty interdyscyplinarnie, choć z naciskiem na badania społeczno-polityczne, gospodarcze lub kulturowe. Republika Raguzy (obecny Dubrownik) była małym, ale niezwykle sprytnym państwem-miastem na Adriatyku, które w XV-XVII wieku balansowało na delikatnym pograniczu wpływów zachodniej Republiki Weneckiej i wschodniego Imperium Osmańskiego. Dzięki zręcznej dyplomacji oraz handlowym umiejętnościom, Ragusa wypracowała wyjątkową pozycję jako neutralny i niezależny gracz w burzliwym regionie.Kluczowe cechy dyplomacji Raguzy to:- Neutralność i pragmatyzm – Republika unikała konfliktów zbrojnych, starając się utrzymać dobre stosunki zarówno z Wenecją, jak i z Osmanami.- Podwójna lojalność – Ragusa była lennikiem Imperium Osmańskiego, płacąc trybut, co zapewniało jej ochronę, ale jednocześnie rozwijała kontakty z chrześcijańską Europą, zachowując tożsamość katolicką.- Handel jako narzędzie dyplomacji – Kupcy raguzańscy byli pożądanymi pośrednikami między Wschodem a Zachodem, co wzmacniało polityczną niezależność miasta.- Elastyczność wobec sąsiadów – Republika zdolna była zawierać układy handlowe z Wenecją, mimo rywalizacji, a jednocześnie współpracować z Osmanami, korzystając z ich szlaków handlowych i ochrony.Republika Raguzy to doskonały przykład małego państwa, które dzięki dyplomatycznej finezji i adaptacyjności potrafiło przetrwać i rozwijać się w cieniu dwóch potężnych mocarstw.Patronem wydarzenia było Muzeum Historii Polski.Komitet Organizacyjny Konferencji: dr Marta Michalska, mgr Grzegorz Garbuz, mgr Franciszek Fortuna, Aleksandra Krukowska, Afra Wierska, Jakub Kawczyński, Jakub Hardecki, Michał Schoeneich, Jakub PytelRada Naukowa Konferencji: dr hab., prof. ucz. Grażyna Szelągowska, dr hab., prof. ucz. Artur Markowski.Organizatorem konferencji było Studenckie Koło Naukowe Historyków UW – najstarsze koło na Uniwersytecie Warszawskim. Rok założenia 1916.Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#raguza #historia #pogranicze #dyplomacja #handel